1-) İBADETLERDE GÖSTERİŞ

الةإلىقامواوإذاخادعهموهوللايخادعونالمنافقينإن ولالن اسيرآؤونكسالىقامواالص

قليالاإل للايذكرون

Şüphesiz münafıklar Allah'a oyun etmeye kalkışıyorlar; halbuki Allah onların oyunlarını başlarına

çevirmektedir. Onlar namaza kalktıkları zaman üşenerek kalkarlar, insanlara gösteriş yaparlar,

Allah'ı da pek az hatıra getirirler. NİSA 142

عمن:قال(ص)النبى عنالخدرى سعيد ابىعن عيسم بهللايراءيراءومنبهللايسم

Ebu Saîd el-Hudrî (r.a.)’den; Resûlullah (s.a.s.) şöyle buyurmuştur: “Ameli ile süm’ayı (başkasına

duyurmayı) kastedene, Allâhu Teâlâ süm’acezâsını, riya (başkasına gösteriş) edene de riya

cezâsını verir.”(ibnMâce, Zühd, 21, II, 1407)

……………………………………………………………………………

2-) İBADETLERDE DEVAMLILIK

اليقينيأتيكحت ىرب كواعبد

Ve sana yakîn (ölüm) gelinceye kadar Rabbine ibadet et! HİCR 99

انقدرتعلىانتصبحوتمسىليسفىقلبك(:ص)لىرسولللاقال:قال(ر)عنانسبنمالك يابنى

فافعل غشلحد

Enes b. Mâlik (r.a.)’den; Resûlullah (s.a.s.) şöyle buyurmuştur:“(Enes’e hitaben:) Evlâdım, gücün

yettiği kadar kalbinde kimseye karşı kötü bir şey olmaksızın sabahlamaya,akşamlamaya çalış.”

(Tirmizî, ilim, 16, V, 46)

…………………………………………………………………………………………………………………

3-) AHLAK

اغوتاجتنبواوال ذين عبادفبش رالبشرىلهمللا إلىوأنابوايعبدوهاأنالط

بعونالقوليستمعونال ذين هداهمال ذينأولئكأحسنهفيت اللبابأولواهموأولئكللا

Tâğut'a kulluk etmekten kaçınıp, Allah'a yönelenlere müjde vardır. (Ey Muhammed!) Dinleyip de

sözün en güzeline uyan kullarımı müjdele. İşte Allah'ın doğru yola ilettiği kimseler onlardır. Gerçek

akıl sahipleri de onlardır.ZÜMER 17.18

حسن خلق منالقيامةيومالمؤمنميزانفىاثقلشيءما:قال(ص)النبى انالدرداءابىعن

البذىءالفاحشليبغضللاوان

Ebu’d-Derdâ (r.a.)’dan; Resûlullah (s.a.s.) şöyle buyurmuştur: “Kıyâmet gününde (ameller tartılır-

ken) mü’minin mizânında güzel ahlâktan daha ağır (gelecek) bir şey yoktur.şüphesiz ki Allah Teâ-

lâ, kötü huylu, çirkin sözlü kimseleri sevmez.”(Tirmizî, Birr, 62, IV, 362)

………………………………………………………………………………………………….

4-) KİBİR

االرضفيتمشول طولاالجبالتبلغولنالرضتخرقلنإن كمرحا

Yeryüzünde böbürlenerek dolaşma. Çünkü sen (ağırlık ve azametinle) ne yeri yarabilir ne de dağlarla ululuk

yarışına girebilirsin.İSRA 37

:يقولوسلمعليهللاصلىللارسولسمعت:قالعنهللارضىوهب بنحارثةعن

اظ عتل كل .النارباهلالاخبركم مستكبر جو

Hârise b. Vehb (r.a.)’den; Resûlullah (s.a.s.)’ın şöyle buyurduğunu işittim: “Size Cehennemlik olan-

ları bildireyim mi? Onlar onursuz, sağa sola yalpa yaparak kibir eden kimselerdir.”

(Buhârî, Tefsîr, 68, VI, 72)

…………………………….....................................................................................................................

5-) ŞİRK

ساهونصالتهمعنهمال ذينل لمصل ينفويل

Yazıklar olsun o namaz kılanlara ki, onlar namazlarını ciddiye almazlar. MAUN 4.5

ونحنوسلمعليهللاصلىللارسولعليناخرج:قالعنهللارضىسعيد ابىعن

:قالالدجالالمسيحمنعندىعليكماخوفهوبمااخبركمال:فقالالدجالنتذاكرالمسيح

جليقومان,الخفى الش ركفقال,بلىقلنا رجل نظرمنيرىلماصالتهفيزي نيصل ىالر

Ebû Saîd (r.a.)’den; biz Mesih Deccal’dan bahsederken Resûlullah (s.a.s.) çıkageldi ve:

– Bana göre Deccal’dan daha korkuncunu size bildireyimmi? buyurdu. Biz de:

– Evet, bildir yâ Resûlullah, dedik. Resûlullah (s.a.s.):

– Gizli şirktir. O da, namaz kılan adamın, başkası görüyor diye namazını gösteriş için süslemesi (daha ağır

kılması) dır,buyurdu.(ibnMâce, Zühd, 21, II, 1406)

…………………………………………………………………………………………………

6-) SABIR

كم } نبشيء ولنبلون والجوعالخوفم نونقص مراتوالنفسالموالم ابرينوبش روالث الص } .

“Sizi korku, açlık, mallardan, canlardan ve ürünlerden biraz eksiltmekle elbette deneriz. Sabredenleri müj-

dele!” Bakara sûresi (2), 155

يقول»:قالوسل معليهللاصلىللا رسولأن عنهللا رضيهريرةأبيوعن لعبديما:تعالىللا

هقبضتإذاجزاءعنديالمؤمن نياأهلمنصفي البخاريرواه«الجن ةإل احتسبهثم الد .

Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivâyet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem, “Allah Teâ-

lâ şöyle buyurdu demiştir.

“ Dünyada sevdiği bir dostunu aldığım zaman, (sabredip) ecrini Allah’tan bekleyen mü’min kulumun katım-

daki karşılığı cennettir.”

Buhârî, Rikak 6

……………………………………………………………………………………………………

7-) İNSANLARA YARDIMCI OLMAK

للايعلمهخير منتفعلواوما:تعالىوقال

“Ne iyilik ederseniz Allah onu bilir.” Bakara sûresi (2), 197

،رسولياقلت:قالعنهللا رضيجنادةبنجندبذر أبيعن بالل اإليمان»:قال؟أفضلالعمالأي للا

قابأي :قلت.«سبيلهفيوالجهاد، لمفإن:قلت.«ثمنااوأكثرها،أهلهاعندأنفسها»:قال؟أفضلالر

قال؟العملبعضعنضعفتإنأرأيتللا رسوليا:قلت«لخرقتصنعأوصانعااتعين»:قال؟علأف

كتكف »: عليهمتفق.«نفسكعلىمنكصدقةفإن هاالن اسعنشر .

. Ebû Zer Cündeb İbni Cünâde radıyallahu anh şöyle dedi:

- Ey Allah’ın Resûlü! Hangi amel daha üstündür? dedim.

- “Allah’a iman ve Allah yolunda cihaddır” buyurdu. Ben:

- Hangi (esir veya) köle (yi âzat etmek) daha faziletlidir? dedim.

- “Sahiplerine göre en kıymetli ve bedeli en yüksek olanı” buyurdu.

- (Cihad ve köle âzâdını) yapamazsam? dedim.

- “(Bir) iş yapana yardım edersin veya işini beceremeyenin işini görürsün” buyurdu.

- Ey Allah’ın Resûlü! Bunlardan hiçbirini yapamazsam? dedim.

- “İnsanlara zarar vermezsin. Zira bu da kendi kendine iyilik etmen demektir” buyurdu.

Buhârî, Itk 2; Müslim, Îmân 136

..........................................................................................................................

8-) İSLAM KOLAYLIK DİNİDİR

لتشقىالقرآنعليكأنزلناماطه،:تعالىللا قال “Tâhâ. Biz bu Kur’an’ı sana güçlük çekesin diye indirmedik.” Tâhâ sûresi (20), 1-2

رضيعائشةعن :قالت؟هذهمن:قالامرأةوعندهاعليهادخلوسل معليهللاصلىالنبيأنعنهاللا

يمل لفوللا ،تطيقونبماعليكممه»:قالصالتهامنتذكرفالنةهذه ينأحب وكانتمل واحت ىللا الد

عليهمتفق«عليهصاحبهداومماإليه .

. Âişe radıyallahu anhâ’nın bildirdiğine göre, bir kadınla birlikte otururlarken, yanlarına Peygamber

sallallahu aleyhi ve sellem girdi ve:

- “Bu kadın kim?” diye sordu. Âişe validemiz:

- Bu filan hanımdır, dedikten sonra, onun çok namaz kıldığından bahsetti. Bunun üzerine Resûl-i Ekrem:

- “Bütün bunları sayıp dökmeyi bırak; gücünüzün yettiği nisbette ibadet etmeniz size yeter. Allah’a yemin

ederim ki, siz bıkıp usanmadıkça, Allah bıkıp usanmaz” buyurdu.

Resûl-i Ekrem’in en çok sevdiği ibadet, sâhibinin devamlı yaptığı idi.

Buhârî, Îmân 32, Teheccüd 18; Müslim, Müsâfirîn 221. Ayrıca bk. Nesâî, Kıyâmü’l-leyl 17; Îmân 29

……………………………………………………………………………

9-) İBADETLERDE DEVAMLILIK

الكتابأوتواكال ذينيكونواولالحق مننزلوماللا لذكرقلوبهمتخشعأنآمنوالل ذينيأنألم:تعالىللا قال

نهموكثيرقلوبهمفقستالمدعليهمفطالقبلمن فاسقونم

“İnananların gönüllerinin Allah’ı anması ve O’ndan inen gerçeğe içten bağlanması zamanı daha gelmedi mi?

Mü’minler, daha önce kendilerine kitap verilip de, üzerlerinden uzun zaman geçmesi yüzünden kalbleri katıla-

şan kimseler gibi olmasınlar.” Hadîd sûresi (57), 16

عبديا»:وسل معليهللاصلىللا رسولليقال:قالعنهماللا رضيالعاصبنعمروبنللا عبدوعن

عليهمتفق«الل يلقيامفتركالل يليقومكان،فالن مثلتكنلللا

Abdullah İbni Amr İbni Âs radıyallahu anhümâ şöyle dedi:

Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem bana şöyle dedi:

“Ey Abdullah! Filan kimse gibi olma, çünkü o gece ibadetine devam ederken, sonra geceleri ibadet etmeyi

terketti.” Buhârî, Teheccüd 19; Müslim, Sıyâm 185

........................................................................................................

10-) RESULULLAHA BAĞLILIK

سولآتاكموما:تعالىللا قال فانتهواعنهنهاكمومافخذوهالر

“Peygamber size ne verirse onu alın, neyi yasaklarsa ondan da sakının.” Haşr sûresi (59), 7

تيكل :قالوسل معليهللاصلىللا رسولأنعنهللا رضيهريرةأبيعن ةيدخلونأم «أبيمنإل الجن

ةدخلأطاعنيمن»:قال؟للا رسوليايأبىومنقيل. البخاريرواه«أبيفقدعصانيومن،الجن .

Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivâyet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem:

“İstemeyenler dışında, ümmetimin tamamı cennete girer” buyurdu. Bunun üzerine:

- Ey Allah’ın elçisi, cennete girmeyi kim istemez ki? denildi. Peygamber Efendimiz:

– “Bana itaat edenler cennete girer, bana karşı gelenler cenneti istememiş demektir” buyurdu.

Buhârî, İ’tisâm 2

………………………………………………………………………………

11-) BİD’ AT LARA UYMAMAK

اصراطيهـذاوأن بعوهمستقيما بلتت بعواولفات قالس سبيلهعنبكمفتفر

“İşte bu benim dosdoğru yolumdur, ona uyun. Sizi Allah yolundan ayırıp, parçalayacak yollara uyma-

yın.” En’âm sûresi (6), 153

أمرنافيأحدثمن»:وسل معليهللاصلىللا رسولقالقالت،عنهاللا رضي،عائشةعن

عليهمتفق«رد فهومنهليسماهذا .

Âişe radıyallahu anhâ’dan rivâyet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“Kim bizim bu dinimizde ondan olmayan bir şey ortaya çıkarırsa, o şey kabul edilmez.”

………………………………………………………………………………

12-) İYİ VEYA KÖTÜYE ÇIĞIR AÇMAK

نايقولونوال ذين اتناأزواجنامنلناهبرب ي ةوذر قينواجعلناأعين قر اللمت إماما

“Onlar: “Rabbimiz, bize eşlerimizden ve çocuklarımızdan gözümüzün aydınlığı olacak insanlar ih-

san et ve bizi, Allah’a karşı gelmekten sakınanlara önder yap” derler.”

Furkân sûresi (25), 74

بي أن عنهللا رضيمسعود ابنوعن تقتلنفس منليس»:قالوسل معليهللاصلىالن

لآدمابنعلىكانإل ظلماا لكانلن هدمهامنكفلالو عليهمتفق«القتلسن منأو .

İbni Mes’ûd radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle bu-

yurdu:

“Haksız olarak öldürülen her kişinin kanından bir pay, Âdem’in ilk oğluna ayrılır. Çünkü o, insan öldürme

çığırını ilk başlatan kişidir.”

Buhârî, Cenâiz 33, Enbiyâ 1, Diyât 2, İ’tisâm 15; Müslim, Kasâme 27. Ayrıca bk. Tirmizî, İlm 4; Nesâî,

Tahrim 1; İbn Mâce, Diyât 1

.........................................................................................................

13-) İYİLİGE ÇAĞIRMAK

نكمولتكن:تعالىقال ةم الخيرإلىونيدعأم

“Aranızdan iyiliğe, hayra çağıran bir topluluk bulunsun.” Âl-i İmrân sûresi (3), 104

ىإلىدعامن»:قالوسل معليهللاصلىللا رسولأنعنهللا رضيهريرةأبيوعن منلهكانهدا

مثلاإلثممنعليهكانضاللة إلىدعاومن،شيئااأجورهممنذلكينقصلتبعهمنأجورمثلالجر

مسلمرواه«شيئااآثامهممنذلكينقصلتبعهمنآثام .

. Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle bu-

yurdu:

“İnsanları doğru yola çağıran kimseye, kendisine uyanların sevabı gibi sevap verilir. Ona uyanların

sevaplarından da hiçbir şey eksilmez. Başkalarını sapıklığa çağıran kimseye de, kendisine uyanların günahı

gibi günah verilir. Ona uyanların günahlarından da hiçbir şey eksilmez.” Müslim, İlim 16. Ayrıca bk. Ebû

Dâvûd, Sünnet 6;Tirmizî, İlim 15; İbni Mâce, Mukaddime 14

……………………………………………………………………………

14-) İYİLİK VE TAKVADA YARDIMLAŞMAK

قوىالبر علىوتعاونوا:تعالىللا قال والت

“İyilik ve takvâda birbirinizle yardımlaşınız.” Mâide sûresi (5), 2

من:وسل معليهللاصلىللا رسولقال:قالعنهللا رضيالجهني خالد بنزيدالرحمنعبدأبيعن

عليهمتفق«غزافقدبخير أهلهفيغازيااخلفومنغزافقدللا سبيلفيغازيااجه ز .

Ebû Abdurrahman Zeyd İbni Hâlid el-Cühenî radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah

sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“Kim Allah yolunda cihada gidecek bir gaziyi techiz eder, cihad için gerekli olan ihtiyaçlarını karşılarsa,

âdeta cihada gitmiş gibi sevab kazanır. Cihada giden gazinin arkada bıraktığı ailesine güzelce bakıp onların

ihtiyaçlarını karşılayan kimse de sanki cihad yapmış gibi sevap kazanır.”

Buhârî, Cihâd 38; Müslim, İmâre 135-136. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Cihâd 20; Tirmizî, Fezâilü’l-cihâd 6;

Nesâî, Cihâd 44

…………………………………………………………………………….

15-) EMANETLERİ TESLİM ETMEK

واأنيأمركمللاإن :تعالىللا قال أهلهاإلىالماناتتؤد

“Hiç şüphesiz Allah size, emanetleri ehline teslim etmenizi emreder.” Nisâ sûresi (4), 58

المنافقآية»:قالوسل معليهللاصلىللا رسولأن،عنهللا رضي،هريرةأبيعن

ثإذا:ثالث عليهمتفق«خانآؤتمنوإذا،أخلفوعدوإذا،كذبحد .

Ebû Hüreyre radıyallahu anh’ den rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle bu-

yurdu:

“Münafığın alâmeti üçtür: Konuşunca yalan söyler, söz verince sözünden cayar, kendisine bir şey emanet

edildiğinde hıyanet eder.”

Buhârî, Îmân 24; Müslim, Îmân 107-108. Ayrıca bk. Buhârî, Şehâdât 28, Vesâyâ 8, Mezâlim 17, Cizye 17,

Edeb 69; Tirmizî, Îmân 14

Bir rivayette: “Oruç tutsa, namaz kılsa ve kendini mümin zannetse bile” buyurulur (Müslim Îmân 109).

……………………………………………………………………………

16-) ZULUM

المينوما:تعالىوقال ن صير منللظ

. “Zulmedenlerin yardımcısı olmaz.” Hac sûresi (22), 71

الرضمنشبر قيدظلممن:))قالوسلمعليهللاصلىللارسولأنعنهاللارضيعائشةوعن

قه عليهمتفق((أرضينسبعمنطو .

Âişe radıyallahu anhâ’ dan rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“Kim bir karış mikdarı bir yere haksız olarak zulümle sahip olursa, o yerin yedi katı boynuna geçirilir.”

Buhârî, Mezâlim 13, Bed’ül-halk 2; Müslim, Müsâkât 139-142. Ayrıca bk. Tirmizî, Diyât 21

……………………………………………………………………………

17-) MÜMİNİ SEVMEK

للمؤمنينجناحكواخفض:تعالىوقال

“Mü’minlere şefkat ve tevazu kanadını indir.” Hicr sûresi (15), 88

عمانوعن فيالمؤمنينمثل»:وسل معليهللاصلىللا رسولقال:قالعنهماللا رضيبشير بنالن

هم ىبالسهرالجسدسائرلهتداعىعضومنهاشتكىإذاالجسدمثل،وتعاطفهموتراحمهمتواد «والحم

عليهمتفق .

Numân İbni Beşir radıyallahu anhümâ’ dan rivayet edildiğine göre, Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem

şöyle buyurdu:

“Mü’minler birbirlerini sevmekte, birbirlerine acımakta ve birbirlerini korumakta bir vücuda benzerler. Vü-

cudun bir uzvu hasta olduğu zaman, diğer uzuvlar da bu sebeple uykusuzluğa ve ateşli hastalığa tutulurlar.”

Buhârî, Edeb 27; Müslim, Birr 66

……………………………………………………………………………

18-) MÜSLÜMANIN AYIBINI ÖRTMEK

نيافيأليمعذابلهمآمنواال ذينفيالفاحشةتشيعأنيحب ونال ذينإن }:تعالىللا قال والخرةالد } .

“Mü’minler arasında hayasızlığın yayılmasını arzu edenlere, işte onlara, dünya ve âhirette can yakıcı azab

vardır.” Nûr sûresi (24), 19

فيعبدااعبديسترل»:قالوسل معليهللاصلىالنبيعنعنهللا رضيهريرةأبيوعن

نيا مسلمرواه«القيامةيومللا سترهإل الد .

Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre, Nebî sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“Bir kul, bu dünyada başka bir kulun ayıbını örterse, kıyamet gününde Allah da onun ayıbını örter.” Müs-

lim, Birr 72. Ayrıca bk. Buhârî, Mezâlim, 3; Ebû Dâvûd, Edeb 38; Tirmizî, Birr 19; İbni Mâce, Mukaddime 17

……………………………………………………………………………

19-) HAYIR İŞLEMEK

هايا:تعالىللا قال كمواعبدواواسجدوااركعواآمنواال ذينأي تفلحونلعل كمالخيروافعلوارب

“Hayır işleyiniz ki kurtuluşa eresiniz.” Hac sûresi (22), 77

رضيعمرابنوعن يظلمهلالمسلمأخــوالمسلم»:قالوسل معليهللاصلىللا رسولأنعنهماللا

كانأخيهحاجةفيكانومن.يسلمهول جومنحاجته،فيللا جكربةامسلم عنفر فر عنهللا

سترهمسلمااسترومن،القيامةيومكربمنكربةابها عليهمتفق«القيامةيومللا .

Abdullah İbni Ömer radıyallahu anhümâ’dan rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem

şöyle buyurdu:

“Müslüman müslümanın kardeşidir. Ona zulmetmez, onu düşmana teslim etmez. Din kardeşinin ihtiyacını

karşılayanın, Allah da ihtiyacını karşılar. Müslümandan bir sıkıntıyı giderenin Allah da kıyamet günündeki

sıkıntılarından birini giderir. Bir müslümanın ayıbını örtenin, Allah da kıyamet gününde ayıplarını örter.”

Buhârî, Mezâlim 3; Müslim, Birr 58. Ayırca bk. Ebû Dâvûd, Edeb 38; Tirmizî, Hudûd 3, Birr 19; İbn Mâce,

Mukaddime 17

…………………………………………………………………………

20-) SULH ‘A ARACI OLAMAK

نكثير فيخيرل :تعالىللا قال جواهمم ومنالن اسبينإصالح أومعروف أوبصدقة أمرمنإل ن

انؤتيهفسوفللامرضاتابتغاءذلكيفعل اأجرا عظيما

“Onların gizli konuşmalarının birçoğunda hayır yoktur. Ancak bir sadaka vermeyi veya bir iyilik yapmayı ya-

hut insanların arasını düzeltmeyi isteyenler böyle değildir.” Nisâ sûresi (4), 114

منسالمىكل »:وسل معليهللاصلىللا رسولقال:قالعنهللا رضيهريرةأبيعن

جلوتعين،صدقةالثنينبينتعدل:الش مسفيهتطلعيوم كل صدقةعليهالن اس تهفيالر داب

يبةوالكلمةصدقة،متاعهعليهالهترفعأو،عليهافتحمله إلىتمشيهاخطوة وبكل ،صدقةالط

الة ريقعنالذىوتميط،صدقةالص «بينهماتعدلومعنى».عليهمتفق«صدقةالط

بالعدلبينهماتصلح .

Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyur-

du:

“İnsanın her bir eklemi için her Allah’ın günü bir sadaka vermek gerekir:

İki kişinin arasını bulman, (haklarında adaletle hükmetmen) bir sadakadır.

Bir kimseye bineğine binerken yardımcı olman veya yükünü hayvanına yüklemesine yardım etmen bir sada-

kadır.

Güzel bir söz söylemek sadakadır.

Namaza giderken attığın her adıma bir sadaka sevabı vardır.

Gelip geçenleri rahatsız eden bir şeyi yoldan alıp atman bir sadakadır.”

Buhârî, Sulh 11, Cihâd 72, 128; Müslim, Zekât 56. Ayrıca bk. Müslim, Müsâfirîn 84, Ebû Dâvûd, Tatavvu 12,

Edeb 160

……………………………………………………………………………

21-) YETİMLERİ KORUMAK

ا:تعالىوقال اتقهرفالاليتيمفأم ائلوأم تنهرفالالس

“Yetimi sakın üzme, senden bir şey isteyeni azarlama!” Duhâ sûresi (93), 9-10

ةفياليتيموكافلأنا»:وسل معليهللاصلىللا رسولقال:قالعنهللا رضيسعد بنسهلوعن الجن

ابةوأشار«هكذا ب ج،والوسطىبالس بأمورهالقائم:«اليتيمكافل»و.البخاريرواه.«بينهماوفر .

Sehl İbni Sa`d radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem:

“Ben ve yetimi himâye eden kimse cennette şöylece beraber bulunacağız” buyurdu ve işaret parmağıyla

orta parmağını, aralarını biraz aralayarak, gösterdi.

Buhârî, Talâk 25, Edeb 24. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Edeb 123; Tirmizî, Birr 14

……………………………………………………………………………

22-) KADIN HAKLARI

بالمعروفوعاشروهن :تعالىللا قال

“Kadınlarla iyi geçinin.” Nisâ sûresi (4), 19

مؤمنيفركل»:وسل معليهللاصلىللا رسولقال:قالعنهللا رضيهريرةأبيوعن

مسلمرواه«غيره»:قالأو«آخرمنهارضيخلقاامنهاكرهإنمؤمنةا .

Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyur-

du:

“Bir kimse karısına kin beslemesin. Onun bir huyunu beğenmezse, bir başka huyunu beğenir.” Müslim,

Radâ` 61

……………………………………………………………………………………...

23-) AİLE GEÇİMİ

نأنفقتموما يخلفهفهوشيء م

“Siz hayıra ne harcarsanız, Allah onun yerine yenisini verir.” Sebe’ sûresi (34), 39

فيأنفقتهدينار»:وسل معليهللاصلىللا رسولقال:قالعنهللا رضيهريرةأبيوعن

قتودينار،رقبة فيأنفقتهودينار،للا سبيل ،علىبهتصد ،أهلكعلىأنفقتهودينارمسكين

مسلمرواه«أهلكعلىأنفقتهال ذيأجرااأعظمها .

Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyur-

du:

“Allah yolunda (cihâd edilmesi için) sarfettiğin para, köle âzâd etmek için harcadığın para, fakire sadaka

verdiğin para ve bir de aile fertlerinin ihtiyaçları için harcadığın para var ya! İşte bunların içinde sana en çok

sevap kazandıracak olanı, ailen için harcadığın paradır.” Müslim, Zekât 39

…………………………………………………………………………….

24-) AİLE SURUMLULUĞU

الةأهلكوأمر عليهاواصطبربالص

1. “Ailene namaz kılmayı emret! Kendin de namaza dört elle sarıl!.” Tâhâ sûresi (20), 132

كل كم»:يقولوسل معليهللاصلىللا رسولسمعت:قالعنهماللا رضيعمرابنوعن

تهعنمسئولوكل كم،راع تهعنومسئول،راع والمام،رعي جل،رعي أهلهفيراع والر

تهعنومسئول تهاعنومسئولةزوجهابيتفيراعيةوالمرأة،رعي فيراع والخادم،رعي

دهمال تهعنومسئولسي عليهمتفق«رعيتهعنومسئولراع فكل كم،رعي .

İbni Ömer radıyallahu anhümâ’dan rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’i şöyle bu-

yururken dinlemiştir:

“Hepiniz çobansınız; hepiniz güttüğünüz sürüden sorumlusunuz. Devlet reisi de bir çobandır ve sürüsün-

den sorumludur. Erkek ailesinin çobanıdır ve sürüsünden sorumludur. Kadın kocasının evinin çobanıdır ve

sürüsünden sorumludur. Hizmetkâr efendisinin malının çobanıdır; o da sürüsünden sorumludur. Netice itiba-

riyle hepiniz çobandır ve güttüğü sürüden sorumludur.”

Buhârî, Cum`a 11, İstikrâz 20, İtk 17, 19, Vesâyâ 9, Nikâh 81, 90, Ahkâm 1; Müslim, İmâre 20. Ayrıca bk.

Ebû Dâvûd, İmâre 1, 13; Tirmizî, Cihâd 27

……………………………………………………………………………..

25-) KOMŞU HAKKI

ابهتشركواولللاواعبدوا اوبالوالدينشيئا والجاروالمساكينواليتامىالقربىوبذيإحسانا

احبالجنبوالجارالقربىذي بيلوابنبالجنبوالص منيحب لللاإن أيمانكمملكتوماالس

امختالاكان فخورا “Allah’a ibadet edin ve ona hiçbir şeyi ortak koşmayın. Anaya, babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara,

yakın komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki arkadaşa, yolcuya ve mâliki bulunduğunuz kimselere iyi davra-

nın.” Nisâ sûresi (4), 36

زالما»:وسل معليهللاصلىللا رسولقال:قالعنهماللا رضيوعائشةعمرابنوعن

ثهأن هظننتحت ىبالجاريوصينيجبريل عليهمتفق«سيور .

İbni Ömer ve Âişe radıyallahu anhümâ’dan rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem

şöyle buyurdu:

“Cebrâil bana komşuya iyilik etmeyi tavsiye edip durdu. Neredeyse komşuyu komşuya mirasçı kılacak

sandım.” Buhârî, Edeb 28; Müslim, Birr 140-141. Ayrıca bk. Tirmizî, Birr 28; İbni Mâce, Edeb 4

……………………………………………………………………………

26-) ALLAH İÇİN SEVMEK

د حم سولم اءمعهوال ذينللا ر اتراهمبينهمرحماءالكف ارعلىأشد عا ارك دا يبتغونسج نفضالا للا م

ا نوجوههمفيسيماهمورضوانا جودأثرم وراةفيمثلهمذلكالس رجأخكزرع اإلنجيلفيومثلهمالت

اعيعجبسوقهعلىفاستوىفاستغلظفآزرهشطأه ر وعدالكف اربهمليغيظالز وعملواآمنواال ذينللا

الحات غفرةامنهمالص ام اوأجرا عظيما

“Muhammed, Allah’ın elçisidir. Onunla beraber bulunanlar kâfirlere karşı çok şiddetli ve metin, kendi ara-

larında pek yumuşak ve gayet merhametlidirler. Onları rükû ve secde ederken, Allah’tan lûtfunu ve

hoşnudluğunu dilerken görürsün. Sîmâları yüzlerindeki secde izinden bellidir. İşte bu, onların Tevrat’ta

anlatılan vasıflarıdır. İncil’deki vasıfları da şöyledir: Bir ekin tohumu gibidirler ki, o tohum filiz çıkarır, filiz-

leri kuvvetlenir, kalınlaşır, sapı üzerinde dimdik durur. Bu çiftçilerin hoşuna gider. Allah bunları böylece

çoğaltıp kuvvetlendirmekle kafirleri öfkelendirir. Onlardan iman edip yararlı işler işleyenlere Allah bağış-

lanma ve büyük bir ecir va’detmiştir.” Fetih sûresi (48), 29

اإليمانحالوةبهن وجدفيهكن منثالث»:قالوسل معليهللاصلىالنبيعنعنهللا رضيأنس وعن

يكونأن: اإليهأحب ورسولهللا هلالمرءيحب وأن،سواهما،مم فييعودأنيكرهوأن،لل إل يحب

أنقذهأنبعدالكفر ارفييقذفأنيكرهكمامنه،للا عليهمتفق«الن . Enes İbni Mâlik radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle

buyurdu:

“Üç özellik vardır; bunlar kimde bulunursa o, imanın tadını tadar:

Allah ve Resûlünü, (bu ikisinden başka) herkesden fazla sevmek.

Sevdiğini Allah için sevmek.

Allah kendisini küfür bataklığından kurtardıktan sonra tekrar küfre dönmeyi, ateşe atılmak gibi çirkin ve tehli-

keli görmek.” Buhârî, Îmân 9, 14, İkrah 1, Edeb 42; Müslim, Îmân 67.Ayrıca bk. Tirmizî, Îmân 10

……………………………………………………………………………

27-) ALLAHTAN KORKMAK

لشديدرب كبطشإن ”.

“Şüphesiz Rabb’inin yakalayıp tutuşu pek şiddetlidir. Bürûc sûresi (85), 12

عمانوعن إن »:يقول،وسل معليهللاصلىللا رسولسمعت:قال،عنهماللا رضي،بشير بنالن

ارأهلأهون أن يرىمادماغهمنهمايغليجمرتانقدميهأخمصفييوضعلرجلالقيامةيومعذابااالن

ه،عذاباامنهأشد أحداا عليهمتفق«عذاباالهونهموإن . Nu’mân İbni Beşîr radıyallahu anhümâ’dan rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’i

şöyle buyururken işittim demiştir:

“Şüphesiz kıyamet gününde cehennemliklerin azâbı en hafif olanı, ayaklarının altına iki kor konulup da bu

sebeple beyni kaynayan kişidir. Oysa o, hiç kimsenin kendisinden daha şiddetli azâb gördüğünü zannetmez.

Halbuki kendisi, cehennemliklerin azâbı en hafif olanıdır.”

Buhârî, Enbiyâ 1, Rikak 51; Müslim, Îmân 362-364. Ayrıca bk. Tirmizî, Cehennem 12

……………………………………………………………………………

28-) ALLAHTAN ÜMİDİ KESMEMEK

حمةمنتقنطوالأنفسهمعلىأسرفواال ذينعباديياقل إن للا ر نوبيغفرللا االذ إن هجميعا

حيمالغفورهو الر

“De ki: Ey nefislerine karşı haksızlık yapmakta aşırı giden kullarım! Allah’ın rahmetinden ümit kesmeyin.

Allah bütün günahları bağışlar. Çünkü O, yarlığayıcı ve bağışlayıcıdır.” Zümer sûresi (39), 53

رضي،الخطاببنعمروعن منامرأةفإذابسبيوسل معليهللاصلىللا رسولقدم:قال،عنهللا

بي اوجدتإذ،تسعىالس عليهللاصلىللا رسولفقال،فأرضعته،ببطنهافألزقتهأخذتهالسبيفيصبيا

ارفيولدهاطارحةاالمرأةهذهأترون»:وسل م »:فقال.وللا ل:قلنا؟الن هذهمنبعبادهأرحملل

عليهمتفق«بولدها .

Ömer İbnü’l-Hattâb radıyallahu anh şöyle dedi:

“(Bir keresinde) Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’e (ayrı düştüğü) çocuğuna duyduğu özlemden dolayı

rastladığı her çocuğu kucaklayan, göğsüne bastırıp emziren bir kadının da aralarında bulunduğu bir esir

grubunu getirdiler. Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem çevresindekilere (o kadını işaretle):

- “Bu kadının çocuğunu ateşe atacağına ihtimal verir misiniz?”diye sordu.

- Aslâ, atmaz! dedik. Bunun üzerine Hz. Peygamber:

- “İşte Allah Teâlâ kullarına, bu kadının yavrusuna olan şefkatinden daha merhametlidir” buyurdu.

Buhârî, Edeb 18; Müslim,Tevbe 22. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Cenâiz 1; İbni Mâce, Zühd 35

……………………………………………………………………………

29-) ALLAH’A DUYULAN SAYGIDAN DOLAYI AĞLAMANIN DEĞERİ

ون اويزيدهميبكونلألذقانويخر خشوعا

“(Kur’an okunduğu zaman) ağlayarak yüzüstü secdeye kapanırlar. Kur’an onların saygısını artırır.”

İsrâ sûresi (17), 109

ليس»:قالوسل معليهللاصلىالنبي عن،عنهللا رضي،الباهلي عجالنبنصدي أمامةأبيوعن

للا سبيلفيتهراقدم وقطرةللا خشيةمندموع قطرة:وأثرين.قطرتينمنتعالىللا إلىأحب شيء

الترمذيرواه«تعالىللا فرائضمنفريضة فيوأثرتعـالىللاسبيلفيفأثرالثرانوأما،تعالى

حسنحديث:وقال .

منها،كثيرةأحاديثالبابوفي :

Ebû Ümâme Suday İbni Aclân el-Bâhilî radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Peygamber sallallahu

aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“Allah katında hiçbir şey, iki damla ve iki izden daha sevimli değildir: Allah korkusuyla akıtılan gözyaşı

damlası ve Allah yolunda dökülen kan damlası. İki iz ise, Allah yolunda çarpışırken alınan yara izi ve Al-

lah’ın emrettiği farzlardan birini yerine getirmekten kalan kulluk izidir.”

Tirmizî, Fezâilü’l-cihâd 26

……………………………………………………………………………

30-) NİMETLERİN HESABI

عيمعنيومئذ لتسألن ثم الن

“Sonra, o gün, size verilen nimetten elbette hesaba çekileceksiniz.” Tekâsür sûresi (102), 8

تبذلإنإن ك:آدمابنيا»:وسل معليهللاصلىللا رسولقال:قالعنهللا رضيأمامةأبيوعن

،علىتالمول،لكشر تمسكهوأن،لكخيرالفضل :وقالالترمذيرواه«تعولبمنوابدأكفاف

صحيححسنحديث .

Ebû Ümâme radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle bu-

yurdu:

“Ey âdemoğlu! İhtiyacından fazla olan malını sadaka vermen senin için hayırlıdır. Eğer vermeyip elinde

tutarsan, senin için kötüdür. Yeterli miktarda mala sahip olmaktan dolayı Allah katında sorumlu tutulmazsın.

Harcamaya, bakmakla yükümlü olduklarından başla.”

Tirmizî, Zekât 32. Ayrıca bk. Müslim, Zekât 97

……………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………