AZƏRBAYCAN TİBB UNİVERSİTETİ

PEDİATRİYA FAKULTƏSİ

TƏDRİS PLANI

_____/_____

1

“Anatomiya ” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. İnsan anatomiyası fənninə giriş. Anatomiyanın məqsədi, vəzifələri və

öyrənilməsi metodları. Anatomiyanın digər bioloji və tibbi elimlər arasında yeri. Yaş anatomiyanın vəzifələri. Anatomiyanın qısa tarixi. Anatomiyanın Azərbaycanda inkişafı

2

2. İnsan embriogenezinin mərhələləri. Prenatal və postnatal ontogenezin xüsusiyyətləri. Toxumalar, orqanlar və sistemlər

2

3. Skeletin ümumi anatomiyası. Sümüklərin quruluşu, forması, təsnifatı, fiziki-kimyəvi xüsusiyyətləri. Sümüklərin inkişafı və xüsusiyyətləri. Prenatal və postnatal dövrdə skeletdə baş verən anatomik dəyişikliklər. Sümüküstlüyü və sümük iliyi

2

4. Sümük birləşmələrinin (artrologiya) funksional anatomiyası. Birləşmələrin növləri, fasiləsiz və fasiləli birləşmələrin anatomik xüsusiyyətləri. Oynaqların təsnifatı. Birləşmələrin inkişafı və ayrı-ayrı yaş dövrlərində xüsusiyyətləri

2

5. Gövdə sümükləri və onların quruluş xüsusiyyətləri, inkişafları. gövdə sümüklərinin birləşmələri. Tam onurğa və tam döş qəfəsi, hərəkətləri, fərdi, cinsi, yaş xüsusiyyətləri, variasiya və anomaliyaları. Tam onurğada əyriliklərin formalaşması və onların funksional əhəmiyyəti. Yuxarı və aşağı ətraf sümükləri və onların quruluş xüsusiyyətləri, inkişafları, variasiya və anomaliyaları. Ətraf sümüklərinin birləşmələri

2

6. Kəllənin ontogenezdə inkişafı, tam kəllə forması, yaş, cinsi və fərdi xüsusiyyətləri, anomaliyaları. Yenidoğulmuşların kəlləsinin fərqləndirici xüsusiyyətləri. Kraniometriya haqqında anlayış

2

7. Əzələlərin morfo-funksional anatomiyası. Əzələlərin quruluşu, təsnifatı. Əzələnin qüvvəsi və işi. Birqollu ling haqqında  anlayış. Əzələnin köməkçi aparatı. Eninə zolaqlı əzələlərin inkişafı. Yenidoğulmuşlarda əzələlərin xüsusiyyəti. Ontogenezin ayrı-ayrı mərhələlərində əzələlərin inkişaf xüsusiyyətləri

2

Cəmi: 14

“Anatomiya ” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. İnsan anatomiyası kafedrasında tədris prosesinin təşkili. Anatomik

nomenklatura. Bədəndən keçirilən ox və səthlər. Adi fəqərənin quruluşu. Boyun, döş, bel fəqərələri. Oma və büzdüm sümükləri

2

2. Fəqərənin birləşmələri 23. Qabırğa və döş sümüyü. Qabırğaların fəqərələrlə və döş sümüyü ilə

birləşmələri. Tam döş qəfəsi2

4. Yuxarı ətraf sümükləri 25. Yuxarı ətraf qurşağı sümüklərinin birləşmələri. Bazu və dirsək oynaqları. Said 2

2

və əl sümüklərinin birləşmələri6. Çanaq və bud sümükləri, yaş xüsusiyyətləri 27. Baldır və ayaq sümükləri 28. Aşağı ətraf qurşağı sümüklərinin birləşmələri. Bud-çanaq oynağı 29. Diz oynağı. Baldır və ayaq sümüklərinin birləşmələri 210. Tam çanaq, ölçüləri, cinsi və yaş xüsusiyyətləri. Tam ayaq11. Kəllənin ümumi icmalı. Alın, əsas, ənsə və təpə sümükləri12. Gicgah sümüyü, quruluşu, kanalları 213. Xəlbir sümüyü, əng, çənə və üzün xırda sümükləri 214. Kəllənin beyin hissəsinin topoqrafiyası. Kəllə qapağı. Gicgah çuxuru. Xariçi

və daxili kəllə əsası2

15. Kəllənin üz hissəsinin topoqrafiyası. Göz yuvaları. Burun boşluğu. Gicgahaltı və qanad-damaq çuxurları

2

16. Kəllə sümüklərinin birləşmələri. Gicgah-çənə oynağı 217. Osdeosindesmologiyadan preparatların qəbulu 218. Əzələ bəhsinin icmalı. Baş əzələləri 219. Boyunun əzələ və fassiyaları 220. Baş və boyun əzələlərinin təşrihi. Boyunun topoqrafiyası 221. Döşün əzələ və fassiyaları. Diafraqma. Qoltuq çuxuru 222. Qarnın əzələ və fassiyaları. Düz əzələ yatağı. Qasıq kanalı. Yaş xüsusiyyətləri 223. Arxanın səthi, dərin əzələ və fassiyaları 224. Çiyin qurşağının və bazunun əzələ və fassiyaları 225. Said və əlin əzələ və fassiyaları 226. Yuxarı ətraf əzələ və fassiyalarının topoqrafiyası 227. Çanağın əzələ və fassiyaları 228. Bud, baldır, ayaq əzələləri və fassiyaları 229. Aşağı ətrafın əzələ və fassiyalarının topoqrafiyası 230. Dayaq-hərəkət aparatından ümumiləşmiş sorğu 2

Cəmi 60

“Politologiya” fənnindən mühazirələin və praktikaların mövzu planı

№ Mövzuların adı Mühazirə Praktika1. Politologiyanın predmeti və vəzifələri 2 22. Siyasi ideyaların əsas inkişaf mərhələləri 2 23. Azərbaycanda siyası fikrin təşəkkülü və inkişafı 2 24. Siyasi fəaliyyət və siyasi liderlik 2 25. Cəmiyyətin siyasi sistemi və onun təsnifatı 2 2

3

6. Dövlət, vətəndaş cəmiyyəti və hüquqi dövlət 2 27. Siyasi rejimlər 2 28. Siyasi partiyalar, ictimai təşkilatlar və hərəkatlar 1 19. Siyasi mədəniyyət və siyasi sosiallaşma siyasi şüur və siyasi mədəniyyət 1 110. Siyasi sosiallaşma şəxsiyyətin sosiallaşması prosesinin tərkib hissəsidir. 1 111. Beynəlxalq münasibət sistemi və xarici siyasət 1 1

Cəmi: 18 18

“Tibbi elektronika” fənnindən mühazirələin və praktikaların mövzu planı

№ Mövzuların adı Mühazirə Praktika1. Elektron-vakkum cihazlarında baş verən əsas proseslər. Elektron-vakkum

diodları. Yarımkeçirici diodlar2 4

2. Az güclü düzləndiricilər. Gərginliyin parametrlik stabilizasiyası. Diodların tibb cihazlarında tətbiqi

2 4

3. Transistor. Bipolyar tranzistorların təsnifatı və iş prinsipi. Bipolyar transiztorların dövrəyə qoşulma sxemləri, statik xarakteristikaları və iş rejimi. Bipolyar tranzistorların ekvivalent sxemləri və parametrləri

2 4

4. Sahə tranzistorları. İnteqral mikrosxemlər. Troid, tranzistorlar və mikrosxemlərin tibbi cihazlarla tətbiqi

2 6

5. Gücləndiricilərin təsnifatı və əsas xarakteristikaları. Gücləndirici kaskadın iş rejimi. Gücləndirici əks rabitə. Gücləndirmə kaskadında tranzistorun iç rejiminin təmin olunma metodları və tranzistorun temperatur stabilləşməsi

2 6

6. Bipolyar tranzistorlar əsasında qurulmiş birkaskadlı gücləndiricilər. Sahə tranzistorları əsasında qurumuş gücləndirmə kaskadları. Çoxkaskadlı gücləndiricilər. Xətti inteqral mikrosxemlər.

2 4

7. Əməliyyat gücləndiriciləri.Gərginlityin konpensasiya stabilizatorları. Elektron gücləndiricilərin tibbi cihazlarla tətbiqi

2 6

8. İmpuls qurğularının əsas xarakteristikaları. İmpuls parametrləri və xarakteristikaları. RC-dövrləri vasitəsilə impulsların yaradılması. İmpuls generatorları. Məntiü element və sxemləri. İmpuls qurğularının tibbi cihazlarda tətbiqi.

2 14

9. Mikroelektron sxemləri və onların tətbiqi. İnteqral mikrosxemlərin növləri. İnteqral mikrosxemlərin aktiv elementlərinin yaradılması. İnteqral mikrosxemlərin passiv elementlərinin yaradılması. Hibrid inteqral mikrosxemlər

2 6

10. İnteqral mikrosxemlərdə rəqəm qovşaqları. Xətti inteqral mikrosxemlərin tətbiq sahələri. Mikroelektron sxemlərin tibbi cihazlarda tətbiqi

2 4

11. İnformasiyanı əks etdirən cihazlar. Elektron-şüa boruları. Rəqəm hərf və işarə indikatorları. Seqment-elektolüminessensiya indikatorları. İşıq- diodu və maye –kristallik indikatorlar. Tibbi informasiyanın əks etdirilməsi.

2 10

12. Birəməliyyətı tirristor. Tiristorların xüsusi növləri 2 613. Elektrokardioqraf və elektoentsefaloqrafların elektrodları. Hüceyrədaxili və

membran potensiallarını qeyd etmək üçün istifadə olunan metalllik-şüşə mikroelektrodlar. Kontakt və diffuz potensiallrı və onların azaldılma üsulları. Elektrod-orqanizm sisteminin əvəzetmənin ekvivalent sxemləri. Elektrodların kinduktometrik ölçmələr üçün tibbdə tətbiqi. Müasir poliooqrafın elektrodları

2 4

14. Elektoqrafiya . Elektoqrafiya cihazları. Elektroensefaloqraf. Elektrokardioskop.

2 6

4

15. Qeyri-elektrik kəmiyyətlərin elektrik üsulu ilə qeyd edilməsi. Endometriya. Radiotelemetriya. Elektromanometr. Endoradiozondlar.

2 6

16 Orqanizmin toxumalarının elektrik xassələri. Fiziologiya və terapiyada elektrositumulyasiyaya. Elektrodiaqnostika. Elektron stimulyatorları.

2 4

17 OKG-nın iş prinsipi. İnvers dalğanın alınma metodları. Lazer tibbi texnikası

2 6

18 Fonokardioqraf. Pyezoelektrik vericilər. US siqnalı şüalandırıcısı. US diaqnostikası, ultrasəs fizioterapiyası və ultrasəs cərrahiyyəsi

2 4

19 Fonoelektron çoxaldıcılar. Elektron-optik çeviricilər. Yarımkeçirici fotoqəbuledicilər.

2 6

Cəmi 38 110

“Tibbi kibernetika” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Təsadüfi kəmiyyətlər və onların xarakteristikaları. Diaqnoz qoyma və klinik

proqnozların ehtimallı xarakteri2

2. Variasion siralar. Baş və seçmə yığımlar. Paylanmanın normal qanunu. Digər paylanma qanunları. Variasion siraların normal paylanma qanununa tabe olması meyarları

2

3. Baş yığımın parametrlərinin təyini. İnterval qiymətləri. Bir və ikitərəfli meyarlar. Hipotezlərin ststistik yoxlanılması

2

4. Korrelyasiya analizi. Xətti və qeyri-xətti korrelyasiya əmsalları 25. Reqressiya analizi. Reqressiyanın növləri. Müxtəlif reqressiya düsturları 2

Cəmi 10

“Tibbi kibernetika” fənnindən təcrübi məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Kibernetikanın əsas anlayışları. Kibernetika məsələlərinin həlli üçün EHM-in tətbiq

edilməsi.2

2. EHM-in quruluş sxemi. İnformasiya və onun növləri. İnformasiyanın EHM-də təsvir olunması

2

3. Alqoritm. Alqoritmin təsvir üsulları 24. Proqramlaşdırma dilləri. Əmr, operator, proqram anlayıları 25. Sabitlər, dəyişənlər, massivlər. İfadələr və onların növləri. Funksiyaalr. 26. Mənimsətmə, daxiletmə və çıxış operatorları. Şərti v şərtsiz keçid operatorları. 27. Dövrü operatorlar. 28. Mürəkkəb dövrlər. 29. Modullaşdırılmış proqramlaşdırma. Alt proqramların tətbiqi 210. Tibbi məsələlərin BASİC dilində həlli 211. Diaqnoz qoyulması və klinik proqnozlaşdırmanın ehtimallı xarakteri. Təsadüfi

kəmiyyətlər və onların xarakteristikaları. Digər statistik göstəricilər.2

12 Paylanmanın normal qanunu. Statistik paylanma 213 Baş toplunun parametrlərinin təyini. İnterval qiyməti. Student paylanması 214 Ölçmələrin nəticəsinin emalı. Səhvlərin növləri. 215 Hipotezlərin statistik yoxlanılçası. Birtərəfli və ikitərəfli kriteriyaalr. 215 Korrelyasiya. Korrelyasiya əmsalı korrelyasiya tənliyi. 217 Reqression təhlil, reqressiyanın növləri. Xətti reqrssiya əmsalının hesablanma 2

5

düsturu18 Windows əməliyyat sistemi. Əməliyyat sisteminin işçoi stolu. 219 Paylanmaların qeyri-parametrik növləri. Statistik hipotezlərin yoxlanılmasının

qeyri-pzrzmetrik müetodları2

20 Korrelyasiyasnın hesablanmasının qeyri-parametrik metodları 221 Windows əməliyyat sisteminin xidməti və standart proqramları 222 Word mətn redaktoru 223 Word cədvəl rejimi 224 Word redaktorunun digər imkanları 225 EXCEL elektron cədvəli. EXCEL-in ekranı 226 Cədvəllərin təhlili və redaktə olunması. EXCEL cədvəlində işləməyin əsas

prinsipləri.2

27 EXCEL-in funksiyaları. Riyazi və statistik funksiyalar. 228 EXCEL-də tibbi məsələlərin həli 229 Diaqramın tərtib olunması. Diaqramla iş 230 POWER –POİNT redaktoru 231 ACCESS redaktoru 232 Kompüter şəbəkələri və İnternet. İnternet ünvanları 233 HTML formatı. WWW. Hipertekst standartları 234 İnternetin axtarış sistemləri 235 Elektron poçtun yaradılması 236 İnternetdə praktiki iş 2

Cəmi 72

6

“Tibbi Biologiya və Genetika ” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Həyatın mahiyyəti. Təkamül baxımından canlıların quruluş səviyyələri. 22. Hüceyrə – canlı materiyanın əsas formasıdır. 23. Çoxalma canlıların universal xüsusiyyətidir. Çoxalma formalarının təkamülü. 24. Genetikanın predmeti, məqsədi, inkişaf mərhələsi və öyrənilmə üsulları. 25. Genin strukturu və onun iş mexanizmi. 26. Cinsiyyətin biologiyası və genetikası. 2

Cəmi : 12

“Tibbi Biologiya və Genetika ” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Mikroskopun quruluşu və istifadə olunma üsulları. 2

2. Bitki hüceyrəsinin mikroskopik quruluşu 2

3. Heyvan hüceyrəsinin mikroskopik quruluşu. 2

4. Hüceyrə orqanelləri. Onların morfofunksional quruluşu və əhəmiyyəti. 2

5. Sitoplazmanın törəmələri. 2

6. Xromosomun quruluşu. Kariotip haqqında anlayış 2

7. Hüceyrənin bölünməsi. Mitoz, amitoz. 2

8. Meyoz. Sitoloji və sitogenetik xüsusiyyətləri. 2

9. Cinsi hüceyrələrin quruluşu. İnsanda qametogenez. 2

10. Seminar. Hüceyrə biologiyasının molekulyar aspektləri. 2

11. İrsən keçmənin tipləri. Mono-,di- və polihibrid çarpazlaşma. 2

12. Qeyri – allel genlərin qarşılıqlı təsiri. 2

13. Genlərin ilişikliyi və krossinqover. Xromosom xəritələri. 2

14. Əlamətlərin cinsiyyətlə ilişikli irsən keçməsi. 2

15. Seminar. Hüceyrə səviyyəsində genetik hadisələr 2

16. Sorğu 2

17- 18.

Əlamətlərin kəmiyyət dəyişkənliyinin öyrənilmə üsulları. 2

19. İnsan irsiyyətinin əsas öyrənilmə üsulları 2

20. İnsan kariotipi və onun öyrənilmə üsulları. 2

21. Cinsi xromatin və onun təyini üsulları. 2

22. İnsan populyasiya səviyyəsində irsən keçmənin qanunauyğunluqları 2

23. Seminar. Molekulyar səviyyədə genetik hadisələr. 2

7

24 Onurğasız heyvanların fərdi inkişaf qanunauyğunluqları. 2

25. İbtidai xordalı heyvanların fərdi inkişaf qanunauyğunluqları. 2

26. Onurğalı heyvanların fərdi inkişaf qanunauyğunluqları 2

27. Posembrional inkişafın əsas qanunauyğunluqları. 2

28. İnsan irqlərinin əsas tiplərinin xarakteristikası. İnsan kəlləsinin quruluşunda irqi və cinsi polimorfizm

2

29. Seminar. İnsanın molekulyar və xromosom xəstəlikləri. 2

30. Sorğu 2

Cəmi : 60

“Tibbi Biologiya və Genetika ” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Genin struktutu və onun iş mexanizmi 2

2. Ontogenezin biologiyası. Kritik dövrlər, anomaliyalar və inkişaf qüsurları. 2

3. Orqan və toxumaların regenerasiyası, trnsplantasiyası və eksplantasiyası. 2

4. Paratizmin bbioloji və molekulyar əsasları 2

5. Biotexnologiyanın nəzəri əsasları 2

6. Nəzəri və tətbiqi ekologiyanın əsasları. 2

Cəmi : 12

“Tibbi Biologiya və Genetika ”fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. İbtidailər – insan parazitləri kimi. Sarkodinlər. 2

2. İbtidailər – insan parazitləri kimi. Qamçılılar. 2

3. İbtidailər – insan parazitləri kimi. Sporlular. İnfuzorlar 2

4. Seminar. “Qocalıq otogenezinin bir mərhələsi kimi”. 2

5-6 Yastı qurdlar – insan parazitləri kimi. Sorucular. Lentşəkilli qurdlar. 2

7-8 Yastı qurdlar – insan parazitləri kimi. Lentşəkilli qurdlar. 2

9-10 Sap qurdlar – insan parazitləri kimi. Əsl sap qurdlar. 2

11. Həlqəvi qurdlar. Zəlilər, anatomik morfoloji quruluşu və tibdə əhəmiyyəti. 2

12. Seminar. Heyvan orqanizmləri – parazitar insan xəstəliklərinin törədicilərinin sahibi kimi.

2

13. Buğumayaqlılar və onların tibdə əhəmiyyəti. Hörümçəkkimilər. Aranea, Scorpiones, Solpuqae dəstələri.

2

8

14. Buğumayaqlılar və onların tibdə əhəmiyyəti. Hörümçəkkimilər. Acari dəstəsi 2

15. Buğumayaqlılar və onların tibdə əhəmiyyəti. Həşaratlar. Blattoidea, Anoplura, Aphaniptera dəstələri.

2

16. Buğumayaqlılar və onların tibdə əhəmiyyəti. Həşaratlar. Muscidae. Culicidae, Psychodidae fəsilələri

2

17. Kollokvum 2

18. Xordalıların xalq təsərrüfatı, elmi və epidemioloji əhəmiyyəti. Kəlləsizlər. 2

19. Xordalıların xalq təsərrüfatı, elmi və epidemioloji əhəmiyyəti. Balıqlar. 2

20. Xordalılar tipi. Xordalıların xalq təsərrüfatı, elmi və epidemioloji əhəmiyyəti. Suda – quruda yaşayanalr.

2

21. Xordalılar tipi. Xordalıların xalq təsərrüfatı, elmi və epidemioloji əhəmiyyəti. Sürünənlər sinfi

2

22. Xordalılar tipi. Xordalıların xalq təsərrüfatı, elmi və epidemioloji əhəmiyyəti. Quşlar 2

23. Xordalılar tipi. Xordalıların xalq təsərrüfatı, elmi və epidemioloji əhəmiyyəti. Məməlilər.

2

24. Seminar “İnsan mənşəyi”. 2

25. Xordalı heyvanların dəri örtüyünün və skeletinin anatomiyası 2

26. Xordalı heyvanların həzm və ifrazat sisteminin anatomiyası 2

27. Xordalı heyvanların tənəffüs və qan-damar sistemlərinin anatomiyası 2

28. Xordalı heyvanların çoxalma orqanları və sinir sisteminin anatomiyası 2

29. Seminar. İnsanın ekologiyasının bioloji aspektləri. 2

30. Sorğu. 2

Cəmi: 60

9

“Tibbi və bioloji fizika” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Canlı oqanizmdəki periodik proseslər. Harmonik rəqs. Rəqslərin toplanması.

Mürəkkəb rəqslər və onların sadə rəqslərə ayrılması. Sönən və məcburi rəqslər. Mexaniki dalğalar və оnun tənliyi. Dalğanın enerji seli. Dopler effekti və onun tibbdə tətbiqi.

2

2. Akustika. Səsin təbiəti və fiziki xarakteristikaları. Audometriya. Klinikada səs metodları vasitəsilə tədqiqatların fiziki əsasları. Səs dalğalarının mühit sərhəddindən qayıtması və sınması. Dalğa müqaviməti. İnfrasəs və ultrasəs. Ultrasəsin tibbdə tətbiqi. İnsanın tibbdə tətbiqi. Eşitmənin fizikası.

2

3. Elektrik dipolu. Elektrik sahəsi və onun xarakteristikası. Dipolun elektrik sahəsi. Dipol elektrik sahəsində. Elektrik sahənin enerjisi. Multipol haqqında anlayış. Elekrik dipol generatoru (cərəyan dipolu). Elektrokardioqrafiyanın fiziki əsasları. Vektorkardioqrafiya.

2

4. Bioloji membranın quruluşu və fiziki xassələri. Molekulların (atomların) membrandan daşınması. Fik tənliyi. Fik tənliyi. İonların membrandan daşınması. Nernst-Plank tənliyi. Aktiv və passiv daşınma.

2

5. Bioelektrik potensialı. Membran potensialı. Sükunət potensialı. Qoldman-Xocgin-Kats tənliyi. Təsir potensialı və onun yayılması.

2

6. Cərəyanların maqnit qarşlıqlı təsiri. Cərəyanın yaratdığı maqnit sahəsini intensivliyi. Bio - Savar-Laplas qanunu. Maqnit sahəsinin induksiyası. Maqnit seli. Maqnit sahəsinin cərəyanlı naqilə təsiri. Amper qanunu. Maqnit sahəsinin hərəkət edən yükə təsiri. Lorens qüvvəsi. Elektromaqnit üsuluilə qanın sürətini təyini.

2

7. Tam cərəyan qanunu. Solenoidin yaratdığı maqnit sahəsinin intensvliyi. Maddənin maqnit xasələri. Maqnitləşmə vektoru. Orqanizm toxumalarının maqnit xassələri. Maqnit biologiyanın fiziki əsasları. Maqnitokardioqrafiya

2

8. Sərbəst elektromaqnit rəqsləri. Dəyişən cərəyan. Dəyişən cərəyan dövrəsində aktiv, induktiv və tutum müqavimətləri. Dəyişən cərəyan dövrəsinin tam müqaviməti. Gərginlik rezonansı. Orqanizm toxumalarının tam müqavimət (impedans). Reoqrafiyanın fiziki əsasları və onun tibbdə tətbiqi.

2

9. Мaksvell nəzəriyyəsi haqqında anlayış Dəyişmə cərəyanı. Elektromaqnit dalğaları. Elektromaqnit dalğalarının şkalası. Tibbdə qəbul olunmuş tezlik intervallarının təsnifatı. Tibbi-bioloji informasiyaların alınması, ötürülməsi və qeyd olunması. Tibbi bioloji informasiya datçikləri. Siqnalların ötürülməsi. Radiotelemetriya.

2

10. Sabit cərəyanın orqanizm toxumalarına ilk təsiri. Qalvanizasiya. Dərman maddələrinin elektroforezi. Dəyişən (impuls) cərəyanın, dəyişən elektrik sahəsinin, dəyişən maqnit sahəsinin və yüksək tezlikli elektromaqnit dalğalarının orqanizm toxumalarına təsiri.

2

11. Tibbi elektronika. Tibbi-bioloji informasiyaların götürülməsinin, ötürülməsinin və qeyd olunmasının struktur sxemi. Tibbi-bioloji informasiyanın datçikləri. Radiotelemetriya

2

12. İşığın interferensiyası. Koherentlik. Nazik lövhələrdə interferensiya. İnterferensiyanın tətbiqləri. Optikanın şəffaflaşması. İnterferometrlər və onların tibbdə tətbiqi. İnterferensiya mokroskopu haqqında anlayış.

2

10

13. İşığın polyarlaşması. Malyus qanunu. İşığın iki dielektrik sərhəddindən qayıtması və sınması zamanı polyarlaşması. Qoşa şüasınmada polyarlaşma. Polyarizasiya müstəvisinin fırlanması. Polyarimetriya. Polyarlaşmış işığın alınması (nikol prizması) və onun tibbdə tətbiqi.

2

14. İstilik şüalanmasının xarakteristikaları. Kirhof qanunu. Mütləq və nisbi cismin şüalanma qanunları. Plank düsturu. Orqanizmin istilik şüalandırması. Termoqrafiya haqqında anlayış. İnfraqırmızı və ultrabənövşəyi şüalar və onların tibbdə tətbiqi.

2

15. Rentgen şüaları. Tormozlanma və xarakteristik rentgen şüaları. Rentgen şüalarının maddə ilə qarşılıqlı təsiri. Rentgen şüaların tibbdə tətbiqinin fiziki əsasları. Rentgenstruktur analizin əsasları.

2

16. Radioaktivlik. Radioaktiv parçalanmanın əsas qanunu. Aktivlik. İonlaşdırıcı ıüaların maddə ilə qarşılıqlı təsiri. İonlaşdırıcı şüaların orqanizmə təsirinin biofiziki əsasları. Radionuklidlərin və neytronların tibbdə tətbiqi. Dozimetriyanın elementləri. Şüalanma və ekspozisiya dozaları. Ekvivalent doza. İonlaşdırıcı şüalardan mühavizə üsulları.

2

17. Atom və molekulların elektromaqnit dalğaların şüalandırması və udması. Spontan və məcburi şüalanmalar. Rubin lazeri. Helium-Neon lazeri. Lazer şüalanmasının əsas xassələri. Lazerlərin tibbdə tətbiqi.

2

Cəmi : 34

“Xarici dil-İngilis dili”fənnindən mövzu planı

№ Мövzunun adı Saat

1. İngilis əlifbası. Səslərin xarakteristikası. 22. “Parts of the Body” 23. “To have” feli. İsim. İsimlərin Yiyəlik halı 24. Sifət. Sifətin dərəcələri. Zərf. “There be” ifadəsi. Say. 25. “Our family”. The Present Indefinite Tense 26. “Azerbaijan Medical University” 27. “Medical Education in Our Republic”. The Present Participle. The Present

Continuous Tense Form. 2

8. “Medical Education in Great Britain” 29. Newspaper Material 410. National Holidays 411. “A Visit of a Doctor”. The Past Indefinite Tense Form. 212. “My Working Day” 213. “We Study Anatomy”. “The Skeleton” 214. “At The Hospital” 215. “The Azerbaijan Republic”. Modal Verbs. 216. “Baku” 217. “Medical Cooperation” 218. Translation of the Additional Medical Text 419. “How to Take the Pulse”. The Past Continuous Tense Form” 220. “Our Profession”. The Future Indefinite Tense Form. 221. “Hippocrate’s Oath” 222. “Blood Pressure” 2

11

23. “Great Britain and London”. The Future Continuous Tense Form. 224. “English Meals” 225. “National Health Service in England” 226. “M.A.Topchibashov” 227. Control Work. 2

Cəmi: 60

“Xarici dil-İngilis dili ”fənnindən mövzu planı

№ Мövzuların adı Saat

1. “The Care of Public Health in the Azerbaijan Republic”. Equivalents of Modal Verbs

2

2. “Medical Service in the USA” 23. In-Patient Department”. Participle I Present Perfect Tense Form 2

4. “History of the Illness” 25. “Examination of the Patient” 26. “At the Polyclinic”. The Past Perfect Tense Form 27. Control Translation 28. “A District Doctor” 29. Newspaper Material 410. “W.C.Roentgen” 211. “First Aid Station”. The Future Perfect Tense Form 212. “The Ambulance Doctor” 213. “Diphtheria” 214. Credit Test 2

Cəmi: 30

“Latın dili” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Kursa giriş. Latın əlifbası. Fonetika. 22. Fonetika. Hecanın uzunluğu. Vurğu 23. Fel. Ümumi məlumat. 2

4. Felin indiki zamanı. Məlum və məchul növ. 25. İsim haqqında ümumi məlumat. 26. İsmin I halı. Leksika. Çalışma 27. İsmin II halı. Kişi cinsi. Leksika. Çalışma 28. İsmin II halı. Orta cinsi. Leksika. Çalışma 29. İsmin II halı. Orta cinsi. Leksika. Çalışma 210. Sifət haqqında ümumi məlumat. Çalışma.

Sifətin III hallı. Çalışma.2

11. 1-2 hal Sifət və keçmiş zaman feli sifətin məchul növü. Leksika. 212. İsmin III hallanması. Ümumi məlumat 2

12

13. Kişi cinsli isimlər. Çalışma. Leksika 214. Qadın cinsli isimlər. Çalışma. Leksika 215. Оrta cinsli isimlər. Çalışma. Leksika 216. İsmin 3 halına aid çalışma 217. İsmin 3 halına aid yoxlama yazı işi 2

Cəmi: 34

“Latın dili” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

1. 3 hal sifətlərİndiki zaman feli sifətlər

2

2. Sifətlətin müqayisə dərəcələri. 1-3 hal. Isimləri və 1-3 hal sifətlərin mater.aid yoxlama işi.. Feli sifət .

2

3. Söz önləri. Bağlayıcılar. 24. Zərfliklər. Əvəzliklər. Saylar 25. 4-5 hal isimləri. 1-5 hal isimlərinin hal sisteminə ümumi nəzarət. 26. Anatomik nomenklaturaya giriş 27. Anatomik nomenklatura. Çalışma 28. IV-V hal isminləri. 1-3 hal sifətləri və fel materialında yoxlama işi 29 Kimya nomenklaturası 210. Resept. Reseptin quruluşu 211. Reseptin qısaltmaları və ifadələri 2 12. Resept yazılması. Çalışmalar. 213. Resept yazılması. Çalışmalar. 214. Resept yazılması. Çalışmalar 215. Resepturadan yoxlama işi. 216. Klinik terminologiyaya aid ümumi məlumat 217. Yekun məşğələ 218. Məqbul məşğələsi 2

Cəmi: 36

13

“Rus dili” fənnindən tədris planı

№ Mövzuların adı Saat 1. Беседа. «Развитие народной и научной медицины в Азербайджане» 2

2. Тема У.Из истории развития азербайджанской науки. Выражение временных значений. Текст «Мир - Касимов». Временные значения в простом предложении. конструкции, обозначающие дату, время суток. Формулы выражения приглашения. Творчество Эльчина. «Серебряный фургон».

2

3. Текст «Топчибашев». Временные значения в простом предложении.

Обстоятельство времении, обозначающее отрезок времени. Правописание числительных.

Творчество Анара. «Шестой этаж пятиэтажного дома».

2

4. Текст «Джавадзаде». Временные значения в простом предложении. Выражение разлчными способами суш.время,эпоха, век, столетие, наречием/ вчера, иногда снова/.Употребление относительных, оброзованных при помощи суффиксов – Н-, - ОНН-, -ЕНН-, -СК-.

2

5. Самостоятельная работа. Тема У. «Человек и природа». Выражения условных и уступителных значений.

2

6. Текст «можно ли изменить природу». Предложно – падежные конструкции со значением условияСинонимия предложно-падежных конструкции, деепричастпого оборота, придаточного условия (При бережном отношении к природе. Бережно относясь к природе. Если бережно относиться к природе). Ч.Айтматов. Жизнь и творчество.

2

7. Текст «Экология Азербайджана». Предложно-падежные конструкции со значением уступки. Синонимия предложно-падежных конструкций, типа: вопреки+сущ.Д.п., несмотря на-сущ.В.п.

2

8. Текст «красная книга». Употребление имен существительных-названий детенышей, образованных при помоши суффиксов.

2

9. Тема У. «Из жизни замечательных людей. Выражение причинно-следственных значений».

2

10. Текст «С Боткин». Утопребление предложно-надежных конструкций со значением причины и следствия. Синонимия предложно-надежных конструкций, обозначающих причину/ из-за+сущ. Р.п. – по+сущ. Д.п. Употребление сложных существителъных и прилагателъных.

2

11. Медицинский текст «Нервная система». Информация о последных открытиях и методах диагностики нервных звболеваний Лексико-грамматическая работа.

2

12. Текстж: «Сохраняйте зубы», «Скарлатина», «Гипотоническая болезнъ». Лексико-грамматическая работа.

2

13. Текст «Лекарственные растения». Лексико-грамматическая работа. «Авиценна Ибн-Сина»

2

14. Текст «Врожденные пороки сердца». Лексико-грамматическая работа. 2

14

Повторение пройденного материала.

15. Приемлемый 2

Cəmi : 30

15

“Azərbaycan tarixi” fənnindən mövzu planı

№

Mövzuların adı

SaatMühazirə Seminar

1. “Azərbaycan tarixi” fənninə giriş. Azərbaycan qədim dövlətlər 2 4

2. Azərbaycanda feodalizm münasibətlərin təşəkkülü 2 4

3. Azərbaycan ərəb xilafətinin tərkibində 2 4

4. IX - XII əsrlərdə Azərbaycanda feodal dövlətlər 2 4

5. Azərbaycan XIII – XIV əsrlərdə 2 4

6. XV əsr Azərbaycan feodal dövlətləri 2 4

7. Azərbaycan Səfəvilər dövləti 2 4

8. Azərbaycan XVIII əsrdə 2 4

9. Azərbaycanın bölüşdürülməsi 2 4

10. Azərbaycan XIX əsrdə. Kapitalizm dövrü 2 4

11. XIX əsrin sonu - XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda milli-azadlıq hərəkatı

2 4

12. Birinci Dünya Müharibəsi dövründə Azərbaycanda ictimai-siyasi durum

2 4

13. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti 2 4

14. Azərbaycan Sovet imperiyasının tərkibində 2 4

15. Azərbaycan Respublikası müstəqil inkişaf yollarında 2 4

Cəmi : 30 60

“Histologiya, Embriologiya, Sitologiya ” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat

1. Sinir toxuması: histogenezi, quruluş-funksiya xüsusiyyətləri. Neyrosiylər. Qliositlər. Sinir lifləri. Sinir ucları.Sinapslar.Sinir impulusunun yaranma və ötürülmə xüsusiyyətləri, fasiləsiz və saltator tipli ötürmələr. Sinir toxuması haqqında müasir təsəvürlər, Holci və Kaxalın tədqiqatları. Sinir sistemi: inkişafı, ümumi quruluş-funksiya səciyyəsi. Onurğa beyni. Baş beyin kötüyü. Beyincik. Böyük beyin yarımkürələri. Modul haqqında müasir təsəvvürlər. Vegetativ sinir sistemi. Sinir sisteminin yaş dəyişiklikləri. Hemato-ensefalik (qan-beyin) baryeri.

2

16

2. Duyğu üzvləri. Analizatorlar haqqında anlayış. Əsas analizatorlar. Qorxu üzvü və analizatoru. Görmə üzvü və analizatoru. Tor qışanın histofiziologiyası. Görmə resepsiyası. Sensoepitetial duyğu üzvləri: eşitmə, müvazinət. Dad üzvü və analizatoru. Təmas hissiyatının histofiziologiyası. Reseptor hüceyrələrin yeniləşməsi və bərpası xüsusiyyətləri. Yaş dəyişiılikləri.

2

3. Humoral tənzim haqqında anlayış. Sekresiya prosesinin histofiziologiyası. Endokriniya, parakriniya, autokriniya.Endokrin vəzlər sistemi: ümumi quruluş-funksiya səciyyəsi, inkişafı. Epifiz. Hipotalamus.Hipofiz.Periferik endokrin vəzilər. Diffuz endokrin sistem. Yaş xüsusiyyətləri

2

4. Ürək-damar sistemi: inkişafı, ümum quruluş-funksiya planı. Hemodinamik şərait və damar divarı quruluşu arasında qarşılıqlı əlaqələr. Ürək. Arteriyalar. Mikrosirkulyasiya şəbəkəsi. Kapilyarlar. Venoz şəbəkə. Anastomozlar.Ürək damar sistemi fəaliyyətinin sinir-humoral tənzimi. Yaş dəyişiklikləri. Regenerasiya xüsusiyyətləri.

5. Qanyaranma: embrional və postembrional, qısa səciyyəsi. Qanyaradıcı üzvlər. İmmunitet, immun müdafiə reaksiyaları. İmmunositlər: təsnifatı, morfo-funksional səciyyəsi. İmmunoqlobulinlər və plazmatik hüceyrələr. Makrofaqlar sistemi. Qanyaranma və immun müdafiə sistemi üzvləri arasındakı funksional əlaqələr, T- və B-zonalr. Yaş dəyişiklikləri. Regenerasiya və involyusiya xüsusiyyətləri. Timiko-limfatik status haqqında anlayış.

2

6. Dəri örtükləri sistemi: inkişafı, tərkib hissələri, funksiyaları. Dəri. Dəri türəmələri: teklər, dırnaqlar, piy və tər vəziləri. İnnervasiya, vaskulyarizasiya, yaş xüsusiyyətləri. Tənəfüs sistemi: inkişafı, tərkib hissələri, quruluş-funksiya səciyyəsi. Respirator şöbə. Hava-qan səddi (aero-hematik baryer). İnnervasiya, vaskulyarizasiya, yaş xüsusiyyətləri. Həzm sistemi. Inkişaf mənbələri. Ümumi quruluş planı. Həzm borusunun ümumi quruluş-funksiya səciyyəsi

2

7 Həzm sisteminin ön, orta və arxa şöbələri. Inkişafı, tərkibi. Ağız boşluğu üzvləri. Limfoepitetial halqa. Qida borusu. Mədə.Bağırsaqlar.Bağırsaqlarda həzm prosesinin histofiziologiyası.Qaraciyər: inkişası, quruluşu haqqında müasir təsəvvürlər, funksiyaalrı, qanla təchizatı. Mədəaltı vəzi. “Qastro-pankreatik sistem” haqqında analyış. Həzm borusunun innervasiya xüsusiyyətləri.

2

8. Sidik-ifrazat sistemi:inkişafı, ümumi səciyyəsi. Böyrəklər: İlkin , birincili, son mərhələləri, quruluşu, funksiyaları, qanla təchizatı. Sidik əmələgətirici və sidik çöxarıcı hissələr. Sidik yaranmasının histofiziologiyası. Sidik axarları, sidik kisəsi, sidik kanalı. İnnervasiya, yaş xüsusiyyətləri. Qadın cinsiyytə sistemi:imkişafı, ümumi quruluş planı, funksiyaları, hormonal tənzimi. Yaş xüsusiyyətləri. Hemato-follikulyar və hemato-testikulyar beryerlər.

2

17

Cəmi:16

“Histologiya, Embriologiya, Sitologiya ” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Görmə üzvü. Dioptik və akkomodasion apart. 22. Görmə üzvü. Reseptor aparat. 23. Eşitmə və müvazinət üzvləri. 24. Dəri 25. Dəri törəmələri. 26. Hipotalamus. Epifiz. Hipofiz. 27. Qalxanabənzər vəzi. Qalxanabənzərətrafı vəzi 28. Böyrəküste vəzilər. 29. Ürək 210 Arteriyalar. 211 Mikrosirkulyator yataq dmarları 212 Venalar.Limfa damarları 213 Preparatırların qəbulu 214 Qırmızı sümük iliyi. Qanyaranma (geniş səciyyəsi) 215 Timus (çəngələbənzər vəzi) 216 Limfa düyünləri. Dalaq. 217 Burun boşluğu.Qoxu üzvü.Qırtlaq.Traxeya.Bronxlar. 218 Ağciyər 219 Dodaqlar.Damaqlar.Yanaqlar.Dil.Dad üzvü. 220 Dişlər 221 Ağız suyu vəziləri. Limfoepitetial halqa. Damaq badamcıqları.Qida borusu. 222 Mədə. 223 Nazik və yoğun bağırsaqlar. Soxulcanabənzər çıxıntı (appendiks) 224 Qaraciyər 225 Mədəaltı vəzi 226 Preparatların qəbulu 227 Böyrəklər 228 Sidik axarları, sidik kisəsi, sidik kanalı 229 Toxumluq (xayalar). Spermatogenez. 230 Xaya artımı. Toxumçıxarıcı yollar. Prostat vəzi. 231 Yumurtalıqlar.Ovogenez 232 Uşaqlıq boruları. Uşaqlıq.Uşaqlıq yolu. 233 Süd vəziləri.Cift 234 Preparatların qəbulu. 2

Cəmi 68

18

“Rus dili” fənnindən mühazirələrin təqvim planı

№ Mövzuların adı Saat1. Беседа. «Развитие народной и научной медицины в Азербайджане» 2

2. Тема У. Научная организация труда в жизни студентов. Выражение пространственых значений в сложноподчиненных предложениях.Текст Резервы памяти. Сложноподчиненные предложения с придаточными места. Официально-деловая документачия составление протоколов. Краткий рассказ о творчестие А.П.Чехова.

2

3. Тема У. Гипотеза. Эксперимент. Практика. Выражение целевых значений в сложноподчиненных предложениях.Текст Оперирует лазер. Выражение целевых значений в простом предложении. Образование однокоренных слов/эксперимент,экспериментатор, экспериментироватъ, эксперименталный, эксперименталъно. Творчество А.И. Куприна. Гранатовый браслет.

2

4. Тема У. Личностъ и коллектив. Выражение условных и уступительных значений в сложноподчиненных и бессоюзных сложных предложенияхТекст Ф.А.Эфендиев. Выражение условных и уступительных значений в простом предложении. М.Ибрагимов.Жизн и тв-во

2

5. Текст Филатов. Сложноподчиненные предложеня с придаточными уступки и условия. Бессоюзные сложные предложения, выражающие условные значения Жизнъ и творчество С.Вургуна.

2

6. Работа с газетным материалом. 2

7. Беседа «Праздник Новруз» Сочинение на тему «Из истории празднования Новруз байрама. Самостоятелъная работа».

2

8. Текст «Балакишиев» . Выражение условных и уступительных значений в простом и сложном предложениях. Синонимия предложно-надежных конструкций и сложноподчиненного предложения с придаточным условия. Ситуативные игры.

2

9. Текст Малярия. Лексико-грамматическая работа. 2

10. Текст «Тромбофлебит». Лексико- грамматическая работа. 2

11. Текст «Пиелонефрит». Лексико- грамматическая работа. 2

12. Текст «Антибиотики» Лексико- грамматическая работа 2

13. Текст «Коръ», «Дизентерия». Лексико- грамматическая работа 2

14. Денъ Победы. Сочинение на тему «Герои азербайджанской народа». 2

15. Текст «Инфекционный гепатит». Лексико- грамматическая работа 2

16. Самостоятелъная работа 2

17. Беседа «Денъ Независимости Азербайджана». Конференция. Повторение пройденного материала.

2

18. ЗАЧЕТ. 2

Cəmi : 36

19

“Biofiziki və bioüzvi” kimya fənnindən mühazirələrin təqvim planı

№ Mövzuların adı Saat1. Biofiziki kimya və bioüzvi kimya fənlərinə giriş. Onların məzmunu və tibb elmi ilə

əlaqəsi. Kimyəvi elementlərin canlı orqanizmlərdə paylanması. Endemik xəstəliklər.

2

2. Atom quruluşunun kvant-mexaniki modeli. Şrendinger tənliyi. Kompleks birləşmələr və koordinasiya rabitəsinin təbiəti. Liqand patologiyası

2

3. Üzvi birləşmələrin təsnifatı. Monofunksional üzvi birləşmələr və onların tibdə tətbiq olunan törəmələri.

2

4. Kimyəvi termodinamikanın əsas qanunları və onların bioloji sistemlərə tətbiqi. Kimyəvi tarazlıq və stasivnar hal. Dönməyən proseslərin termodinamikası.

2

5. Heterofunksional üzvi birləşmələr və onların bioloji fəal törəmələri. 2

6. Məhlullar. Maye suyun quruluşu. Qazların mayelərdə və mayelərin bir-birində həll olması. Diffuziya. Osmos. Donnan tarazlığı.

2

7. Karbohidratlar, təsnifatı, stereoizomerliyi, bioloji rolu və əsas nümayəndələri. 2

8. Qanda turşu – əsas tarazlığı. Qanın bufer sistemləri. Bioloji sistemlərin elektrokimyası. Elektrokimyəvi elementlər. Membran potensialı.

2

9. Aminturşular, təsnifatı, stereoizomerliyi və xassələri. Peptidlər və zülallar, onların quruluş xüsusiyyətləri.

2

10. Kimyəvi kinetika. Fermentativ reaksiyalar və onların kinetikası. Fotokimyəvi və radiasion reaksiyalar.

2

11. Heterotsiklik birləşmələr, təsnifatı, xassələri və tibdə tətbiq olunan törəmələri.Alkaloidlər.

2

12. Səth hadisələri. Adsorbsiya. Xromatoqrafiya. Dispers sistemlər, onların xassələri, davamlılığı və koaqulyasiyası.

2

13. Nuklein turşuları, tərkibi və quruluş xüsusiyyətləri. Kofermentlər. 2

14. Yüksək molekul kütləli birləşmələr (YMB) və onların tibdə tətbiqi. YMB-in məhlullarının fiziki – kimyası.

2

15. Lipidlər. Terpenlər və steroidlər 2

Cəmi : 30

“Biofiziki kimya” fənnindən praktik məşğələlərin təqvim planı

№ Mövzuların adı Saat1. Kimya laboratoriyasında iş qaydaları ilə tanışlıq. Məhlulların qatılığının ifadə

üsulları. Həcmi analiz. Neytrallaşma metodu. Alkalimetriya və asidimetriya.2

2. Lab.işi. Titri məlum olan natrium tetraborat (bura) məhlulunun hazırlanması və hidrogen xloridin qatılığının təyin edilməsi. Oksidimet – riya üsulu. Permanqanatometriya və yodometriya.

2

3. Lab.işi. Titri məlum olan kalium bixromat məhlulunun hazırlanması və natrium tiosulfatın qatılığının təyin edilməsi. Daxili kompleks birləşmələr. Kompleksonometriya üsulu və onun tətbiqi.

2

20

4. Termodinamikanın birinci qanunu və termokimya. Termokimyəvi hesablamalara dair məsələ həlli (seminar)

2

5. Kollokvium (atomun quruluşu, kompleks birləşmələr, kimyəvi termodinamika və onun bioloji sistemlərə tətbiqi.

2

6. Məhlulların kolliqativ xassələri. Raul qanunu. Krioskopiya, ebulioskopiya, osmometriya üsulları və onların vasitəsilə molekul kütləsinin hesablanmasına dair məslə həlli (seminar)

2

7. Elektrolit məhlulları. Zəif və qüvvətli elektrolitlər. Turşular və əsaslar haqqında əsas nəzəriyyələr. Hidrogen göstəricisi və bufer sistemlər.Lab.işi: Müxtəlif məhlulların pH-nın təyin edilməsi.

2

8. Məhlulların elektrik keçiriciliyi. Kolrauş qanunu. Elektrokimyəvi analiz üsulları (konduktrometriya, potensiometriya, polyaroqrafiya).Lab.işi: Qlisinin turşu və qələvi ilə potensiometrik titrlənməsi.

2

9. Kimyəvi reaksiyaların sürəti, molekulyarlığı və tərtibi. Reaksiya tərtibinin və aktivləşmə enerjisinin qrafiki yolla hesablanması.Lab.işi: Saxarozanın hidroliz reaksiyasının polyarimetrik tədqiqi.

2

10. Kollekvium (məhlullar, bioloji sistemlərin elektrokimyası, kimyəvi kinetika və kataliz)

2

11. Sorbsiya hadisələri. Qaz və məhlul ilə bərk səth sərhəddində adsorbsiya. Xromatoqrafik analiz üsulları.Lab.işi: Kağız xromatoqrafiyası üsulu ilə aminturşuları qarışığının vəsfi analizi.

2

12. Dispers sistemlərin təsnifatı, alınması, təmizlənməsi və xassələri. Elektrokinetik hadisələr və onların tibdə tətbiqi. Kolloid hissəciklərin quruluşu.Lab.işi: Zolların müxtəlif üsullarla alınmasına aid təcrübələrin aparılması.

2

13. Dispers sistemlərin davamlılığı və koaqulyasiyası. Yüksək molekul kütləli birləşmələrin (YMB) məhlullarının özlülüyü. Viskozimetriya üsulu ilə YMB-in molekul kütləsinin təyini (seminar)

2

14. Kollekvium (səth hadisələri və adsorbsiya, dispers sistemlər, YMB-in məhlulları) 2

15. Yekun məşğələ 2

Cəmi : 30

“Bioüzvi kimya” fənnindən praktik məşğələlərin təqvim planı

№ Mövzuların adı Saat1. Üzvi kimya laboratoriyasında təhlükəsizlik qaydaları ilə tanışlıq. Üzvi birləşmələrin

nomenklaturası, əsas sinifləri, turşu – əsas xassələri.Lab.işi : Üzvi birləşmələrdə bəzi elementlərin vəsfi analizi.

2

2. Monofunksional üzvi birləşmələr (spirtlər, fenollar, aldehidlər, ketonlar) və onların spesifik reaksiyaları. Karbonil qrupunun quruluş xüsusiyyətləri və reaksiya qabiliyyəti.Lab.işi : Miss – qliseratın alınması, rezorsinin təyini, aldehidlərin spesifik reaksiyaları, yodoform reaksiyası.

2

3. Mono- və dikarbon turşuları, hidroksi-, okso- və aminturşuları, onların ümumi və spesifik reaksiyaları. Limon turşunun biosintezi.Lab.işi : sirkə və süd turşularının vəsfi analizi.

2

21

4. Aromatik heterofunksional birləşmələr, alınması, kimyəvi xassələri və törəmələrinin tətbiqi.Lab.işi : aspirinin hidrolizi və salisil turşusunun təyini.

2

5. Kollokvium (üzvi birləşmələrin təsnifatı, turşu – əsas xassələri, elektron effektləri, mono- və heterofunksional üzvi birləşmələr

2

6. Monosaxaridlər və onların oksidləşmə, reduksiya, dehidratasiya reaksiyaları. Monosaxaridlərin sadə və mürəkkəb efirləri. O- və N-qlikozidlər.Lab.işi : miss 2-hidroksidin qlükoza ilə reduksiyası (Trommer sınağı). Laktoza və saxarozanın felinq mayesi ilə reaksiyası.

2

7. Di- və polisaxaridlər, quruluşu və hidrolizi, sadə və mürəkkəb efirləri. Qialuron turşusu. Qlikoproteinlər və proteoqlikanlar.Lab.işi : karbohidratların a-naftol ilə təyini. Nişastanın təyini.

2

8. Aminturşular, alınması, kimyəvi xassələri və səciyyəvi reaksiyaları N- və C-terminal aminturşuların Senjer, Edman və Akabori reaksiyaları ilə təyini.Lab.işi : a-aminturşuların ninhidrin, biuret, ksantoprotein və fol reaksiyaları.

2

9. Peptidlər və zülallar. Peptid qrupunun quruluş xüsusiyyətləri. Zülalların sintezi, kimyəvi modifikasiyası və quruluşu (seminar)

2

10. Kollokvium (karbohidratlar, aminturşular və zülallar) 2

11. Heterotsiklik birləşmələr, alınması, kimyəvi xassələri və törəmələri.Lab.işi : piridinin, amidopirinin və nikotinin təyin reaksiyaları.

2

12. Bitsiklik heterotsiklik birləşmələr. Purin əsasları. Ksantinin metil törəmələri. Alkaloidlər və antibiotiklər (seminar)

2

13. Nuklein turşuları. Polinukleotid zəncirinin quruluşu. Nuklein turşularının birinci quruluşu. Kofermentlər.

2

14. Lipidlər. Yağda həll olan vitaminlər. Öd turşuları. Steroid hormonları və ürək qlikozidləri.

2

15. Kollokvium (heterotsiklik birləşmələr, lipidlər, nuklein turşuları) 2

Cəmi : 30

22

“Tibb tarixi” fənninindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Tibbi tarixşünaslıq və onun problemləri

1. Tibb tarixi elmi tədris fənni kimi, onun öyrənilməsinin zəruriliyi və əhəmiyyəti

2. Təbabət bəşər mədəniyyətində bütöv bir hadisədir, onun yaranmasına dair müxtəlif tareixi baxışlar. İbtidai icma quruluşunda təbabət.

3. Tibb tarixinin dövrlərə bölünməsi4. Tibb tarixini öyrənmə mənbələri, onların ümumdünyavi təsnifatı

2

2. Quldarlıq cəmiyyəti dövründə təbabət.1. Babilistanda təbabət2. Assuriya və Şumerdə təbabət3. Misirdə təbabət4. Qədim Amerika qitəsi ölkələrində təbabət

2

3. Quldarlıq cəmiyyəti dövründə təbabət.1. Hindistanda təbabət2. Nepal və Tibet təbabətinin səciyyəvi xüsusiyyətləri3. Çində təbabət4. Midiya dövlətində təbabət

2

4. Quldarlıq dövründə təbabət.1. Yunanıstanda təbabət. Hipokrat və onun elmi irsi.2. Atropatena dövlətində təbabət3. Ellinizm dövründə təbabət. İsgəndəriyyə məktəbi (Herofil və

Erazistrat)4. Romada təbabət (Asklepiad və Qalen)

2

5. Feodalizm dövründə təbabət. 1.Ərəb xilafəti dövründə elm və maarifin inkişaf aspektləri. İslam dini təlimində tibbə dair baxışlar sistemi. 2. Əl-Biruni və Əl-Fərabi irsində təbabətə dair baxışlar. 3. Əl-Razi və onun elmi-tibbi baxışları 4. İbn Sina alim, filosof və təbib kimi. Onun elmi irsinin ümumdünyəvi şöhrəti

2

6. Feodalizm dövründə dünyanın müxtəlif dövlətlərində təbabət.1. Bizans imperiyasında təbabət.2. Rusiyada (Kiyev, rus və Moskva dövlətində) təbabət. Xalq və dövlət

təbabətinin elementləri3. Avropada təbabət. Xalq və monastr təbabəti. Universitetlər.4. Əndəlis həkimləri (Əbil Qasım İbn Abbas, Əbu Bəkir Məhəmməd

İbn Bəçça, Əbu Mərvan İbn Zöhr, Əbu Bəkr Məhəmməd İbn Tufeyi, İbn Ruşd və s.), onların Avropada aristotelizmin canlanmasında rolu.

2

7. Orta əsrlərdəAzərbaycanda tibbin inkişafı1. İsa Ur-Raqinin fəlsəfi tibbi baxışları. Onun “Tibb” əsərinin

məzmunu.2. Ömər Osman oğlu Kafiyyəddin, Əfzələddin Xəqani, Əhvədi

2

23

Marağalının əsərlərində fəlsəfi-etik və tibbi-bioloji problemlər.3. Nəsrəddin Tusinin əsərlərində elmi-fəlsəfi və bioloji fikirlər. Onun

“Əxlaqi Nasir” əsərində gigiyena və tibb haqqında olan baxışları.4. Nizami irsində təbiətşünaslıq və tibb problrmləri5. Füzuli əsərlərində tibbi-bioloji problemlər.

8. İntibah dövründə tibbin inkişafı1. Elmdə Təcrübə metodu. Frensis Bekon eksperimental tibbin banisidir.2. Təbabtdə yatrofizik və yatrokimyəvi istiqamət. Rne Dekart və

Paraselsin baxışları3. Anatomiyanın inkişafı. Leonardo da Vinçi və Andrey Vezali müasir

anatomiyanın baniləridir.4. Qan dövranının fəşfinə tarixi baxış (İbn Ən-Nəfis, V.Harvey və

digərləri)

2

9. Kapitalizm dövründə tibbin inkişafı.1. Eksperimental metod və onun tibbin inkişafına təsiri (Fransua

Mojandi, Klod Bernar, Johannes Müller, German Helmholts və digərləri).

2. Nevrizm təlimi (İvan mixayloviç Seçenov, İvan Petroviç Pavlov və b.)

3. Mikrobiologiyanın inkişafı (Lui Paster, İlya Meçnikov, Robert Kox).4. Klinik təbabətin (Terapiya və cərrahiyyə) formalaşması və inkişafı.5. Profilaktik təbabətin inkişafı (Bernardino Ramassini, İohan Petr

Frank, Maks Pettenhofer və b.)

2

10. Kapitalizm dövründə tibbin inkişafı1. Rusiyada gigiyenik fikirlərin və ictimai gigiyena haqqındakı

baxışların Fyodoroviç Erisman, Nikolay Aleksandroviç Semaşko, Zinoviy Petroviç Solovyov və b.

2. XIX əsrin sonu və XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda ictimai siyasi şərait, onun tibb elminin, səhiyyənin vəziyyətinə və inkişafına təsiri.

3. Həsən bəy Zərdabinin gigyenik və tibbi-bioloji baxışları.4. A.A.Kazımbəy ilk Azərbaycanlı alim-həkimdir. Onunelmi irsinin

mahiyyəti.5. Azərbaycanda tibbin və səhiyyənin inkişafında rolu olan ilk tibb

kadrları (Kərimbəy Mustafabəyoğlu Mehmandarov, əbdül Xaliq Axundov, Cəmil Nəcəf oğlu Ləmbəranski, Məmmədrza Mənsur oğlu Vəkilov, Ə.R.Talişinski və b.)

2

11. Müasir dövrdə tibbin inkişafı1. Azərbaycand tibbi təhsil sisteminin yaranması və onun ölkədə tibbin

və səhiyyənin inkişafında rolu2. Dünya şöhrətli Azərbaycan alimlərinin elmi irsi (Mustafa Ağabəy

oğlu Topçubaşov, Musabəyova Adilə İsasoltan qızı Şaxtantinskaya, Mirəsədulla Mirələsgər oğlu Mirqasımov, Ümnisə Süleyman qızı Musabəyova və b.)

3. Azərbaycnın tanınmış həkim-dövlət xadimləri (Nəriman Nəcəf oğlu Nərimanov, Əziz Məmmədkərim oğlu Əliyev) onların fəaliyyət istiqamətləri

2

24

4. Azərbaycanda profilaktik təbabət istqamətində ilk gigiyenik, sosial-gigiyenik məktəbin və ideyaların yaradılmasında, eləcə də inkişaf etdirilməsində Ö. Bayraşevski. Ə.Q.Əlibəyov, İ.İ. Fel, Ə.M.Məmədov və başqalarının rolu.

5. Hazırki mərhələdə Azərbaycanda tibbin və səhiyyənin vəziyyəti və onun qarşısında duran vəzifələr

12. “Azərbayca təbabəti” muzeyində keçirilir1. Muzeyin yaranma tarixi ilə tanışlıq. Tibbi muzeyşünaslıq

problemləri.2. Muzey materialları ilə tanışlıq.

2

Cəmi : 24

25

“İnformatika” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat

1. İnformatika fənninin predmeti. EHM-lərin inkişaf mərhələri, quruluşu. EHM-lərin tibbdə tətbiqi 2

2.Alqoritm anlayışı. Alqoritmin xassələrin, təsvir üsulları və növləri. Alqoritmik dillər. BASİC dilinin əsas operatorları

2

3. Əməliyyat sistemləri haqqında məlumat. Qrafik və qeyri-qrafik əməliyyət sistemləri. Windiws ƏS. 2

4. WORD, EXCEL işçi proqramları. İnternet. 2Cəmi: 8

“İnformatika” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. İnformasiya. İnformasiyanın növləri, miqdarı və kodlaşdırılması. Say sistemləri.

Bir say sistemindən digərinə keçid qaydaları. İnformasiyanın ölçü vahidləri.2

2. Alqoritm. Alqoritmin növləri, xassələri, təsvir üsulları. Tibbi məsələlərin alqoritmləşməsi. 2

3. Alqoritmik dillər və onların təsnifatı. BASIC alqoritmik dili. Dilin element və simvolları. Klaviaturanın öyrənilməsi. Massivlər. 2

4. REM, İNPUT, DATA, READ, LET, RESTORE, PRİNT, END operatorları. Xətti alqoritmin proqramlaşdırılması. Lab işi N.1 2

5. Şərti və şərtsiz keçid operatorlar: İF, GOTO. Budaqlanan alqoritminin proqramlaşdırılması. Lab işi N 2 2

6. Dövrü alqoritmin proqramlaşdırılması. FOR... Next operatorları.Lab işi N 3 27. Əməliyyat sistmləri. WİNDOWS əməliyyat sistemi 28. WİNDOWS əməliyyat sistemi xidməti proqramalrı 29. WORD mətn redaktoru.

10. WORD redaktorunun tətbiqi 2

11. EXCEL elektron cədvəli 2

12. EXCEL elektron cədvəlinin tətbiqi 213. Lab işi. N4, N5 214. Kompüter şəbəkələri. İnternet. Elektron poçtu 215. İnformasiya axtarış sistemləri. 2

Cəmi: 30

Tibbi psixologiya üzrə mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Tibbi psixologiya və onun vəzifələri. Tibbi psixologiyanın inkişafında xidməti olan 2

26

alimlər. Psixoloji fəaliyyətin fizioloji əsasları

2. İnsanın psixi fəaliyyətinin formaları (qavrama, yaddaş, intellekt, təfəkkür, emosiyalar və meyllər) 2

3. Fərdin psixoloji xüsusuiyyətləri (düşüncə və şəxsiyyət). Temperament, xasiyyət. Bunların təcrübi təbabətdə əhəmiyyəti 2

4. Tibbi (kliniki) psixologiyanın müasir nəzəriyyələri. Freydizm və psixodiaqnostikanın əsasları. Fenomenologiya. Biheviorizm və koqnitiv nəzəriyyə 2

5. Psixoloji inkişafın yaşla əlaqədar xüsusiyyətləri: „bədən quruluşu və xasiyyət“ (fizioqnomika) haqqında anlayış. Xarici görünüş və duyğu orqanlarının qüsuru olan şəxslərin psixologiyası

2

6. Etika və deontologiya problemləri. Həkim sirri. Yatrogeniya. Pasientlər və onların qohumları ilə söhbətin aparılması qaydaları 2

7.Somatik klinikalarda tibbi psixoloji problemlər. Cərrahiyyə və onkoloji klinikalarda tibbi psixologiya məsələləri. Mamalıq və ginekologiya sahəsində meydana çıxan psixoloji problemlər.

2

8. Psixiatriya klinikalarında tibbi psixoloji problemlər. Psixogigiyena. Psixoprofilaktika və diaqnostika üsulları 2

9. Psixologiya və ruhi xəstəliklərə etnik-mədəni nəzər. 210. Psixoterapiya. İnkişafın tarixi. Əsas formaları və onların tədbiqi. 2

Cəmi 20

II kurs

“Bioloji kimya ” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat 1. Biokimya fənni, qısa inkişaf tarixi, məqsəd və vəzifələri, perspektivləri. Azərbacanda

biokimyanın inkişafı. Zülallar – həyatın əsası kimi, onların funksiyaları, quruluşu. Zülalların fiziki-kimyəvi xassələri.

2

2. Zülalların təsnifatı – sadə və mürəkkəb zülallar. Fosfo-, qliko-, lipo, metallo-, nukleo-proteinlər. Proteinopatiyalar.

2

3. Xromoproteinlər – hemoqlobin, heterogenliyi, kooperativliyi. Mioqlobin. Nuklein turşusu, növləri. Nukleoproteidlər, oların tərkibi. Nukleozid, nukleotidlər – quruluşu, bioloji əhəmiyyəti.

2

4. Fermentlərin ümumi xarakteristikası, kimyəvi təbiəti, xassələri. Kofermentlər, onların təsnifatı. Vitamin təbiətli kofermentlər. Suda həll olan vitaminlərin təsir mexanizmi. İzofermentlər, onların klinik-diaqnostik əhəmiyyəti

2

5. Fermentlərin nomenklaturası və təsnifatı, təsir mexanizmi. Fermentlərin aktivlik vahidləri. Fermentlərin xassələri (termolabilliyi, spesifikliyi, pH-dan asılılığı). Aktivliyin tənzim mexanizmləri. Tibbi enzimologiya.

2

6. Maddələr mübadiləsinə giriş. Əsas qida maddələrinin katabolizmi. Katabolizmin I və II ümumi yolları və prosesdə iştirak edən vitaminlər (B,B,PP, lipoy turşusu, pantoten turşusu).

2

27

7. Bioloji oksidləşmə. Tənəffüs zəncirinin substratları, lokalizasiyası, strukturu və funksiyası. Sərbəstradikallı oksidləşmə. Peroksidaza, oksigenaza reaksiyaları. Orqanizmin antioksidant sistemləri. Antioksidant vitaminləri A,E,C

2

8 Karbohidratların biokimyəvi xarakteristikası, funksiyası, quruluşu, həzmi və sorulması. Qlikogenin metabolizmi, qaraciyərdə və əzələ tənzimi. Qlikoliz və qlükoneogenez, onların alosterik tənzimi. Kori dövranı.

2

9 Qlukozanın tam aerob parçalanması və energetik xarakteristikası. Qlükozanın pentozofosfat yolu ilə parçalanması. Favizm. Toxumalarda digər karbohidratların biosintezi. Karbohidrat mübadiləsinin tənzimi və patologiyası. Şəkərli diabet. Qlikogenozlar, qlikozidozlar

2

Cəmi: 18

“Bioloji kimya ” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat 1. Qrupla, daxili-nizam intizamla və təhlükəsizlik texnikası qaydaları, laboratoriya

avadanlığı ilə tanışlıq. Aminturşuların quruluşu, fiziki-kimyəvi xassələri. Titrəmə əyriləri. Peptidlər. Məhlullar. Bioloji meyelərin pH-ı

2

2. Yazılı sorğu: Aminturşular, peptidlər və fiziki-üzvi kimyadan bəzi sualların sorğusu. Zülalların fiziki-kimyəvi xassələri ilə tanışlıq

2

3. Zülalların fiziki-kimyəvi xassələri.

Laboratoriya işləri:

1.Zülallara aid çökmə reaksiyaları.

2.Zülalların izoelektrik nöqtəsinin təyini. Zülalların təmiz halda alınması metodları və kliniki əhəmiyyəti ilə tanışlıq.

2

4. Zülalların təmiz halda alınması. Laboratoriya işləri:1. Zülalların hidrolizi.2. Biuret və ninhidrin reaksiyaları.3. Qan zərdabında zülalların miqdarı təyini4. Aminturşuların kağız üzərində xromatoqrafiyası.5. Elektroforez, plazmoqramma və onun kliniki əhəmiyyəti.Zülalların molekul strukturu, təsnifatı vənuklein turşularının quruluşu ilə tanışlıq

2

5. Mürəkkəb zülalların funksiyaları. Laboratoriya işləri:

1. Hemoqlabinin vəsfi və miqdarı təyini.

2. Nukleoproteidlərin hidrolizi. Nuklein turşularının və həmin quruluşunun yazılı sorğusu. Fermentlərin quruluş və funksiyaı ilə tanışlıq.

2

6. Fermentlərin quruluşu və xassələri. Laboratoriya işləri:

1. Fermentlərin termolabilliyi, spesifikliyi və optimum pH-ın təyini

2. Lipazanın təsirinin kinetikası. Fermentlərin aktivliyinin tənzimim və tibbi enzimologiya ilə tanışlıq

2

7. Fermentlərin aktivlik vahidləri. Fermentlərin fəallığının tənzimi. Laboratoriya işləri: 2

28

1. Amilazanın aktivliyinin qanda Karayev metodu ilə təyini2. Amilazanın aktivliyinin aktivator və inhibitorların təsiri3. Xolinesterazanın prozerinlə inaktivləşməsi.

8. Kollokvium. Zülalların və nuklein turşularının kimyası və fermentlər. 2

9. Maddələr mübadiləsinə giriş. Katabolizmin ümumi yolları və müvafiq vitaminlər: B1,B2,PP, lipoy turşusu, pantoten turşsu. Laboratoriya işləri:

1. Qanda piroqzqm turşusunun təyini

2. Suksinatdehidrogenaza fermentinin aktivliyinin təyini

2

10. Enerji mübadiləsinin əsasları. Oksigenin istifadə yolları. Antioksidant xassəli vitaminlər: A.E.C.P unibixon. Laboratoriya işləri:

1. Katalazanın vəsfi v miqdari təyini2. Vitaminlərə aid reaksiyalar. C vitamininin vəsfi və miqdari təyini

2

11. Seminar: Maddələr və enerji mübadiləsinin qanunauyğunluqları 2

12. Kollokvium: Maddələr vəenerji mübadiləsinin qanunauyğunluqları. 2

13. Karbohidrat mübadiləsi. Karbohidratların həzmi və sorulması. Qlikogenin metabolizmi. Qlikoz və qlükoneogenez.

1. Qlükozaya aid Felinq reaksiyası2. Nişastanın hidrolizi3. Qanda qlükozanın miqdarı təyini

2

14. Karbohidrat mübadiləsi. Qlükozanın apotomik və dixotomik yolla parçalanması. Karbohidrat mübadiləsinin patologiyası. Şəkərli diabet. Laboratoriya işləri:

1. Qlükozaya qarşı tolerantlıq sınağı2. Qlikozilləşmiş hemoqlobinin təyini

3. Sidikdə qlükozanın təyini

2

15. Karbohidrat mübadiləsi. Qlikoproteidlərin və preteoqlikanlar, klinik-diaqnostik əhəmiyyəti. Karbohidrat mübdiləsinin patologiyası. Laboratoriya işləri:

1. Qan serumunda seroqlikoidlərin təyini2. Qan serumunda sial turşularının miqdarı təyini

2

Cəmi: 30

“Bioloji kimya ” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat 1. Biokimya fənni, onun məasəd, vəzifə və perspektivləri. Biokimyanın qısa inkişaf

tarixi. Azərbaycanda biokimyanın inkişafı. Zülallar – həyatın əsası kimi. Zülalların funksiyaları, fiziki-kimyəvi xassələri, molekil strukturu.

2

2. Sadə və mürəkkəb zülallar (Fosfo-, qliko-, lipo, metallo-, nukleo-, xromoproteidlər). Xromoproteidlər (hemoqlobin, mioqlobin)

2

3. Nuklroproteidlər, onların tərkibi. Nuklein turşularının quruluşu, bioloji əhəmiyyəti. 2

4. Fermentlərin ümumi xarakteristikası, kimyəvi təbiəti, aktiv mərkəzi, konfermentlər, izofermentlər, poliferment sistemləri, təsir mexanizmi

2

29

5. Fermentlərin nomenklaturası və təsnifatı, əsas xassələri. Fəallığının tənzimi. Tibbi enzimologiya. Vitaminlər haqqında məlumat, təsnifatı. Yağda həll olan vitaminlər.

2

6. Suda həll olan vitaminlər. B qrup vitaminlər. C vitamini. Vitaminəbənzər maddələr. Antivitaminlər. Hormonlar haqqında məlumat, nomenklaturası, təsnifatı, metabolizmi. Hormonların reseptorları, təsir mexanizmi.

2

7. Hipotalamo-hipofizar sisteminin hormonları. Mədəaltı və böyrəküstü vəzin hormonları. Eykozonoidlər. Hormonoterapiya.

2

8. Bioloji oksidləşmə. Tənəffüs zəncirinin substratları, lokalizasiyası, strukturu və funksiyası. Sərbəstradikallı oksidləşmə. Peroksidaza, oksigenaza reaksiyaları

2

9. Qida maddələrinin energetik dəyəri. Maddələr və enerji mübadiləsinin ümumi qanunauyğunluqları. Katabolizmim I və II ümumi yolları və onların əhəmiyyəti.

2

Cəmi: 18

“Bioloji kimya II” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat 1. Karbohidratların ümumi və biokimyəvi xarakteristikası: təsnifatı, quruluşu,

həzmi, sorulması və aqibəti. Qlikogenin metabolizmi, tənzimi, qaraciyərdə və əzələdə bioloji əhəmiyyəti. Qlikoliz və qlükoneogenez, onların allosterik tənzimi. Kori dövranı

2

2. Karbohidratların pentozofosfat yolu ilə oksidləşməsi. Favizmş Toxumalarda karbohidrat mübadiləsinin tənzimi və pozulmaları: hiper- və hipoqlikemiyalar. Şəkərli diabet. Qlikogenozlar. Qlikozidozlar.

2

3. Zülalların mədə və bağırsaqlarda həzmi.Aminturşuların sorulması. Aminturşu mübadiləsinin ümumi yolları: aminsizləşmə, transaminləşmə, karboksizləşmə

2

4. Ammonyakın əmələ gəlməsi, zəhərləyici təsiri və zərərsizləşdirilməsinin biokimyəvi-mexanizmləri. Bəzi aminturşuların mübadilə xüsusiyyətləri. Aminturşu mübadiləsinin pozğunluqları.

2

5. Aminturşuların biosintezi. Qliko- və ketogen aminturşuları. Mürəkkəb zülalların mübadiləsi. Hemoqlobinin sintezi və parçalanması. Öd piqmentləri: biliverdin və bilirubin, onların zərərsizləşdirilməsinin mexanizmi. Sarılıqlar: növləri və əmələ gəlməsinin səbəbləri

2

6. Nukleoproteidlərin mübadiləsi: həzmi və sorulması. Purin və pirimidin nukleotilərin sintezi və katabolizmi. Nuklein turşularının mübadiləsinin pozğunluqları

2

7. Nuklein turşularının biosintezi. Zülal biosintezi: mərhələləri, tənzimi, inhibitorları.

2

30

8. Lipidlərin ümumi və biokimyəvi xarakteristikası: təsnifatı, quruluşu, həzmi, sorulması, bağırsaq divarında resintezi və toxumalara nəql edilməsi. Ödün tərkibi və əhəmiyəti. Piy turşularının metabolizmi: sintezi və parçalanması

2

9. Ketogenez və ketoliz. Xolesterinin metabolizmi. Lipid mübadiləsinin pozğunluqları: ketonemiya və ketonuriya. Piylənmə. Ateroskleroz, öddaşı xəstəliyi. İrsi lipidozlar.

2

Cəmi: 18

“Bioloji kimya ” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat 1. Tələbələriyaz semestrinin mövzu planı tanışlıq. Payız semestrindən qalan

borcların (kollokvium və laborator məşğələlərinin) ödənilməsi.Karbohidratların kimyası və həzmi ilə tanışlıq.

4

2. Lab.işi: Karbohidratlara aid reaksiyalar.Qanda amilazanın aktivliyinin təyini. Karbohidratların mübadiləsi və patologiyası ilə tanışlıq

4

3. Lab işi. Qanda şəkərin miqdarı təyini (Hagedorn-Yensen, o-toluidin və qlükozoksidaza üsulu ilə).

4

4. Seminar. Karbohidratların kimyası, həzmi və mübadiləsi. 4

5. Kollokivium: Karbohidratların kimyası, həzmi və mübadiləsi. Payız semestrindən qalan borcların (kollokvium və laborator məşğələlərin) ödənilməsi. Zülalların həzmi ilə tanışlıq

4

6. Lab işi. Mədə şirəsinin analizi. Zülalların pepsin trinsiplə həzmi. Aminturşu mübadiləsi ilə tanışlıq

4

7. Lab işi. Qan zərdabında ümumi zülalın, karbamidin təyini. Əzələdə kreatinin və karnozinin təyini. Mürəkkəb zülalların həzmi, sorulması və mübadiləsi ilə tanışlıq.

4

8. Lab işi. Qanda hemoqlobilin, bilirubinin və sidik turşusunun təyini. 49. Seminar. Mürəkkəb zülalların, nuklein turşularının mübadiləsi. 4

10 Kollokivium: Zülaların və nuklein turşularının mübadiləsi. Borcların (kollokvium və laborator məşğələlərin) üdənilməsi. Lipidlərin quruluşu, həzmi və mübadiləsi ilə tanışlıq

4

11 Lab işi. Lipidlərə və xolestirinə aid keyfiyyət reaksiyaları, yağların 4

31

emulsiyalaşdırılması.

12 Lab işi. Qan zərdabında ümumi lipidlərin və fosfolipidlərin miqdari təyini. Xolestirinin ilk və fermentativ üsulları ilə miqdarı təyini

4

13 Kollokvium. Lipidlərin kimyası, həzmi və mübadiləsi. Borcların (kollokvium və laborator məşğələlərin) ödənilməsi

4

14 Lab işi. Normal və patoloji sidiyin analizi. Qan. Qaraciyər, əzələnin, sinir toxumalarının biokimyası ilə tanışlıq.

4

15 Yoxlama işi. Qanın. Qaraciyərin, əzələnin, sinir toxumasının və sidiyin biokimyası

4

16/17

Keçirilən mövzuların təkrarı. Məşğələ və kollokvium borclarının ödənilməsi. İmtahana hazırlıq. İmtahan sullarının izahı.

8

Cəmi: 68

32

“Normal fiziologiya ” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Tam orqanizmin həyat proseslərinin dinamikasında fiziologiya bir elm kimi.

Fiziologiyanın inkişaf tarixi. Canlı orqanizmin ümumi xüsusiyyətləri. Tənzim prinsipləri. Oyanıcılıq. Bioelektrik hadisələri. Qıcıqlanma və oyanma qanunları. Qyanmanın tormozlanması. Orqanizmin quruluşunun ümumi fizioloji prinsipləri: korrelyasiya, tənzim, reflektor reaksiya, özünütəşkil, özünütənzim, funksional sistem

2

2. Əzələlərin morfofizioloji xüsusiyyətləri, təqəllüs. Təqəllüsün mexanizmi, növləri. əzələnin yorulması. Sinir-əzələ əlaqələri-sinapslar. Saya əzələlərin spesifik morfofizioloji xüsusiyyətləri. Sinir-epitel əlaqəsi. sekresiya

2

3. Reseptorlar, onların təsnifatı. Sinir sisteminin morfofizioloji xüsusiyyətləri. Sinir liflərində oyanmanın nəqlolunma xüsusiyyətləri. Fəaliyyət potensialının tərkib hissələri və sinir liflərinin təsnifatı. Sinirdə maddələr mübadiləsi. sinirin yorulmazlığı. Parabioz. Reflektor proseslərin koordinasıyası. Konvergensiya və okkulyuziya. MSS-də oyanmanın irradiasiyası. Resiprok innervasiya. Dominantlıq prinsipi. MSS-nin tədqiqat üsulları

2

4. Onurğa beyninin fiziologiyası. Spinal şok. Uzunsov və orta beyin. Deserebrasion qıcıq. Retikulyar formasiyanın fiziologiyası. Ara beyin. Spesifik və qeyri-spesifik nüvələr. vegetativ sinir sisteminin morfofizioloji xüsusiyyətləri. Simpatik və parasimpatikşöbələrin fərqləri. Sinerqizm və nisbi antoqonizm, onun təsiri. Hipotalamusun funksiyaları. Limbik sistemi. Qabıqaltı nüvələr. Beyinciyin fiziologiyası

2

5. Qanın fiziologiyası. Qanın həcmini, hematokrit göstəricisini, pH-ı, osmotik təzyiqini, tərkibindəki homeostatik göstəriciləri və s.tənzim edən funksional sistemlər. Qanın müdafiə funksiyaları. Orqanizm üçün qan dövranının əhəmiyyəti. Ürəyin qapaq aparatı. Ürək döyünməsinin fazaları. Ürəyin sistolik və dəqiqəlik həcmi. Ürək əzələsinin fizioloji xüsusiyyətləri. Ürək fəaliyyətinin neyro-humoral tənzimi. Ürək fəaliyyətinin tənzimində refleksogen zonalarının və beyin yarımkürələri qabığının rolu

2

6. Ürək fəaliyyətinin xarici əlamətləri, tədqiqat üsulları. Elektrokardioqrafiya, ürək tonları, fonokardioqrafiya. Hemodinamikanın əsas qanunları. Qanın hərəkət sürəti və unun təyini üsulları. Qanın dövretmə müddəti. İnsanda və heyvanda arterial qan təzyiqinin qeydi. Arterial nəbz və onun əsas parametrləri. Hərəki damar mərkəzləri. Damar mənfəzinin sinir- humoral tənzimi. Damar fəaliyyətinin tənzimində refleksogen zonaların və beyin yarımkürələri qabığının rolu. Limfa dövranı və onun tənzim mexanizmləri

2

7. Daxili sekresiya vəzləri, hormonların ümumi xassələri. Qalxanvari və qalxanvari ətraf vəzlərinin fizioloji, hipo və hiper funksiyaları.Daxili sekresiya vəzlərinin tədqiqat üsulları, klinikada əhəmiyyəti. Timus vəzi, mədəaltı vəzin sekresiyası, hipo və hiper funksiyaları, klinikada əhəmiyyəti. Böyrək üstü vəzin beyin və qabıq maddələrinin funksiyası Hipofiz və epifiz vəzlərinin daxili sekresiyası. Fizioloji funksiyaların tənzimində hipotalamo-hipofizar böyrək üstü vəzin sisteminin rolu, histohormonlar cinsi funksiyaların ümumi xüsusiyyətləri. Cinsi hormonlar, qadın və kişi orqanizminin hormonal funksiyaları, cini həvədin yaranmasının sistemmexanizmlər, cinsi

2

33

funksional sistemin icraçı mexanizmləri. Mayalanma

Cəmi : 14

34

“Normal fiziologiya” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Giriş. Fizioloji tədqiqatların təşkili və üsulları.

Fizioloji eksperimentlərdə istifadə olunan cihazlar və fizioloji məhlullar.

Oyanan toxumada bioelektrik hadisəsi.

- Sinir əzələ preparatının hazırlanması. Qıcıqlandırma üsulları və qıcıq qapısının təyini.

- Qalvaninin və Matteuçinin təcrübələrinin müşahidəsi.

4

2. Oyanan toxumalara sabit cərəyanin təsiri.

- Qütbləşməyən elektrodların hazırlanması.

- Oyanmanın qütb qanunu.

- Fizioloji elektroton və perielektroton hadisələrinin müşahidəsi.

- Pflüqerin təqəllüs qanunu.

4

3. Oyanmanın sinir və əzələ liflərində nəqlolunma qanunları. Əzələ təqəllüsü.

- Oyanmanın nəqlolunma qanunlarının (anatomik və fizioloji tamlıq, ikitərəfli nəqlolunma və izolə nəqlolunma qanunları) müşahidəsi.

- Sinir əzələ sinapslarında oyanmanın nəql olunmasına kurarenin təsirinin öyrənilməsi.

- Əzələnin tək təqəllüsünün qeydi və analizi.

- Əzələnin tək təqəllüsünün qıcıq qapısının, qıcıq sıxlığının və temperaturun təsiri.

4

4. Əzələnin işi, gücü və yorulması.

- Müxtəlif yüklərdə əzələnin işi və mütləq qüvvəsinin təyini.

- İnsanda əzələ qrupunun yorulmasının qeydi. Erqoqrafiya.

-İzolə edilmiş əzələdə yorulma hadisəsinin öyrənilməsi.

- Sinirin yorulmazlığının müşahidəsi.

- Əzələdə biocərəyanların qeydi (elektromioqrafiya).

4

6. MSS-nin fiziologiyası.

- Onurğa beyin refleksinin müşahidəsi.

- MSS-nin oyanıcılığına kimyəvi maddələrin təsirinin öyrənilməsi.  4

35

- Seçenovun və Holtsun təcrübələri.

7. MSS-nin tədqiqat üsulları .

-İnsanda və heyvanda elektroensefaloqrafiyanın (EEQ) yazılması.

-Elektroensefaloqramın krosskorrelyasiya üsulu ilə təhlili.

- Beyin strukturunda törədilmiş potensialların qeydə alınması.

- Neyronun fəaliyyət potensialının yazılması və təhlili.

4

8. Sərbəst iş. Mərkəzi sinir sisteminin fiziologiyasına dair məsələ, test və krossvordların həlli.

Yekun dərs.4

9. Qanın fiziki-kimyəvi xassələri, miqdarı və tərkibi.

- Qanın plazma və formalı elementlərə ayrılması.

- Qanın bufer xassəsinin təyini.

- Hemoliz, onun növləri.

- Eritrositlərin osmotik rezistenliyinin təyini.

4

10. Eritrositlər. Hemoqlobin. Eritrositlərin çökmə sürəti.

- Eritrositlərin sayılması а) Qoryayev üsulu ilə; b) Eritrohemometrin köməyi ilə.

- Qanda hemoqlobinin təyini; а) Sali üsulu ilə;  b) Ekspress üsulla (eritrohemometrlə).

- Rəng göstəricisinin hesablanması.

- Eritrositlərin çökmə sürətinin təyini

4

11. Qan qrupları. Rezus faktor. Leykositlər.

- Qan qruplarının təyini.

- Rezus faktor haqqında anlayış bə onun təyini.

- Leykositlərin sayılması. Leykositar formula.

Trombositlər. Qanın laxtalanması.

- Trombositlərin sayılması.

- Qanın laxtalanma müddətinin təyini.

4

12. Sərbəst iş. Qan bəhsinə dair məsələ, test və krossvordların həlli.

Yekun dərs.4

13. Ürək döyünməsinin fazaları. Ürəyin nəqledici sistemi. Ürək əzələsinin fizioloji

36

xüsusiyyətləri.

- Qurbağada ürək fəaliyyətinin qrafiki qeydi.

- Ürək əzələsinin elektrik cərəyanı ilə qıcıqlandırılması zamanı ekstrasistola, kompensator pauza və kompensator sistolanın müşahidəsi.

- Ürəyin avtomatiyası. Stanniusun təcrübəsi.

4

14. Ürək fəaliyyətinin xarici əlamətləri.

- İnsanda ürək tonlarının dinlənilməsi və qeyd edilməsi-fonokardioqrafiya.

- Arterial və venoz nəbz. Sfiqmoqrafiya.

- İnsanda elektrokardioqrafiya və elektrokardioqramın analizi.

- EKQ kiçikamplitudlu dalğalarının dispersiya təhlili əsasında “keçici” işemiyanın aşkarlanması metodikası.

- İnsanda arterial təzyiqin ölçülməsi (Riva-Roççi və Korotkov üsulları).

4

15. Ürək fəaliyyətinin və damar mənfəzinin sinir, reflektoru və humoral tənzimi.

-Qurbağada vaqosimpatik dəstənin qıcıqlandırılmasının ürək fəaliyyətinə təsiri.

- Ürək fəaliyyətinin reflektor tənzimi (Holts və Aşner-Danini refleksləri). 

- Ürək fəaliyyətinin humoral tənzimi (Ştraube təcrübəsi).

- Qurbağanın üzgəc pərdəsində qan dövranının müşahidəsi.

- Damar mənfəzinin sinir tənziminə aid Valterin və Klod Bernarın təcrübələri.

Sərbəst iş. Qan dövranı bəhsinə dair məsələ, test və krossvordların həlli.

Yekun dərs.

5

Cəmi : 75

“Normal fiziologiya ” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Tənəffüs. Nəfəsalma və nəfəsvermənin mexanizmi, plevra boşluğunda mənfi təzyiq.

Tənəffüsün həcmləri. Orqanizmdə metabolizm üçün lazım olan qazların miqdarını optimal səviyyədə saxlayan funksional sistem. Qaz göstəricilərinin xemoreseptorları. Qazların qanla daşınması, qanın oksigen tutumu. Tənəffüs mərkəzi, tənəffüsün sinir-humoral tənzimi, tənəffüsün tənzimində beyin yarımkürələri qabığının rolu. Hipoksiya, müxtəlif atmosfer təzyiqində tənəffüs. Tənəffüsün funksional sisteminin timsalında funksiyaların kompensasiyası.

2

2. Həzm. Qidalanmanın funksional sistemi. Aclıq və toxluğun sistem mexanizmləri.

37

Endogen və ekzogen qidalanma. Sensor və metabolik toxluq. Mədə - bağırsaq traktının funksiyalarının öyrənilmə üsulları. Ağız boşluğunda həzm. Udma aktı. Mədədə həzm.  Mədə sekresiyasının tədqiqat üsulları.  Mədə şirəsinin tərkibi və ifrazı fazaları, mədə sekresiyasının ləngimə mexanizmi. Qidanın mədədən 12 barmaq bağırsağa keçmə mexanizmi. 12 barmaq bağırsaqda həzm. Mədəaltı vəz şirəsi, tərkibi və tənzimi. Qaraciyərin funksiyaları. Öd, tərkibi, tənzimi. Nazik və yoğun bağırsaqlarda həzm. Sorulmanın mexanizmi. Defekasiya aktını tənzim edən funksional sistem.

Maddələr və enerji mübadiləsi orqanizmin həyati proseslərinin əsası kimi, biokalorimetriya, energetik balans, tənəffüs əmsalı və əsas mübadilə.

2

3. İfrağat. İfrağat funksional sisteminin subsistemləri. Sidik yaranmanın funksional sistemi. Sidiyin əmələgəlmə mexanizmi: filtrasiya, reabsorbsiya, sekresiya. Sidiyin əmələgəlməsinin funksional sistemi. Böyrək fəaliyyətinin funksional qiymətləndirmə üsulları. Böyrək qan axınının özünütənzimi. Böyrəklərin müxtəlif funksional sistemlərdə iştirakı. Sidik ixracının mexanizmi. Sidiyin tərkibi, miqdarı. Süni böyrək.

Temperaturun fiziki –kimyəvi tənzimi. Hipo və hipertermiyanın fizioloji əsasları. Bədən temperaturunu sabit saxlayan sistem.

2

4. Hormonlar. Ümumi funksiyaları. Hormonların yaranması və təsir dinamkası. Hormonların hədəf hüceyrələrlə qarşılıqlı təsiri. Hipofizin hormonal funksiaları. Qalxanabənzər və qalxanabənzər ətraf vəzlərin funksiyaları. Böyrəküstü vəzin beyin və qabıq maddələrinin hormonları. Mədəaltı vəzin, cinsiyyət vəzlərinn, timus və epifizin hormonal funksiyaları. Toxuma mənşəli bioloji fəal maddələr. Orqanizmin funksional sistemlərində daxili sekresiya vəzlərinin rolu

2

5. Analizatorlar. Davranışın sistemli təşkilində analizatorların rolu.Taktil, vestibulyar (müvazinət), qoxu və dad analizatorları. Görmə resepsiyası, gözün optik sistemi, torlu qişanın quruluşu və funksiyası, yaxından və uzaqdan görmə. Elektroetinoqrafiya. Eşitmə analizatoru. Ağrı resepsiyası. Ağrının neyro-kimyəvi mexanizmi. Endogen antinosiseptiv sistem.

2

6. Hərəkət. Hərəkətin tənzimində əks afferentasiya. Davranış aktlarının vegetativ və endokrin təminatı. Davranış aktlarının sistem arxitektonikası. Anadan gəlmə və qazanılmış davranışlar.

Ali sinir fəaliyyəti. Şərti və şərtsiz reflekslər. Beyin qabığında ləngimə. Afferent sintez, qərarın qəbulu, fəaliyyətin nəticəsinin akseptoru, nəticənin qiymətləndirilməsi. Davranışın sistem təşkilinin tibbi akseptləri. Ali sinir fəaliyyətinin tipləri, eksperimental nevrozlar.

2

7. Motivasiya. Motivasiyanın təsnifatı, nəzəriyyələr ,patoloji motivasiya.

Emosiya. Emosiyanın sistem mexanizmləri, fizioloji əsasları, emosiyalar haqqında nəzəriyyələr, emosional stress. Psixi fəaliyyətin arxitektonikası. Əqli fəaliyyətin  dinamikası.

Yaddaş, növləri (qısa və uzun müddətli yaddaş). Yaddaş enqramının formalaşması.

2

38

Yuxu. Yuxunun bioloji əhəmiyyəti, obyektiv əlamətləri, yuxunun neyrofizioloji əsasları, yuxunun mexanizmində bioloji fəal maddələrin rolu, yuxunun pozulması, yuxuya bənzər vəziyyətlər.

Tənasül funksiyaları: Ümumi xüsusiyyətləri. Cinsi hormonlar, qadın və kişi orqanizminin hormonal funksiyaları, yumurta hüceyrənin mayalanması.

Cəmi : 14

“Normal fiziologiya” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Hormonların funksiyaları və ümuni xassələri

Qurbağanın göz bəbəklərinə adrenalin və asetilxolinin təsiri.

-Qanda şəkərin miqdarına insulinin təsiri.4

2. Nəfəsalma və nəfəsvermə aktlarının müxanizmi. Qabırğaların təsir sistemi. Donders modeli. Müxtəlif fizioloji vəziyyətlərdə tənəffüs hərəkətlərinin qeydi (pnevmoqrafiya). Ağ ciyərlərin orta həyat tutumu və dəqiqəlik tutumunun təyini (spirometriya). 4

3. Qazların qanla daşınması.

-Qanda oksihemoqlobinin miqdarının təyini.

-Spektral analiz. Tənəffüs havasında karbon qazının təyini.

4

4. Sərbəst iş: Endokrinologiya və “Tənəffüs”bəhslərinə aid test həlli (Kollokvium) 4

5. Ağız boşluğunda həzm. İtdə ağız suyu ifrazının müşahidəsi. Dovşanda ağız suyu ifrazına xolinpotensiəedici maddənin təsirinin müşahidəsi.

4

6. İtdə mədə şirəsi ifrazının müşahidəsi. Mədə şirəsinin tədqiqi. İzolə edilmiş nazik bağırsaq təqəllüsünün müşahidəsi (Maqnus təcrübəsi). 4

7. Devisserasiya üsulu ilə qaraciyərin şəkər mübadiləsində rolunun öyrənilməsi.

-Kəskin təcrübədə sorulma prosesinin müşahidəsi (Heydenhayn təcrübəsi)4

8. Cədvəl üzrə əsas mübadilənin hesablanması.

Tam qaz analizi üsulu ilə enerji sərfinin təyini.

Bədən tempraturunun ölçülməsi 4

9. Kəskin və xroniki təcrübədə sidik ixracının müşahidəsi. 4

39

-Pitiutrinin sidik ixracına ləngidici təsirinin öyrənilməsi.

-İnsanda tər ifrazının tədqiqi.

10. Sərbəst iş: “İfrağat” və “Daxili sekresiya vəzləri” bəhslərinə aid test həlli. (kollokvium)

4

11. -Qıcıq qüvvəsi və hissiyatın intensivliyi arasındakı asılılığın təyini (Veber-Fexner qanunu).

- Taktil və dad hissiyatının tədqiqi

4

12. - Görmə itiliyinin təyini.

- Görmə dairəsinin təyini.

- Eşitmə itiliyinin təyini.

4

13. Ali sinir fəaliyyəti.

-Heyvanlarda müxtəlif şərti reflekslərin yaradılması.

-İnsanda söz qıcığının təsiri ilə ağız suyu ifrazının müşahidəsi.

-İnsanın qısamüddətli yaddaşına motivasiyanın təsirinin öyrənilməsi.

-İnsanda söz qıcığının təsiri ilə yaradılmış şərti emosional gərginlik fonunda vegetativ göstəricilərdə və EEQ göstəricilərində yaranan dəyişikliklərin müşahidə olunması.

4

14. Dovşanda dorzo-lateral (müsbət emosiogen) nüvələrin elektrik stimulyasiyası zamanı müşahidə olunan özünüqıcıqlandırma reaksiyasının yaradılması.

-Dovşanda hipotalamusun ventro-lateral nüvələrinin qıcıqlandırılması zamanı qida qəbulu reaksiyasının yaradılması.

4

15. Sərbəst iş: “Analizatorlar”, “Ali sinir fəaliyyəti”, “Motivasiya və emosiya” mövzusuna aid test həlli (kollokvium)Yekun dərs.

2

Cəmi : 58

40

“Biofizika” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı SaatMühazirə Təcrübə Cəmi

1. Biofizikanın tarixi və predmeti. Biofizika və təbabət. Fotobioloji proseslərin fiziki-kimyəvi əsasları. Fototerpiya.

2 2 4

2. Hüceyrə biofizikası. Membranların ultrastruktur quruluşu və əsas funksiyası. Müxtəlif maddələr üçün membran keçiriciliyi. Membran keçiriciliyinin nəzəri əsasları və növləri.

2 2 4

3. Canlı hüceyrələrdə biopotensialların əmələgəlmə mexanizmləri. Həyəcanlanma prosesinin fiziki-kimyəvi əsasları.

2 2 4

4. Toxumaların passiv elektrik hadisələri. Orqan və toxumaların elektrik hadisələri. EKQ və EEQ-nin genezinin mexanizmləri.

2 2 4

5. Əzələ təqəllüsünün biofizikası, energetikası və molekulyar mexanizmləri. Qan dövranının biofizikası. Hemodinamik proseslər.

2 2 4

6. Sensor sistemlərin biofizikası. Görmə və eşitmə resepsiyası. 2 2 4

7. Hüceyrə patologiyasında zədələyici faktorların rolu. Sərbəst radikalların əmələgəlmə mexanizmi və müxtəlif xəstəliklərin patogenezində onların rolu.

2 4 6

Cəmi: 14 16 30

“Mikrobiologiya və immunologiya ” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat 1. Mikrobioloji laboratoriyanın quruluşu, orada iş rejimi.Mikrobioloji müayinə

üsulları. Mikroskoplar. İmmersion obyektivlə işlənmə qaydası.2

2. Mikroskopik üsul. Bakteriyaların morfologiyası və təsnifatı. Patoloji materiallardan və mikrob kulturasından yaxmaların hazırlanması. Anilin boyaları. Sadə üsulla boyama

2

3. Bakteriyaların ultrastrukturu. Qram və Heysser üsulları ilə boyama 24. Bakteriyaların ultrastrukturu. Turşuya davamlı bakteriyalar və onların Cil-Nilsen

üsulu ilə boyadılması. Sporalar və onların aşkar edilməsi (Ojeşko üsulu) 2

5. Bakteriyaların ultrastrukturu. Kapsula, onun Gins –Burri üsulu ilə aşkar edilməsi. Burri üsulu. Flagellalar. Mikrob hərəkətinin öyrənilməsi ( “əzilən”, “asılan” damla üsulları və vital boyama)

2

6. Spiroxetlərin, rikketsiyaların, xlamidiyaların, mikoplazmaların və aktinomisitlərin morfologiyası və təsnifatı. Gimza üsulu ilə boyama

2

7. Göbələklərin və ibtidailərin morfologiyası və təsnifatı 28. Mikroorqanizmlərin metabolizm və qidalanma xüsusiyyətləri, qidalı mühitlər.

Fiziki və kimyəvi amillərin mikroorqanizmlərə təsiri Sterilizasuya və dezinfeksiya 2

9. Mikroorqanizmlərin tənəffüsü və çoxalması. Aerob və anaerob bakteriyaların kultivasiyası

2

41

10. Bakterioloji üsul. Aerob və anaerob bakteriyaların təmiz kulturasının alınması (I gün)

2

11. Təmiz kulturanın alınması (II gün). Mikrobların kultural xassələri. 212. Təmiz kulturanın alınması (III gün).Mikrobların fermentativ fəallığının

öyrənilməsi 2

13. Virus, rikketsiya və xlamidiyaların kultivasiyası. Bakteriofaqlar, alınması, titrlənməsi, tətbiqi. Faqotipaj

2

14. Antibiotiklər, alınması və təsnifatı. Mikrobların antibiotiklərə həssaslığının təyini 2

15. Mikroorqanizmlərin ekologiyası. Suyun, havanın, torpağın və insan orqanizminin mikroflorası.

2

16. Yekun məşğələ 217. İnfeksiya. Laborator heyvanların yoluxdurulması. Genetik saf heyvanlar.

Laborator heyvanlarının təşrihi və müayinəsi. Patogenlik və virulentliyin təyini 2

18. İmmunitet, növləri və formaları .Orqanizmin qeyri-spesifik müdafiə amilləri. Faqositoz. Leykositlərin faqositar aktivliyinin təyini. Orqanizmin immun sistemi .İmmunokompetent hüceyrələr.Spesifik immunitet. Antigenlər və anticisimlər.. Onların diaqnostik əhəmiyyəti

2

19. Seroloji reaksiyalar. Aqqlütinasiya reaksiyası və onun variantları (təxmini və geniş). Hemaqqlütinasiya reaksiyası (HAR). Hemaqqlütinasiyanın ləngimə reaksiyası (HALR). Passiv Hemaqqlütinasiya reaksiyaları (PHAR). Kumbs reaksiyası. Hərəkətli bakteriyaların immobilizasiya reaksiyası

2

20. Presipitasiya reaksiyası və onun variantları. Toksinin neytrallaşma reaksiyası. (həlqə presipitasiyası, geldə immun diffuziya, immunoelektroforez). Komponentlərin birləşmə reaksiyası

2

21. İmmunflüoressensiya reaksiyası (İFR), immunoferment analiz (İFA), radioimmun metod (RİM), İmmunoblotinq. Zəncirvari polimeraza reakiyası (ZPR)

2

22. İmmunoprofilaktika və immunoterapiyanın prinsipləri. Vaksinlər və immun zərdablar

2

23. Yekun dərs 2

Cəmi: 46

“Mikrobiologiya və immunologiya ” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Tibbi mikrobiologiya və immunologiya, onun məqsədi və vəzifələri, inkişaf

mərhələləri. Mikroorqanizmlərin morfologiyası, quruluşu, sistematika və təsnifat prinsipləri.

2

2. Mikroorqanizmlərin fiziologiyası, qidalanma, metabolizm və çoxalma xüsusiyyətləri 2

3. Fiziki, kimyəvi və bioloji amikllərin mikroorqanizmlərə təsiri. Antibiotiklər, bakterofaklar. Mikroorqanizmlərin genetikası 2

42

4. Biosferanın mikroflorası. İnsan orqanizminin normal mikroflorası, onun rolu 2

5. İnfeksiya, infeksion proses, infeksiyanın əsas formaları. Mikroorqanizmin patogenetik amilləri

2

6. İmmunitet, onun növləri və əsas funksiyaları. Orqanizmin qeyri-spesifik müdafiə amilləri. Spesifik (qazanılmış) immunitetş Antigenlər, onların növləri, kimyəvi quruluşu, spesifikliyi. Mikro hüceyrəsinin antigen quruluşu.

2

7. Anticisimlər, immunoqlobulinlər və onların sinifləri. İnsan orqanizminin immun sistemi. İmmunokomponent hüceyrələr. İmmun cavabın mexanizmi. İmunoprofilaktika, immunoterapiya və immuno diaqnostika

2

Cəmi: 14

43

“Ümumi gigiyena” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Gigiyena fənni, onun məzmunu və vəzifələri. Əsas profilaktik elm kimi onun tib

fənləri arasında mövqeyi. Xarici mühitlə orqanizin vəhdətliyi. Həkim-pediatrın fəaliyyətində gigiyena biliklərinin əhəmiyyəti. Giggiyenanın inkişaf tarixi. Azərbaycanda gigiyena elminin və sanitariya işinin inkişafının əsas mərhələləri və bu elmin görkəmli xadimləri. Sanitariya təşkilatları, onların vəzifələri. Gigiyena elminin müasir problemləri və əsas müayinə üsulları.

2

2. Suyun fizizoloji, gigiyenik və epidemioloji əhəmiyyəti. Suyun keyfiyyətinin fiziki, orqanoleptik kmyəvi və bakterioloji göstəriciləri və onların gigiyenik normalaşdırılması. Uşaqlarda nitrat meth emoqlobinemiyasının əmələ gəlməsində suyun rolu. Suyun mineral tərkibi: mineral duzlar və mikroelementlərin bioloji və gigiyenik əhəmiyyəti. İçməli suların keyfiyyətinə dair gigiyenik normalar və sanitariya qanunvericiliyi.

2

3. Su təchizatı mənbələrinin gigiyenik cəhətdən səciyyələndirilməsi. Mənbədə suyun çirklənməsi və öz-özünə təmizlənməsi prosesləei. Su təchizatı sistemləri: mərkəzləşdirilmiş və yerli su təchizatı sistemləri üçün mənbələrin seçilməsinə dair gigiyenik tələblər. Su mənbələrinin sanitariya mühafizəsi. Mərkəzləşdirilmiş su təchizatında suyun təmizlənməsi və zərərsizləşdirilməsinin əhəmiyyəti və üsulları.

2

4. Atmosfer havası müühüm biosfer elementi kimi, onun fizioloji – gigiyenik əhəmiyyəti. Atmosfer havasının fiziki göstəriciləri, onların orqanizmə təsiri. Meteoroloji amillərin kompleks təsiri. Uşaq orqanizminin istilik tənziminin xüsusiyyətləri, orqanizmin həddən artıq qızması və soyumasının profilaktikası.

2

5. Günəş şüaları, onların bioloji-gigiyenik əhəmiyyəti. Uşaqların fiziki inkişafında və sağlamlığınn möhkəmləndirilməsində günəş şüalarının əhəmiyyəti. Ultrabənövşəyi süaların çatışmazlığı və onun profilaktikası. Hava, iqlim və mikroiqlim haqqında anlayış. İqlimlərin təsnifatı Azərbaycanın əsas iqlim zonaları. Mövsümi və meteotrop xəstəlikləri. Müxtəlif iqlim şəraitlərinin sağlamlığa təsiri. Uşaq orqanizminin iqlimə uyğunlaşmasının xüsusiyyətləri və bu prosesdə gigiyenik tədbirlərin rolu.

2

6. Atmosfer havasının təbii qaz tərkibi, onun gigiyenik cəhətdən qiymətləndirilməsi. Havanın zərərli qazlar və tozlarla çirklənməsi mənbələri və onların səciyyələndirilməsi. Atmosfer çirklənmələrinin orqanizmə və uşaqlarda fiziki inkişafa, allergik reaksiyaların, tənəffüs üzvləri xəstəliklərinin artmasına təsiri. Toksik dumanlar zamanı kəskin zəhərlənmələrin, xəstələnmə və ölüm göstəriciərinin artması. Havanın çirklənmədən mühafizəsi nə dair tədbirlər. Havanın mikroorqanizmlərlə çirklənmələrinin uşaqlar arasında hava-damcı infeksiyalarının yayılmasında rolu və profilaktik tədbirlər.

2

7-8 Torpaq xarici mühit obyekti kimi, onun əhalinin həyat şəraitinin sanitariya vəziyyətinə və sağlamlığına təsiri. Azərbaycanda torpaqların gigiyenik cəhətdən səciyyələndirilməsi. Biogeokimyəvi endemiyalar, Azərbaycanda bunların xüsusiyyətləri. Yoluxucu və helmintoloji xəstəliklərin yayılmasında torpağın rolu

2

44

9. Yaşayış məskənlərinin səmərəli planlaşdırılmasnın gigiyenik əsasları. Müasir böyük şəhərlərdə, ocümlədən Bakı, Gəncə, Sumqayıq, Mingəçevir şəhərlərində həyat şəraitinin xüsuisyyətləri, onların əhalinin sağlamlığına təsiri. Urbanizasiya sosial-gigiyenik problem kimi və onun həlli yolları. İri şəhərlərdə və kənd yerlərində əhalinin xəstələnməsi. Yaşıllıqlar və onların gigiyenik əhəmiyyəti. Mənzil gigiyenası.

2

Cəmi : 18

“Ümumi gigiyena” fənnindən praktik məşğələlərdən mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Gigiyena haqqında ümumi anlayış. Həkim pediatrın əməli fəaliyyətində və uşaq və

yeniyetmələrin xəstəliklərinin profilaktikasında gigiyenik biliklərin əhəmiyyəti. Gigiyenada tətbiq olunan müayinə üsulları. Kafedrada tədrisin təşkili ilə tanışlıq. Suyun gigiyenik, fizioloji və epidemioloji əhəmiyyəti. Suyun keyfiyyətinin sağlamlığa təsiri. Su mənbəyinin sanitariya müayinəsi və su nümunəsinin götürülmə qaydaları. Suyun fiziki və orqonoleptik xasələrinin təyini və onların suyun keyfiyyətinin və təhlükəsizliyinin qiymətələndirilməsində əhəmiyyəti

2

2-3 Suyun kimyəvi göstəricilərinin sağlamlığa təsiri və gigiyenik əhəmiyyəti vəsuyun mineral tərkibinin (sulfatlar, xloridlər, dəmir və codluğun) onun keyfiyyətinə və sağlamlığa təsiri və onların təyini üsullları

4

4 Suyun çirklənməsinin kimyəvi göstəricilərinin (oksidləşmə dərəcəsi, suda azotlu birləşmələr) uşaqların sağlamlığa təsiri. Suyun oksidləşmə dərəcəsinin, suda amonyak, artrit və nitratların təyini üsulları.

2

5 Epidemioloji cəhətdən suyun təhlükəsizlik göstəriciləri. Suyun sanitariya-bakterioloji müayinəsi. Suyun koli-titrinin koli-indeksinin və mikrob ədədinin təyini və qiymətləndirilməsi üsuları. Suda və torpaqda qurd yumurtalarının təyini üsulları

2

6 Suyun təmizlənməzi və zərərsizləşdirilməsinin əhalinin sağlamlığının qorunmasında əhəmiyyəti. Suyun boaqalyasiyası və xlorlaşdırılması üsulları və onların qısa xarakteristikası.

2

7 Su gigiyenası bölməsi üzrə seminar məşğələsi 2

8 Mikroiqlim göstəricilərinin orqanizmə təsiri və gigiyenik qiymətləndirilməsi. Uşaq orqanizminin istilik tənziminin xüsusiyyətləri və mikroiqliminin bu prosesdə rolu. Havanın temperatunun, rütubətinin, hava cərəyanının sürətinin və atmosfer təzyiqinin təyini və qiymətləndirilməsi.

2

9 Meteoroloji amillərin orqanizmə kompleks təsirinə qarşı fizioloji reaksiyaların müayinə üsulları və qiymətləndirilməsi (dəri temperaturu, tər ifrazı funksiyası və s.)

2

10 Günəş süalarının orqanizmə və sağlamlığa təsiri, gigiyenik əhəmiyyəti. İnfraqırmizı şüaları səciyyələndirən göstəricilərin təyini üsulları

2

11 Ultrabənövşəyi şüaların fiziki inkişafına və sağlamlığına təsiri və gigiyenik əhəmiyyəti. Ultrabənövşəyi şüa çatmamazlığının profilaktikası. Ultrabənövşəyi şüaların təyini üsulları

2

12 Atmosfer havasının qaz tərkibinin insan orqanizminə təsiri və gigiyenik əhəmiyyəti. Havanın zərərli qazlarla çirklənməsinin uşaqların sağlamlığına təsiri. Havad bəzi qaz qarışıqlarının təyini

2

13 Havanın tozlar və mikroorqanizmlərlə çirklənməsinin sağlamlığa təsiri və 2

45

qiymətləndirilməsi. Havanın tozlar və bakteriyalarla çirkliyinin təyini üsulları və qiymətləndirilməsi.

14 İşıqlanmanın sağlamlığa təsiri və gigiyenik əhəmiyyəti. Mənzillərdə, məktəbqədər uşaq müəssisələri və məktəblərdə, uşaq xəstəxanalarında işıqlanmanın müayinə üsulları, qiymətəndirilməsi

2

14. İşıqlanmanın sağlamlığa təsiri və gigiyenik əhəmiyyəti.Mənzillərdə, məktəbəqədər uşaq müəssisələri və məktəblərdə, uşaq xəstəxanalarında işıqlanmanın müayinə üsuları, qiymətləndirilməsi

2

15. Oataqların ventilyasiyasına dair gigeyenik tələblər.Ventilyasiyanın müayinə üsulları 2

16. Torpagın əhalinin saglamlığına təsiri və epidemioloji əhəmiyyəti. Torpağın mexaniki tərkibi və fiziki xassələrinin ətraf mühitin keyfiyyətinə təsiri və müayinə üsulları. Torpağın helmintoloji müayinə.Hava və torpaq gigyenası üzrə seminar.

2

Cəmi : 32

“Hərbi gigiyena” fənnindən mövzu planı

№ Mövzuların adı

Saat Mühazirə Seminar Cəmi

1. Hərbi təbabətin əsas profilaktik fənni – hərbi gigiyena.Məzmunu və vəzifələri. Müharibə və dinc dövrdə sanitariya – gigiyenik tədbirlərin həyata keçirilməsinin xüsusiyyətləri.

2 - 2

2. Hərbi hissənin sanitariya – gigiyenik təminatı. Qoşunların sanitariya nəzarəti.

2 2 4

3. Şəxsi heyətin qidalanmasının təşkilinə gigiyenik tələblər. Səhra şəraitində qidalanmanın xüsusiyyətləri.

- 4 4

4. Suyun fizioloji – gigiyenik əhəmiyyəti. Hərbi şəhərciklərdə və səhra şəraitində sudan istifadənin gigiyenik normativləri.

- 4 4

5. Qoşunların məskunlaşmasının gigiyenik normativləri. Hərbi şəhərciklərdə şəxsi heyətin yerləşməsinin gigiyenik xüsusiyyətləri

- 2 2

Cəmi: 4 12 16

“Operativ cərrahlıq və topoqrafik anatomiya ” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzunun adı Saat1. Fənnə giriş mövzusu. Ümumi məlumat. 22. Yuxarı ətrafın topoqrafik anatomiyası.Çiyin qurşagının topoqrafiysı. 2

3. Bazu və dirsək və said nahiyəsinin topoqrafiyası. 2

4. Əlin və barmaqların topoqrafiyası. 2

46

5. Aşağı ətrafın təpəqrafiyası. 26. Diz və baldır nahiyəsinin topoqrafiyası 27. Aşıq-baldır və ayaq nahiyələrinin təpoqrafiyası 2

8. Ətrafların damar və sinirlərində cərrahi əməliyyatları. 2

9. Sümük, oynaq, əzələ və vətərlərdə cərrahi əməliyyatlar. 210. Amputasiya və ekzartikulyasiya haqqında təlim. 211. Ətraflarda aparılan amputasiya və ekzartikulyasiyalar. 2

12. Ətrafların irinli proseslərində cərrahi əməliyyatlar.2

13. Başın beyin şöbəsinin topoqrafiyası.2

14. Başın üz şöbəsinin topoqrafiyası. 2

15. Baş beyin və üz şöbələrində cərrahi əməliyyatlar.2

16. Boyunun topoqrafiyası və yaş xüsusiyyətləri 2

17. Boundaxili orqanlarının topoqrafiyası2

18. Boyunda aparılan cərrahi əməliyyatlar: 2Cəmi: 36

“İngilis dili ” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzunun adı Saat1. At the Chemist`s/ The Passive Voice 22. To Order the Medeciene. The Indefinite Passive Voice 2

3. Abu Ali Ibn Sina. The Infinitive and its Functions. 2

4. Liver./ The Participle I and its Functions 25. Translation of the Medical Text 26. Spleen. The Participle II and its Functions 27. The Importance of Hereditary Factors in the Development of Cancer. The

Gerund2

8. Newspapaer material 2

9. Digestion in the Mouth. Diseases of the Teeth 210. The Influenza 211. The Heart/ The Perefect Passive Forms 2

47

12. The Work of the Human Heart. The Present Perfect Passive 213. Circulation of the Blood. The Pst Perfekt Passsive 214. Vitamins 215. Credit Test 2

Cəmi 30

“İngilis dili ” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzunun adı Saat1. “Foods”/ Sequence of Tenses 22. Translation of the Special Medical Text 6

3. Kidneys. Revision. (General, Special Questions) 2

4. The Lungs/ Revision (Disjunctive, Alternative Questions) 25. Pulmonary Tuberculosis 26. Lobular Pneumonia 27. R/Koch 2

8. A/Fleming 2

9. Systems of Body 210. I.P.Pavlov 211. I.N.Pirogov 2

12. Blood I.M.Sechenov 213. Metabolism. Revision 2

Cəmi 30

III kurs

48

“Uşaq xəstəliklərinin propedevtikası ” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat

1. Fənnə qısa giriş. Uşaq səhiyyəsinin əsas prinsipləri. Uşaq poliklinikasının və digər müalicə-profilaktika müəssisələrinin iş xüsusiyyətləri. Sahə həkiminin vəzifələri. Qadın məsləhətxanası – uşaq poliklinikası – stasionar arasında əlaqə.

2

2. Xəstəlik tarixi ilə tanışlıq. Uşaqlardan anamnezinin toplanmasının xüsusiyyətləri, onun uşağın vəziyyətinin qiymətləndirilməsində rolu. Boy inkişafında və bioloji yetkinlikdə fiziki inkişafının qiymətləndirilməsində əsas göstəricilər və indekslər.

2

3. Fiziki inkişaf. Uşağın boy artımına vəinkişafına təsir edən faktorlar. Hesablamanın empirik formulları. Boy və çəki artımının qanunauyğunluqları. Bədən mütənasibliyinin dəyişməsi. Antopometrik ölçmələrin aparılma texnikası

2

4. Sentil cədvəlləri. Somatotipin təyini. Uşaqlarda fiziki inkişafın qiymətləndirilmə kriterləri (somatip, steniya indeksi, hormoniklik). Bioloji yetkinlik haqqında anlayış. Situasion məsələlərin həlli.

2

5. Fiziki inkişafdan kənara çıxmalar. Boy və inkişafın V.İ.Molçanova görə pozğunluqları. Sağlam və xəstə uşağa ümumi baxış. Müxtəlif yaşlı uşaqlarla sərbəst iş.

2

6. Uşaqlarda beyinin morfo-funksional xüsusiyyətləri, anadan olduqsan sonra mərkəzi sinir sistemi strukturlarının differensasiyası. Yetkinləşmənin vaxtları. Bir yaşa qədər uşaqlarda toksiki vəziyyətlərin tez əmələ gəlməsinin səbəbləri.

2

7. Reflekslər, onlarn yaranma vəsönmə vaxtları. Statika vəmotorikanın yaranma mərhələləri. Hərəkət koordinasiyasının inkişafı. Südəmər uşaq şöbəsində iş.

2

8. Nitq, emosiya və ünsiyyət formasının inkişafı. Mərkəzi sinir sisteminin tipləri və onlardan asılı olaraq davranış tərbiyə və xəsətliklərin gediş xüsusiyyətləri. Uşaqların sinir-psixi inkişafına təsir göstərən faktorlar. Kiçik serebral disfunksiya haqqında anlayış. Əqli geri qalma və dərəcələri.

2

9. Görmənin, eşitmənin və digər hiss orqanlarının inkişafı. Müxtəlif yaşlarda uşaqların Sinir-psixi inkişafının qiymətləndirilməsi. Situasion məsələlərin həlli.

2

10. Onurğa bryninin punksiyasının texnikası, sağlam uşaqlarda likvorun göstəriciləri. Likvorun dəyişmə semiotikası: irinli və seroz meningitlərdə, meninqoesefalitlərdə,hidrosefaliyalarda. Mərkəzi və periferik sinir sisteminin əsas zədələnmə simptomları. Meningit, ensefalit, uşaq serebral iflicinin sindromları.

2

11. Uşaqlarda dərinin anatomo-fizioloji xüsusiyytlərindən asılı olaraq müayinə üsulları. Anamnez, baxış: rəng, səpgilər, qabıqlanma, çapıqlar. Dəri rənginin dəyişmə semiotikası, ümumi və yerli hiperemiya sindromu, sianoz, dərinin solğunluğu və sarılığı. TTTİ – “Uşaqlarda sarılıqların differensiyası” (dif.cəd.tərtibi ilə).

2

12. Uşaqlarda dərinin müayinə üsulları. Səpgilərin semiotikası (allergik, hemorragik, infeksion xəstəliklər zamanı). Xəstələrlə iş. TTTİ – “İnfeksion xəstəlikləri zamanı dəri səpgiləri”.

2

13. Uşaqlarda dərinin müayinə üsulları-palpasiya: elastiklik, nəmlik, temperatur, həssaslıq, dermoqrafiya. Dəri damarlarının vəziyyətinin təyini. Sərbəst iş.

2

14. Uşaqlarda düzgün qulluq edilmədikdə dəridə əmələ gələn dəyişikliklər. (tər səpgisi, bişməcələr, irincikli səpgilər). Yaş aspektində dərinin zədələnmə semiotikası. (yenidoğulmuşların pemfiqusu, Ritter xəstəliyi, Leyner xəstəliyi, eksudativ kataral diatez). TTTİ- “Yenidoğulmuşlarda göbəyin xəstəlikləri”

2

49

15. Anatomo – fizioloji xüsusiyyətləri ilə əlaqədar olaraq dərialtı piy toxumasının müayinə üsulları. Nomotrofiya, hipo və paratrofiyaların dərəcələri, kliniki təzahürləri.

2

16. Dərialtı piy toxumasının zədələnmə semiotikası (sklerema, skleredema, ödemləri). Dərialtı piy toxumasının vəziyyətinin qiymətləndirilməsi. Xəstələrlə iş.

2

17. Uşaqlarda skeletin formalaşması. Sümük toxumasının quruluş və qan təchizatı xüsusiyyətləri. Patiloji proseslərin klinik təzahürləründə onların rolu. Əsas sümükləşmə nöqtələrinin yaranma vaxtı. Dişlərin çıxma vaxtı və ardıcıllığı. Əmgək və tikişlərin bağlanma vaxtı.

2

18. Sümük sisteminin müayinə üsulu. Uşaqlarda sümük yaşının təyini. Sümük sisteminin zədələnmə semiotikası (osteomalyasiya, osteoparoz, hiperplaziya, deformasiya). TTTİ – “Anadangəlmə və qazanılma osteo və xondropatiyalar”.

2

19. Uşaqlarda oynaqların müayinə metodikası. Oynaqların həcminin hərəkiliyinin dəyişmə formaları və həssaslığın pozgunluqları.Artralgiya, artrit, artroz sindromları. Xəstələrdə iş. TTTİ – “Müxtəlif xəstəliklərdə oynaqların zədələnmə semiotikası”.

2

20. Yaş aspektində əzələ sisteminin inkişaf xüsusiyyətləri. Müayinə metodikası, əzələ trofikasının, tonusunun, mexaniki və elektrik oyanıqlığının təyini. Yol verilə biləcək yüklənmələr. kelet deformasiyasınını profilaktikası.

2

21. Əzələ sisteminin müayinə üsulları. Əzələ hipo-və hipertoniyasının semiotikası. Əzələ sisteminin əsas zədələnmələrinin semiotikası. Qıcolma sindromu, qicolmaların semiotikası. TTTİ- “Spazmofiliya, gizli spazmofiliyanın simptomları”.

2

22. Yaş aspektində anatomo-fizioloji xüsusiyyətlərlə əlaqədar olaraq uşaqlarda tənəffüs orqanlarının müayinə üsulları. Patoloji şəraitdə uşaqlarda kliniki simptomların formalaşmasında onların əhəmiyyəti.

2

23. Bir yaşdan yuxarı uşaqlarda tənəffüs orqanlarının müayinə üsulları. Sorğu: şikayətlər, anamnez. Öskürəyin semiotikası.

2

24. Uşaqlarda tənəffüs orqanlarının müayinə üsulları – baxış, palpasiya: döş qəfəsinin ekskursiyası və rezistenliyi, səs titrəməsi. Onların dəyişmə semiotikası. Xəstələrlə iş

2

25. Uşaqlarda tənəffüs orqanlarının müayinə üsulları – perkusiya: müqayisəli və topoqrafik. Perkutor göstəriciləri dəyişmə semiotikası. Xəstələrlə iş

2

26. Bronxial limfa düyünlərin müayinə metodikası. Bronxial limfa düyünlərin vəziyyətinin dəyişməsini təyin edən simptomlar. Sərbəst iş.

2

27 Uşaqlarda tənəffüs orqanlarının müayinə üsulu-auskultasiya. Müxtəlif yaşlı sağlam və xəstə uşaqlarda tənəffüsün xarakteri. Bronxağciyər sisteminin zədələnmə zamanı xırıltıların semiotikası. Xəstələrlə iş.

2

28. Bir yaşdan yuxarı uşaqlarda tənəffüs orqanlarının zədələnmə sindromları və semiotikası (bronxit, pnevmoniya, bronxial astma). Situasion məsələlərin həlli

2

29. Bir yaşa qədər uşaqlarda tənəffüs orqanlarının müayinə xüsusiyyətləri. Tənəffüs orqanlarının zədələnməsinin diaqnostikası üçünü baxışın nəticələrinin əhəmiyyəti. Təngnəəsliyin formaları, kliniki təzahürü. Tənnəfüs obstruksiyası sindromu, səbəbləri. Qırtlağ stenozunun, inağın, obstruktiv bronxitin, bronxiolitin simptomları. TTTİ – “Uşaqlarda inağın semiotikası”.

2

30. Uşaqlarda tənəffüs orqanlarının funksional və instrumental müayinə metodları 2

50

göstəricilərin qiymətləndirilməsi. TTTİ – “Uşaqlarda xarici tənəffüs sisteminin müayinəsi”.

31. Yaş aspektində ürək və qan damarlarının anatomo-fiziolojixüsusiyyətləri ilə əlaqədar uşaqlarda qan dövranı orqanlarının müayinə metodikası. Ürək – qan damar fəaliyyətinin funksional göstəriciləri (dəqiqlik həcm, dövr edən qanın miqdarı, arterial təzyiq, vurğu həcmi, nəbzin tezliyi).

2

32. Uşaqlarda ürək – qan damar sisteminin müayinə üsulları-anamnez, baxış. Alınan məlumatların anadangəlmə və qazanılma ürək – qan damar ptologiyaları haqqında anlayışın, formalaşmasında rolu

2

33. Uşaqlarda ürək – qan damar sisteminin müayinə üsulları – palpasiya. Zirvə vurğusunun dəyişmə semiotikası. Arterial təzyiqin və nəbzin müayinə metodikası və onların dəyişmə semiotikası. Xəstələrlə iş.

2

34. Uşaqlarda ürək – qan damar sisteminin müayinə üsulları – perkusiya. Müxtəlif yaşlı saölam uşaqlarda ürəyin sərhədləri və müxtəlif ürək xəstəlikləri zamanı onların dəyişmə semiotikası. Xəstələrlə iş.

2

35. Uşaqlarda ürək-qan damar sisteminin müayinə üsulu – auskultasiya. Müxtəlif yaş aspektində sağlam uşaqlarda və patologiyalar zamanı ürək tonlarının dəyişmə semiotikası. Xəstələrlə iş.

2

36. Uşaqlarda ürək-qan damar sisteminin müayinə üsulu – auskultasiya. Funksional və üzvi küylərin semiotikası. Xəstələrlə iş.

2

37. Endo-, mio-, perikardın zədələnmə simptomlarıTTTİ – “Kəskin sağ və sol mədəcik çatmamazlığı simptomokompleksi”. Xəstələrlə sərəst iş.

2

38. Anadan gəlmə və qazanılma ürək qüsurlarının semiotilası. Durğun xroniki ürək-damar çatmamazlığı.TTTİ – “Yeniyetmə və gənc yaşlarda ürək-qan damar sisteminin xüsusiyyətləri.”

2

39. Uşaqlarda ürək-qan damar sisteminin müayinəsi zamanı funksional sınaqlar. Dozalanmış yüklənmənin (Şalkova görə) köməyi ilə ürək-damar sisteminin vəziyyətinə görə uşağın rejiminin təyini

2

40. Ürək-qan damar sisteminin instrumental müayinə üsulları. EKQ, FKQ çəkmə texnikası. Uşaqlarda EQK-nin yaş xüsusuiyyətləri

2

41. Funksiolan diaqnostika kabinetində sağlam və xəstə uşaqlarda EKQ-nin çəkilmə texnikası. Sərbəst olaraq EKQ dişlərinin, intervallarının qiymətləndirilməsi və EKQ tiplərinin təyini. Ürəyin sağ və sol şöbələrinin hipertofiya əlamətləri.

2

42. Ürək ritminin pozulma semiotikası: (taxi,-barikardiya, tənəffüs aritmiyası, ekstrasistologiya). Ürək blokadaları. Müxtəlif yaşlı uşaqların EKQ lenti ilə iş.

2

43. Mədənin anatomo-fizioloji xüsusiyyətləri. Yaş aspektində sekret-, turşu-, ferment əmələ gətirmə funksiyaları, erkən yaşlı uşaqlarda qidalanmanın təşkilində əhəmiyyəti.

2

44. Bətndaxili dövrdə bağırsaqların çevrilməsinin pozğunluğu və bununla əlaqədar bağırsaqların anadangəlmə patologiyaları. Uşaqlarda yaş aspektində nazik və yoğun bağırsaqların xüsusiyyətləri və onların patoloji şəraitdə kliniki simptomların formalaşmasında əhəmiyyəti.

2

45. Mədə-bagırsaq traktının müxtəlif şöbələrinin zədələnməsi zamanı nəcisin dəyişilməsi. Bağırsağın bakterial florası, müxtəlif növ qidalanma zamanı onun

2

51

formalaşması. Disbakterioz haqqında anlayış.

46. İntenstinal hormonlar, orqan və sistemlərin inkişafında onların rolu. Həzm sterotiplərinin formalaşması. Laktotrof qidalanmanın xüsusiyyətləri. Qidanın reabsorbsiyasının pozulmasını təyin edən metodlar. TTTİ – “Enteritlər, kolitlər, sorilma pozğunluqlarında nəcisin dəyişilməsi”.

2

47. Uşaqlarda həzm sisteminin müayinə metodu-sorğu: şikayətlər, anamnez. Subyrktiv müayinə məlumatlarının qiymətləndirilməsi. Qaytarma və qusmaların semiotikasıTTTİ – “Pillorospazm və pilorostenozun semiotikası”.

2

48. Uşaqlarda həzm sisteminin müayinə metodu-baxış. Ağız boşluğuna baxış, ağız boşluğunun selikli qişasının dəyişmə semiotikası. Xəstələrlə iş.

2

49. Uşaqlarda həzm sisteminin müayinə metodu- palpasiya: yoğun bağırsağın, mədənin, mədəaltı vəzin, öd kisəsinin səthi və dərin palpasiyası. Xəstələrlə iş.

2

50. Qarında ağrının semiotikası: qida qəbulu ilə əlaqədar, ağrının xarakteri, xolesistit, öd çıxarıcı yolların diskinezisiyası zamanı ağrının lokalizasiyası, irradiasiyası. Xəstələrlə iş.

2

51. Dalaq, qaraciyər və öd kisəsinin palpasiya və peruksiyası. Hepato- və splenomeqaliyanın semiotikası. Xəstələrlə iş. Qarın boşluğunda sərbəst mayenin təyini.

2

52. Həzm sisteminin laborator-instrumental müayinə metodları. Mədənin və onikibarmaq bağırsağın fraksion zondlanması. PH-metriyanın norma və patologiyada göstəriciləri. Fermentlərin dəyişilməsi (pepsinogenin qanda v sidikdə təyini). TTTİ - “Mədə altı vəzin laborator-instrumental müayinəsi”.

2

53. Uşaqlarda qaraciyərin funksional vəziyyətinin müayinəsi. Antitoksit, zülal sintetik, ferment əmələ gətirmə, piqment və b funksiyaların qiymətləndirilməsi.İltihab, silotiz, xolestaz sindromları

2

54. Uşaqlarda həzm sisteminin əsas zədələnmə sindromları: qastro-, entero-kolit, sorulmanın pozulması, “kəsgin qarın, sarılıq, kəskin qaraciyər çatmamazlığı. Situasion məsələ həlli”.

2

55. Erkən yaşlı uşaqlarda sidik ifrazat sisteminin anatomo-fizioloji xüsusiyyətləri və onların uşqlarda toksiki vəziyyətlər, ağır hipoksiya zamanı KBÇ-nın formalaşmasında, sidik ifrazat sisteminin irinli iltihabı xəstəliklərinin inkişafında əhəmiyyəti.

2

56. Sidik ifrazat sisteminin müayinə metodikası – sorğu: şikayətlər, anamnez, müxtəlif yaşlı uşaqlarda diurez (miqdarı sayı) və müxtəlif patologiyalar zamanı onların dəyişmə semiotikası. Xəstələrlə iş.

2

57. Sidiyin səxləğə və rəngini dəyişmə semiotikası. Sidik çöküntüsünün dəyişmə semiotikası (formalı elementlərin, “aktiv leykositlərin” sayılması) Sidiyin ümumi analizinin qiymətləndirilməsi. Sərbəst iş.

2

58. Sidik ifrazat sisteminin müayinə metodları. Baxış, palpasiya, perkusiya. Oliqo-, poliuriya, pollakiuriyaların semiotikası. Yenidoğulmuşlarda sidik ifrazat sisteminin adaptasiya simptomları. Xəstələrlə iş.

2

59. Uşaqlarda sidik-ifrazat sisteminin orqanlarının zədələnmə sindromları və semiotikası: iltihab, dizurik, hipertenzion, obstruktiv sindromlar. Situasion məsələlərin həli.TTTİ – “Sidik sindromu və sidik ifrazat sisteminin müxtəlif xəstəliklərində qan göstəricilərinin cədvəlinin tərtibi”.

2

52

60. Nefrit, nefroz, pielonefrit, pielit, sistit sindromları. Situasion məsələlərin həlli. TTTİ – “Sidik sindromu və sidik ifrazat sisteminin müxtəlif xəstəliklərində qan göstəricilərinin cədvəlinin tərtibi”.

2

61. Uşaqlarda sidik-ifrazat sisteminin funksional, rentgenoloji və instrumental müayinə metodları. Kəskin və xroniki böyrək çatmamazlığı sindromlarıTTTİ – “Böyrək eklampsiyası, hipoxloremik uremiya sindromları”.

2

62. Qanyaranmanın embrional mərhələləri. Uşaqlarda qanyaranmanın xüsusiyyətləri. Müxtəlif yaş dövrlərində sağlam uşaqlarda qırmızı qanın xüsusiyyətləri.

2

63. Sağlam uşaqlarda yaş aspektində ağ qanın xüsusiyyətləri. Kəsgin irinli-iltihabi, virus xəstəliklərində hemoqrammanın dəyişilməsi. Situasion məsələlərin həlli.

2

64. Uşaqlarda qan yaranma orqanlarının müayinə metodları: anamnez, baxış, palpasiya. Uşaqlarda qirmizi qanın dəyişilmə semioyikası, məsələ həlliTTTİ- “Hiporegenerator və hemolitik anemiyaların simptomokompleksi”

2

65. Uşaqlarda ağ qanın müayinə metodu və dəyişmə semitikası. Şilinqə görə leykoformulanın qiymətləndirilməsi. Moşkovski profili. Situasion məsələlərin həlli

2

66. Eritrositar və mielositar inkişafın dəyişilmə semiotikası. Sümük iliyinin punksiyası, aparılma texnikası və formalı elementlərin sayılması. Hemoqramma və mieloqrammanın qiymətləndirilməsi. Sərbəst iş.

2

67. Qanın laxtalanma sisteminin müayinə metodu., əsas göstəriciləri. Hemmoragik diatezlərdə dəyişilmə semiotikası. TTTİ – “Hemmorragik vaskulitlərdə əsas simptom və sindromlar”.

2

68. Uşaqlarda limfa sisteminin anatomo-fizioloji xüsusiyyətləri. Müayinə metodları –anamnez, baxış palpasiya.

2

69. Limfa düyünlərinin müayinə metodları və əsas zədələnmə semiotikası.İnfeksion və qeyri infeksion genezli limfoadenopatiyalarda lokal və generalizə olunmuş zədələnmələr. Xəstələrlə iş. Situasion məsələlərin həlli.

2

70. Laboratoriya məşgələsi: periferik qanın götürülmə texnikası, qanın formalı elementlərinin sayılması, hemoqlobinin, EÇS, qan qrupunun təyini. Tükə görə qan axma müddətinin təyini. Suxorevə görə kapilyar qanın, Li Uayta görə venoz qanın laxtalanmasının təyini və s. Limfatik düyünlərin və dalağın punksiyası, punktatlarda TBS, limfaqranulomatoz, limfoleykoz, Qoşe və Niman-Pik xəstəliləri zamanı rast gəlinən patoloji hüceyrələrin təyini.

2

71 Uşaqlarda yaş aspektində endokrin sisteminin xüsusiyyətləri: hipofiz və qalxanabənzər vəzin müayinə metodları hipo-, hiperfunksiyaların əsas zədələnmə semiotikası.

2

72 Uşaqlarda endokrin sistem müayinə metodları mədəaltı vəzi, qalxanabənzər ətrafı və böyrəküstü vəziləri. Onların funksiyalarının əsas zədələnmə semiotikası.

2

73 Cinsiyyət vəziləri. Cinsin formalaşması və yetişməsi: oğlanlarda və qızlarda yaşa uyğun olaraq cinsi yetişkənlik əlamətləri. müayinə metodları: anamnez, baxış. Tenlərə görə cinsi yetişkənlik dövrlərinin qiymətləndirilməsi. Əsas kənara çıxmaların semiotikası

2

74 Sağlam və xəstə uşaqların manual müayinə metodları üzrə yekun məşğələ. 2

75 Təbii qidalanma. Laktasiyanın inkişaffazaları. Malozivanın xüsusiyyətləri. Südün əmələ gəlməsi. Təbii qidalanmanın fiziki-kimyəvi və bioloji üstünlükləri.

2

76 Təbii qidalanmanın prinsipləri. Südə sutkalıq tələbatın və nutrientlərin 2

53

hesablanması

77 Əlavə qidaya keçmənin texnikası. Əlavə qidaların növləri və verilmə vaxtı. Məsələlərin həlli

2

78 Süd verən ananın qidalanması və rejimi. Təbii qidalanma zamanı çətinliklər. Təbii qidalanmaya əks göstərişlər.Qidalanmanın korreksiyası haqqınd anlayış

2

79 Süni qidalanma. Zəmanətli süd. Qarışların təsnifatı. Süni qidalanmanın prinsipləri. Süni qidalanmanın aparılma texnikası. Onun effektivlik meyarı. Qidalanmanın hesablanması. Süni qidalanmaya aid məsələ həlli. Sərbəst iş

2

80 Bir yaşa qədər uşaqlarda təbii və süni qidalanmaya aid məsələ həlli. Südəmər şöbədə sərbəst iş.

2

81 Qarışıq qidalanma, göstərişlər. Hipoqlaktiya – səbəbləri, dərəcələri. Doyuzdurma qidasının təyini, qarışıq qidalanmanın prinsipləri. Adaptasiya olunmuş və adaptasiya olunmamış qarşılıqlarla aidalanma zamanı doyuzdurma qidasının təyini. Qarışıq qidalanmaya aid məsələ həlli

2

82 Süd və qeyri süd tərkibli aüni qarışıqlar. Konsrvə olunmuş meyvə və tərəvəz uşaq qida məhsulları. Müxtəlif növ qidalanmada olan bir yaşa qədər uşaqların qida vərəqinin tərtibi. Südəmər yaşlı uşaq şöbəsində (və ya körpələr evində, uşaq baxçasında) sərbəst iş.

2

83 Bir yaşdan yuxarı uşaqların qidalanmasının əsas prinsipləri. Uşaq müəssisələrində qialanmanın təşkili. Məsələ həlli

2

84 Qidalanma üzrə kollokvum. 2

85 Yekun dərs xəstəlik tarixinin yazılması. Uşaq xəstəliklərinin propedevtikası fənnindən imtahan suallarına və yay istehsalat təcrübəsinə hazırlıq.

2

Cəmi 170

“Operativ cərrahlıq və topoqrafik anatomiya II” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzunun adı Saat1. Giriş. Fənnin qısa inkişaf tarixi 2

2. Ətrafların cərrahi anatomiyası. İrinli proseslər 2

3. Qan damarlarında cərrahi əməliyyatlar. 2

4. Sinirlər üzərində cərrahi əməliyyatlar. 2

5. Dayaq apparatı üzərində cərrahi əməliyyatlar. 2

6. Amputasiya və ekzartikulyasiyaların növləri 2

7. Başın topoqrafik anatomiyası və cərrahi əməliyyatlar 2

8 Başın topoqrafik anatomiyası və cərrahi əməliyyatlar 2

9. Boyunun topoqrafik anatomiyası və cərrahi əməliyyatlar 2

54

Cəmi: 18

“Operativ cərrahlıq və topoqrafik anatomiya ” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzunun adı Saat1. Döşün cərrahi anatomiyası və yaş xüsusiyyətləri 2

2. Döş nahiyəsində aparılan cərrahi əməliyyatlar və uşaqlarda xüsusiyyətləri 2

3. Qarın nahiyəsinin cərrahi anatomiyası, ön-yan divarın ink.Qüsurları və cər.əməl 2

4. Periton boşluğu, mərtəbələrə bölünməsi, yuxarı mərtəbə orqanlarının topoqrafiyası

2

5. Periton boşluğu aşağı mərtəbəsi və orqanlarının topoqrafiyası 2

6. Periton boşluğu orqanalrında cərrahi əməliyyatlar. 2

7. Bel nahiyəsi və peritonarxası sahəsinin topoqrafiyası və cərrahi əməliyyatlar. 2

8. Çanağın, aralığın cərrahi anatomiyası və cərrahi əməliyyatların əsasları 2

Cəmi: 16

“Nevrologiya və tibbi genetika ” fənnindən mühazirələrin müvzu planı

№ Mövzuların adı Saat

1. Nevrologiyanın qısa inkişaf tarixi, hərəki funksiyaların pozğunluğu. Mərkəzi və periferik ifliclər

2

2. Beyincik. Ekstrapiramid sistem. Beyinciyin və ekstrapiramid sistemin funksiyalarının pozğunluğu

2

3. Hərəki kəllə sinirlərinin funksiyalarının pozğunluğu 2

4. Hissiyatın və hissi orqanların pozğunluğu 2

5. Vegetativ sinir sistemi. Quruluşu, funksiyası, əsas zədələnmə sindromları 2

6. Ali beyin funksiyalarının pozğunluğu 2

7. Kliniki genetikaya giriş. İnsan patologiyasında irsilik və mühit amillərinin rolu 2

Cəmi: 14

“Nevrologiya və tibbi genetika ” fənnindən təcrübi məşğələlərin müvzu planı

№ Mövzuların adı Saat

1. Onurğa beyni, klinik anatomiyası. Spinal reflektor həlqə. Müxtəlif səviyyələrdə zədələnmə simptomları

2

2. Hərəki yol. Hərəki funksiyaların pozuntuları. Mərkəzi və periferik iflic 2

3. Periferik sinir sistemi, quruluşu, müayinə metodları. Pozulma simptomları 2

4. Ümumi hissiyyat. Hissi yollar. Pozulma simptomları 2

55

5. Duyğu orqanları. Quruluşu, funksiyaları. Pozulma simptomları 2

6. III, IV və VI cüt gözün hərəki sinirlərinin pozulma simptomları 2

7. V və VII cüt kəllə sinirlərinin pozulma simptomları 2

8. Kaudal qrup sinirlərinin (IX, X və XI, XII cüt) pozulma simptomları. Bulbar və psevdobulbar ifliclər

2

9. Beyincik. Əsas anatomo-fizioloji məlumatlar. Pozulma simptomları 2

10. Qabıqaltı düyünlər. Daxili kapsula. Akinetikio-rigid və hipotinik-hiperkinetik sindromlar

2

11. Vegetativ sinir sistemi. Quruluşu, funksiyaları, pozulma simptomları 2

12. Baş beyin yarımkürələri və beyin qabığı 2

13. Meningeal sindrom. Serebro-spinal maye 2

14 Sinir sisteminin paraklinik müayinə metodları (EEQ. EMQ, REQ,TKDQ, PET, NMR)

2

15. Xəstəlik tarixinin sxemi 2

16 Yekun məşğələ 1

Cəmi: 31

“Farmakologiya ” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Ali sinir fəaliyyətinə təsir göstərən dərman maddələrinin (psixotrop maddələr)

alınması və tibbi praktikaya tətbiqi. Neyroleptiklərin farmakologiyası. Eksperimental iş.

2

2. Antidepresantlar və litium duzlarının farmakologiyası 23. Trankvilizatorlar, sedativ maddələr və litium duzlarının farmakologiyası 24. MSS-I və ali sinir fəaliyyətini stimulə edən (antidepressantlar, psixomotor

stimulyatorlar, analeptiklər) dərman maddələrinin farmakologiyası. Eksperimental iş.

2

5. QAYT sisteminə təsir göstərən dərman maddələri qrupu- nootrop maddələr. Psixodisleptiklərin farmakologiyası haqqında ümumi məlumat.

2

6. Ali sinir fəaliyyətinə təsir göstərən dərman maddələri üzrə yekun dərs. 27. Tənəfüs orqanlarının funksiyasına təsir göstərən dərman maddələrinin

farmakologiyası. Eksperimental iş.2

8. Ürək-damar sisteminə təsir göstərən dərman maddələrinin (kardiotonik maddələr) farmakologiyası

2

9. Aritmiya əleyhinə istifadə olunan dərman maddələrinin farmakologiyası. Eksperimental iş.

2

10. Koronar qan dövranı pozğunluğu (stenokardiya, miokard infarktı) zamanı istifadə edilən dərman maddələrinin farmakologiyası.

2

11. Hipotenziv, hipertenziv və sidikqovucu dərman maddələrinin farmakologiyası 212. Həzm sistemi orqanlarının funksiyasına təsir göstərən dərman maddələrinin

farmakologiyası2

13. Miometriumun tonus və yiğilma aktivliyinə təsir göstərən dərman maddələrinin, hamiləliyin qarşısını alan prepartların (kontraseptiv maddələr)

2

56

farmakologiyası14. Qanyaranma sisteminə təsir göstərən dərman maddələrinin farmakologiyası 215. Qanın laxtalanması sisteminin fizioloji mexanizmlərinə təsir göstərən dərman

maddələrinin farmakologiyası2

16. İşçi orqanlarının funksiyasına təsir göstərən dərman maddələri bölməsi üzrə yekun dərs

2

17. Zülal, peptid quruluşlu və aminturşu törəmələri qrupundan olan hormon preparatlarının əsas farmakoloji xüsusiyyətləri və tibbdə istifadə sahələri.

2

18. Steroid quruluşlu hormon preparatlarının farmakologiyası. Eksperimental iş. 219. Vitamin preparatlarının farmakologiyası. 220. Ferment preparatları, aminturşular və parenteral qidalanma istifadə olunan

dərman maddələrinin farmakologiyası.2

21. Beyin qan dövranını yaxşılaşdıran dərman maddələrinin, antihipoksant, antioksidant, endoteliotrop maddələrin farmakologiyası

2

22. Ateroskerloz əleyhinə və podaqra əleyhinə dərman maddələrin farmakologiyası

2

23. Qeyri-steroid quruluşlu iltihabəleyhinə dərman maddələrin farmakologiyası 224. Allergiya əleyhinə maddələr və immunostimulyatorların farmakologiyası.

Eksperimental iş.2

25. Orqanizmdə turşu-qələvi və ion mübadiləsini tənzim edən dərman maddələrinin, plazmaəvəzedicilər, dezintosikasiyaedici məhlullar, sinovial və göz yaşı meyesini əvəz edən preparatların farmakologiyası

2

26. Maddələr mübadiləsinə təsir göstərən dərman maddələri bolməsi üzrə yekun dərsi.

2

27. Antiseptik və dezinfeksiyaedici dərman maddələrinin əsas farmakoloji xüsusiyyətləri və tibbdə istifadə sahələri.

2

28. Tərkibində -laktam həlqəsi saxlayan və markolid qrupundan olan antibiotiklərin əsas farmkoloji xüsusiyyətləri və tibbdə istifadə sahələri

2

29. Digər kimyəvi qruplardan olan antibiotiklərin əss farmakoloji xüsusiyyətləri və tibbdə istiadə sahələri.

2

30. Sulfanilamid prepratları və müxtəlif kimyəvi quruluşu sintetik antibakterial dərman maddələrinin farmakologiyası

2

31. Siflis, vərəm və cüzam əleyhinə dərman maddələrinin farmakologiyası 232. Virusəleyhinə və göbələkəleyhinə dərman maddələrinin farmakologiyası 233. Pedikulyoz (bitlilik), qoturluq və qurəleyhinə dərman maddələrinin

farmakologiyası2

34. İbtidailərəleyhinə dərman maddələrinin əsas farmakoloji xüsusiyyətləri, istifadə olunduqları xəstəlik və patoloji proseslər.

2

35. Onkoloji xəstəliklərin müalicəsində istifadə olunan dərman maddələrinin farmakologiyası

2

36. Mikrob, virus, parazit və şişəleyhinə dərman bölməsi üzrə yekun dərsi. 2Cəmi: 72

“Ümumi gigiyena” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Mülicə-profilaktika müəssisələrinin layihələşdirilməsinin əsas prinsipləri və tikinti 2

57

sistemləri.Layihə sənədlərinin gigiyenik qiymətləndirilməsi. Uşaq müalicə-profilaktika müəssisələrinin layihələrinin gigiyenik müayinəsi qaydaları

2-3 Orqanizmin enerji sərfi səmərəli qidalanmanın fizioloji əsası kimi, onun təyini üsulları. Tibb Universiteti tələbəsinin enerji sərfinin hesblanması

4

4-5 Sutkalıq qida payının menyu-bölgü cədvəlinin tərtibinin fizioloji-gigiyenik əsasları. Sutkalıq qida payının kimyəvi tərkibinin və kaloriliyinin hesablama yolu ilə təyini

4

6 Uşaqların qidalanmasında südün rolu və keyfiyyətinin gigiyenik müayinə üsulları 2

7 Un və çörəyin qidalılq və bioloj dəyərinin qiymətləndirilməsi 2

8 Ət, konserv və konsertratların qidalanma rolu, gigiyenik qiymətləndirilməsi 2

9 Uşaqların fiziki inkişafı və sağlamlığı üçün “C” vitamininin əhəmiyyəti və bəzi ərzaqlarda təyini üslları

2

10 Müalicə müəssisələrində qidalanmanın təşkili ilə tanışlıq 2

11 Qida zəhərlənmələrinin qeydiyyatı, uçotu, təhqiqatı və profilaktikası. Müalicə müəssisələri və qidalanma gigiyenası üzrə seminar

2

12 İş zamanı orqanizmdə baş verən fizioloji dəyişikliklərin müayinəsi 2

13 Səs-küy və titrəmələrin orqanizmə təsiri və müayinə üsulları 2

14 Peşə xəstəlikləri və peşə zəhərlənmələrinin uçotu, təhqiqatı və profilaktikası 2

15 Profilaktik tibbi müayinələrin təşkilinin əsasları 2

16 Xarici mühit obyektlərinin radioaktivliyinin gigiyenik əhəmiyyəti və müayinəsi. Radiasiya təhlükəsizliyinin təmin olunmasında dozimetrik müayinələrin əhəmiyyəti və üsulları. Əmək gigiyenası və radiasiya gigiyenası üzrə seminar.

2

Cəmi : 32

“Ümumi gigiyena” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Müalicə-profilaktika müəssisələrinin gigiyenası. Xəstəxanaların layihələşdirilməsi

və tikintisinə dair gigiyenik tələblər. Xəstəxanaların tikinti siatemlərinin gigiyenik cəhətdən səciyyələndirilməsi. Stasionarın ixtisaslaşdırımış şöbələrinin planlaşdırılmasına və avadanlığına dair gigiyenik tələblər (cərrahiyy, yoluxucu xəstəliklər, radioloji, rentgenoloji. Mamaginekoloji və s. şöbələr). Uşaq müalicə-profilaktika müəssisələrinin (birləşmiş uşaq xəstəxanaları, uşaq poliklinika və məsləhətxanaları, sanatoriyaları və s.) layihələşdirilməsi və planlaşdirilmasının xüsusiyyətləri.Uşaq müalicə müəssisələrinin daxili quruluşuna və sanitariya-gigiyenik rejiminə dair gigiyenik tələblər

2

2. Uşaqların və yaşlı əhalinin fiziki inkişafı və sağlamlığı üçün səmərəli qidalanmanın əhəmiyyəti. Səmərəli, müalicəvi və profilaktik qidalanma haqqında anlayış. Uşaqların və yaşlı əhalinin qidalanmasının fizioloji normaları.Alimentar mənşəli endemik xəstəliklər. Azərbaycanda uşaqların qidalanmasının xüsusiyyətləri.

2

3-4 Uşaq və yeniyetmələrinin qidalanmasında zülalların əhəmiyyəti. Zülal çatışmazlığı 4

58

nəticəsində baş verən alimentar xəstəliklər (kvaşiorkor və s.). Uşaqların qidalanmasında yağların, karbohidratların, vitaminlərin və mineral maddələrin fizioloji-gigiyenik səciyyələnirilməsi, heyvan və bitki mənşəli-ərzaq məhsullarının gigiyenik cəhətdən qiymətləndirilməsiSüd və süd məhsulları. Süd qarışıqları.Uşaqların qidalanmasının təşkilinə süd mətbəxlərinin fəaliyyəti

5. Yeyinti məhsullarının konservləşdirilməsi üsullarının gigiyenik cəhətdən qiymətləndirilməsi. Uşaqların qidalanmasında konservlərin rolu və əhəmiyyəti. Qida zəhərlənmələri, onların profilaktikası

2

6. Əməkgigiyenası və fiziologiyası haqqında anlayış. Əməmyin fizioloji-gigiyenik əssları. İş zamanı orqanizmdə baş verən dəyişikliklər. Yorulma, həddən artıq yorulma və onların profilaktikası. İstehslat zərərləri və peşə xəstəlikləri haqqında anlayış. İstehsalat-peşə amillərinin qadın və yeniyetmə orqanizminə təsir xüsusiyyətləri və onların əməyinin mühafizəsinə dair profilaktik tədbirlər.

2

7. Bədənin məcburi vəziyyəti, ayrı ayrı üzv və sistemlərin gərginliyi ilə əlaqədr patologiyalar və onların profilaktikası. İstehsalat səs küyü, vibrasiyası və digər əlverişsiz fiziki amilləri, onların orqanizmə təsiri və törətdikləri xəstəliklərin profilaktiası. Toz mənşəli peşə xəstəlikləri və onların profilaktikası

2

8. Sənaye zəhələri haqqında anlayış. Zəhərlərin orqanizmə təsirinin ümumi qanunauyğunluqları. Peşə zəhərlənmələri və onların qarşısının alınması tədbirləri. İstehsalat zədələnmələri və onların profilaktikası. İstehsaaltın bioloji amillərinin törətdiyi peşə və yoluxucu xəstəliklər.

2

9. Radiasiya gigiyenası fənni, onun məzmunu və vəzifələri. Radioaktivliklə əlaqədar əsas anlayışlar. İonlaşdirici şüaların bioloji təsiri. İonlaşdırıcı şüa mənbələri. Xarici mühitin radioaktiv çirklənmədən mühafizəsi. Radiasiya gigiyenası sahəsində sanitariya qanunvericiliyi (İHD, İHS, İHK). Daxili və xarici şüalanmadan mühafizə prinsipləri

2

Cəmi : 18

“Bioloji kimya ” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat 1. Qrupla, daxili-nizam intizamla və təhlükəsizlik texnikası qaydaları, laboratoriya

avadanlığı ilə tanışlıq. Fiziki və kimyadan təkrar. Aminturşuların və nuklein turşuların kimyası ilə tanışlıq.

4

2. Yazılı sorğu: Aminturşular, peptidlər, nuklein turşularının quruluşu və fiziki-kimyadan bəzi sualların sorğusu. Zülalların fiziki-kimyəvi xassələri ilə tanışlıq.

4

3. Lab.işi. Zülallara aid çökmə reaksiyaları. Zülalların izoelektrik nöqtəsinin təyini 4

4. Lab.işi. Aminturşulara və zülallara aid rəngli reaksiyalar. Aminturşuların kağız üzərində xromatoqraiyası

4

5. Lab.işi. Fosfo-, qliko- və xromoproteidlərə aid reaksiyalar. Nukleoproteinlərin hidrolizi.

4

6. Lab.işi. Fermentlərin spesifikliyi, tremolabilliyi. Lab işi. Fermentlərin aktivatorları və 4

59

inhibitorları.

7. Yekun dərs: Zülal və nuklein turşularının kimyası və fermentlər. Borcların ödənilməsi 4

8. Lab işi: Vitaminlərə aid reaksiyalar. C vitamini vəsfi və miqdarı analizi. 4

9. Seminar: Vitaminlər. Enerji mübadiləsinin əsasları ilə tanışlıq. 4

10 Lab işi. Katalazanın vəsfi və miqdarı analizi.

Seminar: Enerji mübadiləsinin əsasları

4

11 Yekun dərs: Vitaminlər və enerji mübadiləsinin əsasları. Maddələr mübadiləsinin qanunauyğunluqları ilə tanışlıq. Borcların ödənilməsi.

4

12 Lab işi. Piroüzüm turşusunun miqdarı analizi. Suksinatdehidrogenazanın aktivliyinin təyini.

Seminar: Maddələr mübadiləsinin qanunauyğunluqları. Hormonların ümumi xarakteristikası ilə tanışlıq.

4

13 Lab işi. Hormonlara aid reaksiyalar. 4

14 Yoxlama işi. Hüceyrənin biokimyası. Borcların ödənilməsi 4

15 Yekun dərs. Hormonlar və maddələr mübadiləsinin qanunauyğunluqları. Borcların ödənilməsi.

4

Cəmi 60

“Patoloji Anatomiya ” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Ateroskleroz. Hipertoniya xəstəliyi. 4

2. Revmatik xəstəliklər. Ürək qüsurları. 4

3. Ağ ciyərin kəskin və xroniki xəstəlikləri 4

4. Mədə -bağırsaq traktı xəstəlikləri (qastrit, mədənin və 12 barmaq bağırsağın yara xəstəliyi. Appendisit).

4

5. Qara ciyər xəstəlikləri. (hepatoz, hepatit, qara ciyər sirrozu xolesistit). Kollokvium 1,2,3,4,5-ci məşğələlər üzrə

4

6. Böyrək xəstəlikləri (qlomerilonefrit, pieloefrit, tubulopstiyalar, nefroskleroz) 4

7. Daxili sekresiya vəzilərinin (şəkərlli diabet,zob) və qadın cinsiyyət üzvlərinin xəstəlikləri. Hamiləlik patologiyası

4

8. Uşaqlarda kəskin respirator virus infeksiyaları (skarlatina, difteriya, qızılca, suçiçəyi, göy öskürək).

4

9. Mərkəzi sinir sisteminin infeksion xəstəlikləri (meninqokok, infeksiyası, poliomielit).

4

60

10. Vərəm.Sepsis.göbək sepsisi kollokvium. 6,7,8,9,10-cu məşğələlər üzrə 4

11. Bakterial bağırsaq infeksiyaları (qarın yatalağı, dizenteriyz, vəba). 4

12. Prenatal infeksion patologiya (sitomeqamiya, taksoplazmoz, herpes). 4

13. Prenatal patologiya. Qametopatiyalar, blastopatiyalar. Embriopatiyalar. Anadangəlmə inkişaf qüsurları

4

14. Perinatal qeyri-infeksion patologiya (doğuş travması, pnevmopatiya, asfiksiya). Yekun dərsi. Kollokvium.11,12,13,14-cü məşğələlər üzrə

2

Cəmi: 54

“Patoloji Anatomiya ” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Patoloji anatomiyanın məzmunu, məqsədi, müayinə obyektləri və tədqiqat

üsulları. Təşrih. Hüceyrə patologiyası. Distrofiyalar haqqında ümumi məlumat. Parenximatoz distrofiyalar.

4

2. Stromal-damar (mezenximal) distrofiyalar. Qarışıq distrofiyalar. 43. Qarışıq distrofiyalar. 44. Hüceyrə ölümü (nekroz, apoptoz). Ölüm. Erkən və gecikmiş meyit əlamətləri. 45. Kollokvium.

Qan və limfa dövranı pozğunluqları.4

6. İltihab haqqında ümumi məlumat. Ekssudativ iltihablar. Proliferativ iltihablar. Spesifik iltihablar.

4

7. İmmun patoloji proseslər. Yüksək həssaslıq reaksiyaları. Autoimmun proseslər. İİV-infeksiya (QİÇS).

4

8. Kompensator-uyğunlaşma prosesləri. 4

9. Kollokvium.Şişlər haqqında ümumi məlumat.Epitel toxumasının şişləri

4

10. Ayrı-ayrı üzvlərin xərçəngi (mədə xərçəngi, ağ ciyər xərçəngi, süd vəzlərinin xərçəngi, uşaqlığın xərçəngi)

4

11. Mezenximal şişlər. Sinir sisteminin şişləri. Melanin əmələ gətirən toxumanın şişləri.

4

12. Qan sisteminin xəstəlikləri uşaq yaşlarının şişləri. 213. Kollokvium. 4

Cəmi: 50

“Patoloji anatomiya ” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Xəstəliklər haqqında anlayış. Xəstəliklərin nomenklaturası və təsnifatı. Qan

sistemi xəstəlikləri. Hemoblastozlar2

61

2. Ürək-damar sisteminin xəstəlikləri. Ateroskleroz və hipertoniya xəstəliyi. Revmatik xəstəliklər.

2

3. Tənəffüs üzvlərinin xəstəlikləri. Uşaqalarda bakterial pnevmoniyalar. Uşaqlarda ağ ciyərin xronik qeyri-spesifik xəstəlikləri.

2

4. Həzm yolunun xəstəlikləri. Tonzillit, qastrit, mədənin və 12 barmaq bağırsağın yara xəstəliyi. Uşaqlarda xüsusiyyətləri.

2

5. Qara ciyərin və böyrəklərin xəstəlikləri. Uşaqlarda xüsusiyyətləri. 2

6. Uşaq infeksion xəstəlikləri haqqında ümumi məlumat. Virus xəstəlikləri 2

7. Bakterial bağırsaq və hava-damçı infeksiaları. Qarın yatalağı, Dizenteriya. Vəba difteriya, skarlatina

2

8. Prenatal patologiya haqqında anlayış, prenatal infeksion patologiya. 2

9. Perinatal qeyri-infeksion patologiya, hamiləliyin patoloji anatomiyası, çiftin patologiyası.

2

Cəmi: 18

“Patoloji anatomiya ” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Patoloji anatomiya, mahiyyəti, öyrəndiyi məsələlər və üsulları. Qısa inkişaf tarixi. 22. Toxuma zədələnmələri (alterasiya). Morfoloji əlamətləri. Trofik proseslərin

hüceyrə və hüceyrədən kənar mexanizmləri. Distrofiyalar. İrsi fermentopatiyalar, uşaq patologiyasında bunların əhəmiyyəti. Parenximatoz və mezenximal distrofiyaların inkişafının ümumi qanunauyğunluqları. Qarışıq distrofiyalar. Təsnifarı İnkişafının ümumi qanunauyğunluqları

2

3. Ümumi və yerli ölüm (nekroz). Nekrozun mahiyyəti. Klinik-morfoloji xarakteristikası

2

4. Qan dövranı pozğunluqları. Kəskin və xroniki ürək çatmamazlığının morfologiyası, uşaqlarda xüsusiyyətləri. Trombormbo ilk sindrem.Uşaqlarda hemmoragik diatez.

2

5. İltihab, mahiyyəti, inkişafının qanunauyğunluqları. Morfologiyası. Təsnifatı. Embriogenez, fotogenez, yeni doğulma dövründə iltihabın xüsusiyyətləri. Ekssudativ iltihab. Produktiv iltihab. Qranumatozlar. Klinik-morfoloji xarakteristikası.

2

6. İmmunopatoloji proseslər. İmmumdefisit sindromlar (1-cili vı 2-cili). Autoimmun xəstəliklər.

2

7. Uyğunlaşma və kompensasiya prosesləri, insan patologiyasında bunların yeri. Regenerasiya, yaş xüsusiyyətləri, növləri.

2

8. Şişlər.Ümumi məlumat.Şişlərin histo və morfogenezi.Təsnifat prinsipləri.Yaşlılarda müühmepitetial şişlər

2

9. Mezenximal toxumanın, melanin əmələ gətirici toxumanın və sinir toxumasının şişləri. Uşaq yaşlarının şişləri.

2

Cəmi: 18

62

“Patoloji fiziologiya” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Giriş. Patofiziologiyanın məqsədi və vəzifələri, qısa inkişaf tarixi. 2

2. Ümumi nozologiya, xəstəlik haqqında təlim, etiologiya və patogenez. 2

3. Xarici və daxili (irsiyyət, konstitusiya, reaktivlik) amillərin patologiyada rolu 2

4. Orqanizminn reaktivliyinin patologiyada rolu 2

5. İmmun sistemin patologiyası. Allergiya 2

6. Hüceyrə zədələnməsi. Mikrosirkulyasiya və yerli qan dövranı pozulmaları 2

7. İltihab. 2

8. Qızdırma 2

9. Maddələr mübadiləsinin tipik pozulmaları 2

Cəmi : 18

“Patoloji fiziologiya” fənnindən praktiki məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Patofizioloji tədqiqatlarda eksperimental metodun əhəmiyyəti. Хəstəlik haqqında təlim. 4

2. Ümumi etiologiya və patogenez. Yüksək və aşağı hərarətin orqanizmə təsiri. 4

3. İrsiyyətin patologiyada rolu. Cinsi xromatinin təyini 4

4. Reaktivliyin patologiyada rolu. Dizenteriya vaksinasının orqanizmin reaktivliyinə təsiri.

4

5. İmmun sistemin patologiyası. Allergiyanın eksperimental modelləri. 4

6. Hüceyrə zədələnmələri. Qurbağada ağız boşluğunun selikli qişasının alterasiyası. 4

7. Periferik qan dövranı və mikrosirkulyasiya. Arterial və venoz hiperemiyalar 4

8. Periferik qan dövranı və mikrosirkulyasiya. İşemiya, staz, infarkt 4

9. Qızdırma. Eksperimentdə qızdırma modelinin yaradılması. II kollokvium 4

10. İltihab İrinli eksudatda fermentlərin təyini 4

11. İltihab.İrinli eskudata fermentlərin təyini 4

12. Qızdırmanın orqanizmə təsiri (leykositlərin miqdarına və eritrositlərin çökmə sürətinə təsiri)

4

13. Qızdırmanın leykositlərin ayrı-ayrı formalarına (leykoformulaya) təsiri. 2

14. Toxuma inkişafının patologiyası. Şişlərin eksperimentdə öyrənilməsi. 2

15. Hipoksiya. 4

63

Cəmi : 56

“Daxili xəstəliklərin propedevtikası” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Мövzuların adı Saat

1. Həzm sistemi zamanı xəstəliklərin müayinə üsulları. Subyektiv müayinə üsulları. Qida borusu xəstəlikləri zamanı xəstələrin şikayətləri, onların xarakteristikası. Mədə v əbağırsaq xəstəlikləri zamanı əsas şikayətlər, onların xarakteristikası və diaqnostik əhəmiyyəti.

2

2. Həzm sistemi xəstəlikləri zamanı obyektiv müayinə üsulları. Vizual müayinə, mədə-bağırsaqların palpasiyası (səthi, dərin), perkussiyası, auskultasiyası. Onların fiziki əsasları, diaqnostik əhəmiyyəti.

2

3. Qaraciyər və öd kisəsi xəstəliklərində müayinə üsulları: sorğu-əsas şikayətlər, onların xarakteristikası; obyektiv müayinə və onların diaqnostik əhəmiyyəti.

2

4. Qaraciyər xəstəlikləri zamanı əsas kliniki sindromlar: sarılıq (onların kliniki və laborator diaqnostikası), portal hipertenziya, hepatolienal sindrom, qaraciyər çatışmamazlığı, qaraciyər koması, onların inkişaf mexanizmi və kliniki təzahürləri.

2

5. Böyrək və sidik-çıxarıcı sistemi xəstəliklərində müayinə üsulları: sorğu-əsas şikayətlər və onların xarakteristikası; obyektiv müayinə: baxma, palpasiya, perkussiya, instrumental-laborator müayinə və onların diaqnostik əhəmiyyəti.

2

6. Böyrək xəstəlikləri zamanı əsas kliniki sindromlar (böyrık ödemləri, hipertonik sindrom, böyrək eklampsiyası, böyrək çatışmamazlığı, uremik koma), onların inkişaf mexanizmi, klinikisimptomları, instrumental və laborator diaqnostikası.

2

7. Ağciyərlərin perkussiyası (müqayisəli və topoqrafik), diaqnostik əhəmiyyəti. Ağciyərlərin auskultasiyası. Normal tənəffüs küylərinin əmələgəlmə müxanizmi və onların normal və patoloji dəyişmələri. Patoloji tənəffüs küyləri, əmləgəlmə səbəbləri və fərqləndirilməsi.

2

Cəmi: 14

“Daxili xəstəliklərin propedevtikası” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Мövzuların adı Saat

1. Daxili xəstəliklərin propedevtikası fənninin məqsədi və mahiyyəti. Xəstənin kliniki müayinə üsulları. Xəstəlik tarixinin sxemi. Subyektiv müayinənin aparılması və diaqnostikasında əhəmiyyəti.

2

2. Obyektiv müayinə üsulları. Visual müayinə, palpasiya, perkusiya, auskultasiya haqqında anlayış. Onların aparıma qaydası və diaqnostik əhəmiyyəti.

2

3. Ürək-damar sistemi xəstəlikləri zamanı sorğu (xəstənin əsas şikayətləri və onların xarakteristikası). Baxış (ümumi və yerli). Ürək və damar nahiyyəsinin palpasiyası. Onların aparıma qaydası və diaqnostik əhəmiyyəti. Nəbzin təyini, onun xarakteristikası və diaqnostik əhəmiyyəti..

2

4. Ürək-damar dəstəsinin perkussiyası. Ürəyin mütləq və nisbi kütlüyünün, damar dəstəsi sərhədlərinin və ürəyin konfiqurasiyasının təyini. Ürək kütlüyü sərhədlərinin fizioloji və patoloji dəyişmələri.

2

5. Ürəyin auskultasiyası. Normal ürək tonlarının əmələgəlmə mexanizmi və onların 2

64

xarakteristikası. Tonların dəyişmələri. Əlavə ürək tonları və onların əmələgəlmə mexanizmi.

6. Ürək küyləri və onların xarakteristikası, əmələgəlmə mexanizmi və differensiasiyası.

2

7. Arterial və venoz təzyiq haqqında anlayış və təyin olunma texnikası. Ürək-damar sisteminin instrumental və funksional müayinə üsulları haqqında anlayış. Elektrokardioqrafiya. Normal EKQ elementlərinin xarakteristikası.

2

8. Ürək-damar sisteminin instrumental və funksional müayinə üsulları. Elektrokardioqrafiya. Normal EKQ – elemntlərinin xarakteristikası.

2

9. Revmatizm haqqında anlayış. Mitral və aortal qüsurlar, etiopatogenezi və bu qüsurlar zamanı hemodinamik dəyişikliklər, kliniki əlamətləri.

2

10. Ateroskleroz və ürəyin işemik xəstəliyi-stenokardiya, miokard infarktı. Etiopatogenezi, kliniki və laborator-instrumental diaqnostikası. Hipertoniya xəstəliyi haqqında anlayış, kliniki təzahürləri və diaqnostikası.

2

11. Ürəyin ritm pozğunluqları (aritmiyalar) və qan dövranı çatışmazlığı haqqında anlayış, onların xarakteristikası, kliniki təzahürləri və diaqnostikası.

2

12. Tənəffüs sistemi xəstəlikləri zamanı kliniki müayinə üsulları: sorğu (xəstənin əsas şikayətləri və onların xarakteristikası). Ümumi baxış, döş qəfəsinin vizual müayinəsi və palpasiyası, onların diaqnostik əhəmiyyəti.

2

13. Ağciyərlərin perkussiyası. Müqayisəli və topoqrafik perkussiya, onların aparılma texnikası və diaqnostik əhəmiyyəti.

2

14. Ağciyərlərin auskultasiyası. Normal və patoloji tənəffüs küylərinin əmələgəlmə mexanizmi, onların diaqnostik əhəmiyyəti. Bronxofoniya.

2

15. Tənəffüs sisteminin instrumental və laborator müayinə üsulları. Bəlğəmin və plevra boşluğu mayesinin müayinəsi və diaqnostik əhəmiyyəti.

2

16. Bronxitlər, bronxial astma, kəskin pnevmoniyalar, plevritər- onların kliniki və laborator instrumental diaqnostikası.

2

17. Kəskin pnevmoniyalar, plevritlər – onların kliniki – laborator – instrumental diaqnostikası.

2

Cəmi: 34

“İmmunologiya” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat

1. İmmunitet haqqında anlayış. İmmunitetin növləri. İmmun sistemin mərkəzi və periferik orqanları. Spesifik və qeyri-spesifik immunitet, selikli qişaların immun sistemi(GALT, MALT, BALT, SALT)

2

2. Antigenlər və haptenlər. Antigenlərin xüsusiyyətləri. Onların quruluşu və nüvləri. Affinlik və avidlik. Epitop. Superantigenlər. T- və B-limfositlərin populyasiyaları.

2

3. Əkscisimlərin (immunoqlobulinlərin) struktur quruluşu.İmmunoqlobulinlərin molekullarının spesifikliyi. İmmunoqlobulinlərin (IgC, İgM, IgA, IgE, IgD)ayrı-ayrı siniflərinin xarakteristikaları və rast gəldikləri toxumalar. İmmunoqlobulinlərin izotipləri, allotipləri və idiotipləri. Əkscismlərin yaranma nəzəriyyələri. Əkscismlərin yaranma genetikası. Birincili və ikincili immun cavab.

2

4. Transplantasiya immuniteti və onun yaranma mexanizmi. HLA antigenləri, sinifləri onların orqan və toxumaların köçürülməsində rolu. HLA antigenlərin tipləşdirilməsi. Transplantantın qopma növləri və immun mexanizmləri, qopmaya qarşı müalicə taktikası.

2

5. Patoloji reaktivliyin növləri. Allergiyanın yaranma səbəbləri. Allergenlər vəonların təsnifatı. Allergik reaksiyaların müasir təsnifatı. Allergik reaksiyaların yaranma

2

65

mexanizmləri və sürətinə görə növləri. Dərman və qida allergiyası. Hiposensibilizasiya və onun müalicə prinsipləri.

6. Birincili və ikincili immun patologiyalar. Onların yaranma səbəbləri və təsnifatı. B-limfositar, T-limfositar,kombinə olunmuş immun çatışmazlıqlar, faqositar və komplementar sisteminin patologiyalarının əsas xəstəlikləri və sindromları Birincili immun çatışmazlıqların müalicə prinsipləri. İmmun çatışmazlıqların müalicə prinsipləri.

2

7. Autoimmun və limfoproliferativ xəstəliklər. Onların yaranma mexanizmi. Autoimmin xəstəliklərdə patoloji proseslərin inkişafı və klinik variantları. Limfopoliferativ xəstəliklərin təsnifatı. Hoçkin xəstəliyi və infeksion mononukleozun klinikası və immun diaqnostikası.

2

8. Vaksinlər. Onların təsnifatı. Vaksinologiyanın müasir xəstəliklərinin qarşısınin alınmasında rolu. Aktiv və passiv vaksinaasiya üsulları. Mono- və polivaksinlər.

2

9. İmmun statu və onun klinik qiymətləndirilməsi. Uşaq və yaşlılarda immun sistemin fizioloji dəyişilməsi. İmmunokorreksiya və immun reablitasiyanın əsas istiqamətləri. İmmun stimulyatorlar və immun modulyatorlar, onların təbiəti və təsnifatı.

2

Cəmi: 18

“İmmunologiya” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. İmmunitet haqqında anlayış. İmmunologiyanın inkişaf tarixi. İmmun sistemin orqanları

və hüceyrələri. İnsanın immun sistemi və ekologiya. Ekopatoloji xəstəliklər. Antigenlər, onların təbiəti, strukturu və təsnifatı.Antigenlərin əsas xüsusiyyətləri. İnsanın əsas histouyöunluq kompleksi(ƏHK). HLA- antigenlərinin səciyəvi xüsusiyyətləri və təsnifatı.

2

2. Əkscisimlər(immunoqlobulinlərin), onların təbiyyəti, struktur vahidləri, təsnifatı. İmmunoqlobulinlərin (IgC, İgM, IgA, IgE, IgD) sinifləri.Zərdab və selikli qişaların immunoqlobulinləri. İmmunoqlobulinlərin izotipləri, allotipləri və idiotipləri. Əkscismlərin yaranma nəzəriyyələri. Əkscismlərin yaranma genetikası. Spesifik hüceyrə immuniteti. T-və B-limfositlər, əsas membran reseptorları, subpopulyasiyaların inkişafı.

2

3. Rezistentliyin bioloji mexanizmləri. Qeyri-spesifik müdafiənin hüceyrə və humoral amilləri ( faqositar sistemin, təbii killer hüceyrələri- NK, dentrit və Langerhans hüceyrələri, komplement sistemi, interferon sistemi, properdin sistemi, lizosim, fibronektin, kəskin faza zülalları )

2

4. Hiperhəssaslıq reaksiyaları – allergiya. Patoloji reaktivliyin növləri. Allergenlərin təsnifatı. Allergik immun reaksiyaların tipləri və yaranma mexanizmi. Dərman və qida allergiyası. Allergik xəstəliklər zamanı diaqnostik üsullar, spesifik hiposensibilizasiya. Allergiyanın müalicə prinsipləri.

2

5. Birincili və ikincili immun çatışmazlıqlar ( İÇ ). Əsas səbələri, klinik variantları, immunoloji dəyişikliklər. İmmun çatışmazlığın təsnifatı, tipləri, dərəcələri. Patoloji immun vəziyyətlər zamanı diaqnostika və müalicə prinsipləri.

2

6. Autoimmun və limfoproliferativ xəstəliklər. Patoloji immun mexanizmlərin yaranma səbəbləri, kliniki təzahürləri, diaqnostik üsullar və səciyyəvi immun göstəricilər, patoloji hüceyrələrin formaları. Əsas müalicə prinsipləri.

2

Cəmi: 12

66

“Şüa diaqnostikası” fənnindən mühazirələrin tədris planı

№ Mövzuların adı Saat1. Radiodiaqnostika – təbabətin əsas sahələrindən biri kimi.Rentgen şüalarının kəşfi

haqqında məlumat. Radiodiaqnostikanın inkişaf tarixi. 2

2. Radiodiaqnostik metodlar. Rentgenoloji müayinələr. Müasir müayinə metodları. Onların mahiyyəti və əsas tətbiq sahələri

2

3. Uşaqlarda tənəffüs sistemi xəstəliklərinin radiodiaqnostikası 2

4. Uşaqlarda ürək – damar sistemi xəstəliklərinin radiodiaqnostikası 2

5. Uşaqlarda həzm sistemi xəstəliklərinin radiodiaqnostikası. Qaraciyər və mədəaltıvəz xəstəlikləri.

2

6. Uşaqlarda sidik – cinsiyyət və sümük sistemi xəstəliklərinin radiodiaqnostikası 2

Cəmi : 12

“Şüa diaqnostikası” fənnindən praktiki məşğələlərin tədris planı

№ Mövzuların adı Saat1. Giriş. Şüa diaqnostik metodların texnologiyası və onun təşkili. Rentgen şüalarının

alınması, təbiəti və xassələri. İonlaşdırıcı şüaların zərərli təsirindən qorunma tədbirləri.

2

2. Rentgenoloji müayinə metodları. 2

3. Müasir müayinə metodları. KT, USM müayinələri. 2

4. Müasir müayinə metodları. MRT müayinələri 2

5. Nüvə təbabətinin əsasları . Radioizotop diaqnostika. Pozitron emission tomoqrafiya. İntervension rsdiologiyanın əsasları

2

6. Uşaqlarda tənəffüs sistemi üzvlərinin müayinə metodları. Yenidoğulmuşlarda və uşaqlarda ağciyərlərin rentgen anatomiyası. Uşaqlarda ağciyərlərin iltihabi xəstəliklərinin şüa diaqnostikası.

2

7. Ağciyər vərəminin şüa diaqnostikası. 2

8. Ağciyər şişlərinin şüa diaqnostikası. Divararalığı və diafraqma xəstəliklərinin şüa diaqnostikası.

2

9. Uşaqlarda ürək – damar sisteminin müayinə metodları. Ürəyin anadangəlmə qüsurlarının şüa diaqnostikası.

2

10 Ürəyin qazanılma qüsurları. Aorta xəstəliklərinin şüa diaqnostikası. 2

11 Uşaqlarda həzm sisteminin şüa diaqnostikası. Yemək borusunun müayinəsi və xəstəliklərinin şüa diaqnostikası

2

12 Uşaqlarda mədə xəstəliklərinin şüa diaqnostikası 2

13 Uşaqlarda nazik bağırsaqların müayinəsi və xəstəliklərinin şüa diaqnostikası 2

14 Uşaqlarda qaraciyər, öd kisəsi və mədəaltı vəzin müayinəsi və xəstəliklərinin şüa diaqnostikası.

2

15 Uşaqlarda sidik – ifrazat sisteminin müayinə metodları və xəstəliklərinin şüa 2

67

diaqnostikası

16 Mamalıq v əginekologiya sistemin müayinə metodları və xəstəliklərinin şüa diaqnostikası

2

17 Uşaqlarda sümük oynaq sisteminin müayinə metodları və xəstəliklərinin şüa diaqnostikası

2

Cəmi: 34

“Şüa terapiyası” fənnindən mühazirələrin tədris planı

№ Mövzuların adı Saat1. Radioterapiyaya giriş. Təbi və süni radioaktiv maddələr. 2

2. Radioterapiyanın fiziki, texniki, bioloji əsasları. Radiorezistentlik və radiohəssaslıq. 2

3. Radioterapiyanın metodları və prinsipləri. 2

4. Bədxassəli şişlərin və qeyri – şiş xəstəliklərinin şüa terapiyasının əsasları 2

Cəmi : 8

“Şüa terapiyası” fənnindən praktik məşğələlərin tədris planı

№ Mövzuların adı Saat1. Radiologiya şöbəsinin quruluşu və xüsusiyyətləri. 2

2. Təbii və süni radioaktiv maddələr. 2

3. Klinik dozimetriyanın üsulları. 2

4. Radioterapiyanın kliniki radiobioloji əsasları. 2

5. Xəstələrin şüa terapiyasına hazırlanması. Kliniki topometriya. 2

6. Radioterapiya metodları. Distansion qammaterapiya 2

7. Radioterapiya metodları. Distansion rentgenoterapiya. 2

8. Radioterapiya metodları. Qısa fokslu rentgenoterapiya 2

9. Radioterapiya metodları. Yüksək gərginlikli hissəciklərlə aparılan şüa müalicəsi. 2

10. Radioterapiya metodları. Kontakt şüa müalicəsi 2

11 Bədxassəli şişlərin şüa müalicəsi 2

12 Bədxassəli şişlərin şüa müalicəsi 2

13 Qeyri şiş mənşəli xəstəliklərin şüa teapiyası 2

14 Şöbələrin ümumi gəzintisi.Xəstəliklərin kliniki təhlili. 2

Cəmi 28

“Mikrobiologiya” fənnindən mühazirələrin tədris planı

№ Mövzuların adı Saat1. Xüsusi mikrobiologiyaya giriş. Patogen və şərti patogen koklar. Enterobacteriaceae

fəsiləsi (Escherichia, Shigella, Salmonella). Vibrio, Campylobacter və Helicobacter 2

68

cinsləri

2. Zoonoz infeksiyalarının törədiciləri (Yersinia, Francisella, Brusella, Bacillus, Listeria cinsləri). Patogen və şərti patogen anaeroblar (genus Clostridium və Bacteroides)

2

3. Haemophilus, Bordetella, Legionella, Corynebacterium, Mycobactrium və Actinomyces cinsləri

2

4. Patogen spiroxetlər, rikketsiyalar, xlamidiyalar və mikoplazmalar 2

5. Patogen və şərti patogen göbələklər və ibtidailər 2

6. Xüsusi virusologiyaya giriş. Kəsgin respirator virus infefsiyalarının törədiciləri (ortomiksoviruslar və paramikroviruslar). Herpesviruslar, pikornoviruslar və pabdoviruslar

2

7. Arboviruslar və poboviruslar (toqoviruslar, flaviviruslar, bunyaviruslar). Heptit virusları. İnsanın virusları. İnsanın immum çatışmazlıq virusları. Onkogen viruslar

2

Cəmi : 14

“Mikrobiologiya” fənnindən praktik məşğələlərin tədris planı

№ Mövzuların adı Saat1. Yoluxucu xəstəliklərin mikrobioloji diaqnistikasının əsas prinsipləri, məqsəd və

vəzifələri. Qram müsbət kokların (stafikoklar və strepkoklar) törətdikləri xəstəliklərin mikrobioloji diaqnostikası

2

2. Ram mənfi kokların törətdikləri xəstəliklərin mikrobioloji diaqnostikası 2

3. Şərti patogen bakteriyaların (klebsiella, göy-yaşıl irin çöpləri. Protey, bakteroidlər) törətdikləri xəstəliklərin mikrobioloji diaqnostikası

2

4. Qram mənfi bakteriyaların mədə-bağırsaq sistemində törətdikləri xəstəliklərin (eşerixioz, qarın yatalağı və salmonelloz) mikrobioloji diaqnostikası

2

5. Qram mənfi bakteriyaların mədə bağırsaq sistemində törətdikləri xəstəliklərin (dizenteriya, vəba) mikrobioloji diaqnostikası. Kampilobakterioz və helikobaktriozun mikrobioloji diaqnostikası

2

6. Qram müsbət spora əmələ gətirən bakteriyaların (klostiridlər) törətdikləri xəstəliklərin mikrobioloji diaqnostikası

2

7. Taun və tulyaremiyanın mikrobioloji diaqnostikası 2

8. Bruselyov və qara yaranın mikrobioloji diaqnostikası 2

9. Yekun məşğələ 2

10. Qram mənfi bakteriyaların (hempfil bakteriyalar, bordotellalar və legionellalar) tənəffüs orqanlarında törətdikləri xəstəliklərin mikrobioloji diaqnostikası

2

11 Qram müsbət sporasız bakteriyaların törətdikləri xəstəliklərin (difteriya, listerioz) mikrobioloji diaqnostikası

2

12 Mikrobakteriyaların və aktinomisetlərin törətdikləri xəstəliklərin mikrobioloji diaqnostikası

2

13 Spiroxetlərin törətdikləri xəstəliklərin mikrobioloji diaqnostikası 2

14 Rikketsiya, xlamidiya və mikoplazmaların törətdikləri xəstəliklərin mikrobioloji diaqnostikası

2

69

15. Səthi v ədərialyı mikozların mikrobioloji diaqnostikası 2

16. Sistem mikozların mikrobioloji diaqnostikası 2

17. Bağırsaq və urogenital parazitar infeksiyaların (malyariya, leyşmanioz, toksoplazmoz) mikrobioloji diaqnostikası

2

18. Qan və toxuma parazitar infeksiyaların (malyariya, leyşmanioz, toksoplazmoz) mikrobioloji diaqnostikası

2

19. Yekun məşğələ 2

20. Xüsusi virusologiyaya giriş. Virusların indikasiya və identifikasiyası. Respirator virus infeksiyalarının (qrip, paraqrip, respirator-sinsitial və adenovirus) mikrobioloji diaqnostikası

2

21. Uşaq respirator virus infeksiyaların (parotit, qızılca, su çiçəyi, məxmərək) mikrobioloji diaqnostikası

2

22. Herpesvirus və neyrovirus infeksiyaların mikrobioloji diaqnostikası 2

23. Enterovirus infeksiyalarının və virus hepatitlərinin mikrobioloji diaqnostikası 2

24. QİÇS virusları və onkogen viruslar 2

25 Klinik mikrobiologiyaya giriş. Tənəffüs yolları infeksiyalarının mikrobiologiyası və diaqnostika prinsipləri

2

26 Mədə-bağırsaq traktı infeksiyalarının mikrobiologiyası və diaqnostika prinsipləri. Disbakterioz. Qida toksiko-infeksiyaların mikrobilogiyası

2

27 Mədə- bağırsaq traktı infeksiyaların mikrobiologiyası və diaqnostika prinsipləri. 2

28 Dəri örtükləri, daayq-hərəkət və mərkəzi sinir sistemi infeksiyaların mikrobiologiyası və diaqnostika prinsipləri.

2

29 Septik və xəstəxanadaxili infeksiyaların mikrobiologiyası və diaqnostika prinsipləri. 2

30 Yekun məşğələ 2

Cəmi 60

“Venerologiya” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Venerologiyaya giriş. Siflis. Etiologiya və patogenezi. Siflisin ümumi gedişi və

təsnifatı, immunitet, reinfeksiya və superinfeksiya. Siflisin birinci dövrü. Klinik təzahürləri, gedişi, diaqnostikası.

2

2. Sifilisin ikinci və üçüncü dövrü. Klinik təzahürləri, gedişi, diaqnostikası. Visseral sifliss. Neyrosiflis.

2

3. Anadangəlmə siflis. Klinik təzahürləri, gedişi, diaqnostikası. Erkən, gecikmiş və gizli siflis.

2

4. Qonoreya. Törədicisi və onun morfoloji xüsusiyyətləri. Yoluxma yolları və şərtləri. Kişilərin, qadınlərın və qızların qonoreyası. Klinik gedişi və fərdi profilaktikası. Sidik cinsiyyət orqanlarının qeyri-qonoreya mənşəli xəstəlikləri. Trixomoniaz, kandidoz, xlamidioz, mikopklazmoz, herpes. İÇV-infeksiyaları

2

5 CYKİ-in diaqnostika, müalicə və profilaktikası. 2

70

Cəmi 10

“Venerologiya” fənnindən təcrübi məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Zöhrəvi xəstəliyi olan xəstələrin müayinə metodikası. Siflis. Törədicisi və onun

mmorfoloji xüsusiyyətləri. Yoluxma şərtləri və onun yayılma yolları. Siflisin gedişi. Siflisin birinci və ikinci dövrü. Klinik təzahürləri. Laborator diaqnostikası və differensial diaqnozu

5

2. Sifilisin üçüncü dövrü. Klinik təzahürləri, diaqnostikası və differensial diaqnozu. Südəmər və erkən uşaq yaşlarının anadangəlmə siflisi. Anadangəlmə gecikmiş siflis. Klinik təzahürləri, differensial diaqnostikası

5

3. Qonoreya. Törədicisi və onun morfoloji xüsusiyyətləri. Yoluxma yolları və şərtləri. Kişilərin, qadınlərın və qızların qonoreyası. Klinik gedişi və fərdi profilaktikası. Sidik cinsiyyət orqanlarının qeyri-qonoreya mənşəli xəstəlikləri. Trixomoniaz, kandidoz, xlamidioz, mikopklazmoz, herpes. İÇV-infeksiyaları

5

4. CYKİ-in diaqnostika, müalicə və profilaktikası. 5

Cəmi 20

“Dermatologiya” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Dərinin quruluşu, fizioloji funksiyaları və uşaqlarda onun əsas xüsusiyyətləri.

Birincili və ikincili morfoloji elementlər. Dəri xəstəliyi olan uşaqların müayinə metodları.

2

2. Piodermitlər. Qoturluq. Bitlilik. Uşaqlarda onların klinikası, gedişi və müalicənin əsas xüsusiyyətləri.

2

3. Dəri vərəmi. Uşaqlarda dəri vərəminin epidemiologiyası, klinikası və gedişinin əsas xüsusiyyətləri. Dəri leyşmaniozu.

2

4. Virus dermatozları: qovuqlu dəmrov, kəmərləyici dəmrov, ziyillər,yoluxucu mollyusk.

2

5. Göbələk xəstəlikləri: rəngbərəng dəmrov, uşaqlarda dərinin və selikli qişaların kandidozu, qasıq epidermofitiyası, rubromikoz, ayaqların mikozu.

2

6. Uşaqlarda başın tüklü hissəsinin və hamar dərinin göbələk xəstəlikləri: trixofitya, mikrosporiya və Favus. Kliniki və labarator diaqnostika metodları. Göbələk xəstəliklərinin müalicəsi.

2

7. Dermatitlər. Tər səpgiləri. Bişməcələr. Toksikodermiya. Çoxformalı ekssudativ eritema. Stivens-Conson və Layella sindromları.

2

8. Ekzema. Uşaq ekzeması. 29. Qaşınan dermatozlar. Dəri qaşınması. Neyrodermit. Atopik dermatit. Övrə. 210. Seboreya. Vulqar sızanaqlar. Ocaqlı dazlıq. Vitiliqo. 211. Psoriaz. Uşaqlarda onun əsas xüsusiyyətləri. Qırmızı yastı dəmrov. 212. Birləşdirici toxumaların zədələnməsi ilə gedən dəri xəstəlikləri: qırmızı qurd

eşənəyi, sklerodermiya, yenidoğulmuşların sklerodermiyası, dermatomiozit.2

13. Kurasiya. Xəstəlik tarixinin tərtibi. 214. Uşaqlarda pemfiqus və herpesşəkilli dermatozun klinikası və gedişinin əsas

xüsusiyyətləri. Qovuqlu dermatozların kliniki və laborator diaqnostika metodları.2

71

15. Genodermatozlar. Anadangəlmə pemfiqus. Piqment kserodermiyası. Xroniki dermatozları olan uşaqların fizioterapiya və kurortoterapiyası. Dermatologiyadan keçilmiş mövzular üzrə yekun söhbət.

2

Cəmi: 30

“Dermatologiya” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adları Saat1. Ümumi dermatologiyaya giriş: dərinin və selikli qişaların anatomiya, histologiya,

fiziologiyası və uşaqlarda onların xüsusiyyətləri. Birincili və ikincili morfoloji elementlər. Dermatovereroloji profilli xəstə uşaqların müayinə edilməsi xüsusiyyətləri.

2

2. Bakterial dermatozlar (piodermiya, deri vərəmi, cüzam). Parazitar dermatozlar (qoturluq, pedikulyoz). Dəri leyşmaniozu. Epidemiologiya, etiopatogenez, klinika, diaqnostika, müalicə və profilaktika.

2

3. Dermatomikozlar. Təsnifatı (əlvan dəmrov, qasıq epidermofitiyası,rubromikoz, trixofitiyalar, mikrosporiya, kandidozlar). Viruslu dermatozlar( sadə dəmrov, kəmərləyici dəmrov, su çiçəyi, ziyillər, kontagioz molyusk). Epidemiologiya, etiopatogenez, klinika, diaqnostika, müalicə və profilaktika.

2

4. Sadə və allergik dermatitlər. Toksikodermiyalar. Çoxformalı ekssudativ eritema. Ekzema. Atopik dermatit. Övrə. Qaşınma. Etiopatogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika, müalicə və profilaktika.

2

5. Psoriaz. Qırmızı yastı dəmrov. Çəhrayı dəmrov. Qovuqlu dermatozlar (Pemfiqus, Dürinq dermatozu, Pemfiqoid). Etiopatogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika, müalicə və profilaktika.

2

6. Birləşdirici toxumaların zədələnməsi ilə gedən dəri xəstəlikləri (qırmızı qurd eşənəyi, sklerodermiya, yenidoğulmuşların sklerodermiyası, dermatomiozit). Seboreya. Vulqar sızanaqlar. Etiopatogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika, müalicə və profilaktika.

2

7. Genodermatozlar ( ixtioz, bullyoz epidermoliz, neyrofibromatoz, mastositoz, keratodermiyalar, tuberoz skleroz). Vitiliqo. Alopesiya. Etiopatogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika, müalicə və profilaktika.

2

Cəmi: 14

72

IV kurs

“Psixiatriya ” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Mühazirə Praktiki məşğələ

1. Psixiatriya və onun inkişaf tarixi. Qavrama. Qavramanın uşaqlarda normal və patologiyasının xüsusiyyətləri.

2 5

2. Yaddaş. Yaddaşın psixologiyası və pozuntuları. 2 33. İntellekt. Uşaqlarda intellektin inkişaf xüsusiyyətlri. 2 24. Təfəkkür. Təfəkkürün kəmiyyətcə pozulması. 2 55. Təfəkkür. Təfəkkürün keyfiyyətcə pozulması. 2 56. Emosiyaların təsnifatı. Psixologiyası və patologiyası. 2 57. İnstinktlər, Meyl. Müxtəlif yaşlarda meylin pozulması. 2 58. Hərəkət-iradi sfera. Uşaqlarda xüsusiyyətləri. 2 39. Düşüncə. Düşüncənin pozulması: kəmiyyətcə və keyfiyyətcə. 2 510. Psixiatriya təcrübəsində psixopatoloji sindromlar. 2 2

Cəmi: 20 40

“Psixiatriya ” fənnindən təcrübi məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat

1. Psixiatriya və onun inkişaf tarixi. Qavrama. Qavramanın uşaqlarda normal və patologiyasının xüsusiyyətləri.

5

2. Yaddaş. Yaddaşın psixologiyası və pozuntuları. Uşaqlarda intellektin inkişaf xüsusiyyətlri

3

3. Təfəkkür. Təfəkkürün kəmiyyətcə pozulması. 24. Təfəkkür. Təfəkkürün keyfiyyətcə pozulması. 55. Emosiyaların psixologiyası və patologiyası. 56. İnstinktlər, Meyl. Müxtəlif yaşlarda meylin pozulması. 57. Hərəkət-iradi sfera. Uşaqlarda xüsusiyyətləri. 58. Düşüncə. Onun kəmiyyətcə və keyfiyyətcə pozulması 5

Cəmi 40

“Mamalıq-ginekologiya” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat

1. Mamalıq elminin inkişafı 2

73

2. Döl yumurtasının mayalanması və inkişafın əsas mərhələləri. Hamilə qadının orqanizmində gedən dəyişikliklər.

2

3. Doğuşun fiziologiyası.Doğuşun ağrısızlaşdırılmasının əsasları 2

4. Toksitozlar: hamiləliyin I və II yarısının (Döl və uşağa təsiri) 25. Dölün hipoksiyası və yenidoğulmuşun asfiksiyası (səbəbləri, profilaktika, metodlar və

müalicəsi)2

Cəmi: 10

“Mamalıq-ginekologiya” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat

1. Mamalıq və uşaq şöbəsinin işinin təşkili. Delün antenatal mühafizəsində qadın məsləhətxanasının rolu

5

2. Anatomik və mamalıq nöqteyi nəzərdən çanaq. Döl doğuş obyrkti kimi: mamalıq terminalogiyası. Ön və arxa gəlişində doğuşun biomexanizmi. 5

3. Hamilə qadınların müayinə metodları. Hamiləliyin diaqnostikası 5

4. Dölün baş gəlişində doğuşun klinikası və aparılması. Doğuş zamanı xarici və daxili müayinə. Mamalıq yardımı. Yenidoğulmuşun vəziyyətinin qiymətləndirilməsi. Yenidoğulmuşun tualeti.

5

5. Çanaq gəlişində hamiləlik və doğuş. Onun dölə və yenidoğulmuşa təsiri 56. Hamiləliyin 1-ci yarısının toksitozları 5

7. Hamiləliyin 2-ci yarısının toksitozları 5CƏMİ: 45

“ Cərrahi xəstəliklər ” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Qarın yırtıqları. 2

2. Appendisistlər, ağırlaşmaları. Peritonitlər. 2

3. Mədənin və 12barmaq bağırsağın xora xəstəliyi və ağırlaşmaları. 2

4. Mədə xərçəngi. 2

5. Bağırsaq keçməməzliyi 2

6. Öddaşı xəstəliyi. Mexaniki sarılıq. Xolesistitlər 2

7. Mədəaltı vəzin xəstəlikləri. Pankreatit, şişlər, sistlər, fistulalar. 2

8. Çənbər bağırsağın xoş xassəli və bəd xassəli şişləri. Düz bağırsağın xərçəngi 2

9. Peritonit 2

10. Qaraciyərin paraziar xəstəlikləri. Portal hipertenziya. 2

Cəmi 20

“ Cərrahi xəstəliklər ” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

1. Qalxanvari vəzin xəstəlikləri. 2

74

2. Ağciyərin və plevranın cərrahi xəstəlikləri. 23. Süd vəzinin xəstəlikləri. 24. Yemək borusunun cərrahi xəstəlikləri. 25. Yoğun və düz bağırsağın cərrahi xəstəlikləri. Bağırsaq keçməzliyi. 26. Aşağı ətraf venalarının xəstəlikləri. Venaların varikoz genəlməsi.

Tromboflebit. Postomboflebitik sindrom.2

7. Aşağı ətraf arteriyalarının obliterasiyaedici xəstəlikləri. 28. Trombozlar, emboliyalar. 2

Cəmi 16

“Cərrahi xəstəliklər ” fənnindən təcrübi məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Xəstəlik tarixinin sxemi ilə tanışlıq. Qarın yırtıqları. 5

2. Kəskin və xroniki appendisit. Peritonitlər. 5

3. Mədənin və 12barmaq bağırsağın xora xəstəliyi və fəsadları. 5

4. Mədə xərçəngi. 5

5. Bağırsaq keçməməzliyi. 5

6. Kəskin və xroniki xolesistit. Mexaniki sarılıq. 5

7. Mədəaltı vəzin kəskin və xroniki xəstəlikləri. 5

8. Hemorroy, düz bağırsağın çatları, xərçəngi. 5

9. Çənbərəbənzər bağırsağın xoş və bədxassəli şişləri. 5

10. Peritonitlər 5

Cəmi: 50

“Cərrahi xəstəliklər ” fənnindən təcrübi məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Ağciyərin absesi və qanqrenası. Ağciyər xərçəngi. Plevranın kəskin və xroniki

empieması.5

2. Yemək borusunun xəstəlikləri (divertikullər, kardiospazm, yanıqlar, şişlər) 5

3. Trombozlar və emboliyalar. 5

4. Aşağı ətraf venalarının xəstəlikləri. 6

5. Aşağı ətraf arteriyalarının obliterasiyaedici xəstəlikləri. 5

6. Qalxanvari vəzin xəstəlikləri 5

7. Süd vəzinin xəstəlikləri. 5

8. Qara ciyərin və ağ ciyərin exinokokkozu 5

Cəmi: 40

75

76

“Hərbi Səhra Cərrahiyyəsi” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Döyüşən orduda yaralılara cərrahi yardımın təşkilinin əsasları.Qanaxmalar və

qanitirmə.2

2. Odlu silah yaralanmaları, təsnifatı. 2

3. Kombinə olunmuş radision, kimyəvi və termiki zədələnmələr. 2

4. Travmatik şok və uzunmüddətli sıxılma sindromu. 2

5. Döyüş zədələnmələrinin infeksion fəsadları. 2

6. Termiki zədələnmələr 2

7. Kəllənin, baş beyinin, onurğa beyninin və onurğa sütununun zədələnmələri. Döş qəfəsinin yaralanmaları.

2

8. Qarının, çanaq və çanaq orqanlarının açıq və qapalı zədələnmələri. Ətraf və oynaqların odlu silahla açıq və qapalı zədələnmələri.

2

Cəmi: 16

“Hərbi Səhra Cərrahiyyəsi” fənnindən praktiki məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Odlu silah yaralar və onların müalicəsi. Qanaxma. Səhra şəraitində qanköçürmə. 5

2. Kombinə olunmuş radiasion, kimyəvi zədələnmələr və onların müalicəsi. 5

3. Termiki zədələnmələr və onların müalicəsi. 5

4. Yara infeksiyası və onların profilaktikası, müalicəsi. 5

5. Travmatik şok. Uzunmüddətli sıxılma sindromu və onun müalicəsi. 5

6. Kəllənin, baş beynin, onurğa sütununun, onurğa beyninin açıq və qapalı zədələnmələri.

5

7. Qarnın, çanağın açıq və qapalı zədələnmələri və onların müalicəsi 5

8. Ətraf və oynaqların odlu silahla açıq və qapalı zədələnmələri və onların müalicəsi. 5

9. Ətrafların odlu silahla açıq və qapalı zədələnmələri və onların müalicəsi. 5

10. Yaralıların tibbi çeşidlənməsi, onların təxliyyə sənədləri ilə tanışlıq. 5

Cəmi: 50

“Uşaq xəstəlikləri l” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Giriş. Pediatriyanın tarixi. Tələbələrin pediatriyadan bilik səviyyəsinin

yoxlanılması.Xəstəlik tarixlərinin yazılma qaydası.Sərbəst xəstə aparmaq qaydaalrı. Xəstəlik tarixinin nümunəsi.

2

2. Raxit, etiologiyası, patogenezi, təsnifatı, klinikası, diaqnostika, müalicə, profilaktikası 2

77

3. Spazmofiliya: səbəbləri, patogenezi, klinikası, diaqnozu, müalicə və profilaktikası. D-hipervitaminozu, səbəbləri, klinikası, laborator diaqnostikası, fəsadları, müalicə və profilaktikası.

2

4. Poliklinikada sahə həkiminin sanitar-maarif işinin əhəmiyyəti. Poliklinikada uşaqların risk qrupuna ayrılması, risk qrupuna daxil olan xəstəliklər və onlara pediatrın münasibəti, eksudativ kataral diatez, etiopatogenezi, klinika, profilaktika, müalicə. Prof.peyvəndlərin aparılma qaydası. Prof.peyvəndlərin aparılmasının əhəmiyyəti və Prof.peyvəndlərin təqvimi (pol-ka)

2

5. Erkən yaşlı uşaqlarda kəskin həzm pozğunluqları: sadə dispepsiya, eksikoz, toksikoz. Sahə pediatrının ev şəraitində belə xəstələrə müalicəsi taktikası, ilkin və təxirəsalınmaz yardımetmə qaydaları infuzion müalicənin aparılmasına göstəricilər (pol-ka)

2

6. Xroniki həzm-pozğunluğu-hipotrofiya səbəbləri, patogenezi, ağırlıq dərəcələri, ağırlıq dərəcəsinin Qulistik indeksi və dustura uyğun təyini, klinikası. Hipotrofiyalı uşaqlarda qida vərəqinin tutlma forması, yağ. Zülal, karbohidratın çəkiyə gürə (faktiki çəki və olmalı çəkiyə uyğun) təyini. I II III dərəcədən ibarət gücləndirməə. Düzgün idea tətbiqi və poliklinika şəraitində bir neçə uşaqların nümayiş etdirilməsi. Dispanser müşahidə sxemi (pol-ka).

2

7. Anemiya nədir. Anemiyanın təsnifatı. Dəmir defisitli anemiyanın etiopatogenezi. Klinikası, ağırlıq dərəcəsi və sindromlara əsasən profilaktikası və müalicəsi.

2

8. Erkən yaşlı uşaqlarda kəskin pnevmoniya, əmələ gəlməsində anatomo-fizioloji xüsusiyyətlərin rolu, etio-patogenezi, xarici tənəffüs pozğunluğu (ventilyasion, diffuz paylanmanın pozulması, arterio-venoz şuntlar) tənəffüs çatmamazlığının dərəcələri. Pnevmoniyanın təsnifatı, klinikası, differensial diaqnozu müalicə prinsipləri. Dispanser müşahidə və reabilitasiya sxemi

2

9. Stafilakokk pnevmoniyası. Etiopatogenezi. Klinikası. Müalicəsi. (spesifik müalicə) 2

10. Kəskin bronxitlər. Bronxitlərin təsnifatı. Etiopatogenezi. Klinikası. Dif.diaqnozu müalicə

2

11. Bronxial astma, etiopatogenezi. Təsnifatı. Klinikası. Bronxial astma gedişinin ağırlıq kriteriyaları, diff. diaqnozu, uşaqlarda klinikanın xüsusiyyətləri, profilaktika, müalicə

2

12. Hipo-avitaminozlar, etiologiyası, endogen vitamin çatmazlığı nədir. Klinik mənzərəsi. Profilaktika. Müalicə

2

Cəmi: 24

“Uşaq cərrahlığı” fənnindənpraktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Qarın boşluğunun kəskin proseslərinin semiotika və diaqnostikası. Qarında

ağrı sindromu.5

2. Uşaqlarda qusma sindromunun semiotika və diaqnostikası. 53. Mədə-bağırsaq traktından qanaxma ilə üzə çıxan xəstəliklərin semiotika və

diaqnostikası.5

4. Qarında əllənən şiş sindromu. Uşaqlarda şişlərin semiotika və diaqnostikası.

5

78

5. Yumşaq toxumaların irinli-iltihabi xəstəliklərinin semiotika və diaqnostikası. 56. Uşaqlarda sümüklərin irinli-iltihabi xəstəliklərinin semiotika və diaqnostikası.

Ətraflarda ağrı sindromu.5

7. Döş boşluğu üzvlərinin cərrahi xəstəliklərinin semiotika və diaqnostikası. 58. Sidikçıxarıcı sistem xəstəliklərinin semiotika və diaqnostikası. 59. Dayaq-hərəkət aparatının inkişaf qüsurları və xəstəliklərinin semiotika və

diaqnostikası.5

10. Travmatik zədələnmələrin semiotika və diaqnostikası. 511. Uşaqlarda şişlərin semiotika və diaqnostikası 5

Cəmi : 55

“Uşaq cərrahlığı ” fənnindənpraktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Uşaqlarda döş qəfəsi və ağciyərlərin anadangəlmə inkişaf qüsurları. 52. Ağciyərlərin qeyri-parazitar və parazitar sistləri. Bronkoektaziya xəstəliyi. 53. Ağciyərlərin bakterial destruksiyası. İrinli plevrit. 54. Qida borusunun inkişaf qüsurları və cərrahi xəstəlikləri. Uşaqlarda

diafraqmanın dəbəlikləri.5

5. Uşaqlarda öd yollarının və öd kisəsinin inkişaf qüsurları və cərrahi xəstəlikləri. Portal hipertenziya.

5

6. Qaraciyərin exinokokkozu. Qarın boşluğunun sistoz törəmələri. 57. Böyrəklərin və sidik yollarının anomaliyaları. 58. Böyrəklərin və sidik axarlarının cərrahi xəstəlikləri. 59. Ödemli xaya sindromu. 5

Cəmi : 45

“Uşaq yoluxucu xəsətəlikləri” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat 1. İxtisasa giriş. Difteriya. 2

2. Skarlatina. 2

3. Meninqokokk infeksiyası. 2

4. Göy öskürək. Yalançı göy öskürək. 2

5. Qrip və KRVİ. 2

6. Epidemik parotit. 2

7. Qızılca.Məxmərək. 2

79

Cəmi: 14

“Uşaq xəstəlikləri l” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1-3. Revmatizm, etiopatogenezi, klinika. Differensial diaqnoz, müalicə və profilaktikası 15

4-5. Anadangəlmə ürək qüsurları 10

6. Böyük yaşlı uşaqlarda kəskin pnevmoniya 5

7. Xroninki pnevmoniya 5

8-9. Qastritlər. Mədə və 12 barmaq bağırsağın xorası 10

10-11

Öd kisəsi və öd yollarının xəstəlikləri 10

12-13

Kəskin və xroniki qlomeruleonefrit 10

14. Pielonefrit 5

15. Helmintozlar 5

Cəmi: 75

“Daxili xəstəliklər” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Giriş. Kəskin və xr.bronxit, etiologiya, patogenez, klininka, diaqnostika və müalicəsi 2

2. Kəskin pnevmoniya 2

3. ÜİX pnevmoniya 2

4. ÜİX miokard infarktı 2

5. Ürək çatmamazlığı (kəskin və xr.) 2

6. Bronxial astma 2

7. Plevritlər 2

8. Revmatizm 2

9. Qazanılmış ürək qüsurları 2

10. Hipertoniya xəst-i 2

11. Peşə xəstəlklərinə giriş, toz etiologiyalı ağciyərlərdə xəstəlik 2

12. Aromatik karbohidrogenlər və pestisidlərlə zəhərlənmə 2

13. Qastritlər. 2

14. Mədə və 12 b/b xora xəstəliyi 2

15. Xr.hepatit 2

16. Qaraciyər sirrozu, 2

17. Xr.enterokolotlər, 2

18. Xr.xolesistit və xr.pankreatit 2

80

Cəmi : 36

V KURS

“Psixiatriya V KURS” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Mühazirə Praktika

1. Psixiopatoloji sindromlar. - 2

2. Şizofreniya. Klinika və gediş formaları. 2 3

3. Şizofreniyanın etiopatogenezi. Müalicə və profilaktikası. 2 5

4. Epilepsiya. Uşaq yaşlarında gediş xüsusiyyətləri. Baş-beyin travmaları nəticəsində psixi pozuntular.

2 5

5. Oliqofreniya. 2 2

6. Somatik və infeksion xəstəliklər zamanı psixi pozuntular. 2 3

7. Alkoqolizm. Alkoqol psixozları. 1 3

8. Narkomaniyalar, toksikomaniya. Yeniyetmələrdə xüsusiyyətləri. 1 2

9. Nevrozlar. 1 5

10. Reaktiv hallar. 1 5

11. Şəxsiyyət pozuntuları (Psixopatiya) 2 5

12. Ambulator qəbul. Xəstəxana yardımına göstərişlər. Xəstəlik tarixinin qəbulu

- 5

Cəmi: 16 45

81

“Məhkəmə təbabəti” fənnindən mühazirələrin

mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Məhkəmə təbabəti fənni və məhkəmə tibbi ekspertizasının məqsədi. Respublikada

məhkəmə-tibbi ekspertizasının prosessual və təşkili əsasları. Məhkəmə-tibbi ekspertizasının əsasları. Ekspertizanın növləri, aparılma səbəbləri və təşkili. Məhkəmə-tibbi ekspertizasının müayinə obyektləri

2

2. Məhkəmə-tibbi travmatologiya. Alətin növündən asılı olaraq mexaniki zədələnmələrin xüsusiyyəti. Nəqliyyat travmaları. Hündürlükdən düşmə zamanı aparılan məhkəmə-tibbi ekspertiza. İti alətlərlə zədələnmələr. Odlu silah zədələnmələri. Odlu silah zədələnmələrinin diaqnostikası

2

3. Odlu silah zədələnmələri. Odlu silahlar və döyüş sursatı. Odlu sialh zədələnmələrinin diaqnostikası. Güllənin giriş və cıxış dəliyi. Atəş məsafəsinin təyini. Yara kanalının istiqamətinin təyini

2

4. Mexaniki asfiksiyalar. Onların klassifikasiyası.Asfiksiyanın həyati gedişi. Meyitdə asfiksiyanın əlamətləri. Mexaniki asfiksiyaların növləri. Fiziki faktorların təsirindən törənmiş zədələnmələr və ölüm. Aşağı temperaturun yerli və ümumi təsiri. Yüksək temperaturun yerli və ümumi təsiri. Texniki və təbii elektrik vurmanın təsiri

2

5. Məhkəmə-tibbi tanatologiya. Ölümün ilkin əlamətləri. İlkin və gecikmiş meyit əlamətləri: meyitin soyuması, quruması, qacıması, autoliz, meyit ləkələri, meyitin çürüməsi, yağmumlaşması, mumifikasiyası, torf aşılanması, meyitin heyvan və həşaratlar tərəfindən dağıdılması

2

6. Yeni doğulmuş uşaq meyitlərinin və dölün məhkəmə-tibbi ekspertizası. Ananın yeni doğduğu uşağı qəsdən öldürməsi

2

7. Məhkəmə-tibbi toksikologiya. Zəhərlərin təsiri şərtləri. Zəhərlənmələrin növləri. Alkohol və onun əvəzediciləri ilə zəhərlənmələr. Narkotik maddələrlə zəhərlənmələr

2

8. Fiziki faktorların təsirindən törənmiş zədələnmələr və ölüm. Aşağı temperaturun yerli və ümumi təsiri. Yüksək temperaturun yerli və ümumi təsiri.Texniki və təbii elektrik vurmanın təsiri.

2

9. Canlı şəxslərin məhkəmə-tibbi müayinəsi. Mübahisəli cinsi vəziyyətlərdə və cinsi cinayətlərdə aparılan məhkəmə - tibbi ekspertizalar. Həkim deontologiyası. Tibbi işçilərinin peşə sahəsində göstərdikləri qanunsuz hərəkətlərində cinayət məsuliyyəti.

2

Cəmi : 18

“Məhkəmə təbabəti” fənnindən praktik məşğələlərin

mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Canlı şəxslərin məhkəmə-tibbi müayinəsi, səbəbləri, aparılma qaydaları,

sənədləşdirilməsi5

82

2. Sağlamlığa zərər vurmanın dərəcəsinin qiymətləndirilməsi. Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsində sağlamlığa zərər vurmaya dair maddələr

5

3. Məhkəmə-tibbi travmatologiya. Küt və iti alətlərlə törədilən xəsarətlərin məhkəmə-tibbi ekspertizası. Nəqliyyat travmaları. Hündürlükdən yıxılma

5

4. Odlu silahlarla zədələnmələrin məhkəmə-tibbi ekspertizası 5

5. Cinsi vəziyyətin ,cinsi cinayətlərdə və yaşın təyinində aparılan məhkəmə-tibbi ekspertiza.

5

6. Tibb işçilərinin peşə sahəsində göstərdikləri qanunsuz hərəkətlərində aparılan məhkəmə-tibbi ekspertiza

5

7. Meyitlərin məhkəmə-tibbi müayinəsinin aparılma qaydaları. Meyitin yarılma texnikası və rəylərin tərtibi.

5

8. Meyitin tapıldığı yerdə müayinəsi və sənədləşdirilməsi. İlkin və gecikmiş meyit əlamətləri

5

9. Yenidoğulmuş uşaq meyitlərinin məhkəmə-tibbi müayinəsi və yarılma texnikası 5

10. Naməlum, parçalanmış, zəhərlənmələrə şübhə olan hallarda, mexaniki asfiksiyalar, aşağı və yüksək hərarətin təsirindən baş vermiş ölüm hallarında meyitlərin məhkəmə-tibbi ekspertizası

5

11. Maddi sübutların məhkəmə-tibbi ekspertizası 5

Cəmi : 55

“Urologiya” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat

1. Uroloji xəstəliklərin simptomatika və semiotikası. Urologiyada laborator və instrumental müayinə üsulları. Sidik- cinsiyyət sistemi üzvlərinin anomaliyaları.

5

2. Sidik- cinsiyyət sistemi üzvlərinin qeyri-spesifik iltihabi xəstəlikləri. Nefrogen hipertoniya. Ambulator urologiya. Sidik daşı xəstəliyi. Hidronefroz.

5

3. Sidik- cinsiyyət sistemi üzvlərinin şiş xəstəlikləri. Prostat vəzinin xoşxassəli hipertrofiyası və xərçəng.

5

4. Kəskin və xroniki böyrək çatışmazlığı. Böyrək köçürülməsi. Urologiyada təcili və təxirəsalınmaz vəziyyətlər ( zədələnmələr, anuriya, hematuriya, kəskin sidik ləngiməsi, böyrək sancısı.

5

Cəmi : 20

“Urologiya” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat

83

1. Urologiyanın qısa inkişaf tarixi. Sidik-cinsiyyət sistemi üzvlərinin anomaliyaları 2

2. Sidik-cinsiyyət sistemi üzvlərinin qeyri-spesifik iltihabi xəstəlikləri. Nefrogen hipertoniya.

2

3. Sidik daşı xəstəliyi. Ureterohidronefroz 24. Kəskin və xroniki böyrək çatışmazlığı. Böyrək köçürülməsi. 2

Cəmi : 8

“Yoluxucu xəstəliklər” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1 İxtisasa giriş. Uşaqlarda herpetik infeksiyalar. (su çiçəyi, sadə herpes,

sitomeqalovirus).2

2 Difteriya. Vaksinoprofilaktika 23 Uşaqlarda streptokokk infeksiyaları (skarlatina, angina, faringit, qızılyel) 24 Göy öskürək. Yalançı göy öskürək 25 Qızılca. Məxmərək 26 Meninqokokk infeksiyası 27 Qrip və KRVİ 28. İnaq sindromu 2

Cəmi: 16

“Yoluxucu xəstəliklər” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1 Virus hepatitləri 22 Dizenteriya. Salmonelyoz.Eşerixiozlar. Vəba. 23 Bağırsaq infeksiyalarının mülicə prinsipləri 24 Qarın yatalağı 25 Paratiflər 26 Anaerob infeksiyaları.Botulizm.Tetanus. 27 Malyariya.Bruselyoz. 2

Cəmi: 14

“Yoluxucu xəstəliklər” fənnindən praktiki məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Piqment mübadiləsi. A virus hepatiti 52. B virus hepatiti. Fulminant virus hepatiti 53. CDE virus hepatiti. Virus hepatitlərinin müalicə və profilaktikası. 54. Xroniki virus hepatiti. Qaraciyər serrozu. 55. Dizenteriya. Eşerixiozlar. 56. Salmonelyozlar, qarın yatalağı və paratiflər. 57. Şərti-patogen, virus və stafilokokk mənşəli kəskin bağırsaq infeksiyaları 58. Bağırsaq disbakteriozu. KBİ-nin müqayisəli diaqnostika və müalicə 5

84

prinsipləri9. Uşaqlarda anaerob infeksiyalar. Botulizm. Tetanus. 5

10. Lyamblioz. Helmintozlar (askaridoz, trixosefalyoz, trixinellyoz, opistorxoz). 5

11. Vəba.Taun 5

12. Malyariya. Bruselyoz. 5

Cəmi: 60

“Klinik farmakologiya” fənnindən praktiki məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1.

Giriş. Kardiotonik dərman maddələrinin kliniki farmakologiyası.5

2. Sorğu. Antiaritmik dərman maddələrinin kliniki farmakologiyası. 5

3.Sorğu. Damar tonusuna təsir edən dərman maddələrinin kliniki farmakologiyası 

5

4.Sorğu. Antibakterial preparatların kliniki farmakologiyası. Antibiotikoterapiyanın əsas prinsipləri.

5

5. Sorğu. İltihabəleyhinə preparatların kliniki farmakologiyası. Hormonal və qeyri-steroid iltihabəleyhinə preparatlar.

5

6. Sorğu. Bronxoobstruktiv sindromun müalicəsində işlədilən və bronxların drenajını yaxşılaşdıran dərman maddələrinin kliniki farmakologiyası.

5

7. Sorğu. MBS xəstəliklərinin farmakoterapiyası. Mədə xorasının müalicə tədbirləri, hepatotrop preparatlar, fermentativ və işlədici dərman maddələri.

3

8. Sorğu Qara ciyər və öd kisəsinin xəstəliklərinin farmakoterapiyası. 2

9. Sorğu. Psixotrop dərman maddələrinin kliniki farmakologiyası. 5

10. Sorğu:. Su-duz mübadiəsinin və turşu-qələvi müvazinətinin pozğunluğunda işlədilən dərman maddələrinin kliniki farmakologiyası

3

11. Sorğu. Anemiyaların müalicəsində işlədilən dərman maddələrinin kliniki farmakologiyası. Su-duz mübadiləsi və turşu-qələvi müvazinətinin pozğunluqları zamanı işlədilən dərman maddələrinin kliniki farmakologiyası.

2

12. Sorğu: Müvzu12. Şişəleyhinə dərman maddələrinin molekulyar farmakologiyası 5

Cəmi : 50

85

86

“Ağciyər xəstəlikləri” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№

Mövzuların adı Saat

1. Vərəm haqqında tarixi arayış. Vərəm xəstəliyinin yayılması. Vərəmin etiologiyası, patogenezi-vərəmin patogenezində yeni nəzəriyyə və patoloji anatomiyası. İmmunitet və allergiya. Atipik vərəm mikobakteriyaları. Tənəffüs orqanlarının anatomik quruluşu və funksiyası.

2

2. Vərəmli xəstələrin müayinə üsulları (üç prinsip, üç mərhələ). Tuberkulinodiaqnostika. 23. Birincili vərəm, uşaq və yeniyetmələrdə vərəm intoksikasiyası. Döş qəfəsi daxili limfa

düyünlərinin vərəmi. İlkin vərəm kompleksi. 2

4. Ağ ciyərlərin səpələnmiş vərəmi. Miliar vərəm. Ocaqlı və infiltrativ vərəm. Kazeoz sətəlcəm.

2

5. Ağ ciyər vərəminin destruktiv formaları. Xroniki kaverna modelinin kliniki əhəmiyyəti. Yuxarı tənəffüs yollarının vərəmi.

2

6. Başqa orqanların vərəmi. Vərəm və hamiləlik. Vərəmin ağırlaşmaları. Vərəm zamanı sinir psixi pozğunluqlar.

2

7. Vərəmin müalicəsi. Vərəm əleyhinə dərmanlar. Aerazolterapiya, tuberkulinoterapiya, kollapsoterapiya. Vərəmin cərrahi müalicəsi. Sanator iqlim müalicəsi. Vərəmli xəstələrin rejimi, qidalanması. Kumısla müalicə.

2

8. Bronx- ağciyər xəstəliklərinin differensial diaqnostikası. 29. Vərəmin profilaktikası (vaksinasiya, revaksinasiya, kimyəvi profilaktika). DOTS

strategiyası və onun səhv cəhətləri.2

Cəmi: 18

“Ağciyər xəstəlikləri” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Vərəmli xəstənin müayinə üsulları: şikayətləri, vizual müayinə-inspestio,

perkussiya, auskultasiya. Qanın, sidiyin, bəlğəmin müayinəsi. Biokimyəvi, immunoloji və sitoloji müayinələr. Differensial diaqnostika.

5

2. Tuberkulin sınaqları. Tuberkulin. Tuberkulinə qarşı reaksiyalar. Differensial diaqnostika.

5

3. Vərəmin kliniki təsnifatı. Birincili vərəm. Differensial diaqnostika. Uşaq və yeniyetmələrdə vərəm intoksikasiyası.

5

4. İlkin vərəm kompleksi. Döşqəfəsi daxili limfa düyünlərinin vərəmi. 55. Ağciyərlərin səpələnmiş vərəmi. Milar vərəm. 56. Ağciyərin ocaqlı vərəmi.İnfilrativ vərəm. Kazeoz sətəlcəm 57. Ağciyərin tuberkuloması. Kavernoz vərəm. Fibroz- Kavernoz vərəm 58. Vərəm plevriti. Plevritlərin differensial diaqnostikası.Yuxarı tənəffüs yollarının

vərəmi.5

9. Beyin qişalarının və mərkəzi sinir sisteminin vərəmi. Bağırsaq, periton və çöz limfa

5

Cəmi: 45

“Stomatologiya” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat

87

1. Uşaq stomatologiyasının inkişaf tarixi. Üz-çənə nahiyyəsinin uşaqlarda xüsusiyyətləri. Stomatoloji xəstəliklər və onların orqanizmə təsiri. Diş xəstəlikləri: kariyes, pulpit, peridontit, selikli qişa xəstəlikləri

2

2. Üz-çənə nahiyəsinin anadangəlmə qüsurları, iltihabi prosesləri. Odontogen infeksiya ocaqları və onun uşaq orqanizminə təsiri. Uşaqlarda üz-çənə nahiyəsində periostit, abses, fleqmona

2

3. Uşaqlarda üz-çənə nahiyəsinin xoş və bəd xassəli şişləri və travmatologiyası. İlk yardım zamanı pediatrın rolu

2

Cəmi: 6

“Stomatologiya” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat 1. Stomatoloji xəstəliklərin yaş xüsusiyyətləri. Kariyes və onun fəsadları 5

2. Ağız boşluğunun gigiyenası. Selikli qişa xəstəlikləri 5

3. Uşaqlarda üz-çənə nahiyəsinin iltihabi prosesləri: periostit, abses, fleqmona və osteomielit

5

4. Uşaqlarda üz-çənə nahiyəsinin travmaları və xüsusiyyətləri 5

5. Uşaqlarda üz-çənə nahiyəsinin şişləri və şişəbənzər törəmələri. Müalicənin əsas prinsipləri

4

Cəmi: 24

“Uşaq cərrahlığı ” fənnindənpraktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Üzün anadangəlmə inkişaf qüsurları. Üst dodağın və damağın bitişməməsi.

Koloboma. Makrostomiya. Pyer-Roben sindromu. Boyunun anadangəlmə sistləri və fistulları. Ranula. Makroqlassiya. Dilaltı yüyənin qısalması.

5

2. Baş beynin dəbəlikləri. Kraniostenoz. Hidrosefaliya. Onurğa beyni dəbəliyi. Teratoma, limfangioma və lipoma ilə differensial diaqnostikası.

5

3. Bud-çanaq oynağının anadangəlmə inkişaf qüsurları. Anadangəlmə əyriboyunluq. Anadangəlmə əyripəncəlik. Barmaqların anadangəlmə eybəcərlikləri.

5

4. Yumşaq toxumanın şişləri. Hemangiomalar. Limfangiomalar. Teratomalar. Dermoid sistlər

5

5. Uşaqlarda bədxassəli şişlər. Limfasarkoma Limfoqranulomatoz. Sümük sarkoması. Yuinq sarkoması. Vilyams şişi.

5

6. Uşaqlarda irinli-iltihabi xəstəliklər. İrinli cərrahi infeksiyaların müalicə 5

88

prinsipləri. Yumşaq toxumaların irinli-iltihabi xəstəlikləri.7. Uşaqlarda hematogen osteomielitlər. 5

Cəmi : 35

“Uşaq cərrahlığı” fənnindənpraktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Sarı cism axacağının və uraxusun anomaliyaları. Qarının ön və yan divarının

dəbəlikləri. Hidrosele. Xayanın anomaliyaları. Varikosele.5

2. Anadangəlmə pilostenoz. Uşaqlarda mədə və 12barmaq bağırsaq xorası xəstəliyi. Anadangəlmə bağırsaq keçməzlikləri.

5

3. Qazanılma bağırsaq keçməzlikləri. 5

4. Yoğun bağırsağın inkişaf qüsurları və cərrahi xəstəlikləri. 5

5. Anorektal nahiyənin inkişaf qüsurları. Düz bağırsağın cərrahi xəstəlikləri. 56. Kəskin appendisit. Erkən yaşlı, məktəbəqədər və məktəb yaşlı uşaqlarda

klinika və diaqnostikasının xüsusiyyətləri. Fəsadlaşmaları.5

7. Kəskin appendisit formaları klinika, diaqnostika və müalicəsi 58. Peritonitlər. Yenidoğulmuşlarda peritonitlər. 59. Uşaqlarda kəllə-beyin travmaları. 510. Doğuş zədələnmələri. 511. Uşaqlarda döş qəfəsi üzvlərinin zədələnmələri. 512. Uşaqlarda qarın boşluğunun travmatik zədələnmələri. 513. Uşaqlarda termiki zədələnmələr. Yanıqlar. Donmalar. Yara və yara

infeksiyaları.5

14. Uşaqlarda yuxarı ətraf sümüklərinin zədələnmələri 515. Uşaqlarda çanaq və aşağı ətraf sümüklərinin zədələnmələri 516. Patoloji sınıqlar. Çıxıqlar. 5

Cəmi : 80

89

“Uşaq və yeniyetmələr gigiyenası” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Uşаq və yеniyеtmələr gigiyеnаsı tibbi еlminin və səhiyyə təcrübəsinin mühüm

sаhəsi kimi, оnun məqsədi və vəzifələri. Uşаq оrqаnizminin аrtım və inkişаfının əsаs qаnunauyğunluqları

2

2. Uşaq və yеniyеtmələrin sаğlаmlıq vəziyyəti. Sağlamlığa təsir еdən amillər. Orqаnizmə хаrici mühit аmillərinin qеyri-əlvеrişli təsirinin prоfilаktikаsı. Fiziki inkişаf sаğlаmlıq göstəricisi kimi

2

3. Uşaq və yеniyеtmələrin bədəninin möhkəmləndirilməsinin fiziоlоji-gigiyеnik хüsusiyyətləri və оnlаrın icrа üsullаrı.

2

4. Uşaq və yеniyеtmələrin gün rеjiminin fiziоlоji-gigiyеnik əsаslаrı. 2

5. Məktəbəqədər və məktəb yаşlı uşаqlаrın fiziki tərbiyəsinin gigiyеnik əsаslаrı və həkim nəzаrətinin təşkili.

2

6. Məktəb şərаitində tədris işinin təşkilinin gigiyеnik prinsipləri və məktəb şərаitinə uşаğın uyğunlаşmаsı.

2

7. Məktəbdə əmək və pоlitехniki təlimin gigiyеnаsı. Məktəblilərin pеşə yönümü və həkim pеşə məsləhəti.

2

8. Uşаq müəssisələrində müаlicə-prоfilаktik işin təşkili və оnun məzmunu. Yаy sаğlаmlаşdırıcı işin təşkili.

2

9. Uşаq müаlicə-prоfilаktikа müəssisələrində sаnitаr əksеpidеmiоlоji rеjim. 2

Cəmi: 18

“Uşaq və yeniyetmələr gigiyenası” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Tibbi аntrоpоlоgiyа. Fiziki inkişаfın tədqiqаt üsullаrı. Fərdi və uşаq

kоllеktivlərinin fiziki inkişаfının qiymətləndirilməsi üsullаrı. 5

2. Uşаqlаrın kоnstitusiyа tiplərinin diаqnоstikаsı. 5

3. Uşаq əhаlisi хəstəliklərinin tədqiqi və təhlili. 5

4. Uşаq və yеniyеtmə оrqаnizminin möhkəmləndirilməsi. Ultrаbənövşəyi şüа çаtışmаmаzlığının prоfilаktikаsı.

5

5. Uşаq və yеniyеtmə müəssisələrində uşаqlаrın səmərəli qidаlаnmаsının gigiyеnik əsаslаrı.

5

6. Məktəbəqədər uşаq müəssisələrinin layihələrinin sanitar gigiyenik ekspertizası 5

7. Məktəbəqədər uşаq müəssisələrində tədris-tərbiyə rеjimi və şərаitin qiymətləndirilməsi. Uşаqlаrın məktəb tədrisinə mоrfоfunksiоnаl hаzırlıq səviyyəsinin təyini.

5

8. Məktəbdə tədris məşğələlərinin gigiyеnаsı. 5

9. Ümumtəhsil məktəblərində təhsil, tərbiyə və pоlitехniki tədrisin gigiyеnik qiymətləndirilməsi. Həkim-pеdiаtrın işinin təhlili (məktəbdə sərbəst iş).

5

10. Uçaq müalicə-profilaktika müəssisələrinin gigiyenası. Uşaq poliklinkasının 5

90

məktəbəqədər- məktəb şöbəsi. Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzinin Uşaq və yeniyetmələr gigiyenası şöbəsi həkimlərinin uşa əhalisi arasında apardıqları müalicə profilaktiki və sağlamlaşdırıcı tədbirlərin mahiyyəti və təşkili

Cəmi : 50

“Oftalmologiya” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat

1. Giriş mühazirəsi. Görmə orqanının anatomiya və fiziologiyası 22. Gözün optik sistemi. Gözün hərəki aparatı. Binokulyar görmə. Çəpgözlük 23. Konyunktivanın xəstəlikləri. Klinika və müalicəsi. Traxoma. 24. Buynuz qişanın xəstəlikləri. Keratitlər. Klinika və müalicəsi 25. Damarlı qişanın xəstəlikləri. İridosiklitlər, klinikası və müalicəsi. 26. Billurun xəstəlikləri. Kataraktaların növləri, klinikası və müalicəsi 27 Gözdaxili mayesinin sirkulyasiyası. Gözdaxili təziqin artması.Qlaukoma 28 Görmə orqanının zədələri 29. Tor qişanın xəstəlikləri, klinikası və müalicəsi. Görmə siniri və göz yuvasının

xəstəlikləri2

Cəmi: 18

“Oftalmologiya” fənnindən praktik məşğələlərinin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Göz alması və onun köməkçi aparatın anatomiyası.Göz yuvası, əzələlər. Göz qapaqları,

konyuktiva, göz yaşı aparatı, onların yaşla əlaqədar inkişaf dinamikası. Slaydların nümayişi

5

2. Gözün ön hissəsinin, göz qapaqlarının və gözyaşı orqanlarının müayinə üsulları: adi baxış, fokal işıqlandırma, biomikroskopiya. Slaydların nümayişi. Kurasiya üçün xəstələrin paylanması

5

3. Göz almasının arxa hissəsinin müayinə üsulları: keçirici işıqla müayinə, oftalmoskopiya. Slaydların nümayişi

5

4. Görmə orqanının funksiyalarının təyini 45. Refraksiya, akkomodasiya. Optik şüşələr. Refraksiyanın subyektiv və obyektiv

müayinə üsulları. Xəstələrin qəbulu.4

6. Astiqmatizm, növləri, korreksiyası. Ametropiyaların cərrahi və lazer korreksiya üsulları.

4

7. Xəstələrin poliklinikada qəbulu.Göz kabinetinin quruluşu ilə tanışlıq. Ambulator kartaların doldurulması

4

8. Tonometriya, elastotonometriya. Qlaukomalı xəstələrin araşdırılması. Qlaukoma, kliniki formaları və inkişaf dövrləri. Xəstələrin kurasiyası

4

9. Xəstələrin poliklinikada qəbulu. Tonometriya, perimetriya, eynəklərin seçilməsi. 410. Yekun dərs, xəstəlik tarixinin qəbulu 4

Cəmi: 43

91

“Ümumi fizioterapiya” fənnindən praktik məşğələlərinin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1. Sabit cərəyanla mülicə (qalvanizasiya, dərman elektroforezi, 4 kameralı vannalar);

implus cərəyanları (elektrodiaqnostika, elektrostimulyasiya, elektroyuxu, SMC); dəyişən cərəyanla (darsonvalizasiya, UYT elektrik sahəsi, mikrodalğalar, induktometriya) müalicə

5

2. İşıq şüaları (ultrabənövşəyi, görünən, infraqırmızı, lazer) ilə müalicə. Ultrasəs müalicə 53. Hidrotrapiya (duşlar, vannalar), palçıq, parafin və naftalanla müalicə 5

Cəmi: 15

“Uşaq xəstəlikləri” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1 Defisit anemiyalar. Meqaloblast anemiyaalr (Vit B12, fol turşusu defisiti, oral turşusu

anemiyası).5

2 Hemmoragik diatezlər. Hemofiliya 5

3 Trombositopenik purpura 5

4 Hemorrragik vaskulit 5

5 Hemolitk anemiyalar. İrsi mikrosferositoz. İrsi enzimopenik hemolitik anemiyalar. 5

6 Talassemiya 5

7 Uşaqlarda kəsgin leykozun patogenezi, təsnifatı, klinikası. Leykozun diaqnostiksı, müalicəsi və dispanser müşahidəsi

5

8 Şəkərli diabet etiopatogenezi, klinikası, diaqnozu., differensiql diaqnoz. 5

9 Şəkərli diabetin fəsadları, müalicəsi, profilaktikası. Dispanser müşahidəsi 5

10 Diabetik komaların differensial diaqnozu və müalicəsi 5

11 Poliurik sindromla keçən xəstəliklər. Şəkərli diabet. 5

12 Qalxanvari vəzin xəstəlikləri. Hipotireoz 5

13 Difuz tokski zob. Endemik zob. 5

14 Qalxanvari ətraf vəzilərin xəstəlikləri. Hipoparoriteoz. 5

15 Böyrəküstü vəziləri. Kəskin və xroniki çatmamazlığı 5

16 Böyrəküstü vəzin qabığ maddəsinin anadangəlmə hiperplaziyası. Adrenogenital sindrom.

5

17 Hipotalamo-hipofizar sistemin xəstəlikləri. Nanizmlər. 5

18 Qiqantizm 5

19 Iylənmə. Müxtəlif xəstəliklər zamanı piylənmə. 5

20 Çəngəlvari vəzin xəstəlikləri 5

21 Uşaqlarda cinsi vəzlərin xəstəlikləri. Vaxtından əvvəl cinsi yetişkənlik. Hipoqonadizm. 5

Cəmi: 105

92

“Uşaq xəstəlikləri” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1 Erkənyaşlı uşaqlarda dəri və dərialtı toxumanın infeksion xəstəlikləri 5

2 Sepsisin etiopatogenezi, təsnifatı, klinik gedişin xüsusiyyətləri. 5

3 Sepsisin diaqnostikası, müalicə və profilaktikası 5

4 Uşaqlarda II-li immunodefisitlər 5

5 Tez-tez xəstələnən uşaqlar. 5

6 Funksional mənşəli mədə-bağırsaq xəstəlikləri. Qastroezofaqal refluks. Axalaziya 5

7 Pilospazm. Pilorostenoz. 5

8 Erkənyaşlı uşaqlarda sidik-duz diatezi (oksaluriya, uratimiya) 5

9 Erkənyaşlı uşaqlarda müxtəlif somatik xəstəliklər zamanı (raxit, hipotrofiya, anemiya, pnevmoniya) qidalanmanın təşkili

5

Cəmi 45

VI KURS

“Uşaq yoluxucu xəstəlikləri” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat1 Boks tsikli (hava-damcı infeksiyaları) 2

2 Virus hepatitləri tsikli 2

3 Bağırsaq tsikli 2

4 Poliklinika tsikli 2

Cəmi: 8

“Uşaq yoluxucu xəstəlikləri” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat 1. Difteriya. Etiologiya, patogenezi. Əsnək, qırtlaq difteriyası. 7

2. Burun difteriyası və nadir formalar. Difteriya bakteriyagəzdəriciliyi. Difte-riyanın müalicə və profilaktikası.

7

3. Uşaqlarda streptokokk infeksiyaları (skarlatina, angina, faringit, pnev-moniya və s.).

7

4. Uşaqlarda herpetik infeksiyalar (su çiçəyi, sadə herpes, kəmərləyici her-pes, sitomeqalovirus).

7

5. Qızılca. Məxmərək. Etiologiya, epidemiologiya, patogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika, müalicə və profilaktikası.

7

6. Meninqokokk infeksiyası. Etiologiya, epidemiologiya, patogenez, klini-ka, 7

93

diaqnostika, differensial diaqnostika, müalicə və profilaktikası.

7. Epidemik parotit. Etiologiya, epidemiologiya, patogenez, klinika, diaq-nostika, differensial diaqnostika, müalicə və profilaktikası.

7

8. Göy öskürək. Yalançı göy öskürək. Etiologiya, epidemiologiya, patogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostikası, müalicə və profilaktikası.

7

9. Qrip. KRVİ. Kəskin respirator virus infeksiyalarında inağ sindromu 7

Cəmi: 63

“Bağırsaq infeksiyaları” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat 1. Uşaqlarda kəskin bağırsaq infeksiyalarının müasir şəraitdə etioloji strukturu.

Şiqellyozun patogenezi, klinik xarakteristikası və diaqnostikası.7

2. Erkən yaşlı uşaqlarda şiqellyozların klinik xüsusiyyətləri, atipik formaları, etiotrop və patogenetik müalicəsi

7

3. Salamnellyozlar. Qarın yatalağı və paratiflər. Etioloji strukturu, epidemiologiya, patogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika, müalicə və profilaktikası

7

4. Uşaqlarda eşerixiozlar. Etioloji strukturu, epidemiologiya, patogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika, müalicə və profilaktikası

7

5. Stafilikokk, şərti patogen və virus etiligiyalı KBİ. Etioloji strukturu, epidemiologiya, patogenez, klinika.

7

6. Ağır bağırsaq toksikozlarınin patogenezi və klinikası 7

7. Bağırsaq infeksiyalarının diaqnostikası və müqayisəli diaqnostikası. 7

8. Bağırsaq disbakteriozu 7

9. Bağırsaq infeksiyalarının etiotrop, patogenetik müalicəsinin əsasları. Eksikoz, toksikoz, neyrotoksikozun müalicəsi.

7

Cəmi: 63

“Poliklinika” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat 1. Uşaq poliklinikası şəraitində və evdə yoluxucu xəstəliklərə tutulmuş, uşaqlarda

xidmətin ümumi prinsipləri. KRİ.təsnifatı, klinik xarakteristikası. 7

2. KRİ-nin erkən diaqnostikası, ağırlaşmaları.KRİ-yə tutulmuş xəstələrdə hospitalizasiyaya göstərişlər. Qripin və digər KRİ-nin müalicə və profilaktikası

7

3. Uşaq poliklinikası şəraitində və evdə hava-damcı yolu ilə bakterial infeksiyalara yoluxmuş uşaqlara xidmətin təşkili, diaqnostikası, müalicə və profilaktikası

7

4. Uşaq poliklinikası şəraitində və evdə hava-damcı yolu ilə virus infeksiyalarına yoluxmuş uşaqlara xidmətin təşkili. Diaqnostikası, müalicə və profilaktikası

7

5. Uşaq poliklinikası şəraitində və evdə kəskin bağırsaq infeksiyalarına və virus hepatitlərinə yoluxmuş uşaqlara xidmətin təşkili. Müalicə və profilaktikası. Hospitalizasiyaya göstərişlər.

7

94

6. Uşaqlarda yoluxucu xəstəliklərin spesifik profilaktikasının təşkili. Vaksinlərin xüsusiyyəti. Vaksinasiyanın təqvimi. İmmunoprofioaktika kabinetində peyvəndlərin aparılması.

7

7. Nisbi əks göstərişləri olan uşaqların vaksinasiyası. Postvaksianl reaksiya və ağırlaşmalar. Vaksinasiyaya mütləq əks göstərişlər.

7

8. Hospitalizasiyadan qabaqki dövrdə uşaq yoluxucu xəstəlikləri zamanı təcili yardımın göstərilməsi. Virus hepatitləri və bağırsaq infeksiyaları keçirmiş uşaqlarda dispanserizasiya

7

9. Məktəb və məktəbəqədr uşaq müəssisələrində epidemiya əleyhinə və profilaktika tədbirlərin təşkili. Situasion məsələ həlli.

7

Cəmi: 63

“Virus hepatitləri” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat 1. Uşaqlarda qaraciyərin anatomik-fiziloji xüsusiyyətləri. Qaraciyərin funksiyaları.

Qarciyərin patologiyası zamanı biokimyəvi, fermentativ, immunoloji dəyişikliklərin xüsusiyyətləri

7

2. Uşaqlarda A virus hepatiti. Etiologiya, epidemiologiya, patogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika

7

3. Uşaqlarda B virus hepatiti. Etiologiya, epidemiologiya, patogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika

7

4. Uşaqlarda fulminant virus hepatitləri 7

5. Uşaqlarda CDE virus hepatitləri. Etiologiya, epidemiologiya, patogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika

7

6. Uşaqlarda xroniki virus hepatiti. Qaraciyərin serrozu 7

7. Anadangəlmə hepatitlər. Uşaqlarda virus hepatitlərin müqayisəli diaqnostikası. 7

8. Uşaqlarda virus hepatitlərin gedişi, nəticələri. Rekonvalessensiya dövrünün xüsusiyyətləri. Dispanserizasiya

7

9. Uşaqlarda virus hepatitlərinin müalicə prinsipləri. Uşaqalarda virus hepatitlərinin profilaktikası.

7

Cəmi: 63

“Ağ ciyər xəsətəlikləri ” fənnindən praktik məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat 1. Uşaq və yeniyetmələrdə vərəmin erkən yaşlarında tuberkulinodiaqnostika-nın rolu.

Birincili vəərmin kliniki formalarının (uşaq və yeniyetmələrdə vərəm intosikasiyası, ilkin vərəm kompleksi, döş qəfəsidaxili limfa düyünlərinin vərəmi) kliniki gedişi və differensial diaqnostikası

7

2. Ağ ciyərin səpələnmiş vərəmi. Miliar vərəm, ocaqlı və infiltrativ vərəmin differensial diaqnostikası. Vərəm meningiti

7

3. Ağ ciyərin tuberkuloması və ağ ciyər vərəminin destrutiv formalarının (kevernoz, 7

95

fibroz-kavernoz, sirrotik) differensial diaqnostikası

4. Vərəmin ağırlaşmaları. Ağırlaşmaların profilaktikası. Ağırlaşmalar zamanı görülən təxirə salınmaz tədbirlər. Vərəmin profilaktikası və müalicəsi. Vərəm ocaqları, dispanser qruplar.

7

Cəmi 28

“Onkologiya” fənninfən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adları Saat1. Müasir onkologiyanın problemləri. Uşaq onkologiyasının xüsusiyyətləri 22. Bədxassəli şişlərin etiologiyası və patogenezi. Şişlərin bioloji xassələri,

morfologiyası, residiv və metastazvermə. Uşaqlarda şişlərin epidemiologiyası

2

3. Uşaqlarda bədxassıli şişlərin diaqnostika üsulları 24. Uşaqlarda bədxassıli şişlərin müalicə üsulları 2

Cəmi : 8

“Onkologiya “fənnindən praktik məşğələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat 1. Leykozlar (kəskin leykoz və xronik mieloleykoz) 32. Limfoqranulematoz 43. Qeyri-Xockin limfomaları, Berkitt limfoması 44. Nefroblastoma 35. Neyroblastoma 36. Retinoblastoma 47. Uşaqlarda yumşaq toxumaların şişləri 38. Uşaqlarda baş və boyun nahiyəsinin şişləri 49. Uşaqlarda sümük şişləri 7

Cəmi : 35

96

“Neonatologiya” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat

1. Müasir dövrdə neonatoloji yardımın əhəmiyyəti 2

2. Yenidoğulmuşlarda hemostaz pozğunluqları 2

3. Yenidoğulmuşlarda sarılıqların diferensial diaqnostikası 2

4. Yenidoğulmuşlarda irinli – septiki xəstəliklərin xüsusiyyətləri 2

5. Yenidoğulmuşlarda mərkəzi sinir sisteminin zədələnmələri 2

Cəmi: 10

“Neonatologiya” fənnindən praktiki məşğələlərin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat

I. Doğum evi – Perinatologiya1. Mamalıq stasionarlarında sanitar-gigiyenik və əks-epidemik rejim. Doğum evində

irinli-septiki xəstəliklərin profilaktikası. Doğum evində yenidoğulmuşlar şöbəsinin işinin təşkili. Yenidoğulmuşların klinik qrupları, onların müayinəsi

5

2. Yenidoğulmuşlara qulluğun əsas prinsipləri, onların qidalanmasının təşkili. Yenidoğulmuşlarda klinik və metabolik adaptasiya.

5

3. Yarımçıq doğulmuşlara I mərhələdə qulluq və tibbi yardım. TPS, patogenezi, klinikası, diaqnoz, diferensial diaqnoz, müalicə və profilaktika.

5

4. Asfiksiya, MSS-nin doğuş və böyrəküstü vəz çatışmazlığı zamanı doğum evində reanimasiya və intensiv terapiya.

5

5. Hamilə, zahı qadın və dölün farmakoterapiyası. Yenidoğulmuşların hemorragik xəstəlikləri, klinika, diaqnoz, müalicə və profilaktikası.

5

6. Yenidoğulmuşların hemolitik xəstəliyi, təsnifatı, klinika, diaqnoz, differensial diaqnoz, müalicə və profilaktika.

5

7. Yenidoğulmuşlarda dəri, dərialtı toxuma və göbəyin xəstəlikləri. Doğum evindən yenidoğulmuşların evə yazılması və ixtisaslaşmış müəssisələrə köçürülməsi. Profilaktik peyvəndlərin aparılması.

5

II. Yenidoğulmuşların patologiyası1. Normal bağırsaq biosenozunun formalaşması. Disbiosenoz. Şərti-patogen mikroflora

ilə törənən mədə-bağırsaq xəstəlikləri. Xəstə yenidoğulmuşların qidalanma prinsipləri.

5

2. Yenidoğulmuşlarda embrio-fetopatiyalar(irsi, xromosom, toksiki) 5

3. Bətndaxili infeksiyalar, təsnifatı, klinika, diaqnoz, diferensial diaqnostika, müalicə və profilaktikası. Müayinə və müalicədə olan yeniliklər.

5

97

4. Yenidoğulmuşlarda hiperbilirubinemiyaların kliniki və laborator diaqnostikası, diferensesasiyası və müalicə prinsipləri.

5

5. Yenidoğulmuşlarda böyrək və sidik yollarının anatomo- fizioloji xüsusiyyətləri, irinli-iltihabı xəstəlikləri, kliniki laborator diaqnostikası.

5

6. Yenidoğulmuşlarda serebral patologiyanın) MSS nin hipoksik – işemik zədələnməsi) təsnifatı, klinikası, diaqnostikası, müalicə və profilaktikası.

5

7. Yenidoğulmuşlarda anemik vəziyyətlərin diferensial diaqnostikası, müalicə prinsipləri.

5

8. Yenidoğulmuşlarda endokrinopatiyalar. 5

9. Yenidoğulmuşlarda qusma və qaytarma sindromu, səbəbləri, diaqnoz, differensial diaqnoz, müalicəsi və profilaktikası.

5

10. Yenidoğulmuşlarda dərinin qeyri- infeksion xəstəlikləri, genodermatozlar, klinikası, diaqnoz, diferensial diaqnoz, müalicə və profilaktikası.

5

11. Yenidoğulmuşlarda pnevmoniyanın gediş xüsusiyyətləri, etiopatogenezi, təsnifatı, klinika, diferensial diaqnoz, müalicə və dispanser müşahidə.

5

12. Yenidoğulmuşlarda immunitet. İrinli - septiki xəstəliklər (meninfit, osteomielit, hospital infeksiyalar, yaralı- nekrotik enterokolit.

5

13. Yenidoğulmuşlarda sepsis. Etiopatogenez, təsnifatı, klinika, diaqnostika, müalicə və dispanser müşahidə.

5

14 Yenidoğulmuşlarda kardiomiopatiyalar, diaqnoz, diferensial diaqnoz, müayinə üsulları və müalicəsi.

5

III. Yarımçıqdoğulmuşların fiziologiyası və patologiyası1. Yarımcıqdoğulmuşlar haqqında ümumi məlumat, onların anatomo - fizioloji

xüsusiyyətləri. Yarımçıq doğulmanın səbəbləri və epidemiologiyası. Hestasiya yaşı və yarımcıq doğulmuşların qiymətləndirilməsinin meyarları.Bətndaxili inkişafın ləngiməsi sindromu.Morfofunksional yetkinsizlik.

5

2. Yarımcıqdoğulmuşların adaptasiyasının xüsusiyyıtləri. Yarımciq və az çəkili uşaqlara II mərhələdə qulluğun təşkili. Sanitar epidemioloji rejim .Yetkinlik dərəcəsindən aslı olaraq yarımcıqdoğulmuşların qidalanmasının metodika və prinsipləri.

5

3. Yarımçıqdoğulmuşlarda irinli – iltihabı və septik xəstəliklərin (sepsis, meningit, yaralı nekrotik enterokolit, osteomielit, peritonit və s.)

5

4. Yarımcıqdoğulmuşlarda tənəffüs sisteminin xəstəlikləri. Pnevmopatiyalar, TPS, bronx-ağciyər displaziyası. Yarımcıqdoğulmuşlarda pnevmoniyanın gediş xüsusiyyətləri. KRX.

5

5. Yarımçıqdoğulmuşlarda MSS - nin zədələnməsinin gediş xüsusiyyətləri. 5

6. Müxtəlif qrup yarımçıqdoğulmuşların psixomotor inkişafı və vaxtından əvvəl doğulmanın uzaq nəticələri (katamnez). Yarımcıqdoğulmuşların anemiyası. Raxit və onun profilaktikası.

5

7. Vaxtında və yarımçıqdoğulmuşlarda farmakoterapiyanın xüsusiyyətləri. 5

98

IV. Reanimasiya və İntensiv Terapiya1. Yarımçıqdoğulmuşlarda reanimasiya və intensiv terapiyanın prinsipləri. Tənəffüs və

ürək-damar reanimasiyası. Həyati vacib orqanların reanimasiyasında istifadə olunan vəsaitlər.

5

2. Yarımçıqdoğulmuşlarda reanimasiya və intensiv terapiyanın xüsusiyyətləri. İntensiv terapiyanın aparılma yolları.

5

3. Vaxtında və yarımçıqdoğulmuşlarda TPS-nin reanimasiya və intensiv terapiyası. Turşu-qələvi müvazinəti və onun pozğunluqları.

5

4. Yenidoğulmuşlarda sindrom terapiyası 5

5. Yenidoğulmuşlarda infizion terapiya, metodları, ayrı-ayrı vəziyyətlərdə intensiv terapiya.

5

6. Yenidoğulmuşlarda parenteral qidalanmanın prinsipləri. 5

7. DDL sindromu, klinika, diaqnostika müalicəsi. Reanimasiyadan sonrakı dövrdə intensiv müalicə.

5

Cəmi: 175

99

“Kliniki allerqologiya və immunologiya” fənnindən mühazirələrin mövzu planı

№ Mövzuların adı Saat

1. Mövzu 1.Allerqologiya və immunologiyaya giriş: allergik reaksiyaların Gel və Kumbs tərəfindən təklif edilmiş təsnifatı, təsnifata müasir baxış. Allergenlərin təsnifatı. Bazis biliklərin yoxlanılması

1

2. Uşaqlarda respirator allerqozlar. Uşaqlarda allergik rinitlərin etiologiyası, patogenezi, müasir təsnifatı (ARİA 2010-cu il), klinika, diaqnostika və digər rinitlərdən differensial diaqnostikası. Uşaqlarda allergik rinitlərin bronxial astmanın yaranmasında rolu. Allergik rinitlərin müasir müalicə prinsipləri (spesifik və q/spesifik)

1

3. Uşaqlarda allergik rinitlərin və rinikonyuktivitlərin diaqnostikası – kliniki və instrumental laborator üsulları. Uşaqlarda dəri sınaqları. Prik və skarifikasion sınaqların nümayişi, təhribatı endozal sınaqların nümayişi. Burun selikli qişasının sitologiyası

2

4. Uşaqlarda allergik rinitli xəstələrin nümayişi 1

5. Uşaqlarda polinoz. Etiologiya, patogenez, diaqnostika, dəri allergik sınaqlarının və nazal-təhribat sınaqlarının in vitro diaqnostikası. Kəskinləşmə dövründə və remissiya zamanı müalicə. ASİT-in polinozun müalicəsində rolu və müxtəlif üsulları. Profilaktikası.

1

6. Tələbələrə həkimlər və tələbələr üçün olan əsas tibbi saytların siyahısının təqdim edilməsi və qısa xarsteristikası

1

7. Mövzu 2.Bronxial astma. Etiologiya, patogenez, klinika. Təsnifatı. Astma önü hal. Bronxial astmanın müxtəlif klinik patogenetik variantları.Atopik, q/atopik, aspirin asılı bronxial astma. Fiziki gərginlik bronxial astma. Hormon asılı bronxial astma.Uşaqlarda bronxial astma – tərifi, risk faktorları, patogenezi

1

8. Uşaqlarda bronxial astmanın klinik əlamətləri, təsifatı 2

9. GİNA (Global İniciative for Asthma) Beynəlxalq konsessusla tanışlıq, GİNA-nın saytları. GİNA 2006, 2007, 2010

1

10. Uşaqlarda astmanın müxtəlif klinik-patogenetik variantları. Atopik, q/atopik, aspirindənasılı bronxial astma. Fiziki gərginlik astması. Hormonlardanasılı astma, ağır gedişatlı astma

1

11. Xəstələrin nümayişi və interkiv müzakirəsi. Klinik situasiya məsələlərinin həlli 2

12. Mövzu 3. Bronxial astmanın diaqnostikası, differnsial diaqnostikası, müalicə və profilaktikası. Astmatik vəziyyət: klinikası, diaqnostikası və müalicəsi. Allergik xəstəlikləin spesifik immundiaqnostikası və spesifik immunterapiyası. Astma məktəbi.Laborator müayinələr. Pikfloumetrin istifadə qaydası. Spirometrin çəkilmə qaydaları

1

13. Uşaqlarda bronxial astmanın obstruksiya verən digər xəstəliklərdən differensial diaqnostikası (qastroezofagel reflyuks, yuxarı tənəffüs yollarının iltihab sindromu, XOAX, ürək xəstəlikləri)

1

14. Xəstələrin nümayişi və kliniki təhhlili 2

100

15. GİNA-ya əsaslanan astmanın müasir müalicəsi. İnhalyasion glyukokortikoidlər, kromonlar, leykotriyen antaqonistləri, qısa və uzun müddətli betaaqonistlər və s.

1

16. Uşaqlarda astmatik status: klinik əlamətləri, diaqnostikası, müasir müalicə metodları 1

17. Uşaqlarda astmatik status: klinik əlamətləri, diaqnostikası, müasir müalicə metodları 1

18. Uşaqlarda allergik xəstəliklərin spesifik immunodiaqnostika və immunoterapiyası 1

19. Mövzu 4.Qida allergiyası. Etiologiya, patofgenez, klinikası və müalicəsi. Atopik dermatit, diaqnostikası və müakicəsi. SCORAD şkalası haqqında məlumat. Kəskin və xroniki övrə və Kninke ödemi. Etiologiya, patofgenez, klinikası, diaqnostika və müalicəsi.Uşaqlarda qida allergiyası-tərif epidemiologiyası, etiologiyası, patogenezi, klinik əlamətləri, diaqnostikası, müalicəsi. Qida allergiyasının inkişafında rolu olan allergik reaksiyaların növü. Qida məhsullarının çarpaz allergen xüsusiyyətləri. Allergen eyniniyyətliyi. Təhrikedici qida sinaqları, laborator müayinələr

1

20. Uşaqlarda qida məhssullarına qarşı sistm allergik reaksiyalar – anaflatik şok, anafilaktoid şok, allergik rinit və rinokonyunktivit, qida bronxial astması, eozinofil ezofagit, allergik qastrit, allergik enterokolit. QA-nın nadir rast gələn və az inanılan klinik təzahürləri – allergik trombositopeniya,allergik qranulositopeniya

1

21. Uşaqlarda atopik dermatit: klinik əlamətləri, diaqnostik kriteriyaların, müalicəsi. SCORAD şkalası haqqında məlumat. Təhribat edici faktorlar. Atopik dermatitdə inkar olunmalı xəstəliklər – ekzema, seboreyalı dermatit, sadə dəmrov, allergik kintaktlı dermatit, psoriaz, qoturluq

1

22. Uşaqlarda kəskin və xroniki övrə. Kvinke ödemi: etiologiya, patogenez, klinik əlamətlər, diaqnostika, müasir müalicəsi. Xroniki övrənin növləri, xroniki övrədə planı. Övrə və Kvinke ödeminin differensial diaqnostikası –qızıl yel, yuxarı boş vena sindromu. Kvinke ödeminin növləri, irsi Kvinke ödemi

2

23. Xəstələrin nümayişi və klinik təhlili 2

Cəmi: 29

101