YA ALLAH, YA MUHAMMED, YA ALİ ( Vech-i Âdemde tecelli eyliyen Allah`tır. )

Doç. Dr. Ali YAMAN’IN HAZIRLADIĞI DEDELER GÖRÜŞME FORMUNUN DÜNYA ALEVİ-BEKTAŞİ PROJESİ İÇİN YENİ UYARLANMIŞ BİÇİMİ

I. GÖRÜŞÜLEN DEDE’YE AİT BİLGİLER

1. Adı Soyadı : Mehmet DEMİRTAŞ

2. Dedenin geldiği Ocak : SEYYİD SULTAN SÜCAADDİN VELİ OCAĞI

3. Dede’nin ikamet ettiği yer : ESKİŞEHİR

4. İletişim (e-posta ve Tel.) : mehmet_demirtas26hotmail.com.tr 5. Dede’nin memleketi : Eskişehir 6. Dede’nin memleketi yani köyünün 1960’lardaki nüfusu: 200 hane

7. Köyün şimdiki nüfusu : 21 hane, Yaz ayları ise 32 hane 8. Bulunduğunuz yerde varsa Türbenin ve Türbedeki zatın adı, geldiği soyağacı:

Seyyid Sultan Sücaaddin Veli türbesi var, Sekizinci İmam Rıza’ya çıkar ve Gazi Üniversitesi Hacı bektaş Veli Arş. Mrk. 37 nolu dergide belgelerle açıklanmıştır. Seceremiz vardır. 9. Çevre köylerdeki Türbe, Dergah, Zaviye ve Tekkeleri yazınız: Seyyid Battal Gazi Türbesi, Üryan Baba türbesi, Şeh Şahabettin türbesi, Ahmed’i Taryan (Seyit Battal Gazi müsahibi) Melikgazi Türbesi ................................................................................................... 10. Piriniz, Rehberiniz hangi Ocaktan gelir: Ocağımız hiçbir ocağa bağlı değildir, Ama Hacı Bektaş Ocağını pir kabul ederiz, Ser çeşmedir. Rehberliğe gelince, köyümüzde, kendi ocağımızdan başka 4 tane ocak sülalesi yaşamaktadır, yol görüleceği zaman onlardan rehber yaparız. Veya kişi kendi rehberini bilgili ehil kişilerden seçer… 11. Mürşidiniz hangi Ocaktan gelir: Ocağımız hiçbir Ocağa bağlı değildir, ama HBV Dedeleri veya herhangi bir ocak dedesi S.S.Sücaaddin Veli Post Niş’in-inin sorgusunu yapar, Çünkü bunların hepsi soyca Amca çocuklarıdır. Post nişin de Ocaktaki diğer kardeşlerinin akrabalarının hizmetini yapar,

12. Herhangi bir Mürşitten el aldınız mı?

( ) a. Evet ( X ) b. Hayır

1

13. Dedelik / Mürşidlik için kimden izin veya icazet aldınız?

1 Ekim 2007 tarihinden itibaren Babam Post Niş’in Nevzat Demirtaş Dedenin Rahatsız olması sebebiyle dedeliğe başladım,

11 Kasım 2008 tarihinde Babamın vefat etmesinden sonra da dedelik görevini üstlendim. 30 Mayıs 2009 tarihinde tekkeye bağlı babalar, ocağımıza bağlı dedeler ve muhibban tarafından tören ile Post Niş’lik görevine getirildim.

14. 1980 öncesinde Dedelik yaptınız mı?

( ) a. Evet ( X ) b. Hayır 15. Günümüzde Dedelik yapıyor musunuz?

( X ) a. Evet ( ) b. Hayır 16. Kaç yaşında Dedeliğe başladınız? 49

17. Kaç yıldır Dede olarak görev yaptınız veya yapıyorsunuz? 8

18. Soyunuzu gösteren bir Şecere’ye ( Soy kütüğüne ) sahip misiniz?

( X ) a. Evet ( ) b. Hayır 19. Şecereniz varsa kim verdi? Soyumuzu gösteren Secere ve beratlar bende, Gazi üniversitesince yayınlandı, Ocağımız Mühürlü ocak. Ocağımıza bağlı Dedeleri Babaları görevlendirirken icazet kullanılır, onu da (Töğbe benliğe) ben veririm.

20. Her Dedenin Şeceresi olur mu?

( ) a. Evet

(X ) b. Hayır.

Ama soyu ehlibeyt’e çıkmalı

21. Sizce "Dede", "Mürşid", "Pir", “Rehber”, “Seyyid”, “Şerif” ve “Evlad-ı Resul” sözcükleri nereye dayanır?

“Dede, Mürşid, Pir, Seyyid, Evladı Resul,” nesli ehlibeyt’e dayanandır, Şerif, Hz Hasandan Onun kızlarından soyu yürüyendir, Rehber ise Ehlibeyt soyundan olan da yapabilir veya Cem içinde sevilen Hal ehli olan kişilerden de yapabilir

22. "Ocak" ne demektir? Kelime anlamı çoktur, Alevilikte ise, talip pir rehber murşit ilişkisi olan, talipleri, dedeleri, pirleri ile bütünleşen sosyal yapıdır.

23. Ocaklar nasıl / ne zaman ortaya çıkmıştır? Bütünleşme, Kerbela da tek kalan İmam Zeynel Abidin de olmuştur, (İmam Zeynel Abidin soyu ocakları vardır)

İmam Musa-i Kazım’ın 36 çocuğu vardır bunların 17 si lakaplı derler, Hakka yürüyünce benim cenazemi İmam Rıza Yıkayacak demiştir, kendinden sonraki imamı belirtmiştir, kalan çocuklarından ocaklar meydana gelmiştir. (İmam Musai Kazım Soyu ocakları) sonra,

2

İmam Rızadan gelen ocaklar, (İmam Rıza soyu ocakları) bizim ocağımız gibi, soyu ehlibeyt’e çıkan ocaklar,

içinde bölünmeler olmuş kardeşlerin adı ile anılan ocaklar oluşmuş hatta kendi ocağı ile değil kendi lakabını kullanan ocaklar şu anda görebiliyoruz.

24. Bütün Ocaklar eşit statüde midir?

( ) a. Evet ( X ) b. Hayır 25. Ocak sayısındaki artış sizce nasıl gerçekleşmiştir?

23. soruda açıkladım, bunun dışında ocağı nın ismi ile değil, aşiretinin, sülalesinin ismi ile anılan kendini tanıtan ocaklar var, tabii hepsi ehlibeyt kökenli seyyid ocağı, gerçeğe bakıldığında o kadar fazla olmaması gerekir.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

26. Ocağınız hangi "İmam"a bağlıdır?

8. İmam Rıza’ya ……………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

27. Sizce "Dedeler"in soyu nereye dayanır?

( X ) a. Hz. Ali’ye ( ) b. Hz. Muhammed’e ( ) c. Hacı Bektaş Veli’ye ( ) d. On iki İmama ( ) e. Şah İsmail’e ( ) f. Diğer:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

28. Dedeler Arap soyundan mı geliyorlar?

( ) a. Evet ( X ) b. Hayır 29. Elinizde eski yazı kitap ve belge var mı?

( X ) a. Evet bana kaldı. ( ) b. Hayır 30. Sizin soyunuzdan / Ocağınızdan başka Dedeler var mı?

( X ) a. Evet, var ( ) b. Hayır, yok

3

31. Şu anda Cem-Cemaat yürütüyor musunuz?

( X ) a. Evet ( ) b. Hayır 32. Dede olabilmenin koşulları nelerdir, sayabilir misiniz?

1-Seyyid soyundan gelmek 2-talibin istemesi 3-İstekli olmak 4-Hal ehli olmak (saygılı, ehil, dürüst, örnek, namuslu) 5-Bilgili olmak 6- eli açık olmak 7- adil olmak 7- düşkün olmamak

33. Dedelerin Cem’lerde, evlenmelerde, ölümlerde, toplum yaşamında ne gibi görevleri vardır?

1-Dede sosyal ve dinsel yönden ceme camiaya önderlik eder, kendi örnek olur camiaya aydınlatır, eğitir, bilgilendirir, 2- evlenenlere nikah kıyar, dua verir. 3-Bayramlarda özel günlerde önderlik eder, (Bayram Cemi yapar) 4-cenaze de helalaştırma yapar ( Hakk’a yürüyen kişiyi evinde ailesi ile dostları ile) 5- Dargınları küskünleri barıştırır, olumsuzlukları ortadan kaldırır. 7- cemin dini vecibelerini yerine getirir, (ikrar Müsahip dar düşkünlük hizmetleri) 8-çocuk adı koyar.

34. Dedelerin halk içinde veya Cem’lerde giydikleri özel giysileri var mıydı?

( ) a. Evet özel giysileri var. Bunların varsa adları nedir? ( X ) b. Hayır özel giysileri yok. 35. Dedelerin saç, sakal ve bıyıklarının şekli eskiden nasıldı? Bugün nasıl? Dedeler sade bir görünüm sergilerler ve özel bir saç bıyık şekli yoktur, eskiden de aynı şimdi de aynı

36. Cemlerinizde“ Semah” var mıdır?

( ) a. Semah yoktur. ( X ) b. Semah vardır. 37. Cem’de hangi Semahı dönüyorsunuz? Kırklar semahı, Cem sahibi (ev sahibi) semahı, Turnalar semahı, Dem geldi semahı, Sarı çiğdem semahı,(dede semahı), garipler semahı (iki kişi dört kişi döner, son semahtır.)

38. Cem’de döndüğünüz Semahın sözlerini biliyor musunuz?

Garipler semahı İmamlardan temennahın getirdim Tevafın kâbuldur Abdal dediler Kırklar ile bir meydanda oturdum Tevafın kâbuldür Abdal dediler Dediler dediler sersem dediler Hızır elim aldı arşa götürdü Ol saatte Kerbela’ya yetirdi Ol demde melekler şerbet getirdi Tevafın kabuldür Abdal dediler Dediler dediler sersem dediler

4

Hezine gecesi divan kuruldu Gökteki melekler secdeye indi Çok şükür Muhammed halimi sordu Tevafın kabuldür Abdal dediler Dediler dediler sersem dediler Alim binmiş düldülüne sorunur On sekizbin alem mevcut görünür Ali evladı olan tacın vurunur Tevafın kabuldür Abdal dediler Dediler dediler sersem dediler Güvenç Abdal Hacı Bektaş geldiler Sarı saltuğu da Ruma saldılar Çok şükür dertlere derman buldular Tevafın kabuldür Abdal dediler Dediler dediler sersem dediler Sersem Abdal Eydir buda bir sırdır Sırrı sırrullahtır Muhammed nurdur Aşk ile Muhammed sıtk ile yardır Tevafın kabuldür Abdal dediler Dediler dediler sersem dediler Dediler dediler Abdal dediler La illallah illallah illallah Sen alimsin güzel şahım eyvallah Eyvallahım eyvallah

39. Kaç türlü “Cem” vardır? Adları nelerdir?

( ) a. Tek bir Cem türü var ( X ) b. Birden çok Cem türü var. 48 Perşembe cemi, Görgü cemi, Ikrar Cemi, Müsahip Bağlama Cemi, Dar Cemi, Abdal Musa Cemi, Birlik cemi, Muharrem sohbeti (Son Gün muharrem cemi, ilk gün sır edilen çerağ, bu cem ile tekrar uyarılır.), Hızır cemi, Koldan Kopan Cemi, Kişiye özel olası hallerde Düşkünlük cemi

40. Cem Erkânı’nda çalgı kullanılır mı? Bunların varsa adları nedir?

( ) a. Cem’de çalgı kullanılmaz. ( X ) b. Cem’de çalgı kullanılır, bunlar : Bağlama, Eskiden Keman Cümbüş te çalınırdı.

41. Cem’de içecek olarak ne kullanılır? Kullanılan içeceğe verilen özel bir ad var mıdır? (Örneğin “ dolu” , “ dem ” vb. gibi ) ,

Dolu, Dem denir. Dağıtana saki denir.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

42. Cem'de “dolu veya dem” olarak verilen içecek alkol içerir mi?

5

( ) a. Evet ( ) b. Hayır ( X ) c. Kısmen Dem olgunlaşma gibi kabul edilse de, dem; an, kan, candır.

Ceme verilecek şey, cemden alınacak şeydir dem.

Dem siz, dolusuz cem olmaz denir, keyf olabilmek cemden mutlu olabilmektir. Su da olabilir şarap ta olabilir rakı da olabilir, şerbet te olabilir. Önemli olan içilen değil yapılan ibadettir. İnanarak kapıp mutluluk bulmaktır.

43. Cem'lerde “Tarık” (asa) mı? Yoksa “Pençe” mi kullanılır?

( ) a. Tarık kullanılır ( X ) b. Pençe kullanılır. Ocağımız pençeli ocaktır. Biz, bize bağlı ocak pirlerini pençeden geçiririz, ocaklar kendi taliplerini tarik hizmeti ile görürler. ( ) c. Her ikisini de kullanırız ( ) d. Her ikisini de kullanmayız 44. Dedeler eskiden görevlerini köy köy dolaşarak mı gerçekleştirirlerdi?

( ) a. Evet ( ) b. Hayır ( X ) c. Kısmen Dede göreve gider, fakat talip te dedesini çağırmalı, talip dede bütünleşmesi olmalıdır.

45. Aynı Dede’nin soyundan gelen bütün çocukları birden Dedelik yapabilir mi? ( X ) a. Evet ( ) b. Hayır-kısmen

Talip isterse yapar, Başta bir dede olur, hepsi Dede çocuğudur, hepsine dede denir, ama dedeliği baştaki dedenin rızası ile yaparlar, (baştaki dede, post nişinin rızası ile )

Çünkü; bir talip, her sene hizmetini yapan dedeye gitmeyip, soydan başka bir dedeye giderse suçlu gibi düşünülür çok başlılık olur bölünmeler olur. Onun için rıza şarttır.

46. Dede oğullarından hangisinin "Dedelik" yapacağına nasıl karar verilir?

Bizim ocağımız da son postnişlik vardır, Post Niş’in Bu işi yapacağı artısı ile eksisi ile araştırır tüm talibe önerir, dedeyi talip seçer

47. Her Dede çocuğu / oğlu Dedelik yapabilir mi?

( ) a. Evet ( ) b. Hayır ( X ) c kısmen Cevabı 45 soruda açıkladım.

48. Bir Ocakzade Dedenin soyu yürümezse ona bağlı taliplerin durumu ne olur?

( ) a. Yakın akrabalardan Dedelik yapan bir başka Dedeye bağlanırlar. ( X ) b. Aynı Ocaktan başka bir Dedeye bağlanırlar. ( ) c. Farklı Ocaktan başka bir Dedeye bağlanırlar. ( ) d. Hiç kimseye bağlanmazlar. ( ) e. Başka: O ocaktan hiç kimse, hiçbir dede kalmamış ise, talip kimseyi bulamıyorsa, başka bir ocak dedesine görünebilir, tabi hangi ocağa bağlı ise o ocağın hutbesini okuyarak yapmalı

6

49. Dedelerde eskiden Alevilikle ilgili hangi kitaplar bulunurdu?

İmam Cafer Buyruğu, Evliyalar Şahı, Maktel, Saadete Ermişlerin Bahçesi, Kumru, Gülizarı Hasaneyn, Hüsniye,

50. Sizde Alevilikle ilgili hangi kitaplar var?

Babama ait kütüphanede Eski yazı ve yeni yazı 5.000 üzerinde kitabım var. Kendi evimin bir odasında da İslamiyet, Alevilik, araştırma yazıları olmak üzere 2.000 üzerinde kitabım var köyümüzle ilgili yayınlanmış 4 kitabım var

51. Dedelerin hepsi eski yazı bilirler miydi?

( ) a. Evet ( X ) b. Hayır 52. Siz eski yazı biliyor musunuz?

( ) a. Evet ( X ) b. Hayır 53. “Dedeler” ve “Zakirler ( Âşıklar )” birlikte mi Cem yürütürlerdi?

( X ) a. Evet ikisi birlikte yürütürdü. ( ) b. Hayır yalnızca Dede Cem’i yürütür. ( ) c. Bazı durumlarda birlikte yürütürler. Dedeler sade kendi cem yapmaz, 12 hizmetli vardır, ama cemi dede yönetir 54. “Dede” olarak size ve Ocağınıza bağlı kaç Talip var? (Yaklaşık bir rakam olabilir) Size bağlı talip sayısı: 10,000 hane Ocağınıza bağlı talip sayısı: Bulgaristan, ve ocağımıza bağlı 6 ocak, hepsi 16,000 hane gibi (Her sene görünen, hizmet yapan)

55. Dede olarak size bağlı talipler daha çok hangi bölge ve ilde yaşamaktadır? Eskişehir, Kütahya, Afyon, Bilecik, Bursa, Yalova, İstanbul, Tekirdağ, Ankara-Kırıkkale ( Karpuzu Büyük Hasan Dede) Çubuk ta ( Şahkalender Veli Ocağı, Türabi Ocağı, Muradi, Cibali, Mehemmed Abdal Ocakları), 56. Köyünüzde herkes Ocakzade mi? ( Dede Soylu mu? )

( ) a. Evet ( X ) b. Hayır 57. Bildiğiniz “Alevi Ocakları “ ve “Dedelerin adını” yazınız / söyleyiniz ve de bugün bu

Dedelerin Cem-Cemaat yürütüp-yürütmediğini yazınız? 1-Hacı Bektaş Ocağı, 2-Seyyid Sultan Sücaaddin Veli Ocağı, 3-Karpuzu Büyük Hasan Dede Ocağı, 4-Şah Kalender Veli Ocağı, 5-Hacı Ali Türabi ocağı, 6-Hacı Muradi ocağı, 7-Cibali Sultan Ocağı, 8-Mehemmet Abdal Ocağı, 9-Kemal Sultan ocağı, 10-Pir Ahmet Efendi (Dede Garkına bağlı ), 11-Seyit Battal Gazi Ocağı, 12-Koçu Baba ocağı, 13-Ağuçen Ocağı, 14-Baba Mansur Ocağı, 15-Ali Seydi ocağı, 16-Dede garkın Ocağı, 17-Derviş Cemal Ocağı, 18-Garip Musa ocağı, 19-Gözü Kızıl ocağı, 20-Güvenç Abdal ocağı, 21-Hıdır Abdal Ocağı 22-Kececi Baba Ocağı, 23-Kureyşan Ocağı 24-Pir sultan Ocağı 25-Sarı saltuk Ocağı 26-Sinemili Ocağı 27-Şah İbrahim Ocağı 28-Şıh Çoban Ocağı, 29-Üryan Hızır Ocağı, 30-Yalıncak Ocağı, 31-Şeh Şazili Ocağı, 32- Abdal Musa 33- Kızıl Deli 34- söylemez sultan ocağı, 35-

7

58. “Talip” olabilmenin koşulları nelerdir? Yazabilir / Söyleyebilir misiniz?

Aleviliğe inanıp, Seyit soyundan gelen bir ocak dedesine Ikrar vermek ve yolun gereklerini yerine getirmektir. Zamanı gelincede kendine bir müsahip kardeşi edinmek

59. “ Musahiplik Kurumu” var mıdır? ( Varsa ) “Musahip” olabilmenin koşulları nelerdir? Yazabilir / Söyleyebilir misiniz?

( X ) a. Evet vardır. ( ) b. Hayır yoktur. Dünya ve ahret kardeşliğidir, yol kardeşliğidir. Hayatta Bir kez olunur, ölünceye kadar devam eder, Tarikatta Malı mala canı cana katmaktır, öz kardeşten daha yakın olmaktır, Namus dışında her şeyleri müşterek olmalıdır, müsahipler biririlerinin sigortasıdır. İyi günde kötü günde, hastalıkta çökellikte, Varlıkta yoklukta, sevinçte üzüntüde beraber olabilmelidirler. Müsahiplerden biri öz kardeşinden kız alır, ama müsahibinin kızını alamaz, (Büyüklerimiz kız alışverişi yapmak için Yedi Göbek olmalı derdi) tabii, önceden böyle bir şey varsa müsahip olunmaz.

1- Alim ile zalim müsahip olamaz, 2- Mazlum ile zalim müsahip olamaz, 3- Dede ile talip müsahip olamaz, pirli ile pirsiz müsahip olamaz, bekardan müsahip olmaz, 4- Gelirleri aynı olmalı, 5- Birbirlerine yakın olmalılar, Aynı dili konuşmalılar, birbirlerini anlamalılar, 6- Yaşları birbirine yakın olmalı,

60. “İkrar verebilmenin” koşulları nelerdir? Yazabilir / Söyleyebilir misiniz? İnancımızda ikrar, söz vermedir. Mürşit vasıtası ile Allaha teslimiyettir. Kişinin, Allah’ı ve kendisini şahit tutarak her türlü kötülükten uzak kalacağına, eline, diline, beline düstürü ile iyiliklere koşacağına ahd etmesidir. Evli olmayan, bekarlar ikrar veremez, İkrar, önce evli karı kocanın biri birilerine söz verip gönül birliği yapması ile başlar, cem’e, toplum huzurunda söz verirler, toplumla gönül birliğine ulaşırlar, sonra, varsa müsahib kardeşi ile birlikte ikiyi bir edip, tek vücut olup müsahip kavline ererler. 1- Önce, alevilik inancında pire teslimiyet şarttır. Mürşide pire inanıp arkasından gitmek, ona teslimiyet göstermek gerekir, yoksa ıkrar kabul olmaz.

2-Yolun gereğine uymalıdır

3- Kişi eliyle koymadığı bir şeyi alıp hırsızlık yapamaz. 4-Eliyle can yakıp kimseyi incitemez. 5-Eksik tartıp, eksik biçerek kul hakkı yiyemez. 6-Diliyle başkasını incitecek nâhoş sözler sarf edemez. Yalan söyleyemez. İftira ve dedikodu yaparak kul hakkına giremez. Yalancı şahitlikte bulunamaz. 7-Beli ile zina yapamaz. 8-Harama ve günaha gidemez. 9-Görmeden gördüm diyemez. İmam Cafer buyruğunda, İkrar alınırken Pîr canlara şu uyarıyı da yapar: “Aldığın varsa ver. Verdiğin varsa al. Döktüğün varsa doldur. Ağlattığın varsa güldür. Yıktığın varsa kaldır, mürşidine karşı gelme ” der. Keyfi için eşini boşayanlar, Yalancı şahitlik edenler, Hırsızlık yapanlar, Haram kazanç sağlayanlar,

8

Vatan borcunu ödemeyenler, Büyüklerine evlatlık görevi yapmayanlar, İnsan incitenler, komşusuna zarar verenler, Kin tutup, kibirli olanlar Kısaca topluma zararlı kişiler ıkrarı kabul olmaz, ceme alınmazlar. Der. Bunlara uyulmadığında da düşkün olunur. Der.

61. Dedelerin tümü saz vb. çalgılar çalabilirler miydi?

( ) a. Evet ( X ) b. Hayır 62. “Cemlerde (giysiler dışında) bir takım özel semboller ve araçlar kullanılır mı? Kullanılırsa bu araçlar nelerdir?

( X ) a. Evet kullanılırdı. Adları. Şamdan, Leğen İbrik, Saka suyu için tas ( ) b. Hayır kullanılmazdı. 63. “Dedeler” hizmetleri (Erkan yürütmeleri) karşılığında belirli bir ücreti kendilerine bağlı taliplerden alırlar mı?

( ) a. Evet para alırlar. ( X ) b. Hayır almazlar. ( ) c. Hediye alırlar. ( ) d. Para ve hediye alırlar.

64. Cemevi bir ibadethane midir?

( X ) a. Evet Cemevi bir ibadethanedir. ( ) b. Hayır Cemevi ibadethane değildir.

65. “Dede” hangi durumlarda; “Dedelikten” men edilir ( yani görevine son verilir )? Buna kim yetkilidir?

Düşkün olan dede, görev yapamaz, dede kendisi bilir, talip veya başka dedeler tarafından uyarılır.

66. Dedeler geçimini nasıl sağlarlar?

( ) a. Yaptıkları Dedelik hizmetleri karşılığında aldıkları para ile geçinirler. ( ) b. Başka işlerde çalışarak geçinirler. ( ) c. Dedelik hizmetlerinden aldıkları ile bir başka işte çalışarak geçinirler. ( X ) d. Diğer: dedelik atalarımızdan bize kalan bir görevdir, bugünlere bu şekilde gelinmiştir. Dedenin maddi durumu uygun değil ise dedeye hakullah verilir ve dede mağdur edilmez.

67. “Cem”in yürütülmesi sırasında “Deyiş, Düvaz İmam, Mersiye, Deyiş” okur ya da söyler misiniz?

( ) a. Okumayız / Söylemeyiz ( X ) b. Okuruz / Söyleriz

68. “Ocakzade Dedeler Kolu”nda eğitim, hangi aşamalarla ve hangi uygulamalarla gerçekleşir?

( ) a. Kendimiz yaşayarak öğrenerek ( ) b. Babamızdan ve / veya aile büyüklerinden öğrenerek

9

( ) c. Rehber tarafından yetiştirilerek ( X ) d. Diğer , Alevi toplumu genelde kulaktan beslenen bir toplumdur, olmasını istediğimiz kitap sevgisi fazla yok, Dedeler de aynı, babasından, atasından, pirinden, mürşidinden ne duyduysa onu öğrenir. onu doğru kabul eder, onunla bütünleşir, yoluna devam eder. Şimdilerde yeni yetişen (Yeni nesil) dedelerde kitap sevgisi başladı ve okunuyor.

69. Cemlerde “Dede” ve “Zakir” dışında görev almış olanların Alevilik erkânında özel adları var mı?

( ) a. Görev almış olanların özel bir adı yoktur. ( X ) b. Görev almış olanların özel bir adı var.

70. Sizden sonra kimin “Dede” olacağı belli mi?

( X ) a. Kimin seçileceği belli değil. ( ) b. Kimin seçileceği belli. Tayin eden / Seçen

71. Talibe ve Dede’ye ait görevler nelerdir?

Talip Dedesine sahip çıkar, yol erkanı eksiksiz yerine getirir, dede de eksiksiz yol erkan sürmek isteyen talibin arzu ve isteklerin yerine getirir, cem erkanını yönetir, örnek davranış sergiler, Dargın küskün varsa onları barıştırır, kısacası, oda talibe kul olur.

72. Köyünüzde hala Cem-Cemaat yürütülüyor mu?

( X ) a. Evet yürütülüyor. ( ) b. Hayır yürütülmüyor. Çünkü......................................................................................................... ( ) c. Bilgim yok.

73. Atama ya da seçim yoluyla Dede seçilenler olur muydu?

( ) a. Evet atama yoluyla seçilen olur. ( X ) b. Hayır atama yoluyla seçilen olmaz. ( ) c. Kısmen böyle uygulamalar vardır.

74. Dedeler hangi durumlarda taliplerine düşkünlük cezası verirler, örnekler verir misiniz?

1. Söz taşıyan, kapı dinleyen, yalan yere yemin eden ve suçsuz yere bir kimseyi dövenler. 2. Hırsızlık yapanlar, komşusuna sövenler, muhbirlik yapanlar, fesat çıkaranlar. 3. Tarla sınırını bozanlar, komşusunun malına bilerek zarar verenler, kasten komşusuna ait ağaçları kesenler 4. Komşusunun evini veya harmanını kasıtlı olarak yakanlar. 5. Nişanlı kızının nişanını bozarak başkasına verenler, evli kadınla zina edenler, erkekle livata yapanlar. 6. Tefecilik yapanlar, kumar oynamak suretiyle başkasının malını alanlar. 7. Nikahlı karısını boşayıp, nikahlı karıyı kaçıranlar. 8. Kur’an’ın ayetini değiştirip yanlış okuyanlar. 9. Nefsine uyup kasten adam öldürenler. 10. Bakire bir kızın zorla ırzına geçenler, zorla evli kadının ırzına geçenler. 11. Musahibinin, pirinin, rehberinin karılarıyla zina edenler. 12. Allah’ı, peygamberi ve Kur’anı inkar edenler.

10

kısacası Eline beline diline felsefesinden taviz verenlere, Cinayet işleyene, haksız eşini boşayana, Kul hakkı yiyene düşkünlük cezası verilir.

75. Kirveliğin koşulları nelerdir Ocağımızda kirvelik yoktur, kirvelik kültürel bir yaklaşımdır.

76. Eskiden Dedeler Abdal Musa ve Hacı Bektaş’a giderler miydi?

( ) a. Evet ( ) b. Hayır ( X ) c. Kısmen

77. Sizce Türkiye’de ne kadar Alevi var / yaşıyor?

15-20 milyon

78. Son yıllarda her yerde Alevilere ait “Cemevi”nin açılması yararlı olmuş mudur?

( X ) a. Evet ( ) b. Hayır ( ) c. Kısmen ( ) d. Fikrim yok

79. Sizce Alevi dernekleri ve vakıfları topluma yararlı mıdır?

( ) a. Evet ( ) b. Hayır ( X ) c. Kısmen ( ) d. Fikrim yok 80. Cemlerde ve diğer inanç esaslarında günün gereklerine uygun değişiklikler yapılmalı mıdır?

( ) a. Evet ( X ) b. Hayır Hiçbir zaman öz kaybolmamalıdır. Her dede kendince değişiklik yaparsa zamanla ortada bir şey kalmaz. ( ) c. Kısmen ( ) d. Fikrim yok 81. Alevilere Devlet bütçesinden inançlarını yaşatabilmeleri için para verilmeli midir?

( X ) a. Evet Hiç Geliri olmayan dedeler de var ( ) b. Hayır ( ) c. Kısmen ( ) d. Fikrim yok 82. Okullarda Alevilikle ilgili bilgiler içeren dersler de olmalı mıdır?

( X ) a. Evet ( ) b. Hayır ( ) c. Kısmen ( ) d. Fikrim yok 83. Bugünün koşullarında “Düşkünlük Kurumu’ na ihtiyaç var mıdır?

11

( X ) a. Evet Kontrol mekanizmasıdır. Hafifletilerek günün şartlarına uygun Uygulanmalıdır. ( ) b. Hayır ( ) c. Kısmen ( ) d. Fikrim yok 84. Muharrem Orucu her yıl sabit günde mi tutulmalı?

( ) a. Evet ( X ) b. Hayır ( ) c. Kısmen ( ) d. Fikrim yok 85. Çocuklarınızdan Dedelik / Zakirlik yapan var mı?

( ) a. Dedelik yapan var. ( ) b. Zakirlik yapan var. ( X ) c. Dedelik / Zakirlik yapan yok

86. Muska yazar mısınız?

( ) a. Evet ( X ) b. Hayır Hayır dua isteyene Dua veririz.

87. Taliplerinizi hangi zamanlarda ve ne kadar sıklıklarla ziyaret edersiniz?

Tüm talibi elimiz erdiğince, sıkça ziyaret etmeye çalışırım, her sene görgüsünü yaparız.

88. Görgü Cemine giriyor musunuz? En son ne zaman Görgü Cemine girdiniz?

Görgü Cemine giriyoruz, 31,08,2014 tarihine görgü cemi yaptım II. DEMOGRAFİK YAPI

89. Medeni Durumunuz: Evli

90. Yaşınız: Kaç Yaşındasınız? 56 Kaç Yılında Doğdunuz? 1958.

91. Eğitim durumunuz: Yüksek Okul Mezunuyum (lisans) .

92. Mesleğiniz ya da işiniz nedir? Emekliyim, TC Ziraat Bankasında Muhasebeci idim.

93. Geçiminizi ne iş yaparak sağlıyorsunuz? Emekliyim

94. Şu anda hanenizde (evinizde) kaç kişi bulunmaktadır? 4 .

95. Halen kiminle birlikte oturuyorsunuz? Ailem ve 2 çocuğum ile .

96. Çocuklarınız var mı? ( Varsa ) Kaç çocuğunuz var? 3..

97. Kaç yıldır evlisiniz? 34

98. Kaç yaşında evlendiniz? ( Evlendiğinizde kaç yaşındaydınız? ) 22

99. Kaçıncı evliliğiniz?

( x ) a. İlk evlilik ( ) b. Birden çok evlilik

12

100. Hane halkından, akrabalardan dışarıya göç etmiş olan kimseler var mı?

( ) a. Evet ( X ) b. Hayır

101. ( Evet ise ) Nereye göç ettiler? ( Hangi Ülke, il, ilçe veya köy )

III. EKONOMİK YAPI

102. Aylık net ortalama geliriniz: 3 ayda 4.680.TL Aylık 1.560.-TL

103. Size göre aileniz hangi sosyo-ekonomik düzeye dâhildir?

( ) a. Üst ( Zengin ) ( ) b. Ortanın üstü ( orta hallinin üstü ) ( X ) c. Orta ( ) d. Ortanın altı ( orta hallinin altı ) ( ) e. Alt ( fakir )

104. Aileniz üyelerinden gelir sağlamak amacıyla çalışanlar veya çalışmaya gidenler var mı?

I. Köyde II. Diğer köyde III. Kentte

a. Kendi ( ) ( ) ( ) b. Eşi ( ) ( ) ( ) c. Oğlu ( ) ( ) ( ) d. Kızı ( ) ( ) (X ) e. Yok ( ) ( ) ( ) f. Başka ............................ ( ) ( ) ( )

105. Oturduğunuz ev kendinizin mi?

( ) a. Kira ( X ) b. Kendimin ( ) c. Lojman ( ) d. Diğer:. 106. Kentte ( ya da köy dışında bir başka yerde ) eviniz var mı?

( X ) a. Evet (Var ise nerede olduğunu belirtiniz ) Eskişehir de ve Seyitgazi Arslanbeyli köyünde ( ) b. Hayır IV. AİLE YAPISI

IV.1. Evlenirken başlık parası alındı mı / verildi mi?

( ) a. Başlık parası verildi. ( X ) b. Başlık parası verilmedi.

IV.2. Evlenmeden eşinizi tanıma dereceniz?

13

( ) a. Akrabamız olduğu için tanıyorum ( ) b. Komşumuz olduğu için tanıyorum ( X ) c. Ailemiz aracılığı ile tanıştık ( ) d. Sadece nişan ve nikâh sırasında tanıştık

IV.3. ( Akrabam cevabını vermişse ) Eşinizle akrabalık dereceniz nedir?

( ) a. Amca çocuğu ( kızı ) ( ) b. Dayı çocuğu ( kızı ) ( ) c. Hala çocuğu ( kızı ) ( ) d. Baldız / Yenge ( ) e. Teyze çocuğu ( kızı ) ( ) f. Başka ............................................................................................................................................

IV.4. Eşinizle evlenme biçiminiz?

( X ) a. Görücü usulü ( ) b. Konuşup anlaşarak ( ) c. Başka: ..........................................................................................................................................

IV.5. Evlilik kararını alırken sizi etkileyen biri oldu mu?

( X ) a. Kendim karar verdim ( ) b. Tanıdık büyükler ( ) c. Arkadaşlar ( ) d. Anne-Baba ( ) e. Akrabalar ( ) f. Başka ( Yazınız ) .......................................................................................................................

IV.6. Eşinizle evlenirken yaptığınız nikâh biçimi?

( ) a. Yalnızca resmi nikâh ( ) b. Yalnızca imam nikâhı ( x ) c. Her ikisi birden ( x ) d. Tarikat / dini nikâh ( Alevi Dedenin / Babanın veya Hocanın kıydığı nikâh ), Resmi nikah ( ) e. Hiçbiri

IV.7. ( Hem medeni / resmi nikâh hem de imam nikâhı yaptıranlara sorulacak.)

Nikâh biçimlerinden hangisini önce yaptınız? ( X ) a. Resmi nikâh ( ) b. İmam nikâhı ( ) c. Tarikat / Dini nikâh ( Dedenin / Babanın veya Alevi Hocanın kıydığı nikâh )

IV. 8. Evlenirken düğün yaptınız mı?

( X ) a. Evet ( ) b. Hayır

IV.9. Eşinizi seçerken başka özellikler yanında Alevi olmasına da önem verir misiniz?

( x ) a. Evet

14

( ) b. Hayır ( ) c. Fikrim yok

IV.10. Akraba evliliği yapılmalı mıdır?

( ) a. Evet ( ) b. Hayır ( X ) c. Kararsızım, Birinci derece akraba olmazsa evlilik olabilir.

IV.11. Aile içinde en çok sözü geçen kimdir?

( ) a. Erkeğin ( ) b. Kadının ( X ) c. Her ikisinin müşterek karar ile ( ) d. Aile büyüklerinin

IV.12 I.

ErkekII.

Kadın III. İkisi

IV. Büyükler

a. Alınacak eşyalara ve mutfak masraflarına kim karar verir? ( ) ( X ) ( ) ( )

b. Aile gelirinin harcanmasına kim karar verir? ( ) ( ) ( X ) ( )

c. Çocukların okutulmasına kim karar verir? ( ) ( ) ( X ) ( )

d. Hane halkının ne iş yapacağına kim karar verir? ( ) ( ) ( X ) ( )

IV.13. Evinizi babanız sağken mi ayırdınız? Yoksa o vefat ettikten sonra mı?

( ) a. Babam henüz sağ ve evimi ayırmadım ( ) b. Babam sağ değil fakat henüz erkek kardeşlerimden ayrılmadım ( ) c. Babamın vefatından sonra hemen erkek kardeşlerimden ayrıldım ( ) d. Babamın vefatından sonra erkek kardeşlerimle birlikte bir süre oturduktan sonra ayrıldık ( ) e. Evimi babamın sağlığında evlenir evlenmez ayırdım ( X ) f. Evimi babamın sağlığında evlendikten bir süre sonra ayırdım ( ) g. Evimi ayırmadım, babamla birlikte oturduk ama babam vefat etti.

IV.14. (f şıkkına cevap verenlere sorulacak ) Evlendikten sonra babanızın ailesi ile kaç yıl oturdunuz? 10 yıl

IV.15. (Baba evinden ayrılanlara sorulacak) Baba ailesinin yanından ayrılmanızın sizce sebepleri nelerdir?

( ) a. Babamın ölümü ( ) b. Toprak yetersizliği ( ) c. Geçim zorluğu ( ) d. Kayın valide-gelin geçimsizliği ( ) e. Baba-oğul geçimsizliği ( ) f. Gelin-görümce geçimsizliği ( ) g. Meslek yetersizliği ( ) h. Bağımsızlık isteği ( ) ı. Göç ( ) i. Başka ......................................................................................................................................

15

IV.16. Babanız sağ değilse miras nasıl paylaşıldı?

( ) a. Babam sağ ( X ) b. Babam sağ değil fakat miras paylaşılmadı ( ) c. Erkek ve kız kardeşlere eşit dağıtıldı ( ) d. Mirası yalnız erkek kardeşler eşit olarak paylaştı ( ) e. Erkek kardeşler toprak, ev aldı; kız kardeşler ev eşyası, hayvan, para gibi şeyler aldı ( ) f. Erkek kardeşler mirası aralarında ihtiyaç durumuna göre paylaştılar. ( ) G. Tek mirascı benim.

IV.17. Erkek veya Kız çocuğunuzu evlendirirken evleneceği eşini kim seçmelidir?

1. Erkek 2. Kız

( ) a. Anne-baba ( ) ( ) ( ) b. Yalnız kendisi ( ) ( ) ( ) c. Anne-baba ve kendisi ( X ) (X )

IV.18. Erkek veya kız çocuğunuz evlenmeden önce evleneceği kişi ile görüşüp konuşmasını ve tanışmasını nasıl karşılıyorsunuz?

1. Erkek 2. Kız ( ) a. İyi karşılıyorum ( X ) ( X ) ( ) b. İyi karşılamıyorum ( ) ( )

IV.19. Sizce başlık parası verilmeli midir?

( ) a. Evet ( X ) b. Hayır

IV.20. İlk çocuğunuzun erkek mi, kız olmasını istediniz / istiyorsunuz?

( ) a. Erkek ( ) b. Kız ( ) c. Kararsızım ( X ) d. Ayrım gözetmedim/gözetmem

IV.21. Aile içinde niçin erkek çocuk istenir?

( ) a. İhtiyarlığımızda bize bakar ( X ) b. Baba soyunu devam ettirir ( ) c. Tarım işlerinde bize yardımcı olur ( ) d. Başka.......................................................................................................................................

IV.22. İhtiyarladığınızda kiminle oturmak isterdiniz?

( ) a. Oğlumla ( ) b. Kızımla ( ) c. Kararsızım ( ) d. Ayrım yapmam

16

( X ) e. Yalnız oturmak isterim IV.23. Erkek çocuğunuz olmasaydı hanımınızı boşar veya ikinci hanım alır mıydınız?

( X ) a. Eşimi boşamaz, ikinci bir eş almazdım ( ) b. Eşimi boşar, ikinci bir eş alırdım ( ) c. Eşimi boşamaz, ikinci bir eş alırdım IV.24. Ev dışında gideceğiniz eğlencelere eşinizle mi gidersiniz?

( ) a. Hepsine eşimle giderim ( X ) b. Çoğuna birlikte gideriz ( ) c. Pek azına birlikte gideriz ( ) d. Hiç birine birlikte gitmeyiz IV.25. Çocuklarınızın öğrenim düzeyinin hangi seviyede olmasını isterdiniz?

Erkek Kız

( ) a. İlkokul ( ) ( ) ( ) b. Ortaokul ( ) ( ) ( ) c. Lise ve dengi ( ) ( ) ( X ) d. Yüksekokul veya üniversite ( x ) ( x ) IV.26. Sayısını tespit etmek elinizde olsaydı, kaç çocuğunuzun olmasını isterdiniz?

Sayı

( X ) a. Erkek 2 ( ) b. Kız 1 IV.27. Çok eşli evliliği nasıl buluyorsunuz?

( ) a. Evet Olumlu buluyorum ( X ) b. Hayır Olumsuz buluyorum IV.28. Sizce en uygun evlenme yaşı kaçtır?

a. Erkek b. Kız Yaş …25….. 25 ………… IV.29. Çocuklarınıza dinin gereklerini küçük yaşlarda öğretiyor musunuz?

( ) a. Evet ( ) b. Hayır ( X ) c. Kısmen IV.30. Sizce miras bölüşümünde kadın erkekle eşit hakka sahip midir?

( X ) a. Evet ( ) b. Hayır ( ) c. Kısmen V. ALEVİ–BEKTAŞİ YERLEŞİM BÖLGE VE ALANLARI

17

V.1. Kendinizi etnik köken açıdan nasıl tanımlıyorsunuz?

( ) a. Türk ( x ) b. Türkmen ( ) c. Zaza ( ) d. Tahtacı ( ) e. Arap ( ) f. Kürt ( ) g. Çepni ( ) h. Sıraç ( ) ı. Abdal ( ) i. Arnavut ( ) j. Acem ( ) k. Başka .......................................................................................................................................... V.2. Konuşabildiğiniz dil / lehçe hangisi ya da hangileridir?

( x ) a. Türkçe ( ) b. Kürtçe ( ) c. Zazaca ( ) d. Arapça ( ) e. Başka ( Yazınız )......................................................................................................................... V.3. Ailenizde konuşulan ( ailede anne, baba ya da daha büyük üyelerinin bildiği ) dil / lehçe hangisi ya da hangileridir?

( x ) a. Türkçe ( ) b. Kürtçe ( ) c. Zazaca ( ) d. Arapça ( ) e. Başka ( Yazınız ).......................................................................................................................... V.4. Bulunduğunuz yere nereden geldiniz? Halen aynı evdeyiz…………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

V.5. Bulunduğunuz yerde ne zamandan beri oturuyorsunuz? 56 yıldır………………..

V.6. Size bağlı talipler arasında değişik etnik kökenlerden olanları var mı? Bulgaristan göçmenleri var

V.7. Bağlı olduğunuz, ( mensubu bulunduğunuz ) topluluk ( Oymak–Aşiret–Boy–Kabile ) ne isimle anılır? Babai alevisi.

...................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................

V.8. Bağlı olduğunuz topluluk, (mensubu bulunduğunuz) Oymak-Aşiret-Boy-Kabile, geçmişte ve şimdiki zamanda, sürgüne, katliama, asimilasyona, baskı ve şiddete maruz kaldınız mı? Siz ya da aileniz, akrabalarınız, yaşadığınız köy, kasaba ve şehirde uğradığınız zülmü anlatır mısınız, Tarih ve mekânla birlikte yazar mısınız?

18

V.9. Bağlı bulunduğunuz Ocağınızda; öğrendiğiniz, gördüğünüz, duyduğunuz, yaşadığınız, Aleviliği anlatır mısınız?

Ocağımızdaki Aleviliği anlatacak olursak önce Seyyid Sultan Sücaadin Veli den, köyümüzden, dergahımızdan kısaca bahsedip, ondan sonra köyümüzün yaşadığı Aleviliğe geçelim, Seyyid Sultan Sücaaddin Veli; Horasan erenlerindendir, Babai dergahının tarikatının kurucusudur, 8. İmam Rızanın 3. göbek torunudur, Asıl Adı Ebul Beka Şeyh Baba İlyas’tır, 4 tane çocuğu vardır; 1-Şeyh Muhlis Paşa 2-Aşık Paşa, 3-Şeyh Selman 4-Şeyh Yahya, 4 büyük veliden biridir(H. Bektaş Veli, S.S.Sücaaddin Veli, Hacı Bayram Veli, Şeyh Şabani Veli (veya Büyüklerimiz Şeyh Şahabettin Veli derdi) Otman Babanın müsahibi veya mürşididir Babai isyanında asılmamıştır asılan Baba İsak ve Sadettin Köpektir. (Belgelerle ispat edilmiştir.) Yaşadığı devirde halkı iyiliğe, yardımseverliğe kardeşliğe çağırarak birleştirici bir etki göstermiştir. Ocağımız ise Osmanlıca korunan 7 büyük dergahtan biridir 1-H.Bektaş Veli 2-S.S.Sücaaddin Veli, 3-Abdal Musa 4-Gaygusuz Abdal 5-Otman Baba 6-Demir Baba 7-Kızıl Deli Sultan, Dergahımız, ocağımız mühürlü bir ocaktır, Ocağımıza bağlı Dedelerin görevlendirmesi ve ocağımıza bağlı babaların görevlendirilmesi mühürle olur.(Bulgaristan da 172 Türkiye de 18 Babanın görevlendirilmesi yapılmıştır.) Ocağımız da Mücerretlik yoktur, müsahip erkanı vardır. Ocağımız pençeli ocaklardandır. (Bize bağlı Ocak mürşitlerinin Hizmetleri Pençe-i eli Aba ile görülür, onlar kendilerine bağlı taliplerin hezmetlerini Tarik hizmeti ile yaparlar) Ocağımıza bağlı 6 büyük ocak bulunmaktadır, 1-Karpuzu Büyük Hasan Dede 2-Şah Kalander Veli Ocağı, 3-Hacı Ali Türabi 4-Cibali Sultan 5-Muradi Sultan 6-Mehemmd Abdal Ocakları Bulgaristanda ki Akyazılı süreği demirbaba süreği, Babai Alevileri ve Otman Baba grubu bizim ocağımıza bağlıdır. Köyümüzde ocağımızdan başka 4 büyük ocak dede sülalesi yaşamaktadır, 1-Kemal Sultan 2-Seyyit Battal Gazi Ocağı 3-Koçu Baba ocağı 4-Pir Ahmet Efendi Ocağı Eski zamanda köyümüzde medrese eğitimi verilmiştir. Köyümüz Eskişehir’e 46 Km, Seyitgazi ye 6 Km Uzaklıktadır. Köyümüz çiftçilik ve hayvancılıkla uğraşır, en düşük tahsillisi lise mezunudur, Tabi köyümüzü anlatacaksan Babai tarikatının kurucusu olan S.S.Sücaaddin Veli Aleviliğinin erkanı anlatılmalı diye düşünüyorum, Yol, erkan deyince, sürekler neler yapıldığı anlaşılır. Her ocağın bir süreği olsa da, yol bir sürekte birdir. Bütün cemlerde aynı şey olur, sırası değişiktir, yapılış şekli değişiktir, hepsin de aynı ritüeller olur. Dede Ceme Başlama duası verir ve cem başlar. 1-Ceme hakim olacak, suskunluğu birliği sağlayabilecek bilgili olgun dedeye yardımcı olacak gözcü meydancı seçilir. 2-Yapılan bütün tarikat erkanların da başta rızalık alınır, Dede duasını verir, 3-Tüm canlar birbirinden razı oldu mu, cem birbiri ve dışarıdakilerle helalaştırılır, Biz buna ilk cem birleme deriz (Kırk Kişinin Gönül birlemesidir.) Dede Münacat duası, genel dua verir. 4-Sonra, yapılan özür ve hatalara tövbe edilir, Aşık veya Dede özür Duazı İmamı okur, dede tövbe duası verir, 5-Yapılan cemin özelliğine göre Kurban duazı imamı, kurban nefesi okunur. Dede 12 imam okuyarak dua verir. 6-Aşık üç nefes, bir duazı İmamı okur, bitince dede duasını verir, bunu söylenen deyişleri açar, ne anlamda söylendiğini belirtir. (sohbet olur) 7-Car (Süpürge) hizmeti olur ortadaki pislikler, kin, kibir, hasetlik, riya, benlik bütün cemin üzerinden atılır, yok edilir. Cemin Peygamber Ahlakı ile ahlaklanması sağlanır, Dede duasını verir. 8-Leğen, İbrik Hizmeti olur, Cem’e Tarikat Abdest’ti aldırılır. (Kişi atlamamaca, tüm cemdeki canlar, bu sudan alır yüzlerine sürerler). 9-Hak Muhammed Ali Çerağı uyarılır, Duası verilir.

19

10-Aşık üç Çerağ duazı imamı okur, dede duasını verir, 11- Seccade serilir, dede duasını verir, 12- kısaca söylüyorum Görgüsü yapılacak canlar seccade üstüne alınır, onların tekrar sorgusu olur helalaştırılır, içerden ve dışarıdan şikayetçi çıkmasa, çarşaf hizmeti olur. 13- Tüm Cem, Tevhid’ i Duazı imam okur, dede duasını verir. 14-Sccade kaldırılır. Dede dua verir, 15-Car Süpürge hizmeti yapılır 16-Türkçe Kur’an okunur, veya aşık üç duazı imamı okur (kuran; Dar Ölüm hizmeti olursa okunur, yoksa bu görevi Aşık yapar.) 17-Dede mihracı anlatır. (Bizim ocağımızda bağlama ile mihraçlama yapılmaz) 18- Mihracın içinde Kırklar semahı dönülür dede duası verir. 19-Sakka suyu dağıtılır, (72 şehidi şuheda anısına) Dede duasını verir 20-Can Baş Lokması dağıtılır, Dede duasını verir, 21-Ağız tatlılığı dağıtılır, Dede duasını verir, 22-Semahlar dönülür 23-Son Cem birleme yapılır, (Cem Başlamasından bitimine kadar olan sürenin) Dede duasını verir, 24-Hizmet Bitirme duazı imamını Aşık (zakir) okur. 25 -Lokmalar dağıtılır, Dede duasını başlarken ve biterken verir 26- Dede oturan duran verir. Ve cem dağılır Bizlerde çerağ, hizmete göre üç tane uyarılır, veya bir tane uyarılır. Zorunlu olmazsa Çerağ sır edilmez, tehlike varsa veya başka bir sebepten, sır edilecekse, çerağı uyaran sır eder, veya pir mürşit sır eder. Kurban önceleri ,cem toplanınca içeri gelir, cemin ortasında tekbirlenirdi, kurbancının duası verilir, kesilecek bıçağın duası verilir öyle kesilirdi, kesilecek hayvan yatarsa, behire kabul edilir (Önceden teslim oldu) deyip kesilmezdi. Şimdi şehir yerlerinde yetişmediği için kurban sahipleri bir gün önceden sorgudan geçirilip gündüzden kesiliyor. Dua ile başlayan ve dua ile biten, yaşanan, cem akışı bu şekildedir. Muharrem erkanları yapılır. Muharrem başladığında, Çerağ kara çarşafa sarılır, yerine koyulur, genelde, muharrem sohbeti yapılır, mersiye söylenir , sazsız yapılırdı fakat son zamanlarda saz ile mersiye söyleniyor, bittiğinde çerağ cem yapılarak tekrar açılır ve uyarılır. Birlik Aşuresi 12. gün kaynatılır,öğleden sonra kurban kesilir. 3 gün masumu pak orucu, 10 gün şükranlık orucu, 2 gün İmam Zeynel Abidinin kurtuluşu için oruç tutulur. Hızır orucu tutulur üç gündür. Abdal Musa ve birlik cemleri yapılır 48 Perşembe cemini yaparız, kimse ceme gelmese de dede veya meydancı, cem çerağını muhakkak uyarır, Ikrar, Müsahip, dar erkanlarında kurban kesmek zorunludur, görgü cemlerinde canımız her sene hizmetini yapıyorsa birlik cemine katılabilir, yoksa kendi kurban kesmesi gerekir . V.10. 1923 Cumhuriyet ilanına kadar hangi dilde ibadet yapıyordunuz? Türkçe

V.11. Bugün hangi dilde ibadet yapıyorsunuz? Türkçe

V.12. Anadiliniz nedir, bu dilde ibadet yapmak ister misiniz? Türkçe

VI. ALEVİLİK-BEKTAŞİLİKLE İLGİLİ BİLGİ EDİNME YOLLARI

VI.1. Alevilik / Bektaşilik ya da dinle ilgili kitapları ne kadar sıklıkta okuyorsunuz?

( X ) a. Düzenli olarak her gün ( ) b. Cuma akşamları ( ) c. Ara sıra ( ) d. Önemli sayılan günlerde (Muharrem, Nevruz vb. gibi) ( ) e. Hiç okumam

20

VI.2. Alevilikle / Bektaşilikle ilgili bilgi düzeyinizi nasıl buluyorsunuz?

( ) a. Bilgi seviyemi çok yüksek buluyorum ( ) b. Bilgi seviyemi orta düzeyde buluyorum ( ) c. Bilgi seviyemi az düzeyde buluyorum ( ) d. Bilmiyorum/Bilgim pek yok ( x ) e. Diğer: İnsanların kendini yenilemesi gerekir, onun için okuyup öğrenmek gerekir, buda bilgi ile olur, kimse biliyorum diyemez, VI.3. Alevilikle / Bektaşilikle ilgili bilgileri kimden ve nereden öğrendiniz? ( Birden çok seçenek işaretlenebilir.)

( x ) a. Kendi kendime okuyup araştırdım ( x ) b. Ailemden öğrendim ( ) c. Okullardan öğrendim ( ) d. Akrabalarımdan ( ) e. Yetişkinlerden ( x ) f. Dedelerden ( ) g. Babalardan ( ) h. Radyo / TV' den ( x ) ı. Kitaplardan ( ) i. Rehberlerden ( ) j. Din adamlarından ( İmam, Vaiz vb. gibi ) ( x ) k. Başka : iyi bir izleyiciyim, iyi bir araştırmacıyım, tüm insanlarla iletişimim iyidir. bu şekilde de güzel şeyler öğreniyorum .

VI.4. Size göre çocukların Alevi inancına göre eğitilmesi gerekli midir?

( x ) a. Evet ( ) b. Hayır ( ) c. Fikrim yok VI.5. Size göre, çocuklar Alevilikle ilgili bilgileri en iyi nereden öğrenebilirler?

( x ) a. Aileden ( ) b. İmam – Hatip liselerinde ( x ) c. Devletin genel resmi okullarından ( ) d. Kur' an kurslarında ( x ) e. Dergâhlardan ( ) f. Fark etmez ( x ) g. Dedelerden / Babalardan ( ) h. Dini bilgi verilmesini istemiyorum. ( ) ı. Özel kurslardan ( ) i. Başka VI.6. Dinlediğiniz veya tanıdığınız Dedeleri nasıl buluyorsunuz?

( ) a. Ahlak ve bilgi yönünden yeterli ve saygı değer ( ) b. Bilgi olarak yeterli, fakat yaşantı olarak eksiklikleri var ( ) c. Ahlaklı saygı değer; fakat bilgi yönünden yetersiz ( ) d. Hem bilgi hem de davranış olarak birçok eksiklikleri var ( x ) e. Başka ( Yazınız ) : eskiden olan Allah eyvallah dedem dedeliği yavaş yavaş azalıyor, fakat yinede alevi toplumu dedesini her türlü kabul ediyor, onlara layık olmak lazım, bütün dedelerin kendini yetiştirmesi gerekir.

21

VI.7. Toplumun Dedelere / Babalara ihtiyacı var mıdır?

( x ) a. Evet Toplumumuzu iyi temsil edebilecek dedelere ihtiyaç var ( ) b. Hayır ( ) c. Fikrim yok VI.8. Dedelik / Babalık kurumunun etkisi eskiye nazaran azaldı mı?

( ) a. Evet ( ) b. Hayır ( X ) c. Kısmen VI.9. Artık günümüzde Dedelik / Babalık kurumunun kaldırılması gereğine inanıyor musunuz?

( ) a. Evet ( X ) b. Hayır 1300-1400 yıllık kaybolmayan özünü koruyan Alevilik, yoksa biter ( ) c. Kısmen ( ) d. Fikrim yok VII. ALEVİ–BEKTAŞİLİKTE İBADET VE İNANIŞLAR

VII.1. Kendinizi inanç açısından nasıl ifade ediyorsunuz?

( x ) a. Alevi ( ) b. Bektaşi ( ) c. Alevi – Bektaşi ( ) d. Kızılbaş ( ) e. Şii ( ) f. Şia ( ) g. Nusayri ( ) h. Bedreddini ( ) ı. Ali taraftarı ( ) i. Caferi ( ) j. Başka ( Yazınız ) :

VII.2. Alevilik – Bektaşilik ( Kızılbaşlık ) size göre nedir?

( ) a. Mezheptir ( ) b. Tarikattır ( ) c. Kültürdür ( ) d. Felsefedir ( ) e. Yaşam Tarzıdır ( ) f. Tek başına bir dindir ( x ) g. İnançtır ( ) h. Başka :.........................................................................................................................................

VII.3. Size göre aşağıda yer alan uygulamalardan hangileri Alevilikte yer alan temel ibadet ve inançlardır?

I-İnancınızda var mı?

II-Uyguluyor musunuz?

22

a. Var

b. Yok

c. Fikrim

Yok

a. Devamlı

b. Ara Sıra

c. Hiç

1. Musahip tutmak ( x ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 2. Muharrem Orucu tutmak ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 3. Cem yapmak ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 4. İkrar vermek ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 5. Hızır Orucu tutmak ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 6. Alevi-Bektaşi Ulularının/büyüklerinin Türbelerini ziyaret etmek

( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( )

7. Dedelerden / Babalardan el almak ( x ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 8. Hızır Kurbanı kesmek ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 9. Saz çalmak vb.aletler(......................................) ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 10. Abdal Musa Kurbanı kesmek ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 11. Bayramda Halka Namazı kılmak ( x ) ( ) ( ) ( ) ( x ) ( ) 12. On Dört Masum Pak Orucu tutmak ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 13. Muharrem orucunun sonunda kurban kesmek ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 14. Niyaz etmek ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 15. Hakkullah / Çıralık vermek ( x ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( x ) 16. Semah dönmek ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 17. Allah’a inanmak ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 18. Adak kurbanı kesmek ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 19. Hacca gitmek ( ) ( x ) ( ) ( ) ( ) ( ) 20. Meleklere inanmak ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 21. Kelime-i Şahadet getirmek ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 22. Peygamberlere inanmak ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 23. Namaz kılmak ( ) ( x ) ( ) ( ) ( ) ( ) 24. Ahirete inanmak ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 25. Zekat/Fitre vermek ( x ) ( ) ( ) ( ) ( x ) ( ) 26. Kurban Bayramında Kurban kesmek ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 27. Meydana girmek ( ) ( x ) ( ) ( ) ( ) ( ) 28. Hizmet görme ve baş okutma ücreti verme ( ) ( x ) ( ) ( ) ( ) ( ) 29. Nasip vermek ( ) ( x ) ( ) ( ) ( ) ( ) 30.Don değiştirme/Başka biçiminde yeniden doğma

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

31. Mevlüt okutmak ( ) ( x ) ( ) ( ) ( ) ( ) 32. Cuma' ya gitmek ( ) ( x ) ( ) ( ) ( ) ( ) 33. Bayramda bir evde Tarikat Namazı kılmak ( x ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 34. Bayramda Cami’de Namazı kılmak ( ) ( x ) ( ) ( ) ( ) ( ) 35. Ramazan Orucu tutmak ( son 3 ) ( )30 gün ( x ) ( ) ( ) ( ) ( x ) ( )

VII.4. Aşağıdaki Evliya / Erenleri ne kadar sıklıkla ziyaret ettiniz?

Ziyaret ettiğiniz Evliya ve Veliler kimlerdir? Aşağıdakilerden başka gittiğiniz ziyaret adlarını belirtiniz.

a.Hiç ziyaret

etmedim b. 1 Kez

c. 2 Kez

d. 3 Kez

e. 4 Kez ve Daha

Fazla

1. Hacı Bektaşi Veli’yi ziyaret ettiniz mi? ( ) ( ) ( ) ( ) ( x )

23

2. Abdal Musa Sultan’ı ziyaret ettiniz mi? ( ) ( ) ( ) ( ) ( x )

3. Hacca gittiniz mi? ( ) ( x ) ( ) ( ) ( )

4. Kerbela ( Necef ) gittiniz mi? ( ) ( x ) ( ) ( ) ( ) 5. Başka( adı ) Meşhed’e İmam Rıza’ya gittim. Meşhedi oldum.

( ) ( x ) ( ) ( ) ( )

VII.5. Aşağıdaki hayır işlerini yılda kaç kez yaparsınız? (Her seçenek için ayrı işaretleme yapınız.)

a. Yılda

birden çok b.

Yılda bir c.

Daha az d.

H i ç

1. Kömbe yapıyor musunuz? Hızır unu lokması lokma yapılır ama Hızır izine bakılmadan

( ) ( ) ( ) ( )

2. Aşure yapıyor musunuz? ( ) ( x ) ( ) ( )

3. Kimsesiz ve fakirlere yardım yapıyor musunuz?

( x ) ( ) ( ) ( )

4. Hayır derneklerine yardım yapıyor musunuz? ( x ) ( ) ( ) ( )

5. Dergâhlara yardım yapıyor musunuz? ( x ) ( ) ( ) ( )

6. Zekât veriyor musunuz? ( ) ( x ) ( ) ( )

7. Fitre veriyor musunuz? ( ) ( ) ( ) ( x )

8. Lokma yapıyor musunuz? ( x ) ( ) ( ) ( )

9. Nevruz'da süt dağıtıyor musunuz? ( ) ( ) ( ) ( x )

10. Bez bağlıyor musunuz? ( ) ( ) ( ) ( x )

11. Mum yakıyor musunuz? ( x ) ( ) ( ) ( )

12. Başka............................................................. ( ) ( ) ( ) ( )

VII.6. Aşağıdaki uygulamaların hangilerini yaparsınız? (Her seçenek için ayrı işaretleme yapınız. )

a. Evet b. Hayır

1. Baş okutmaya inanıyor musunuz? ( ) ( x )

2. Sihir – büyüye inanıyor musunuz? ( ) ( x )

3. Fala inanıyor musunuz? ( ) ( x )

4. Muskaya inanıyor musunuz? ( ) ( x )

5. Nazara inanıyor musunuz? (x ) ( )

6. Kurşun döktürmeye inanıyor musunuz? ( ) ( x )

7. Yatır ziyaretine inanıyor musunuz? ( x ) ( )

VII.7. Hacı Bektaş Veli bedeninde gelenin Ali'nin kendisi olduğu inancına katılıyor musunuz?

24

( x ) a. Evet ( ) b. Hayır ( ) c. Kısmen

VII.8. Kur'an-ı Kerim’i Arapça okumayı biliyor musunuz?

( ) a. Evet ( x ) b. Hayır ( ) c. Kısmen

VII.9. Buyruk / Erkanname vb. gibi kitapları okuyabiliyor musunuz?

( x ) a. Evet ( ) b. Hayır ( ) c. Kısmen VII.10. Hz. Ali ile ilgili ayetlerin Kur’an-ı Kerim’den çıkarıldığına inanıyor musunuz?

( ) a. Evet ( ) b. Hayır ( x ) c. Kısmen

VII.11. Kur’an'ın bugünkü şekliyle eksik olduğu düşüncesine katılıyor musunuz?

( ) a. Evet ( ) b. Hayır ( x ) c. Kısmen VII.12. Hacı Bektaş Veli, Atatürk ve benzerleri aynı kişiler mi?

( ) a. Evet ( x ) b. Hayır ( ) c. Kısmen VII.13. Mehdi ( kurtarıcı ) bekleme inancı Alevilikte / Bektaşilikte var mı?

( ) a. Evet ( ) b. Hayır ( x ) c. Kısmen VII.14. Niyazın Namazın yerini tuttuğu düşüncesine katılıyor musunuz?

( x ) a. Evet ( ) b. Hayır ( ) c. Kısmen VII.15. "Allah kendini Âdemde göstermiştir. “Bunun için ibadetimiz Cemal Cemaledir." inancına katılıyor musunuz?

( x ) a. Evet ( ) b. Hayır ( ) c. Kısmen VII.16. Hangi Türbeyi ziyaret etmekle Hacı olacağınıza inanıyorsunuz?

( x ) a. Hacı Bektaş Veli’yi

25

( x ) b. Kâbe’yi ( x ) c. Önemli olan niyet, insanların Allahın velilerini ziyaret etmesi o niyetle dua da bulunması, insanlara hac yolunu açar, yolumuzda ise dedenin etrafını tevaf etmek haç tır.şeriatta, kabe de ihram giymek ölmeden önce ölmektir, tarikatta dedenin önünde sorgudan geçip çarşaf altına yatmak oda ölmeden ölmektir, şeriatta 7 defa kabenin etrafında dönmek tevaf etmektir, tarikatta nefsin terbiyesidir, şeriatta tevafın sonunda kabeye dönerek 2 rekat namaz kılarlar, bunu yaparken kabeyi ortadan kaldırırsan, Yok sayarsan, insanlar birbirilerinin yüzüne bakar, cemal cemaledir. buda tarikatın namazıdır, Mürşidin karşısında. Niyet iyi ise, hacı olmak istiyorsan, cem de de hacı olursun kabede de

VII.17. Namaz kılıp, Hacca giden ve Ramazan Orucunu tutan Alevi Sünnileşmiş sayılır mı?

( ) a. Evet ( ) b. Hayır ( x ) c. Kısmen

VII.18. Alevilerin / Bektaşilerin ta Ruhlar âleminde Müslüman oldukları, Sünnilerin ise Zülfikar zoruyla sonradan Müslüman oldukları inancına katılıyor musunuz?

( ) a. Evet ( ) b. Hayır ( ) c. Kısmen, Sünnilerin içinde de gerçek Müslüman olanlar Ali Ehlibeyt’i seven mümün müslümanlar var.

VII.19. Cemevi’nin Cami’nin yerini tuttuğu düşüncesine katılıyor musunuz?

( x ) a. Evet orası zaten cami değil mescittir. ( ) b. Hayır ( ) c. Kısmen VII.20. Gün geçtikçe Alevilerin inançlarının zayıflamakta olduğu görüşüne katılıyor musunuz?

( ) a. Evet ( Nedeni )

( x ) b. Kısmen ( Nedeni ) , yaşam şartları cem evlerine gelmeyi engelliyor, dede talip ilişkisi zayıflıyor, zorlaşıyor, çoğu alevi canımız ıkrar bile vermiyor, sorgusunu yaptırmıyor, tabi aile bunu görerek Aleviliğe ulaşamıyor, Alevilikte sadece ceme gitmekte sürek devam etmez, ikrar verip müsahip olmak gerekir ki o zaman alevi olursun, yolun gereği budur. Eskiden evlenildiği gün ıkrar verilir, arkasından uygun bir zamanda hemen müsahip bağlanırdı. şimdi cemlerde 50 yaşında canlarımız ıkrar veriyor. Buda yolu olumsuz etkiliyor, Bakıyorsun alevi canlarımız yolu temsil ediyor konuşma yapıyor, Alevilik için çalışmalar yapıyor, ama ıkrarlı değil. içinde olmak gerekir, bu yol için hizmet ediyorsan, konuşuyorsan katkı yapmıyacaksın, içine gireceksin.

( ) c. Hayır

VII.21. Alevi köylerine “Cemevi” yapılmalı mıdır?

( x ) a. Evet ( ) b. Hayır VII.22. Alevi köylerine “Cami’ ya da “Mescid” yapılmalı mıdır?

( ) a. Evet ( x ) b. Hayır Cemevi olduktan sonra mescide de gerek yok

26

VIII. KİTLE İLETİŞİM / ULAŞIM

VIII.1. Televizyon izliyor musunuz?

( ) a. Televizyon hiç izlemem ( ) b. Her gün izlerim ( ) c. Haftada 4-5 gün ( ) d. Haftada 2-3 gün ( ) e. Haftada 1 gün ( ) f. Daha seyrek ( ) g. Cumartesi-Pazar ( x ) h. Zamanım oldukça ( ) ı. Başka ......................................................................................................................................... VIII.2. Hangi kanalları seyrediyorsunuz? ( Birden fazla yanıt verebilirsiniz )

( ) a. Atv ( ) b. Show ( x ) c. Tv. 10 ( ) d. Kanal D ( ) e. TRT-1 ( x ) f. Halk Tv. ( x ) g. Cem Tv. ( x ) h. Yol Tv. ( x ) ı. Barış Tv. ( x ) i. Diğer Ulusal kanal, VIII.3. Radyoyu her gün dinler misiniz?

( ) a. Evet ( x ) b. Hayır VIII.4. Dinlediğiniz radyoları belirtiniz: ............................................................................................

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

VIII.5. Gazete okur musunuz?

( ) a. Gazete okumam ( x ) b. Sürekli okurum ( ) c. Ara sıra okurum

VIII.6. Okuduğunuz gazeteleri belirtiniz: sözcü yurt, posta ………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

VIII.7. Kışın kentte mi, köyde mi kalıyorsunuz?

( x ) a. Kentte ( ) b. Köyde

27

IX.4. Din ve siyaset birbirinden ayrılmalı mı?

( X ) a. Evet ( ) b. Hayır ( ) c. Fikrim yok

IX.5. Milliyetçi ve Radikal İslami hareketler bir tehlike mi? ( x ) a. Evet ( ) b. Hayır ( ) c. Fikrim yok IX.6. Aleviler / Bektaşiler Diyanet te temsil edilmeli mi?

( ) a. Evet ( x ) b. Hayır ( ) c. Fikrim yok IX.6a. Türkiye’de Diyanet kalsın mı, kaldırılsın mı?

( x ) a. Evet gerçi biz kalkmasını istesekte kalkmaz ama en azından bizim isteklerimizi verip bize karışmasınlar. ( ) b. Hayır

IX.7. Oy verdiğiniz siyaset adamında / siyasi partide en çok hangi özellikleri ararsınız?

a. Çok b. Az c. Hiç 1. Halka yakınlık ( x ) ( ) ( ) 2. Dürüstlük ( x ) ( ) ( ) 3. Kültür ( x ) ( ) ( ) 4. Yüksek tahsil ( ) ( ) ( ) 5. Demokrat olma ( x ) ( ) ( ) 6. Milliyetçilik ( ) ( x ) ( ) 7. Dindarlık ( ) ( ) ( ) 8. Ünlü olma ( ) ( ) ( ) 9. Başka...................................................................................................................................................... IX.8. Aşağıdaki kurumlara ne kadar güveniyorsunuz?

a. Çok b. Az c. Hiç 1. Adliye ( ) ( x ) ( ) 2. Siyasi Partiler ( ) ( ) ( x ) 3. TBMM ( ) ( x ) ( ) 4. Ordu ( ) ( ) ( x ) 5. Polis ( ) ( ) ( x ) 6. Diyanet İşleri ( ) ( ) ( x ) IX.9. Eşinizin hangi partiye oy vereceğine siz mi ona söylersiniz yoksa kendisi mi karar verir?

( ) a. Ben ona söylerim ( x ) b. Kendisi karar verir ( ) c. Başkası söyler ( ) d. Birlikte karar veririz

28

IX.10. Alevi / Bektaşi gençlerin aşırı sağ ya da aşırı sol gruplara katılmasını nasıl buluyorsunuz?

( x ) a. Olumlu gerçi her şeyin aşırısı zararlı ama ( ) b. Olumsuz ( ) c. Fikrim yok IX.11. Ailevi veya toplumsal sorunların çözümü için hangisine başvurursunuz?

( ) a. Geleneksel Yollara ( Dedeye / Babaya, İleri gelenlere başvurarak ) ( ) b. Modern Yollara ( Mahkemelere başvurarak ) ( ) c. Hiç birine kendi aramızda hallederiz ( x ) d. Kendi aramızda halledemezsek yasal yollara başvurarak IX.12. Sizin dışınızdaki Alevi / Bektaşi grupları nasıl görüyorsunuz?

( ) a. Olumlu ( ) b. Olumsuz ( x ) c. Fikrim yok. bu yol için uğraşan çalışan Hakk Muhammed Aliye ulaşmak isteyen her kezi seviyoruz. IX.13. Kendinizi İran Şiileri ile aynı görüyor musunuz?

( ) a. Evet ( x ) b. Hayır ( ) c. Kısmen IX.14. Kendinizi Babalarla aynı görüyor musunuz?

( ) a. Evet ( x ) b. Hayır ( ) c. Kısmen IX.15. Sünnilerden kız alıp verir misiniz?

( ) a. Evet ( ) b. Hayır ( x ) c. Kısmen IX.16. Sünnilerle kız alıp-verişiniz aşağıdaki durumlardan hangisine uygundur?

( x ) a. Sadece kız alırız Tabii yola girmek eksiksiz yolun gereğini yapmak şartı ile ( ) b. Kız alıp-veririz IX.17. Alış-verişlerinizi yaptığınız kişilerin aynı inançtan olmasına dikkat eder misiniz?

( ) a. Evet ( ) b. Hayır ( x ) c. Kısmen IX.18. Çevrenizdeki Sünnilerle komşuluk ilişkileriniz nasıldır?

( x ) a. Olumlu ( ) b. Olumsuz IX.19. Çevrenizdeki Sünnilerin düğünlerine ve cenazelerine katılıyor musunuz?

( x ) a. Daima

29

( ) b. Arasıra ( ) c. Çok seyrek ( ) d. Hiç IX.20. Aleviler / Bektaşiler kimliklerini özgürce açıklayabiliyor mu?

( ) a. Evet ( ) b. Hayır ( x ) c. Kısmen IX.21. Aleviler / Bektaşiler adına geçmişe göre Türkiye’de bir şey değişti mi?

( x ) a. Evet ( ) b. Hayır IX.22. Alevilerin ya da Aleviliğin günümüzde sorunları nelerdir?

( ) a. Kimlik bunalımı ( x ) b. Haklarının tanınmaması ( ) c. Örgütsüzlük ( kurumsallaşamama ) ( ) d. Siyasetçilerin ve hükümette yer alanların tutumu ( ) e. Alevilerin sorunları, ülke sorunları ile aynı ( X ) f. Başka İÇTE BÜTÜNLEŞEMEME....................................................................................... Dünya Alevi-Bektaşi Ansiklopedisi için bu projede eksik veya yanlış bulduğunuz, eklemek istediğiniz, öneriniz varsa, bizi uyarmanızı ve bilgilendirmenizi rica ederiz.

..Yolumuzundaki Kur’an Bütünlüğü ile ilgili hiç soru yok

..................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................

Görüşülen Seyit/Dede/Baba/Çelebi...

Adı Soyadı Tarih İmza

MEHMET DEMİRTAŞ 10.09.2014 Not 1: Bu formu Dede kendisi doldurmadıysa, başka biri tarafından Dede’nin söylediklerini yazıya alan kişinin adı soyadı, tarih ve imzası olacak. Adı Soyadı Tarih İmza

30

31

______________________________ ____________________ _____________________

Not 2: Bu formu teslim alanın adı soyadı, tarih ve imzası olacak.

Adı Soyadı Tarih İmza

______________________________ ____________________ _____________________

Not 3: Bu doldurulmuş formun bir kopyası görüşülen Dede’ye verilecek, aslını da,

İsviçre Alevi Bektaşi Dergahı

Postfach 250,

4503 Solothurn / İsviçre adresine yollayınız.

Teşekkürler, Saygılar...

Hizmetleriniz Hakk-Muhammed-Ali Divanına Yazıla!

BOZATLI HIZIR ( ŞAH-I MERDAN ) YARDIMCIMIZ OLSUN!..

GERÇEĞİN DEMİNE HÛ...