tbilisi state universitycreated date 20200413212257z

178
2017 4 tomi-volume XIII

Upload: others

Post on 05-Feb-2021

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 20174

    tomi-volumeXIII

  • UDC33E e-49

    ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetipaata guguSvilis ekonomikis instituti

    Ivane Javakhishvili Tbilisi State University Paata Gugushvili Institute ofEconomics

    ekonomisti

    ekonomisti

    20174

    tomi-volumeXIII

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    2

    ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetipaata guguSvilis ekonomikis instituti

    saerTaSoriso recenzirebadi samecniero-analitikuri Jurnali

    Ivane Javakhishvili Tbilisi State University Paata Gugushvili Institute ofEconomics

    International Reviewed Scientific-Analytical Journal

    gamodis 2009 wlis ianvridan or TveSi erTxel,2016 wlidan _ kvartalSi erTxel

    Published scince January 2009 once in two months,Scince 2016 - Quarterly

    redaqciis misamarTi: Tbilisi, 0105, g. qiqoZis q. 14;tel.: 293 34 44; 599 970103.

    Edress: Tbilisi, 0105, Kikodze street,tel. (+995 32) 293 34 44; 599 970103.

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    profesorebi:samecniero-saredaqcio sabWo

    ramaz abesaZe (mTavari redaqtori), iuri ananiaSvili, rozeta asaTiani, givibedianaSvili, Teimuraz beriZe, giorgi berulava, vaxtang burduli, revazgvelesiani, revaz gogoxia, revaz kakulia, Temur kandelaki, murman kva-racxelia, alfred kurataSvili, elguja meqvabiSvili, solomon pavlia-Svili, vladimer papava (akademikosi), uSangi samadaSvili, avTandilsilagaZe (akademikosi), avTandil sulaberiZe, Teimuraz Sengelia, TinaCxeiZe, nodar WiTanava, nodar xaduri, eTer xaraiSvili, mixeil jibuti.

    mTavari redaqtoris TanaSemwe _ ekonomikis doqtori mamuka xuskivaZepasuxismgebeli mdivani _ ekonomikis doqtori Tea lazaraSvili

    samecniero-saredaqcio sabWos ucxoeli wevrebi

    larisa belinskaia (vilniusis universiteti), ruslan grinbergi (ruseTismecnierebaTa akademiis ekonomikis instituti), simone guerCini (flo-renciis universiteti), volfgang vengi (berlinis teqnikuri universiteti),tomas d. vileti (klermontis universiteti), eldar ismailovi (baqos so-cialuri marTvisa da politologiis instituti), gindra kasnauskiene(vilniusis universitetis saerTaSoriso biznesis skola), slavomir par-ticki (ioane pavle II-s saxelobis lublianas kaTolikuri universiteti),galina savina (xarkovis teqnikuri universiteti), dimitri sorokini (ruse-Tis mecnierebaTa akademiis ekonomikis instituti), darol j. steinli(peperdainis universiteti), aleqs stupnicki (taras SevCenkos saxelobiskievis erovnuli universiteti).

    Professors:SCIENTIFIC EDITORIAL COUNCIL

    Ramaz Abesadze (Editor-in-chief), Yuri Ananiashvili, Rosetta Asatiani, Givi Bedianashvili,Teimuraz Beridze, Giorgi Berulava, Vakhtang Burduli, Nodar Chitanava, Tina Chkheidze,Revaz Gogokhia, Revaz Gvelesiani, Mikheil Jibuti, Revaz Kakulia, Nodar Khaduri, EterKharaishvili, Alfred Kuratashvili, Murman Kvaratskhelia, Temur Kandelaki, Elguja Mek-vabishvili, Vladimer Papava (academician), Solomon Pavliashvili, Ushang Samadashvili,Teimuraz Shengelia, Avtandil Silagadze (academician), Avtandil Sulaberidze.

    Assistant Editor-in-chief _ Doctors of economics Mamuka KhuskivadzeExecutive Secretary _ Doctors of economics Tea lazarashvili

    FOREIGN MEMBERS OF THE SCIENTIFIC EDITORIAL COUNCIL

    Larisa Belinskaia (Vilnius University), Ruslan Grinberg (Institute of Economics of RAS), Si-mone Guercini (University of Florence), Eldar Ismailov (Baku Institute of Social Managementand Political Science), Gindra Kasnauskiene (International Business School of Vilnius Univer-sity), Slavomir Partycki (The John Paul II Catholic University of Lublin), Galina Savina(Kharkiv Technical University), Dmitri Sorokin (Institute of Economics of RAS), Darrol J.Stanley (University of Pepperdine), Oleksiy Stupnitskyy (Taras Shevchenko National Univer-sity of Kyiv), Wolfgang Weng (Technical University of Berlin), Thomas D. Willett (ClaremontGraduate University).

    3

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    s a r C e v i - C O N T E N T S

    ekonomikuri azris istoria –

    THE HISTORY OF ECONOMIC THOUGHT

    Ramaz Abesadze, Shota Veshapidze – Development of economic science in Georgia 6Рамаз Абесалзе, Шота Вешапидзе– Развитие экономической науки в Грузии 12ramaz abesaZe, SoTa veSapiZe – ekonomikuri mecnierebis ganviTarebasaqarTveloSi 19

    seqtoruli ekonomika – SECTORAL ECONOMY

    Vakhtang Burduli – Problems of improvement of the sectoral structure of georgia'seconomy 27Вахтанг Бурдули – Проблемы улучшения отраслевой структуры экономикигрузии 39vaxtang burduli – saqarTvelos ekonomikis dargobrivistruqturis gaumjobesebis problemebi (vrceli reziume) 51

    mikroekonomika _ MICROECONOMICS

    giorgi berulava, irma dixaminjia, naTia Rvinjilia – migraciismikroekonomikuri efeqtebi Sromis bazarze: saqarTvelos magaliTze 55Berulava George, Dikhaminjia Irma, Ghvinjilia Natia – The Microeconomic Effectsof Migration on Labor Market: Evidence from Georgia (Expanded Summary) 75xaTuna barbaqaZe – kompaniis kapitalis struqturis optimizaciisSesaxeb 77Khatuna Barbakadze – About the optimization of company structure (ExpandedSummary) 81

    makroekonomika _ MACROECONOMICS

    Строева Олеся, Комаревцева Ольга – Деструктивное развитие национальнойэкономики в эпоху цифровизации 83Stroeva Olesya Anatolievna,Komarevtseva Olga Olegovna – Destructive Developmentof the National Economy in the Epoch of Digitalization 89olga stroeva, olga komarevceva – erovnuli ekonomikisdestruqciuli ganviTareba cifrovizaciis epoqaSi (vrcelireziume) 91

    saerTaSoriso ekonomikuri urTierTobebi –INTERNATIONAL ECONOMIC RELATIONS

    giorgi RaRaniZe – efeqtiani saeqsporto strategiebis formirebaTanamedrove pirobebSi 92

    Giorgi Gaganidze – Creation of the Efficiency Export Strategies in Modern Period(Expanded Summary) 107Nino Papachashvili, Paskal Zhelev, Lela Jamagidze – Economic Relations betweenGeorgia and Bulgaria: Current State and Prospects 110nino papaCaSvili, paskal Jelevi, lela jamagiZe – saqarTvelo-

    4

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    Tengiz verulava – jandacvis sistemis reformebi aSS-Si:individualizmi da universalizmi 142Tengiz Verulava – Health System Reforms in the US: Individualism and Universalism(Expanded Symmary) 152

    magistrantebisa da doqtorantebis samecniero naSromebi

    SCIENTIFIC WORKS OF UNDERGRADUATES AND DOCTORAL STUDENTS

    Mikeladze George – Investments accelerator and Tobin’s Model(Case of Georgia) 154

    modeli (saqarTvelos magaliTze) (vrceli reziume) 162luka lazviaSvili – inkluziuri ekonomikuri ganviTarebismaxasiaTeblebi saqarTveloSi 165Lazviashvili Luka – The Characteristics of Inclusive Economic Development ofGeorgia (Expanded summary) 174

    bulgareTis ekonomikuri urTierTobebi: Tanamedrove mdgomareobada perspeqtivebi 126

    inovaciuri ekonomika –INNOVATIVE ECONOMY

    Tea Lazarashvili – The characteristics of the formation of national innovative systemsat the modern stage 130Tea lazaraSvili – erovnuli inovaciuri sistemebis formirebisTaviseburebebi Tanamedrove etapze 135

    momsaxurebis sfero – SERVICE SPHERE

    giorgi miqelaZe – investiciebis aqseleratoris da tobinis

    5

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    ekonomikuri azris istoria

    THE HISTORY OF ECONOMIC THOUGHT

    Summary

    Ramaz AbesadzeProfessor, Doctor of Economics

    Shota VeshapidzeProfessor, Doctor of Economics

    DEVELOPMENT OF ECONOMIC SCIENCE IN GEORGIA1

    In the work are reviewed a spects of development of Economic Sciences in Georgiafrom its beginning up today. The attention is paid to the organizations and scientists whocontributed significantly to the development of Economic Science in Georgia.

    Keywords: Kolkheti Kingdom, doctrine of mercantilism, kalmasoba, physiocratic ideas,european economic values

    Introduction

    Economic development in Georgia has deep century roots. In the 6-7th centuries BCagriculture and workmanship were developed and minted"kolkhuri tetri"in the ColchisKingdom. Further the high level of development was reached by Iberia (The Kartli kingdom)which had commercial relations as with the neighboring as well as with distant countries.Interesting considerations from different spheres of economic activity are given in theGeorgian historical, literary, philosophical and theological sources of that time. Economicviews took scientific image only in 20s of XX century.

    Economic views of feudal Georgia

    The economic views deserving attention were created in feudal Georgia which formed abasis for creation and development mercantilist, physiocratic and other economic doctrines.From this point of view the following historical monuments are of interest:

    "Hero in a tiger skin" of Shota Rustaveli (XII century). A high level of an economicthought is noted earlier, in particular the fact that economic doctrines of mercantilism, forcenturies than formation of mercantilism appear.

    Beka and Agbug's "Code of laws" (the XIV-XV centuries) is also a considerablesource for researchers of mercantilism which contains questions, relevant for the present, oneconomy in general and, in particular, on agriculture, the industry and management of thefinancial relations.

    Book by Giorgi V Brtskinvale (Brilliant) "Installment of the imperial yard" (14thcentury). There is visible, that trade activity already gets under government of "Minister ofFinance" that corresponded to mercantilism and meant support of trade from the feudalmonarchy; also the aspiration to legal regulation of state and financial activity is shown.

    "Description of the Georgian Kingdom " of Vakhushti Bagrationi (XVШ century).In this capital work natural resources and in general economic capacity of Georgia are deeplyinvestigated. Like "classics", first of all, production development, and then already trade iswelcomed.

    "Law" of Vakhtang the Sixth (1705-1708), contains interesting consideration about adebt, profit and rate of return, etc. The provided economic terms in his “Dasturlamali”

    1The work is prepared on the basis of indicated literature

    6

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    (gamosagebi (payment), zarafi(the moneychanger, the banker), bazhi (trade payment), etc.),are relevant today as well.

    Ioane Batonishvili's "Kalmasoba" (end of XVIII century). From the economic pointof view mercantilist views that development of trade promotes both the progress of the cities,and enrichment of the country are stated.

    Views of Sulkhan-Saba Orbeliani (XVII century). On the one hand, they correspondtophysiocratic ideas (which were created in 50 years of the 18th century), and on the otherhand, they areto similar views of classics.

    Views of Aleksandre Amilakhvari (XVIII century). They contain mercantilist views,but partially correspond to the classical, including physiocratic ideas.

    Economic views of “Tergdaleuli”

    In the 60th of the 18th century when fight against feudal restriction joined“Tergdaleuli”(“Pirveli Dasi” led by Ilia Chavchavadze), the published row of interpretationsof economic character with seldom criticism to protect free business. Economic works werepublished by Ilia Chavchavadze, Niko Nikoladze, Giorgi Tsereteli, Sergi Meskhi, IvaneMachabeli, etc. In the works devoted to problems of political economy, statistics, the credit,finance the ideas of the Western European and Russian economists were extended.

    Ilya Chavchavadze laid the foundation for the theory of common basis of success,formulated his own doctrine of liberalism, the concept of welfare oriented on European liberalvalues, the ideology of Georgian variety of economic liberalism; created the study about thetransfer of European and other countries civilized values and advanced experience to Georgia,their optimal synthesis.

    Niko Nikoladze has made a big contribution to matter of studying and introduction inGeorgia of the European values and laid the foundation of theoretical researches of finance, theindustry and other topical issues of economy of Georgia.

    The big contribution to formation and development of economic science was brought bycreation of the Tbilisi State University. Originally economic disciplines were studied atphilosophical faculty where the economic department, which of organizers were IvaneJavakhishvili and Filipe Gogichaishvili, was created. Together with opening of the universitythe department of political economy has been created, prof. Filipe Gogichaishvili was itsfounder and the first head.It should be noted that in Georgia economic views and researches have accepted systemcharacter in Ivane Javakhishvili and Filipe Gogichaishvili's works on which ideasa wholepleiad of scientists - economistsgrew up. Especially It should be noted the activity of theacademician Paata Gugushvili who made a big contribution to formation and development ofeconomic scientific schoo in Georgia.

    Ivane Javakhishvili has made a big contribution to development of economic sciencehaving published the early considerable economic studies, having created a course of economichistory of Georgia, having published the book "History of the Georgian Nation", etc.

    Filipe Gogichaishvili also stood at the origins of the Georgian economic science. He wasthe first scientist-economist who returned home at the beginning of the 20th century fromGermany with doctor's degree and made the significant contribution to business ofdevelopment of account and statistics; he by right is considered the founder of statistics andstatistical science in Georgia.At the department of economy and then at faculty of economy of the Tbilisi State Universitymany professors grew up,who have made the significant contribution to development ofeconomic science in Georgia, in particular: Giorgi Adeishvili, Rozeta Asatiani, KlimentiAchelashvili, Valerian Bakhtadze, Iosif Bajadze, Alexander Bajelidze, George Bakradze, SergiBeradze, Pavle Chagelishvili, Vasil Chantladze, Mikhail Chikviladze, Givi Chanukvadze,

    7

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    Tengiz Chiabrishvili, Dimitri Ciskarishvili, Bikenti Gabidzashvili, Giorgi Gaganidze, GiviGamsaxurdia, Gia Gamkrelidze, Giorgi Gekhtman, Avtandil Giorgobiani, Giorgi Gvelesiani,Revaz Gogokhia, Levan Gokieli, Givi Goshadze, Paata Gugushvili, David Dzneladze, NikoIashvili, Petre Jgenti, Emzar Jgerenaia, Revaz Kakulia, Levan Kharazi, Gedeon Khelaia, JemalKhaxniashvili, Merab Khmaladze, Aleqsander Kuchuxudze, Nija Khurtsidze, Shota Kistauri,Dimitri Koridze, Niko Koiava, Larisa Korganashvili, Roin Kutidze, Parmenas Lemonjava,Murtaz Magradze, Ketevan Marshava, Gabriel Megrelishvili, Iakov Meskhia, Irakli Mikeladze,Giorgi Mshvildadze, Gaioz Nadirashvili, Jemal Pachkoria, Nugzar Paichadze, ArchilPantskhava, Giorgi Papava, Vladimer Papava (senior), Vladimer Papava, Irodion Qvachaxia,Otar Sagareishvili, UUshang Samadashvili Nikoloz Tkeshelashvili, Grigol Todua, MirianTukhashvili and etc

    Now at faculty successfully conduct the activity professors: the deсan of facultyTeimuraz Beridze (who has made a powerful contribution to development of problems of theeconomic theory, postcommunist transformation of economy and economy of Caucasus andGeorgia), the former and real heads of department professors: IurI Ananiashvili, SimonGelashvili, Revaz Gvelesiani, Irakli Kovzanadze, Elguja Mekvabishvili, Davit Narmania,Avtandil Silagadze, Demur Sichinava, Nugzar Todua, Teimuraz Shengelia, Nodar Khaduri,Elena Kharatsbadze, Eter Kharaishvili, Ioseb Khelashvili etc.

    The big role in development of science in general and, including, economic science, wasplayed by creation of Academy of Sciences of the Georgian SSR (1941) with researchinstitutes of a different profile. Academicians and corresponding members in the field ofeconomic science are:

    Irakli Mikeladze. Academician of Academy of Sciences of Georgia (1969). Firsteconomist academician. The main sphere of his scientific research was the economy ofindustry. He has made a big contribution to development of theoretical and practical questionsof planning of the national economy, his works are devoted also to specialization and complexdevelopment of the national economy of the Georgian SSR.

    Paata Gugushvili. Academician of Academy of Sciences of Georgia (1974). Thespecial merit belongs in development of theoretical and practical problems in questions ofpolitical economy, history of a social and political thought, in development and planning of thenational economy, sociology, demography, bibliology, social and economic development ofTranscaucasia and Georgia.

    Avtandil Gunia. Academician of Academy of Sciences of Georgia (1979). His worksare devoted to rates and proportions of economic growth. In the last years of life actively heworked on the concept of economic independence of Georgia in the conditions of transition tothe market relations. He investigated prospects of mutually advantageous cooperation with theUSA and other economically developed countries.

    Vasili Chantladze. Academician of Academy of Sciences of Georgia (1979). On thebasis of fundamental studying of views of Shota Rustaveli and Sulkhan-Saba Orbelianiconfirmed that the Georgian theoretical and applied economic thought corresponded to theprocesses happening in world economy. His contribution to studying the theory and history offinance of prereform East Georgia of the 19th centuryis considerable.

    Vladimer Papava. Academician of National Academy of Sciences of Georgia (2013).It should be noted his special contribution to elaboration and creative development of questionsof the economic theory and mathematical modeling of economy, macroeconomic, the theory ofpost-communist transformation of economy and economy of Georgia and the Caucasus. He hasdeveloped the theory of post-communist transformation of economy under the name"necroeconomics" which has wide recognition. He has also created bases of Laffer-Keynesiansynthesis. and the Economies without Taxes model has been constructed, indexes of taxcorruption, etc. have been developed. Original considerations ofV. Papava are published inmany editions in the USA, in the countries of Europe and Asia having in an impact-factor. He

    8

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    holds a specific place in development of economic science of Georgia, her promoting anddistribution on the international scene for the last three decades.

    Avtandil Silagadze. Academician of National Academy of Sciences of Georgia (2013)who has made a special contribution to development of theoretical and practical questions ofhistory of economic thought and transformation of economy of Georgia of the Post-Sovietperiod and also a big contribution both in development of national economic doctrines (IlyaChavchavadze, Niko Nikoladze), and in their edition in English, in representation andacquaintance to the international community. Also he in the mid-nineties, for the first time inthe history of Georgia (together with the prof. Anzor Totadze) analysed, grouped andpublished full statistical data on names and surnames, widespread in Georgia. His works arepublished in the USA, Germany, Sweden, Russia, some of them are entered in the list ofeducational literature of some foreign universities, including the USA.

    Valerian Melkadze. Corresponding member of Academy of Sciences of Georgia(1979). He created the latest direction in economic science. He was one of founders of regionaleconomy; on the example of Georgia in the conditions of the USSR the first who developedmethodology and a method of calculation of national income, than he created a real picture ofeconomic capacity of Georgia and its application.

    Leo Chikava. Corresponding member of National Academy of Sciences of Georgia(1997) who made a thorough contribution to elaboration and development of various spheres ofeconomy (the industry, service, etc.), also methodological and applied problems ofdemographic science.

    The special role in development of economic science belongs to research institutes:The Institute of Economy of Academy of Sciences of Georgia (1944), now is called

    Tbilisi State University Paata Gugushvili Institute of Economics. In the Soviet yearsdevelopment of separate problems of socialist economy and also terminological anddemographic questions was the main subject of the Institute. Now the subject of the Institutecovers problems of theoretical and applied nature of improvement of functioning of marketeconomy. academicianPaata Gugushviliwas the founder and the first director of the Institute:the following: academician Avtandil Gunia, academician Vladimer Papava, professorGiorgi Tsereteli (his contribution to development of economic-mathematical, economic andecological and macroeconomic problems and the economic theory, also problems of formationand development of market economy is considerable), now the director of the Institute isprofessor Ramaz Abesadze (who has made the significant contribution to development ofproblems of the industry, macroeconomics, economy of environmental management andenvironment protection, formation and development of market economy,problems oftheoretical and applied nature of economic development and economic regress). Among otherstaff of the Institute it is necessary to mark out professors: Iovel Asatiani, Valerian Bakhtadze,Iosif Bajadze, Givi Bedianashvili, Sergi Beradze, Teimuraz Beridze, Aleksandr Bregvadze,Mikhail Gvelesiani, Kirile Gogoberidze, Philipe Gogichaishvili, Revaz Gogokhia, ValerianDatukishvili, Dursun Diasamidze, David Jangulashvili, Amiran Jibuti, Mikhail Jibuti; NikoIashvili, Akaki Kakabadze, Mikhail Kakhetelidze, Luarsab Karbelashvili, Tinatin Kurdadze,Nunu Kistauri, Dimitri Koridze, Paata Leiashvili, Valerian Melkadze, Roman Mitaishvili,Apolon Nutsubidze, Giorgi Papava, Vladimir Papava, Mikhail Roketlishvi, ArchilStepanishvili, Avtandil Sulaberidze, Ushangi Samadashvili, Vasil Chantladze, TamazChikvaidze, Leo Chikava, Archil Tetrauli, Nikoloz Tkeshelashvili, Mikhail Tokmazishvili,Tinatin Chkheidze, Raphael Kharbedia, Bekirbi Khasia, Candidates of Economic Sciences:Robert Aburjanidze, Otar Avalishvili, Tamaz Akubardia, Tsiala Benashvili, Gia Bregvadze,Shalva Burduli, Merab Gvelesiani, Lili Gvenetadze, Nata Davlasheridze, Lina Datunashvili,Gulnaz Erkomaishvili, Bondo Zarnadze, Nukri Zakariadze, Nazira Kakulia, Eter Kakulia,Bidzina Kelenjeridze, Temur Kochiashvili, David Kurtanidze, Valentina Mishina, ShuraMargvelashvili, Marina Muchiashvili, Vladimer Papava (Sr.), Sergo Soselia, Zurab Soselia,

    9

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    Nodar Ulumberashvili, Natia Shiolashvili, Marina Tsutskiridze, Roman Kharbedia, TengizKhoshtaria, etc. Now the former and current managers of departments, the doctors ofSciencesare distinguished by their productive work: Giorgi Berulava, Vakhtang Burduli, AlfredKuratashvili, Roland Sarchimelia Aziko Sisvadze and Candidates of Economic Sciences:Nanuli Arevadze, Nana Bibilashvili, Tea Lazarashvili, Iza Natelauri, Zurab Revishvili, TengizKavtaradze, Mamuka Khuskivadze, Revaz Javakhishvili and also professors Rozeta Asatianiand Murman Kvaratskhelia, etc.

    Research institute of economy and planning of the national economy at the Stateplanned committee of Georgia (1963). At Institute scientific research was conducted on topicalissues of economy, planning and management, At different times its founder ValerianMelkadze, Kandid Charkviani (his works are generally devoted to history of development ofeconomic branches, in particular the industry, power industry in Georgia), Valerian Advadze(his works are devoted to problems of history of the national economy), Yakov Meskhia (hisworks are devoted to problems of management and forecasting of economy), NodarChitanava (his works are devoted to problems of transition of national economy to marketeconomy, also problems of relationship of economy and the state during a transition period),Sergo Sanadze (works on problems of interindustry balance). Sergo Sanadze (works on theproblems of interseqtoral balance). It should be noted works of employees: Otar Georgobiani,Shalva Gogiashvili, Ambrosi Grishikashvili, Ketevan Dadiani, Omar Vashakidze, DavidIakobidze, Revaz Kakulia, Mamulo Kekelidze, Gia Malashkhia, Domentia Mouravidze, GiorgiPapava, Nugzar Santeladze, Nazi Pirtskhalava, Guram Kupunia, Nizhi Khurtsidze, TamazChikvaidze, Demur Chomakhidze, Leo Khaburdzania, Elene Khoshtaria, etc. The institutefunctioned till 2006.

    Research Institute of finances. The only scientific institution of an economic profilewhich has been created after restoration of the state independence of Georgia (1992). Theinstitute conducted scientific research on topical issues of the financial and budgetary policy,monetary and credit and currency policy, account, the analysis, audit and financial and economicforecasting. Directors of Institute were professors:Iakov Meskhia, prof. Revaz Basaria (hisworks are devoted to financial and payment problems). Among other employees it should benoted works of: Jemal Shatirishvili, Valerian Zurabishvili, Leo Khaburdzania, EduardTsiramua and other. The institute functioned till 2007.

    Institute of demography and sociological researches of Academy of Sciences ofGeorgia (1991). Now Institute of demography and sociology at the State university of Ilya.The main scientific direction of the Institute is demography and social and economictransformation of family in the conditions of the newest type of reproduction of the population.The director and the founder of the Institute was Leo Chikava, now the director is the prof.Avtandil Sulaberidze (the sphere of his research are the problems of demographic behavior ofthe population at the present stage are). Works of staff of Institute should be noted: GiaTsuladze,Elguja Menabdishvili, Anzor Totadze, Vaja Lortkipanidze, etc.

    Institute of economy and organization of agriculture (1958) which in thesubsequent is renamed into Institute of agrarian economy (2005). The institute worked onmany problems of agricultural production, directors were professor Andro Nijaradze, PetreJgenti (his works are devoted to problems of placement and specialization of agriculturalproduction, Vakhtang Papunidze (generally he worked on problems of an intensification ofagricultural production), Vakhtang Burkadze (his work are generally devoted to problems ofeconomic assessment of the earth), Omar Keshelashvili (he worked on problems ofspecialization, intensification, forecasting and management of agricultural production),academic doctor of economy Avtandil Lapachi (he studies questions of economy of the foodindustry). Among other staff it should be noted works of: Otar Alekoshvili, RobertAndguladze, Giorgi Dogonadze, Otar Tatishvili, Niko Chincharauli, Ivane Janiashvili, etc. Theinstitute functioned till 2011.

    10

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    In development of economic science the significant role played the edition ofmagazines: Ekonomisti( the editor-in-chief, prof. RamazAbesadze), the printed and electronicmagazine is published by TSU Paata Gugushvili Institute of Economyand indexed in a bigsearching electronic base –ERIH), "Economy and Business" (the editor-in-chief, prof. RevazGogokhia, the editor Tamaz Zubiashvili), the magazine is published at TSU faculty ofeconomy and business .The significant role played the edition of magazines: “AchaliEkonomisti” (the editor-in-chief, prof. Loid Karchava), “Business engineering” (chief editor,prof. Alexander Sichinava), “Ekonomika” (editor-in-chief, prof. Rezo Shengelia), “SocialEconomics” (the editor-in-chief, prof. Vakhtang Datashvili), “Metsniereba da Tskhovreba”(the editor-in-chief, prof. Revaz Javakhishvili). “gadasachadebi” (the editor-in-chief, prof.David Jalagonia). Works of the Georgian and foreign erudite economists are published in thesemagazines.

    For creation of basic researches and for introduction of the significant contribution todevelopment of economic science in Georgia the state awards group of professors (1975):Grigol Buachidze, Gia Malashkhia, Valerian Melkadze, Petre Zhgenti, Nugzar Santeladze,Kandid Charkviani and group of scientists (2004): Yuri Ananiashvili, Klementi Achelashvili,Iakov Meskhia, Vladimer Papava, Avtandil Silagadze, Giorgi Tsereteli.

    Now in the leading higher education institutions of Georgia Doctors of Economicsprofessors: successfully conduct the activity.: Anzor Abralava, Vladimir Akhalaia, NikoBakashvili, Evgeny Baratashvili, Lali Chagelishvili, Niko Chikhladze, Vladimir Glonti, LevanGrigalashvili, Karlo Gurtskaia, Merab Kakulia, Teimuraz Kandelaki, Revaz Kharebava, PaataKoguashvili? Revaz Lordkipanidze, Gia Malashkhia, Revaz Manvelidze, Ramaz Otinashvili,Solomon Pavliashvili, Vakhtang Sartania, Milord Sichinava, George Tsaava, Shota Veshapidzeetc.

    References

    Asatiani R. 2014.Small encyclopedia of modern economy. TB., Siakhle. (in Georgian);Metreveli, R., 1972. Outlines from history of feudal Georgia. TB. (in Georgian language);SilagadzeA., Doctors of Economics. TB., "Innovation", 2010 (in Georgian);SilagadzeA., 2005. Encyclopedic dictionary of economy. Tb., "TGU Publishing house" (inGeorgian);G. Chanukvadze. , 2001. Retrospective of the Georgian economic thought. Tb., "Pirvelistamba" (in Georgian);GugushviliP., 1961, Economic science. In the book: "Science in Georgia for 40 years". Tb. (inGeorgian);Silagadze A., 2010. Aspects of economic doctrines in Georgia. San Francisco; Georgian SSR,1991. Encyclopedic reference book. TB., "GES".

    11

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    Рамаз АбесалзеДоктор экономических наук, профессор

    Шота ВешапидзеДоктор экономических наук, профессор

    РАЗВИТИЕ ЭКОНОМИЧЕСКОЙ НАУКИ В ГРУЗИИ2

    РезюмеВ работе рассмотрены некоторые аспекты развития экономических наук в Грузии отначала до сегодняшнего дня. Особое внимание уделено тем организациям и ученым,которые значительно способствовали разработке экономической науки в Грузии.

    Ключевые слова: Колхидское королевство, доктрина меркантилизма, калмасоба, сделкакоролевского двора, физиократические идеи, европейские экономические ценности.

    Введение

    Экономическое развитие в Грузии имеет глубокие вековые корни. В VI-VII векахдо н. э. в Колхидском Царстве было развито сельское хозяйство и ремесленничество,чеканилась «колхури тетри». В дальнейшем высокого уровня развития достигла Иберия(Картлийское царство), которая имела торговые связи как с соседними, так и дальнимистранами. В грузинских исторических, литературных, философских и теологическихисточниках того времени приведены интересные соображения из разных сфер эконо-мической деятельности. Экономические взгляды научный характер принял только в 20-хгг. XX века.

    Экономические взгляды феодальной Грузии

    Заслуживающие внимания экономические взгляды сформировались в феодаль-ной Грузии, которые послужили основой для создания и развития меркантилистских,физиократических и других экономических доктрин. С этой точки зрения представляютинтерес следующие исторические памятники:

    «Витязь в тигровой шкуре» Шота Руставели (XII в.). В нем виден высокийуровень экономической мысли, в особенности отмечается то, что вырисовываnieruliютсяэкономические доктрины меркантилизма, на столетия раньше до становления меркан-тилизма.

    «Судебник» Бека и Агбуга (XIV – XV вв.) также является значительным источ-ником для исследователей меркантилизма, который содержит актуальные для современ-ности вопросы по экономике в целом и, в частности, сельскому хозяйству, промыш-ленности и управлению финансовыми отношениями.

    Книга Георгия V Брцкинвале (Блистательного) «Устройство царского двора»(XIV в.). В ней видно, что торговая деятельность уже попадает под правление «министрафинансов», что соответствовало меркантилизму и означало поддержку торговли со сто-роны феодальной монархии; также проявляется стремление к правовому регулированиюгосударственно-финансовой деятельности.

    «Описание Царства грузинского» Вахушти Багратиони (XVШ в.). В этомкапитальном труде глубоко исследованы природные ресурсы и в целом экономическийпотенциал Грузии. Подобно «классикам», в первую очередь, приветствуется развитиепроизводства, а потом уже торговли .

    2 Работа подготовлена на основе указанной литературы12

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    «Право» Вахтанга Шестого (1705-1708 гг.), содержит интересные соображенияо долге, прибыли и норме прибыли и др. Приведенные экономические термины в его«Дастурламали» (гамосагеби (выплата), зарафи (меняла, банкир), бажи (торговая вып-лата) и др.), актуальны и сегодня.

    «Калмасоба» Иоанна Батонишвили (конец XVШ в.). С экономической точкизрения высказаны меркантилистские взгляды о том, что развитие торговли способствуеткак развитию городов, так и обогащению страны.

    Взгляды Сулхан-Саба Орбелиани (XVП в.). С одной стороны, они соответст-вуют физиократическим идеям (которые сформировались в 50 годах 18 века), а с другойстороны, они близки взглядам классиков.

    Взгляды Александре Амилахвари (XVШ в.). Они содержат меркантилистскиевзгляды, но частично соответствуют классическим, в том числе физиократическимидеям.

    Экономические взгляды Тергдалеули

    В 60-х гг. 18-го века, когда в борьбу с феодальной ограниченностью вступили«Тергдалеули» (группа «Пирвели даси» во главе с Ильей Чавчавадзе), печатавшихряд трактовок экономического характера с критикой крепостного права, в защитусвободного предпринимательства. Экономические работы публиковали Илья Чавча-вадзе, Нико Николадзе, Георгий Церетели, Серги Месхи, Иванэ Мачабели и др. Вработах, посвященных проблемам политической экономии, статистики, кредита,финансов, распространялись идеи западноевропейских и русских экономистов.

    Илья Чавчавадзе создал теорию общих основ успеха, сформулировал собствен-ную доктрину либерализма, концепцию благосостояния, ориентированную на европейс-ких либеральных ценностях, идеологию грузинской разновидности экономическоголиберализма; создал учение о перенятии Грузией цивилизованных ценностей и пере-дового опыта Европы и других стран, об их оптимальном синтезе.

    Нико Николадзе внес большой вклад в дело изучения и внедрения в Грузииевропейских ценностей и заложл основу для теоретических исследований финансов,промышленности и других актуальных вопросов экономикиГрузии.

    Большой вклад в формирование и развитие экономической науки внесло созданиеТбилисского государственного университета. Первоначально экономические дисцип-лины изучались на философскомфакультете, при котором был создано экономическоеотделение, организаторами которого были Иванэ Джавахишвили и Филипе Гоги-чаишвили. Вместе с открытием университета была создана кафедра политэкономии, ееоснователем и первым заведующим был проф. Филипе Гогичаишвили.

    Следует отметить, что в Грузии экономические взгляды и исследования принялисистемный характер в трудах Иванэ Джавахишвили и Филипе Гогичаишвили, наидеях которых выросла целая плеaда ученых- экономистов. Особенно должны отметитьдеятельность академика Паата Гугушвили, который внес большой вклад вформирование и развитие экономической научной школы в Грузии. ИванэДжавахишвили внес большой вклад в развитие экономической науки опубликовавпервые значительные экономические исследования, создав курс экономической историиГрузии, издав книгу «История грузинской нации» и др.

    Филипе Гогичаишвили также стоял у истоков грузинской экономической нау-ки. Он был первым ученым-экономистом, который вернулся в начале 20 века изГермании на родину с докторской степенью и внес значительный вклад в дело развитияучета и статистики по праву считается основателем статистики и статистической наукив Грузии.

    13

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    На отделении экономики и в последствии на факультете экономики Тбилисскогогосударственного университета выросло много профессоров, которые внесли значи-тельный вклад в дело развития экономической науки в Грузии, в частности: ГеоргийАдеишвили, Розета Асатиани, Климентий Ачелашвили, Валериан Бахтадзе, ИосифБаджадзе, Георгий Бакрадзе, Александр Баджелидзе, Сергий Берадзе, БикентийГабидзашвили, Георгий Гаганидзе, Гия Гамкрелидзе, Гиви Гамсахурдия, ГеоргийГехтман, Георгий Гвелесиани, Автандил Гиоргобиани, Реваз Гогохия, Леван Гокиели,Гиви Гошадзе, Паата Гугушвили, Давид Дзнеладзе, Емзар Джгереная, Нико Иашвили,Реваз Какулия, Джемал Кахниашвили, Иродион Квачахия, Шота Кистаури, ЛарисаКорганашвили, Димитрий Коридзе, Нико Коява, Роин Кутидзе, Александр Кучухидзе,Пармен Лемонджава, Муртаз Маградзе, Кетеван Маршава, Габриель Мегрелишвили,Яков Месхия, Ираклий Микеладзе, Гиоргий Мшвилдадзе, Гайоз Надирашвили, НугзарПайчадзе, Арчил Панцхава, Георгий Папава, Владимир Папава (старшиий), ВладимирПапава, Джемал Пачкория, Петре Жгенти, Отар Сагарейшвили, Ушанг Самадашвили,Николоз Ткешелашвили, Григол Тодуа, Мириан Тухашвили, Павле Чагелишвили, ВасилЧантладзе, Гиви Чануквадзе, Тенгиз Чиабришвили, Михаил Чиквиладзе, ДмитрийЦискаришвили, Леван Харази, Гедеон Хелая, Мераб Хмаладзе, Нижа Хурцидзе и др.

    В настоящее время на факультете успешно ведут свое деятельность профессора:декан факультета Теймураз Беридзе (внесшийвесомый вклад в разработку проблемэкономической теории, посткоммунистической трансформации экономики и экономикиКавквза и Грузии), бывшие и настоящие руководители кафедры профессора ЮрийАнаниашвили, Симон Гелашвили, Реваз Гвелесиани, Ираклий Ковзанадзе, ЭлгуджаМеквабишвили, Давид Нармания, Автандил Силагадзе, Демур Сичинава, Нугзар Тодуа,Теймураз Шенгелия, Нодар Хадури, Элене Харабадзе, Этер Хараишвили, ИосифХелашвили.

    Большую роль в развитии науки вообще и, в том числе, экономической науки,сыграло создание Академии наук Грузинской ССР (1941) с научно-исследовательс-кими институтами разного профиля. Академиками и член-корреспондентами в областиэкономической науки являются:

    Ираклий Микеладзе. Академик Академии наук Грузии (1969). Первый эконо-мист-академик. Основной сферой его научного исследования являлась экономикапромышленности. Большой вкладон внес в разработку теоретических и практическихвопросов планирования народного хозяйства, его труды посвящены также специализа-ции и комплексному развитию народного хозяйства Грузинской ССР.

    Паата Гугушвили.. Академик Академии наук Грузии (1974). Особая обществен-ной и политической мысли, в развитии и планировании народного хозяйства, социоло-гии, демографии, библиологии, социально-экономического развития Закавказья иГрузии.

    Автандил Гуния. Академик Академии наук Грузии (1979 г.). Его труды посвя-щены темпам и пропорциям экономического роста. В последние годы жизни активноработал над концепцией экономической независимости Грузии в условиях перехода нарыночные отношения. Исследовал перспективы взаимовыгодного сотрудничество сСША и другими экономически развитыми странами.

    Василий Чантладзе. Академик Академии наук Грузии (1979 г.). На основефундаментального изучения воззрений Шота Руставели и Сулхан-Саба Орбелиани под-твердил, что грузинская теоретическая и прикладная экономическая мысль соответст-вовала происходящим в мировой экономике процессам. Значителен его вклад в изучениетеории и истории финансов дореформенной восточной Грузии 19 века.Владимир Папава. Академик Национальной академии наук Грузии (2013 г.). Следуетотметить особый его вклад в разработку и в креативное развитие вопросов экономи-ческой теории и математического моделирования экономики, макроэкономики, теории

    14

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    посткоммунистической трансформации экономики и экономики Грузии и Кавказа. Онразработал теорию посткоммунистической трансформации экономики под названием«некроэкономика», которая имеет широкое признание. Им также созданы основы лаф-феро-кейнcианского синтеза и построена модель «Экономики без налогов», разработаныиндексы налоговой коррупции, и др. Оригинальные соображения В. Папава опубли-кованы во многих изданиях в США, в странах Европы и Азии, имеющих в импакт-фактор. Он занимает особое место в развитии экономической науки Грузии, ее популя-ризации и распространении на международной арене за последние три десятилетия.

    Автандил Силагадзе. Академик Национальной академии наук Грузии (2013 г.),внесший особый вклад в разработку теоретических и практических вопросов историиэкономической мысли и трансформации экономики Грузии постсоветского периода, атакже большой вклад как в разработку национальных экономических доктрин (ИльяЧавчавадзе, Нико Николадзе), так и в их издании на английском языке, в представ-лении и ознакомлении международному сообществу. Также он в середине 90-х годов,впервые в истории Грузии (совместно с проф. Анзором Тотадзе) проанализировал,сгруппировал и опубликовал полные статистические данные об распространенных вГрузии именах и фамилиях. Его труды изданы в США, Германии, Швеции, России,отдельные из них внесены в список учебной литературы некоторых иностранныхуниверситетов, в том числе США.

    Валериан Мелкадзе. Член-корреспондент Академии Наук Грузии (1979 г.)Создал новейшее направление в экономической науке. Он был одним из основателейрегиональной экономики; на примере Грузии в условиях СССР первым разработалметодологию и методику расчета национального дохода, чем создал реальную картинуэкономического потенциала Грузии и его применения.

    Лео Чикава. Член-корреспондент Национальной академии наук Грузии (1997 г.),внесший основательный вклад в разработку и развитие различных сфер экономики(промышленность, обслуживание и др.), также методологических и прикладных проб-лем демографической науки.

    Особая роль в деле развития экономической науки принадлежит научно-исследовательским институтам:

    Институт экономики Академии наук Грузии (1944 г.), в настоящее времяназывается Институт экономики имини Паата Гугушвили Тбилисского государствен-ного университета им. Ив. Джавахишвили. В советские годы основной тематикойИнститута была разработка отдельных проблем социалистической экономики, а такжетерминологических и демографических вопросов. В настоящее время тематикаинститута охватывает проблемы теоретического и прикладного характера улучшенияфункционирования рыночной экономики. Основателем и первым директором институтабыл академик Паата Гугушвили, в последующем: академик Автандил Гуния,академик Владимир Папава, профессор Георгий Церетели (значителен его вклад вразработку экономико-математических, экономико-экологических и макроэкономи-ческих проблем и экономической теории, также проблем формирования и развитиярыночной экономики), в настоящее время директором Института является профессорРамаз Абесадзе (внесший значителный вклад в разработку проблем промышленности,макроэкономики, экономики природопользования и защиты окружающей среды, фор-мирование и развитие рыночной экономики, в проблем теоретического и прикладногохарактера экономического развития и экономического регресса). Среди других сот-рудников Института следует отметить профессоров: Розета Асатиани,Иовел Асатиани,Валериан Бахтадзе, Иосиф Баджадзе, Гиви Бедианашвили, Сергий Берадзе, ТеймуразБеридзе, Александре Брегвадзе, Михаил Гвелесиани, Кириле Гогоберидзе, ФилиппеГогичаишвили, Реваз Гогохия, Валериан Датукишвили, Амиран Джибути, МихаилДжибути;Нико Иашвили, Акакий Какабадзе, Михаил Кахетелидзе, Луарсаб Карбела-

    15

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    швили, Мурман Кварацхелия, Димиртий Коридзе, Паата Леиашвили, ВалерианМелкадзе, Роман Митаишвили, Аполлон Нуцубидзе,Георгий Папава, Владимир Папава,Зураб Ревишвили, Михаил рокетлишвили, Роланд Сарчимелия, Азико Сисвадзе, АрчилСтепанишвили, Автандил Сулаберидзе, Ушанги Самадашвили, Васил Чантладзе, ТамазЧикваидзе, Лео Чикава, Арчил Тетраули, Николоз Ткещелашвили, Михаил Токмази-швили, Тинатин Чхеидзе, Рафаэль Харбедия, Бекирби Хасия, кандидаты экономическихнаук: Роберт Абурджанидзе, Отар Авалишвили, Тамаз Акубардия, Циала Бенашвили,Нана Бибилашвили, Гия Брегвадзе, Шалва Бурдули, Мераб Гвелесиани, Лили Гвене-тадзе, Ната Давлашеридзе, Лина Датунашвили, Дурсун Диасамидзе, Реваз Джавахиш-вили, Давид Джангулашвили, Гулназ Еркомаишвили, Бондо Зарнадзе, Нукри Закариадзе,Назира Какулия, Этер Какулия, Тенгиз Кавтарадзе, Бидзина Келенджеридзе, НунуКистаури, Темур Кочиашвили, Тинатин Курдадзе, Давид Куртанидзе, Валентина Ми-шина, Шура Маргвелашвили, Марина Мучиашвили, Иза Нателаури, Владимир Папава(старший), Серго Соселия, Зураб Соселия, Нодар Улумберашвили, Натия Шиолашвили,Марина Цуцкиридзе, Роман Харбедия, Тенгиз Хоштария и др. В настоящее времяплодотворной работой отличаются бывшие и нынешние заведующие отделов докторанаук, главные научные сотруднки: Георгий Берулава, Вахтанг Бурдули, АльфредКураташвили и кандидаты экономических наук: Нанули Аревадзе, Теа Лазарашвили,Мамука Хускивадзе.

    Научно-исследовательский институт экономики и планирования народногохозяйства при Государственном плановом комитете Грузии (1963 г.). В Институтенаучные исследования велись по актуальным вопросам экономики, планирования иуправления, В разное время во главе Института стояли его основатель ВалерианМелкадзе, Кандид Чарквиани (его труды в основном посвящены истории развитияэкономических отраслей, в особенности промышленности, электроэнергетики в Грузии),Валериан Адвадзе (его труды посвящены проблемам истории народного хозяйства),Яков Месхия (его труды посвящены проблемам управления и прогнозированияэкономики), Нодар Читанава (его труды посвящены проблемам перехода национальнойэкономики на рыночную экономику, также проблемам взаимоотношения экономики игосударства в переходный период), Серго Санадзе (работает над проблемами межот-раслевого баланса). Следует отметить труды сотрудников: Отара Георгобиани, ШалвыГогиашвили, Амбросия Гришикашвили, Кэтеван Дадиани, Омара Вашакидзе, ДавидаИакобидзе, Реваза Какулия, Мамуло Кекелидзе, Гии Малашхия, Доментия Моуравидзе,Георгия Папава, Нугзара Сантеладзе, Нази Пирцхалава, Гурама Купуния, Нижи Хурцидзе,Тамаза Чикваидзе, Демура Чомахидзе, Лео Хабурдзания, Элене Хоштария и др. Институтфункционировал до 2006 года.

    Научно-исследовательский институт финансов. Единственное научноеучреждение экономического профиля, которое было создано после восстановлениягосударственной независимости Грузии (1992). Институт проводил научныеисследования по актуальным вопросам финансово-бюджетной политики , денежно-кредитной и валютной политики, учету, анализу, аудиту и финансово-экономическомупрогнозированию. Директорами Института были проф. Яков Месхия, проф. РевазБасария (его труды посвящен финансово-платежным проблемам). Среди другихсотрудников следует отметить труды: Джемала Шатиришвили, ВалерианаЗурабишвили, Лео Хабурдзания, Эдуард Цирамуа др. Институт функионировал до2007 года.

    Институт демографии и социологических исследований Академии наукГрузии (1991 г.). В настоящее время Институт демографии и социологии приГосударственном университете Ильи. Основным научным направлением институтаявляется демография и социально-экономическая трансформация семьи в условияхновейшего типа воспроизводства населения. Директор и основатель института Лео

    16

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    Чикава, в настоящее время директором является проф. Автандил Сулаберидзе (сферойего исследования являются проблемы демографического поведения населения насовременном этапе). Следует отметить труды сотрудников Института: Гии Цуладзе,Элгуджа Менабдишвили, Анзора Тотадзе, Важа Лорткипанидзе и др.

    Институт экономики и организации сельского хозяйства (1958 г.), который впоследующем бл переименован в Институт аграрной экономики (2005 г.) Институтработал над многими проблемами сельскохозяйственного производства, директорамибыли профессора Андро Нижарадзе, Петре Жгенти (его труды посвящены проблемамразмещения и специализации сельскохозяйственного производства, Вахтанг Папунидзе(в основном работал над проблемами интенсификации сельскохозяйственного произ-водства), Вахтанг Буркадзе (его труд в основном посвящены проблемам экономическойоценки земли), Омар Кушелашвили (он работал проработал проблемы специализации,интенсификации, прогнозирования и управления сельскохозяйственного производства),академический доктор экономики Автандил Лапачи (он изучает вопросы экономикипищевой промышленности). Среди других сотрудников следует отметить труды: ОтарАлекошвили, Роберт Андгуладзе,Георгий Догонадзе, Отар Татишвили, Нико Чинчарау-ли, Иванэ Джаниашвили и др. Институт функионировал до 2011 года.

    В развитии экономической науки значительную роль играют издание журналов:«Экономисти» (гл. редактор проф. Рамаз Абесадзе), журнал издается Институтомэкономики иминм Паата Гугушвили ТГУ в печатной и электронной форме ииндексирован в большой поисковой электронной базе – ERIH), «Экономика и Бизнес»(гл. редактор проф. Реваз Гогохия, отв. редактор проф. Тамаз Зубиашвили), журнализдается на факультете экономики и бизнеса ТГУ. Значительную роль играютжурналы: «Ахали Экономисти” (Главный Редактор, профессор Лоид Карчава), «Биз-нес-Инжиниринг» (Главный Редактор, проф. Александр Cичинава), «Экономика”(Главный Редактор, проф. Реваз Шенгелия), «Социальная Экономика» (ГлавныйРедактор, проф. Вахтанг Даташвили), «Мецниереба да Цховреба» ( Главный Редактор,проф. Реваз Джавахишвили), «Гадасахадеби» (Главный Редактор, проф. Давид Джала-гония). В этих журналах публикуются труды как грузинских, так и иностранныхученых экономистов.

    За создание фундаментальных исследований и за внесение значительного вклада вразвитие экономической науки в Грузии были присвоены государственные премиигруппе профессоров (1975 г.): Григол Буачидзе, Гия Малашхия, Валериан Мелкадзе,Петре Жгенти, Нугзар Сантеладзе, Кандид Чарквиани и группе ученых (2004 г.): ЮрийАнаниашвили, Клементий Ачелашвили, Яков Месхия, Владимир Папава, АвтандилСилагадзе , Георгий Церетели.

    В настоящее время в ведущих вузах Грузии успешно ведут свою деятельностьдоктора экономических наук профессора.: Анзор Абралава, Владимир Ахалая, НикоБакашвили, Евгений Бараташвили, Владимир Глонти, Леван Григалашвили, КарлоГурцкая, Шота Вешапидзе, Мераб Какулия, Теимураз Канделаки, Паата Когуашвили,Реваз Лорткипанидзе, Гия Малашхия, Реваз Манвелидзе, Рамаз Отинашвили, СоломонПавлиашвили, Вахтанг Сартания, Милорд Сичинава, Лали Чагелишвили, НикоЧихладзе, Георгий Цаава, Реваз Харебава и др.

    Использованная литература:

    Асатиани Р., 2014. Малая энциклопедия современной экономики. Тб., «Сиахле». (нагрузинском языке);Метревели Р., 1972. Очерки из истории феодальной Грузии. Тб. (на грузинском языке);А. Силагадзе., 2010. Доктора Экономических наук. Тб., «Инновация», (на грузинскомязыке);

    17

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    Силагадзе А., 2005. Энциклопедический словарь экономики.Тб., «Издательство ТГУ»,(на грузинском языке);Чануквадзе Г., 2001. Ретроспектива грузинской экономической мысли. Тб., «Пирвелистамба» (на грузинском языке);Гугушвили П., 1961. Экономическая наука. В книге: «Наука в Грузии на протяжении40 лет». Тб. (нагрузинском языке);Silagadze A. , 2010 Aspectsof economic doctrines in Georgia. SanFrancisco; ГрузинскаяССР. Энциклопедический справочник. Тб., «ГЭС», 1991.

    18

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    ramaz abesaZeekonomikur mecnierebaTa doqtori, profesori

    SoTa veSapiZeekonomikur mecnierebaTa doqtori, profesori

    ekonomikuri mecnierebis ganviTareba saqarTveloSi3

    reziumenaSromSi ganxilulia ekonomikuri mecnierebis ganviTarebis aspeqtebimisi Casaxvidan dRemde. yuradReba gamaxvilebulia im organizaciebsa damecnierebze, romelTac mniSvnelovani wvlili miuZRviT saqarTveloSiekonomikuri mecnierebis ganviTarebaSi.

    sakvanZo sityvebi: kolxeTis samefo, merkantilizmis doqtrina,kalmasoba, xelmwifis karis garigeba

    Sesavali

    ekonomikur ganviTarebas saqarTveloSi saukuneTa siRrmeSi aqvsfesvebi gadgmuli. Zv. w. VI-VII ss. kolxeTis samefoSi ganviTarebuliiyo soflis meurneoba da xelosnoba, iWreboda “kolxuri TeTri”. Sem-deg ganviTarebis maRal dones miaRwia “iberiis” samefom, romelsacsavaWro urTierTobebi hqondaT rogorc mezobel, ise Soreul qvey-nebTanac. qarTul istoriul, literaturul, filosofiur Tu Teolo-giur wyaroebSi mocemulia saintereso mosazrebebi ekonomikuri mecnie-rebis sxvadasxva sferodan. mecnieruli saxe ekonomikurma Sexedule-bebma mxolod XX saukunis 20-ian wlebSi miiRo.

    feodaluri saqarTvelos ekonomikuri Sexedulebebi

    sayuradRebo ekonomikuri mosazrebebi Camoyalibda feodalur saq-arTveloSi, romelTa msgavsi ideebi safuZvlad daedo merkantilisturi,fiziokratuli da sxva ekonomikuri doqtrinebis Seqmna-ganviTarebas. AamTvalsazrisiT yuradReebas imsaxurebs Semdegi Zeglebi:

    “vefxis tyaosani” (XII s). masSi Cans ekonomikuri azrovnebis maRalidone, gansakuTrebiT aRsaniSnavia is, rom ikveTeba merkantiliz- misdoqtrinis elementebi saukuneebiT adre, merkantilistTa skolis Ca-moyalibebamde.

    beqasa da aRbuRas “samarTlis wigni” (XIV-XV ss.) aseve mniSvne-lovani wyaroa merkantilizmis doqtrinis mkvlevarTaTvis, romelicagreTve Seicavs TanamedroveobisTvis aqtualur sakiTxebs zogadadekonomikis, kerZod, soflis meurneobisa, da finansuri urTierTobebisSesaxeb.

    giorgi brwyinvales “xelmwifis karis garigeba” (XIV s). masSiCans, rom savaWro saqmianoba moeqca “finansTa ministris” gamgeblobaSi,rac merkantilizmis msgavsad niSnavda feodaluri monarqiis mxridan

    3 momzadebulia qvemoT miTiTebuli literaturis safuZvelze

    19

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    vaWrobisadmi mxardaWeras, aseve masSi ikveTeba saxelmwifo-finansurisaqmianobis samarTlebrivi regulirebisken swrafva.

    vaxuSti bagrationis “ aRwera samefosa saqarTvelosa” (XVIII s ).am kapitalur naSromSi Rrmadaa gamokvleuli saqarTvelos bunebriviresursebi da ekonomikuri potenciali. igi “klasikosebis ” msgavsad,pirvel rigSi, moiTxovda zogadad warmoebis da Semdeg ki vaWrobisganviTarebis waxalisebas.

    vaxtang meeqvsis “samarTali” (1705-08 ww.). igi saintereso mosazre-bebs Seicavs valis, sargeblis ganakveTisa da sxvaTa Sesaxeb., mis “das-turlamalSi” gamoyenebuli ekonomikuri terminebi (gamosaRebi, zarafi,baJi da sxv.) aqtualurad JRers Tanamedrove periodSic.

    ioane batoniSvilis “kalmasoba” (XVIII s.). ekonomikuri Tvalsazri-siT, gamoTqmulia merkantilisturi Sexedulebebi, rom vaWrobis ganvi-Tareba uzrunvelyofs rogorc qalaqebis ganviTarebas, ise qveynis gam-didrebas.

    sulxan-saba orbelianis Sexedulebebi (XVII s.). igi erTis mxriv,SesabamisobaSia fiziokratul ideebTan (romelic Camoyalibda mogvia-nebiT - me-18 saukunis 50-ian wlebSi), meore mxriv ki axlosaa klasikos-Ta mosazrebebTan.

    aleqsandre amilaxvaris Sexedulebebi (XVIII s.). Seicavs mer-kantilistur Sexedulebebs, magram nawilobriv, amave dros, klasikur,maT Soris, fiziokratiul ideebsac miesadageba.

    TergdaleulTa ekonomikuri Sexedulebebi

    me-18 saukunis 60-ian wlebSi, rodesac feodaluri SezRudulobiswinaaRmdeg brZolaSi CaerTnen „Tergdaleulebi“ („pirveli dasi“ iliaWavWavaZis meTaurobiT), gamoicemoda ekonomikuri xasiaTis mosazrebebi,mimarTuli batonymobis winaaRmdeg da Tavisufali mewarmeobis mxarda-saWerad. ekonomikur naSromebs aqveynebdnen ilia WavWavaZe, niko niko-laZe, giorgi wereTeli, cergi mesxi, ivane maCabeli da sxv. naSromebSi,romelic eZRvneboda politekonomiis, statistikis, kreditis, finansebisproblemebs aisaxeboda dasavleTevropel da rus ekonomisTa ideebi.

    ilia WavWavaZem safuZveli Cauyara warmatebis saerTo safuZvlebisTeorias, Camoayaliba liberalizmis sakuTari doqtrina, evropul libe-ralur Rirebulebebze orientirebuli keTildReobis koncefcia, eko-nomikuri liberalizmis qarTuli nairsaxeobis ideologia; Seqmna moZR-vreba evropuli da sxva qveynebis civilizebuli Rirebulebebisa da mo-winave gamocdilebis saqarTveloSi gadmotanis, maTi optimaluri sinTe-zis Sesaxeb.

    niko nikolaZem didi wvlili Seitana evropuli RirebulebebisSeswavlasa da saqarTveloSi danergvis saqmeSi, safuZveli Cauyara sa-qarTvelos finansebis, mrewvelobisa da sxva aqtualuri sakiTxebisTeoriul kvlevebs.

    ekonomikuri mecnierebis Camoyalibeba da ganviTareba saqarTveloSi

    ekonomikuri mecnierebis Camoyalibeba-ganviTarebaSi didi wvlilimiuZRvis Tbilisis saxelmwifo universitetis daarsebas. Tavdapirveladekonomikuri sagnebi iswavleboda sibrZnisnetyvelebis fakultetze, ro-

    20

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    melTanac Camoyalibda ekonomikis ganyofileba, romlis organizatore-bic iyvnen ivane javaxiSvili da filipe gogiCaiSvili. universitetisgaxsnisTanave Camoyalibda politekonomiis kaTedra. Mmisi fuZemdebelida pirveli gamge iyo prof. filipe gogiCaiSvili.

    unda iTqvas, rom saqarTveloSi ekonomikurma Sexedulebebma dakvlevebma mecnieruli xasiaTi ivane javaxiSvilisa da filipe gogi-CaiSvilis naSromebSi miiRo, romelTa ideebze aRizarda mecnier-ekono-mistTa mTeli pleada. gansakuTrebiT aRsaniSnavia akademikos paata gu-guSvilis moRvaweoba, romelmac didi wvlili Seitana saqarTveloSiekonomikuri samecniero skolis Camoyalibebisa da ganviTarebis saqmeSi.

    ivane javaxiSvilma didi Rvawli dasdo ekonomikur mecnierebaTaganviTarebas. man gamoaqveyna pirveli didi ekonomikuri gamokvlevebi,Seqmna saqarTvelos ekonomikuri istoriis kursi, gamosca wigni “qarTve-li eris istoria” da sxv.

    filipe gogiCaiSvilic qarTuli ekonomikuri mecnierebis saTaveeb-Tan idga. Mman mniSvnelovani wvlili Seitana aRricxvisa da statisti-kis ganviTarebis saqmeSi. igi iTvleba statistikisa da statistikurimecnierebis fuZemdeblad saqarTveloSi.

    Tbilisis saxelmwifo universitetis ekonomikis ganyofilebasa daSemdeg ekonomikur fakultetebzeze araerTi profesori aRizarda, rom-lebmac mniSvnelovani wvlili Seitanes saqarTveloSi ekonomikurimecnierebis ganviTarebis saqmeSi, kerZod: giorgi adeiSvili, rozetaasaTiani, klimenti aCelaSvili, giorgi baqraZe, valeriane baxtaZe, iosebbajaZe, aleqsandre bajeliZe, sergi beraZe, bikenti gabiZaSvili, givigamsaxurdia, gia gamyreliZe, giorgi gextmani, giorgi gvelesiani, avTan-dil giorgobiani, revaz gogoxia, levan gokieli, givi goSaZe, paata gu-guSvili, grigol Todua, niko iaSvili, revaz kakulia, jemal kaxnia-Svili, aleqsandre kuWuxidze, parmen lemonjava, qeTevan marSava, murTazmaRraZe, gabriel megreliSvili, iakob mesxia, irakli miqelaZe, giorgimSvildaZe, gaioz nadiraSvili, nugzar paiWaZe, giorgi papava, vladimerpapava (ufrosma), vladimer papava, jemal paWkoria, petre JRenti,uSangi samadaSvili, oTar sRareiSvili, nikoloz tyeSelaSvili, miriantuxaSvili, arCil fancxava, irodion qvaCaxia, SoTa qistauri, niko qoi-va, dimitri qoriZe, roin qutiZe, giorgi RaRaniZe, larisa yorRanaSvili,pavle CageliSvili, dimitri ciskariSvili, vasil CantlaZe, mixeilCikvilaZe, daviT ZnelaZe, levan xarazi, gedeon xelaia, merab xmalaZe,niJa xurciZe, daviT ZnelaZe, givi WanuyvaZe, Tengiz WiabriSvili, emzarjgerenaia da sxvebi.

    amJamad fakultetze warmatebiT moRvaweoben: fakultetis dekaniprofesori Teimuraz beriZe (romelmac mniSvnelovani wvlili Seitanaekonomikuri Teoriis, ekonomikis postkomunisturi transformaciis,kavkasiisa da saqarTvelos ekonomikis problemaTa damuSavebaSi), kaTed-ris xelmZRvanelebi, profesorebi: iuri ananiaSvili, simon gelaSvili,revaz gvelesiani, nugzar Todua, irakli kovzanaZe, elguja meqvabiSvi-li, daviT narmania, avTandil silagaZe, demur siWinava, Teimuraz Senge-lia, nodar xaduri, elene xarabaZe, eTer xaraiSvili, ioseb xelaSvili.

    saqarTveloSi saerTod mecnierebis da, maT Soris, ekonomikurimecnierebis ganviTarebis saqmeSi udidesi roli iTamaSa saqarTvelosmecnierebaTa akademis Seqmnam, sxvadasxva profilis samecniero-kvleviTi

    21

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    institutebiT. ekonomikuri mecnierebis ganxriT akademikoseabi dawevrkorespondentebi arian:

    irakli miqelaZe - saqarTvelos mecnierebaTa akademiis akademikosi(1969 w.), pirveli ekonomisti akademikosia. misi samecniero kvlevis Ziri-Tadi sferoa mrewvelobis ekonomika. didi Rvawli miuZRvis respublikissaxalxo meurneobis dagegmvis Teoriuli da praqtikuli sakiTxebis da-muSavebaSi. ZiriTadi Sromebi eZRvneba saqarTvelos ssr saxalxo meur-neobis specializaciasa da kompleqsur ganviTarebas.

    paata guguSvili - saqarTvelos mecnierebaTa akademiis akademikosi(1974 w.). gansakuTrebuli Rvawli miuZRvis politikuri ekonomiis, sazo-gadoebrivi da politikuri azris istoriis, saxalxo meurneobis ganvi-Tarebis, dagegmvis, sociologiis, demografiis, bibliologiis, amierkav-kasiisa da saqarTvelos socialur-ekonomikuri ganviTarebis da sxvasakiTxebis Teoriuli da praqtikuli problemebis damuSavebaSi.

    avTandil gunia - saqarTvelos mecnierebaTa akademiis akademiko-si (1979 w.). misi Sromebi eZRvneba ekonomikuri zrdis tempebisa da pro-porciebis problemebs. sicocxlis bolo wlebSi aqtiurad muSaobda sa-qarTvelos ekonomikuri damoukideblobis koncefciaze sabazro urTier-Tobebze gadasvlis pirobebSi, ikvlevda aSS-Tan da sxva ekonomikuradganviTarebul qveynebTan urTierTxelsayreli TanamSromlobis perspeq-tivebs.

    vasil CantlaZe - saqarTvelos mecnierebaTa akademiis akademi-kosma (1979 w.), SoTa rusTavelis da sulxan-saba orbelianis ekonomi-kur SexedulebaTa fundamenturi Seswavlis safuZvelze daasabuTa, romqarTuli Teoriuli da gamoyenebiTi ekonomikuri azri mudam mxars ubamdamsoflio ekonomikaSi mimdinare procesebs. didia misi wvlili finansebisTeoriisa da me-19 saukunis reformamdeli aRmosavleT saqar- Tvelosfinansebis istoriis SeswavlaSi.

    vladimer papava - saqarTvelos mecnierebaTa erovnuli akademiisakademikosi (2013 w.). gansakuTrebulia misi wvlili ekonomikuri Teo-riis, ekonomikis maTematikuri modelirebis, makroekonomikis, ekonomikispostkomunisturi transformaciis Teoriisa da saqarTvelosa da kavka-siis ekonomikis sakiTxebis damuSavebasa da SemoqmedebiTad ganviTare-baSi. mas ekuTvnis araerTi Teoria, maT Soris, Mman SeimuSava ekonomokispostkomunisturi transformaciis Teoria saxelwodebiT – nekroekono-mika, romelsac farTo aRiareba aqvs. Mmis mier aseve Seiqmna lafer-kein-sianuri sinTezis safuZvlebi da agebul iqna modeli - “ekonomikagadasaxadebis gareSe”, Akademikos v. papavas originaluri mosazrebebigamoqveynebulia aSS-Si, evropisa da aziis qveynebSi impact-faqtorismqone bevr gamocemaSi. mas ukavia gansakuTrebuli adgili saqarTveloSibolo sami aTwleulis ganmavlobaSi ekonomikuri mecnierebis ganviTare-basa da saerTaSoriso asparezze mis gatanaSi.

    avTandil silagaZe - saqarTvelos mecnierebaTa erovnuli akade-miis akademikosi (2013 w.). mas gansakuTrebuli wvlili miuZRvis ekono-mikis, ekonomikuri azris istoriisa da postsabWoTa periodis saqarTve-los ekonomikis transformaciis Teoriuli da praqtikuli sakiTxebisdamuSavebaSi. didia misi wvlili, rogorc erovnuli ekonomikuri doqt-rinebis damuSavebaSi (ilia WavWavaZe, niko nikolaZe), ise inglisurenaze maT gamocemasa da saerTaSoriso sazogadoebisaTvis wardgenasada gacnobaSi. amasTan, man, 90-ian wlebis SuaxanebSi, saqarTvelos isto-

    22

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    riaSi pirvelad (prof. anzor ToTaZesTan erTad) gaanaliza-daajgufada gamoaqveyna mTliani statistikuri monacemebi saqarTveloSi arsebu-li gvar-saxelebis Sesaxeb. misi naSromebi gamocemulia aSS-Si, germa-niaSi, SvedeTSi, ruseTSi, zogierTi maTgani Setanilia sazRvargareTis(m.S. aSS-is) universitetTa saswavlo literaturis siaSi.

    valerian melqaZe - saqarTvelos mecnierebaTa akademiis wevr-korespodenti (1979), ekonomikur mecnierebaSi uaxlesi mimarTulebis -regionuli ekonomikis erT-erT fuZemdebelia. man, ssrk-is pirobebSi,saqarTvelos magaliTze pirvelma SeimuSava erovnuli Semosavlis gaan-gariSebis meTodologia da meTodika, riTac saqarTvelos ekonomikuripotencialis da misi gamoyenebis realuri suraTi Seqmna.

    leo Ciqava - saqarTvelos mecnierebaTa erovnuli akademiis wevr-korespodenti (1997). mas didi wvlili miuZRvis ekonomikis sxvadasxvasferos (mrewveloba, momsaxureba da sxv), aseve demografiuli mecniere-bis meTodologiuri da gamoyenebiTi problemebis safuZvlian damuSave-basa da ganviTarebaSi.

    gansakuTrebulia ekonomikuri mecnierebis ganviTarebis saqmeSi sa-mecniero-kvleviTi institutebis roli:

    „saqarTvelos mecnierebaTa akademiis ekonomikis instituti“ (1944 w.).man bevrjer Seicvala dasaxeleba da amJamad ewodeba “Tsu paataguguSvilis saxelobis ekonomikis instituti”. amJamad institutis Tema-tika moicavs sabazro ekonomikis srulyofis Teoriuli da gamoyenebiTixasiaTis problemebs. institutis damfuZnebeli da pirveli direqtoriiyo akademikosi pata guguSvili, Semdeg akademikosi avTandil gunia,akademikosi vladimer papava, prof. giorgi wereTeli (mniSvnelovaniamisi wvlili ekonomikur-maTematikuri, ekonomikur-ekologiuri, makro-ekonomikisa da ekonomikuri Teoriis, aseve sabazro ekonomikis formire-bisa da ganviTarebis problemebis damuSavebaSi). amJamad institutis di-reqtoria prof. ramaz abesaZe (mas mniSvnelovani wvlili aqvs Setani-li mrewvelobis, makroekonomikis, bunebaTsargeblobisa da garemos dac-vis ekonomikis, sabazro ekonomikis formirebisa da ganviTarebis, eko-nomikuri ganviTarebisa da ekonomikuri regresis Teoriuli da gamoye-nebiTi xasiaTis problemebis damuSavebaSi). institutis sxva TanamSrom-lebidan aRsaniSnavia profesorebi: rozeta asaTiani, iovel asaTiani,valeriane baxtaZe, ioseb bajaZe, givi bedianaSvili, sergi beraZe, TemurberiZe, aleqsandre bregvaZe, mixeil gvelesiani, filipe gogiCaiSvili,revaz gogoxia, valerian daTukiSvili, arCil TeTrauli, mixeil Toqma-ziSvili, niko iaSvili, akaki kakabaZe, mixeil kaxeTeliZe, luarsab kar-belaSvili, murman kvaracxelia, paata leiaSvili, valerian melqaZe, raminmiTaiSvili, apolon nucubiZe, giorgi papava, vladimer papava, mi- xeilroketliSvili, aziko sisvaZe, nikoloz tyeSelaSvili, uSangisamadaSvili, roland sarCimelia, avTandil sulaberiZe, dimitri qo-riZe, kirile RoRoberiZe, vasil CantlaZe, Tamaz CikvaiZe, leo Ciqava,TinaTin CxeiZe, rafiel xarbedia, beqirbi xasia, amiran jibuti, mixeiljibuti da sxvebi; ekonomkur mecnierebaTa kandidatebi: robert abur-janiZe, oTar avaliSvili, Tamaz aqubardia, ciala benaSvili, gia breg-vaZe, Salva burduli, merab gvelesiani, lili gvenetaZe, nata davla-SeriZe, lina daTunaSvili, dursun diasamiZe, gulnaz erqomaiSvili, bon-do zarnaZe, nukri zaqariaZe, eTer kakulia, biZina kelenjeriZe, daviTkurtaniZe, valentina miSina, Sura margvelaSvili, marina muCiaSvili,

    23

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    iza naTelauri, vladimer papava (ufrosi), zurab reviSvili, sergososelia, zurab soselia, nodar ulumberaSvili, Tengiz qavTaraZe, Tina-Tin qurdaZe, nunu qistauri, marine cucqiriZe, roman xarbedia, TengizxoStaria, revaz javaxiSbili, daviT jangulaSvili da sxv. amJamad na-yofieri muSaobiT gamoirCevian ganyofilebis gamgeebi, mecnierebaTadoqtorebi, mTavari mecnieri TanamSromlebi: giorgiBberulava, vaxtangburduli, alfred kurataSvili, ekonomikis mecnierebaTa kandidatebi:nanuli revaZe, nana bibilaSvili, Tea lazaraSvili, mamuka xuskivaZe;

    „saqarTvelos saxelmwifo sagegmo komitetTan arsebuli saxalxomeurneobis ekonomikisa da dagegmvis samecniero-kvleviTi instituti“(1963 w.). institutSi samecniero kvlevebi mimdinareobda ekonomikis, da-gegmvisa da marTvis aqtualur sakiTzebze. instituts sxvadasxva drossaTaveSi edgnen misi damaarsebeli valerian melqaZe, kandit Carkviani(misi Sromebi ZiriTadad eZRvneba ekonomikis dargebis, gansakuTrebiTeleqtroenergetikuli mrewvelobis ganviTarebis istorias saqarTve-loSi), valerian advaZe (misi Sromebi eZRvneba saxalxo meurneobisistoriis problemebs), iakob mesxia (misi Sromebi eZRvneba, ekonomikismarTvisa da prognozirebis problemebs), nodar WiTanava (misi naSro-mebi eZRvneba erovnuli ekonomikis sabazro ekonomikaze gadasvlis,ekonomikasa da saxelmwifos Soris urTi¬erTdamokidebulebis proble-mebi gardamaval etapze), sergo sanaZe (muSaobs dargTaSorisi balansisproblemebze). sxva TanamSromlebidan aRsaniSnavia: oTar giorgobianis,Salva gogiaSvilis, ambrosi griSikaSvilis, qeTevan dadianis, omar vaSa-kiZis, daviT iakobiZis, revaz kakulias, mamulo kekeliZis, gia malaSxi-as, domenti mouraviZis, giorgi papavas, nugzar sanTelaZis, nazi fircxa-lavas, guram yufunias, niJa xurciZis, Tamaz CikvaiZis, demur ComaxiZis,leo xaburzanias, elene xoStariasa da sxvaTa naSromebi. institutifunqcionirebda 2006 wlamde.

    „finansebis samecniero-kvleviTi instituti“. erTaderTi eko-nomikuri profilis samecniero dawesebulebaa, romelic Seiqmna saqarT-velos saxelmwifoebrivi daoukideblobis aRdgenis Semdeg (1992 w.).instituti samecniero kvlevebs axorcielebda saqarTvelos safinanso-sabiujeto politikis, fulad-sakredito da savaluto politikis, aR-ricxvis, analizis, auditis da safinanso-ekonomikuri prognozirebis aq-tualur sakiTxebze. instituts direqtorebi iyvnen prof. iakob mesxia(misi Sromebi eZRvneba finansebis, makroekonomikis, ekonomikis maTema-tikuri modelirebisa da sxv. problemebs) da prof. revaz basaria (misinaSromebi eZRvneba safinanso-sagadasaxado problemebs). sxva TanamSrom-lebidan aRsaniSnavia valerian zurabiSvilis, eduard ciramuas, jemalSaTiriSvilis, leo xaburzanias naSromebi. instituti funqcionirebda2007 wlamde.

    „saqarTvelos mecnierebaTa akademiis demografiisa da socio-logiur kvlevaTa instituti“ (1991), amJamad „ilias saxelmwifo uni-versitetis demografiisa da sociologiis instituti“. kvlevis Ziri-Tadi mimarTulebaa - demografiisa da ojaxis socialur-ekonomikuritransformacia mosaxleobis aRwarmoebis uaxlesi tipis pirobebSi. di-reqtori da damaarsebeli iyo saq. mec. erovnuli akademiis wevr-kores-pondenti leo Ciqava, amJamad insstitutis direqtoria prof. avTandilsulaberiZe (misi kvlevis sferoa mosaxleobis demografiuli qcevisproblemebi Tanamedrove etapze). sxva TanamSromlebidan aRsaniSnavia:

    24

  • “ekonomisti”, “Ekonomisti” #4, 2017

    anzor ToTaZis, vaJa lorTqifaniZis, elguja menabdiSvilis, gia wula-Zisa da sxvaTa naSromebi.

    „soflis meurneobis ekonomikisa da organizaciis instituti“(1958), romelsac sabolood ewoda „agraruli ekonomikis instituti“(2005). igi muSaobda sssoflo sameurneo warmoebis mraval problemaze.direqtorebi iyvnen profesorebi: andro niJaraZe, petre JRenti (misinaSromebi eZRvneba sas. sam. warmoebis gaadgilebisa da specializaciisproblemebs), vaxtang papuniZe (ZiriTadad muSaobda sas. sam. warmoebisintensifikaciis ekonomikur problemebze), vaxtang burkaZe (naSromebiZiriTadad eZRvneba miwis ekonomikuri Sefasebis problemebs), omarqeSelaSvili (mas damuSavebuli aqvs sas. sam. warmoebis specializaci-is, intensifikaciis, prognozirebisa da marTvis problemebi), ekonomikisakademiuri doqtori avTandil lafaCi (igi Seiswavlis kvebis mrewve-lobis ekonomikis sakiTxebs). sxva TanamSromlebidan aRsaniSnavia oTaralekoSvilis, robert andRulaZis, giorgi doRonaZis, oTar tatiSvi-lis, niko WinWaraulis, ivane janiaSvilis da sxvaTa naSromebi. insti-tuti funqcionirebda 2011 wlamde.

    mniSvnelovan rols TamaSoben ekonomikuri macnierabis ganviTa-rebis saqmeSi Tsu paata guguSvilis saxelobis ekonomikis institutisbeWduri da eleqtronuli Jurnali „ekonomisti“, romelic indeqsire-bulia did saZiebo eleqtronul bazaSi – ERIH (mTavari redaqtoriprof. ramaz abesaZe) da Tsu ekonomikisa da biznesis fakultetis Jur-nali „ekonomika da biznesi“ (mTavari redaqtori prof. r. gogoxia,pasuxismgebeli redaqtori prof. T. zubiaSvili). Aaseve mniSvnelovan

    rols TamaSoben Jurnalebi: “axali ekonomisti” (mTavari redaqtori,prof. loid qarCava), “biznes-inJineringi” (mTavari redaqtori prof.aleqsandre siWinava), “ekonomika” (mTavari redaqtori prof. revazSengelia), “mecniereba da cxovreba” (mTavari redaqtori prof. revazjavaxiSvili). “socialuri ekonomika. XXI saukunis aqtualuriproblemebi” (mTavari redaqtori prof. vaxtang daTaSvili);“gadasaxadebi” (mTavari redaqtori prof. daviT jalaRonia). amJurnalebSi ibeWdeba rogorc qarTvel, ise ucxoel mecnierekonomistTa naSromebi.

    fundamentu