สมาคมโรคหลอดเลือดสมองไทย issn1905-372x · pdf...
TRANSCRIPT
ISSN1905-372X
ปท 12 ฉบบท 1 เดอนมกราคม - เมษายน 2556 : Volume 12 Number 1 January - April 2013
• นพนธตนฉบบ 1
การพฒนาเครอขายการดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมอง
โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม ป พ.ศ. 2553-2554
• นพนธตนฉบบ 2
Management of Malignant Middle
Cerebral Artery Infarction in
Prasat Neurological Institute
• Interesting Case
• Neuroimage
สมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย
BULLETIN OF THE THAI STROKE SOCIETY
จลสาร
ปกหนาปกหลง
ปกหลงในปกหนาใน
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 1
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย เปนเอกสารตพมพเผยแพรของสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย ใชชอภาษาองกฤษวา
Bulletin of the Thai Stroke Society กำหนดออกทก 4 เดอน ปละ 3 ฉบบ แจกจายโดยไมคดมลคาแกสมาชกสมาคม
โรคหลอดเลอดสมองไทย และผทสนใจ
วตถประสงค
1. เปนสอกลางระหวางสมาชก
2. เผยแพรกจกรรมของสมาคมฯ
3. เพมพนความรทางวชาการแกสมาชก
บทความ
จลสารเปดรบบทความตางๆ ไดแก บทความทางวชาการ ผปวยทนาสนใจ จดหมายถงบรรณาธการ หรอขาวบรการอนๆ
อนเกยวกบสมาชก ทานทสนใจสงบทความวชาการ ใหใชคำแนะนำของแวนคเวอร และกรณาสงในรปแบบไปรษณยอเลคโทรนค
โดยเนอหาและตารางหรอภาพใหแยกไวดานหลง และกรณาพมพดวย Microsoft word เพอประโยชนในการจดรปเลม
การเปลยนแปลงหรอยายทอย
เปลยนทอยกรณาแจงไปทสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย ชน 7 อาคารเฉลมพระบารม 50 ป ซอยศนยวจย ถนนเพชรบร
เขตหวยขวาง กรงเทพฯ
จำนวนพมพ
ฉบบละ 500 เลม
บรรณาธการ
นายแพทยสามารถ นธนนทน นายแพทยเจษฎา อดมมงคล
กองบรรณาธการ
นายแพทยสชาต หาญไชยพบลยกล นายแพทยเกยรตศกด ราชบรรกษ นายแพทยสมบต มงทวพงษา
นายแพทยเจษฎา เขยนดวงจนทร นายแพทยชาญพงค ตงคณะกล
ตดตอบรรณาธการหรอสงบทความมาท
นายแพทยสามารถ นธนนทน
กองจตเวชและประสาทวทยา
โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา
ถนนราชวถ เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400
โทรศพท 0-2354-7660 ตอ 93187
e-mail : [email protected]
ออกแบบและจดพมพโดย:
บรษท พ.ซ.เค. ดไซน จำกด
98/542 หม 11 ต.บางบวทอง อ.บางบวทอง จ.นนทบร 11110 โทร. 0-2927-5400 แฟกซ. 0-2927-5540
นายแพทยเจษฎา อดมมงคล
ประสาทวทยา ชน 3 อาคารเฉลมพระเกยรต
โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา ถนนราชวถ
เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400
โทรศพท 0-2354-7600 ตอ 93027
e-mail : [email protected]
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย2
รายนามคณะกรรมการบรหารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย
รายนามคณะกรรมการบรหารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย
วาระ พ.ศ. 2555-2557
ศาสตราจารยแพทยหญงดษยา รตนากร นายกสมาคม
ศาสตราจารยแพทยหญงนจศร ชาญณรงค อปนายก
แพทยหญงทศนย ตนตฤทธศกด เลขาธการ
ผชวยศาสตราจารยนายแพทยสมบต มงทวพงษา ประธานวชาการ
นายแพทยสชาต หาญไชยพบลยกล ประธานฝายวจย
นายแพทยยงชย นละนนท รองประธานฝายวจย
นายแพทยเจษฎา เขยนดวงจนทร เหรญญก
ผชวยศาสตราจารยแพทยหญงพรภทร ธรรมสโรช นายทะเบยน
นายแพทยชาญพงศ ตงคณะกล ปฏคม
นายแพทยเกยรตศกด ราชบรรกษ ประชาสมพนธ
นายแพทยเจษฎา อดมมงคล สาราณยกร
แพทยหญงกนกวรรณ วชระศกดศลป กรรมการกลาง
ผชวยศาสตราจารยนายแพทยรงศกด ศวานวฒน กรรมการกลาง
พนเอกรองศาสตราจารยนายแพทยสามารถ นธนนทน กรรมการกลาง
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 3
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย4
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 5
สารบญ
● สาสนจากนายกสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 6
● บรรณาธการแถลง 7
● ขาวประชาสมพนธ 8
● นพนธตนฉบบ 1
การพฒนาเครอขายการดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมอง โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม 12
ป พ.ศ. 2553-2554
● นพนธตนฉบบ 2
Management of Malignant Middle Cerebral Artery Infarction in Prasat 19
Neurological Institute
● Interesting Case 27
● Neurimage
The Hyperdense Middle Cerebral Artery Sign (HMCA) 36
● คำแนะนำสำหรบการเขยนบทความ 43
● การเตรยมตนฉบบ 44
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย6
สาสนจากนายกสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย
สวสด เพอนสมาชกสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทยทกทาน และผตดตามจลสารของ
สมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย
กอนอนตองขอขอบคณทกทานทมสวนรวมในงานประชมใหญสามญประจำป 2556
ซงประสบความสำเรจเปนอยางด นบเปนงานประชมทมเนอหาสาระหนกแนนมากทสด
ตงแตสมาคมฯ เคยจดมา และขอบคณผเขารวมประชม คณะกรรมการจดงาน ผสนบสนน
ผบรรยายทงไทยและตางประเทศ โดยเฉพาะอยางยง Stroke Society of Australasia
และ Australasian Stroke Unit Network ทใหการสนบสนนงานประชมใหญสามญ
ประจำป และกจกรรมอนของสมาคมฯ ในระยะเวลาตอมา
ในนามของสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย ขอแสดงความยนดตอแพทยประจำบานตอยอด อนสาขาโรค
หลอดเลอดสมองและการตรวจสมองดวยคลนความถสงทง 4 ทานทสอบผานทกทาน ไดแก นพ.รชยทธ ธนปยชยกล/
พญ.สรกลยา พลผล/นพ.เผาพงศ พรพฒนมงคล และนพ.ชาญวทย อนเคราะหวทยา
นบเปนความสำเรจอกเรองของสมาคมฯ ในการยกระดบมาตรฐานการดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมอง ไดแก การ
ไดรบอนมตจากกรมบญชกลางหนงสอ ลงวนท 17 พฤษภาคม 2556 ใหผปวยทสถานพยาบาลรบไวเปนผปวยในตงแตวนท
1 พฤษภาคม 2556 กรณไดรบยาสลายลมเลอดทางหลอดเลอดดำสำหรบผปวยโรคหลอดเลอดสมองขาดเลอด (Ischemic
stroke) ใหสถานพยาบาลสามารถเบกคายาแยกตางหากจาก DRG
เรองทสอง ไดแก สมาคมฯ ไดรวมงานกบ สรพ. สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) พฒนา
เกณฑและรปแบบการประเมนศนย โรคหลอดเลอดสมองมาตรฐาน (Primary stroke center) ซงไดเรมดำเนนการในปน
และกาวหนาขนเปนลำดบ โดยในอนาคตจะพฒนาสการประเมนระดบ Comprehensive stroke center ตอไป
ขอแจงขาวประชาสมพนธ 3 เรอง คอ 1) งาน World Stroke Day เพอประชาชน จะจดขนท Central World
ณ ลาน Eden ชน 1 ในวนจนทรท 28 ตลาคม 2556 เวลา 12.00-19.00 น. โดยในปนถอเปนงานทเพยบพรอมดวยสาระ กจกรรม
รณรงค เพอปองกนโรคหลอดเลอดสมอง และสนทนาการ โดยเปนการรวมมอกนระหวางมลนธวจยประสาท ในพระบรม
ราชปถมภกบสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 2) งานประชมใหญสามญประจำปของสมาคม (TSS Annual Meeting)
ซงจะจดใน วนท 22-24 มกราคม 2557 หวขอหลกการประชม คอ Stroke Update towards ASEAN Economic Community
(AEC) 3) Stroke Inter-hospital conference โดยจดขนเปนปท 2 ในปน ครงแรกจดทโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา
ในวนท 22 สงหาคม ปน สวนครงท 4 ไดวางแผนจดทจงหวดเชยงใหม รวมกบงานประชมวชาการสมาคมโรคหลอดเลอดสมอง
สญจร จงหวดเชยงใหม ในเดอนกมภาพนธ 2557 ดงรายละเอยดของขาวประชาสมพนธ อานขอมลได ในจลสารฉบบน
หวงเปนอยางยงวาจะไดรบความรวมมอและการสนบสนนจากทกทานในภารกจ และกจกรรมตางๆ ของสมาคมฯ
เหมอนทผานมาและยงๆ ขนไป
ศจ.พญ.ดษยา รตนากร
นายกสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 7
สวสดสมาชกสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทยและผอานจลสารทกทาน ดวยปจจยหลายอยางทมบรรณาธการ
ตองขออภยในความลาชาของจลสารฉบบแรกของป 2556 ทางบรรณาธการตองขอขอบคณ ผนพนธบทความทง
นพนธตนฉบบ 2 เรอง เรองแรกเกยวกบทางเลอกของการรกษาสมองขาดเลอดขนาดใหญ เรองทสองเกยวกบการบรหาร
จดการเครอขายในการดแลรกษาผปวยโรคสมองขาดเลอดเฉยบพลนในเขตภาคเหนอ รายงานผปวยทนาสนใจจาก
โรงพยาบาลจฬาลงกรณ ซงมรายละเอยดผปวยอยางสมบรณตงแตการวนจฉย การรกษา ภาพวนจฉยโรคหลอดเลอดสมอง
และตลอดจนการตดตามการดำเนนโรค
ทมบรรณาธการตองขอขอบคณ นพ.ศกดสทธ ศกดสง จากโรงพยาบาลคายสรนาร นครราชสมา ทสละเวลา
ออกแบบปกจลสาร โดยไมมคาใชจาย จากปกซงนำเสนอทางเลอกใหมทใชสงอปกรณชวยรกษาโรคสมองขาดเลอดเฉยบพลน
เปนการรกษาททาทาย แขงกบเวลา และตองรกษาภายใตมอของผเชยวชาญเฉพาะทาง แมวาเปนอกทางเลอกใหผปวย
แตคาใชจายกสงตามววฒนาการไปดวย อกทงขอมลทางการวจยยงไมหนกแนนพอทจดใหเปนคำแนะนำระดบ IA
นอกจากบทความวชาการ ในจลสารฉบบนยงบรรจ ขาวสารกจกรรมตางๆ ของสมาคมฯ ทงทผานมาไมนาน และงานท
จะสานตอในอนาคต ประกอบไปดวยงานเพอประชาชน เพอผปวย และเพอยกระดบมาตรฐานการรกษาโรคหลอดเลอดสมอง
ของประเทศโดยภาพรวม
เนองจากจลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมอง เปนเอกสารทแจกสมาชกและผสนใจโดยไมคดคาใชจาย ฉะนน
จลสารจะสำเรจไมไดเลยหากไมไดรบการสนบสนนทางวชาการจากผสนบสนนบรษทเอกชนทมผลตภณฑทเกยวของกบ
โรคหลอดเลอดสมอง จงตองขอขอบคณมา ณ ทนดวย
ทมบรรณาธการหวงเปนอยางยงวา จลสารจะเปนสอกลางในการใหขอมลขาวสารและวชาการแกสมาชกและ
ผสนใจ ไมมากกนอย
บรรณาธการแถลง
บรรณาธการ
นพ.สามารถ นธนนทน นพ.เจษฎา อดมมงคล
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย8
ขาวประชาสมพนธงานประชมวชาการสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย
กำหนดการประชม Vascular Neurology: Inter-hospital Conference ป 2556-2557
วน เวลา สถานท Case Conference อาจารยประสานงาน
22 สงหาคม 2556
(วนพฤหสบด)
13.00-15.00 น. โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา
โรงพยาบาลรามาธบด
อ.เจษฎา (อดมมงคล)
15 พฤศจกายน 2556
(วนศกร)
13.00-15.00 น. โรงพยาบาลธรรมศาสตร โรงพยาบาลธรรมศาสตร
โรงพยาบาลจฬา
อ.สมบต
28 กมภาพนธ 2557
(วนศกร)
13.00-15.00 น. โรงพยาบาลเชยงใหม โรงพยาบาลเชยงใหม
โรงพยาบาลศรราช
อ.กนกวรรณ
22 พฤษภาคม 2557
(วนพฤหสบด)
13.00-15.00 น. โรงพยาบาลกรงเทพ โรงพยาบาลกรงเทพ
สถาบนประสาท
อ.ชาญพงค
หมายเหต: ในงาน Inter-hospital conference ในเดอนกมภาพนธ 2557 ทจงหวดเชยงใหม จะจดรวมกบงานประชมวชาการ เชยงใหมสญจร
ของสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย ซงนบเปนงานประชมวชาการสญจรครงแรกของสมาคมฯ
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 9
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย10
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 11
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย12
การพฒนาเครอขายการดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมอง
โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม ป พ.ศ. 2553-2554
Stroke Care Development in the Chiangmai University (CMU) Hospital Network
วรวรรณ ทองสง (Worawan Tongsong)
หวหนาหอผปวย Acute stroke unit โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม
นพนธตนฉบบ 1
ความเปนมา: โรคหลอดเลอดสมอง (Stroke) เปนโรคทพบบอยและเปนปญหาสาธารณสขทสำคญของ
ประเทศไทยจากขอมลสำนกนโยบายและยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสข ในป 2550 พบผปวยเปนโรคหลอดเลอดสมอง
206 คน ในประชากร 100,000 คน ดงสถต จำนวนผปวยในทเขานอนในโรงพยาบาลดวยโรคหลอดเลอดสมอง มจำนวน
124,532, 176,202 และ 196,159 คน ในป 2551, 2552 และ 2553 ตามลำดบ และผปวยทถงแกกรรมในแตละป
มจำนวน 13,133, 13,353 และ 17,540 คน เทยบเปนอตราการตายรอยละ 20.78, 21.04 และ 27.531 ปจจบนม
หลกฐานสนบสนนการรกษาโรคหลอดเลอดสมองในระยะเฉยบพลนวา สามารถใหยาสลายลมเลอดภายใน 3-4.5 ชวโมง
รวมกบการดแลรกษาผปวยในหอผปวย Stroke unit การใหยา Aspirin ใน 48 ชวโมง และการผาตดเปดกะโหลก
ศรษะเพอลดความดนในสมองสำหรบผปวยทมสมองบวมภายใน 48 ชวโมงสามารถลดอตราตายและความพการได
สำนกงานประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) เหนความสำคญการพฒนาระบบการดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมอง
เพอใหผปวยไดรบการรกษาทรวดเรว จงสนบสนนให โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหมเปนโรงพยาบาลแมขายชวย
พฒนาการดแลรกษาผปวยโรคหลอดเลอดสมองแบบครบวงจรและดำเนนงานดาน “Stroke Fast Track” ตงแตป
2553-2554 รวมกบ 13 โรงพยาบาลเครอขายในเขตภาคเหนอ
วตถประสงค: เพอศกษาผลการดำเนนงานของเครอขายการดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมอง โรงพยาบาล
มหาราชนครเชยงใหม ป 2553-2554
วธการดำเนนงาน:
1. โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหมไดวางแผนการทำงานและจดประชมโรงพยาบาลเครอขายเพอ
สอสารแนวทาง การดำเนนงาน แลกเปลยนความคดเหน จดทำแนวทางการสงตอผปวยในระบบ Fast track
2. จดอบรมความรทางวชาการประจำปให โรงพยาบาลเครอขาย และสงเสรมสนบสนนสอการสอน
ประชาสมพนธแก โรงพยาบาลลกขาย อบรมความรและประชาสมพนธสญญาณอนตรายแกประชาชนและบคลากร
ในเครอขาย จดงาน Stroke prevention day เพอเผยแพรความรและตรวจหากลมเสยงแกบคคลทวไป
3. กระตนให โรงพยาบาลเครอขายจดทำโครงการพฒนาการดแลผปวย Stroke ตามศกยภาพการดแลในระยะ
ตางๆ ตงแตกอนเกดโรค ขณะเปนโรค และการดแลผปวยหลงจำหนาย การจดการเนนตงคณะกรรมการรบผดชอบ
จดทำ Flow การดำเนนงานประสานตอในระดบอำเภอ จงหวด ทกโรงพยาบาลโดยไดรบทนสนบสนนจาก สปสช.
4. รบปรกษาและประสานแกไขปญหาการรบและสงตอ เมอเครอขายพบปญหาดานการสงตอ หรอการดแลรกษา
ผปวยโรคหลอดเลอดสมอง
5. ตดตามผลการดำเนนงานและตวชวดของเครอขาย และรายงานตอ สปสช. ทก 6 เดอน
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 13
รปภาพท 1: แสดงผประสานงานจากโรงพยาบาลเครอขาย ป 2554
ตารางท 1: แสดงตารางตรวจสอบแนวทางการสงผปวย Fast track จากโรงพยาบาลชมชน ป 2554
แบบสอบถามความรบคลากรเกยวกบโรคหลอดเลอดสมองคาเฉลยท
ปฏบตได
1 ปฏบตตามแนวทางการดแลผปวย Acute stroke 100%
2 มการประเมนอาการและอาการแสดงของ Stroke ตามหลก FAST 100%
3 ระบระยะเวลาทเรมมอาการ (Onset) ใหชดเจน 100%
4 ปฏบตตามแนวทางการประสานการสงตอผปวยไปยงโรงพยาบาลมหาราชฯ
• โทรศพทประสาน Referral center เพอรายงานรายละเอยดเบองตน
• โทรศพทประสานกบแพทย Neurology เพอพจารณารบผปวย
• นำสงผปวยพรอมญาตทมอำนาจในการตดสนใจในการรกษาพรอมรถ
98.5%
98.5%
100%
5 การดแลผปวยในภาวะฉกเฉน
• ประเมน ABC และใหออกซเจน
• ตรวจปรมาณนำตาลในเลอด
• เปดเสนใหสารนำดวย NSS
• หามให Aspirin และ Nifedipine (Adalat) ในทกกรณ
• ไมควรใสสายสวนปสสาวะหรอสายใหอาหาร
• ตดตามคลนไฟฟาหวใจ
100%
100%
100%
100%
90%
92.8%
6 นำสงโรงพยาบาลมหาราชฯ ทนท เมอแนใจวาเปน Acute stroke กรณความดนโลหตสงควรควบคม
ความดนโลหตอยในระดบ 220/110-120 mmHg โดยใหยา Nicardipine หรอ Hydralazine IV
ยกเวนมภาวะฉกเฉนอนๆ ทตองทำการลดความดน
58.5%
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย14
ผลการตรวจสอบแนวทางการสงผปวย Fast track จากโรงพยาบาลชมชนมายงโรงพยาบาลมหาราชฯ พบวา
โรงพยาบาลปฏบตไดตามแนวทาง ยกเวนการลดความดนโลหตกอนสงตวมา กรณทคาดวานาจะไดรบยาสลายลมเลอด
ทำไดเพยง 58.5% เนองจากโรงพยาบาลอำเภอไมมยา Nicardipine
ผลลพธของการดำเนนการ
1. ผปวยมารบบรการไดรบยาสลายลมเลอด rtPA ภายใน 3 ชวโมง มจำนวนมากขนและมาเรวขน
• ผปวยไดรบยาละลายลมเลอด ป 51 จำนวน 10 คน / ป 52 จำนวน 27 คน / ป 53 จำนวน 52 คน
ป 54 จำนวน 97 คน เพมขนในแตละป
• ระยะเวลาทใหยา (Door to needle time : DNT) ป 51 เวลา 88.3 นาท / ป 52 เวลา 77 นาท /
ป 53 เวลา 56 นาท และ ป 54 เวลา 53 นาท
แผนภมท 1: แสดงจำนวนผปวยและรอยละทไดรบยา rt-PA ป 2551-2554
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 15
แผนภมท 2: แสดง Outcomes ผปวยไดรบยา rt-PA 2551-2554
ดานการปองกนและเฝาระวงโรค
จดใหความรแกประชาชนทงในโรงพยาบาล (Stroke prevention day) ในวนท 16 ธนวาคม 2554 จำนวน
ผลงทะเบยนรวมทงสน 201 คน ไดแก เจาหนาทบคลากรคณะแพทยศาสตร กลมผสงอาย กลมผปวยจากโรงพยาบาล
ดอยสะเกด และโรงพยาบาลแมออน
การคดกรองความเสยงของการเปนโรคหลอดเลอดสมอง
* รวบรวมแบบคดกรองไดทงสน 155 คน
* กลมทมความเสยงนอย (low risk) 115 คน คดเปนเปอรเซนต = 74.19%
* กลมทตองเฝาระวง (caution) 9 คน คดเปนเปอรเซนต = 5.81% ได ใหความร ในการเฝาระวงปจจยเสยง
* กลมทมความเสยงสงตอการเปนโรคหลอดเลอดสมอง (high risk) 28 คน คดเปนเปอรเซนต = 18.06% ไดสง
ตรวจเพอรบการรกษาปจจยเสยงและอธบายแนวทางในการเขารบการรกษาเมอเกดอาการ
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย16
รปภาพท 2: แสดงสอประชาสมพนธทแจกโรงพยาบาลและสถานอนามยของเครอขาย ป 2552-2554
ประสบการณและการเรยนร
โรงพยาบาลเครอขายมกจกรรมเกยวกบการดแลโรคหลอดเลอดสมองมากขนและเปนระบบมากขนทงดาน
การรบผปวยมารกษาตอ และการสงผปวยกลบบาน ลดปญหาการลาชา และลดขนตอนลงเกดการเรยนรรวมกน และ
ผปวยปลอดภยมากขน มการพฒนาการดแลผปวยในโรงพยาบาลเครอขายดงตวอยาง
1. โรงพยาบาลสะเมง “สรางเครอขายการเฝาระวงในชมชน” คดกรองและตดตามตอ จดกจกรรม “Stroke
prevention day 24 พฤษภาคม 54”
2. โรงพยาบาลนครพงค “การพฒนาการดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมองสำหรบ caregivers”
3. โรงพยาบาลพราว “เฝาระวงกลมเสยงสงและเผยแพรความรเรองโรคหลอดเลอดสมองสชมชน โดยวทยชมชน
อบรมความร งดสบบหร งดสรา”
4. โรงพยาบาลแมออน “การดแลรกษาโรคหลอดเลอดสมองแบบครบวงจร” คดกรอง เฝาระวงเชงปองกน ดแล
ความเสยงหลงเกดโรค ฟนฟดแลตอเนองทบาน และจดระบบเกบขอมล”
5. โรงพยาบาลดอยหลอ “จดตงคณะกรรมการ คดกรองกลมเสยง อบรม อสม.”
6. โรงพยาบาลแพร “อบรมความรบคลากร จดระบบ Fast track ในโรงพยาบาล”
7. โรงพยาบาลสนกำแพง “คดกรองกลมเสยง อบรมใหความรหนวยกชพ เยยมบาน และเผยแพรความรเรองโรค
หลอดเลอดสมองสชมชน โรงเรยน”
8. โรงพยาบาลดอยสะเกด โครงการเยยมบานผปวย จดคายความร ให อสม.
9. โรงพยาบาลดอยเตา ตงทม Stroke จดทำ Primary prevention
10. โรงพยาบาลอมกอย คดกรอง เยยมบาน และจดทำสอ Stroke alert ภาษากระเหรยง
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 17
11. โรงพยาบาลลำพน “โครงการอบรมความรเจาหนาทพยาบาลและกายภาพบำบด เยยมบานผปวย และ
จดเกบตวชวด”
12. โรงพยาบาลแมวาง คดกรองกลมเสยง และจดอบรมใหความร
13. โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม วางแผนดำเนนงานพฒนาเครอขาย รบปรกษาการสงตอจากโรงพยาบาล
เครอขายมายงโรงพยาบาลมหาราช ตดตามประเมนผลการปฏบตงานของโรงพยาบาลเครอขาย
แผนการทจะพฒนาตอเนองตอไป
1. ดานระบบ Fast track เพมเครอขายมากขนตามนโยบายของ สปสช. โดยป 2555 จะเพมการรบสงตอและ
พฒนาเครอขายเปน 30 โรงพยาบาล โดยเฉพาะการสงตอขอมลผปวยทาง Internet ระหวางโรงพยาบาลเครอขาย เพอ
ใหเกดการแลกเปลยนความรมากขน เมอโรงพยาบาลลกขายไดรบทราบแนวทางการรกษาของโรงพยาบาลแมขายกจะ
สามารถตดตามเยยมบานและดแลอยางตอเนองได
2. เพมจำนวนเตยงใน Stroke unit มากขนจาก 6 เตยงเปน 9 เตยง เพราะโรงพยาบาลเครอขายและนอก
เครอขายสงตอผปวยมากขน
3. ประสานกบสาธารณสขจงหวดเชยงใหม จดอบรมพยาบาลชมชนดแลผปวยสมองเสอม เพราะผปวย Stroke
เสยงตอการเกดภาวะ Post stroke dementia จงมแนวคดให โรงพยาบาลชมชน ชวยประเมนสงตอและจดกจกรรมดแล
ผปวยในชมชนได
รางวลและการเผยแพรผลงาน
1. ผานการคดเลอกเปนเครอขายโรคหลอดเลอดสมองดเดนของ สปสช. เขต 10 เมอเดอนสงหาคม 2554
2. นวตกรรมชงชาดำรง ไดรบรางวลนกประดษฐชมรมศลยศาสตรประสาท 2554
3. นำเสนอ Oral presentation ผลงานเครอขายโรคหลอดเลอดสมองของศนยความรวมมอพฒนาคณภาพ
โรงพยาบาล (HACC เชยงใหม) เมอเดอนพฤศจกายน 2554
4. นำเสนอ Board presentation ใน Mini-research เรองการหยาเครองชวยหายใจในหอผปวย stroke, R2R
การพยาบาลผปวยทมภาวะสมองบวม ในวนพยาบาลแหงชาต จดทคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม
เมอเดอนตลาคม 2554
5. นำเสนอ Board presentation R2R การใชแบบประเมน CHA2DS2-VASc score and risk of stroke
and major bleeding at 1 year using HAS – BLED ในผปวยทใชยา Warfarin ของศนยพฒนาคณภาพ
โรงพยาบาล (HACC เชยงใหม) เมอเดอนพฤศจกายน 2554
6. นำเสนอ Oral presentation ผลงานเครอขายโรคหลอดเลอดสมองแกชมรมพยาบาล stroke สมาคม
โรคหลอดเลอดสมองประเทศไทย เมอเดอนมกราคม 2555
7. นำเสนอ Board presentation โปรแกรมการฝกพด Aphasia ในงาน National forum ของสถาบนรบรองคณภาพ
โรงพยาบาล เมอเดอนมนาคม 2555
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย18
รปภาพท 3: แสดงนวตกรรมดำรงทบคลากรจดทำขนเพอชวยการฟนฟสภาพ
References
1. สำนกงานโรคไมตดตอ กองควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข [homepage on the internet]. กรงเทพ: ขอมลและสถต.
[cited 2012 Sep 26]. Available from: http://thaincd.com/information-statistic/non-communicable-disease-
data.php
2. นจศร ชาญณงค (สวรรณเวลา). การดแลรกษาภาวะสมองขาดเลอดในระยะเฉยบพลน. กรงเทพฯ: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย;
2550
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 19
Management of Malignant Middle Cerebral Artery
Infarction in Prasat Neurological Institute
Patcharaporn Wannakitti, MD. / Tasanee Tantiritisak, MD. / Kullapat Veerasarn, MD.
Prasat Neurological Institute, Department of Medical Services, Ministry of Public Heath
Keywords: Malignant MCA infarction, decompressive surgery, modified Rankin Scale (mRS), NIH
Stroke Scale (NIHSS)
Background and Objective: Malignant MCA infarction is associated with an eighty mortality rate.
Treatment of this condition is still controversy. Objective of this study is to determine pharmacological
treatment and surgical decompression of large MCA infarction in Prasat neurological institute.
Material and Methods: Observational study of patients with large MCA infarction, who were admitted
within 2 weeks of onset from October 2006 to June 2011. We analyzed the associated factors,
complications and outcome of treatment. The primary outcome is mRS and the secondary outcome
is mortality rate at discharge and 3 months.
Results: 100 large MCA infarction patients were divided into 24 surgical and 76 pharmacological
treatments. The surgical group had more severe in clinical status at deterioration time (NIHSS 21.42
± 4.32) than the pharmacological group (NIHSS 17.48 ± 4.71, P< 0.001). Mean time to surgery after
onset was 65.04 hours. The primary outcome (mRS) was not difference between the two groups,
but there was more death in surgical group at discharge. In the surgical group, there was no
difference in primary and secondary outcomes between patients who underwent surgery within 48
hours and later. The patients who were younger than 60 years old and non-dominant hemisphere
had better outcome.
Conclusion: Aggressive therapy of large MCA infarction with pharmacological and surgical
treatments were associated with good outcome. Early identification of the pressure effect before
brain herniation and midline shift can decrease mortality rate and increased good functional outcome,
despite surgery at or after 48 hours after onset. Younger patients and non-dominant hemispheric
lesion had better outcome.
นพนธตนฉบบ 2
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย20
Introduction
Intracranial artery stenosis is one of the main causes of stroke in Thailand and Asia. Middle cerebral artery
stenosis is a common type of intracranial atherosclerosis. Malignant middle cerebral artery (MCA) infarction
is associated with an 80% mortality rate due to brain edema and herniation in which usually develops
within 2 to 5 days after onset.1 Patients with malignant MCA infarction required mechanical ventilation
more than 90% and had high mortality rate, despite intensive pharmacological treatment.2, 3
Decompressive hemicraniectomy with duraplasty for decreased intracranial pressure (ICP) may increase
cerebral blood flow to penumbra zone and decreased damage to diencephalon and brainstem.4 The three
European randomized controlled trials: the French DECIMAL (decompressive craniectomy in malignant
middle cerebral artery infarctions) trial; the German DESTINY (decompressive surgery for the treatment of
malignant infarction of the middle cerebral artery) trial, and the Dutch trial HAMLET (hemicraniectomy
after middle cerebral artery infarction with life-threatening edema) trial demonstrated the benefit of early
decompressive hemicraniectomy within 48 hours of onset.4-7
Vehedi et. al, 2007 reviewed pooled case
analysis of the three European randomized controlled trials and suggested that decompressive surgery
within 48 hours of stroke onset can reduce mortality and increase the number of patients with a favorable
functional outcome after malignant MCA infarction.1
The objective is to evaluate efficacy of the medical and surgical treatment of patients with malignant
MCA infarction with their associated factors and outcomes in Prasat Neurological Institute.
Material and Method
We reviewed the medical records of patients with ischemic stroke patients who were diagnosed with
large MCA infarction and admitted in Prasat Neurological Institute (PNI) between October 1st, 2006 and
June 30th, 2011.
The eligibility criteria for selected patients are: Inclusion criteria
• Age > 18 years
• Diagnosis of acute ischemic stroke in the territory of the middle cerebral artery (with or without
other vessels involvement: anterior cerebral artery, posterior cerebral artery, internal carotid
artery)
• Onset within 2 weeks.
• NIHSS > 10
• CT-brain affected > 50% of the middle cerebral artery territory.
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 21
Exclusion criteria
• Ischemic stroke of the bilateral cerebral hemisphere
• Two fixed dilated pupils
• rt-PA before randomization
• Previous stroke; mRS > 2
• Medical illness: autoimmune disease (SLE, antiphospholipid syndrome), other serious illness
or coagulopathy
• Pregnancy
Information of age, sex, vascular risk factors (hypertension, diabetes mellitus, dyslipidemia, atrial fibrillation),
clinical stroke scales (NIHSS, mRS), complications, brain imaging and time to surgical decompression were
collected and analyzed the primary and secondary outcomes between pharmacological treatment alone
and combine surgical decompression.
Primary outcome: Disabilities at discharge and at 3 months were defined by the mRS; assessed complication
after treatment of the two groups
Secondary outcome: To assess mortality rate at discharge and 3 months.
Definition
Stroke: A focal (or at time global) neurological impairment of sudden onset, and lasting more than 24 hrs
(or leading to death), and of presumed vascular origin. (Standard WHO definition)
Malignant middle cerebral artery infarction: The area of cerebral ischemia more than 50% of middle
cerebral artery territory, but some the trials reported area of cerebral ischemia of MCA territory.8, 9
Statistics analysis
We divided these patients in to 2 groups, one is the medical treatment group (76%) and the other
is surgical with decompression (24%). All medical data was collected and analyzed by SPSS version
11.5 for windows.
Results:
Total of 100 large MCA infarction patients were included during October 1st, 2006 to June 30
th, 2011.
The medical records of those patients were reviewed. (Table 1) showed the baseline characteristics
of the 2 groups: medical treatment and surgical decompression groups. From demographic data, we
found that the surgical group had younger age (mean 67.51 yrs. vs. 60.04 yrs; P=0.024) and came
to hospital earlier (31.35 hours vs. 72.99 hours; P=0.022) than those in the medical treatment group.
There was no significant difference in sex. Neurological deficit was measured by NIHSS and mRS
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย22
Table 1: Baseline characteristics of patients with medical treatment and surgical decompression
Medical treatment
(n=76)
Surgical decompression
(n=24)
P value
Demographic data
Male: female 1.375:1 1:1 0.497
Mean age (years) 67.51 ± 13.62 60.04 ± 14.78 0.024
Time from onset to admit (hrs) 72.99 31.35 0.022
Risk factor
Diabetic mellitus (%) 28 (75.7) 9 (24.3) 0.954
• Initial blood sugar (mg%) 137.62 143.25 0.309
Hypertension (%) 47 (74.6) 16 (25.4) 0.670
• SBP (mmHg) 150.34 144.67 0.407
• DBP (mmHg) 82.47 79.25 0.419
Dyslipidemia (%) 36 (76.6) 11 (23.4) 0.911
• Cholesterol (mg/dl) 189 190.36 0.920
• Triglyceride (mg/dl) 152.55 115.63 0.669
• HDL-C (mg/dl) 40.64 38.45 0.483
• LDL-C (mg/dl) 123.74 125.18 0.898
Atrial fibrillation (%) 32 (74.4) 11 (25.6) 0.682
Ischemic heart disease (%) 6 (75) 2 (25) 1.000
Clinical presentation
• NIHSS at admission (hrs) 16.75 ± 4.87 18.20 ± 5.31 0.214
• NIHSS at deterioration (hrs) 17.48 ± 4.7 21.42 ± 4.3 <0.001
• MRS (mean) 4.62 4.92 0.009
Treatment after admit
Osmotherapy (%) 26 (34.2) 16 (66.7) 0.005
Time of mechanical ventilator support (hrs) 152.87 ± 273.84 394.50 ± 375.40 <0.001
LOS in ICU (day) 6.30 ± 11.51 15.96 ± 16.76 <0.001
Figure 1: The mRS at admission
P=1.000
0-3
4-5
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 23
scale (Figure1) and we found that in the surgical group had more severe neurological deficit at the
deterioration time than the medical group (17.48 ± 4.71 vs. 21.42 ± 4.32; P<0.001). But there was no
significant difference in neurological deficit at the time of admission. The risk factors of stroke such
as diabetic mellitus, hypertension, dyslipidemia and atrial fibrillation were not significantly different
between the two groups. In the surgical group, they were admitted in the ICU longer than patients
in medical treatment group (15.96 days vs. 6.30 days; P<0.001) and need longer mechanical ventilator
support more than the other (394.50 hours vs 152.87 hours; P<0.001). Whereas more patients of
pharmacological treatment group received osmotherapy (26% vs. 16%; P=0.005). The mean time of
hemicraniectomy after onset was 65.04 hours and mean time of hemicraniectomy after admission was
29.2 hours. No significant in side of lesion and territory involvement between 2 groups was detected.
In surgical group, brain herniation and midline shift were found more than the medical group, but no
difference in hemorrhagic transformation between the two groups. (Table 2.)
Table 2: The imaging findings
Imaging findings Medical treatment Surgical decompression P value
Hemisphere involve
• Right 35 (46.1) 16 (66.7) 0.078
• Left 41 (53.9) 8 (33.3)
Vascular territory
• MCA 62 (81.6) 17 (70.8) -
• MCA+ACA 5 (6.6) 4 (16.7)
• MCA+PCA 9 (11.8) 1 (4.2)
• MCA+ACA+PCA 0 2 (8.3)
Midline shift (mm; SD) 1.37 (2.65) 8.72 (5.23) <0.001
Herniation (mm; SD) 3 (12.5) 21 (87.5) <0.001
Hemorrhagic transform (mm; SD) 7 (29.2) 17 (70.8) 0.257
There was no difference in functional outcome (mRS score) between two groups at discharge (P=0.067)
and 3 months (P=1.000); shown in figure 2. At discharge, there were more death and severe neurological
deficit in the surgical group but did not had statistically difference. Overall mortality rate of this study
was 4% in all cases and 12.5% in surgical group. The causes of death were severe medical complications
such as myocardial infarction, congestive heart failure and also brain swelling with herniation. Subgroup
analysis found that in the surgical group who aged <60 years had better functional outcome at 3
months (P=0.049). The mean time of hemicraniectomy after onset was 65.04 hours. Subgroup analysis
of surgical time between <48 hours and >48 hours after onset was not different in functional outcome
at discharge and at 3 months. Overall complications especially pneumonia were found in the surgical
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย24
group more than the pharmacological group. (P=0.036 ) The good functional outcome (mRS 0-3) at 3
months was 17.64% in surgical group and 18.75% in non surgical group with 17.9% in both groups.
But good functional outcome at 3 months, the non-dominant hemisphere had better outcome than
dominant hemisphere (P<0.001) in surgical group; similar to the results in HAMLET study.
Figure 2: The functional outcome of pharmacological treatment and surgical decompression
at discharge and at 3 months
P=0.067
0-3
4-5
6
P=1.000
0-3
4-5
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 25
Discussion
Large MCA infarction causes cerebral edema and is associated with poor clinical outcome. Treatment
of increase intracranial pressure is crucial. Pharmacological treatment alone or combined surgical
treatments are the main measures for decrease intracranial pressure. Surgical decompression by
hemicraniectomy is still controversy regarding time to treatment and how to select the appropriate
cases. From DECIMAL, DESTINY and HAMLET trials demonstrated that early decompressive surgery
can decrease mortality and improve favorable functional outcomes at 1 year. In PNI, the management
of malignant MCA infarction is, both pharmacological and combined surgical treatment in severe
cases. The surgical group had more severe clinical deficit at time of deterioration than the non-surgical
group, however the clinical outcome at discharge and at 3 months were not difference in both groups.
The NIHSS at deterioration time in surgical group is higher than non-surgical group with statistically
significant (P<0.001) and implied that they had more severe clinical conditions after admission. However,
after discharge at 3 months there was no difference in clinical outcome between both groups. From
previous studies;1, 10
the mortality rate in surgical group was 22% and 59% in non surgical group at 12
months after the onset, at the time of discharge the number of death cases were 3/24 in surgical group
(12.5%) and 1/76 (1.3%) in non surgical group, which indicates that surgical group witnessed higher death
rate, while at the time of admission the surgical group had a higher NIHSS and mRS and because of
some limitations in the study we could not collect data at the 3 months after discharge.
This suggested that decompressive surgery can improve clinical outcome despite the more severity
before treatment. In the context of good outcome, in the previous study1,10
at 12 months showed 21%
in non surgical group and 43% in surgical group and in the 3 months follow-up the number increases to
75% in non surgical group and 43% in surgical group. In subgroup analysis shown that the surgical
group had good functional outcome at 3 months in the patients who aged <60 years (P=0.049), similar
to previous study.1 The mean time from onset to surgery in our study is more than 48 hours but
the outcomes were not difference from the previous studies1. The appropriate time of surgery and
patient selection for surgical treatment are the key of success. Early identification of pressure effect
of MCA infarction by closely monitoring of neurological signs and serial brain images is necessary
for planning of treatment. Emergent hemicraniectomy should be done when the patients had clinical
deterioration such as decline of consciousness, progression of weakness or imaging showed evidences
of pressure effect such as midline shift. Intensive general cares and pharmacological treatment are
also important.
Conclusions
Aggressive treatments in large MCA infarction with pharmacological and surgical treatments were associated
with good outcome. Early identification of the pressure effect of MCA infarction before brain herniation
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย26
and midline shift can decrease mortality rate and increase good functional outcomes, despite more than
48 hours after onset. Younger patients and non-dominant hemispheric lesion had better outcome.
Acknowledgement
This article was reviewed by Tasanee Tantirittisak, Bangkok, Thailand
References
1. Vahedi K, Hofmeijer J, Juettler E, Vicaut E, George B, Algra A, et al. Early decompressive surgery in
malignant infarction of the middle cerebral artery: A pooled analysis of three randomised controlled trials.
Lancet Neurol. 2007 Mar;6(3):215-22.
2. Berrouschot J, Sterker M, Bettin S, Koster J, Schneider D. Mortality of space-occupying (‘malignant’) middle
cerebral artery infarction under conservative intensive care. Intensive Care Med. 1998 Jun;24(6):620-3.
3. Hacke W, Schwab S, Horn M, Spranger M, De Georgia M, von Kummer R. ‘Malignant’ middle cerebral artery
territory infarction: clinical course and prognostic signs. Arch Neurol. 1996 Apr;53(4):309-15.
4. ดษยา รตนากร, สามารถ นธนนทน, นจศร ชาญณรงค สวรรณเวลา, สชาต หาญไชยพบลยกล, ยงชย นละนนท. cuurent
practical guide to stroke management 2554.
5. Johnston SC, Gress DR, Browner WS, Sidney S. Short-term prognosis after emergency department diagnosis
of TIA. JAMA. 2000 Dec 13;284(22):2901-6.
6. Lisabeth LD, Ireland JK, Risser JM, Brown DL, Smith MA, Garcia NM, et al. Stroke risk after transient
ischemic attack in a population-based setting. Stroke. 2004 Aug;35(8):1842-6.
7. Whisnant JP, Matsumoto N, Elveback LR. Transient cerebral ischemic attacks in a community. Rochester,
Minnesota, 1955 through 1969. Mayo Clin Proc. 1973 Mar;48(3):194-8.
8. Haring HP, Dilitz E, Pallua A, Hessenberger G, Kampfl A, Pfausler B, et al. Attenuated corticomedullary
contrast: An early cerebral computed tomography sign indicating malignant middle cerebral artery infarction.
A case-control study. Stroke. 1999 May;30(5):1076-82.
9. Juttler E, Schwab S, Schmiedek P, Unterberg A, Hennerici M, Woitzik J, et al. Decompressive Surgery for
the Treatment of Malignant Infarction of the Middle Cerebral Artery (DESTINY): A randomized, controlled
trial. Stroke. 2007 Sep;38(9):2518-25.
10. Oppenheim C, Samson Y, Manai R, Lalam T, Vandamme X, Crozier S, et al. Prediction of malignant middle
cerebral artery infarction by diffusion-weighted imaging. Stroke. 2000 Sep;31(9):2175-81.
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 27
Interesting Case
ดวงนภา รงพบลโสภษฐ/อรอมา ชตเนตร/นจศร ชาญณรงค
ผปวยหญงไทยค อาย 65 ป ถนดมอขวา ภมลำเนา กรงเทพมหานคร ประวตไดจากผปวย เชอถอได
อาการสำคญ
5 วนกอนมาโรงพยาบาลมอาการปวดศรษะ
10 วนกอนมาโรงพยาบาล มไขสง ไอมเสมหะสเหลองจำนวนมาก หายใจเหนอย 5 วนตอมา อาการไมดขนไป
พบแพทยทโรงพยาบาลเอกชน ไดรบการวนจฉยวาปอดตดเชอ (Pneumocystis carinii pneumonia) ไดรบการรกษา
ดวยยาปฏชวนะทางหลอดเลอดดำ ระหวางทนอนอยทโรงพยาบาลมอาการปวดศรษะทวๆ ไปแบบปวดตบๆ ตลอดเวลา
ไอจามเบงไมปวดมากขน นงหรอนอนอาการปวดศรษะไมตางกน อาการปวดศรษะไมดขนจงขอมารกษาตอทโรงพยาบาล
จฬาลงกรณ
ขณะนอนรกษาตวในวนท 9 หลงจากมอาการไอตดกนเปนชด ผปวยมอาการปวดศรษะบรเวณทายทอยดานขวา
ขนมาทนท อาการปวดเปนรนแรงมากจนนอนไมได ตองลกขนมาอาเจยน จงปรกษาประสาทแพทย
ประวตอดต
Chronic Lymphocytic Leukemia (CLL) วนจฉยเมอป พ.ศ. 2551 (4 ป กอนมาโรงพยาบาล) มาดวย
อาการซด นำหนกลด ตรวจรางกายพบมามโต Peripheral blood smear แรกรบเขาไดกบ AIHA (Coomb’s negative)
ยนยนการวนจฉย CLL โดย Blood flow cytometry พบ ZAP-70 positive (confirmed diagnosis CLL) ผล
Bone marrow biopsy และ bone marrow aspiration: ไมพบ leukemic cell ไดรบการรกษาดวย prednisolone
60 mg/day รวมกบ chemotherapy R-CVP regimen (Rituximab, Cyclophosphamide, Vincristine, Mebthera)
ผลการรกษาในชวงแรกผปวยม complete remission 2 ป หลงจากนนม relapse 2 ครงเมอป พ.ศ. 2553 และใหการรกษาดวย
Fludarabine รวมกบ Cyclophosphamide 6 cycles และม disease progression เมอ พ.ศ. 2555 ใหการรกษาดวย
R-FC 2 cycles (Rituzimab, Fludarabine, Cyclophosphamide)
ตรวจรางกายทางระบบประสาท
• Alert, well cooperative
• Full EOM, no facial weakness
• Tongue and uvular in midline
Motor: - Grade V all
- Pinprick sensation intact
- BBK plantar flexion both sides
- Clonus negative both sides
Visual fields: - Left homonymous hemianopia
Eye grounds: - Sharp disc, no papilledema, venous pulsation positive, no subhyaloid hemorrhage
Interesting Case
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย28
Discussion
อาการทางระบบประสาททเปนปญหาในผปวยรายน คอ ลานสายตาทางดานซายทผดปกตแบบ left homonymous
hemianopia ซงสามารถระบตำแหนงในสมองทมอาการผดปกตได คอ ตำแหนง right occipital lobe และอาการปวด
ศรษะซงมอาการปวดศรษะ 2 ลกษณะ คอ
1. ปวดศรษะทวๆ ปวดแบบตบๆ เวลามไขสง คดถงลกษณะอาการปวดแบบ toxic vascular headache
จากไขสงในชวงแรก
2. ปวดศรษะแบบ sudden onset severe headache หรอเรยกอกอยางหนงวา Thunderclap headache
บรเวณทายทอยดานขวาหลงจากทมอาการไอตดกนเปนชด
เนองจากอาการเปนทนททนใดจงสงสยพยาธสภาพทเกดจากหลอดเลอด เชน
• การเกด intracerebral hemorrhage บรเวณ right occipital lobe หรอ subarachnoid hemorrhage
(SAH)
• Cerebral vasoconstriction syndrome ซงมกจะมาดวยอาการปวดศรษะแบบ thunderclap headache
และอาจเกดสมองขาดเลอดในตำแหนงทเกดการหดตวของหลอดเลอดรวมดวย นอกจากนภาวะขางเคยง
ของโรคนกสามารถทำใหเกด SAH ไดเชนกน โดยสวนมากพบเปนลกษณะ cortical SAH
• Exertional headache อนๆ ทเปนกลมเดยวกบ migraine
Investigation
ผปวยรายน ไดรบการตรวจเอกซเรยคอมพวเตอรสมองพบวามเลอดออกทบรเวณ right parieto-occipital lobe
และม subarachnoid hemorrhage ทบรเวณ right sylvian fissure และบรเวณรอบๆ กอนเลอด (ดงรปภาพท 1)
รปภาพท 1: CT brain (non-contrast) แสดงลกษณะ
intraparenchymal hematoma บรเวณ right parieto-
occipital lobe รวมกบม subarachnoid hemorrhage บรเวณ
right sylvian fissure
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 29
การตรวจ MRI brain และ MRA brain พบวาหลอดเลอดสวนปลายของหลอดเลอด ACA, MCA, PCA,
superior และ inferior cerebellar, PICA ทงสองขางมลกษณะไมเรยบโดยมสวนทตบและโปงออกสลบกนดงแสดง
ตามรป (รปภาพท 2) ซงความผดปกตทพบ เกดขนในหลอดเลอดสมองหลายตำแหนง จงไมสามารถอธบายไดวาหลอดเลอด
ทตบและโปงพอง สลบกนนนเปนผลจาก subarachnoid hemorrhage เพยงอยางเดยว ลกษณะดงกลาวเขาไดกบ
vasospasm ซงตองแยกจาก vasculitis ทลกษณะของหลอดเลอดจะมพยาธสภาพคลายกนไดแตตางกนตรงท vasculitis
จะมลกษณะของหลอดเลอด ทมสวนท โปงขยายสลบกบสวนทตบแคบ ในรายน ไดรบการตรวจวนจฉย vasculitis
ตรวจทางหองปฏบตการเพมเตม ไดแก pANCA, cANCA, AntiHIV ใหผลลบ ANA < 1:80 การตรวจปสสาวะไมพบ
ลกษณะผดปกต จงวนจฉยเบองตนวามภาวะ cerebral vasoconstriction รวมกบมภาวะแทรกซอน คอ SAH และ
intraparechymal hematoma ทบรเวณ occipital lobe ตามมา ไดทำการรกษาผปวยรายนดวย calcium channel
blocker (nimodipine 240 mg/day)
รปภาพท 2: MRA brain แสดงลกษณะ luminal
irregularity and stenosis involving periphery
of bilateral ACA, MCA, PCA, SCA, AICA and
PICA
นอกจากน ยงไดตดตาม MRI และ MRA brain ผปวยหลงเกดอาการ 2 สปดาหพบวามโรคเกดขนใหมบรเวณ
parasagittal area ท high parietal lobe ทง 2 ขาง รวมกบมหลอดเลอดบางตำแหนงทเคยมการตบ ไดขยายตวกลบเปนปกต
และบางตำแหนงทเคยปกตกมลกษณะของหลอดเลอดหดตวขนใหม ดงรปภาพท 3 จงยนยนการวนจฉยวาผปวยมภาวะ
Reversible Cerebral Vasoconstriction Syndrome (RCVS) และใหการรกษาดวย nimodipine ตอไป
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย30
Discussion
Reversible cerebral vasoconstriction syndrome (RCVS) เปนภาวะทหลอดเลอดมการหดตวในหลายๆ ตำแหนง
ซงการหดตวของหลอดเลอดนนสามารถหายเองไดและมการหดตวของหลอดเลอดในตำแหนงอนๆ อกได โดยผปวยสวนใหญ
จะมอาการปวดศรษะอยางรนแรงขนมาทนททนใดแบบทวศรษะ หรอปวดดานใดดานหนงบรเวณทายทอย โดยอาจจะ
มหรอไมมอาการทางระบบประสาทตามมา1 แตเดมมการเรยกภาวะ RCVS วา Call-Fleming syndrome
2, benign
angiopathy of central nervous system3, thunderclap headache with reversible vasospasm
4, post partum
angiopathy5, migrainous vasospasm
6 และ drug induced vasculitis
7 สาเหตของโรคนเกดไดจากหลายปจจย
อาทเชน เกดจากการใชยาในกลม selective serotonin reuptake inhibitor (SSRI), triptans, cyclophosphamide,
illicit drug use (เชน marijuana, cocaine, methamphetamine, endocrine abnormality, neurosurgical procedure,
pregnancy) ในบางรายพบวา RCVS สมพนธกบการปวดศรษะ migraine, benign exertional headache, benign
sexual headache, primary cough headache สำหรบผปวยรายนมหลกฐานวาไดรบยา cyclophosphamide
อาจเปนปจจยกระตนใหเกด RCVS ได
RCVS สวนใหญพบในผหญงมากกวาผชาย โดยอายเฉลยทพบในเพศหญง คอ 20-50 ป8 การดำเนนโรคของ RCVS
มกจะมอาการทแยลงได ในชวง 1-3 เดอน โดยภาวะแทรกซอนทางระบบประสาททพบได ไดแก cortical subarachnoid
hemorrhage, อาการชก, permanent หรอ transient focal neurological deficits, intraparenchymal hemorrhage,
Posterior Reversible Encephalopathy Syndrome (PRES) ได ในสปดาหแรก และอาการแสดงของ TIA, brain
infarction มกพบในสปดาหทสอง8, 9
การตรวจวนจฉยเบองตนควรสงตรวจเอกซเรยคอมพวเตอรสมอง (CT scan of the brain) เพอแยกภาวะ
aneurysmal subarachnoid hemorrhage หากไมสามารถวนจฉยแยกโรคไดอาจตองตรวจนำไขสนหลงเพอวนจฉยโรค
รปภาพท 3:
A: MRI brain FLAIR image พบวาม abnormal
hyperintensity ทบรเวณ cortical grey และ subcortical
white matter of parasagittal area of bilateral high
parietal lobe.
B: MRA brain ยงพบวาหลอดเลอดมลกษณะขรขระ และ
ตบทวๆ ทหลอดเลอด ACAs, MCAs และ PCAs ทงสองขาง
โดยบางสวนของ หลอดเลอดทเคยตบแคบกลบมาขยาย
เปนปกต และบางสวนของ หลอดเลอดทมขนาดปกตกลบตบ
แคบลง ดงลกศร
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 31
การวนจฉยทเปน gold standard คอ การทำ cerebral angiogram ซงจะพบลกษณะ string of beads แตเนองจากเปนหตถการ
ท invasive จงมกทำในรายทไมสามารถยนยนการวนจฉยไดจากการตรวจดวยวธอนๆ
CTA หรอ MRA สามารถประเมนลกษณะของหลอดเลอดไดเชนกน ซงใน RCVS จะพบลกษณะหลอดเลอดทวๆ
ไปมการหดตวสลบกบหลอดเลอดทมการขยายตว โดยในชวง 2 สปดาหแรก 20% ของผปวย RCVS อาจไมพบความ
ผดปกตของหลอดเลอดได เชอวาเกดจากการทหลอดเลอดขนาดเลกเรมหดตวกอนอาจทำใหไมพบความผดปกตจาก CTA
หรอ MRA แนะนำใหทำ CTA หรอ MRA ซำท 1-2 สปดาห ในกรณทการตรวจครงแรกไมพบ10
นอกจากน ในชวงแรกของการดำเนนโรคสามารถพบ SAH ได 20-25%9, 10
ของผปวยทเปน RCVS โดย SAH
ทพบได ใน RCVS จะมความแตกตางจาก SAH ทเกดจาก ruptured aneurysm กลาวคอ ใน RCVS จะพบ SAH ทอยบรเวณ
cortex รวมกบ vasospasm ทเกดทวๆ ไป สวนกรณ rupture aneurysm จะพบวา SAH จะเกดบรเวณใกลกบ aneurysm
และ vasospasm จะเกดบรเวณทมเลอดออก ไมเกดทวๆ เหมอน RCVS ในผปวยรายนลกษณะของ SAH ทพบเกดบรเวณ
cortex ไมพบลกษณะของ aneurysm และม diffuse cerebral vasoconstriction รวมกบเมอตรวจตดตามอาการตอมาพบ
วาหลอดเลอดมการหดและขยายตวในตำแหนงใหมอยเรอยๆ ในชวงของการดำเนนโรคจงวนจฉยวาผปวยมภาวะ RCVS
แนวทางการรกษาภาวะ RCVS ปจจบนยงไมม randomized controlled trial รองรบ แตเปนขอมลท ไดจาก
observational data และ expert opinion การรกษา ไดแก conservative treatment เชน การใหยาลดอาการปวด การ
ตดตามระดบความดนโลหตใหอยในคาปกตอยางตอเนอง การตรวจรางกายทางระบบประสาทเปนระยะ การใหยากนชก
หากผปวยมอาการชก และการหลกเลยงปจจยกระตนใหหลอดเลอดหดตวมากขน เชน ยาตางๆ ดงทกลาวมาแลวขางตน
การไอ การเบง หรอ sexual activity เปนตน การใหยา Calcium Channel Blockers (CCMs) (nimodipine 30-60 mg
ทก 4-8 ชวโมง11, 12
หรอ nimodipine 0.5-2 mg/kg/ hr, verapamil11, 13
, nicardipine, high dose glucocorticoid14
ซงการใหยา CCBs นนสามารถลดอาการปวดและความรนแรงของโรคไดแตไมปรบเปลยนระยะเวลาการดำเนนโรค
Hospital Course
รปภาพท 4: CT brain non contrast แสดงลกษณะ subacute
infarction at right temporoccipital region
1 เดอนตอมาระหวางนอนรกษาอยท โรงพยาบาล ผปวย
มอาการหนาดานซายเบยวและแขนขาซายออนแรง ตรวจรางกาย
พบวามแขนขาดานซายออนแรง (grade IV ทง upper และ lower
extremities) และยงตรวจพบลานสายตาทางดานซายผดปกต
จงสงตรวจ CT brain ซำ พบวามสมองขาดเลอดใหมบรเวณ right
temporo-occipital ดงรปภาพท 4 MRI และ MRA brain ยงพบ
วามหลอดเลอดสมองบางสวนหดตวใหมและบางสวนขยายกลบมา
เปนปกต ดงรปภาพท 5 หลงจากนนอก 1 เดอนผปวยมอาการปว
ดศรษะทวๆ มากขน มอาการขาขวาบดไปมาตลอดเวลา มชกเกรง
ตามองขวามอาการทงหมด 5 นาท
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย32
Discussion
ผปวยมอาการ focal neurological deficit ใหม คอ left hemiparesis รวมกบมอาการ chorea และชกตามมา
จงคดวามรอยโรคใหมบรเวณ cortical-subcortical area ดานขวา และจาก CT brain พบวาม right temporooccipital
infarction เกดขนใหมซงเปนภาวะแทรกซอนทพบได ใน RCVS
ถงแมวาผปวยจะไดรบยา nimodipine รบประทานอยางตอเนอง กพบวาผปวยยงมอาการแสดงของโรคเกดขน
ใหมอยเรอยๆ จงสงตรวจ cortical vessel biopsy และ meningeal biopsy เพมเตมเพอแยกกบภาวะ vasculitis ใน
รายนผปวยไดรบการรกษาดวย pulse methylprednisolone รวมดวยในขณะทรอผล biopsy อาการของผปวยไมดขน
ผลตรวจทางพยาธวทยาไมพบความผดปกตของหลอดเลอดจงไดหยดการรกษาดวย steroid
ผลการตรวจตดตาม MRI brain ท 3 เดอนหลงเกดอาการทงหมดพบวามรอยเลอดออกในสมองทตำแหนงใหมท
left cerebellum นอกจากนนยงพบรอยสมองบวมใหมอยางกวางขวางท bilateral cerebral hemisphere, basal ganglia,
thalami, internal and external capsule, pons, right cerebellar peduncle MRA พบวาหลอดเลอดสมองทงหมดม
การขยายตวมากกวาปกตจงสนนษฐานไดวาเกดภาวะ reperfusion injury จากภาวะ vasodilatation ซงเกดขนตามหลง
severe vasoconstriction ดงรป (ภาพท 6)
รปภาพท 5: MRA brain แสดงลกษณะของหลอดเลอดทมการเปลยนแปลงหลงเกดอาการท 1 เดอนเปรยบเทยบกบหลอดเลอดสมอง เมอ
2 สปดาหหลงเกด อาการพบวาบางสวนของ หลอดเลอดทเคยมการหดตวได ขยายตวขนและบางสวนท เคยปกตกลบมลกษณะตบแคบลง
ดงลกศร
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 33
เพอยนยนภาวะ reperfusion syndrome จงไดมการสงตรวจ CT perfusion เพมเตมพบวาม Time to peak,
mean transit time ทสนลง และมการเพมของ cerebral blood volume, cerebral blood flow แสดงถงภาวะ
hyperperfusion ทบรเวณ bilateral cerebral hemisphere ดงรป (ภาพท 7)
รปภาพท 6:
A. MRI brain: พบลกษณะ extensive gyral swelling with subcortical
white matter signal abnormality involving bilateral cerebral
hemisphere, basal ganglia, thalami, internal and external
capsules, pons, right cerebellar peduncle. Late subacute
hematoma in left cerebellar hemisphere. Subacute infarction in
bilateral parietal lobes.
B. MRA brain: พบลกษณะ reversal of luminal narrowing to normal
caliber of intracranial arteries.
A
B
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย34
Discussion
Reperfusion injury ทเกดตามมาในระยะทายของการดำเนนโรคเชอวาอาจเกดจากภาวะทหลอดเลอดขยายตว
อยางรวดเรว หลงจากทหลอดเลอดหดตวในชวงแรก หรอเกดจากภาวะความดนโลหตสง หรอจากภาวะทมการรบกวน
autoregulation ของหลอดเลอดในปจจบนพบวา RCVS และ Posterior Reversible Encephalopathy Syndrome
(PRES) เปนโรคทเปน spectrum เดยวกนจงอาจมการดำเนนโรคทตอเนองกน
การพยากรณ โรคของ RCVS สวนใหญผปวยอาการหายเองได ในระยะเวลาไมเกน 4 สปดาห9, 12
และมกไมม
อาการทางระบบประสาทหลงเหลออย แตมสวนนอย (< รอยละ 5) ทอาจมอาการรนแรงตามมาจนเสยชวตได11, 15
ซงการ
พยากรณโรคสวนใหญขนกบความรนแรงภาวะแทรกซอนจากการเกด RCVS
กลาวโดยสรป ผปวยรายนมาดวยอาการปวดศรษะรนแรงทนททนใดหรอ thunderclap headache ตรวจทาง
รงสสมองเพมเตมพบ subarachnoid hemorrhage บรเวณชดกบ cortex และเลอดออกในสมอง รวมกบมความผดปกต
ของหลอดเลอดทมลกษณะตบและโปงพองสลบกนในหลายๆ ตำแหนง ทำใหคดถงภาวะ RCVS มากทสด สาเหต
ทคาดวาจะเปนไปไดมากทสด คอ ยา cyclophosphamide โดยการดำเนนโรคในผปวยรายน ใชเวลานานประมาณ 3 เดอน
และมการตอบสนองบางสวนกบ calcium channel blocker หลงจากใหการรกษาพบวามภาวะแทรกซอน ไดแก reperfusion
injury และเสยชวตในทสด
รปภาพท 7: CT perfusion มลกษณะ shortened TTP, MTT และ increased CBV, CBF แสดงถงภาวะ hyperperfusion
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 35
เอกสารอางอง
1. Calabrese LH, Dodick DW, Schwedt TJ, Singhal AB. Narrative review: reversible cerebral vasoconstriction
syndromes. Annals of Internal Medicine. 2007;146(1):34-44.
2. Call GK, Fleming MC, Sealfon S, Levine H, Kistler JP, Fisher CM. Reversible cerebral segmental vasoconstriction.
Stroke. 1988;19(9):1159-70.
3. Calabrese LH, Gragg LA, Furlan AJ. Benign angiopathy: a distinct subset of angiographically defined primary
angiitis of the central nervous system. The Journal of rheumatology. 1993;20(12):2046-50.
4. Day JW, Raskin NH. Thunderclap headache: symptom of unruptured cerebral aneurysm. Lancet.
1986;2(8518):1247-8.
5. Bogousslavsky J, Despland PA, Regli F, Dubuis PY. Postpartum cerebral angiopathy: reversible vasoconstriction
assessed by transcranial Doppler ultrasounds. European neurology. 1989;29(2):102-5.
6. Serdaru M, Chiras J, Cujas M, Lhermitte F. Isolated benign cerebral vasculitis or migrainous vasospasm?
Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry. 1984;47(1):73-6.
7. Henry PY, Larre P, Aupy M, Lafforgue JL, Orgogozo JM. Reversible cerebral arteriopathy associated with the
administration of ergot derivatives. Cephalalgia. 1984;4(3):171-8.
8. Ducros A, Bousser MG. Reversible cerebral vasoconstriction syndrome. Practical neurology. 2009;9(5):
256-67.
9. Ducros A, Boukobza M, Porcher R, Sarov M, Valade D, Bousser MG. The clinical and radiological spectrum
of reversible cerebral vasoconstriction syndrome. A prospective series of 67 patients. Brain. 2007;130
(Pt 12):3091-101.
10. Yancy H, Lee-Iannotti JK, Schwedt TJ, Dodick DW. Reversible cerebral vasoconstriction syndrome. Headache.
2013;53(3):570-6.
11. Singhal AB, Hajj-Ali RA, Topcuoglu MA, Fok J, Bena J, Yang D, et al. Reversible cerebral vasoconstriction
syndromes: Analysis of 139 cases. Archives of Neurology. 2011;68(8):1005-12.
12. Chen SP, Fuh JL, Lirng JF, Chang FC, Wang SJ. Recurrent primary thunderclap headache and benign CNS
angiopathy: Spectra of the same disorder? Neurology. 2006;67(12):2164-9.
13. Nowak DA, Rodiek SO, Henneken S, Zinner J, Schreiner R, Fuchs HH, et al. Reversible segmental cerebral
vasoconstriction (Call-Fleming syndrome): Are calcium channel inhibitors a potential treatment option?
Cephalalgia. 2003;23(3):218-22.
14. Hajj-Ali RA, Furlan A, Abou-Chebel A, Calabrese LH. Benign angiopathy of the central nervous system:
Cohort of 16 patients with clinical course and long-term followup. Arthritis and Rheumatism.
2002;47(6):662-9.
15. Marshall N, Maclaurin WA, Koulouris G. MRA captures vasospasm in fatal migrainous infarction. Headache.
2007;47(2):280-3.
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย36
Neuroimage
71-years-old woman presented with right hemiparesis and global aphasia for 5 hours (NIHSS = 24). The
brain CT shows hyperdense MCA sign on left side and significant hypodense of Lt. MCA and Lt. PCA
area. The intravenous thrombolysis was excluded due to time window and significant hypodense more
than 1/3 of MCA territory.
The hyperdense middle cerebral artery sign (HMCA), first described in 1983, refers to the hyperattenuation
of the middle cerebral artery (MCA) M1 segment on non-enhanced computed tomography (CT). This
HMCA sign was high specificity (90-100%) but a low sensitivity (38-40%) for thromboembolic occlusion
of the M1-MCA. The pseudohyperdense MCA sign (false positive) may be from calcified atheromatous
plaque of the MCA, raised hematocrit, intravenous contrast medium, and relative hyperdense MCA due
to hypodensity of the surrounding brain parenchyma from infection, tumor or contusion. But the false
negative of HMCA sign (low sensitivity) was probably because of partial volume effects which blur the
intraluminal hyperdensity1. The established objective criteria for this sign, Koo et al defined a ratio of 1.2
when compared to the non-affected contralateral vessel or an absolute value of > 43 Hounsfield Units
(HU)2.
The Hyperdense Middle Cerebral Artery Sign (HMCA)
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 37
The HMCA sign has always been associated with a poor clinical outcome, large volume strokes, severe
neurological deficits3, lower recanalization rate and high risk of ICH after thrombolysis
4. Although these
patients with HMCA sign had lower rates of favorable outcomes but still have the benefit from thrombolytic
therapy.
Furthermore, the HMCA sign makes intraluminal MCA thrombosis visible and guides further therapy as
a thrombus length of 8 mm and longer has only limited potential of intravenous thrombolysis due to low
recanalization rate. So, intra-arterial thrombolysis or interventional thrombectomy may be considered5.
References
1. Jensen-Kondering U, Christian Riedel C, Jansen O. Hyperdense artery sign on computed tomography in acute
ischemic stroke. World J Radiol 2010;2(9):354-357.
2. Koo CK, Teasdale E, Muir KW. What constitutes a true hyperdense middle cerebral artery sign? Cerebrovasc Dis
2000;10:419-423
3. Abul-Kasim K, Brizzi M, Petersson J. Hyperdense middle cerebral artery sign is an ominous prognostic marker
despite optimal workflow. Acta Neurol Scand 2010;122:132-139.
4. Qureshi AI, Ezzeddine MA, Nasar A, Suri MF, Kirmani JF, Janjua N, Divani AA. Is IV tissue plasminogen activator
beneficial in patients with hyperdense artery sign? Neurology 2006;66:1171-1174.
5. Riedel CH, Zimmermann P, Jensen-Kondering U, et al. The importance of size: successful recanalization by intravenous
thrombolysis in acute anterior stroke depends on thrombus length. Stroke 2011;42:1775-1777.
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย38
ผลงานและกจกรรมทผานมาของสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย
พธลงนามบนทกความรวมมอการดำเนนงานพฒนาระบบประเมนและรบรองเฉพาะโรคหลอดเลอดสมองระหวาง
สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล สรพ. (องคกรมหาชน) และสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย เมอวนท 26 กรกฎาคม
2556 ทสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล
ทงนเพอยกระดบคณภาพและมาตรฐานการดแลรกษาผปวยโรคหลอดเลอดสมองรวมถงการปองกนและการสงตอ
แบบครบวงจร ดวยความรวมมอทำงานแบบสหสาขาวชา เพอประโยชนสงสดทผปวยจะไดรบ และจะนำไปสการรบรอง
ศนย โรคหลอดเลอดสมองมาตรฐาน Certified “Primary Stroke Center” ของประเทศไทยเอง ซงจะเรมดำเนนการใน
อนาคตอนใกลน
โดย นพ.อนวฒน ศภชตกล ผอำนวยการสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล
ศ.พญ.ดษยา รตนากร
พอ.รศ.นพ.สามารถ นธนนทน
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 39
ขอแสดงความยนดกบแพทยประจำบานตอยอด อนสาขาโรคหลอดเลอดสมองและการตรวจสมองดวยคลนความถสง
ทสอบผานทกทาน ในเดอนมถนายน 2556 ดงตอไปน
1. นายแพทยรชยทธ ธนปยชยกล 2. แพทยหญงสรกลยา พลผล
3. นายแพทยเผาพงศ พรพฒนมงคล 4. นายแพทยชาญวทย อนเคราะหวทยา
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย40
ขอแสดงความยนดแก ผลงานวจยทไดรบรางวลในงานประชมวชาการประจำปสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย
2556 ในปน ไดแก
ประเภทท 1 แพทยและบคคลากรทางการแพทย
รางวลท 1 Tomato, a potential Yin Food, protects against stroke
รศ.นพ.สมศกด เทยมเกา คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน
รางวลท 2 Aspirin non-responders in patients with ischemic stroke
รศ.พญ.พรภทร ธรรมสโรช
ประเภทท 2 แพทยประจำบานและแพทยประจำบานตอยอดอนสาขาโรคหลอดเลอดสมอง
รางวลท 1 Risk factors and outcomes in acute ischemic stroke patients presenting
within 4.5 hours who had rapidly improvement or mild stroke and were not
treated with iv rt-PA
Chanwit Anukhrorwittaya สถาบนประสาทวทยา
รางวลท 2 Prediction outcomes of iv rt-PA in Thai acute ischemic stroke patients by
DRAGON and HAT scores
นพ.ธรพล ทองคม สถาบนประสาทวทยา
ประเภทท 3 พยาบาล
รางวลท 1 ภาวะซมเศราในผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเฉยบพลนโรงพยาบาลประสาทเชยงใหม
นางศรวรรณา วงคเจรญ พย.บ. โรงพยาบาลประสาทเชยงใหม
รางวลท 2 A comparative study of body temperature in acute ischemic stroke, between
the control group and the group taking acetaminophen with the sponge
Ms.Charuayporn Wongkachit โรงพยาบาลจฬาลงกรณ
Congratulat
ion
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 41
นายกสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย รวมประชม European Stroke Conference in May 2013 และในโอกาส
เดยวกนเปนตวแทนของสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย และในภมภาครวมประชม Board Members of World Stroke
Organization (WSO) เพอกำหนดนโยบาย แนวทางการทำงานเกยวกบโรคหลอดเลอดสมอง รวมทงรวมเปนกรรมการ
รางแนวทางการรกษาโรคหลอดเลอดสมอง ของ WSO
ผลงานของสมาคมโรคหลอดเลอดสมอง โดยประสานความรวมมอกบกรมบญชกลางในเรองการเบกจายคายา
สลายลมเลอดในผปวยโรคสมองขาดเลอด (thrombolysis in acute ischemic stroke) นำไปสหนงสอจากกรมบญชกลาง
ถงผอำนวยการสถานพยาบาลของทางราชการ ลงวนท 17 พฤษภาคม 2556 เรองการเบกจายเงนคารกษาพยาบาล
ประเภทผปวยในตามเกณฑกลมวนจฉยโรครวม (DRGs) อนมตให ผปวยทสถานพยาบาลรบเขาไวเปนผปวยใน ตงแต
1 พฤษภาคม 2556 เปนตนไป ใหสถานพยาบาลสามารถเบกจายคายาแยกตางหากจาก DRGs ได ในกรณใชยาละลาย
(สลาย) ลมเลอดทางหลอดเลอดดำสำหรบผปวยโรคหลอดเลอดสมองตบหรออดตน (ischemic stroke)
การเบกจายเงนคารกษาพยาบาลประเภทผปวยในตามเกณฑกลมวนจฉยโรครวม (DRGs)
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย42
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย 43
1. บทความทตพมพ ไดแก
● นพนธตนฉบบ (original article) เปนรายงานผลการคนควาของผเขยน
● รายงานผปวย (case report) เปนรายงานผลการศกษาจากผปวย มบทสรป เสนอขอคดเหนเพอนำไปใช
ประโยชนได
● บทความทางวชาการ (review article) เปนบทความทเขยนจากการรวบรวมความรเรองใดเรองหนงจากวารสารตางๆ
ทงในประเทศ และตางประเทศ และมบทสรปวจารณดวย
● บทสรปการสมมนา-ประชมวชาการ (conference symposium) เปนบทความทรวบรวมจากการประชมวชาการ
เชน อภปราย ผปวยทนาสนใจ
● จดหมายถงบรรณาธการ (letters to the editor)
● บทความอนๆ เชน บทความเกยวกบกจกรรมของสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย สมาคมประสาทวทยา
คณะกรรมการ หรอสมาชก ตารางการประชมวชาการ เปนตน
2. การสงตนฉบบในขนตน สงตนฉบบจำนวน 2 ชด ไปยงบรรณาธการจลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย
นายแพทยเจษฎา อดมมงคล หรอนายแพทยสามารถ นธนนทน หนวยประสาทวทยา โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา
ถนนราชวถ เขตราชเทว กรงเทพมหานคร 10400
3. การพจารณารบตพมพ คณะบรรณาธการสงวนสทธ ในการพจารณารบตพมพบทความ บทความท ไดพจารณา
รบตพมพในจลสาร ผเขยนจะไดรบจดหมายตอบรบ
1. บทความท ไดรบการตอบรบตพมพแลวใหสงเปน diskette พรอมชอผเขยนและชอ file ตดบนแผนใช
โปรแกรม Microsoft word version 6 หรอตำกวา ใช font Angsana New ขนาด 18 point หรอสงเปน
text file
2. ผเขยนชอแรกหรอผเขยนทบทความนนกำหนดใหเปนผตดตอจะเปนผ ไดรบการตดตอเมอมเรองแจง
หรอสอบถามกรณทมการแกไข
3. คณะบรรณาธการจะสงจลสารจำนวน 5 ฉบบ reprint จำนวน 20 ฉบบ ใหผเขยนบทความชอแรกหรอตามชอ
ทระบไว
คำแนะนำสำหรบผเขยนบทความ
จลสารสมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย44
1. ใหพมพในกระดาษสนขนาด A4 พมพหนาเดยว โดยมเนอหาเรยงตามลำดบดงน
● ชอเรอง ชอผแตง สถาบน พรอมผทใหตดตอ (title page) ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ
● บทคดยอภาษาไทย ● บทคดยอภาษาองกฤษ (Abstract)
● บทนำ (Introduction) ● วธการ (Materials and Methods)
● การวเคราะหผล (Analysis) ● สรปผล (Results)
● วจารณ (Discussion) ● กตตกรรมประกาศ (Acknowledgement)
● เอกสารอางอง (References) ● ตารางและคำบรรยาย (Table)
● ภาพและคำบรรยาย (Illustrations)
ตนฉบบเปนภาษาไทยหรอภาษาองกฤษกได แตตองมชอเรอง ชอผแตงพรอมตวยอของปรญญาหรอคณวฒ
สงสด สถาบนมผแตงสงกดขณะทำวจย และบทคดยอเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษ ตวสะกดภาษาไทยใหองตาม
พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2535
2. ใบปะหนา (Title page) ตองประกอบดวยชอเรอง ซงควรสนแตได ใจความ ชอผนพนธ คณวฒสงสดสถาบนทง
ภาษาไทย และภาษาองกฤษ ชอทอย หมายเลขโทรศพท โทรสาร E-mail address ของผนพนธททางกองบรรณาธการ
จะตดตอได key words 2 ถง 5 คำ
3. บทคดยอ ใหเขยนตามหวขอดงน ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษมความยาวไมเกน 250 คำ ประกอบดวย
● วตถประสงค (Objective) ● วธการวจย (Methods) ● การวดผล (Measurements)
● ผลการวจย (Results) ● สรป (Conclusions)
4. ตารางแผนภมหรอภาพประกอบพมพในแผนกระดาษแยกตางหากจากบทความใหมความสมบรณในตว อานแลวเขาใจงาย
ไมควรใชตารางหรอแผนภมทไมรดกม ซำซอน หรอมากเกนความจำเปน
5. เอกสารอางองใชแบบ Vancouver
● กำหนดหมายเลขเอกสารอางองตามลำดบทอางในบทความ ใชตวเลขอารบคในวงเลบ
● การเขยนเอกสารอางองให ใชตามแบบของ Uniform Requirements for Manuscripts submitted to Biomedical
Journals. (JAMA 1993;269:2282-6)
● ชอยอของวารสารให ใชตาม Index Medicus
การเตรยมตนฉบบ
ปกหลงในปกหนาใน
ISSN1905-372X
ปท 12 ฉบบท 1 เดอนมกราคม - เมษายน 2556 : Volume 12 Number 1 January - April 2013
• นพนธตนฉบบ 1
การพฒนาเครอขายการดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมอง
โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม ป พ.ศ. 2553-2554
• นพนธตนฉบบ 2
Management of Malignant Middle
Cerebral Artery Infarction in
Prasat Neurological Institute
• Interesting Case
• Neuroimage
สมาคมโรคหลอดเลอดสมองไทย
BULLETIN OF THE THAI STROKE SOCIETY
จลสาร
CT perfusion showed hyperperfusion (shortening of TTP & MTT and increased CBV & CBF)
รายละเอยดใน interesting case ในเลม
ปกหนาปกหลง