- Th©i S¿ Hoa Kÿ

VIETNAM NEWS NETWORK (VNN)

P.O. Box 661162

Sacramento, CA 95866

Phone & Fax: 916-480-2724

Email: vnn@vnn-news.com

Website: www.vnn-news.com

**********************************Bài Vª Hàng Ngày

Ngày 04 Tháng 05 Næm 2007

**********************************

1- Bình LuÆn ViŒt Nam

- QuÓc H¶i ViŒt C¶ng ñåi DiŒn Cho Ai?

Trung ñiŠn

2- Th©i S¿ Hoa Kÿ

- CÖn mê säng súng Çån ª MÏ còn kéo dài ljn bao gi©?

TrÀn Vi‰t ñåi HÜng

3- DiÍn ñàn Häi Ngoåi

- Tåi Sao CSVN vu khÓng các t° chÙc dân chû là 'khûng bÓ'?

NguyÍn ñ‡ Thanh Phong

4- DiÍn ñàn QuÓc N¶i

- ñiŠm d» trong ngày bÀu cº QuÓc h¶i?

NguyÍn PhÜÖng Anh

5- Tåp Chí Á Châu

- NgÜ©i C¶ng Sän Trung QuÓc ñã VÃt Huân ChÜÖng, ñÓt Tuyên DÜÖng

Minh DÛng

6- ñ©i SÓng Quanh Ta

- Trái cây n¥ng mùi nhÃt châu Á

7- Câu ChuyŒn ñiŒn �nh

- NgÜ©i Çàn ông trÎ giá 4 tÌ USD

Sean Smith (Newsweek) - Minh Trang phÕng dÎch

8- Gi§i ThiŒu Sách M§i

- Tác PhÄm "Tuy‹n TÆp" cûa tác giä Võ ñình

NguyÍn Månh Trinh

9- TruyŒn Hay Ngoåi QuÓc

- Bình Minh MÜa

Pautovsky Konstantins

**********************************

1- Bình LuÆn ViŒt Nam

- QuÓc H¶i ViŒt C¶ng ñåi DiŒn Cho Ai?

Trung ñiŠn

Ngày 25 tháng 4 vØa qua, C¶ng sän ViŒt Nam Çã cho công bÓ danh sách cûa 876 'Ùng cº viên Çåi bi‹u quÓc h¶i khóa XII', ÇÜ®c Çäng ch†n và së ÇÜa cho 'cº tri' toàn quÓc bÕ phi‰u tuy‹n ch†n 500 Çåi bi‹u chính thÙc. Danh sách 876 'Ùng cº viên Çåi bi‹u' này ÇÜ®c ch†n ra tØ các danh sách ÇÜ®c thi‰t lÆp và gån l†c qua ba h¶i nghÎ g†i là 'hiŒp thÜÖng' gi»a M¥t TrÆn T° QuÓc v§i nh»ng cÖ quan cûa Çäng C¶ng sän ViŒt Nam tåi các ÇÎa phÜÖng. N‰u không có gì thay Ç°i vào gi© phút cuÓi thì danh sách 876 Ùng cº viên Çåi bi‹u quÓc h¶i này ÇÜ®c coi là danh sách sau cùng Ç‹ cº tri 'ch†n l¿a' trong cu¶c bÀu cº diÍn ra vào ngày 20 tháng 5.

Theo quy ÇÎnh cûa hi‰n pháp ViŒt c¶ng næm 1992 và tu sºa næm 2001 thì 'Çåi bi‹u quÓc h¶i là ngÜ©i Çåi diŒn cho š chí nguyŒn v†ng cûa nhân dân, không chÌ Çåi diŒn cho nhân dân ª ÇÖn vÎ bÀu ra mình mà còn Çåi diŒn cho nhân dân cä nܧc'. N‰u cæn cÙ theo ÇÎnh nghïa này, nh»ng ngÜ©i ra Ùng cº hay ÇÜ®c bÀu làm Çåi bi‹u quÓc h¶i, không phäi Ç‹ phøc vø Çäng phái cûa mình mà là Ç‹ phøc vø quÀn chúng nhân dân. Trong th¿c t‰, diÍn trình chuÄn bÎ bÀu cº Çåi bi‹u quÓc h¶i cûa ViŒt C¶ng Çã không nh¢m hình thành m¶t l¿c lÜ®ng dân cº Çåi diŒn cho š chí và nguyŒn v†ng cûa ngÜ©i dân mà chÌ là nh»ng cá nhân ÇÜ®c Çäng C¶ng sän ViŒt Nam cho Çóng vai 'Çåi bi‹u quÓc h¶i' Ç‹ phøc vø các nhu cÀu cûa Çäng mà thôi. ñiŠu này Çã th‹ hiŒn rÃt rõ trong k‰t quä tuy‹n ch†n 'Ùng cº viên' Çåi bi‹u quÓc h¶i mà Hà N¶i Çã loay hoay th¿c hiŒn trong 3 tháng vØa qua nhÜ sau.

ThÙ nhÃt là trong H¶i nghÎ hiŒp thÜÖng lÀn thÙ hai, có hÖn 200 ngÜ©i t¿ Ùng cº tåi các thành phÓ Sài Gòn, Hà N¶i, Häi Phòng và m¶t sÓ TÌnh. C¶ng sän ViŒt Nam Çã cho báo chí phÕng vÃn, tÜ©ng thuÆt vŠ s¿ kiŒn có hÖn 200 ngÜ©i t¿ Ùng cº này Ç‹ lôi kéo s¿ quan tâm cûa dÜ luÆn. NhÜng k‰t quä cûa Ç®t tuy‹n ch†n sau cùng thì danh sách chÌ còn khoäng 30 ngÜ©i t¿ Ùng cº. NhiŠu ngÜ©i bÎ tØ chÓi Çã kiŒn lên ûy ban bÀu cº nhÜng không ÇÜ®c trä l©i thÕa Çáng, có ngÜ©i thì bÎ Çe d†a nên không dám khi‰u nåi. V§i m¶t ÇÃt nܧc có 86 triŒu dân mà chÌ có 30 ngÜ©i t¿ Ùng cº cho thÃy là viŒc tuy‹n ch†n này không phäi do š chí cûa dân mà là do s¿ s¡p x‰p cûa Çäng.

ThÙ hai là Ç‹ tuy‹n ch†n ra 500 Çåi bi‹u quÓc h¶i mà con sÓ Ùng cº viên chÌ có 876 ngÜ©i là quá ít. Thông thÜ©ng con sÓ Ùng cº viên phäi gÃp Çôi sÓ Çåi bi‹u tuy‹n ch†n, tÙc là tØ 1000 cho ljn 1300 Ùng cº viên trên toàn quÓc thì khi Çó các cº tri ch†n l¿a m§i dÍ dàng và công b¢ng. ñ†c danh sách các Ùng cº viên tåi các ÇÖn vÎ bÀu cº, ngÜ©i ta thÃy hÀu h‰t m‡i ÇÖn vÎ chÌ có 5 Ùng cº viên và cº tri phäi ch†n 3 trên con sÓ 5 Ùng cº viên này. ChÌ cÀn tinh š khi džc bän danh sách Ùng cº viên, ngÜ©i ta bi‰t ngay là ai së bÎ loåi. Nghïa là 2 ngÜ©i ÇÜa ra trong m‡i ÇÖn vÎ bÀu cº chÌ là nh»ng con dê t‰ thÀn vì h† Çã bi‰t trܧc là së bÎ thÃt cº. Ví dø tåi Thành phÓ Hà N¶i, ÇÖn vÎ bÀu cº sÓ 1 tåi quÆn Ba ñình và Câu giÀy có 5 Ùng cº viên, Çó là NguyÍn Ng†c Nhanh (ñåi h†c - ThÜ®ng tܧng công an Hà N¶i); NguyÍn HÒng SÖn (Thåc sï, k› sÜ ÇiŒn khí hóa); NguyÍn Phú Tr†ng (Ti‰n sï - chû tÎch quÓc h¶i); NguyÍn ñoàn Trung (kÏ sÜ kinh t‰ xây d¿ng); NguyÍn ThÎ Thanh Xuân (LuÆt sÜ). Nhìn vào lš lÎch cûa 5 ngÜ©i này, ngÜ©i ta bi‰t ch¡c các ông NguyÍn Ng†c Nhanh, NguyÍn HÒng SÖn, NguyÍn Phú Tr†ng së ÇÜ®c Ç¡c cº.

ThÙ ba là trong danh sách 876 Ùng cº viên, sÓ ngÜ©i là Çäng C¶ng sän ViŒt Nam có 721 ngÜ©i, sÓ ngÜ©i không là Çäng viên là 155. T› lŒ này không tÜÖng xÙng v§i t› lŒ Çäng viên Çäng C¶ng sän ÇÓi v§i dân sÓ ViŒt Nam. HiŒn nay Çäng C¶ng sän ViŒt Nam có 3.1 triŒu Çäng viên ÇÓi v§i 35 triŒu cº tri trên 18 tu°i. N‰u Çåi bi‹u quÓc h¶i là ngÜ©i Çåi diŒn š chí và nguyŒn v†ng cûa dân thì không th‹ nào t› lŒ Çäng viên Çäng C¶ng sän ÇÜ®c ÇŠ cº ra làm Ùng cº viên Çông hÖn sÓ Ùng viên ngoài Çäng. V§i t› lŒ này, ch¡c ch¡n là Çäng viên Çäng C¶ng sän ViŒt Nam së chi‰m Ça sÓ trong quÓc h¶i và trª thành nÖi Çåi diŒn 'š chí' cûa Çäng C¶ng sän chÙ không phäi bi‹u hiŒn nguyŒn v†ng cûa ngÜ©i dân.

M¥t khác, so v§i 11 kÿ bÀu cº quÓc h¶i tØ trܧc ljn nay, trình Ƕ h†c vÃn cûa các Ùng cº viên lÀn này ÇÜ®c liŒt kê trong phÀn lš lÎch, tuyŒt Çåi Ça sÓ ÇŠu tÓt nghiŒp trên cÃp Çåi h†c. Trong sÓ này có khoäng 15% là Ti‰n sï và 25% là Thác sï (cao h†c). ñÓi v§i quÓc gia Çang trên Çà phát tri‹n, nh»ng ngÜ©i tham gia vào các trách vø Çåi diŒn dân trong quÓc h¶i hay trong cÖ quan nhà nܧc là ÇiŠu cÀn phäi khuy‰n khích. Tuy nhiên phäi là nh»ng ngÜ©i có næng l¿c th¿c s¿ Çi Çôi v§i trình Ƕ ÇÜ®c ghi trong lš lÎch. Trong trÜ©ng h®p ViŒt Nam, trình Ƕ và væn b¢ng Çã không Çi Çôi v§i nhau. HÀu h‰t nh»ng ngÜ©i n¡m gi» quyŠn l¿c ÇŠu thu¶c th‰ hŒ cÛ, không có trình Ƕ h†c vÃn nên Hà N¶i m§i ch‰ ra cái g†i là 'giáo døc hŒ tåi chÙc', tÙc là cho phép nh»ng cán b¶ Çang làm viŒc trong các công sª nhà nܧc, ghi danh Çi h†c l§p bÒi dÜ«ng cÃp tÓc khoäng vài tuÀn Ç‹ sau Çó nâng lên thành tÓt nghiŒp Çåi h†c, tÓt nghiŒp Thåc sï hay Ti‰n sï. Nói cách khác, viŒc m¶t cán b¶ ÇÜ®c mang trình Ƕ ñåi H†c, Thåc Sï, Ti‰n Sï không phäi là do khä næng cûa h† mà là do Çäng ban cho 'h†c vÎ' Ç‹ phøc vø vào các nhu cÀu cûa Çäng mà thôi.

Qua m¶t sÓ nh»ng phân tích nói trên, rõ ràng là tØ lúc tuy‹n ch†n cho ljn khi ÇÜa ra làm Çåi bi‹u, nh»ng Ùng cº viên ÇŠu không làm theo š muÓn cûa h† mà hoàn toàn do Çäng s¡p x‰p và chÌ ÇÎnh cûa Çäng. Chính vì lë Çó mà KhÓi 8406 và hÖn 60 ñoàn th‹, nhân sï, Çoàn th‹ trong c¶ng ÇÒng ngÜ©i ViŒt ª trong và ngoài nܧc ÇÒng loåt kêu g†i ÇÒng bào tÄy chay cu¶c bÀu cº b¢ng cách: 1/Chính mình và vÆn Ƕng bån bè, thân nhân tìm lš c§ Ç‹ không Çi bÀu; 2/Gåch chéo toàn b¶ tên các Ùng viên và không bÀu cho bÃt cÙ ai trong danh sách Ùng cº viên. Vì cu¶c bÀu cº này do ViŒt c¶ng ÇÙng ra t° chÙc, ki‹m soát phi‰u và tuyên bÓ k‰t quä nên ch¡c ch¡n là Hà N¶i së tuyên bÓ cu¶c bÀu cº thành công; - nhÜng tùy theo phän Ùng tÄy chay cûa ngÜ©i dân ít nhiŠu - cách nói vŠ k‰t quä bÀu cº cûa ViŒt c¶ng có th‹ së thay Ç°i.

Tóm låi, 876 Ùng cº viên quÓc h¶i khóa XII chÌ là nh»ng con rÓi cûa Çäng C¶ng sän ViŒt Nam. H† không là Çåi diên cûa dân t¶c ViŒt Nam. Do Çó chúng ta phäi tÄy chay toàn b¶ cu¶c bÀu cº này.

=END=

2- Th©i S¿ Hoa Kÿ

- CÖn mê säng súng Çån ª MÏ còn kéo dài ljn bao gi©?

TrÀn Vi‰t ñåi HÜng

Ai Çã tØng coi nh»ng phim cao bÒi miŠn viÍn tây MÏ ch¡c ch¡n Çã tØng trông thÃy cänh 2 chàng cao bÒi ÇÙng ÇÓi diŒn nhau khá xa trên m¶t con ÇÜ©ng. Cä hai ÇŠu có súng và kÈ nào rút súng nhanh thì së hå ÇÓi thû. ñó là th©i nܧc MÏ vØa lÆp quÓc, ngÜ©i ta dùng súng Ç‹ thanh toán nh»ng hÆn thù, bÃt mãn mà hŒ thÓng pháp luÆt chÜa ÇÜ®c thi‰t lÆp v»ng ch¡c Ç‹ giäi quy‰t nh»ng tranh chÃp gi»a hai ngÜ©i. Ai cÛng nghï r¢ng sau cä træm næm trôi qua, chuyŒn ngÜ©i dùng súng Ç‹ giäi quy‰t vÃn ÇŠ không còn xäy ra trên ÇÃt MÏ væn minh n»a. LÀm to! Ÿ nܧc MÏ ngày nay ngÜ©i ta có th‹ mua súng Çån dÍ nhÜ mua m¶t món ÇÒ chÖi và hÆu quä là m‡i næm có chØng 30000 ngÜ©i ch‰t vì súng b¡n ª MÏ. Ngày thÙ hai 16 tháng 4 næm 2007 vØa rÒi, TrÜ©ng Çåi h†c Virginia Tech låi hÙng chÎu m¶t vø thäm sát kinh hoàng nhÃt trong lÎch sº súng ª MÏ khi m¶t sinh viên Nam Hàn tên Cho Seung-hui Çã dùng 2 cây súng mua h®p pháp Ç‹ gi‰t 32 sinh viên và giáo sÜ vô t¶i và cuÓi cùng dùng súng Ç‹ t¿ sát. LiŒu chuyŒn thäm sát ª ñåi h†c Virginia Tech có th‹ ngæn ngØa b¢ng nh»ng biŒn pháp cÃm hay ki‹m soát g¡t gao chuyŒn bán súng ÇÜ®c không? Câu trä l©i không ÇÖn giän vì Çã tØ lâu quyŠn t¿ do mua súng Çã là thói quen cûa dân MÏ và không dÍ thay Ç°i trong m¶t s§m m¶t chiŠu.

Trܧc vø thäm sát ª ñåi h†c Virginia Tech, Çã có nh»ng cu¶c thäm sát b¢ng súng xäy ra nhÜ sau

1) Tháng 8 næm 1996: Tåi Austin, Texas, c¿u quân nhân Charles Whitman sau khi dùng dao gi‰t mË, v® và h†c sinh, Çã leo lên m¶t ng†n tháp quan sát ª trÜ©ng Çåi h†c Texas và dùng súng b¡n gi‰t thêm 14 ngÜ©i và m¶t bào thai n»a. M¶t nån nhân ch‰t vì bi‰n chÙng v‰t thÜÖng næm 2001. Có hÖn 30 ngÜ©i bÎ thÜÖng. Cänh sát dùng súng b¡n ch‰t Whitman.

2) Vào ngày 18 tháng 7 næm 1984, tên hung thû James Oliver Huberty vÓn là m¶t ngÜ©i làm công tác an ninh Çang thÃt nghiŒp, Çã dùng súng gi‰t ch‰t 21 ngÜ©i ª m¶t nhà hàng McDonald. M¶t ngÜ©i cänh sát dùng súng nh¡m Ç‹ b¡n ch‰t Huberty

3) Vào ngày 20 tháng 8 næm 1986 ª Edmond, Oklahoma, m¶t ngÜ©i làm bÜu ÇiŒn tên Pat Sherril, khi bi‰t mình s¡p bÎ Çu°i viŒc, dùng súng gi‰t 14 ngÜ©i tåi bÜu ÇiŒn và rÒi t¿ sát b¢ng súng luôn.

4) Vào tháng 12 næm 1987, ª Russel, Arkansas, hung thû Gene Simmons gi‰t 16 ngÜ©i, trong Çó bao gÒm 14 ngÜ©i là h† hàng. Simmons sau Çó bÎ xº tº.

5) Vào ngày 16 tháng 10 næm 1991 ª Killen, Texas, tên hung thû George Hennard lái chi‰c xe Çâm vào quán cà fê Luby và n° súng gi‰t 23 ngÜ©i. Ông ta dùng viên Çån cuÓi cùng Ç‹ k‰t liÍu Ç©i ông khi cänh sát bao vây ti‰n vào.

6) Vào ngày 20 tháng 4 næm 1999, ª Littleton, Colorado, hai h†c sinh trÜ©ng trung h†c Columbia là Eris và Dylan Klebold, dùng súng gi‰t 13 ngÜ©i - gÒm 12 h†c sinh và 1 thÀy giáo -và làm bÎ thÜÖng 23 ngÜ©i trܧc khi t¿ sát.

Ai cÛng nghï là sau bi‰n cÓ thäm sát ª trÜ©ng trung h†c Columbia, chính quyŠn MÏ së có nh»ng biŒn pháp cÃm hay ki‹m soát g¡t gao chuyŒn bán súng, nhÜng rÒi nh»ng ngÜ©i làm luÆt ª MÏ không hành Ƕng gì cä. ñ‹ rÒi ngày hôm nay bi‰n cÓ Çau thÜÖng ª trÜ©ng ñåi h†c Virginia Tech xäy ra làm thiŒt mång 32 ngÜ©i. Nên nh§ hung thû Nam Hàn Cho Seung-hui Çã mua 2 cây súng và Çån m¶t cách h®p pháp dù anh ta Çã có nh»ng triŒu chÙng cho thÃy anh ta có bŒnh tâm thÀn.

Nói chung nh»ng ngÜ©i làm luÆt ª MÏ không dám Çøng vào b†n tài phiŒt súng vì quyŠn hån và änh hܪng quá l§n cûa b†n này. ñåi diŒn cho tài phiŒt súng là hiŒp h¶i bán súng NRA có 4 triŒu h¶i viên. NhiŠu chi‰n lÜ®c gia cho r¢ng Çåo luÆt cÃm bán loåi súng tÃn công næm 1994 (assault weapons ban) Çã làm cho ñäng Dân chû mÃt quyŠn ki‹m soát Ça sÓ ª QuÓc H¶i trong cu¶c bÀu cº gi»a nhiŒm kÿ næm Çó. Næm 2000, Ùng cº viên dân chû Al Gore thua trong cu¶c bÀu cº t°ng thÓng cÛng là phÀn nào vì vÃn ÇŠ súng. Trong cu¶c bÀu cº næm 2004, Ùng cº viên John F. Kerry tìm cách lÃy Çi‹m v§i nh»ng ngÜ©i yêu súng b¢ng cách Çi sæn vÎt tr©i trܧc ngày bÀu cº. Hai Ùng cº viên dân chû là James Webb ª Virginia và Jon Tester ª Montana ÇŠu ûng h¶ chuyŒn dùng súng và Çã Çem låi chi‰n th¡ng cho ñäng dân chû ª thÜ®ng viŒn. Sau bi‰n cÓ ª trÜ©ng ñåi h†c Virginia Tech, lãnh tø Ça sÓ ª ThÜ®ng viŒn là nghÎ sï Harry Reid ÇÜa ra l©i cänh cáo ÇÓi v§i viŒc "phê phán v¶i vàng" vŠ chuyŒn ÇÜa ra luÆt khe kh¡t mua bán súng. Ông Reid cho là quá s§m Ç‹ ÇÜa ra luÆt hån ch‰ mua bán súng. ñiŠu Çó cho thÃy ông Reid chÜa dám ÇÜÖng ÇÀu v§i b†n lái súng NRA (Natinal Rifle Association). M¶t Ùng viên t°ng thÓng là NghÎ sï da Çen Barack Obama nói v§i thính giä truyŠn thanh r¢ng ông ûng h¶ chuyŒn cÀn phäi Ç°i luÆt Ç‹ bäo Çäm r¢ng ngÜ©i bÎ bŒnh thÀn kinh không th‹ mua súng. NhÜng ông nói thêm r¢ng, "Tôi tôn tr†ng nh»ng ngÜ©i dùng súng Çi sæn hay nh»ng ngÜ©i cÀn súng ª trong nhà Ç‹ bäo vŒ".

S¿ ngÀn ngåi cûa Ça sÓ nh»ng vÎ dân cº dân chû trong chuyŒn ti‰n t§i m¶t Çåo luÆt m§i vŠ súng Çã làm cho nh»ng ngÜ©i ûng h¶ chuyŒn ki‹m soát súng b¿c b¶i và làm cho nh»ng nhà làm luÆt dân chû bæn khoæn, lo ngåi.

NghÎ sï Dianne Feinstein và Dân bi‹u Carolyn McCarthy là nh»ng ngÜ©i trong sÓ ngÜ©i cho r¢ng chuyŒn b¡n súng ª Virginia Tech cho thÃy cÀn có nhu cÀu ki‹m soát súng kh¡t khe nghiêm ng¥t hÖn.

TØ cu¶c bÀu cº næm 1990, HiŒp h¶i súng NRA næm 1990 Çã cho nh»ng Ùng cº viên liên bang và Çäng 16 triŒu dollars và chi thêm 32 triŒu dollars tiŠn vÆn Ƕng tranh cº Ç‹ ûng h¶ hay chÓng ÇÓi m¶t Ùng cº viên nào Çó. Vì vÆy NRA Çã duy trì s¿ änh hܪng ÇÓi v§i nh»ng vÎ dân cº dân chû Çang ki‹m soát quÓc h¶i. Dù có m¶t vài dân cº thu¶c Çäng Dân chû tÕ vÈ vuÓt ve HiŒp h¶i bán súng NRA Ç‹ mong có s¿ h‡ tr®, nhÜng nói chung ñäng Dân chû vÅn theo Çu°i chû trÜÖng ki‹m soát chuyŒn bán súng trong khi nh»ng ngÜ©i dân cº C¶ng hòa, k‹ cä T°ng thÓng Bush hiŒn nay theo ÇÜ©ng lÓi chû trÜÖng dÍ dãi trong chuyŒn mua súng.

ñã bao nhiêu næm rÒi b†n tài phiŒt súng Çã ÇÀu Ƕc dân MÏ r¢ng quyŠn t¿ do mua súng là quyŠn thiêng liêng bÃt khä xâm phåm Çã ÇÜ®c Tu chính án thÙ 2 cûa Hoa Kÿ minh ÇÎnh. Chúng ÇÜa ra nhÆn ÇÎnh ngu xuÄn, "Súng không gi‰t ngÜ©i, chÌ có ngÜ©i gi‰t ngÜ©i". NhÜng thº hÕi ngÜ©i không có súng thì ngÜ©i có gi‰t ngÜ©i ÇÜ®c không? SÓng ª trên Ç©i quyŠn t¿ do æn nói, t¿ do tín ngÜ«ng, t¿ do báo chí Çúng là nh»ng quyŠn thiêng liêng mà bÃt cÙ ch‰ Ƕ t¿ do dân chû nào cÛng phäi công nhÆn và bäo vŒ. Còn quyŠn mua súng gi‰t ngÜ©i không th‹ là m¶t thÙ quyŠn "thiêng liêng" nhÜ b†n lái súng Çã c° súy và ÇÀu Ƕc, nhÒi s† dân MÏ trong bao nhiêu næm nay. Lš do chính Çáng duy nhÃt mà b†n lái súng ÇÜa ra là ngÜ©i dân cÀn phäi mua súng Ç‹ chÓng låi kÈ gian xâm nhÆp nhà, cܧp bóc này n†. NhÜng thÓng kê cho thÃy chÌ có m¶t sÓ rÃt ít trÜ©ng h®p ngÜ©i dân dùng súng Ç‹ chÓng låi kÈ gian, còn Ça sÓ là nh»ng trÜ©ng h®p låm døng súng. Súng bán bØa bãi và kÈ gian mua súng Ç‹ làm bÆy, nh»ng kÈ tâm trí bÃt thÜ©ng nhÜ tên sinh viên Çiên khùng Cho Seung-hui mua súng Ç‹ gi‰t ngÜ©i vô t¶i. ñiên rÒ và ngu xuÄn hÖn n»a khi nh»ng nhà làm luÆt MÏ không nh»ng cho phép bán súng cÀm tay (handgun) mà còn cho phép bán nh»ng súng t¿ Ƕng có sÙc hûy diŒt l§n nhÜ AK- 47. Dï nhiên là có nh»ng kÈ gian ác dùng súng AK- 47 Ç‹ Çi gi‰t ngÜ©i hàng loåt. Cái ngu, cái tÒi båi cûa b†n dân cº MÏ không ÇÜa ra n°i m¶t Çåo luÆt Ç‹ ngæn ch¥n vÛ khí gi‰t ngÜ©i hàng loåt này cûa b†n lái súng MÏ là m¶t ÇiŠu tŒ håi không th‹ diÍn tä b¢ng l©i. T¶i nghiŒp chính quyŠn MÏ cÙ mong Çi xuÃt cäng dân chû ki‹u MÏ Çi kh¡p toàn cÀu. ThÙ dân chû ki‹u bán súng ÇÀy ÇÀu ÇÜ©ng xó ch® và sách báo khiêu dâm tÆn hang cùng ngõ hëm xem ra không hÃp dÅn ÇÜ®c ai! RÒi có nh»ng công dân lÜÖng thiŒn Çàng hoàng, chÌ vì có súng trong tay, rÒi l« khi nóng giÆn không kŠm ch‰ ÇÜ®c, dùng súng b¡n vào ngÜ©i thân cûa mình, gây ra s¿ ch‰t chóc không hàn g¡n ÇÜ®c và bän thân ngÜ©i b¡n súng ÇÜÖng nhiên phäi vܧng vòng lao lš, tù t¶i suÓt Ç©i. Cái håi cûa chuyŒn bán súng t¿ do Çã quá to l§n rõ ràng so v§i cái l®i mua súng trÎ kÈ gian quá nhÕ nhoi. Ti‰c r¢ng nhà cÀm quyŠn Çã không vì quyŠn l®i cûa Çåi Ça sÓ quÀn chúng mà ra luÆt cÃm bán súng vì s® th‰ l¿c bao trùm cûa b†n lái súng. Dân bÕ tiŠn thu‰ ra trä lÜÖng cho nh»ng vÎ dân cº nhÜng nh»ng vÎ dân cº không phøc vø và bäo vŒ quyŠn l®i cûa ngÜ©i dân mà låi làm lÖ cho b†n lái súng thao túng chuyŒn bán súng gi‰t ngÜ©i Ç‹ ki‰m l©i. ThÆt là khÓn nån và mÌa mai ljn chØng nào!

ChuyŒn ki‹m tra xem ngÜ©i mua súng có tiŠn án hay bŒnh tâm thÀn trܧc khi bán súng không có hiŒu quä bao nhiêu vì có nh»ng tên gi‰t ngÜ©i chÜa tØng bÎ tiŠn án hay bÎ bŒnh tâm thÀn. ChÌ khi có súng trong tay kÈ có súng m§i Çi cܧp hay gi‰t ngÜ©i vô t¶i vå. Còn bán súng là còn có kÈ ch‰t oan vì súng, th‰ thôi. BiŒn pháp ngæn ngØa duy nhÃt là cÃm bán súng chÙ nh»ng chuyŒn ki‹m tra lš lÎch ngÜ©i mua súng xem ra không có hiŒu quä bao nhiêu trong chuyŒn ngæn ngØa chuyŒn thäm sát tÆp th‹ hay chuyŒn kÈ gian dùng súng gi‰t ngÜ©i ho¥c kÈ bÃt bình thÜ©ng sº døng súng Ç‹ làm bÆy, gi‰t ngÜ©i không thù oán.

Nh»ng chính trÎ gia cÛng thÃy s¿ sai trái nhÜng không dám ÇÜÖng ÇÀu v§i th‰ l¿c cûa b†n tài phiŒt súng, s® thiŒt håi ljn quyŠn l®i cûa chính bän thân mình nên cho dù Çã có nh»ng vø thäm sát do súng gây ra mà b†n chính trÎ gia cûa MÏ vÅn ti‰p tøc im l¥ng m¶t cách hèn nhát khÓn nån. ñôi khi ngÜ©i ta t¿ hÕi cái chính quyŠn MÏ "cûa dân, do dân và vì dân" mà T°ng thÓng Abraham Lincoln Çã ÇŠ ra có th¿c s¿ phøc vø dân không hay Çi phøc vø quyŠn l®i cûa b†n bán súng. Tåi sao nh»ng ngÜ©i làm luÆt MÏ låi Ç¥t quyŠn l®i cûa 4 triŒu h¶i viên h¶i súng lên trên quyŠn l®i cûa trên 300 triŒu ngÜ©i MÏ? Còn chuyŒn tu chính án thÙ 2 cho phép dân MÏ mua súng là cÛng do con ngÜ©i Ç¥t ra, nay th¿c t‰ cho thÃy tu chính án này sai lÀm thì cÛng nên quæng cái tu chính án sai lÀm vào s†t rác cûa lÎch sº Çi Ç‹ dân MÏ không còn phäi Ç° máu vì súng Çån. Không nên coi tu chính án thÙ 2 này là m¶t thÙ thiêng liêng bÃt di bÃt dÎch phäi tôn th© tôn tr†ng muôn Ç©i. LÎch sº nhân loåi là m¶t thÙ lÎch sº ti‰n hóa Çi lên, cho nên luÆt pháp cÛng cÀn phäi thay Ç°i Ç‹ thích Ùng v§i th©i Çåi, nh¢m bäo Çäm hånh phúc cûa công dân. ñó là m¶t ÇiŠu khôn ngoan cÀn phäi làm. Ti‰c r¢ng nh»ng dân cº Hoa Kÿ, tØ t°ng thÓng ljn dân bi‹u nghÎ sï chÜa có Çû khôn ngoan và quy‰t tâm Ç‹ ÇÜa ra luÆt m§i Ç‹ cÃm bán súng hÀu mang låi phúc l®i cho ngÜ©i dân.

Nên nh§ r¢ng T°ng thÓng Abraham Lincoln bÎ gi‰t vì súng, T°ng thÓng John F Kennedy cÛng bÎ gi‰t vì súng. T°ng thÓng Ronald Reagan bÎ b¡n nhÜng may m¡n không ch‰t. ñ‰n nhÜ ngÜ©i lãnh Çåo cao cÃp nhÃt nܧc MÏ mà còn bÎ gi‰t vì súng thì thº hÕi còn ngÜ©i dân nào an toàn trong cu¶c sÓng? ñám dân cº trong chính quyŠn MÏ cÙ ngÒi trÖ trÖ vô cäm nhÜ Çá trܧc nh»ng s¿ ch‰t chóc do súng gây ra mà không làm n°i m¶t cái luÆt cÃm bán súng Ç‹ Çem låi chuyŒn ích quÓc l®i dân cho cä nܧc MÏ. Hèn nhát và ngu xuÄn ljn th‰ là cùng! Bi‰n cÓ thäm sát ª trÜ©ng Virginia Tech có th‹ Çã không xäy ra n‰u nh»ng ngÜ©i lãnh Çåo trong quÓc h¶i månh dån ÇÜÖng ÇÀu v§i b†n chuyên nghŠ vÆn Ƕng bán súng ª quÓc h¶i. ñây là vø thäm sát có sÓ ngÜ©i ch‰t nhiŠu nhÃt trong lÎch sû nܧc MÏ. NhÜng dÜ©ng nhÜ nó chÜa Çû Ç‹ thÙc tÌnh dân MÏ và nh»ng nhà làm luÆt MÏ Ç‹ kÎp th©i ÇÜa ra m¶t Çåo luÆt cÃm súng hÀu ngæn ngØa nh»ng vø thäm sát tÜÖng t¿ xäy ra trong tÜÖng lai.

Sau vø m¶t ngÜ©i Çàn ông Çiên khùng dùng súng gi‰t 5 bé gái dân Amish ª vùng Pennsylvania vào tháng 10, tòa Båch Óc cÛng không có biŒn pháp an ninh nào dành cho khuôn viên trÜ©ng h†c. ñám chính trÎ gia MÏ khi tranh cº thì hÙa hËn së làm nh»ng ÇiŠu hay lë phäi, ích quÓc l®i dân nhÜng khi Ç¡c cº vào chÙc vø rÒi thì tránh né không dám giäi quy‰t nh»ng ÇiŠu sai trái nhÜ chuyŒn bán súng vì s® chÓng ÇÓi chuyŒn bán súng së có änh hܪng ljn tÜÖng lai chính trÎ cûa h†. H† xem quyŠn l®i chính trÎ cûa h† hÖn là quyŠn l®i cûa dân chúng mà h† thŠ thÓt phøc vø.

Ngay sau khi chuyŒn thäm sát ª ñåi h†c Virginia Tech xäy ra, chÌ có m¶t sÓ ít ngÜ©i quy trách nhiŒm cho tên hung thû Çiên khùng ngÜ©i Nam Hàn, còn Ça sÓ ÇŠu cho chuyŒn luÆt pháp lÕng lÈo cûa MÏ trong chuyŒn mua súng cûa MÏ là nguyên nhân ÇÜa ljn chuyŒn thäm sát. ChuyŒn dÍ dàng mua súng càng làm cho chuyŒn n° súng có th‹ xäy ra nhiŠu hÖn. Còn š tܪng cho r¢ng n‰u có nhiŠu sinh viên có quyŠn mang súng thì h† së hå sát tên hung thû là m¶t š tܪng không h®p lš cho l¡m.

Ÿ MÏ chính phû cho phép ngÜ©i hút thuÓc truy tÓ Çòi công ty thuÓc lá bÒi thÜ©ng vì chuyŒn hút thuÓc gây ra bŒnh hoån ung thÜ. RÒi nh»ng ngÜ©i æn nh»ng th¿c phÄm chiên dòn ª nh»ng nhà hàng McDonald hay Burger King có quyŠn kiŒn nh»ng nhà hàng æn này vì thÙc æn có quá nhiŠu dÀu m« làm cho thân th‹ h† béo phì bŒnh hoån. NhÜng có chuyŒn buÒn cÜ©i là khi có ngÜ©i Ç¥t vÃn ÇŠ là nh»ng ngÜ©i bÎ súng b¡n nên truy tÓ nh»ng công ty bán súng thì có vài vÎ dân cº lÆp tÙc làm ra luÆt cÃm không ÇÜ®c truy tÓ nh»ng hãng bán súng khi có ngÜ©i thân bÎ thÜÖng tích hay mÃt mång vì súng! Sao mà khi cÀn bäo vŒ quyŠn l®i cûa b†n lái súng thì nh»ng vÎ dân cº MÏ låi mau m¡n và sÓt s¡ng làm luÆt bäo vŒ quyŠn l®i cûa b†n này ljn nhÜ vÆy! ThÆt là mÌa mai và lÓ bÎch không th‹ tܪng tÜ®ng.

Thû tܧng Úc John Howard nói, "Chúng tôi quy‰t ÇÎnh hành Ƕng gi§i hån chuyŒn bán súng và chúng tôi chÙng tÕ m¶t quy‰t tâm toàn quÓc r¢ng thÙ væn hóa súng tiêu c¿c ª MÏ không th‹ nào có ÇÜ®c ª quÓc gia Úc cûa chúng tôi." HÖn 11 næm trܧc ông Howard Çã thº thách vÆn mång chính trÎ cûa ông khi ông ra lŒnh ÇÜa ra luÆt ki‹m soát súng g¡t gao sau khi có m¶t hung thû dùng súng Ç‹ gi‰t ngÜ©i tÆp th‹. Vø thäm sát này ÇÜ®c coi nhÜ m¶t trong nh»ng vø ÇÅm máu nhÃt trên th‰ gi§i. ChuyŒn xäy ra ª trung tâm du lÎch Tasmanian làm 35 ngÜ©i ch‰t. Sau Çó, Úc ra luÆt cÃm bán súng t¿ Ƕng (automatic weapons) và súng cÀm tay (handguns) và ki‹m soát g¡t gao b¢ng (license) mang súng và Çån.

Ÿ ñÙc, dù luÆt ki‹m soát súng g¡t gao nhÜng cÛng xäy ra m¶t chuyŒn có m¶t thi‰u niên næm 2002 dùng súng b¡n gi‰t 12 ngÜ©i bao gÒm thÀy giáo, m¶t thÜ kš, hai h†c sinh và m¶t cänh sát viên tåi m¶t trÜ©ng trung h†c. Tên hung thû thi‰u niên này là m¶t h¶i viên cûa m¶t h¶i súng nên có quyŠn mua vÛ khí. Cu¶c tàn sát Çã khi‰n cho nܧc ñÙc tæng tu°i mua vÛ khí tØ 18 lên 21 tu°i.

Ÿ Anh vào ngày 13 tháng 3 næm 1996, tåi thành phÓ Dunblane có m¶t tên Çiên khùng vào m¶t nhà trÈ dùng súng gi‰t 16 trÈ em và m¶t cô giáo rÒi sau Çó t¿ sát. Sau bi‰n cÓ kinh hoàng này, chính phû Anh cûa Thû tܧng Tony Blair ra lŒnh cÃm nghiêm ng¥t chuyŒn bán súng và k‹ tØ Çó nܧc Anh sÓng trong an bình, không còn nghe ti‰ng súng, không còn chuyŒn gi‰t ngÜ©i kinh tªm hàng loåt xäy ra n»a. Nên nh§ chuyŒn này xäy ra 3 næm trܧc khi 2 h†c sinh gi‰t bån và thÀy cùng trÜ©ng tåi trÜ©ng Columbia, Colorado. Lë ra nܧc MÏ phäi h†c ngay bài h†c cÃm bán súng cûa nܧc Anh thì bi‰t bao nhân mång dân MÏ ÇÜ®c bäo toàn k‹ tØ ngày Ãy. Chính quyŠn ngu si ÇÀn Ƕn không thÙc th©i thì dân lãnh Çû hÆu quä. Cho ljn ngày nay sau vø thäm sát Virginia Tech, xem chØng ra chính phû MÏ vÅn cÙ bình chân nhÜ våi trܧc cänh máu Ç° thÎt rÖi cûa dân chúng MÏ vì súng Çån. ThÆt không còn l©i lë gì Ç‹ nói lên cái vô tâm, ù lì, ngu xuÄn cûa chính quyŠn MÏ vŠ chuyŒn súng.

Ÿ Thøy ñi‹n, ngÜ©i dân chÌ có quyŠn mua súng chÌ khi nào h† có b¢ng Çi sæn và là h¶i viên cûa nh»ng h¶i th¿c tÆp b¡n súng và không có tiŠn án. Ÿ Ý muÓn mua súng phäi có lš do chính Çáng. Ÿ Trung C¶ng thì dân không có quyŠn mua súng. S¿ kiŠm soát súng g¡t gao ª Âu Châu làm cho sÓ ngÜ©i bÎ thiŒt mång vì súng ÇÜ®c giäm thi‹u ljn mÙc tÓi Ça là m¶t bài h†c cho MÏ cÀn noi theo.

CÀn phäi có m¶t k‰ hoåch lâu dài Ç‹ giáo døc cho dân MÏ hi‹u r¢ng quyŠn mua súng gi‰t ngÜ©i không phäi là quyŠn thiêng liêng nhÜ b†n lái súng tài phiŒt Çã ÇÀu Ƕc dân MÏ bÃy lâu nay. ChuyŒn mua súng dÍ dãi không làm cho xã h¶i an toàn hÖn mà trái låi làm cho xã h¶i ngày càng mÃt an ninh, cänh máu chäy thÎt rÖi vì súng vÅn ti‰p tøc không bi‰t ljn bao gi© ngÜng.

N‰u nh»ng ngÜ©i dân cº MÏ không can Çäm ÇÙng dÆy Ç‹ ÇÜÖng ÇÀu v§i b†n lái súng hÀu ÇÜa ra m¶t Çåo luÆt cÃm bán súng nhÜ nܧc Úc và nܧc Anh Çã sáng suÓt hành Ƕng, thì ch¡c ch¡n không chóng thì chÀy m¶t vø thäm sát khác b¢ng súng së xäy ra trên ÇÃt MÏ trong m¶t tÜÖng lai không xa. ñ‰n lúc Çó ngÜ©i dân MÏ có nên than khóc vŠ chuyŒn ngÜ©i ch‰t vì súng hay nên nguyŠn rûa b†n dân cº hèn nhát Çã không làm nhiŒm vø bäo vŒ dân trܧc quyŠn l®i cûa b†n tài phiŒt súng.

Los Angeles, m¶t Çêm khô lånh cuÓi tháng 4 næm 2007

TR„N VI�T ñI HÐNG

Email: dalatogo@yahoo.com

=END=

3- DiÍn ñàn Häi Ngoåi

- Tåi Sao CSVN vu khÓng các t° chÙc dân chû là 'khûng bÓ'?

NguyÍn ñ‡ Thanh Phong

Trong suÓt gÀn 4 tuÀn lÍ qua k‹ tØ ngày 29/3/2007, nhà cÀm quyŠn CSVN Çã liên tøc tung ra hàng loåt bài tÃn công các Çäng phái và t° chÙc dân chû trên hÀu h‰t các báo chí, các cÖ quan truyŠn thanh và truyŠn hình cûa h†. NhÜng có lë nhiŠu nhÃt là ñäng ViŒt Tân v§i luÆn ÇiŒu chøp mÛ là "khûng bÓ". Hà N¶i còn Çi xa hÖn n»a b¢ng cách dÎch ra Anh Ng» v§i nh»ng tØ ng» thÆt ngây ngô nhÜ nh»ng truyŒn phim "khoa h†c giä tܪng", hÀu tåo nghi ng© gây änh hܪng lên nh»ng h‡ tr® ngày càng nhiŠu cûa th‰ gi§i ÇÓi v§i phong trào Çòi hÕi t¿ do dân chû trong th©i gian gÀn Çây.

Tåi sao Hà N¶i låi thay Ç°i chi‰n thuÆt tÃn công các Çäng phái và t° chÙc dân chû công khai trên truyŠn thông, báo chí trong nܧc trong khi Çó h† phäi chÃp nhÆn nguy hi‹m là làm gia tæng s¿ quan tâm cûa ngÜ©i dân, và tr¿c ti‰p quäng bá ljn quÀn chúng trong nܧc vŠ các hoåt Ƕng dân chû hiŒn Çang lan r¶ng, trong Çó có ViŒt Tân?

ñiŠu không th‹ chÓi cãi ÇÜ®c là phän Ùng trên Çã cho thÃy ÇÜ®c s¿ hÓt hoäng và khÄn trÜÖng cûa CSVN. H† Çã thÃy ÇÜ®c tình hình ngÜ©i dân ngày càng h‰t s® trܧc guÒng máy cai trÎ b¢ng båo l¿c và các phong trào Çòi hÕi dân chû ngày càng bành trܧng kh¡p ba miŠn ÇÃt nܧc. TØ nh»ng cu¶c Çình công r¶ng l§n liên tøc xäy ra khªi ÇÀu vào tháng 12/2005, ljn các phong trào khi‰u kiŒn, dân oan mà ngày nay nó Çã trª thành m¶t cøc bÙu nhÙc nhÓi không cách ch»a cho Hà N¶i ngay tåi thû phû cûa h†, vÜ©n hoa Mai Xuân Thܪng. S¿ ung thÓi cûa cøc bÙu này là hŒ løy cûa nh»ng chính sách bÃt công, tham ô, và vÖ vét bÃt cÀn dân. Nó Çã b¡t ÇÀu gây ÇÜ®c s¿ chú š cûa th‰ gi§i. Trong chuy‰n công du cûa phái Çoàn Hoa Kÿ vào tháng 4 vØa qua, chính Bà Dân Bi‹u Loretta Sanchez Çã công khai tuyên bÓ r¢ng bà muÓn ljn hÕi thæm nh»ng ngÜ©i dân oan này nhÜng công an Çã ngæn ch¥n không cho h† ÇÜ®c bܧc ljn g¥p bà ta. Thêm vào Çó, nh»ng Çòi hÕi t¿ do tôn giáo cûa các tín ÇÒ Tin Lành, PhÆt Giáo Hòa Häo, Cao ñài, Công Giáo và viŒc HT Thích Quäng ñ¶ ÇÜ®c trao giäi Nhân QuyŠn Rafto là m¶t cái tát tai khá månh ÇÓi v§i Hà N¶i vì nó Çã våch rõ nh»ng dÓi giá mà Hà N¶i Çang n‡ l¿c vë ra vŠ tình trång tôn giáo tåi ViŒt Nam. Vài tháng sau Çó, viŒc b¡t gi» và trøc xuÃt Bà Therese Jebsen Çåi diŒn Rafto ljn Thanh Minh ThiŠn ViŒn Ç‹ trao giäi cho Hòa ThÜ®ng låi là m¶t bÈ m¥t n»a cho Hà N¶i ÇÓi v§i c¶ng ÇÒng th‰ gi§i. NhÜng có lë Çáng lo nhÃt, là tÀm änh hܪng và tác Ƕng vào quÀn chúng cûa các phong trào Çòi hÕi dân chû tåi ViŒt Nam, nhÃt là k‹ tØ khi KhÓi 8406 v§i bän Tuyên Ngôn T¿ Do Dân Chû ra Ç©i. Nh»ng ti‰ng nói dân chû trong nܧc ngày càng trª nên Ça dång và kiên cÜ©ng. Song song Çó, tÀm hoåt Ƕng cûa các Çäng phái dân chû Çã tØ tØ quy tø ÇÜ®c sÙc månh ûng h¶ cûa quÀn chúng.

V§i nh»ng mÓi nguy Çó, CSVN Çã vô cùng lo l¡ng cho cu¶c bÀu cº QuÓc H¶i Khoá XII vào ngày 20/5 t§i Çây së g¥p nh»ng chÓng ÇÓi và vì th‰ h† Çã th£ng tay lÀn lÜ®t Çàn áp các ti‰ng nói trø c¶t cûa phong trào dân chû tØ B¡c chí Nam và ra sÙc tÃn công uy tín các Çäng phái có tác Ƕng trong nܧc. Trong lÎch sº bÀu cº QH cûa CSVN, Çây là lÀn ÇÀu tiên mà h† bÎ chÌ trích nhiŠu nhÃt cä trong lÅn ngoài nܧc, cä nh»ng Çäng viên lÅn nh»ng ngÜ©i ngoài Çäng và cä nh»ng ngÜ©i dân lÅn trí thÙc. ñiŠu này cho thÃy Hà N¶i Çã quá xem thÜ©ng s¿ nhÆn thÙc cûa ngÜ©i dân ViŒt Nam ngày hôm nay và Çã t¿ våch áo cho bän chÃt Ƕc tài cûa mình Ç‹ ngÜ©i dân xem khi chính ông Nông ñÙc Månh, T°ng Bí ThÜ phát bi‹u vŠ cu¶c bÀu cº QH s¡p ljn nhÜ sau, "Chúng ta không cho phép trò chÖi dân chû l†t vào quÓc h¶i m§i".

Ngoài ra, CSVN cÛng Çã l®i døng nh»ng bi‰n chuy‹n gÀn Çây cûa th‰ gi§i, nhÃt là sau vø "khûng bÓ World Trade Centre Towers vào ngày 11/09/2001" ª New York. Bi‰t r¢ng th‰ gi§i c¿c l¿c lên án và ra sÙc liên minh chÓng khûng bÓ, CSVN Çã l®i døng chiêu bài này Ç‹ chøp mÛ nh»ng t° chÙc có chû trÜÖng ÇÃu tranh bÃt båo Ƕng trong Çó có ViŒt Tân, Ç‹ mong tåo s¿ nghi ng© giäm Çi s¿ h®p tác và h‡ tr® cûa th‰ gi§i ngày càng tích c¿c ÇÓi v§i các l¿c lÜ®ng Çòi hÕi dân chû này. ñÓi v§i ÇÒng bào trong nܧc, v§i s¿ bÜng bít và thông tin m¶t chiŠu, Hà N¶i tung ra nh»ng vu khÓng v§i døng tâm nh¢m tåo s¿ hoang mang và bôi nh† uy tín các t° chÙc dân chû, Ç‹ mong ÇÒng bào trong nܧc không ûng h¶ nh»ng chi‰n dÎch vÆn Ƕng tÄy chay bÀu cº mà các t° chÙc này Çã phát Ƕng.

Tuy nhiên, cho dù v§i âm mÜu gì Çi chæng n»a thì chiêu bài tung ra vØa rÒi cûa nhà nܧc CSVN quä thÆt là m¶t chiêu bÃt Ç¡c dï. ñây có th‹ nói r¢ng Hà N¶i bÎ ép n¢m trong th‰ không Çánh thì bÎ nguy, mà Çánh thì chÌ mong ÇÜ®c g« gåt chút gì Çó. ñÓi v§i th‰ gi§i, lÆp luÆn nói r¢ng ViŒt Tân và các Çäng phái khác nhÜ ñäng Vì Dân, ñäng Thæng Ti‰n VN, ñäng Dân Chû Nhân Dân... là nh»ng t° chÙc khûng bÓ thì quä thÆt Ãu trï. V§i nh»ng hoåt Ƕng suÓt hÖn hai mÜÖi næm qua träi giäi trên 4 châu løc ÇÎa, các chính quyŠn và t° chÙc nhân quyŠn cûa các quÓc gia nhÜ Hoa Kÿ, Úc, Pháp, NhÆt, Anh, ñÙc, Na Uy..v..v.. bi‰t khá rõ vŠ nh»ng con ngÜ©i ViŒt Tân, vŠ nh»ng cung cách hoåt Ƕng và Çåo ÇÙc cûa nh»ng ngÜ©i Çäng viên ViŒt Tân. K‹ tØ khi ViŒt Tân chính thÙc công khai, quan Çi‹m và lÆp trÜ©ng ÇÃu tranh bÃt båo Ƕng låi càng ÇÜ®c minh ÇÎnh rõ ràng hÖn n»a trên website ViŒt Tân, qua các væn kiŒn, các phÜÖng tiŒn truyŠn thông và quan tr†ng hÖn h‰t là nó ÇÜ®c th‹ hiŒn qua các hoåt Ƕng thÜ©ng nhÆt cûa ViŒt Tân và các Çäng phái dân chû, vì th‰ các hoåt Ƕng dân chû và dân quyŠn này ngày càng ÇÜ®c s¿ h‡ tr®. Vã låi, ª nh»ng quÓc gia tân ti‰n nêu trên v§i m¶t lÆp trÜ©ng quy‰t liŒt chÓng khûng bÓ thì dÍ gì nh»ng hoåt Ƕng mà CSVN vu khÓng là "khûng bÓ" có th‹ ngang nhiên t¿ tåi, ch¤ng nh»ng th‰ các t° chÙc, Çäng phái cùng C¶ng ñÒng låi chi‰m ÇÜ®c nhiŠu cäm tình và nhÆn ÇÜ®c nh»ng h‡ tr® Ç¡c l¿c không ngØng nghÌ tØ các vÎ dân cº nhÜ Sanchez, Smith, Kennedy, Kerry, McCain, Royce, Lofgren, Humphries, Hatton, Clarke, Donnellan, Glatz, Comte, Ripoll, Lindblad, Lundgren... GÀn Çây nhÃt, trong m¶t bài vi‰t cûa Giáo SÜ Carlyle Thayer, m¶t nhà nghiên cÙu n°i ti‰ng vŠ tình hình chính trÎ tåi ViŒt Nam thu¶c ViŒn ñåi H†c New South Wales, Úc Châu, Çã k‰t luÆn r¢ng, "ViŒt Tân không n¢m trong danh sách các t° chÙc khûng bÓ cûa Liên HiŒp QuÓc".

ñÓi v§i c¶ng ÇÒng và ÇÒng bào tåi häi ngoåi, h† không lå gì nh»ng hoåt Ƕng cûa các t° chÙc này. Sau bao nhiêu næm Çã phäi ÇÓi ÇÀu v§i CSVN, h† Çã n‰m quá Çû s¿ gian trá, lÜ©ng gåt và nh»ng trò "khûng bÓ" cûa ch‰ Ƕ CS, h† Çã thØa hi‹u møc tiêu n¡m gi» quyŠn l¿c b¢ng m†i giá cûa Hà N¶i Ç‹ mà có th‹ våch trÀn âm mÜu tåo hiŠm khích, ly gián gi»a ñäng ViŒt Tân và các t° chÙc dân chû bån khi Hà N¶i khích Ƕng r¢ng các t° chÙc này ÇŠu thÓng thu¶c ViŒt Tân.

Riêng ÇÓi v§i ÇÒng bào trong nܧc, quä thÆt CSVN Çã quá xem thÜ©ng s¿ nhÆn thÙc cûa ngÜ©i dân sau bao næm qua. V§i nh»ng thành quä nhÜ nh»ng chÙng tích vÅn còn Çó, Çi‹n hình là s¿ kiŒn chôn sÓng m¶t cách dã man bi‰t bao ngÜ©i trong dÎp T‰t MÆu Thân 1968, nh»ng chi‰n dÎch tiêu diŒt tÜ bän måi sän, ljn các Tråi Cäi Tåo, và gÀn Çây nhÃt là cu¶c càn quét gi‰t håi hàng ngàn ngÜ©i ThÜ®ng vào næm 2001. ñÓi chÙng v§i nh»ng viŒc Çó, qua mång lܧi thông tin ngày càng h»u hiŒu, ÇÒng bào trong nܧc Çã có dÎp džc và thÃy rõ nh»ng hoåt Ƕng cûa ViŒt Tân trong suÓt th©i gian qua hoàn toàn không có m¶t tính chÃt gì båo Ƕng ho¥c khûng bÓ nhÜ Hà N¶i Çã tuyên truyŠn. Nh»ng hoåt Ƕng mà các thông tÃn xã CSVN tÓ cáo là "khûng bÓ" nhÜ xây d¿ng các chÜÖng trình tín døng vï mô, các væn phòng luÆt sÜ, các H¶i bäo vŒ kš giä, dân oan.... hoàn toàn mang tính cách dân sinh, dân quyŠn. ñây là nh»ng k‰ hoåch phát tri‹n m¶t xã h¶i dân s¿, tåo môi trÜ©ng sinh hoåt ngoài luÒng ki‹m soát cûa Çäng CSVN và chính ÇiŠu này Çã làm cho h† thÆt s¿ lo s®. Nói tóm låi, chi‰n dÎch chøp mÛ, vu khÓng các t° chÙc dân chû vØa qua cûa Hà N¶i ch£ng nh»ng không thuy‰t phøc ÇÜ®c các ÇÓi tÜ®ng mà ngÜ®c låi nó còn våch rõ cho thÃy tâm lš s® hãi, hÓt hoäng cûa m¶t kÈ Ç¶c tài Çang dÀn dà cäm thÃy mình bÃt l¿c trܧc nh»ng Çòi hÕi chính Çáng cûa ngÜ©i dân.

Ông Gene Sharp trong cuÓn TØ ñ¶c Tài ñ‰n Dân Chû Çã có vi‰t: "ñ‹ cu¶c phän kháng chính trÎ chÓng Ƕc tài s§m thành công, quÀn chúng phäi n¡m ch¡c ÇÜ®c š niŒm bÃt h®p tác. Khi có Çû sÓ ngÜ©i bÎ trÎ tØ chÓi không ti‰p tøc h®p tác trong m¶t th©i gian Çû dài bÃt k‹ Çàn áp, thì hŒ thÓng cai trÎ së y‰u dÀn và cuÓi cùng søp Ç°". ñây là th©i Çi‹m mà CSVN Çang th£ng tay dùng m†i thû Çoån tØ Çàn áp, tù Çày, khûng bÓ tinh thÀn, vu khÓng, chøp mÛ... Ç‹ mong dÆp t¡t ng†n lºa dân chû ngày m¶t lan r¶ng trong nܧc. Tuy nhiên, Çây cÛng là th©i Çi‹m mà h† Çang nhanh chóng mÃt lòng dân, do Çó viŒc gia tæng liên k‰t các t° chÙc và n‡ l¿c vÆn Ƕng toàn dân bÃt h®p tác tÄy chay cu¶c bÀu cº QuÓc H¶i CSVN vào tháng 5 t§i Çây, mà Çåt ÇÜ®c së giúp làm bàn Çåp cho ti‰n trình dân chû hóa ÇÃt nܧc ngày m¶t s§m thành công.

=END=

4- DiÍn ñàn QuÓc N¶i

- ñiŠm d» trong ngày bÀu cº QuÓc h¶i?

 

NguyÍn PhÜÖng Anh

ViŒc Ãn ÇÎnh ngày bÀu cº toàn quÓc vào 20/5/2007 (tÙc 4/4 Âm lÎch) là m¶t ÇiŠm may hay d»? Nhân dân ta có truyŠn thÓng ch†n ngày gi© tÓt... khi có nh»ng viŒc hŒ tr†ng cûa ÇÃt nܧc, nhÜng không hi‹u lÀn này lÀn bÀu cº thÙ 12 låi ch†n sai chæng? TÃt nhiên khi ch†n ngày Ç‹ làm m¶t viŒc hŒ tr†ng thì các quan chÙc nhÃt thi‰t Çã Çi xem rÒi, nhÜng v§i m¶t sÓ hi‹u bi‰t cûa m¶t Ùng cº viên høt và là cº tri nhÜ tôi thì tôi thÃy có m¶t sÓ ÇiŠu không °n, tuy nhiên Çây chÌ là š ki‰n cá nhân, mang tính chÃt bàn luÆn, giäi trí... chÙ không phäi "chÓng phá này n†", và mong ÇÜ®c quš vÎ chÌ giáo thêm.

Hôm Çi bÀu, 20/5 tÙc là nh¢m ngày Giáp DÀn, tháng ƒt Tœ, Næm ñinh H®i và theo dân gian "DÀn, Thân, Tœ, H®i" là tÙ hành xung mà ngày này nh¢m Çû 3 xung rÒi: ngày DÀn -tháng Tœ - næm H®i, vÆy là có xung nhÜng chÜa Çû 100%, xem qua vÅn còn tÓt chán nhÜng khi nhìn ljn nhân s¿ ta m§i thÆt giÆt mình vì Ông NPT - chû tÎch quÓc h¶i, ngÜ©i ÇÙng ÇÀu låi sinh 14/4/1944 - Næm Giáp Thân. Sao låi "quái gª" ljn vÆy? Hay hÒn thiêng sông núi muÓn cho kÿ này là kÿ chót cûa ki‹u quÓc h¶i cÛ, xÃu h‰t c« Çi Ç‹ ti‰n t§i cái m§i tÓt ÇËp hÖn? Hay là tÆp trung xung Ùng vào ngÜ©i ÇÙng ÇÀu? Vì mÃy træm ngÜ©i trong quÓc h¶i có 3 xung thì chia ÇŠu ra cÛng là nhÕ, còn lãnh Çåo thì hÖi bÎ phiŠn Çó vì có ông thì m§i Çû tÙ hành xung! Mà Ç¥c biŒt 3 thiên can ngày 20/5 là M¶c-M¶c-Hoä (Giáp-M¶c, ƒt - M¶c, ñinh - Hoä) là Çã cháy trøi nay låi thêm thiên can cûa ông NPT là M¶c (Giáp) n»a thì cháy to là cái ch¡c, càng thêm cûi vào Çám cháy. CÄn thÆn khi bÀu cº phäi có l¿c lÜ®ng Phòng Cháy Ch»a Cháy túc tr¿c, không nên dùng bia rÜ®u, Çøng ljn m¡t... trong ngày này vì phäi cÄn thÆn n‰u không Hoä vÜ®ng dÍ làm Çui mù, áp huy‰t cao, ÇÙt måch máu não... là khó thoát. ñ¥c biŒt Hoä ÇÜ®c tam M¶c giúp sÙc së không dÆp t¡t ÇÜ®c (nhÜ Hoä Tam Mu¶i) së thiêu cháy m†i thÙ, k‹ cä PCCC cÛng không giúp ÇÜ®c ngoåi trØ có ThÀn thiêng giúp sÙc... mà cø Rùa dåo này y‰u quá rÒi vì Çi Çòi Ki‰m quá lâu, cø có n°i lên thì cÛng khó mà giúp vì bi‰t Çâu cø lên ÇÜ®c ljn Tháp Rùa là Çã mŒt rÒi lÃy Çâu ra sÙc mà hô phong, hoán vÛ cÙu nguy, nguy to hÖn n»a là cø låi không n°i lên ÇÜ®c vì Hoä quá vÜ®ng kh¡c Kim nên cø ngåi (cø là Kim Quy mà låi). S¿ viŒc nguy hi‹m nhÜ vÆy ch£ng lë là do ch†n nhÀm ngày hay có th‰ l¿c nào Çó muÓn viŒc xung kh¡c, cháy løi... trong bÀu cº Ç‹ làm suy y‰u cÖ quan quyŠn l¿c nhÃt này cûa nhân dân nh¢m loåi Çi m¶t trong 3 tam quyŠn phân lÆp Ç‹ dÍ bŠ cai trÎ? Mà ngày Çi bÀu thì Ãn ÇÎnh rÒi, có xÃu th‰ nào thì vÅn phäi Çi chÙ, chÌ còn xem có gi© nào tÓt mà khªi hành cho xuông sÈ n»a mà thôi.

Xét ti‰p Ç‰n chi ti‰t n»a chÙ... ñi bÀu vào 4/4 Âm lÎch không phäi là ngày Hoàng Çåo (Ng†, Mùi, Sºu, DÆu) mà låi là ngày Song Tº, Trùng Tº và ông chû tÎch QH ÇÜÖng nhiŒm trong ngày tháng næm sinh có ljn 4 sÓ 4 là TÙ Tº, vÆy là toàn sÓ tº, vÆy nó së vÆn vào Çâu Çây? Th©i nay Dân nhÜ con, Quan nhÜ phø mÅu thì ch» tº này ¡t là nghïa "con", vÆy là Tº=Con=Dân tÙc là vÆn vào ngÜ©i dân, mà may m¡n thay ngÜ©i dân có Çû 83 triŒu nên chia nhÕ hån xÃu ra cÛng không có änh hܪng là mÃy, chÌ s® nó vÆn ngÜ®c vào quan thì m§i lo vì quan thì ít nên chia ra së lãnh Çû s¿ xung kh¡c toàn diŒn này, mà cÛng dÍ vÆn l¡m vì do quan có tÙ tº và ngày 4/4 låi do quan ch†n chÙ không phäi dân ch†n. DÀu sao chæng n»a khi Çi bÀu vào ngày 20/5 (tÙc 4/4 Âm lÎch) phäi nên tránh gi© trùng ñÎa chi nhÜ: Tœ 9-11h trÜa, Thân 15-17h (cÛng là gi© H¡c Çåo) Ç‹ hån ch‰ b§t phÀn nào s¿ TÙ hành xung gây nguy hi‹m ljn tính mång, và Ç‹ tránh Thiên can-Hoä vÜ®ng thì không Çi các gi©: ƒt Mão (Hoä) 5 -7h sáng (cÛng là gi© H¡c Çåo), Bính Thìn 7-9h (Hoä), ñinh Tœ 9h-11h (Hoä). ñ¥c biŒt gi© Ng† (cÛng là gi© H¡c Çåo) gi»a trÜa không th‹ Çi bÀu vì kiêng không ra khÕi nhà hay làm gì vào gi© này vì là gi© cûa Ma qu›, nó còn là lúc Hoä vÜ®ng nhÃt trong ngày. Gi© K› Mùi 13-15h cÛng không nên Çi vì là Th° Âm nên chÌ tÓt cho ngÜ©i Âm, còn ngÜ©i dÜÖng thì là gi© phåm, m¥t khác M¶c ª trong chi Mùi låi sinh HÕa. HÕa khí bùng lên g¥p ÇÃt sinh nên g†i b¢ng Thiên ThÜ®ng HÕa, tÙc là càng làm Hoä vÜ®ng nên Ç¥c biŒt tránh gi© này và nguy hi‹m hÖn n»a; gi© này chính là gi© LÜu Niên, gi© Çåi hån - xÃu nhÃt. Còn gi© Tân DÆu 17-19h, Quš H®i 21-23 låi là gi© H¡c Çåo tuyŒt ÇÓi xÃu.

Còn n»a, ông phó chû tÎch QH, Trܪng ti‹u ban tuyên truyŠn bÀu cº QH khoá 12 låi tên là Y‹u nghe nhÜ có vÈ Çoän Çoän... th‰ nào Ãy, danh sách sau hiŒp thÜÖng vòng 3 là có 880 Ùng cº viên nghe qua tܪng là "phát" nhÜng không hi‹u sao låi rÖi røng mÃt 4(tº) vΠchi chÌ còn 876 ngÜ©i - låi là sÓ lùi t°ng "tÎt" không hay ho gì cä, sÓ này có các tiŠn cÛng ch£ng ai dám nhÆn khi nhË nhàng nhÃt là Çi Çæng kš xe mô tô, ôtô... chÙ nh»ng viŒc l§n låi càng không th‹ dùng ÇÜ®c. Tº vi, Phong thu› th©i nay sao mà Äu quá, viŒc gì cÛng sai hay là cÖ Tr©i gÀn Çây vÆn nhÜ vÆy? Xét qua m¶t sÓ ví dø nhãn tiŠn: VØa rÒi trܧc Çåi h¶i X có viŒc con tàu 65.000 tÃn mà trên hông tàu có chæng bi‹n Chào mØng thì ngay khi hå thu› Çã bÎ chìm, Hòn Phø-Tº còn m‡i hòn Tº, rÒi khi khªi công Dung quÃt có viŒc bÎ 1 cÖn dông bÃt ng© ljn làm gÅy c¶t c© và khi rÖi xuÓng làm gãy luôn mÛi tÜ®ng lãnh tø n»a. Hôm lÍ gi‡ t° 10/3 vØa rÒi thì bÎ mÜa Çá, lÓc xoáy... và Ç¥c biŒt là lÓc vào cä B¡c Kån làm 2000 ngôi nhà hÜ håi n¥ng, cÛng may là thÜÖng vong ít. ViŒc vÜÖn ra bi‹n l§n rÒi chi‰n lÜ®c bi‹n 2020 thì chÜa thÃy Çi vào quy lát Çã bÎ dÀu loang gÀn nhÜ kh¡p nÖi làm thiŒt håi hàng ngàn t› ÇÒng, nhân dân lãnh Çû.

DÀu sao có th© có thiêng, có kiêng có lành... nên quš vÎ nghï th‰ nào thì tuÿ, chÙ theo tôi thì tôi së không Çi bÀu vào các gi© trên vì n‰u không kiêng thì làm sao mà lành cho mình ÇÜ®c, rÒi sau låi nói quÓc h¶i toàn nghÎ gÆt thì oan cho h† quá, t¿ mình không kiêng khem gì mà cÙ bÀu h† ra chÙ Çâu! Bây gi© bÎ cÃm bÀu h¶ rÒi chÙ chÜa cÃm thì tôi còn Ç° vå cho ai ÇÃy Çi bÀu thay ÇÜ®c, chÙ lÀn này là chÎu thua... Mà thôi còn m‡i cái gi© Chó 19-21h là tàm tåm, tôi së cÓ g¡ng Çi bÀu mà n‰u mu¶n quá hay bÆn xem Th©i s¿... thì tôi chÎu, thi‰u m¶t phi‰u cûa tôi có sao Çâu vì dÅu sao ngày bÀu cº vÅn "thành công tÓt ÇËp" cÖ mà.

 

Hà n¶i, 2/5/2007.

NguyÍn PhÜÖng Anh.

=END=

5- Tåp Chí Á Châu

- NgÜ©i C¶ng Sän Trung QuÓc ñã VÃt Huân ChÜÖng, ñÓt Tuyên DÜÖng

Minh DÛng

(VNN)

Vào tuÀn qua, ngÜ©i dân tåi quÆn ThuÆn Nghïa (cách B¡c Kinh 60km vŠ hܧng Çông b¡c) Çã n°i lên chÓng chính quyŠn ÇÎa phÜÖng rÃt quy‰t liŒt khi bi‰t ÇÜ®c ÇÃt Çai cûa mình bÎ nhà nܧc trÜng thu, không sº døng vào viŒc xây sân ÇÃu cho Olympic B¡c Kinh mà xây Câu låc b¶ cªi ng¿a và khu giäi trí sang tr†ng dành riêng cho cán b¶, quan chÙc cao cÃp. SÓ ngÜ©i dân n°i lên chÓng ÇÓi hÖn cä vån ngÜ©i, chia thành hai nhóm; m¶t nhóm bao vây trø sª Ñy ban nhân dân quÆn và m¶t nhóm vây ch¥t lÃy Câu låc b¶ cªi ng¿a nÓi liŠn v§i khu giäi trí. Tåi trø sª Ñy ban nhân dân, tình hình rÃt cæng th£ng ljn Ƕ chính quyŠn ÇÎa phÜÖng phäi ÇŠu Ƕng công an vÛ trang ljn trÃn áp khi‰n cho nhiŠu ngÜ©i bÎ thiŒt mång và hàng træm ngÜ©i khác bÎ thÜÖng, khi hay tin này sÓ ngÜ©i bao vây Câu låc b¶ Çã tÙc giÆn, n°i lºa ÇÓt và nÖi Çây cÛng Çã xäy ra cänh Çøng Ƕ gi»a Çoàn bi‹u tình và công an cÖ Ç¶ng.

M¶t ÇŠu Çáng nói là nh»ng ngÜ©i Çi ÇÀu trong cu¶c bi‹u tình chÓng ÇÓi này låi là nh»ng Çäng viên c¶ng sän l§n tu°i Çã nghÌ hÜu, có nhiŠu thành tích và b¢ng tuyên dÜÖng trong viŒc bäo vŒ Çäng.

Theo báo chí phát hành tåi HÒng Kông loan täi thì vø cܧp ÇÃt này xäy ra vào mùa hè næm 2005, chính quyŠn quÆn ThuÆn Nghïa Çã cho cán b¶ ljn làng M¶c Lâm TrÃn t° chÙc m¶t bu°i h†p hÀu loan báo cho ngÜ©i dân ª Çây bi‰t r¢ng làng này ÇÜ®c ch†n làm nÖi xây cÃt sân tranh giäi cho Olympic B¡c Kinh 2008, vì vÆy tØ Çây cho ljn cuÓi næm 2005 tÃt cä các h¶ trong làng phäi di d©i Çi ch° khác, trao ÇÃt låi cho nhà nܧc sº døng, xây cÃt cÖ sª t° chÙc Th‰ VÆn H¶i hÀu nª m¥t nª mày v§i th‰ gi§i. ñÜÖng nhiên là dân làng phän ÇÓi, hÕi xem có lŒnh tØ chính quyŠn Trung ÜÖng hay không và muÓn bi‰t là xây sân tranh giäi vŠ b¶ môn gì. Cán b¶ trä l©i là có công væn tØ chính quyŠn Trung ÜÖng, nhÜng khi dân làng Çòi cho xem công væn Çó thì låi bäo r¢ng hôm nay không mang theo, ai muÓn xem lên trø sª Ñy ban nhân dân mà xem, còn xây sân tranh giäi b¶ môn gì thì chÜa bi‰t.

Trong lúc Çang còn tranh cäi quy‰t liŒt thì có nhiŠu Çäng viên có ti‰ng rÃt trung kiên, nhÜng nay Çã vŠ hÜu, hiŒn là cÜ dân ª Çây ÇÙng lên nói nh»ng l©i mà ai cÛng tܪng là cÀu mÒi: ''Thôi bà con cô bác nghe l©i các cán b¶ Çi, ÇØng b¡t chËt làm gì t¶i nghiŒp h†, ÇÜ®c nhà nܧc trÜng thu ÇÃt Çai Ç‹ xây sân tranh giäi cho Th‰ VÆn H¶i B¡c Kinh 2008 là m¶t ÇiŠu hãnh diŒn chÙ sao låi chÓng ÇÓi. Không cÀn Ç®i ljn cuÓi næm 2005, hai tháng sau gia Çình anh em chúng tôi së di d©i Çi ch‡ khác Ç‹ nhà nܧc trÜng thu ÇÃt xây cÃt cÖ sª cho Olympic cho kÎp th©i hån''.

Không còn cách nào khác hÖn, dân làng M¶c Lâm TrÃn Çành phäi giao ÇÃt cho nhà nܧc v§i giá ÇŠn bù rÃt là tÜ®ng trÜng, chÌ b¢ng 1 phÀn 15 giá ÇÃt trên thÎ trÜ©ng vào lúc Çó. CuÓi tháng 10 næm ngoái, chính quyŠn Çã xây xong m¶t sân cªi ng¿a và m¶t phÀn cûa khu giäi trí rÃt là nguy nga, cÛng cho vi‰t m¶t ch» ''Olympic'' nho nhÕ dán lên b© tÜ©ng, ai muÓn hi‹u sao cÛng ÇÜ®c. Khi ngÜ©i dân bi‰t ÇÜ®c cÖ sª Çang xây này không có dính dáng m¶t chút gì ljn Olympic B¡c Kinh 2008 h‰t, chÌ là m¶t Câu låc b¶ cªi ng¿a và khu giäi trí r¶ng rãi, sang tr†ng dành riêng cho cán b¶, quan chÙc cao cÃp cùng gia Çình ljn nghÌ cuÓi tuÀn.

ChuyŒn gì ljn nó Çã ljn, nh»ng Çäng viên trung kiên Çã vŠ Çó khæn gói lên ÇÃm cºa chính quyŠn Trung ÜÖng hÕi cho ra lë thì bÎ Çu°i vŠ, bäo r¢ng Çó là chuyŒn cûa ÇÎa phÜÖng, không liên hŒ gì ljn Trung ÜÖng cä, vŠ ÇÎa phÜÖng mà giäi quy‰t. ñ‰n quÆn thì ÇÜ®c trä l©i r¢ng Çã kš vào giÃy tr¡ng m¿c Çen nhÜ©ng ÇÃt cho chính quyŠn trÜng døng rÒi bây gi© mª miŒng ra Çòi låi là Çòi låi cái gì. Lúc trܧc có k‰ hoåch xây cÖ sª cho Olympic B¡c Kinh 2008 thÆt, nhÜng nay k‰ hoåch Çã hûy bÕ rÒi, xây cÖ sª khác. ChuyŒn bÒi thÜ©ng thì Çã bÒi thÜ©ng rÒi, lôi thôi n°i dÆy chÓng phá nhà nܧc là Çi tù røc xÜÖng cä Çám.

Không bi‰t các Çäng viên trung kiên Çã vŠ hÜu Çó có bàn tính v§i nhau trܧc hay không mà khi r©i khÕi Ñy ban Nhân dân quÆn trª vŠ nhà lÃy h‰t mÃy cái b¢ng tuyên dÜÖng và huân chÜÖng ra ÇÓt h‰t và tuyên bÓ së ÇÙng lên Çòi låi ÇÃt Çai cho dù có bÎ b¡n ch‰t cÛng cam chÎu, Ç‹ g†i là chu¶c t¶i v§i bà con dân làng M¶c Lâm ChÃn vŠ hành Ƕng cä tin vào cán b¶ c¶ng sän cûa mình. Chính vì vÆy mà trong nh»ng cu¶c bi‹u tình vØa qua tåi quÆn ThuÆn Nghïa, h† là nh»ng ngÜ©i Çi ÇÀu, hæng hái nhÃt, quy‰t không Ƕi tr©i chung v§i cán b¶ c¶ng sän Çang cÀm quyŠn hiŒn nay.

***

Tåi Sao NgÜ©i Dân B¡c Hàn Không Dám Vào Trung Tâm Væn Hóa ñÙc Tåi Bình NhÜ«ng

Tåi sao nhiŠu ngÜ©i dân B¡c Hàn không dám bܧc chân vào Trung tâm Væn hóa ñÙc tåi Bình NhÜ«ng là ÇŠ tài mà møc Tåp Chí Á Châu tuÀn này muÓn ÇŠ cÆp ljn.

NhÜ quš Ƕc giä Çã bi‰t, vào ngày 25 tháng 4 vØa qua, chính quyŠn Bình NhÜ«ng Çã cho t° chÙc m¶t cu¶c diÍn binh rÃt l§n tåi quäng ÇÜ©ng Kim NhÆt Thành Ç‹ k› niŒm 75 næm thành lÆp quân Ƕi nhân dân B¡c TriŠu Tiên. NgÜ©i ta thÃy ông Kim Chính NhÆt xuÃt hiŒn trên khán Çài danh d¿, nhÜng không phát bi‹u m¶t l©i nào. Bài diÍn væn chính trong bu°i lÍ diÍn binh này do ông Kim Cách Th¿c (T°ng tham mÜu trܪng) džc v§i nh»ng l©i lë s¡t Çá cänh cáo lj quÓc MÏ và lên án g¡t gao chính quyŠn NhÆt mà Bình NhÜ«ng g†i là tay sai Ç¡c l¿c nhÃt cûa Hoa Kÿ. Sau bu°i lÍ duyŒt binh, B¶ QuÓc phòng B¡c TriŠu Tiên Çã m©i m¶t sÓ nhà ngoåi giao phÜÖng Tây d¿ tiŒc ti‰p tân. Tåi Çây, m¶t nhà ngoåi giao ngÜ©i ñÙc Çã g¥p m¶t sÓ gi§i chÙc cao cÃp B¡c Hàn Ç‹ yêu cÀu ÇØng Ç¥t nhiŠu tråm gác trܧc Trung tâm Væn hóa ñÙc tåi Bình NhÜ«ng, làm cho nhiŠu ngÜ©i lo ngåi, không dám bܧc vào Trung tâm Væn hóa ñÙc Ç‹ xem sách báo, tìm hi‹u vŠ nܧc ñÙc trong tinh thÀn giao lÜu mà hai quÓc gia Çã cam k‰t khi thi‰t lÆp quan hŒ. M¶t trong nh»ng ThÙ trܪng QuÓc phòng B¡c Hàn có m¥t trong bu°i ti‰p tân này Çã trä l©i r¢ng: "ñáng lš ra chính phû ñÙc phäi cám Ön chúng tôi m§i Çúng, Ç¥t nhiŠu tråm gác là Ç‹ bäo vŒ cho Trung tâm Væn hóa ñÙc khÕi bÎ nhân dân B¡c TriŠu Tiên xông ljn ÇÆp phá vì quá phÅn n¶ khi bi‰t ÇÜ®c tåi Trung tâm này có Ç‹ m¶t sÓ sách báo, tài liŒu rÃt phän Ƕng, muÓn phá hoåi chû nghïa Xã h¶i B¡c TriŠu Tiên. Chúng tôi cänh cáo quš ông ÇØng l®i døng quyŠn ngoåi giao mà có nh»ng hành Ƕng phän ngoåi giao, rÃt có håi cho tình h»u nghÎ cûa hai nܧc."

Tài liŒu, sách báo bày tåi Trung tâm Væn hóa ñÙc ª Bình NhÜ«ng có n¶i dung nhÜ th‰ nào mà bÎ chính quyŠn B¡c TriŠu Tiên cho là rÃt c¿c kÿ phän Ƕng? M¶t quan chÙc cao cÃp thu¶c ViŒn Giáo døc & Væn hóa ñÙc có trø sª Trung ÜÖng ª Munchen, nÖi cung cÃp sách báo cho Trung tâm Væn hóa ñÙc ª Bình NhÜ«ng, nói nhÜ sau: "Tåi B¡c TriŠu Tiên, không nÖi nào dám Ç‹ sách báo, tài liŒu chÌ trích ông Kim Chính NhÆt, ngoåi trØ Trung tâm Væn hóa ñÙc ª Bình NhÜ«ng ÇÜ®c thi‰t lÆp cách Çây gÀn ba næm, vào tháng 6 næm 2004. Nh»ng viŒc làm cûa ông Kim Chính NhÆt và chính quyŠn Bình NhÜ«ng Çáng bÎ chÌ trích ÇÜ®c báo chí ñÙc loan täi thì trÍ nhÃt là m¶t tuÀn sau Çã có bày tåi Trung tâm Væn hóa ñÙc ª Bình NhÜ«ng. Vào Trung tâm này có th‹ džc ÇÜ®c nh»ng bài chÌ trích ông Kim Chính NhÆt và chính quyŠn B¡c TriŠu Tiên vŠ các chính sách Çàn áp ngÜ©i dân, vi phåm nhân quyŠn, các vø b¡n thº tên lºa, thº nghiŒm håt nhân... Trܧc khi mª Trung tâm Væn hóa này, chúng tôi Çã thông báo cho chính quyŠn Bình NhÜ«ng bi‰t theo luÆt ban giao Çã kš gi»a hai nܧc thì h† không có quyŠn ki‹m soát và tÎch thu các sách báo, tài liŒu cûa chính phû ñÙc cung cÃp cho Trung tâm Væn hóa này, không ÇÜ®c ngæn cÃm ngÜ©i dân ljn Çó xem sách báo. Lúc ÇÀu B¡c Hàn không ÇÒng š vì bi‰t ch¡c së có nh»ng bài báo chÌ trích ch‰ Ƕ và lãnh tø cûa h†, nhÜng cuÓi cùng Bình NhÜ«ng phäi chÃp nhÆn vì n‰u không h† së bÎ thiŒt thòi vŠ nh»ng quyŠn l®i khác trong ban giao v§i ñÙc quÓc. Ch£ng phäi nܧc ñÙc chÌ nh¡m riêng B¡c TriŠu Tiên mà chÌ trích, tåi các Trung tâm Væn hóa ñÙc ª MÏ hay ª NhÆt... chúng tôi vÅn có nh»ng sách báo chÌ trích chính sách, hay các hành Ƕng sai lÀm cûa T°ng thÓng MÏ ho¥c Thû tܧng NhÆt. ñây cÛng là m¶t nét væn hóa rÃt Ç¥c thù cûa ñÙc quÓc và Trung tâm Væn hóa ñÙc ª các nܧc phäi có nhiŒm vø quäng bá vŠ nét væn hóa Ç¥c thù này."

Không dám ra thông báo cÃm ngÜ©i dân bܧc vào Trung tâm Væn hóa ñÙc, thì Ç¥t nhiŠu tråm gác xung quanh v§i l¿c lÜ®ng công an nhÜ b† vàng, thº hÕi có ai mà dám bén mång ljn gÀn Çó, thành ra Trung tâm Væn hóa ñÙc v¡ng nhÜ chùa bà Çanh; thÌnh thoäng cÛng có vài ngÜ©i ra vào, nhÜng Çó là nhân viên cûa sª công an tình báo Ƕi lÓp ngÜ©i dân, vào Ç‹ xem tình hình mà thôi.

=END=

6- ñ©i SÓng Quanh Ta

- Trái cây n¥ng mùi nhÃt châu Á

GiÓng sÀu riêng không mùi ÇÜ®c hình thành tØ viŒc k‰t h®p gÀn 90 loåi quä khác nhau hiŒn Çang ÇÜ®c trÒng tåi m¶t trung tâm nghiên cÙu ª Tung Phaen.

Thomas Fuller

(New York Times)

Hoàng Quš phÕng dÎch

(VNN)

TUNG PHAEN, Thailand - Khoa h†c có th‹ loåi bÕ chÃt ÇÜ©ng tØ các thÙc uÓng nhË, hay chÃt béo tØ các loåi thÙc æn. NhÜng loåi bÕ ÇÜ®c mùi cûa loåi trái cây ÇÜ®c xem là n¥ng mùi nhÃt th‰ gi§i låi gây ra m¶t s¿ tranh cãi gÀn nhÜ toàn cÀu.

SÀu riêng, m¶t loåi trái có gai Ç¥c trÜng vùng ñông Nam Á, thÜ©ng ÇÜ®c nh»ng ai không Üa mô tä r¢ng có mùi tÜÖng t¿ mùi rác thäi, phó mát quá hån hay cá ÜÖn. Nó bÎ cÃm chÌ ª nhiŠu khách sån, hàng không hay tàu ÇiŒn ngÀm ª Singapore. Tuy nhiên, nh»ng ai thích æn sÀu riêng - rÃt nhiŠu, ít nhÃt là cä châu Á - låi cho r¢ng tÜÖng t¿ nhÜ phó mát Pháp, càng n¥ng mùi càng ngon.

Bên dܧi l§p vÕ cÙng cûa sÀu riêng là tØng múi màu vàng nhåt, mŠm måi, tÜÖng t¿ s»a trÙng, v§i m¶t vÎ ng†t tÜÖng t¿ kËo hÒ Çào và vanilla, thêm vào Çó m¶t vÎ Ç¡ng nhân nhÅn.

Bob Halliday, m¶t nhà væn chuyên vi‰t vŠ th¿c phÄm tåi Bankok nói: "ñÓi v§i nh»ng ai không Üa sÀu riêng, nó có mùi mèo ch‰t. NhÜng n‰u bån bi‰t cách thܪng thÙc, thì mùi sÀu riêng hoàn toàn không hŠ khó chÎu. ThÆm chí nó còn rÃt hÃp dÅn và làm cho chúng ta phäi chäy nܧc b†t".

Tuy vÆy, m¶t nhà khoa h†c hàng ÇÀu Thái Lan, ÇÜ®c xem nhÜ m¶t chuyên gia vŠ sÀu riêng, sau ba thÆp k› nghiên cÙu Çã công bÓ r¢ng ông có th‹ loåi bÕ ÇÜ®c mùi cûa sÀu riêng.

VÜ©n cây thí nghiŒm cûa ông n¢m gÀn biên gi§i Cambodia, tåi Çây, Songpol Somsri Çã nghiên cÙu gÀn 90 giÓng sÀu riêng khác nhau, trong Çó Ça sÓ là sÀu riêng dåi, Ç‹ cuÓi cùng hình thành m¶t giÓng sÀu riêng có mùi nhË nhÜ mùi chuÓi. Ông Ç¥t tên cho giÓng sÀu riêng này là Chantaburi sÓ 1, lÃy tên cûa tÌnh quê nhà và vÎ trí cûa trung tâm nghiên cÙu.

Ông cho bi‰t giÓng sÀu riêng này së làm cho th¿c khách Thái Lan hài lòng, ÇÒng th©i cÛng së giúp cho viŒc quäng bá trái sÀu riêng, mª cánh cºa ti‰p xúc v§i ngÜ©i dân Hoa Kÿ và châu Âu và cä nh»ng ngÜ©i Thái Lan, nh»ng ngÜ©i luôn có xu hܧng tØ chÓi loåi trái cây có mùi tÜÖng t¿ nhÜ mùi tÃt chÜa gi¥t.

Ti‰n sï Songpol nói: "ña sÓ ngÜ©i dân Thái Lan không thích mùi này, chÌ trØ nh»ng ngÜ©i l§n tu°i".

Nh»ng ai Üa thích sÀu riêng trên toàn th‰ gi§i thoåt tiên là không tin vào ÇiŠu này, sau Çó cäm thÃy lo s® trܧc viÍn cänh trái sÀu riêng không còn mùi. H† phàn nàn r¢ng sÀu riêng Çã bÎ bi‰n Ç°i hormone, tÜÖng t¿ nhÜ cà chua trª nên vô vÎ sau khi bÎ bi‰n Ç°i và mang l§p vÕ ÇËp hÖn.

Somchai Tadchang, chû m¶t vÜ©n sÀu riêng ª Kret, m¶t hòn Çäo trên dòng sông Chao Phraya, b¡c Bangkok nói: "Tôi không cho r¢ng có th‹ tåo ra ÇÜ®c loåi sÀu riêng không mùi, tåi Çây, loåi sÀu riêng cuÓng dài Gan Yao ÇÜ®c bán v§i giá gÀn 40 USD m¶t trái, tÜÖng ÇÜÖng v§i thu nhÆp vài ngày cûa ngÜ©i lao Ƕng.

Ông nói: "Dù sao Çi n»a, mùi sÀu riêng là mùi thÖm, chÌ có sÀu riêng bÎ hÜ m§i có mùi hôi".

Vài tuÀn t§i, trái sÀu riêng không mùi së ÇÜ®c nhÆn phán quy‰t chính thÙc cûa B¶ Nông NghiŒp Thái Lan.

Khái niŒm này cÛng làm cho rÃt nhiŠu ngÜ©i dân Malaysia, Singapore hay Indonesia cäm thÃy bÓi rÓi, Çây là các quÓc gia Çánh giá giá trÎ cûa trái sÀu riêng d¿a theo mùi Ç¥c trÜng cûa nó.

Chang Peik Seng, chû m¶t trang tråi sÀu riêng ª Penang, m¶t hòn Çäo Malaysia nói: "SÀu riêng là phäi có mùi". Phäi mÃt vài phút m§i có th‹ giäi thích ÇÜ®c khái niŒm này cho ông Chang, cuÓi cùng ông k‰t luÆn trái sÀu riêng không mùi së không bán ÇÜ®c ª quê hÜÖng mình. Ông nhÆn ÇÎnh: "N‰u sÀu riêng không có mùi, ngÜ©i mua chÌ trä giá b¢ng m¶t phÀn ba".

Ti‰n sï Songpol cÛng cho bi‰t ông Çã phát tri‹n m¶t loåi sÀu riêng Ç¥c biŒt có th‹ Çáp Ùng nhu cÀu cûa ngÜ©i dân Malaysia hay Indonesia. Loåi sÀu riêng Chantaburi sÓ 3 này có m¶t mùi rÃt Ç¥c biŒt, chÌ bÓc lên sau ba ngày ÇÜ®c hái, ÇiŠu này së tåo ÇiŠu kiŒn cho quá trình vÆn chuy‹n không mùi.

Có lë không có loài quä nào gây ra nh»ng cäm xúc Ƕt ng¶t ljn nhÜ trái sÀu riêng. NgÜ©i dân Malaysia vÅn còn lÜu truyŠn rÃt nhiŠu truyŠn thuy‰t vŠ loåi trái cây mà h† g†i là "Vua cûa trái cây". Trái sÀu riêng ÇÜ®c xem nhÜ m¶t loåi thuÓc kích thích, m¶t câu ngån ng» Malaysia nói: SÀu riêng røng xuÓng, váy áo tÓc lên.

NhÜng nó cÛng gây ra nhiŠu chuyŒn không vui. Không có mùa sÀu riêng nào Çi qua mà không có tin tÙc vŠ nhân mång liên quan ljn sÀu riêng trên các m¥t báo ñông Nam Á. Loåi trái cây này rÃt giàu cacbonhydrate, protein, chÃt béo và h‡n h®p lÜu huÿnh (ñiŠu này gây ra Ç¥c trÜng mùi cûa nó). Do vÆy, nó gây tác Ƕng nguy hi‹m ÇÓi v§i nh»ng ai bÎ cao huy‰t áp theo l©i cûa Wilailak Srisura, m¶t chuyên gia dinh dÜ«ng thu¶c B¶ y t‰ Thái Lan.

Theo truyŠn thÓng, ngÜ©i ta cÛng tránh pha rÜ®u v§i sÀu riêng, vì theo Somchai, chû vÜ©n cây: "SÀu riêng nóng, rÜ®u cÛng nóng, do vÆy pha låi së nóng gÃp Çôi".

Ti‰n sï Songpol nói ông không tìm ra lš do khoa h†c nào giäi thích viŒc sÀu riêng không th‹ k‰t h®p v§i rÜ®u, nhÜng ông không dám thº cä hai cùng lúc.

L§n lên tØ m¶t vÜ©n sÀu riêng, ti‰n sï Songpol b¡t ÇÀu nghiên cÙu loåi trái cây này tØ næm 1977, khi còn là m¶t nghiên cÙu sinh. Lo s® m¶t vài giÓng sÀu riêng së bÎ bi‰n mÃt khi trÒng tr†t bÎ thÜÖng måi hoá, ông Çã sÜu tÆp hàng chøc loåi sÀu riêng trên kh¡p ÇÃt nܧc, Çem vŠ trÒng ª trung tâm nghiên cÙu th¿c vÆt Chantaburi. Trung tâm này là m¶t thiên ÇÜ©ng cûa nh»ng ai yêu sÀu riêng, v§i nh»ng vÜ©n hoa nª r¶, nh»ng dòng suÓi bao quanh hàng hà sa sÓ cây sÀu riêng, ÇÜ®c che bóng bªi núi rØng nhiŒt ǧi rÆm råp.

Ti‰n sï Songpol Çã thº nghiŒm hàng træm giÓng sÀu riêng khác nhau trܧc khi tåo ra Chantaburi sÓ 1. Mùa thu hoåch næm nay vÅn chÜa ljn, nhÜng nh»ng ai tØng n‰m sÀu riêng næm ngoái nói r¢ng loåi trái này có mùi rÃt nhË. Saowanee Srisuma, ngÜ©i chæm sóc vÜ©n sÀu riêng, nói r¢ng Çây là loåi sÀu riêng nhË mùi nhÃt mà cô tØng g¥p trong suÓt 10 næm làm viŒc. Suchart Vichitrananda, giám ÇÓc trung tâm nghiên cÙu trÒng tr†t nói Chantaburi sÓ 1 không có mùi, nhÜng ông do d¿ khi mô tä vÎ cûa nó. Ông nói: "Tôi không kh£ng ÇÎnh r¢ng nó ngon hÖn sÀu riêng thÜ©ng, nhÜng ch¡c ch¡n së nhÜ th‰".

M¶t công nhân Çang ngºi trái sÀu riêng nhân giÓng, anh nói r¢ng nó có mùi nhË nhÜ mùi chuÓi.

Nh»ng ai yêu thích sÀu riêng s® r¢ng giÓng sÀu riêng không mùi chÌ là m¶t bܧc thøt lùi cûa nŠn væn hoá sÀu riêng. SÀu riêng là m¶t loåi quä mang tính xã h¶i, ÇÜ®c bán theo truyŠn thÓng và ÇÜ®c æn bên vŒ ÇÜ©ng, cùng v§i nh»ng ngÜ©i bån thân thi‰t. NgÜ©i ta cÛng phân tích sÀu riêng theo ki‹u chúng ta ngºi mùi và Çánh giá rÜ®u vang trong bu°i då tiŒc ª Paris.

Trong nh»ng ngày này, sÀu riêng Çang ÇÜ®c bán Çåi trà ª các siêu thÎ dܧi hình thÙc s¤n sàng: Tách khÕi vÕ, b†c trong giÃy kính Ç‹ giäm mùi.

Tåi Thái Lan, m¶t quÓc gia mong muÓn viŒc thÜÖng måi hoá loåi trái cây này, ngÜ©i dân chuyên trÒng giÓng Montong, m¶t giÓng sÀu riêng ng†t nhÜ ÇÜ©ng. Nông dân Thái Lan sº døng hoá chÃt Ç‹ khai thác sÀu riêng không theo mùa, dÅn ljn viŒc Montong luôn xuÃt hiŒn quanh næm và ÇÜ®c bán trên kh¡p th‰ gi§i. Næm ngoái, Thái Lan bán ra nܧc ngoài khoäng 50 triŒu trái sÀu riêng, thu vŠ gÀn 90 triŒu USD.

SÀu riêng Çã xuÃt hiŒn ª Hoa Kÿ tØ vài thÆp niên trܧc, Ça sÓ tåi các cºa hàng châu Á. Theo thÓng kê cûa b¶ Nông NghiŒp, chÌ trong næm ngoái, Hoa Kÿ nhÆp khÄu gÀn 1000 tÃn sÀu riêng tØ Thái Lan, doanh sÓ t°ng c¶ng vào khoäng 1.7 triŒu USD. 80 phÀn træm trong sÓ này là hàng Çông lånh, theo l©i cûa Nat Kuramarohit, t°ng giám ÇÓc công ty thÜÖng måi DP, m¶t công ty nhÆp khÄu có væn phòng tåi Los Angeles. Công ty cûa ông cung cÃp sÀu riêng tÜÖi, theo l©i ông thì ng†t hÖn và ngon hÖn sÀu riêng Çông lånh, do phäi chuyên chª b¢ng máy bay nên giá bán ra cûa ông lên ljn 3.5 - 4 USD m¶t cân - giá sÌ, giá bán lÈ là gÀn 35 USD cho m¶t trái sÀu riêng n¥ng khoäng 7 cân trong khi m¶t trái sÀu riêng Çông lånh tÜÖng ÇÜÖng chÌ bán v§i giá khoäng 10 USD.

Ti‰n sï Songpol 52 tu°i cho bi‰t công viŒc cûa ông vÅn còn chÜa th‹ hoàn tÃt. Ông Çang lÆp bän ÇÒ DNA cûa sÀu riêng và hi v†ng m¶t ngày nào Çó së hoàn toàn loåi bÕ gene gây mùi. Thêm vào Çó, ông cÛng Çang cÓ g¡ng lai tåo m¶t giÓng sÀu riêng không gai có tên là "duri", tØ gÓc Malaysia có nghïa là gai.

=END=

7- Câu ChuyŒn ñiŒn �nh

- NgÜ©i Çàn ông trÎ giá 4 tÌ USD

Hanks, Cruise hay Gibson là nh»ng diÍn viên thÜ©ng xuyên ÇÙng ÇÀu bäng vàng, nhÜng tÃt cä gi© chÌ là quá khÙ. Chúng ta hãy làm quen v§i nam diÍn viên xuÃt s¡c nhÃt hành tinh hiŒn nay - Will Smith.

Sean Smith

(Newsweek)

Minh Trang phÕng dÎch

(VNN)

Will Smith

Vài thÆp niên trܧc, nhà c° sinh vÆt h†c Stephen Jay Gould ÇŠ ra lš thuy‰t vŠ trång thái cân b¢ng tåm th©i, ông xác ÇÎnh r¢ng trên th¿c t‰, s¿ ti‰n hoá không hŠ xäy ra theo m¶t nhÎp Ƕ chÆm rãi và ÇŠu Ç¥n. Nó xäy ra m¶t cách rÃt nhanh, nhÜ m¶t s¿ bùng n° sau m¶t th©i gian dài bÃt Ƕng. Có lë cä Hollywood cÛng nên džc thuy‰t ti‰n hoá này cûa ông.

K‹ tØ khi danh sách các diÍn viên gåo c¶i ra Ç©i thì Tom Hanks và Tom Cruise - hai anh chàng "Tom" - luôn luôn thay phiên nhau chi‰m gi» vÎ trí ÇÀu bäng, ngoài ra còn có Mel Gibson thÌnh thoäng cÛng chen vào. NhÜng gi© Çây m†i thÙ Çã thay Ç°i. Trong vòng næm næm qua, Gibson không hŠ tham gia Çóng vai chính cho bÃt kÿ b¶ phim nào. Tom Cruise Çánh mÃt s¿ hÃp dÅn sau chÜÖng trình cûa Oprah, và ch¡c ch¡n r¢ng anh khó có th‹ lÃy låi ÇÜ®c uy tín cûa mình. Còn Tom Hanks, dù không th‹ nào phû nhÆn ÇÜ®c tài khoän kh°ng lÒ cûa anh trong ngân hàng, thì Çã 50 tu°i và không còn ÇÜ®c xem nhÜ m¶t trong nh»ng diÍn viên hàng ÇÀu n»a. ChÌ trong næm ngoái, cä ba nam diÍn viên này ÇŠu trª nên m© nhåt. Gi© Çây, v§i doanh thu tåi các råp chi‰u bóng Çåt ljn con sÓ 4 tÌ USD, Will Smith trª thành nam diÍn viên hàng ÇÀu cûa Hollywood, sau Çó là Johnny Depp và Ben Stiller. Ch£ng khác gì v§i ÇÎnh luÆt ti‰n hoá ª trên: "Công nghiŒp ÇiŒn änh Çang träi qua m¶t làn sóng cäi cách, không chÌ trong lïnh v¿c diÍn viên mà ª tÃt cä m†i m¥t" - Çây là l©i nói cûa m¶t ngÜ©i trong cu¶c, cÛng nhÜ nh»ng ngÜ©i khác ÇŠ nghÎ giÃu tên vì không muÓn Çøng chåm ljn các minh tinh màn båc: "Will Smith së là ÇiŠu kiŒn duy nhÃt Ç‹ bäo Çäm cho m¶t bu°i lÍ ra m¡t cuÓi tuÀn thành công". ThÆm chí còn hÖn th‰ n»a, m¶t ngÜ©i lãnh Çåo phim trÜ©ng nhÆn xét: "HÍ có Will Smith là có huy hoàng".

SÙc hút cûa m¶t nam diÍn viên ÇÜ®c th‹ hiŒn rÃt rõ nét qua thu nhÆp trong ngày lÍ chi‰u ra m¡t. Chi phí trung bình cûa m¶t hãng phim vào khoäng 100 triŒu USD và Ç‹ có th‹ thu hÒi vÓn, h† cÀn phäi có m¶t bu°i lÍ chi‰u ra m¡t thÆt hoành tráng. M¶t ngôi sao ÇiŒn änh khi tham gia vào bu°i lÍ chi‰u ra m¡t v§i doanh thu trên 30 triŒu USD së có quyŠn ÇÜa ra Çòi hÕi nhÜ thanh toán cho mình 25 triŒu USD, l¿a ch†n Çåo diÍn và m¶t toa xe kéo hai tÀng v§i TV màn hình ph£ng. Nghe thì dÍ, nhÜng m†i viŒc hoàn toàn khác. SÙc hút th¿c s¿ Çòi hÕi phäi am hi‹u thÎ trÜ©ng toàn cÀu và m¶t tài næng Ç‹ có th‹ ch†n l¿a các kÎch bän phù h®p v§i bän chÃt, cÛng nhÜ nh»ng Çåo diÍn có tài. Ngoài ra, không chÌ có duy nhÃt m¶t lÀn. Anh ta phäi th¿c hiŒn ÇiŠu này vào bÃt kÿ lúc nào. Bäng x‰p hång cûa NEWSWEEK ÇÜ®c cæn cÙ theo nh»ng tiêu chí nhÜ vÆy - thông qua các cu¶c phÕng vÃn v§i lãnh Çåo phim trÜ©ng và các nhà sän xuÃt. S¿ l¿a ch†n dành cho vÎ trí sÓ 1 hôm nay hoàn toàn ÇÜ®c m†i ngÜ©i nhÃt trí. Ÿ Ƕ tu°i 38, sÙc hút cûa Smith còn cao hÖn cä Adam Sandler và Will Ferrell c¶ng låi. Anh có th‹ thành công trong tÃt cä m†i vai diÍn, tØ khoa h†c viÍn tܪng (phim "I, Robot"), hành Ƕng ("Men in Black"), phim hài lãng mån ("Hitch") hay phim truyŠn hình ("The Pursuit of Happyness"). Chính "Happyness" là b¶ phim Çã Çem låi con sÓ thu nhÆp Çáng kinh ngåc lên ljn 298 triŒu USD trên kh¡p th‰ gi§i, và nó Çã mª r¶ng cánh cºa cho Smith. Quän lš m¶t phim trÜ©ng hàng ÇÀu nhÆn xét: "Anh ta có th‹ làm ÇÜ®c m†i thÙ. Khán giä chÎu änh hܪng tØ anh ta - ch£ng khác gì h† Üa thích Tom Hank". S¿ xuÃt hiŒn cûa anh ta thÜ©ng xuyên và r¶ng rãi. M¶t ngÜ©i trong ngành nói: "Anh Ãy chính là m¶t Jimmy Stewart da Çen. Anh ta qua låi cä c¶ng ÇÒng ngÜ©i da tr¡ng lÅn ngÜ©i da Çen. ñây là m¶t viŒc rÃt khó th¿c hiŒn".

NhÜng ÇÓi v§i Smith thì låi rÃt dÍ dàng. HÀu nhÜ tÃt cä các b¶ phim có anh tham gia k‹ tØ phim "Independence Day" (Doanh thu 817 triŒu USD) ÇŠu Çem låi thu nhÆp kh°ng lÒ. NhÜng Çây hoàn toàn không phäi là ÇiŠu ÇÖn giän. M¶t ngÜ©i bån cûa anh, James Lassiter nói: "NgÜ©i ta không hi‹u ÇiŠu này phäi khéo léo ljn mÙc nào. Lúc nào cÛng g¥p trª ngåi. Khi thì "phim cûa ngÜ©i MÏ gÓc Phi khó bán toàn cÀu", khi thì "NgÜ©i MÏ gÓc Phi khó có th‹ thành công", ho¥c "Will Çóng phim truyŠn hình không hay". ñ‹ rÒi cuÓi cùng ngÜ©i ta nhìn låi con sÓ thu nhÆp và phäi kinh ngåc. (NhÜng Smith tØ chÓi bình luÆn vŠ ÇiŠu này).

ñi‹m quan tr†ng nhÃt, s¿ kinh ngåc b¡t nguÒn tØ nܧc ngoài. K‹ tØ næm 2002, các phòng bán vé n¶i ÇÎa Çã hoàn toàn bão hoà. Trong khi Çó thÎ trÜ©ng nܧc ngoài Çang ÇÜ®c mª r¶ng. Næm ngoái, vé bán ÇÜ®c ª nܧc ngoài Çem låi ljn 63 phÀn træm l®i tÙc. Các diÍn viên gÓc Phi phäi rÃt vÃt vä m§i có th‹ làm hài lòng khán giä nܧc ngoài, vì các b¶ phim h† tham gia thÜ©ng mang Ç¥c trÜng lÎch sº, væn hoá MÏ gÓc Phi, chúng khác h£n v§i các b¶ phim có s¿ tham gia cûa nhiŠu diÍn viên MÏ gÓc Phi khác. NhÜng nh»ng vai diÍn mà Smith Çã Çäm nhÆn thì tÜÖng ÇÓi Ç¥c biŒt. Anh Çóng vai nh»ng ngÜ©i phäi chÓng ch†i khó khæn và vÜ®t qua. Amy Pascal, lãnh Çåo Columbia Pictures nói: "Will không Çóng phim vì nhu cÀu mà vì ngÜ©i ta ÇŠ nghÎ anh Ãy. Anh hi‹u r¢ng nh»ng câu chuyŒn phim là mang tính toàn cÀu. Anh có th‹ b¡t nhÎp v§i b¶ phim trܧc khi nhiŠu ngÜ©i khác có th‹". B¡t ÇÀu tØ b¶ phim "Bad Boy" næm 1995, Smith và Lassiter n‡ l¿c quäng bá các phim cûa Smith ra nܧc ngoài. K‹ tØ Çó, Smith Çã phá v« gi§i hån trên ÇÓi v§i diÍn viên da Çen. LÜ®ng vé bán ra cûa anh nhiŠu hÖn gÃp Çôi so v§i Denzel Washington.

Tuy nhiên không phäi ai cÛng vÆy. Johnny Depp giành ÇÜ®c vÎ trí thÙ hai m¶t cách h‰t sÙc ngÅu nhiên, anh tham gia b¶ phim "Pirates of the Caribbean" chÌ vì con, th‰ nhÜng låi trª thành hiŒn tÜ®ng v§i doanh thu 1.8 tÌ USD. Brad Pitt ª vÎ trí thÙ tÜ thÜ©ng ch†n nh»ng vai diÍn trái ngÜ®c v§i ngoåi hình cûa anh, do Çó sÓ lÜ®ng vé bán ra trong nܧc không cao, trái v§i ª nܧc ngoài - Ç¥c biŒt là v§i nh»ng b¶ phim tÜÖng t¿ nhÜ "Mr. & Mrs. Smith" - anh là m¶t dång bình dân "theo š anh muÓn" - dù anh ta không giÓng nhÜ Steve Mc Queen. ñiŠu gây nhiŠu ngåc nhiên chính là s¿ xuÃt hiŒn cûa Ben Stiller. Tính hài hܧc ki‹u MÏ thÜ©ng khác h£n v§i nhiŠu nŠn væn hoá khác. NhÜng chính Stiller Çã phá v« ranh gi§i này thông qua nh»ng b¶ phim hài cûa anh. Ngoài b¶ phim "Meet the Parents" (818 triŒu USD) b¶ phim m§i nhÃt cûa anh "Night at the Museum" cÛng Çem låi 550 triŒu USD doanh thu trên kh¡p th‰ gi§i.

Chúng ta quay låi v§i hai anh chàng "Tom". Tuy không ai bàn cãi viŒc Cruise có sÙc thu hút cûa mình, nhÜng nh»ng gì liên quan ljn anh trên các tåp chí Çã khi‰n cho các trÜ©ng quay trª nên thÆn tr†ng. B¶ phim cuÓi cùng mà anh tham gia "Mission Impossible III" có t°ng doanh thu kém 150 triŒu USD so v§i các phÀn trܧc. PhÀn l§n thÃt båi n¢m ª lÜ®ng vé n¶i ÇÎa. M¶t trong nh»ng ngÜ©i ÇiŠu hành nhÆn xét: "M¶t khi anh Çã Çánh mÃt s¿ hÃp dÅn, khó có th‹ lÃy låi ÇÜ®c. Hãy tin tôi, n‰u nhÜ anh ta th¿c hiŒn b¶ phim M:I4 các khán giä së quay lÜng".

Còn Hanks chÜa tøt låi quá xa. Anh có th‹ làm viŒc trª låi bÃt cÙ khi nào anh muÓn, cä th‰ gi§i vÅn còn yêu m‰n anh. Anh cÛng cäm thÃy t¿ hào r¢ng Smith së Çi theo con ÇÜ©ng cûa anh. Cä hai ngÜ©i ÇŠu có m¶t cu¶c sÓng mà các tåp chí lá cäi không th‹ nào nhäy vào, cä hai m‡i næm cÛng chÌ th¿c hiŒn m¶t b¶ phim. M¶t nhân vÆt uy tín nói: "Nh»ng gì Tom Hanks th¿c hiŒn luôn khi‰n cho khán giä nh§ mãi". Vào næm 2007, Smith chÌ xuÃt hiŒn trong m¶t b¶ phim kinh dÎ " I Am Legend". Anh cÛng muÓn dùng t¿a ÇŠ này cho quy‹n t¿ truyŒn cûa mình.

=END=

8- Gi§i ThiŒu Sách M§i

- Tác PhÄm "Tuy‹n TÆp" cûa tác giä Võ ñình

NguyÍn Månh Trinh

(VNN)

Tùy bút là m¶t th‹ væn vi‰t dÍ mà khó. Vi‰t vŠ cái mình nghï, cái mình cäm, có lë dÍ hÖn là dùng trí tܪng tÜ®ng Ç‹ tái tåo låi nh»ng s¿ kiŒn Ç‹ thành m¶t th‰ gi§i riêng. NhÜng, cái khó là vi‰t ÇÜ®c nh»ng ÇiŠu mà ngÜ©i khác cÛng cäm ÇÜ®c, cÛng chia sÈ cái nghï cùng mình. V§i Võ ñình, qua gÀn nºa th‰ k› cÀm bút và cÀm c†, tØ 20 næm væn h†c miŠn Nam ljn gÀn 30 næm væn h†c häi ngoåi, Çã tåo riêng cho mình m¶t s¡c thái nghŒ thuÆt Ƕc Çáo. Ông vi‰t tùy bút b¢ng nghŒ thuÆt cûa m¶t ngÜ©i cÀm c† vë và tâm hÒn lãng mån cûa ngÜ©i làm thÖ. Có th‹, chÌ b¡t nguÒn tØ m¶t viŒc, m¶t ngÜ©i mà ch» nghïa Çã phiêu du Çi thÆt xa, ljn th‰ gi§i nºa hiŒn th¿c nºa huyŠn äo. HiŒn th¿c vì nó mang hÖi thª cûa cu¶c sÓng. HuyŠn äo bªi nh»ng nét v©n sÜÖng khói cûa nh»ng cÖn mÖ, cûa nh»ng tܪng tÜ®ng bܧc säi Çi trong không gian nhiŠu chiŠu ÇÀy cäm giác.

ñ†c Tuy‹n TÆp Võ ñình, thÃy ÇÜ®c s¡c thái riêng biŒt. M¶t ÇiŠu rõ ràng, nét cÄn tr†ng trong suy tÜ cÛng nhÜ tài hoa trong ngôn ng» chan chÙa trong các Çoän væn cûa ông. Nh»ng truyŒn ng¡n có phong thái khác lå làm ngÜ©i džc låc vàotrong m¶t th‰ gi§i lãng Çãng phân hai gi»a th¿c và m¶ng, gi»a Çêm Liêu trai phÜÖng ñông, gi»a ngày náo Ƕng vùn vøt cûa xã h¶i Tây phÜÖng.

Tuy‹n TÆp Võ ñình gÒm 30 truyŒn ng¡n trích trong nh»ng tÆp in trong khoäng gÀn 30 næm: XÙ SÃm Sét, LÀu Xép, HuyŒt Tuy‰t, Mây Chó, Tr©i ñÃt. ThÆt ra, n‰u tuy‹n ch†n r¶ng rãi m¶t chút thì sÓ lÜ®ng phäi nhiŠu hÖn. Bªi, qua nh»ng bài vi‰t ÇÜ®c Çæng trên các tÆp san væn nghŒ, truyŒn cûa ông Çã ÇÜ®c nhiŠu khen ng®i nÒng hÆu. Tä cänh, tä tình, k‹ chuyŒn, tÃt cä là m¶t nghŒ thuÆt ÇÜ®c nâng cao v§i Võ ñình. NhÜ, chÌ tä m¶t con chim mà tåo ÇÜ®c m¶t không gian huyŠn äo và gây ÇÜ®c nh»ng kích Ƕng tâm lš ngÜ©i džc trong truyŒn G. Phäi là ngÜ©i yêu cái ÇËp và khi‰u thÄm mÏ cao Ƕ m§i có th‹ vi‰t ÇÜ®c nh»ng Çoån væn ÇËp nhÜ nh»ng câu thÖ væn xuôi óng ä. Không gian mù sÜÖng cûa m¶t nÖi chÓn yên tïnh Çã tåo thành hình änh không phäi là m¶t con chim bình thÜ©ng mà còn là äo giác cÛa nh»ng cäm xúc tåo thành vÈ diÍm lŒ khó tìm ÇÜ®c trong hiŒn th¿c. TØ nhìn ng¡m cánh chim Ç‹ suy nghï xa hÖn, ljn nh»ng ÇiŠu tuy gÀn cÆn trong Ç©i sÓng nhÜng ít Ç‹ š, nay b‡ng hiŒn ra trong cäm giác kÿ thú lå lùng. ñoån k‰t cûa truyŒn ng¡n G. thÆt lå lùng. ChÌ v§i m¶t cái lông chim còn sót låi mà tåo thành m¶t n‡i xúc cäm månh më ljn phát khóc:

"Tôi cúi nh¥t m¶t cái lông cánh, m¶t cái lông dài màu løc mà tôi mà tôi vÅn thÜ©ng ví v§i ng†c thåch "tourmaline". Tôi nhìn cái cánh chim hÒi lâu rÒi tôi dim m¡t chìa cái lông ra theo hܧng ánh sáng m¥t tr©i. RÒi tôi xoay nó låi qua chiŠu khác, Ç‹ nó ngÜ®c låi hܧng ánh sáng m¥t tr©i. NhÜng cái lông chim tuyŒt ÇËp chÌ còn låi m¶t màu løc tÀm thÜ©ng, không phän ánh hÕa hoàng và huy‰t dø n»a nhÜ tôi Çã tØng thÃy khi nó còn dính liŠn nguyên vËn v§i hình hài cûa G.

Sáng Ãy, tôi Çã nói, là ngày sinh nhÆt cûa tôi, gi© Tây Bán CÀu, tr©i rÃt ÇËp, tôi ÇÙng Çó, m¶t con ngÜ©i Çã trܪng thành, m¶t gã Çàn ông xÜa nay vÅn kiêu cæng vŠ cái "gÜÖm Çàn nºa gánh" cûa h¡n, m¶t ÇÃng tu mi. Th‰ mà, tôi thÃy rÆm r¿t, run run trong lòng. M¶t tí ti n»a, chÌ m¶t tí ti n»a thôi, thì tôi Çã ÇÜa tay lên ôm m¥t khóc, nhÜ m¶t ÇÙa trÈ con."

Ch¡c ch¡n Võ ñình không phäi ngÜ©i chÌ ÇÖn thuÀn k‹ chuyŒn. Bªi trong ngôn ng» cûa ông, chÃt ÇÀy nh»ng liên cäm và nh»ng š tܪng, nh»ng suy tÜ cÙ bÆt ra và nÓi k‰t. ñ†c truyŒn ng¡n NgÜ©i Chåy B¶ Ç‹ thÃy nhiŠu s¿ kiŒn cÙ nÓi ti‰p nhau v§i không gian khác, th©i gian khác nhau. NgÜ©i Çàn ông tu°i ª gi»a 40 và 50, m‡i ngày chåy b¶ tÆp th‹ døc v§i hình änh ngÜ©i ÇËp ám änh. Nhìn mây, anh ta cÛng tܪng tÜ®ng nhÜ Çang nhìn thÃy m¶t hình dáng cÖ th‹ Çàn bà g®i cäm. ñ‹ rÒi tÖ tܪng mãi m¶t ngÜ©i ÇËp mà anh ta g†i là KiŠu, m¶t ngÜ©i m‡i tuÀn g¥p m¶t lÀn trong chuy‰n xe lºa Çi làm. Hình änh ngÜ©i Çàn bà v§i s®i tóc mai phÖ phÃt, v§i mùi hÜÖng nÒng nàn, v§i nÎt ng¿c màu cánh sen, cÙ ám änh mãi trong tܪng tÜ®ng. Trong khi chåy b¶, anh nghï vŠ mÓi tình chÒng v® cûa mình thuª vØa l§n, rÒi lan man nghï ljn chuyŒn tình gi»a Cô Sao và Chú Chín mà anh bi‰t ljn lúc còn bé. Anh nh§ ljn lúc mÜ©i ba tu°i, nhìn thÃy cái quÀn lót cûa cô Sao phÖi trên giây v§i cái tܪng tÜ®ng khi‰n døc tính cæng trào và Çã xuÃt tinh trong cái cäm giác khám phá kÿ lå. K‰t truyŒn, khi nhìn thÃy nàng KiŠu trong m¶ng cûa mình lúc g¥p chÒng con còn quay ngܧc låi nhìn anh v§i cái nhìn giÓng y hŒt m¡t con nai bÎ sæn Çu°i ngày xÜa, trܧc khi ch‰t ngܧc nhìn.

Không hi‹u mÅu ngÜ©i Çàn ông bÎ ám änh n¥ng nŠ cûa døc tính này có th¿c s¿ trong cu¶c Ç©i không? Tôi nghï có lë rÃt nhiŠu ª trong m‡i chúng ta, m‡i ngÜ©i m¶t ít. Ai mà ch£ng có lúc bÒi hÒi xôn xao trong cái nºa kín nºa hª cûa ng†n vu sÖn và låch Çào nguyên. Ai mà ch£ng có lúc tܪng tÜ®ng ljn ÇiŠu xa hÖn nh»ng phÀn da thÎt Än hiŒn. Nh»ng cäm giác Ãy, nh»ng liên tܪng Ãy Çã làm cho "truyŒn" cûa Võ ñình có chÃt lãng mån.Trong nh»ng lÀn chåy b¶ ho¥c nh»ng chuy‰n xe lºa Çi vŠ có chÃt tïnh trong cái Ƕng, con ngÜ©i nhÜ trong hai không gian, hai thái c¿c. Chåy b¶, di chuy‹n trong khung cänh nh»ng ngã ÇÜ©ng v¡ng vÈ. ñi tàu, di chuy‹n trong ch‡ ngÒi cÓ ÇÎnh, âm thÀm suy nghï m¶t mình...

Có ngÜ©i džc truyŒn Marie Louise và nhÆn ÇÎnh Çây là m¶t chuyŒn ÇÆm Ç¥c dâm tính. NhÜng có ngÜ©i låi cho r¢ng Çó là m¶t khám phá n¶i tâm con ngÜ©i qua chuyŒn sinh lš. TruyŒn là m¶t ngÜ©i Çàn ông có m¶t ngÜ©i tình "bé b¿" và tìm khoái låc trong cách làm tình v§i Çôi vú kh°ng lÒ. NgÜ©i Çàn bà dâng hi‰n thÆt tình trong khi ngÜ©i Çàn ông thì l®i døng th‹ xác m¶t th©i gian rÒi cÛng chán và không giao ti‰p n»a. TruyŒn chÌ có th‰ nhÜng qua l©i k‹ cûa ngÜ©i Çàn ông khi vŠ già låi là nh»ng hÒi Ùc vŠ m¶t xúc cäm Çã có, cÛng nhÜ Çi vào nh»ng trång thái tâm lš tuy có vÈ bÃt thÜ©ng nhÜng th¿c ra bình thÜ©ng v§i m¶t con ngÜ©i. Nh»ng khám phá tâm sinh lš Çã làm n°i bÆt lên phong cách riêng cûa lÓi xº døng con ch» thÆt lãng mån và chuyên chª ÇÜ®c cäm xúc.

TruyŒn khác, ƒn Mång låi có không khí nºa quái Çän nºa hiŒn thÜc. NgÜ©i Çàn ông ghen gi‰t v® và tình ÇÎch b¢ng m¶t cây gÆy g‡. Mà tình ÇÎch låi là m¶t chú rùa già Çang sÓng ª hÒ nܧc sau nhà. TruyŒn k‹ ngÜ©i Çàn ông lúc nào cÛng bên cånh m¶t hÕa diŒm sÖn bÓc lºa cûa thân hình sexy và tâm tính l£ng lÖ cûa ngÜ©i v® nên lúc nào cÛng ghen tuông và rình mò trong cái thèm muÓn Än Ùc sinh lš. LÀn Çánh ch‰t con rùa và ngÜ©i v®, anh g¥p m¶t cänh thÆt ܧt át g®i tình, ngÜ©i v® thû dâm v§i bàn tay và c° cûa chú rùa...

TruyŒn cûa Võ ñình là t°ng h®p cûa hiŒn th¿c và hÜ cÃu huyŠn äo. Không gian cûa ông thÜ©ng bàng båc trong màn sÜÖng nhàn nhåt, cûa nh»ng gam màu mà bóng tÓi nhåt nhòa gi»a ánh sáng. Và, nhân vÆt cûa ông, dù ÇÀy ¡p chÃt nhân bän nhÜng cÛng nhiŠu m¥t tr¶n lÅn nhau. Nh»ng nhân vÆt Ãy, sÓng nhiŠu v§i bän næng nhÜng cÛng suy tÜ và mÖ m¶ng nhÜ nh»ng ngÜ©i nghŒ sï lãng mån.

V§i nh»ng tùy bút, vi‰t tØ nh»ng niŠm hoài nh§, tØ Ç©i sÓng Çã xÜa, tØ quê hÜÖng Çã khuÃt, tôi thÃy ÇÜ®c cái công phu hàm dÜ«ng cûa m¶t ngÜ©i lúc nào cÛng bæn khoæn và Çi tìm cái m§i trong væn chÜÖng. ñ†c Tuy‹n TÆp Võ ñình, tôi nhÜ låc vào m¶t th‰ gi§i mÖ hÒ nào, mà ª Çó, âm thanh, màu s¡c, tܪng tÜ®ng, suy tÜ, tÃt cä làm thành m¶t không gian mÖ hÒ nhÜ Çã có tØ rÃt lâu trong hÒi Ùc...

=END=

9- TruyŒn Hay Ngoåi QuÓc

- Bình Minh MÜa

Pautovsky Konstantins

Tàu thûy ljn Navôlôki vào nºa Çêm. Thi‰u tá Kuzmin bܧc ra boong. Tr©i mÜa phùn. B‰n v¡ng tanh, chÌ có m¶t cây ÇŠn lÒng leo lét.

ñâu, tÌnh ª Çâu? Kuzmin nghï. Tr©i tÓi,mÜa rÖi. ThÆt ch£ng ra làm sao h‰t!

Chàng co rúm ngÜ©i, cài låi cúc áo choàng da. TØ m¥t sông, gió lånh th°i vào. Kuzmin tìm thuyŠn phó, hÕi xem tàu có LJ lâu ª Navôlôki không.

- Khoäng ba ti‰ng. - ThuyŠn phó trä l©i. - Còn tuÿ viŒc d« hàng. ñÒng chí hÕi làm gì? ñÒng chí còn Çi ti‰p cÖ mà.

- Tôi phäi chuy‹n h¶ anh bån cùng n¢m quân y viŒn m¶t bÙc thÜ cho v® anh Ãy. ChÎ Ãy ª Çây, ª tÌnh này.

- VÆy thì anh phäi Çi thôi! - ThuyŠn phó thª dài.- Tr©i tÓi nhÜ m¿c. Nh§ nghe còi, kÈo r§t låi ÇÃy nhé!

Kuzmin xuÓng b‰n, trèo lên trên nh»ng bÆc thang trÖn nÖi b© sông d¿ng ÇÙng. Nghe có ti‰ng mÜa rÖi tí tách trong nh»ng bøi cây. Chàng dØng m¶t lát cho m¡t quen v§i bóng tÓi và nhìn thÃy m¶t c‡ xe x¶c xŒch v§i con ng¿a buÒn bã. Mui xe Çã giÜÖng và tØ trong xe v£ng ra ti‰ng ngáy.

- Này ông bån! - Kuzmin nói l§n. - Ông ngû quên Ç‹ xe Çi qua thiên Çàng mÃt rÒi.

NgÜ©i Çánh xe c¿a mình, chui ra, hÌ mÛi, lÃy våt áo lau, rÒi m§i hÕi:

- ñi hä?

- ñi.

Kuzmin ÇÒng š.

- ñi Çâu bây gi©?

Kuzmin nói tên phÓ.

- Th‰ thì xa. - NgÜ©i Çánh xe bÓi rÓi. - Mãi trên ÇÒi kia. ´t nhÃt cÛng phäi chi m¶t chai ngang ÇÃy, ông Öi!

NgÜ©i Çánh xe giÆt cÜÖng, giøc ng¿a. Chi‰c xe u‹ oäi chuy‹n bánh.

- Th‰ nào, bác là ngÜ©i Çánh xe Ƕc nhÃt ª Navôlôki này hay sao?

Kuzmin hÕi.

- Có hai lão già chúng tôi thôi. Còn thì Çang chi‰n ÇÃu. ñÒng chí ljn nhà ai vÆy?

- ñ‰n nhà BasilÓp.

- Tôi bi‰t! - Ông già nhanh nhËn ngoái låi. - ñÒng chí ljn thæm chÎ Onga AnÇrêepna, con gái bác sï AnÇrê Petrôvich, chÙ gì! ChÎ Ãy ª MaxcÖva vŠ Çây, ª nhà cha tØ næm ngoái. Bác sï mÃt Çã hai næm! NhÜng nhà vÅn là cûa h†....

Xe l¡c månh, nó kêu l†c x†c và rút ÇÜ®c m¶t bánh ra khÕi cái hÓ.

- Bác nhìn ÇÜ©ng cho cÄn thÆn. - Kuzmin khuyên. -Ch§ trông ngang trông ngºa.

- ñÜ©ng v§i ÇÃt, rõ... - NgÜ©i Çánh xe lÀu bÀu. - Ban ngày mà Çi con ÇÜòng này ljn phát s®. NhÜng Çêm thì không sao. Ban Çêm không trông thÃy ° gà.

Ông lão im l¥ng. Kuzmin châm thuÓc, ngä ngÜ©i d¿a h£n vào phía trong. MÜa rÖi l¶p Ƕp trên mui. Nh»ng con chó sûa xa. Mùi thìa là, mùi hàng rào ܧt và hÖi Äm cûa sông bÓc lên. "´t nhÃt cÛng Çã m¶t gi© sáng", Kuzmin nghï. Th¿c vÆy, quä chuông rån trên m¶t gác chuông nhà th© Çâu ÇÃy Çi‹m m¶t ti‰ng ngay lÆp tÙc sau khi anh nghï.

Giá mình cÙ ª Çây cho ljn h‰t phép. Chàng låi nghï. ChÌ riêng không khí này cÛng Çû làm tiêu tan nh»ng ÇiŠu phiŠn mu¶n sau khi mình bÎ thÜÖng. Mình së ki‰m m¶t cæn phòng có cºa s° mª ra vÜ©n. Trong m¶t Çêm nhÜ Çêm nay mình së mª toang cºa s°, n¢m xuÓng trùm chæn kín mà nghe mÜa gõ trên nh»ng cây ngÜa bàng.

- VÆy ra ÇÒng chí là chÒng chÎ Ãy?

Ông lão Çánh xe hÕi.

Kuzmin không Çáp. Ông lão tܪng viên sï quan không nghe rõ nhÜng không dám hÕi låi.

ñúng là chÒng. Ông lão phán Çoán. Th‰ mà thiên hå nói láo là chÎ Ãy Çã bÕ chÒng tØ trܧc chi‰n tranh. RÃt láo toét.

- ñÒ qu›! - Ông lão v§i lÃy dây cÜÖng,cho con ng¿a gÀy còn da b†c xÜÖng m¶