ทฤษฎี การประเมิน ( evaluation theory )

38
LOGO “ Add your company slogan ” ททททท ทททททททททท (EVALUATION THEORY) ท.ทท.ททททททท ททท ททททททท (ท.ท.ททททททททททททททททททททท ททททท, ททททท) ททททททททททททททททททททททททททททททททททททททททททททททท

Upload: mora

Post on 23-Feb-2016

449 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY ). อ.ดร.จตุภูมิ เขตจัตุรัส ( ค.ด. การวัดและประเมินผลการศึกษา, จุฬาฯ) อาจารย์ประจำสาขาวิชาการวัดและประเมินผลการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น. ปรัชญาการประเมิน ( Philosophy of Evaluation). อภิปรัชญา ( metaphysics) ความจริงคืออะไร - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

LOGO

“ Add your company slogan ”

ทฤษฎการประเมน

(EVALUATION THEORY)

อ.ดร.จตภม เขตจตรส (ค.ด.การวดและประเมนผลการศกษา, จฬาฯ)

อาจารยประจำาสาขาวชาการวดและประเมนผลการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

Page 2: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

ปรชญาการประเมน (Philosophy of Evaluation)

อภปรชญา (metaphysics) ความจรงคออะไร ลทธจตนยม สสารเปนเพยงการแสดงออกของจตโดยไมม

ความเปนจรงของตนเอง เพราะตองอาศยความจรงของจต ลทธสสารนยม ความจรงเปนสสารทสามารถแตะตองสมผสได ลทธทวยม ความจรงประกอบดวยทงจตและสสาร จตเปนผ

สรางสสารใหมความเปนจรงในตนเอง หรอจตเปนตวควบคมสสารไดโดยรกฎเกณฑของสสาร

ญาณปรชญา (Epistemology) เราเขาถงความจรงไดอยางไร ลทธอตนยนยม ขนอยกบตวบคคล ลทธปรนยนยม ขนอยกบเครองมอมาตรฐาน www.themegallery.com

Page 3: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

วธการเขาถงความจรง วธวทยาศาสตร

Aristotle, Francis Bacon, Charles Darwin, John Dewey ใช Sciencetific Method

วธเรขาคณต (วธเหตผล) Rene Descartes ใช Axioms ขอความทเปนจรงไปพสจน

ความจรงอนๆ วธประสบการณ

John Locke, David Hume กลมประสบการณนยม อาศยขอมลเชงประจกษ

วธหยงร Immanuel Kant การฝกฝนของแตละบคคล ได อชณต“

ตกญาณนยม (intuitionism)” วธปฏบต

Pierce, John Dewey, Schiller กลมปฏบตนยม ประสทธภาพของการปฏบตเปนกญแจสำาคญในการเขาถงความจรง

www.themegallery.com

Page 4: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

ทำาไมตองประเมน การประเมนถอวาเปนกระบวนการสรางสรรคสงคมท

สอดคลองกบแนวทางของประชาธปไตยเปาหมายของการประเมน 1 .กลมประโยชนนยม (Utilitarianism)

การสรางประโยชนสขแกสงคม เปาหมายสำาคญคอ เสนอสารสนเทศเพอนำาไปใชประโยชน นกประเมนไมควรเขาไปมบทบาทในการตดสนคณคาของสงททำาการประเมนดวยตนเอง แตใหเปนดลยพนจของผใชสารสนเทศนนๆ นกประเมนในกลมน เชน Tyler (1950) Provus (1971) Stufflebeam และคณะ (1971) Stake (1975) Patton (1980, 1987)

2. กลมพหนยม (Pluralism) มประโยชนมากกวา 1 อยาง เชน เพอเปนกลไกการตดตาม

ควบคม ดแลการดำาเนนงานตางๆ เชอวานกประเมนคอ ผเชยวชาญทอดมดวยความรและ

ประสบการณ เปาหมายจงเปนการ ตดสนคณคา ของสงของหรอเหตการณททำาการประเมนเสรจสน

ลง นกประเมนในกลมน เชน Scriven (1967) Stake (1967) Eisner (1975,

1979) , Guba และ Lincoln (1981)

www.themegallery.com

Page 5: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

ประเมนอยางไร อตนยนยม (Subjectivism)

วธการเชงธรรมชาต (Naturalistic Approach) อยบนหลกการของวธดำาเนนการทยดหยน รวบรวมขอมลรอบดานตามสภาพธรรมชาตและใชความรความเชยวชาญเปนเกณฑในการสรปผล ตวอยางนกประเมน เชน Stake, Eisner, Guba และ Lincoln, Patton เปนตน

ปรนยนยม (Objectivism) วธการเชงระบบ (Systematic Approach) ม

การวางแผนการดำาเนนการอยางแนชด ใชเครองมอมาตรฐานในการเกบรวบรวมขอมล พยายามควบคมตวแปรแทรกซอนใหมากทสด ทำาการวเคราะหขอมลและสรปผลตามเกณฑมาตรฐานทประกาศไวลวงหนา ตวอยางนกประเมน เชน Tyler, Cronbach, Rossi, Freeman, Wright, Levin เปนตน

www.themegallery.com

Page 6: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

นยามการประเมน

1. การประเมน = การวดถาใชเทคนคการวดทดยอมจะเปนพนฐานสำาคญสำาหรบการประเมนทถกตอง(Thorndike and Hagen, 1969)

2. การประเมน = การวจยประยกตการประเมนเปนวทยาศาสตรประยกตทตองใชระเบยบวธทางวทยาศาสตร การออกแบบ เครองมอ และการวเคราะห (Rossi, 1972, 1982) ใชหลกการวจยมาใชเปนหลกในงานประเมน

3. การประเมน = การตรวจสอบความสอดคลองการประเมนความสำาเรจจากความสอดคลองกบวตถประสงค โครงการ 8 ป ของ Tyler (1932-1940)

www.themegallery.com

Page 7: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

นยามการประเมน

4. การประเมน = การชวยตดสนใจกระบวนการเสนอสารสนเทศเพอการตดสนใจ ตวอยางแนวคด เชน Cronbach (1963) Alkin(1969) Stufflebeam และคณะ (1971) ขอจำากดขาดความชดเจนของเปาหมายการประเมน

5. การประเมน = การบรรยายอยางลมลกการบรรยายสงทมงประเมนอยางลกซงรอบดาน ผมบทบาทดานนคอ Stake (1967) ใชการศกษาเฉพาะกรณ (case study)

6. การประเมน = การตดสนคณคาเปาหมายของการประเมนอยทการตดสนคณคา ผมบทบาทดานนคอ Scriven (1967) Guba and Lincoln (1981) ผประเมนมความร เชยวชาญ ประสบการณ

www.themegallery.com

Page 8: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

“ Evaluation is not to prove but to improve. ”

(Stufflebeam , 1983)

Page 9: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

ความหมายของทฤษฎการประเมน ทฤษฎ (Theory) หมายถง สมมตฐานทไดรบการ

ตรวจสอบและทดลองหลายครงหลายหนจนสามารถอธบายขอเทจจรง สามารถคาดคะเนทำานายเหตการณทวๆ ไป ทเกยวของกบปรากฏการณนนอยางถกตอง และมเหตผลเปนทยอมรบของคนทวไป จงเปนผลใหสมมตฐานกลายเปนทฤษฎ (วกพเดย สารานกรมเสร, 2551)

ทฤษฎ เปนขอความนยทวไปทแสดงระบบความสมพนธระหวางหลกการหรอมโนทศนทสามารถใชทำาความเขาใจ บรรยาย อธบายหรอทำานายปรากฏการณเฉพาะตาง ๆ ไดอยางสมเหตสมผล(ศรชย กาญจนวาส,2552)

Page 10: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

การประเมน (Evaluation) เปนกระบวนการอยางหนงทางสงคม (social process) ซงมวตถประสงค (objective)หลกอยทการตดสนคณคาของสงทประเมนเพอมงไปสจดมงหมาย (goal) ของการพฒนาคณคาและอำานาจของสถาบน/องคกรและสงคมโดยสวนรวม

การประเมนผล = การวด + การตดสนคณคา (Evaluation) (Measurement) + (Judgment)

Page 11: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

ทฤษฎการประเมน (Evaluation Theory ) เปนขอความนยทวไปทเปนระบบความพนธของสาระสำาคญทยดถอเปนแนวปฏบตในกระบวนการทางสงคม (social process) มวตถประสงคในการคนหาขอเทจจรง เพอการตดสนคณคาของสงทประเมนอยางสมเหตผลเปนทยอมรบของคนทวไป

Page 12: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

ยค/ค.ศ. เหตการณทสำาคญ1. ยครงอรณแหงความเรองปญญา (ค.ศ. 1600-1800)

•วทยาศาสตร เรมเขามามบทบาท •จดกำาเนดของการศกษาสงคมดวยขอมลเชงประจกษ(เชงปรมาณ)

2. ยคการสรางแนวคดการวดและการประเมน (ค.ศ. 1801-1900)

•ยคแหงการปฏวตอตสาหกรรม •การปฏรปโครงการทางการศกษา •Rice เปนผนำาในการเคลอนไหวเพอปฏรปการศกษา ไดรบการยกยองวาเปนผวจยและประเมนโครงการทางการศกษาอยางเปนทางการครงแรกในสหรฐอเมรกา ไดรบการขนานนามวา “บดาแหงการวจยทางการศกษา

พฒนาการของการประเมน

Page 13: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

พฒนาการของการประเมน

ยค/ค.ศ. เหตการณทสำาคญ3. ยคการวด และการประเมนประสทธภาพ (ค.ศ. 1901-1930)

•ความคดทางดานวทยาศาสตรการจดการเขามามอทธพลตอทฤษฎการบรหารทางการศกษาและอตสาหกรรม •Thorndike เปนบคคลทมอทธพลอยางยงตอการพฒนาแบบสอบเพอการเปลยนแปลงพฤตกรรมของมนษย •“บดาแหงการทดสอบ” 4. ยคการประเมนอง

วตถประสงค (ค.ศ. 1931-1945)

•Ralph w. Tyler ไดเขาไปมสวนรวมในการเคลอนไหวเพอสรางสรรคระบบการศกษาใหม • “บดาแหงการประเมน”

Page 14: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

พฒนาการของการประเมน

ยค/ค.ศ. เหตการณทสำาคญ5. ยคการประเมนโดยใช

แบบสอบมาตรฐาน (ค.ศ. 1946-1957)

•Tyler และคณะ ไดรวมตวกนเพอกอตงสถาบนบรหารการทดสอบทางการศกษา (Educational Testing Service) หรอ ETS • มการสรางและใชแบบสอบมาตรฐาน

6. ยคการขยายตวของทฤษฎการประเมน (ค.ศ. 1958-1972)

เกดมโนทศนใหมของการประเมน เชน การรบผดชอบตอผลการกระทำา (accountability) การวเคราะหคาใชจาย-ผลประโยชน (cost-benefit) การประกนคณภาพ (quality assurance) • การประเมนในขณะนนถกกำาหนดใหใชแบบสอบมาตรฐานทวประเทศ เพอตรวจสอบผลสำาเรจจากการเปรยบเทยบผลลพธการเรยนรกบวตถประสงคของหลกสตร

Page 15: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

พฒนาการของการประเมน

ยค/ค.ศ. เหตการณทสำาคญ7. ยคพฒนาสการเปน

วชาชพ (ค.ศ. 1973- ปจจบน)

•มการพฒนาเทคนคการประเมนผลงานการประเมน ซงเรยกวา Meta Evaluation หรอ อภมานการประเมน เพอใชในการประกนและตรวจสอบคณภาพของการประเมน• มการกำาหนดมาตรฐานของการประเมน (Joint Committee on Standard for Educational Evaluation, 1980 ) มาตรฐานของการประเมนบคลากร (Personnel Evaluation Standards)

Page 16: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

Guba และ Lincoln (1989) เสนอการจดยคของการประเมน ดงน 1) ยคการประเมนทเนนกระบวนการวด (Measurement -

Oriented) 2) ยคการประเมนทเนนการบรรยายความสำาเรจตามวตถประสงค

(Objective - Oriented) 3) ยคการประเมนทเนนการตดสน (Judgment - Oriented) และ 4) ยคการประเมนทเนนการเจรจาตอรอง (Negotiation - Oriented)

ในยคท 4 การประเมนเปนกระบวนการสนองตอบตอขอเรยกรอง / ความวตกหวงใย

ของผมสวนเกยวของทกฝาย โดยการสรางการรบรความจรงรวมกน และสรางการยอมรบผลการประเมนทพจารณาคณคาหลายดานรวมกน ผประเมนจงมบทบาทเปนผนำาในการอำานวยความสะดวกและประสานการเจรจาผทเกยวของทงการเตรยมประเดนการเจรจา การเกบรวบรวมขอมล และการวเคราะห การจดทำารายงานแบบกรณศกษาทผเกยวของสรางผลการประเมนรวมกน

ยคพฒนาสวชาชพการเปนวชาชพ

Page 17: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

ความหมายของคำาทเกยวของกบการประเมน

Assessment เปนการเสนอสารสนเทศ และเกณฑทเกยวของใหผเกยวของเปนผตดสนคณคาเอง ซงมกเกยวกบความดงาม ประโยชน อนเปนการตดสนครงสดทาย ในทางปฏบต ถาเกณฑไมชดเจนจะใช Assessment มากกวา Evaluation

Evaluation คอ เปนกระบวนการตดสน คณคาสงตาง อยางระมดระวง เปนกระบวน

การนำาสงทจะประเมนไปเปรยบเทยบกบมาตรฐานกำาหนด เปนการพจารณาหลกฐานในสถานการณทกำาหนด เพอกำาหนดคณคาอยางมมาตรฐาน แสดงถงผลสมฤทธของกลม หรอรายบคคล เปนกระบวนการรวบรวม และเตรยมขอมลทเปนประโยชนซงจะชวยในการตดสนใจทดสำาหรบทางเลอกทเปนไปได หลายทาง (Alternatives)

Appraisal คอการประเมนตดสนคณคาของโครงการวาการอนมตใหดำาเนนการ หรอ

ทนสนบสนน หรอไม เพยงใด

Page 18: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

ตวบงช หรอ ตวชวด (indicators) ถอวาเปนตวบงชสภาวะสงทประเมน เปนตวบงชวาการดำาเนนงานในแตละองคประกอบคณภาพเปนไปตามเกณฑ และมาตรฐานกำาหนด โดยมเกณฑการตดสน

เกณฑ (criteria) หมายถง ระดบทถอวาเปนคณภาพ หรอมาตรฐานทถอวา

เปนความสำาเรจของการดำาเนนงาน เกณฑจงเปนตวตดสนคณภาพของการปฏบตหรอผลทไดรบ เกณฑอาจไดมาจากมาตรฐานทางวชาชพมาตรฐาน จำาแนกเกณฑออกเปน 2 ประเภท คอ

เกณฑสมพทธ (Relative Criterion) เปนเกณฑทไดมาจากพฤตกรรมของกลม  ถาผประเมนไมสามารถหามาตรฐานทจะนำามาเปรยบเทยบได ตองพยายามหาโครงการอนทมลกษณะคลายคลงกนมาเปรยบเทยบเพอชวยในการตดสนใจ

เกณฑสมบรณ (Absolute Criterion) เปนเกณฑทเราตงไว อาจจะเกดขนกอนโดยมความเปนอสระจากพฤตกรรมของกลม

Page 19: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

เกณฑ (criteria) หมายถง ระดบทถอวาเปนคณภาพ หรอมาตรฐานทถอวา

เปนความสำาเรจของการดำาเนนงาน เกณฑจงเปนตวตดสนคณภาพของการปฏบตหรอผลทไดรบ เกณฑอาจไดมาจากมาตรฐานทางวชาชพมาตรฐาน จำาแนกเกณฑออกเปนประเภท คอ

1.1 เกณฑสมพทธ (Relative Criterion) เปนเกณฑทไดมาจากพฤตกรรมของกลม  ถาผประเมนไมสามารถหามาตรฐานทจะนำามาเปรยบเทยบได ตองพยายามหาโครงการอนทมลกษณะคลายคลงกนมาเปรยบเทยบเพอชวยในการตดสนใจ และ

1.2 เกณฑสมบรณ (Absolute Criterion) เปนเกณฑทเราตงไว อาจจะเกดขนกอนโดยมความเปนอสระจากพฤตกรรมของกลม

โมเดลหรอแบบจำาลอง (Model) หมายถง แบบแผนหรอแบบจำาลองทแสดงความสมพนธหรอการเชอมโยงทฤษฎทเปนนามธรรมสการปฏบตทเปนรปธรรม

Page 20: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

1 )โมเดลเชงบรรยาย เปนการนำาเสนอโดยใชคำาบรรยายระบถงแนวคด หลกการ หรอตวแปร และมคำาอธบายถงปรากฏการณดวยคำาบรรยายความสมพนธระหวาง แนวคด หลกการ หรอตวแปรเหลานน

2) โมเดลเชงรปภาพ เปนการนำาเสนอโดยใชรปภาพ หรอสญลกษณจำาลอง แสดงถง แนวคด หลกการหรอตวแปร และลากเสนโยงความสมพนธระหวาง แนวคด หลกการ หรอตวแปรเหลานน

3) โมเดลเชงคณตศาสตร เปนการนำาเสนอโดยใชสญลกษณแทนแนวคด หลกการ หรอตวแปร และใชฟงกชนคณตศาสตรเชอมโยงความสมพนธระหวางแนวคด หลกการ หรอตวแปรเหลานน

ศรชย กาญจนวาส(2552)

ประเภทของ รปแบบ หรอ โมเดล “ ” “ ”

Page 21: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

มาตรฐาน (standard) หมายถง คณลกษณะหรอระดบทถอเปนคณภาพ, ความสำาเรจหรอความเหมาะสมอนเปนทยอมรบกนทางวชาชพโดยทวไป เปนขอกำาหนดเกยวกบคณลกษณะทพงประสงคและมาตรฐานทตองการใหเกดขน และเพอใชเปนหลกในการเทยบเคยงสำาหรบการสงเสรมและกำากบดแล การตรวจสอบ การประเมนผล และการประกนคณภาพ

Page 22: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

เปรยบเทยบจดเหมอน-จดตางของการวจยและการประเมน

ประเดน การวจย การประเมนจดเหมอน 

1. วธการ ทางวทยาศาสตร ทางวทยาศาสตร

2. การดำาเนนกจกรรม การสบสวน สอบสวนทางวชาการอยางเปนระบบ โดยอาศยขอมลเชงประจกษ

การสบสวน สอบสวนอยางรอบคอบ โดยอาศยขอมลทเชอถอได

จดตาง

1. สงทศกษา Truth Value or Social Utility

2. การกำาหนดประเดนปญหา ความอยากรอยากเหนของผวจย ความตองการสารสนเทศของผตดสนใจ

3. จดมงหมายของการศกษา

Conclusion-oriented Decision or Action-oriented

4. วธการศกษา Empirical and Historical Empirical and Philosophical

5. ประเภท Pure-Applied Formative-Summative  Experimental Input-Process-Output  Non-Experimental  

6. เกณฑตดสนคณภาพ Internal Validity Credibility  External Validity Utility

7. ขอคนพบ Scientific knowledge Information

Generalizable conclusion Specific conclusion

Page 23: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

ทฤษฎรปแบบการประเมน(A Theory of Evaluation

Models)

Page 24: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

Text

Text

มตวตถประสงค : Decision – oriented

V.S. Value oriented

Approaches

มตวธการ : Systematic

V.S. Naturalisti

c Approache

s

ทวมตของรปแบบการประเมน

Goal Based

Goal Free

ประเมน : ทำาไม ? ประเมน : อยางไร

Page 25: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

1.มตวตถประสงค

1.1 การประเมนเนนการตดสนใจ (Decision – oriented Evaluation)

เปนการประเมนทเนนการเสนอสารสนเทศทเปนประโยชนตอการตดสนใจทางการบรหารซงบทบาทสำาคญของนกประเมนคอ การตอบสนองความตองการสารสนเทศของผบรหารโดยขนอยกบผบรหารในการกำาหนกบรบทของการตดสนใจและเกณฑการตดสนความสำาเรจของโครงการ นกประเมนไมควรเขาไปมสวนในกระบวนการตดสนใจทางการบรหาร เพราะจะทำาใหเสยความเปนกลางในการประเมน

Page 26: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

1.2 การประเมนเนนการตดสนคณคา (Value – oriented Evaluation)

เปนการประเมนทเนนการตดสนคณคาของสงทประเมน โดยบทบาทของนกประเมนคอ การตดสนคณคา ถานกประเมนไมไดมสวนในกระบวนการตดสนคณคาของสงทมงประเมน ถอวายงไมไดปฏบตหนาทอยางสมบรณและนกประเมนตองตดสนคณคาทแทจรงทงหมดไมเพยงแตคณคาของผลทคาดหวงไวเทานนแตจะตองครอบคลมถงคณคาของผลทมไดคาดหวงดวย

Page 27: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

ทวมตของรปแบบการประเมน

I. มต วตถประสงคของการประเมน(Objective)

เนนการตดสนใจ(Decision-oriented) เนนการตดสนคณคา(Value-oriented)

II. มต วธการประเมน(Methods)

1.ปรนยนยม(Objectivism)

2.อตนยนยม(Subjectivism)

1.วธเชงระบบ(Systematic Approach)

1.วธเชงธรรมชาต(Systematic Approach)

1.วธเชงระบบ(Systematic Approach)

1.วธเชงธรรมชาต(Systematic Approach)

• Goal-based App.(Tyler,1950)• Experimental App.(Cronbach,1963,1980,1982) • System analysis(Ministry of DefenceUSA,1965)• PERT(Cook,1966)• CSE(Alkin,1969,1971)• RFWA(Rossi;Freeman;Wright,1979) • Cost-related Analysis(Levin,1983)• Discrepancy App.(Provus,1971)• CIPP(Stufflebeam et.al., 1971)

• Responsive App(Stake,1967,1975,1978)• Transactional App.(Rippey,1973)• Democratic App.(McDonald,1975)• Illuminative App.(Parlett; Hamilton,1976)• Creative App.(Patton,1981)• Stakeholder-based App(Bryk,1983).• UFA(Patton,1978,1986)

• Consumer-oriented App.(Scriven,1967)• Goal-free App.(Scriven,1973)• Training App.(Kirkpatrick,1978)• Judicial App.(Owens,1973; Wolf,1979)• Theory-based App.(Chen;Bickman,1990;Rogers,2000 )• Value-added App.(Sander;Horn,1994; Webster,1995)• Accreditation App.

• Criticism App.(Eisner,1975,1979)• Effective App.(Cuba;Lincoln, 1981)• Constructivist App.(Lincoln;Cuba,1985,1989)• Empowerment App.(Fetterman,1994)• Authentic App.(Cradler,1991; Koretz,, Barron,1996,1998)

Page 28: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

ทฤษฎการนำาผลการประเมนไปใชประโยชน

(A Theory of Evaluation Utilization)

Page 29: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

ทฤษฎการนำาผลการประเมนไปใชประโยชน

ผบกเบกแนวคดน ทสำาคญไดแกAlkin et al. (1988); Weiss (1998); Patton (2008);

รปแบบ(Model)การนำาผลการประเมนไปใชประโยชน

1 )การใชเชงแนวคด (Conceptual Use) 2) การใชในเชงตรวจสอบยนยน (Legitimate

Use) 3) การใชในเชงสญลกษณ (Symbolic Use) 4) การใชในเชงปฏบตการ (Instrumental Use)

(ศรชย กาญจนวาส ,2552)

Page 30: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

ความสมพนธระหวางการประเมน การใชผลการประเมน และผลกระทบของการประเมน

กระบวนการประเมน(Evaluation Process)

กลยทธการเผยแพร(Dissemination Strategies)

การใชผลการประเมน(Evaluation Utilization)

ผลกระทบของการประเมน(Impact of Evaluation )

• การวางแผนและเจรจาเพอกำาหนดคำาถามการประเมน/วธการประเมน

• การดำาเนนงาน สรางเครองมอ เกบรวบรวมและวเคราะหขอมล

• การเขยนรายงานเพอเผยแพรและนำาไปใช

• ระบความตองการใชสารสนเทศ

• สรางการมสวนรวมในการประเมน

• เนนการเผยแพรทสนองความตองการ

• มเทคนคการสอสาร

ระยะแรก(ระดบความคด)• การใชในเชง

ความคด

ระยะตอมา(ระดบปฏบตการ)• การใชในเชง

ตรวจสอบยนยน

• การใชในเชงสญลกษณ

• การใชในเชงปฏบต

การเปลยนแปลง• วฒนธรรมองคการ• โครงสรางองคการ• ระเบยบ ขอบงคบ• วธดำาเนนงาน• พฤตกรรมของสมาชก

Page 31: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

ปจจยทสงผลตอการใชผลการประเมน

สงแวดลอม• การเมอง• เศรษฐกจ• ลกษณะการตดสนใจผเกยวของ• ทศนคตตอการประเมน• ความผกพน• ความตองการใชสารสนเทศ

การใชผลการประเมน(Evaluation Utilization)ลกษณะบรบทของการประเมน

กระบวนการประเมน• ตรงประเดน• มคณภาพขอคนพบสนองความตองการ• กลยทธการเผยแพรผประเมน• ความนาเชอถอ• ทกษะการสอสาร

ลกษณะของการประเมน

Page 32: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

เสนทางการใชผลการประเมนและผลกระทบของการประเมน

นำาไปใชเชงแนวคด(Conceptual Use)

นำาไปใชเชงปฏบตการ

(Instrumental Use)

ผลกระทบของการประเมน(Impact of

Evaluation )จดประกายความคดของผเกยวของ

(Enlightenment)

เกดการดำาเนนการปฏบตการ(Action)

การเปลยนแปลง(Change)• วฒนธรรม

องคการ• โครงสราง

องคการ• ระเบยบ ขอบงคบ• วธดำาเนนงาน• พฤตกรรมของ

สมาชก

ผลการประเมน

Page 33: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

ความสมพนธระหวางการประเมน การใชผลการประเมน และการเรยนรทเกดขน

การประเมน

การใชผลการประเมน

การเรยนรการประเมน

Page 34: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

จดมงหมายของการประเมนเพอการตดสนคณคา ตวอยาง การนำาแนวคดของสครฟเวน มาประยกตใชในการประเมนผล

การเรยนการสอน เชน1. ศกษาจดมงหมายทแทจรงของการเรยนการสอน 2. พจารณาความสำาคญของจดมงหมายทจะประเมน 3. กำาหนดเกณฑในการประเมนจดมงหมายแตละขอ 4. สรางแบบทดสอบใหครอบคลมสงทตองการจะประเมน 5. ตรวจสอบจดมงหมาย เพอปรบปรงใหสอดคลองกบการเรยนการ

สอน

รปแบบการประเมนของ Michael Scriven

Page 35: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

Theory Driven การประเมนแบบทฤษฎแรงขบ

(Chen )

นำาเสนอแนวคดของการประเมนทไมคอยสอดคลองกบแนวคดของ Scriven เพราะ Chen เหนวาการประเมนทดนอกจากสามารถใหขอมลเกยวกบความสำาเรจของการดำาเนนงานทเกดขนแลว ตองสามารถอธบายเหตผลไดวาทำาไมตวแทรกแซง (intervention) ทกำาหนดขนสามารถทำาใหเกดผลลพธทตองการ การรปจจยเชงสาเหตหรอกลไกการทำางาน (mechanism)

Page 36: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

ทฤษฎการประเมนงานประเมน(A Theory of Meta-

Evaluation)

Page 37: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

นงลกษณ วรชชย ( 2550 :อางถงใน สมศ., 2550) ไดใหความหมายวา หมายถง กระบวนการทมระบบซงประกอบดวยการ

กำาหนดขอมลสารสนเทศทตองการ การรวบรวมขอมลสารสนเทศจากผลลการประเมนงานประเมน/นกประเมน เพออธบายใหคณคา และตดสนคณคาวางานประเมน/นกประเมนมความเหมาะสมสอดคลองกบเกณฑ(Criteria) และมาตรฐาน(Standard)ทกำาหนดไวหรอไม อยางไร มจดออน/จดแขงในการดำาเนนงาน อยางไร รวมทงการสงเคราะหผลการประเมน/นกประเมนและการใชผลการประเมนในการพฒนาคณภาพการประเมน/นกประเมน

Meta-Evaluation (การประเมนอภมาน หรอการประเมนซอนการประเมน)

Page 38: ทฤษฎี การประเมิน ( EVALUATION THEORY )

ขอบคณครบ!