$ package production - rmutsbresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3...

34
การใชประโยชนของซังขาวโพดเทียนเหลือทิ้งจากวัตถุดิบ ทางการเกษตรสําหรับการผลิตบรรจุภัณฑที่เปนมิตรตอ สิ่งแวดลอม Utilization of Waxy Cornstalk Waste from Agricultural Materials for Environmental Friendly Package Production โดย นางสาวฌนกร หยกสหชาติ ผูชวยศาสตราจารยทศพร นามโฮง ผูชวยศาสตราจารยภสุโชค หยกสหชาติ สาขาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีการอาหาร สวพ. มทร.สุ วรรณภูมิ

Upload: others

Post on 18-Feb-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

การใชประโยชนของซงขาวโพดเทยนเหลอทงจากวตถดบ

ทางการเกษตรสาหรบการผลตบรรจภณฑทเปนมตรตอ

สงแวดลอม

Utilization of Waxy Cornstalk Waste from

Agricultural Materials for Environmental Friendly

Package Production

โดย

นางสาวฌนกร หยกสหชาต

ผชวยศาสตราจารยทศพร นามโฮง

ผชวยศาสตราจารยภสโชค หยกสหชาต

สาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลยการอาหาร

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 2: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

คณะเทคโนโลยการเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม ศนยหนตรา

พ.ศ. ๒๕๕๕

เรอง: การใชประโยชนของซงขาวโพดเทยนเหลอทงจากวตถดบทางการเกษตรสาหรบ

การผลตบรรจภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม

ผวจย: นางสาวฌนกร หยกสหชาต

ผรวมวจย: ผศ. ทศพร นามโฮง และผศ. ภสโชค หยกสหชาต

บทคดยอ

การเตรยมบรรจภณฑจากซงขาวโพดเทยนเหลอทงดวยวสดประสานธรรมชาต 3 ชนด คอ

แปงมนสาปะหลง แปงขาวเหนยว และเจลาตนทาไดโดยการใชซงขาวโพดบดละเอยดและวสด

ประสานธรรมชาตซงมการเตมกลเซอรอลปรมาณ 10 %wt นาปรมาณ 31 - 41 %wt และมการผน

แปรปรมาณของวสดประสาน 3 ระดบ คอ 25, 30 และ 35 %wt จากนนนามาใหความรอนท

อณหภม 60 - 70 ºC ประมาณ 10 นาท ศกษาผลของลกษณะปรากฏและความแขงของบรรจภณฑ

ตนแบบตอชนดของวสดประสานธรรมชาต พบวาวสดประสานจากแปงมนสาปะหลงมสขาว ลกษณะ

ขนหนด จบตวเปนกอนอยางรวดเรวขณะใหความรอน และสามารถทาไดยาก วสดประสานจากแปง

ขาวเหนยว มสขาวอมชมพ ลกษณะขนหนดและจบตวเปนกอนเรวกวาแปงมนสาปะหลง สวนวสด

ประสานจากเจลาตน มสเหลองเขม เปนเนอเดยวกน จบตวแขงทอณหภมหอง และสามารถทาไดงาย

สาหรบคาความแขงของบรรจภณฑตนแบบ มคาอยในชวง 5.54 – 12.97 kg/mm2 และปรมาณท

เหมาะสมในการเตรยมวสดประสาน คอ 35 %wt สาหรบการเตมโซเดยมไบคารบอเนตเปนสารเสรม

ปรมาณ 10 กรม แลวนามาใหความรอนทอณหภม 60-70 ºC ประมาณ 10 นาท แลวศกษาผลของ

ลกษณะปรากฏ ความยดหยน และความแขงแรงของวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต

แลวตรวจสอบความหนาแนน และความแขงของบรรจภณฑตนแบบจากวสดประสานทมการเตม

โซเดยมไบคารบอเนต พบวาวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนตมลกษณะปรากฏคลายกบ

วสดประสานทไมมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต แตวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนตม

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 3: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

ปรมาณเพมขน การเตมโซเดยมเดยมไบคารบอเนตสงผลใหความแขงลดลง แตปรมาณและความเปน

เนอเดยวกนเพมขน สาหรบชนดของวสดประสานทเหมาะสมในการขนรปบรรจภณฑ คอ เจลาตน

คาสาคญ: บรรจภณฑ แปงมนสาปะหลง แปงขาวเหนยว เจลาตน โซเดยมไบคารบอเนต

Tilie: Utilization of Waxy Cornstalk Waste from Agricultural

Materials for Environmental Friendly Package Production

Researcher: Miss Chanakorn Yoksahachart

Co-researcher: Asst. Prof. Tosaporn Namhong and Asst. Prof. Phasuchoke

Yoksahachart

Faculty: Agricultural and Agro-Industry

Abstract

The preparation of package from waxy cornstalk waste with 3 types of natural

adhesives were cassava flour, waxy corn flour and gelatin by using grind cornstalk

and natural adhesives that addition of glycerol 10 %wt, water 31-41 %wt and

variation of adhesive amount in 3 levels were 25, 30 and 35 %wt. Moreover, there

were heating at 60-70 ºC around 10 min. Study of the effect appearance and

hardness of model package on natural adhesives showed that adhesives from

cassava flour has white, sticky, agglomerate when heating and hardly processable.

Adhesives from waxy rice flour has pinkish-white, sticky and agglomerate faster than

cassava flour. In the part of adhesives form gelatin has dark-yellow, coagulate at

room temperature and easily processable. For, Hardness of model packages were in

the range of 5.54–12.97 kg/mm2, as well as, the proper amount in adhesive

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 4: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

preparation was 35 %wt. For, the addition of sodium bicarbonate as additive was 10

g then heating at 60-70 ºC around 10 min. After that, study of appearance, elasticity

and strength of adhesive with sodium bicarbonate. Moreover, study of density and

hardness for model package with sodium bicarbonate. The result showed that the

appearance of adhesives with sodium bicarbonate were the same as adhesives

without sodium bicarbonate, however, the amount of adhesive with sodium

bicarbonate were increased. The addition of sodium bicarbonate caused hardness

was decreased but amount and homogeneity were increased. For, the proper

adhesive types for package forming were gelatin.

Key word: package, cassava flour, waxy rice flour, gelatin, sodium bicarbonate

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 5: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

1

การใชประโยชนของซงขาวโพดเทยนเหลอทงจากวตถดบทางการเกษตรสาหรบการผลตบรรจภณฑทเปน

มตรตอสงแวดลอม

Utilization of Waxy Cornstalk Waste from Agricultural Materials for Environmental

Friendly Package Production

42 ในปจจบนถงหรอกระถางพลาสตกสงเคราะหจากอตสาหกรรมปโตรเคมมบทบาทสาคญทางดานการ42

ผลตกลาไมของเกษตรกร42และกลมคนรกการปลกตนไม เนองจากถงพลาสตกสงเคราะหหรอกระถางเพาะชาท

ทาจากพลาสตกหาซอไดสะดวก ราคาถก นอกจากนยงสอดคลองกบชวตความเปนอยของประชาชนทวไป

เนองจากพนทอยอาศยปจจบนมพนทเลกลง จงสงผลใหกลมคนรกการปลกตนไมหนมาปลกพชในถงหรอ

กระถางพลาสตกสงเคราะหมากขน อยางไรกตาม42เมอถงเวลาปลกลงดนหรอเปลยนกระถางจะตองทาการฉก

ถงพลาสตกหรอนาตนกลาออกจากกระถางพลาสตก ซงอาจสงผลใหเกดการกระทบกระเทอนตอรากของกลา

ไมได นอกจากนเศษถงพลาสตกหรอกระถางพลาสตกยง 4 2เปนวสดทไมสามารถยอยสลายทางชวภาพ เปน

อนตรายกบสงมชวต4 2 4 2และ 4 2กอใหเกดปญหาการสะสมของขยะพลาสตกสงเคราะหทมความรนแรงในทกชมชน

การกาจดขยะเหลานสามารถทาไดโดยการฝงกลบและการเผา แต การฝงกลบจะทาไดยากขนเนองจากมลพษ

ทางดน ราคาทดนสง และตนทนการดาเนนการสง สาหรบการเผาทอณหภมสงทไมสมบรณจะทาใหเกดกาซ

พษและเขมา เปนปญหามลภาวะทางอากาศ ดวยสาเหตนจงม ความพยายามทจะลดการใชบรรจภณฑททา

มากจากพลาสตกสงเคราะห โดยการใชวสดทดแทนจากธรรมชาตทสามารถนามาใชผลตบรรจภณฑทม

คณสมบตดานการใชงานคลายคลงกบพลาสตกสงเคราะห และสามารถกาจดไดงายหลงการใชงาน ไมสราง

มลภาวะ อาทเชน เศษวสดเหลอทงทางการเกษตร (ลาตน กาน ใบ เปลอกของลาตน และเปลอกหมผล)

ถงแมวาสวนหนงวสดดงกลาวจะสามารถนาไปประยกตใชในงานศลปะได อยางไรกตามยงมปรมาณการใชนอย

มาก สงผลใหสวนใหญเศษวสดดงกลาวจงถกกาจดโดยการเผา ซงตองเสยคาใชจายในการกาจดเศษวสด

ดงกลาว หรอหากทงไวในพนทการเกษตรกจะกอใหเกดปญหาในเรองการเตรยมพนทสาหรบการเพาะปลกใน

รอบตอไปตามมา

42ขาวโพดเปนพชเศรษฐกจทเกษตรกรสวนใหญนยมปลกกนมากในทกภาคพนททวโลก4 2 4 2เนองจาก 4 2เปน

พชตระกลหญาจงปลกไดงาย อาทเชน ในเขตรอน เขตอบอน เขตหนาว และเขตทมความชนเพยงพอ

สาหรบดนทเหมาะในการปลกขาวโพดตองเปนดนทระบายนาไดด นอกจากนในแตละปผลผลตทไดจาก

ขาวโพดคอนขางสงอกดวย42 ขาวโพดประกอบดวย42เมลดขาวโพดและสวนตางๆ ของขาวโพดทสามารถนาไปใช

ประโยชนไดหลากหลาย ยกตวอยางเชน อาหาร อาหารสตว และวตถดบในอตสาหกรรม เปนตน ในขณะท

สวนของฝก ใบ และลาตน จะนาไปใชทาผลตภณฑชนดอนๆ อาทเชน กระดาษ ปย และฉนวนไฟฟา เปนตน

42 ซงขาวโพดหรอฝกของขาวโพดใน 1แตละฤดกาลจะถกทงเปนจานวนมาก 1 อยางไรกตามการกาจดซง

ขาวโพดดวยวธการเผาทางายกอใหเกดปญหาหมอกควน ซงสงผลกระทบตอสขภาพ 1และยงเปนมลพษกบ

สงแวดลอม ในปจจบนจงไดนาซงขาวโพดมาใชในการผลตทางการคาและทางอตสาหกรรมตางๆ เชน

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 6: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

2

วตถดบสาหรบการผลตแอลกอฮอล เชอเพลง ถานซงขาวโพด บรรจภณฑ ฝา และไมอดตกแตงบาน เปนตน 1

ซงเปนการแกปญหาหมอกควนทเปนมลพษกบสงแวดลอม 1 และนอกจากนซงขาวโพดยงมองคประกอบทาง

เคมทสาคญ ไดแก โปรตน แรธาต ไขมน ความชน และคารโบไฮเดรต และนอกจากนยงมพอลเมอรจาก

ธรรมชาตจาพวกเซลลโลส เฮมเซลลโลส และลกนน ซงพอลเมอรดงกลาวมความสามารถในการยอยสลายทาง

ชวภาพ เขากนไดกบเซลลของสงมชวต และทนตอความรอนไดด

1 ในปจจบนมผลตภณฑจานวนมากททาจากซงขาวโพด ซงเปนนวตกรรมใหมๆ ทเปนประโยชนตอ

มนษยและสงคม 1 ดงนนการนา 1ซงขาวโพด 1มาขนรปเปนบรรจภณฑจงเปนทางเลอกทมคณคาตอสงแวดลอม

นอกจากนราคาตนทนของวสดยงถกอกดวย ซงแทบจะไมตางจากการใชกระถางเพาะชาจากพลาสตก

กระถางททาจาก 1ซงขาวโพด 1จะสามารถนามาเพาะชาตนกลาไดโดยไมผพงไปกอนเวลา เมอถงมอของผนาไป

ปลกกสามารถฝงกระถางลงดนไดโดยไมกระทบกระเทอนตอรากของตนกลา ลดการเกดขยะ และสลายตวเปน

ปยหรอดนรวนอนเปนประโยชนตอตนกลาอกดวย นอกจากนนกระถางดงกลาวดวยตวของมนเองยงมสสน

ลวดลายสวยงามตามธรรมชาต ซงสามารถนาไปใชในงานศลปได เชน กระถางตนไมชารวย หรอกระถางตนไม

เทยมไวประดบภายในอาคารอกดวย

ปทมทพย และคณะ (2547) กลาววาการทาภาชนะหรอบรรจภณฑจากเสนใยพชจาพวกวชพช หญา

ฟาง ลาตน กาน หรอ ใบของพชไรและพชสวนสวนใหญจะมกรรมวธการทา 2 วธ คอ วธการสานเสนตอก และ

วธการขนรปดวยแมพมพ เนองจากการสานเสนตอกจะใชกบวสดทมคณสมบตเฉพาะตว ดงนคอ มความ

เหนยว และสามารถแยกออกจากกนเปนเสนๆ ได อยางไรกตามความคงทนของบรรจภณฑทไดยงมคาตา

ในทางตรงกนขามการขนรปดวยแมพมพ จะสามารถปรบสภาพของบรรจภณฑทไดใหเหนยว แขงแรง ปองกน

เชอรา ฯลฯ ได

1โดยงานวจยนจะนาซงขาวโพดเหลอทงมาเปนวตถดบหลกในการผลต 1บรรจภณฑทเปนมตรตอ

สงแวดลอม 1 ซงงานวจยนจะใชวสดจากธรรมชาตเปนตวประสาน โดยมการผนแปรชนดและปรมาณของตว

ประสาน นอกจากนยงศกษาลกษณะปรากฏ สมบตทางกล และศกษาถงอายการใชงานของบรรจภณฑ

ดงกลาวดวย

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 7: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

3

วตถประสงคของโครงการ

1. เพอผลตบรรจภณฑตนแบบจากซงขาวโพดเหลอทงโดยการอดขนรปดวยความรอน

2. เพอศกษาผลของชนดและปรมาณของตวประสานตอสมบตทางกายภาพ และ1ศกษาถงการใชงาน1ของบรรจ

ภณฑตนแบบจากซงขาวโพดเหลอทง

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 8: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

4

การตรวจเอกสาร

1. ขาวโพดเทยน

ขาวโพดเทยนเปนขาวโพดฝกสดทไดรบความนยมบรโภคบรโภคมากชนดหนง เนองจากมความออน

นมไมตดฟน หวานเลกนอย ขนาดฝกพอเหมาะ อายการเกบเกยวสน ดแลรกษางาย จาหนายไดราคาด และ

สามารถทจะปลกไดตลอดทงป ทงในเขตพนทไรและเขตชลประทาน ขาวโพดเทยนจดเปนอาหารจาพวก

แปงเชนเดยวกบขาว ประกอบดวยสารอาหารคารโบไฮเดรตและไขมนทเพยงพอ แตมปรมาณสารอาหาร

โปรตนตา ขาวโพดมวตามนบตางๆ เชน วตามนบ 1 วตามนบ 2 และไนอะซนในปรมาณตา รวมทงปรมาณ

แคลเซยมและเหลกดวย และพบวาวตามนเอมเฉพาะในขาวโพดสเหลอง สาหรบขาวโพดรบประทานฝก

สด คนไทยสวนใหญบรโภคขาวโพดในรปอาหารหวาน หรออาหารวางระหวางมออาหาร โดยนาขาวโพดท

เมลดยงไมแกเตมทมาตม นง หรอปงใหสก ใสนาเกลอบาง ใสเนยบาง เพอเพมรสชาต สาหรบความนยมใน

ชนดหรอพนธอาจมแตกตางกนไป อยางไรกตาม คณภาพและรสชาต ความหวานของขาวโพด รบประทานฝก

สดจะขนอยกบอายการเกบเกยว ซงควรเกบในชวงระยะเวลาทพอเหมาะ เมลดโตเตมทหรอไหมเรมมสนาตาล

เชน ขาวโพดหวานควรเกบเกยวเมอมอายประมาณ 65-70 วน หลงปลก สาหรบระยะเวลาการบรโภค

ภายหลงการเกบเกยวหรอเมอหกฝกจากตนแลวคณภาพและรสชาตความหวานจะเรมลดลง ยงเกบไวนานกยง

จดและเหนยวขนทกทเนองจากนาตาลในเมลดขาวโพดเปลยนเปนแปงหมด สวนการเกบรกษาขาวโพดเทยน

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 9: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

5

อณหภมหรอแสงแดดจะทาใหความหวานของเมลดขาวโพดลดลงอยางรวดเรว จงควรเกบในทเยน เพอชวย

รกษาคณภาพและรสชาตไวไดบาง

2. วสดประสาน

กาว (วสดประสาน, Adhesives) หมายถง วสดประสานทเราใชซอมแซมหรอตดวสดเขาดวยกน

ประโยชนของการใชวสดประสานคอ การยดประสานวสดตางๆได เชน เครองดนตรจาพวก กตาร ไวโอลน

สามารถทาการยดประสานวสดทมขนาดเลกมากๆได เชน ชนสวนอปกรณอเลกทรอนกส และวสดบางชนด

ไมสามารถยดประสานดวยวธอนได เชน วสดพวกพลาสตก แกว ยางวสดประสานม 2 ประเภท คอ วสด

ประสานธรรมชาต (Natural Adhesives) และวสดประสานสงเคราะห (Synthetic Resin Adhesives)วสด

ประสานธรรมชาต (Natural Adhesives ) หมายถง การทผลตขนจากวสดธรรมชาตซงอาจจะไดจากพช หรอ

สตว เชน กาวจากพช (Vegetable Glue) เปนกาวทผลตจากแปงมราคาถกมความแขงแรงในการประสานไม

มากนกโดยทวไปแลวนามาใชในงานตดประสานกระดาษวสดประสานสงเคราะห (Synthetic Resin

Adhesives) หมายถง กาวทไดจากสารเคมทสงเคราะหใหมคณสมบตในการยดประสานวตถตางๆในปนจบน

กาวสงเคราะหไดรบความนยมในการนามาใชงานอยางมากเพราะมความสะดวกในการรบความแขงแรงในการ

ยดประสานไดด ทนตออณหภม ทนตอความชน และกาวจากสตว เปนกาวทผลตจากกระดกและหนงสตว

3. วสดประสานธรรมชาต

กาวธรรมชาตทผลตจากหนงและกระดกสตวไดจากการเคยวเอนหนงและกระดกสตวผสมกบนาแลว

ปลอยใหตกสะเกดจนสามารถ ลอกออกเปนชนๆ ได กาวททาจากชนสวนของปลา ปกตจะเปนของเหลว และ

กาวทไดจากพช ไดแก ยางเหนยวของตนไม และแปง วสดประสานธรรมชาตทงหมดจะเสอมคณภาพเมอผง

ลมกบอากาศ เชน แปงเปยก วสดประสานเหลานปกตเปนสวนผสมของแปงกบนา สาหรบยางไม ยางสนหรอ

นายางเหนยว ยางไมถกใชงานมากเพราะวายางไมจะไมหดตวการทมฐานเปนแปงสามารถลอกออกโดยการขด

ถ กาวจานวนมากทาจากแปงมนสาปะหลงและใชเปนตวประสาน เชน ปดฉลาก และแสตมป รากของตนมน

สาปะหลงทเปนแปง แปงขาวโพด และแปงจากมนฝรงใชเปนตวประสานในไมอดเกรดตา ยางธรรมชาตมการ

ยดเกาะกนสงและตดกนอยางแขงแรง และมความเหนยวเรมตนด

3.1 แปงมนสาปะหลง

แปงมนสาปะหลงเปนแปงทไดจากมนสาปะหลง ลกษณะของแปงมสขาว เนอเนยน ลนเปน

มนเมอทาใหสกดวยการกวนกบนาไฟออนปานกลาง แปงจะละลายงาย สกงาย แปงเหนยวตดภาชนะ หนดขน

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 10: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

6

ขนเรอยๆ ไมมการรวมตวเปนกอน เหนยวเปนใย ตดกนหมด เนอแปงใสเปนเงา พอเยนแลวจะตดกนเปนกอน

เหนยว ตดภาชนะ และสามารถนาไปใชเปนสารประกอบอาหารเพอเพมความขนหนดของอาหาร แปงจะไม

ละลายในนาเยนและพองตวในอณหภมทแตกตางกนซงขนอยกบอณหภมทใช แปงจงมคณสมบตทดในการ

เพมความขนหนด การเกดเจล การรกษาความชน และการปองกนการเกดกลนในอาหาร การใชประโยชนจาก

แปงมนสาปะหลงในอตสาหกรรมตางๆ ดงน

3.1.1 อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมสงทอนนจะตองใชแปงมนสาปะหลงกบดายทจะใช

ทอผา ซงจะตองผานการชบแปงเสยกอน ดายจงจะลนและเรยบไมมขน และเปนตวหลอลนไมใหเสนดาย

ตดกนระหวางการเคลอนทของหกทอผา นอกจากนในขนตอนการพมพลายผา แปงจะชวยทาใหพมพลายได

สมาเสมอ การใชแปงมนสาปะหลงในการทอผานน บางโรงงานยงใชแปงทผานการดดแปรทางเคม (modified

starch) ทสงเขามาจากตางประเทศ เพราะคณสมบตเหมาะสมกวา แตอยางไรกตามมโรงงานในประเทศทเรม

ผลตแปงเคมจากแปงมนสาปะหลงขนแลว

3.1.2 อตสาหกรรมไมอด แปงมนสาปะหลงถกนาไปใชในอตสาหกรรมไมอด เนองจาก

ลกษณะการผลตไมอด คอ การนาไมมาประกบตดกนโดยใชกาว ซงแปงมนสาปะหลงกถกนามาเปนสวนผสม

ในการทากาว เพราะแปงมนสาปะหลงมคณสมบตเปนกาวอยแลว เพอใหไมอดตดกนเปนแผนหนาแขงแรงและ

ทนทาน นอกจากนการใชแปงมนสาปะหลงเปนสวนผสมยงเปนการลดตนทนการผลตกาว เพราะกาวทผลตได

นน ใชแปงมนสาปะหลงเปนสวนผสมถง 50เปอรเซนต และแปงมนสาปะหลงยงมคณสมบตพเศษกวาแปง

ประเภทอนๆ คอ เนอแปงมความละเอยด ทาใหไมมการตกตะกอน เมอนามาใชผสมทากาว นอกจากนราคายง

ถกกวาดวย

3.1.3 อตสาหกรรมกระดาษ การทากระดาษนนตองใชเยอกระดาษททาจากไมตางๆ เชน ไม

สน ไมไผ และไมยคาลปตส เปนตน จากนนทาใหเปนเยอเลกๆ แลวนาเยอกระดาษเหลานนมาเรยงเปนแผน

อยางไรกตามแผนกระดาษจะไมเรยบ จะตองมการฉาบผวดวยแปงทาใหกระดาษเรยบ และยงเขาไปอยตามร

พรนของใยกระดาษ ชวยทาใหกระดาษไมซมหมก เวลาเขยนดวยนาหมก หรอพมพส นอกจากนนกาวจากแปง

ยงชวยทาใหกระดาษเหนยวยงขน

3.1.4 อตสาหกรรมกาว แปงมนสาปะหลงมคณสมบตพเศษ คอ เมอใหความรอน หรอถก

สารเคมจะมความเหนยว และมคณสมบตสามารถรกษาสภาพความเหนยวไดเหมอนเดมไมมการคนตว แปงมน

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 11: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

7

สาปะหลงทจะใชทากาวจะตองเปนแปงมนสาปะหลงบรสทธ มความเปนกรดตา ซงคอแปงประเภทเดกซทรน

ซงสวนใหญจะนาไปใชในการผลตซองจดหมาย สตกเกอร gummed paper และ gummed tape

3.1.5 อตสาหกรรมอาหารและเครองดม คณสมบตสาคญของแปง คอ เปนแหลง

คารโบไฮเดรต แตยงมคณสมบตอนททาใหแปงมนสาปะหลงเขามามบทบาทสาคญในอตสาหกรรมอาหาร คอ

เปนตวชวยทาใหเกดความขน (Thickener) ชวยใหอาหารเกดความคงตว (Stabilizer) ชวยใหอาหารเกาะตว

กนดขน (Binder) และชวยในการเสรมแตง (Filler) นอกจากนนแปงยงเปนสงทหาไดงาย และราคาคอนขาง

ถก อาทเชน อาหารเดก ผลตภณฑขนมปง ขนมหวานสาเรจรปไสขนมพาย อาหารกระปอง บะหม เครองดม

ไอศกรม แยม ผลไมกระปอง นมเปรยว ไสกรอก กนเชยง ซอส และโซดาทาขนม

3.1.6 อตสาหกรรมอนๆ อาทเชน อตสาหกรรมสารใหความหวาน คอ กลโคส (Glucose)

ฟรคโตส (Fructose) เดกซโตรส (Dextrose) และซอลบทอล (Sorbitol) และใชแทนนาตาลซโครสในผลไม

กระปอง แยม และอนๆ อตสาหกรรมกรดมะนาว ใชผลตกรดมะนาวซงเปนวตถดบในอตสาหกรรมเครองดม

ไดแก นาอดลม นาผลไมกระปอง เครองดมชกาลง และใชในอตสาหกรรมยา อตสาหกรรมผงชรส เปน

วตถดบสาคญในการผลตผงชรส ซงนยมบโภคกนทวไป ยารกษาโรคใชเปนตวเจอจางในยาประเภทแคปซล

และยาเมด อาหารสตว มนสาปะหลงถกใชเปนสวนผสมของอาหารสตวหลากหลายชนด อาทเชน โค สกร

เปด และไก เปนตน นอกจากนยงใชเปนวตถดบในการผลตเอทานอล เพอใชทดแทนเชอเพลงอนๆ และยงใช

ในการผลตแอลกอฮอล เพอใชในการผลตสราและยาฆาเชอโรค

3.2 แปงขาวเหนยว

แปงขาวเหนยว (Glutinous rice flour) คอ กอนแปงขาวเหนยวสดทนามาเกลยแลวไปตาก

บนตะแกรงหรอลานซเมนต เกลยใหกระจาย ผงแดดใหแหง 2-3 วน จนแหงสนท จะมลกษณะแตกกระจาย

เปนผงสขาวแปงขาวเจาจะสากมอมากกวาแปงขาวเหนยว ในปจจบนใชวธอบแหงซงจะไดแปงทแหงสนทเรว

ขนลกษณะของแปงขาวเหนยว เปนผงละเอยด สขาวนวล สากมอนอยกวาแปงขาวเจา แปงขาวเหนยวม 2

ชนด คอ แปงขาวเหนยวขาว และแปงขาวเหนยวดา ซงแปงขาวเหนยวทง 2 ชนดมคณสมบตคลายกน แตแปง

ขาวเหนยวดาเวลาทาขนมจะใหผลตภณฑสดา เวลาใชแปงขาวเหนยวดาตองผสมแปงขาวเหนยวขาวลงไปดวย

เพราะ จะชวยใหขนมนมและมสไมดาเกนไป คณสมบตของแปงขาวเหนยว เมอนาแปงขาวเหนยวไปหงตมสก

แปงจะจบตวเปนกอน คอนขางเหนยว จงเหมาะกบการทาขนมไทยทตองการความเหนยวเกาะตว เชน ขนม

ถวแปป ขนมตมขาวและขนมเทยน เปนตน

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 12: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

8

3.3 สมบตของแปง

3.3.1 การเกดเจลาตไนเซชน

กลไกการเกดเจลาตไนเซชน คอ เมอนาแปงใสในนาเยนเมดแปงจะดดซบนาไดปรมาณจากด

แตจะยงไมพองตวหรอพองตวไดจากดมากและสงเกตไดยาก Collison (1968) สงเกตการพองตวของเมด

แปงสาลในนาทอณหภมหอง พบวาแปงทพองตวมเสนผาศนยกลางเพมขน 10 เปอรเซนต และปรากฏการณน

สามารถผนกลบได (reversible) โดยเมอนาไปอบแหงกจะไดแปงทมลกษณะและคณสมบตดงเดม เนองจาก

โมเลกลแอมโลสและแอมโลเพคตนในสวนทเปนผลก (crystallite) จบตวกนอยางหนาแนน แขงแรงจงสงผลให

เมดแปงไมละลายในนาเยน แตนาอาจซมเขาไปในสวนของเมดแปง ซงคอสวนอสณฐาน (amorphous) ของ

เมดแปงทไมมความเปนระเบยบและมกลมไฮดรอกซลอสระ เมอใหความรอนจนถงอณหภมประมาณ 60-75

องศาเซลเซยสหรอใชสารเคม อาทเชน ใหความรอน 60 องศาเซลเซยสแปงสาลจะมผลทาใหการจบยดกน

ระหวางโมเลกลของแปงในสวนเปนผลก (crystallite) ลดลงจงเกดปฏกรยาการรบนาและการพองตวของเมด

แปงซงไมสามารถผนกลบได (irreversible) และทาใหสารละลายแปงมความหนดและความใสเพมขน (ภาพท

1) กระบวนการน เรยกวา เจลาตไนเซชน ซงเมอตรวจสอบดวยกลองจลทรรศนพบวาเกดการเปลยนแปลงทาง

กายภาพทสาคญขน คอ มการพองตวของเมดแปงและเครองหมายกากบาท (maltese cross) ภายในเมดแปง

หายไปอณหภมทเกดการเปลยนแปลงในลกษณะนจะเปลยนแปลงตามชนดของแปงเนองจากแปงแตละชนดม

โครงสรางสวนเปนผลก (crystallite) ทแตกตางกนทงระดบการจบกน (degree of association) และความ

สมาเสมอของการเกดเจลาตไนเซชนไมพรอมกนทกเมดแปง แมเปนแปงชนดเดยวกนหรอจากแหลงเดยวกนก

ตามอาจมชวงอณหภมในการเกดเจลาตไนเซชนทหางกนถงประมาณ 8-10 องศาเซลเซยส โดยทวไปเมดแปง

ขนาดใหญจะเกดเจลาตไนซไดกอนเมดแปงขนาดเลก (Morrison & Laignelet, 1983; Collison, 1968)

เมอใชกลองจลทรรศนอเลกตรอน (SEM) สองดโครงสรางของเมดแปงขาวบารเลย ซงมเมดแปงขนาดเลกอย

ประมาณ 30 เปอรเซนตพบวาการสญเสยเครองหมายกากบาทจะเกดขนไดพรอมๆ กน (Goering และคณะ,

1960) นอกจากนแปงอาจเกดเจลาตไนเซชนไดทอณหภมประมาณ 25 องศาเซลเซยสโดยการละลายในตวทา

ละลาย (solvent) เชน อลคาไลน (alkaline) ลควดแอมโมเนยม (liquid ammonia) และไดเมธลซลฟอกไซด

(dimethylsulfoxide, DMSO)

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 13: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

9

ภาพท 1 การเปลยนแปลงของเมดแปงขณะใหความรอน

ทมา: www.engin.umich.edu/.../potato/starch3.htm

การเปลยนแปลงของเมดแปงขณะทใหความรอนมลาดบการเปลยนแปลงดงน (อธบาย

ประกอบภาพท 1)

1. เรมมการพองตวในสวนทเปนระเบยบนอยทสด คอ ในสวนอสณฐาน (amorphous) (ชวง

A)

2. การพองตวจะทาใหเกดแรงตงผว (surface tension) ตอขนาดของผลก (crystallites

size) ทอยขางเคยงทาใหโครงสรางผลกเสยหาย (ชวง B)

3. การใหความรอนตอไปจะเกดการแตกตว (Uncoiling) ของ double helical region เกด

break up ของโครงสรางผลก side chain ของแอมโลเพคตนทแยกตวออกมาจะถกไฮเดรต (hydrate) และม

การพองตวไปในแนวรอบๆ ดงนนจงทาใหเกด stress ตอโครงสรางผลกทยงเหลออย (ชวง C)

4. การเกดไฮเดรชน (hydration) ทาใหเพมการเคลอนยาย (mobility) ของโมเลกลสงผลให

เกดการกระจายตวของโมเลกล (ชวง C)

5. โมเลกลของแอมโลสซงมขนาดเลกจะแพรออกมาจากแกรนลบวม (swollen granule)

การใหความรอนตอไปจะทาใหบวมแตกออกมากขนจนในทสดไดเปนสารละลาย (ชวง D)

3.3.2 ความหนด (Viscosity)

ความหนดเปนคณสมบตทสาคญและเปนประโยชนมากทสดของแปงเมอใหความรอนกบนา

แปง ซงจะทาใหเมดแปงเกดการพองตวและมความหนดมากขน พฤตกรรมความหนดเปนคณสมบตเฉพาะตว

และแตกตางกนไปตามชนดและสายพนธของแปง เมอเมดแปงซงแขวนลอยในนาไดรบความรอนจนถงระดบ

หนงจะพองตวไดอยางรวดเรวทาใหความหนดเพมขนเรวมาก อณหภมทความหนดเพมขนอยางรวดเรว

เรยกวา อณหภมททาใหเกดเจล (pasting temperature) ความหนดจะเพมขนจนถงความหนดสงสด (peak

viscosity) จากนนอาจลดลงหรอคงทขนกบชนดของแปง การทแปงมความหนดสงสดเนองจากเมดแปงม

การพองตวมากขน ทาใหมชนสวนของเมดแปง โมเลกลของแอมโลส และแอมโลเพคตนบางสวนทแตกสลาย

ออกมาอยในสารละลาย เมอสวนทแตกสลายละลายออกมามมากกวาซงทาใหการพองตวเพมขน และความ

หนดเรมลดลง ซงจะเหนไดชดเมออยในชวงการใหความรอนทอณหภม 95 องศาเซลเซยส เปนเวลา 1 ชวโมง

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 14: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

10

ดงนนคาความหนดของนาแปงสก คอผลจากการพองตวของเมดแปงและการแตกหกของเมดแปงรวมกบการ

ละลายออกมาของโมเลกลแอมโลสและแอมโลเพคตน เมอลดอณหภมลงทาใหโมเลกลอสระทกระจดกระจาย

ออกมา (โดยเฉพาะสวนของแอมโลส) ถามขนาดโมเลกลทเหมาะสม คอ ไมสนและยาวเกนไปกจะสามารถ

เคลอนทเขามาจบกนและกกนาไวไดทาใหความหนดสงขนอก ความหนดทกลบสงขนมาอก เรยกวาแปงเขาส

ชวง setback และปรากฏการณน คอ การคนตวของแปง (retrogradation) (ภาพท 2) นอกจากนปจจย

อนๆ ทมผลตอความหนด อาทเชน ชนดของแปง ขนาดอนภาค สดสวนของแอมโลสตอแอมโลเพคตน และ

อณหภม เปนตน

ภาพท 2 การเปลยนแปลงความหนดของแปงเมอใหความรอน

ทมา: www.ftns.wau.nl/agridata/starchpackfoam.htm

3.3.3 การคนตวของแปงสก

การคนตวของแปงสก เปนปรากฏการณทเกดขนเมอนาแปงสกรอนมอณหภมลดตาลง

ขณะทอณหภมลดลงโมเลกลอสระของแอมโลสซงอยใกลกนจะเคลอนทเขามาใกลกน และจบตวกนดวยพนธะ

ไฮโดรเจน (ภาพท 3) ทาใหเกดสภาพการจดเรยงตวของโมเลกลขนใหม โดยเปลยนจากลกษณะการกระจาย

ตวของโมเลกลมาเปนสวนทเปนผลก (crystallite) ซงสามารถตรวจสอบไดโดยใชเทคนคเอกซเรยดฟเฟรคชน

(x-ray diffraction) (Collison, 1968) ถานาแปงสกมความเขมขนตาการจดเรยงตวของโมเลกลเหลานจะ

ทาใหเกดลกษณะตะกอนขนขาว แตถานาแปงสกมความเขมขนสง เชน แปงขาวโพดทมความเขมขน 7

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 15: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

11

เปอรเซนตโดยนาหนก จานวนโมเลกลทมาจดเรยงตวกนใหมมมากและระหวางเคลอนทเขามาจบกนจะ

สามารถเกบกกนาไวไดทาใหความหนดเพมขน และจะเกดลกษณะเจลทออนนม

ภาพท 3 การคนตวของแปง

ทมา: www.nationalstarch.com

การคนตวของนาแปงโดยทวไปจะเกดไดด เมอนาแปงมความเขมขนสงและทงไวใหเยนท

อณหภมตา แปงแตละชนดจะมอตราการคนตวของนาแปงสกแตกตางกน โดยทวไปแปงจากรากและหวจะ

มอตราการคนตวชากวาแปงจากธญพช ทงนเปนเพราะแปงจากรากและหวเมอไดรบความรอนจะพองตวมาก

และทาใหเมดแปงแตกงาย โดยโมเลกลของแปงทงหมดจะกระจายอยทวไปในนาแปงซงยากทจะมแอมโลสมา

จดเรยงตวกนไดใหม แตแปงจากธญพชเมอไดรบความรอนจะพองตวนอยกวาและมเมดแปงแตกนอย โดยเมอ

โมเลกลทคลายตวยงอยใกลชดกนจงเคลอนทจบกนใหมไดงาย ซงอาจจบตวกนระหวางเมดแปงทพองตวซงอย

ใกลกนหรอระหวางชนสวนของเมดแปงหรอโมเลกลแอมโลสอสระทหลดออกมา ทาใหเกดสภาพเปนเมตรกซ

(matrix) ซงยดอยดวยกนดวยพนธะไฮโดรเจนและสามารถเกบกกนาไวได การมแอมโลเพคตนอยดวยทาให

อตราการคนตวของนาแปงสกชาลง เนองจากโมเลกลของแอมโลเพคตนมกงกานสาขาทาใหยากตอการท

โมเลกลจะเคลอนทเขามาจบกนใหมได จงพบวาแปงประเภทแปงขาวเหนยว (waxy rice flour) มอตราการ

คนตวของนาแปงสกนอยกวาแปงชนดอนๆ และขนาดโมเลกลของแอมโลสในแปงแตละชนดมผลทาใหเกดการ

คนตวของนาแปงสกดวย โดยโมเลกลแอมโลสทมขนาดพอเหมาะในการเคลอนทมาจบกน อยในชวง 100 -

200 หนวยกลโคส ถาโมเลกลใหญ เชน แปงมนฝรงมแอมโลสขนาดใหญ ประมาณ 1,000 - 6,000 หนวย

กลโคส จะเคลอนทเขามาจบกนไดยากและถาโมเลกลสนเกนไปจะเคลอนไหวอยตลอดเวลา (Brownian

movement) ทาใหจบกนยากเชนเดยวกน

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 16: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

12

3.3.4 ความใสของแปงสก

ความใสเปนคณสมบตทสาคญของแปงสก รองลงมาจากความหนด ลกษณะของแปงสกท

ตองการอาจใสหรอขนขนกบชนดของผลตภณฑ ตวอยางเชน นาสลดตองใชแปงทสกมความขนทบ ไสพาย

ผลไมตองการแปงสกทมความใส ไสพายทใชแปงขาวโพดเปนตวใหความขนหนดจะดไมนารบประทาน

เนองจากมลกษณะขนทบจากการคนตวของแปง แตถาใชแปงขาวเหนยว (waxy rice flour) ททาครอสลง

(crosslink) จะใหลกษณะทดกวา เนองจากความใสและไมมการคนตวของแปง

วดความใสของแปงสกสามารถทาไดโดยใชเทคนคสเปกโตโฟโทเมทร (ภาพท 4) แสดง

เปอรเซนตของแสงทความเขมขนตางๆ แปงมนฝรงมความใสสงสด และแปงขาวโพดมความใสตาสด ทนา

สงเกต คอ แปงขาวเหนยว (waxy) ททาครอสลง (crosslink) พบวามความใสตาทสด ซงผลทไดขดแยงกบ

ความเหนของผบรโภค ซงบอกวาไสพายทใชแปงขาวเหนยว (waxy) ทครอสซง (crosslink) มความใสสวาง

ทสด เนองจากผบรโภคจะตดสนจากแสงทสะทอน (reflect) จากผลตภณฑมากกวาทจะเปนแสงทสามารถ

ผานแปงสก ดวยเหตผลนจงควรตองวดแสงทสะทอนออกมาโดยใชเทคนครเฟลกตง สเปกโตรโฟโตมเตอร

(reflecting spectrophotometer)

ภาพท 4 เปอรเซนตของแสงทผานแปงสกทความเขมขนตางๆ

ทมา: Pomeranz (1985)

3.3.5 ความคงตวตอการเกบรกษา

ความคงตวของแปงสก เปนสมบตหนงทมความสาคญโดยเฉพาะเมอตองเกบผลตภณฑท

อณหภมตาๆ ซงเปนสภาวะทแปงเกดการคนตวไดด วธการประเมนการเปลยนแปลงทาไดงายๆ โดยการวด

การสะทอนของแสงจากแปงสก พบวาแปงขาวโพดทเกบทอณหภม 4 องศาเซลเซยส ผลปรากฏวาจะมการคน

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 17: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

13

ตวเรวกวาทเกบในอณหภมหอง สวนแปงสกของมนฝรงมความขนทบเพมขนในชวงอาทตยแรก จากนนจะ

มการเปลยนแปลงอยางชาๆ สวนแปงขาวเหนยว (waxy) ทไมผานการดดแปรและทผานการดดแปรมการ

เปลยนแปลงเพยงเลกนอยในชวงการเกบรกษาทเวลาประมาณ 4 สปดาห

ปญหาสาคญทเกดขน คอ การเกดซนเนอรซส (syneresis) ของแปงสกเมอเกบในทอณหภม

ตา คอ ปรากฎการณททาใหมนาถกขบออกมาจากแปงสก ซงผบรโภคอาจเขาใจผดวาอาหารนนเนาเสยจาก

จลนทรย การวเคราะหความคงตวในการเกบอาจทาไดโดยการเกบแปงสกทอณหภม 4 องศาเซลเซยส นาน

ประมาณ 4 - 6 เดอน และวดปรมาณนาทถกขบออกมาเปนระยะ อยางไรกตามวธการนใชเวลานาน ถา

ตองการความรวดเรว อาจปรบวธการโดยนาแปงสกแชแขงและละลายหลายๆ รอบ จากนนวดปรมาณนาท

ถกขบออกมาในแตละรอบ ในระยะเวลานาน 2 - 3 สปดาห ซงปญหานอาจแกไขไดโดยเตมหมแทนท เชน

หมฟอสเฟตซงมสภาพเปนประจ ดงนนจะสงผลใหเกดการผลกกนของโมเลกลแปงหรอเตมหมเอสเทอรเขาไป

ในแปงจงทาใหแปงมโครงสรางทใหญขนจงทาใหขดขวางการรวมตวของโมเลกลแปง

4. เจลาตน

เจลาตน คอ โปรตนชนดหนงทเกดจากการสลายคอลลาเจนดวยกรดหรอดาง มลกษณะเปนผงส

นาตาลออน สามารถสกดไดจากกระดกและหนงสตว (เชน วว ควาย และหม) เมอนาผงเจลาตนมาอนดวยนาท

อณหภมประมาณ 32 องศาเซสเซยส เจลาตนจะหลอมกลายเปนของเหลวหนด ตงทงไวใหเยน ของเหลวจะ

กลายเปนเจล (ลกษณะคลายเยลล) เจลาตนอกชนดหนงทนาใจสาหรบมสลมคอ เจลาตนปลา ซงเรมใชในทาง

การคาเมอป 1993 มราคาแพงกวาเจลาตนจากหมและวว ใหกลนทไมด แตกยงมใชในผลตภณฑบางชนด เชน

นาผลไม อยางไรกตามดวยขอเสยทกลาวมาขางตนจงยงไมนยมใชในทางการคา นอกจากนยงมการนาเจ

ลาตนมาใชในการเปนสวนประกอบของผลตภณฑหลายชนด เชน เครองสาอาง ยา อาหาร และฟลมถายรป

แลวทางเภสชกรรมจะใชเจลาตนในการเคลอบเมดยา โดยจะผลตเปนแคปซลทงชนดแคปซลแขงและแคปซล

นมเพอใชบรรจยา ใชเปนสารเพมความหนดในตารบยาตางๆ ใชเปนสวนผสมของยาชนดครม สาหรบทาง

เกษตรใชเปนตวกลางสาหรบแรธาตทจาเปนในการปลกพช เปนตน

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 18: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

14

อปกรณและวธการ

อปกรณ

1. วสด

1.1 ซงขาวโพดเทยนบด

1.2 แปงมนสาปะหลง

1.3 แปงขาวเหนยว

1.4 เจลาตน

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 19: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

15

2. เครองมอและอปกรณ

2.1 เครองบดแบบคอน

2.2 อางสแตนเลส

2.3 เครองวดลกษณะเนอสมผส

2.4 เครองชงละเอยด 2 ตาแหนง

2.5 ตอบลมรอน

2.6 ถวยพลาสตก

วธการ

1. การเตรยมซงขาวโพดเทยน

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 20: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

16

นาซงขาวโพดเทยนมาผานการอบทอณหภมประมาณ 50 องศาเซลเซยส เปนเวลา 5-6 ชวโมง

จากนนมาผานการบดใหมความละเอยดพอประมาณ ดวยเครองบดแบบคอน (Hammer Milling) และนาไป

อบทอณหภมประมาณ 50 องศาเซลเซยส เปนเวลา 24 ชวโมง

2. การเตรยมวสดประสานจากแปงมนสาปะหลง แปงขาวเหนยว และเจลาตน

วสดประสานทไดจากการเตรยมดวยวสดธรรมชาต 3 ชนด คอ แปงมนสาปะหลง แปงขาวเหนยว

และเจลาตน โดยมการเตมกลเซอรอลปรมาณ 10 เปอรเซนตโดยนาหนก และปรมาณนากลนปรมาณ 31-41

เปอรเซนตโดยนาหนก ในการทดลองไดมการผนแปรปรมาณของวสดประสาน 3 ระดบ คอ 25 30 และ 35

เปอรเซนตโดยนาหนก (ตารางท 1) หลงจากนนนาวสดประสาน นากลน และกลเซอรอล ตามสดสวนท

กาหนดไวในแตละสตรมาผสมกน แลวผานการใหความรอน พรอมกบการคนอยางตอเนอง จนของผสมม

ลกษณะเนยนเปนเนอเดยวกน ซงจะใชเวลาโดยประมาณ 10 นาท ทอณหภมประมาณ 70 องศาเซลเซยส

ทงไวใหเยนจนถงอณหภมหอง จากนนเกบไวในภาชนะปดสนท

ตารางท 1 ชนดของวสดประสานจากแปงมนสาปะหลง แปงขาวเหนยว และเจลาตน

ชนดท ชนดของสารเสรม วสดประสาน

(กรม)

กลเซอรอล

(กรม)

นากลน

(กรม)

1 แปงมนสาปะหลง 25 10 41

2 แปงมนสาปะหลง 30 10 36

3 แปงมนสาปะหลง 35 10 31

4 แปงขาวเหนยว 25 10 41

5 แปงขาวเหนยว 30 10 36

6 แปงขาวเหนยว 35 10 31

7 เจลาตน 25 10 41

8 เจลาตน 30 10 36

9 เจลาตน 35 10 31

3. ลกษณะปรากฏของวสดประสานจากแปงมนสาปะหลง แปงขาวเหนยว และเจลาตน

ตรวจสอบลกษณะปรากฏของวสดประสานจากแปงมนสาปะหลง แปงขาวเหนยว และเจลาตน โดย

การสงเกต ซงจะสงเกตจากการเกบวสดประสานทเตรยมไดปรมาณ 30 กรม ไวในภาชนะปดสนท เปน

ระยะเวลาประมาณ 4 สปดาห

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 21: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

17

4. การตรวจสอบสมบตทางกล (ความแขง) ของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานจากแปงมนสาปะหลง

แปงขาวเหนยว และเจลาตน

ตรวจสอบสมบตทางกลของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานจากแปงมนสาปะหลง แปงขาวเหนยว

และเจลาตน โดยใชเครองวดลกษณะเนอสมผส (Texture analyzer) โหลดเซลล (Load cell) เทากบ 50

กโลกรม อตราการกด (compression rate) เทากบ 12 มลลเมตรตอนาท การเตรยมตวอยางทาไดโดยนา

วสดประสาน 9 ชนด (ตารางท 1) ผสมกบซงขาวโพด (ขอท 1) ปรมาณ 24 กรม จากนนขนรปแผนผลตภณฑ

ตนแบบเปนสเหลยมจตรส ขนาด 5 x 5 ตารางเซนตเมตร และมความหนาของแผนผลตภณฑตนแบบ เทากบ

1 เซนตเมตร โดยทาการทดลองตวอยางละ 3 ซา

5. การเตรยมวสดประสานจากแปงมนสาปะหลง แปงขาวเหนยว และเจลาตนทมการเตมโซเดยมไบ

คารบอเนต

วสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต สามารถเตรยมไดจากวสดธรรมชาต 3 ชนด คอ แปง

มนสาปะหลง แปงขาวเหนยว และเจลาตน เหมอนกบการเตรยมวสดประสานในขอท 2 อยางไรกตามวสด

ประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต จะมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต 10 สวน ใน 100 สวนของ

สวนผสมทงหมด หลงจากนนนาวสดประสาน นากลน กลเซอรอล และโซเดยมไบคารบอเนต ตามสดสวนท

กาหนดไวในแตละสตร (ตารางท 2) มาผสมกน แลวผานการใหความรอน พรอมกบการคนอยางตอเนอง จน

ของผสมมลกษณะเนยนเปนเนอเดยวกน ซงจะใชเวลาโดยประมาณ 10 นาท ทอณหภมประมาณ 70 องศา

เซลเซยส ทงไวใหเยนจนถงอณหภมหอง จากนนเกบไวในภาชนะปดสนท

ตารางท 2 ชนดของวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต

ชนดท ชนดของวสดประสาน วสดประสาน

(กรม)

กลเซอรอล

(กรม)

นากลน

(กรม)

โซเดยมคารบอเนต

(กรม)

1 แปงมนสาปะหลง 25 10 41 10

2 แปงมนสาปะหลง 30 10 36 10

3 แปงมนสาปะหลง 35 10 31 10

4 แปงขาวเหนยว 25 10 41 10

5 แปงขาวเหนยว 30 10 36 10

6 แปงขาวเหนยว 35 10 31 10

7 เจลาตน 25 10 41 10

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 22: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

18

8 เจลาตน 30 10 36 10

9 เจลาตน 35 10 31 10

6. ลกษณะปรากฏและสมบตทางกลของวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต

6.1 ลกษณะปรากฏ

ตรวจสอบลกษณะปรากฏของวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต โดยการสงเกต

ซงจะสงเกตจากการเกบวสดประสานทเตรยมไดปรมาณ 30 กรม ไวในภาชนะปดสนท เปนระยะเวลา

ประมาณ 4 สปดาห

6.2 สมบตทางกล (ความยดหยนและการตานทานการแตกหก)

ตรวจสอบสมบตทางกลของวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต โดยใชเครองวด

ลกษณะเนอสมผส (Texture analyzer) โหลดเซลล (Load cell) เทากบ 50 กโลกรม อตราการกด

(compression rate) เทากบ 12 มลลเมตรตอนาท การเตรยมตวอยางทาไดโดยนาวสดประสาน 9 ชนด

(ตารางท 2) มาใสในภาชนะพลาสตกกนเรยบ ทาการทดลองตวอยางละ 3 ซา

7. ลกษณะปรากฏ ความหนาแนน และสมบตทางกลของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานทมการเตม

โซเดยมไบคารบอเนต

7.1 ลกษณะปรากฏ

ตรวจสอบลกษณะปรากฏของของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบ

คารบอเนตดวยการอดขนรปดวยความรอน เปนรปรางถวย ขนาดเสนผานศนยกลางประมาณ 6 เซนตเมตร

ความสงประมาณ 5 เซนตเมตร โดยการสงเกตลกษณะและรปราง

7.2 ความหนาแนน

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 23: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

19

ตรวจสอบความหนาแนน โดยนาขาวโพดบด (ขอท 1) ปรมาณ 24 กรม ผสมกบวสด

ประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต จากนนขนรปเปนรปทรงกระบอกสงประมาณ 2-2.5 เซนตเมตร

และมเสนผาศนยกลางประมาณ 5 เซนตเมตร แลวนาไปตากแดดใหแหงเปนเวลา 48 ชวโมง แลวนาไป

คานวณหาความหนาแนนจากสตร ความหนาแนน เทากบ มวล/ปรมาตร

7.3 สมบตทางกล (ความแขง)

ตรวจสอบสมบตทางกลของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบ

คารบอเนต โดยใชเครองวดลกษณะเนอสมผส (Texture analyzer) โหลดเซลล (Load cell) เทากบ 50

กโลกรม อตราการกด (compression rate) เทากบ 12 มลลเมตรตอนาท การเตรยมตวอยางทาไดโดยนา

วสดประสาน 9 ชนด (ตารางท 2) ผสมกบซงขาวโพด (ขอท 1) ปรมาณ 24 กรม จากนนขนรปแผนผลตภณฑ

ตนแบบเปนสเหลยมจตรส ขนาด 5 x 5 ตารางเซนตเมตร และมความหนาของแผนผลตภณฑตนแบบ เทากบ

1 เซนตเมตร โดยทาการทดลองตวอยางละ 3 ซา

8. การทดลองใชงานในสภาวะจรง

การทดลองใชงานในสภาวะจรง ทาไดโดยนาวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต (สตรทด

ทสด 3 สตร) ผสมกบซงขาวโพดบดปรมาณ 24 กรม มาขนรปเปนถวยทมขนาดเสนผานศนยกลางประมาณ 4

เซนตเมตร และมความสงประมาณ 5 เซนตเมตร มาปลกตนไมในสภาวะจรง

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 24: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

20

ผลและวจารณ

1. ลกษณะปรากฏของวสดประสานจากแปงมนสาปะหลง แปงขาวเหนยว และเจลาตน

ลกษณะปรากฏของวสดประสานจากแปงมนสาปะหลง มสขาวขน เหนยว คงรปเมอใหความรอนท

อณหภมประมาณ 70 องสาเซลเซยส และมความเปนเนอเดยวกน สวนวสดประสานจากแปงขาวเหนยว มส

ขาวเหลอง เหนยวกวาแปงมนสาปะหลง คงรปเมอใหความรอนทอณหภมประมาณ 70 องศาเซลเซยส และม

ความเปนเนอเดยวกน สวนวสดประสานจากเจลาตน มสเหลองนาตาล คงรปทอณหภมหอง (ประมาณ 30

องศาเซลเซยส) (ภาพท 5) กระบวนการผลตวสดประสานพบวาขณะใหความรอนทอณหภมประมาณ 70

องศาเซลเซยสแปงมนสาปะหลงและแปงขาวเหนยวจบตวเปนกอน โดยแปงขาวเหนยวจะเรมมความหนด

มากกวาแปงมนสาปะหลง ในขณะทเจลาตนเปนสารละลาย และแขงตวเมออณหภมลดลงจนถงอณหภมหอง

สาหรบลกษณะปรากฏหลงจากเกบวสดประสานไวประมาณ 4 สปดาห พบวาวสดประสานจากแปง

มนสาปะหลงและแปงขาวเหนยวเกดการแยกชนของนามนบรเวณผวหนา ในขณะทวสดประสานจากเจลาตน

ยงคงสภาพเหมอนเดม

แปงมนสาปะหลง 25% แปงมนสาปะหลง 30%

แปงมนสาปะหลง 35%

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 25: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

21

ภาพท 5 ลกษณะปรากฏของวสดประสานจากแปงมนสาปะหลง (a) แปงขาวเหนยว (b) และเจลาตน (c)

2. ความแขงของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานจากแปงมนสาปะหลง แปงขาวเหนยว และเจลาตน

สมบตทางกลของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานจากแปงมนสาหลง แปงขาวเหนยว และเจลาตน

ตรวจสอบโดยใชโหมดกดอดของเครองวดลกษณะเนอสมผส ดวยหลกการการวดคาความแขง (Hardness)

จากการดดงอ 3 จด (Three point bending) (ภาพท 6) จากผลการทดลองพบวาคาความแขง (ตารางท 3)

มคาอยในชวง 4.250 – 9.070 kg/mm2 คาความแขงของวสดประสานจากเจลาตนมคาความแขงมากกวา

วสดประสานแปงมนสาปะหลงและแปงขาวเหนยว โดยเฉพาะปรมาณวสดประสานท 30% และ 35% (w/w)

และแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต เมอเปรยบเทยบปรมาณของวสดประสานพบวาปรมาณของวสด

ประสานเพมขน สงผลใหความแขงแรงเพมขนดวย ทงนอาจเปนผลเนองมาจากปรมาณของแขงทเพมขน โดย

ปรมาณวสดประสานท 35% (w/w) มคามากทสด รองลงมาคอ 30% และ 25% (w/w) ตามลาดบ ในขณะ

ทปรมาณของวสดประสานทเพมขนไมสงผลตอคาความแขงแรงของวสดประสานจากแปงมนสาปะหลง ทงน

อาจเกยวเนองกบโครงสรางละเอยดของแปงมนสาปะหลงทมปรมาณแอมโลสประมาณ 15 เปอรเซนต ซงตาง

กบกรณของแปงขาวเหนยวซงมปรมาณแอมโลสประมาณ 0 เปอรเซนต และโครงสรางของโปรตนซงมพนธะ

เพปไทด

ตารางท 3 ความแขงของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานจากแปงมนสาปะหลง แปงขาวเหนยว และเจ

ลาตน

แปงขาวเหนยว 25% แปงขาวเหนยว 30% แปงขาวเหนยว 35%

เจลาตน 25% เจลาตน 30% เจลาตน 35%

(a)

(b)

(c)

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 26: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

22

คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐาน (n = 2-3) คาเฉลยเปรยบเทยบดวยวธ Duncan’s new multiple range

test ตวอกษรภาษาองกฤษพมพเลกทแตกตางกน แสดงถงความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

ความเชอมนรอยละ 95 (p<0.05)

ภาพท 6 การวดคาความแขง (Hardness) จากการดดงอ 3 จด (Three point bending)

3. ลกษณะปรากฏของวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต

วสดประสานจากแปงมนสาปะหลง แปงขาวเหนยว และเจลาตน ทเตรยมไดนนพบวาเกดการแยกชน

ของนามนทบรเวณผวหนา หลงจากเกบไวประมาณ 4 สปดาห จงมการเลอกเตมสารอมลซไฟเออร 2 ชนด

คอ โซเดยมไบคารบอเนต และนายางพาราดบ ผลการทดลองพบวาการเตมโซเดยมไบคารบอเนต ทาใหวสด

ประสานมปรมาณเพมขน การแยกชนลดลงเมอเกบไวประมาณ 4 สปดาห และกระบวนการผลตสามารถ

ชนดของวสดประสาน ความแขง (kg/mm2)

25% (w/w) 30% (w/w) 35% (w/w)

แปงมนสาปะหลง 6.867ab+ 0.834 6.927ab+0.174 6.555ab+1.174

แปงขาวเหนยว 4.250b+0.569 5.153ab+0.619 5.653ab+ 0.710

เจลาตน 5.490ab+1.144 9.010 a+1.164 9.070 a+ 1.359

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 27: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

23

กระทาไดงาย ในขณะทการเตมนายางพาราดบ ทาใหวสดประสานมกลนเหมนจากแอมโมเนย การแยกชน

เพมขน และกระบวนการผลตสามารถกระทาไดยาก ดงนนจงเลอกใชโซเดยมไบคารบอเนตเปนสารอมลซไฟ

เออรสาหรบการทดลองน

ลกษณะปรากฏของวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต (ภาพท 7) ลกษณะปรากฏของ

วสดประสานจากแปงมนสาปะหลง มสขาวเหลอง เหนยวกวาวสดประสานทไมมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต

คงรปทนทเมอใหความรอนทอณหภมประมาณ 70 องศาเซลเซยส และมความเปนเนอเดยวกนเพมขน เมอ

เทยบกบวสดประสานทไมมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต (ภาพท 5a) สวนวสดประสานจากแปงขาวเหนยว

มสขาวขน เหนยวกวาวสดประสานจากแปงมนสาปะหลงทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต และมความเปนเนอ

เดยวกนเพมขน เมอเทยบกบวสดประสานทไมมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต (ภาพท 5b) สาหรบวสด

ประสานจากเจลาตน มสเหลองนาตาล คงรปทอณหภมหอง (ประมาณ 30 องศาเซลเซยส) และมความเปน

เนอเดยวกนเพมขน เมอเทยบกบวสดประสานทไมมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต (ภาพท 5c) นอกจากนยง

พบวาการเตมโซเดยมไบคารบอเนตทาใหปรมาณของวสดประสานเพมขน อาจเปนผลมาจากการขนฟของ

โซเดยมไบคารบอเนต

ภาพท 7 ลกษณะปรากฏของวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนตจากแปงมนสาปะหลง (a) แปงขาว

เหนยว (b) และเจลาตน (c)

4. ความยดหยนของวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต

แปงขาวเหนยว 25% แปงขาวเหนยว 30% แปงขาวเหนยว 35%

แปงมนสาปะหลง 25% แปงมนสาปะหลง 30%

แปงมนสาปะหลง 35%

เจลาตน 25% เจลาตน 30% เจลาตน 35%

(a)

(b)

(c)

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 28: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

24

สมบตทางกลของวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต โดยการวดความยดหยน (Elastic)

ของวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต (ตารางท 4) และตรวจสอบโดยใชโหมดกดอดของเครองวด

ลกษณะเนอสมผส (ภาพท 8) ผลการทดลองพบวาการเตมโซเดยมไบคารบอเนตไมสงผลตอทงชนดและ

ปรมาณของวสดประสาน โดยจะพบวาวสดประมาณทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนตมคาความยดหยนอย

ในชวง 8.77 – 10.00 kg/mm2 ทงนอาจเปนผลเนองมาจากกลไกการทางานของโซเดยมไบคารบอเนตททา

ใหเกดฟองอากาศภายในสารละลายอยางมระเบยบ และมปรมาณของฟองอากาศในสารละลายใกลเคยงกน

จงอาจกลาวไดวาการเตมโซเดยมไบคารบอเนตสามารถชวยเพมความสามารถในการเขากนไดของของผสม

ตารางท 4 ความยดหยนของวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต

คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐาน (n = 2-3) คาเฉลยเปรยบเทยบดวยวธ Duncan’s new multiple range

test ตวอกษรภาษาองกฤษพมพเลกทแตกตางกน แสดงถงความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

ความเชอมนรอยละ 95 (p<0.05)

ชนดของวสดประสาน ความยดหยน (kg/mm2)

25% (w/w) 30% (w/w) 35% (w/w)

แปงมนสาปะหลง 8.770b+0.048 10.000a+0.111 9.875a+0.145

แปงขาวเหนยว 9.990a+0.122 10.000a+0.561 9.995a+0.399

เจลาตน 10.000a+0.542 9.995a+0.780 10.000a+0.570 สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 29: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

25

ภาพท 8 การวดคาความยดหยน (Elastic) และการตานทานการแตกหก (rapture) โดยใชโหมดกดอด

5. การตานการแตกหกของวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต

สมบตทางกลของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต โดยการวดการ

ตานทานการแตกหก (rapture) ของวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต (ตารางท 5) และ

ตรวจสอบโดยใชโหมดกดอดของเครองวดลกษณะเนอสมผส ผลการทดลองพบวาคาการตานทานการแตกหก

ของวสดประสานจากเจลาตนมคามากทสด และมคาอยในชวง 23.24 – 54.34 kg/mm2 โดยคาการ

ตานทานการแตกหกของวสดประสานจากเจลาตนมคามากกวาวสดประสานจากแปงมนสาปะหลงและเจลาตน

ถงประมาณ 8.97 – 12.19 เทา เมอเปรยบเทยบในปรมาณวสดประสานเดยวกน ทงนอาจเปนเพราะวสด

ประสานจากเจลาตนมความเปนเนอเดยวกนและยดประสานกนไดดกวาวสดประสานจากแปงมนสาปะหลง

และแปงขาวเหนยว เมอพจารณาทปรมาณของวสดประสานพบวาปรมาณของวสดประสานไมสงผลตอคา

การตานทานการแตกหกในวสดประสานจากแปงมนสาปะหลงและแปงขาวเหนยว อยางไรกตามวสดประสาน

จากเจลาตนพบวาคาการตานทานการแตกหกมคาเพมขน เมอปรมาณวสดประสานเพมขน โดยเฉพาะอยางยง

ทปรมาณ 35% (w/w)

ตารางท 5 การตานการแตกหกของวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต

คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐาน (n = 2-3) คาเฉลยเปรยบเทยบดวยวธ Duncan’s new multiple range

test ตวอกษรภาษาองกฤษพมพเลกทแตกตางกน แสดงถงความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

ความเชอมนรอยละ 95 (p<0.05)

6. ลกษณะปรากฏของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต

ลกษณะปรากฏของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต (ภาพท 9)

จากผลการทดลองพบวาผลตภณฑตนแบบทมการใชวสดประสานจากแปงมนสาปะหลง ผลภณฑตนแบบม

ลกษณะคอนขางนม ความสามารถในการยดประสานปานกลาง และผลตภณฑสามารถคงทนอยได สวน

ชนดของวสดประสาน การตานทานการแตกหก (x102 kg/mm2)

25% (w/w) 30% (w/w) 35% (w/w)

แปงมนสาปะหลง 5.125 c+161.18 4.467c+185.40 4.459c+189.11

แปงขาวเหนยว 2.613 c+191.30 3.513 c+161.10 4.924c+81.45

เจลาตน 23.45b+30.45 20.94 b+100.08 54.34a+73.68

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 30: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

26

ผลตภณฑตนแบบทมการใชวสดประสานจากแปงขาวเหนยว ผลตภณฑตนแบบมลกษณะนม ความสามารถใน

การยดประสานตา และผลตภณฑขนรปไดยาก สาหรบผลตภณฑตนแบบทมการใชวสดประสานจากเจลาตน

ผลตภณฑตนแบบมลกษณะแขง ความสามารถในการยดประสานสง และสามารถขนรปเปนผลตภณฑตนแบบ

ไดงาย เมอปรมาณของวสดประสานเพมขนพบวาผลตภณฑตนแบบจะมความสามารถในการยดประสานด

ขน และผลตภณฑตนแบบทไดอาจจะมความแขงแรงเพมขน

ภาพท 9 ลกษณะปรากฏของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนตจากแปงมน

สาปะหลง (a) แปงขาวเหนยว (b) และเจลาตน (c)

7. ความหนาแนนของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต

ความหนาแนนของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต มคาอย

ในชวง 1.575 – 2.273 kg/ mm3 เมอพจารณาชนดของวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนตพบวา

วสดประสานจากเจลาตนมคาความหนาแนนมากทสด (2.085 – 2.273 kg/ mm3) รองลงมา คอ วสด

ประสานจากแปงมนสาปะหลง (2.022 – 2.033 kg/ mm3) และแปงขาวเหนยว (1.575 – 1.731 kg/ mm3)

แปงขาวเหนยว 25% แปงขาวเหนยว 30% แปงขาวเหนยว 35%

แปงมนสาปะหลง 25% แปงมนสาปะหลง 30%

แปงมนสาปะหลง 35%

เจลาตน 25% เจลาตน 30% เจลาตน 35%

(a)

(b)

(c)

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 31: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

27

ตามลาดบ ทงนคาความหนาแนนแปรผนตรงกบความสามารถในการยดประสานของวสด จงอาจกลาวไดวา

วสดประสานจากเจลาตนมความสามารถในการยดประสานดกวาวสดประสานจากแปงมนสาปะหลงและแปง

ขาวเหนยว ซงสอดคลองกบลกษณะปรากฏของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบ

คารบอเนต (ดงแสดงในภาพท 9)

ตารางท 6 ความหนาแนนของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต

คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐาน (n = 2-3) คาเฉลยเปรยบเทยบดวยวธ Duncan’s new multiple range

test ตวอกษรภาษาองกฤษพมพเลกทแตกตางกน แสดงถงความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

ความเชอมนรอยละ 95 (p<0.05)

8. ความแขงของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต

สมบตทางกลของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานจากแปงมนสาหลง แปงขาวเหนยว และเจลาตน

ตรวจสอบโดยใชโหมดกดอดของเครองวดลกษณะเนอสมผส ดวยหลกการการวดคาความแขง (Hardness)

จากการดดงอ 3 จด (Three point bending) ผลการทดลองพบวาคาความแขง (ตารางท 7) มคาอยในชวง

5.517 – 12.973 kg/mm2 ผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานจากเจลาตนมความแขงมากกวาแปงมน

สาปะหลงและแปงขาวเหนยว เมอพจารณาทปรมาณของวสดประสานพบวาปรมาณของวสดประสานไม

สงผลตอคาการตานทานการแตกหกในวสดประสานจากแปงมนสาปะหลงและแปงขาวเหนยว อยางไรกตาม

วสดประสานจากเจลาตนพบวาคาการตานทานการแตกหกมคาเพมขน เมอปรมาณวสดประสานเพมขน

ชนดของวสดประสาน ความหนาแนน (kg/mm3)

25% (w/w) 30% (w/w) 35% (w/w)

แปงมนสาปะหลง 2.033c+0.014 2.022c+0.054 2.026c+0.168

แปงขาวเหนยว 1.575d+0.304 1.731d+0.256 1.669d+0.118

เจลาตน 2.221ab+0.084 2.085bc+0.284 2.273a+0.931

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 32: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

28

โดยเฉพาะอยางยงทปรมาณ 30% (w/w) นอกจากนยงพบวาการเตมโซเดยมไบคารบอเนตสงผลใหความเขา

กนไดของวสดประสานเพมขน จงสงผลใหคาความแขงของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานทมการเตม

โซเดยมไบคารบอเนตเพมขน โดยสงเกตจากคาความแขงแรงทมแนวโนมเพมขน (ตารางท 3 เปรยบเทยบกบ

ตารางท 7)

ตารางท 7 ความแขงของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต

คาเฉลย ± คาเบยงเบนมาตรฐาน (n = 2-3) คาเฉลยเปรยบเทยบดวยวธ Duncan’s new multiple range

test ตวอกษรภาษาองกฤษพมพเลกทแตกตางกน แสดงถงความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

ความเชอมนรอยละ 95 (p<0.05)

9. การทดลองใชงานในสภาวะจรง

การทดลองใชงานในสภาวะจรงโดยการปลกตนกลาจรงในผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานทมการ

เตมโซเดยมไบคารบอเนต (ภาพท 10) ผลการทดลองพบวาผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานจากแปงมน

สาปะหลงและเจลาตนสามารถนามาปลกตนกลาได ในขณะทผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานจากแปงขาว

เหนยวไมสามารถนามาปลกตนกลาได เนองจากผลตภณฑตนแบบทไดมลกษณะนม จงไมสามารถใสตนกลาลง

ไปได ซงสอดคลองกบลกษณะปรากฏ (ขอท 6) และความหนาแนนของผลตภณฑตนแบบ (ขอท 7)

ชนดของวสดประสาน ความแขง (kg/mm2)

25% (w/w) 25% (w/w) 25% (w/w)

แปงมนสาปะหลง 9.900ab+1.572 7.937ab+ 1.674 8.445ab+ 1.890

แปงขาวเหนยว 5.540 b+0.990 6.570b+ 1.004 5.517 b+ 1.245

เจลาตน 5.830b+1.854 12.283a+ 1.538 12.973a+ 0.998

(a)

30% 25% 35%

สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 33: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

29

ภาพท 10 การทดลองใชงานในสภาวะจรงของผลตภณฑตนแบบทใชวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบ

คารบอเนตจากแปงมนสาปะหลง (a) แปงขาวเหนยว (b) และเจลาตน (c)

สรปผลการทดลอง

การเตรยมบรรจภณฑจากซงขาวโพดเทยนเหลอทงดวยวสดประสานธรรมชาต 3 ชนด คอ แปงมน

สาปะหลง แปงขาวเหนยว และเจลาตนทาไดโดย (i) เตรยมซงขาวโพดบดละเอยดดวยเครองบดแบบคอน แลว

ผานการอบทอณหภม 50 ºC เปนเวลา 24 ชวโมง (ii) เตรยมวสดประสานธรรมชาต 3 ชนด โดยเตมกลเซ

อรอลปรมาณ 10 %wt และนาปรมาณ 31-41 %wt และไดมการผนแปรปรมาณของวสดประสาน 3 ระดบ

คอ 25, 30 และ 35 %wt จากนนนามาใหความรอนทอณหภม 60-70 ºC ประมาณ 10 นาท จากนน

ศกษาผลของลกษณะปรากฏและตรวจสอบความแขงของบรรจภณฑตนแบบจากวสดประสานธรรมชาตทง 3

ชนด พบวาวสดประสานจากแปงมนสาปะหลงมสขาว ลกษณะขนหนด จบตวเปนกอนอยางรวดเรวขณะให

ความรอน และสามารถทาไดยาก วสดประสานจากแปงขาวเหนยว มสขาวอมชมพ ลกษณะขนหนดและจบ

ตวเปนกอนเรวกวาแปงมนสาปะหลง สวนวสดประสานจากเจลาตน มสเหลองเขม เปนเนอเดยวกน จบตวแขง

ทอณหภมหอง และสามารถทาไดงาย สาหรบการตรวจสอบคาความแขงของบรรจภณฑตนแบบ มคาอย

ในชวง 5.54 – 12.97 kg/mm2 และปรมาณทเหมาะสมในการเตรยมวสดประสาน คอ 35 %wt เนองจาก

(b)

(c)

30% 25% 35%

30% 25% 35% สวพ.

มทร.สวรรณภ

Page 34: $ Package Production - RMUTSBresearch.rmutsb.ac.th/fullpaper/2555/25552391441176.pdf · 3 ชนิด คือ ... ลักษณะปรากฏ ความยืดหยุ

30

ลกษณะปรากฏและคาความแขงแรงมากทสด อยางไรกตามวสดประสานจากธรรมชาตทเตรยมไดเกดการ

แยกชน จงไดมการเตมสารเสรมโซเดยมไบคารบอเนตปรมาณ 10 กรม แลวนามาใหความรอนทอณหภม 60-

70 ºC ประมาณ 10 นาท จากนนศกษาผลของลกษณะปรากฏ ความยดหยน และความแขงแรงของวสด

ประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต แลวตรวจสอบความหนาแนน และความแขงของบรรจภณฑตนแบบ

จากวสดประสานทมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต พบวาลกษณะปรากฏมลกษณะของวสดประสานคลายกบ

วสดประสานทไมมการเตมโซเดยมไบคารบอเนต แตมปรมาณของวสดประสานเพมขน คาความยดหยนมคาอย

ในชวง 8.77 – 10.00 kg/mm2 และคาความแขงแรงมคาอยในชวง 2.61x102- 5.43x103 kg/mm2 สวน

บรรจภณฑตนแบบมคาความหนาแนนมคาอยในชวง 1.57 - 2.27 g/cm3 และความแขงมคาอยในชวง 4.25 -

9.07 kg/mm2 การเตมโซเดยมเดยมไบคารบอเนตสงผลใหความแขงลดลง แตปรมาณและความเปนเนอ

เดยวกนของวสดประสานเพมขน สาหรบชนดของวสดประสานทเหมาะสมในการขนรปบรรจภณฑ คอ เจ

ลาตน

สวพ.

มทร.สวรรณภ