คำบรรยายใต้ภาพ anatomy of eye and visual system
TRANSCRIPT
ค าบรรยายใตภาพ Anatomy of eye and visual system
Slide3
Visual system (ระบบรบภาพ) เปน special sensation อยางหนง โดยแสงจากวตถเมอกระทบตาจะผาน visual
apparatus เกดเปนภาพท retina ซงม rod และ cone cell เปน receptor ท าปฏกรยาเฉพาะกบแสง โดยเปลยน
พลงงานแสงเปนกระแสประสาทสงเขาไปยง bipolar neuron ของ retina (first order neuron) axon ของ bipolar
neuron น synapse กบ dendrite หรอ body ของ multipolar ganglion cells (second order neuron) จากนน
axon รวมกนเปน optic nerve ไป synapse ท lateral geniculate nucleus (third order neuron อยใน thalamus).
หลงจากน fiber รวมเปน visual radiation ไปสนสดท calcarine (Visual cortex) cortex (Brodmann area 17) ใน
occipital lobe
ทางเดนสญญาณประสาทรบภาพ (Visual pathway) จงประกอบดวย
1. retina
2. optic nerve
3. optic chiasm
4. optic tract
5. lateral geniculate body
6. optic radiation
7. visual cortex
Slide4
โครงสรางส าคญทเปนดานแรกของการมองเหน คอ ลกตา ดงนนกอนอนเรามาท าความรจกโครงสรางตางๆ
ของตากอน
ตา (eye) มาจากภาษาลาตนวา oculus ภาษากรกวา ophthalmos ลกษณะทรงกลม 2 วงซอนกนอยใน
เบาตา 1/6 ดานหนาลกตายนออกมานอกเบาตา ลกษณะโปรงใส โคงนน 5/6 ดานหลงฝงอยในเบาตา ม optic
nerve ยนเขาไปตดตอกบสมอง ประกอบดวยผนง 3 ชน คอ
1. ผนงชนนอก (outer fibrous layer หรอ tunica fibrosa) ประกอบดวย 2 สวน คอ cornea (กระจกตา) และ
sclera (เยอตาขาว)
2. ผนงชนกลาง (middle vascular layer, หรอ uveal tract) ประกอบดวย 3 สวน คอ choroid, iris (มานตา) และ
ciliary body
3. ผนงชนใน (inner retinal layer หรอ neural layer) เปน photoreceptive layer ท าหนาทรบแสง เรยกวา retina
ประกอบดวย 2 ชน คอ ดานในเปนชนทมเซลลรบความรสกจากพลงแสง เรยกวา neural retina และดานนอกเปน
ชนทตดกบเยอคอรอยดซงมรงควตถ เรยกวา pigmented retina
โครงสรางอนภายในลกตา ไดแก lens (แกวตา) aqueous humor และ vitreous body
สวนดานหลงม optic nerve แทงทะลผานผนงทง 3 ชน โดยตรงกลางเปน central vessels อย และถกหมดวยเยอ
หมสมองทลอดผานเขามาในเบาตา
Slide 5
ส าหรบการมองเหนนนแสงทสะทอนจากวตถเมอกระทบตาจะผาน visual apparatus เรมตงแต cornea, aqueous
humor, lens, vitreous body ซงจะท าใหเกดการหกเหของแสง แลวแสงจะไปตกท retina ดงนนจะขอกลาวถง
โครงสรางทส าคญบางโครงสรางเทานน
โครงสรางแรกกคอ cornea
Cornea หรอกระจกตาเปนโครงสรางทมลกษณะโปรงใสอยสวนหนาของลกตา ดานหนากระจกตาถกเคลอบ
ดวยฟลมน าตา กระจกตาเปน refractive media หรอตวกลางท าใหเกดการหกเหของแสงจงเปนโครงสรางหลกใน
การรวมแสงทสะทอนจากวตถผานเขาไปในลกตาเพอตกและโฟกสทเรตนา ถาผวกระจกตาไมเรยบหรอรปรางผดไป
มผลตอการหกเหแสงซงมผลตอการมองเหน เชน ถาผวกระจกตามความโคงมากท าใหเกดการหกเหของแสงมาก
เกนไปแสงตกโฟกสทดานหนาตอเรตนา ท าใหภาพทเรตนาไมชดเกดภาวะสายตาสน เปนตน
Slide 6
Cornea ประกอบดวย 5 ชน คอ
1. corneal epithelium หรอ anterior epithelium ; อยชนนอกสดตอเนองกบ bulbar conjunctiva ท limbus
เปนชนของเซลลแบนๆ จดตว 5 – 7 ชน ไมมเคอราตนปกคลม หรอเรยกวา stratified squamous
nonkeratinized epithelium หนาประมาณ 50 –60 ไมโครเมตร ทผวยอดของเซลลม microvilli จ านวน
มากซงม glycocalyx ปกคลม ท าใหยดกบฟลมน าตาไดอยางมนคงแขงแรงและผวดานหนาของกระจกตา
สามารถเกบความชมชนไดตลอดเวลาจากแผนฟลมน าตา เนอเยอบผวของกระจกตารบความรสกไวมาก
เนองจากม free nerve ending มาสนสดจ านวนมาก โดยเสนใยประสาททอดขาม Bowman layer เขา
มาแลวไมถกหมดวย myeline sheath
2. anterior limiting lamina หรอ Bowman’s layer เดมเคยเรยกวา Bowman’s membrane เปนชนทไมม
เซลล ลกษณะโปรงใส ไมสามารถสรางขนทดแทนใหมได หนาประมาณ 8 – 12 ไมโครเมตร (บางต าราบอก
วาหนา 6 – 9 ไมโครเมตร) ผวดานหนาแยกจากชนเนอเยอบผวดวย basal lamina บางๆ ผวดานหลง
รวมกบชน stroma โดยเปนสวนหนาสดของ stroma จดใหเปนอกชนหนงของกระจกตาไมใชเปนเพยงแค
membrane ประกอบดวย เสนใยคอลลาเจน ชนดละเอยด จดเรยงตวไมเปนระเบยบ ชนนท าหนาทเปน
ก าแพงปองกนการรกรานจากเชอโรคและการบาดเจบ
3. Substantia propria (Stroma) เปนชนหลกของกระจกตา หนาประมาณ 90% ของกระจกตา มความโปรงใสสง
มาก ประกอบดวย มดเสนใยคอลลาเจน (dense collagenous connective tissue) ทจดเรยงตวเปนชนๆ เรยง
ขนานกบผวกระจกตาประมาณ 200 – 250 lamellae แตละชนจดเรยงตวกนอยางเปนระเบยบแบบแผนในลกษณะ
ไขวสลบกนไปมาในมมทแตกตางกนคลายฟนปลาท าใหมความทนทานตอการผดรปและการบาดเจบสง
นอกจากนนยงพบ fibroblasts รปรางคลายดาวแทรกระหวาง collagen bundles ดวย เรยกเซลลนวา keratocyte
ชนนไมมหลอดเลอดและหลอดน าเหลอง แตพบเสนใยประสาทรบความรสกบรเวณดานหนาในระหวางทวงเขาไป
เลยงเนอเยอบผว
4. posterior limiting lamina หรอ Descemet’s membrane เปนชน basement membrane ของ endothelium
ซงเปน basement membrane หนงทหนาทสดของรางกาย แตเปนชนบางๆ ของกระจกตา หนาประมาณ 17 m.
สรางมาจากชน endothelium ของกระจกตา
5. mesothelium หรอ corneal endothelium เปนชนของเซลลแบนๆ ทจดตวชนเดยวหรอ simple squamous
epithelium สมผสกบ aqueous humor ภายในเซลลม organelles จ านวนมากโดยเฉพาะ mitochondria ขนาด
ใหญ บงชวามบทบาทส าคญในการขนสงสารอาหารจาก aqueous humor เขาสกระจกตา
Slide8
ภาพนแสดงชนตางๆ ของ cornea เมอถกยอมดวย H&E ซงประกอบดวย 5 ชน คอ
สรป กระจกตาเปนโครงสรางทไมมเลอดมาเลยงโดยตรงและไมมการระบายน าเหลอง แตไดรบสารอาหารโดยการ
ซมผานเขามาจาก aqueous humor และจากรางแหหลอดเลอดฝอยบรเวณ limbus แตมเสนประสาทรบความรสก
จาก long ciliary nerve ของ ophthalmic division ของ trigeminal nerve โดยสวนปลายเปน free nerve
ending รบความรสกเจบปวด สมผส และเชอวารบความรสกเกยวกบอณหภมดวย นอกจากนเสนใยประสาทของ
กระจกตายงท าหนาทเปนเสนใยประสาทน าเขาของ corneal reflex ดวย
Slide 9
ในสวนของ sclera เปนสวนสขาวทบแสง เหนยว ทนตอแรงดง สามารถยดขยายและบดงอไดมากท าใหชวย
ปกปองอนตรายใหกบโครงสรางของลกตาและชวยใหลกตาคงรปรางไดเมอถกยดดวยแรงดนภายในลกตาหรอแรง
ดงจากการหดตวของกลามเนอทมายดเกาะ สวนใหญอยดานหลงลกตา แตมองเหนไดจากดานหนาเปนสวนทเรา
เรยกวาตาขาว ดานหลงถกแทงทะลดวย optic nerve รอยตอระหวาง 2 สวน เรยกวา limbus
Slide 10
(sclera)
โครงสรางเปน dense fibroelastic connective tissue ทมเสนใยคอลลาเจนเปนสวนประกอบหลก โดยการจดตว
ของเสนใยคอลลาเจนมลกษณะเปน bundles ทประสานเปนรางแหไมเปนระเบยบ และยงพบ elastic tissue
ลกษณะทบแสงแทรกอยดวย
Slide 11
ในสวน Choroid เปนแผนเยอสน าตาลบผวดานในเยอตาขาวมหลอดเลอดอยภายในจ านวนมาก ยดตดกบ
ผวดานใน sclera หลวมๆ ยกเวนบรเวณท optic nerve แทงทะลออกมา ดานหนาสนสดท ora serrata และ
ตอเนองกนเปน ciliary body และ iris
Ciliary body ลกษณะคลายลม ดานนอกตดกบ chloroid ผวดานในบดวยเยอบผว 2 ชน ยนเขาไปทแกวตา
ลกษณะคลายนวมอเรยกวา ciliary processes ประมาณ 60-80 อน เนอเยอบผวของ ciliary body จะยนเขาไป
เปน suspensory ligament ยดแกวตาไว
Slide 12
ลกษณะทางจลกายวภาคศาสตรของ ciliary body ประกอบดวย 3 ชน คอ
1. ชนเนอเยอบผว (ciliary epithelium)
2. ชน stroma
3. ชนกลามเนอเรยบ ciliary
ในชนเนอเยอบผวประกอบดวย cuboidal epithelium 2 ชน ชนนอกเปน pigmented cells ซงเตมไปดวย
melanin ชนนตอเนองมาจาก pigmented epithelial layer ของ retina ชนในเปน nonpigmented cells ทตอ
เนองมาจาก receptor layer ของ retina
ในชน stroma โครงสรางสวนใหญ เปน loose connective tissue ทม elastic fibers หลอดเลอด
fibroblast และ melanocytes จ านวนมาก
ดานหนาสวนปลายแหลมของรปลมภายในมกลามเนอเรยบบางๆ ของ ciliary muscle เรยงตว 3 แบบ คอ เรยงตว
ตามยาว meridional (longitudinal) fiber ยนแผกระจายเปนแนวรศม อยชนนอกสด ชนกลางเรยงตวแนวเฉยง
(oblique fibres หรอ radial fibres) ชนในสดเรยงตวเปนวง (circular fibres) ยนเขาไปทฐานของ ciliary process
กลามเนอนถกเลยงดวย parasympathetic fiber จาก oculomotor nerve เมอกลามเนอหดตว ciliary body จะ
เคลอนไปขางหนาท าให suspensory ligament หยอนตว แกวตานนออกโดยเฉพาะดานหนาท าใหมองภาพ
ระยะใกลไดชด
การปรบแตงความโคงของแกวตาท าใหสามารถมองวตถระยะใกลและไกลได เรยกวา accommodation ของแกวตา
Slide13
ภายในชองดานหนาของลกตาบรเวณมมระหวางมานตากบกระจกตาเปนซอกทอยของเนอเยอเกยวพนลกษณะร
พรนคลายฟองน าวนเปนวงรอบลกตา เรยกวา trabecular meshwork รวมทงเปนทอยของ canal of Schlemm ซง
วางบนผวดานนอกของ trabecular meshwork
aqueous humor ถกสรางจากเซลลบผวของ ciliary process หลงเขาสชองดานหลงของลกตา ไหลผานรมานตา
เขาชองดานหนาของลกตา คอยๆ ซมผานเขาส inter และ intra trabecular space ของ trabecular meshwork ท
ละนอยเขาไปท canal of Schlemm แลวจงระบายออกไปยงระบบไหลเวยนเลอด
การอดตนของระบบทางเดนของ aqueous humor ท าใหความดนในลกตาเพมสงขน มผลใหเรตนาบาดเจบและ
เปนสาเหตของการตาบอดไดถาไมไดรบการรกษา ภาวะเชนน เรยกวา ตอหน (glaucoma)
Slide 17
Iris เปนแผนเยอบางๆ ยนจากสวนหนาของ ciliary body ปลายดานหนาไมยดตดกนท าใหเกดเปนรมานตา (pupil)
อยตรงกลางซงเปนชองทางของแสงผานเขา
Slide 18
- มานตามผว 2 ดาน ผวดานหนาไมมเยอเยอบผวปกคลม มลกษณะเปนรวหรอลกคลนซงจะยดออกเมอรมานตา
หด และเปนคลนอกครงเมอรมานตาขยาย
สวนผวดานหลงถกบดวยเนอเยอบผวทมเซลลสรางรงควตถอยทง 2 ชนและเปนสวนตอมาจากชน pigmented
ของเรตนา
โดยชน posterior pigment epithelium เปนเซลลรปลกบาศก ขนาดใหญ มรงควตถมาก มองเหนไดดวยตาเปลา
โดยปรากฏเปนสด าอยบนผวดานหลงของมานตา
สวนเซลลชนท 2 เปน myoepithelial cells
เนอเยอบผว 2 ชนของ iris นตอเนองมาจาก ciliary body โดยชน nonpigmented ใน ciliary body จะม pigment
หนาแนนมากใน iris ขณะทในชนลกซงม pigment มากใน ciliary body จะเปนชน myoepithelial cells ซงม
pigment นอยใน iris แตถกแทนทดวยกลามเนอเรยบ dilator pulillae
- ชน stroma เปนชนของ loose connective tissue ทมองคประกอบเปนเซลล fibroblast melanocytes และเสน
ใยคอลลาเจน ในมนษยชนนม mast cells และ macrophages จ านวนมากอยรอบๆ หลอดเลอด โดย
macropharges มรงควตถมาก อยกนเปนกลมรปไข ขนาดใหญ เรยกวา ‘Clump cells’
- ชนกลามเนอเรยบ dilator pupillae เปนชนของ myoepithelial cells ซงเจรญเปลยนแปลงมาจากเนอเยอบผว
ของมานตา สวนยอดมรงควตถจางๆ ยนเขาไป
Slide 19
สวนกลามเนอ sphinctor pupillae เปนกลามเนอเรยบทมลกษณะเปนแผนวนเปนวงกลมตามวงของมานตา กวาง
ประมาณ 1 มลลเมตร อยทสวนปลายของ iris ในชน stroma
กลามเนอทง 2 มดถกควบคมดวยระบบประสาทอตโนมตทแตกตางกนโดย
- กลามเนอ dilator pulillae ถกเลยงดวยเสนใยประสาทชนดไมม myeline sheath หมของเสนประสาท
sympathetic ทมตวเซลลอยท superior cervical ganglion
เมอกลามเนอนหดตวท าใหรมานตาขยายใหญขน
- สวน sphictor pupillae ถกเลยงดวยเสนใยประสาท parasympathetic จาก oculomotor nerve โดยม post
ganglionic fibers มาจาก ciliary ganglion มาตาม short ciliary nerve เขามาทตา และพบวาม sympathetic
fiber เขามาทกลามเนอนดวย
Slide21
ถดเขาไปเปนชองดานหนา lens ซงบรรจของเหลวใสเรยกวา aqueous humor ทถกสรางจากเยอบผวของ ciliary
body หลงจากสรางขนมาจะมทศทางการไหลจาก posterior chamber เขาส anterior chamber และระบาย
ออกไปทมมระหวาง cornea กบมานตา ผานออกไปทาง canal of Schalemm ชองนถกแบงออกเปน anterior
และ posterior chambers
ถดเขาไปเปน lens ซงถกยดไวกบ suspensory ligament หรอ Lens zonules
Slide22
lens เปนโครงสรางส าคญของการมองเหน เปน refractive media เชนเดยวกบ cornea แตก าลงการหกเหแสง
(refractive power) ของแกวตานอยกวากระจกตา (~12 dioptres) ลกษณะรปไข นนออก 2 ดาน
(biconvex)โปรงใส ยดหยนสง ไมมหลอดเลอดมาเลยง ไดรบอาหารจาก aqueos humor และ vitreous humor
วางอยหลงมานตา หนาตอ vitreous body ดานขางถกรงใหอยในต าแหนงดวย lens zonule ดานหนาโคงนอยกวา
ดานหลง ภายในประกอบดวย lens fiber อดซอนกนหลายชนและถกหมดวย lens capsule ขณะเปนทารกแกวตา
คอนขางกลมแตเมออายมากขนจะแบนลง การหดตวของกลามเนอ ciliary ทอยใน ciliary body ท าใหตามองเหน
วตถระยะตางๆไดชด
แกวตาจะสญเสยลกษณะโปรงใสเมออายมากขน ท าใหมลกษณะขนมว เรยกวา ตอกระจก (cataract) แกวตา
ประกอบดวยโครงสราง 3 ชน ดงน
1. lens capsule เปน basement membrane หนาและเรยบ
2. anterior epithelium หรอ lens epithelium อยดานหนาใตแคปซล ลกษณะเปน simple cuboidal
epithelium
3. lens substance เปนสวนเนอ lens ประกอบดวย 2 สวน คอ cortex อยรอบนอก และ nucleus อยดานใน
เซลลรอบนอกจะเปนเซลลทรงสงทมนวเคลยส และ organelles ตางๆ เมอเซลลแกจะเคลอนตวเขาสศนยกลางของ
แกวตาจดตวเปนสวน nuclear lens cell fibers เซลลกลมนนวเคลยสและ organelle ภายในเซลลจะหายไป และ
ภายในซยโทพลาสซมของเซลลทแกเตมทจะเตมไปดวย cytoskeleton
Slide25
ส าหรบ viteuous body อยภายในชองดานหลง lens ลกษณะโปรงใส หนด ถกหมดวย vitreous membrane ท า
หนาทรกษาสภาพและคงรปรางของลกตา ชวยพยงแกวตาและเรตนา ชวยใหเรตนายดเปนผนงของลกตา ปรมาณ
ของ vitreous body จะคงทตลอดไมมการสรางทดแทนขนมาใหมถาสญเสย
ชนในสดเปน retina ม 2 สวน คอ สวนทตอบสนองตอแสง (photosensitive region) มเซลลท าหนาทรบแสง กบ
สวนทไมตอบสนองตอแสง (non-photosensitive region) บรเวณทส าคญม 3 บรเวณ คอ
1. Optic disk เปนบรเวณท axons ของ ganglion cells แทงทะล sclera ของลกตารวมกนเปน optic nerve แสงท
ตกลงบรเวณนท าใหไมเหนภาพจงเรยกบรเวณนวา blind spot
2. Macula lutea หรอ yellow spot อยดานนอกตอ optic disk และอยในแนวแกนสายตา (visual axis) ของลกตา
ซงสามารถรบภาพไดชดเจน
3. Fovea centralis เปนแองเลกตรงกลาง macula lutea บรเวณนมแต cone cells เทานนเปนบรเวณทรบภาพได
ชดเจนทสด
Slide26
ส าหรบเซลลใน retina ม 4 กลม คอ
1 Photoreceptor neurons ประกอบดวย rods cell, cone cell
2 Conducting neurons ประกอบดวย bipolar cell, ganglion cell
3 Association neurons ประกอบดวย horizontal cell, amacrine cell
4 Supporting neuroglial cells ประกอบดวย Muller cells, astrocyte, microglia
เซลลของเรตนาจดตวเปนชนอยางเปนระเบยบทงหมด 10 ชนมองเหนไดจากการศกษาดวยกลองจลทรรศนเรยง
จากดานนอกเขามา ดงน
- Muller’s cell เปนเซลลค าจนหลกของเรตนา พบทกชน สวนปลายกวางออกเปน foot process อยใกลกบ inner
limiting membrane โดย inner limiting membrane ท าหนาทเปน basal lamina ใหกบเซลลนและแยกเรตนาออก
จาก vitreous body สวน cytoplasmic process ของเซลลนจะแทรกอยและเตมชองวางทอยระหวาง
photoreceptors, bipolar และ ganglion จนเตม สวนปลายอกดานของเซลลม zonula adherens และ microvilli
ยนออกมาจบกบ inner segment ของ photoreceptor กลายเปน external limiting membrane
- amacrine cell มขนาดใหญ รปไข พบทขอบดานในของ inner nuclear layer หรอ bipolar cell layer พบ
ประมาณ 25 ชนด ตวเซลลมกมลกษณะเปน flask shaped และม dendritic process จ านวนมาก สนสดโดย
ตดตอกบ bipolar และ ganglion ซงอยใน inner plexiform layer รปรางของ dendritic field แตกตางกนมาก
สามารถแบงออกเปนชนดยอยๆไดหลายชนดโดยใชเกณฑการพจารณาแตกตางกน เชนแบงเปน diffuse,
starburst และ stratified โดยชนด diffuse สามารถเขาไปบรเวณแคบๆ ทกวางประมาณ 25 ไมโครเมตร สวนชนด
อนจะกระจายออกไปกวางเปนหลายมลลเมตรคลายกบแขนงของแอกซอน นอกจากนนยงแบงโดยใช
neurotransmitter เปนเกณฑ เชน GABAergic, dopaminergic, acetylchloline หรออาจใชลกษณะรปรางเปน
เกณฑ เซลลชนดนท าหนาทเปน modulation (หรออาจยบยง) สญญาณทจะเขาสเซลล ganglion
- astrocytes ไมใชเซลลค าจนหลกของเรตนา แตมบทบาทชวยให Muller’s cell ท าหนาทไดสมบรณ พบใน
ganglion cell layer, inner plexiform layer และดานนอกของ inner nuclear layer โดยรวมกนอยคลายรวงผงทไม
เปนระเบยบ ตงฉากกบกลมของเซลล Muller ม 2 ชนด คอ fibrous astrocyte ลกษณะยาว กบ protoplasmic
astrocyte ลกษณะกลม ทง 2 ชนดม fibril ขนาดเสนผาศนยกลาง 10 นาโนเมตร มกวางตงฉากกบเซลลประสาทจง
ดเหมอนท าใหเซลลนมบทบาทในการแยกชนของเซลลประสาทในเรตนา เปนการปองกนสญญาณทไมตองการหรอ
ผลกระทบจากเซลลประสาทขางเคยง
microglia เปนสวนหนงของระบบ mononuclear phagocyte ซงอยในระบบประสาทสวนกลาง พบไดทกชน
การศกษาสนบสนนวาเปนเซลล macrophage ทอยในระยะพก ขณะทเรตนามการบาดเจบเซลลนจะท างานและ
เคลอนตวเขาไปจบกนแตยงเปนทถกเถยงกนมากวาเซลลนจะแสดง MHC class II บนผวของเซลลและเปนสวน
หนงของ antigen- presenting cells หรอไม
- เซลล horizontal ตงชอตามลกษณะของ cell process ทยนออกไปในแนวขวาง มรปรางแตกตางกน 2
แบบ คอ
1 ชนด A มขนาดใหญ ไมมแอกซอน ม dendrite ใหญสมผสกบเซลล cone เทานน ม receptive fields ใหญกวา
ชนด B
2 ชนด B ม dendritic tree เปนกลมขนาดเลกทสมผสกบเซลล cone โดยเฉพาะ มแอกซอนยาวมากกวา 300
ไมโครเมตรทสวนปลายสมผสกบเซลล rod
เซลล rod 1 เซลลตดตอกบเซลล horizontal อยางนอย 2 เซลล
เซลล cone 1 เซลลตดตอกบเซลล horizontal 3 – 4 เซลล
ในสตว primate พบเซลลน 2 ชนด คอ H I (คลายกบชนด B) และ H II (คลายกบชนด A) ทง 2 ชนดนมแอกซอนทง
ค ในเรตนามนษยมชนดท 3 คอ H III
ในสตว primate เซลล H I ม dendrite สมผสกบเซลล cone ประมาณ 7 เซลล ทใกลๆ fovea อาจมากถง 18 เซลล
สวนแอกซอนจะผานออกไปดานขางและสนสดโดยหางออกไปประมาณ 1 มลลเมตร ปลายทสนสดจะบานออกเปน
รปพดและยนเขาไปใน rod spherules กลายเปน lollipop-like ending
เซลล H II ม dendritic tree เปนเสนฝอยคลายใยแมงมมมากกวา H I และสมผสกบเซลล cone 2 ครงหรอ
มากกวา ขนาดแอกซอนสนกวาและสวนปลายเปน wispy terminals สมผสกบ cone pedicles ตวเซลลอยดาน
นอกของ inner nuclear layer แขนงของเซลลนอยในชน outer plexiform layer และสมผสกบ cone pedicle
เซลล horizontal หลง inhibitory neurotransmitter โดยเฉพาะ – aminobutyric acid (GABA)
Slide27
1 Pigmented epithelial layer เซลลเรยงตวกนชนเดยวบน Bruch’s membrane
2. Photoreceptor layer หรอ layer of rods and cones เปนชน Rod and cone processes ของ photoreceptor
cells มนษยม rods cell ประมาณ 110 – 125 ลานเซลล cone cell ประมาณ 6 – 7 ลานเซลล จากการท rods
cell มปรมาณมากสามารถรบรหรอไวตอแสงไดมากกวา cone cell จงตอบสนองตอภาพทอยในทสลวหรอเวลา
กลางคนไดด
3. Outer limiting membrane เปนชนของ zonulae adherents ระหวาง Mϋller cells และ photoreceptor cells
4. Outer nuclear layer เปนชนของ cell body และ nucleus ของ photoreceptor cells
5. Outer plexiform layer เปนชนท synapse ระหวาง short axons ของ photoreceptor cells และ integrating
neurons (bipolar, amacrine, และ horizontal cells)
6. Inner nuclear layer เปนชนของ cell body ของ bipolar, horizontal และ amacrine cells ซงท าหนาทตดตอ
ประสานระหวาง bipolar cell ในชนนยงพบ supporting cells ดวย ซงสวนใหญเปน Muller cells
7. Inner plexiform layer เปนบรเวณท synapse ระหวาง bipolar, amacrine, และ ganglion cells
8. Ganglion cell layer เปนชน cell body ของ ganglion cells ซงสงแอกซอนไปรวมกนเปนชนท 9
9. Optic nerve fibers layer เปนชนของ unmyelinated axons ของ ganglion cells และรวมกนเปน optic nerve
ซงมเสนใยประสาททม myeline หม ออกทางดานหลงลกตา
10. Inner limiting membrane เปนชนของ basal laminae ของ Mϋller cells
Slide29
ดงนนแสงจากวตถเมอกระทบตาจะผาน visual apparatus ดงกลาวท าใหเกดการหกเหของแสง แลวไปตกท retina
ซงประกอบดวยชนตาง ๆ 10 ชน โดยท rod cells และ cone cells ไมไดประจนหนากบ light energy ทผานเขาไป
โดยตรง แตตองผานชนตาง ๆ ของ retina เขาไปกอน. ถงจะ stimulate rod และ cone cell ได.
Impulse ทเกดขนจะยอนทางแสงกลบไปส bipolar cell และ ganglion cell, แลว axon ของ ganglion cell ซงตอน
แรกเปน unmyelinated nerve fiber จะทอดเปน radiating bundle โดยทอดขนานกบ retinal surface, แลว
converge มาท optic disc เพอ form เปน optic nerve. เมอ optic nerve ออกจาก eye ball, จะม myelin sheath
หม.
Slide31
Optic nerve เขาส cranial cavity โดยผานทาง optic foramen แลว form เปน optic chiasm (optic chiasm อยท
anterior part ของ sella turcica ของ sphenoid bone, หนาตอ pituitary gland, และอยใกลชดกบ floor ของ third
ventricle, ต าแหนงของ chiasm อยไกลจาก eye ball มาก) แลวถง form เปน optic tract.
Slide32
ลกตาจะถกบรรจอยในเบาตา ซงเปนชองกระดกดานหนากะโหลกศรษะภายในบรรจเนอเยอตางๆ ประกอบดวย
เนอเยอบผว : ตอมน าตา (lacrimal gland)
เนอเยอกลามเนอ : กลามเนอลาย (กลามเนอกลอกตา; extraocular muscle) และกลามเนอเรยบ (tarsal muscle
หรอ Muller’s muscle)
เนอเยอประสาท : peripheral motor nerve, sensory nerve, autonomic nerve, central nervous system tract
(optic nerve) และ autonomic ganglion (ciliary ganglion)
หลอดเลอด : ophthalmic artery และแขนง และ ophthalmic vein และแขนง
กระดกออน : ลกรอก (trochlea) ส าหรบให superior oblique tendon คลอง
เนอเยอน าเหลอง : ระบบน าเหลองของตายงมขอโตแยงอยแตมการศกษาพบทอน าเหลองรวมแทรกระหวางเนอเยอ
เกยวพน
fibroadipose tissue : periorbita, fascia bulbi และ fibrous bands พรอมกบ fat lobule แทรกและพยงเนอเยอ
ทงหมดดงกลาวขางตน
slide33
กลามเนอในเบาตาม 7 มด เปนกลามเนอกลอกตา (extraocular muscles) 6 มด อก 1 มดเปนกลามเนอเคลอนไหว
เปลอกตา
Slide34
1. levator palpebrae superioris ลกษณะบางแผเปนรปสามเหลยมอยบนสด เกาะจาก lesser wing ของ
sphenoid bone สนสดโดยแยกเปน 2 สวน คอ superficial lamella ผานชนไขมนของลกตาไปเกาะทชนผวหนงของ
เปลอกตาบน และ deep lamella (เปนกลามเนอเรยบชอ superior tarsal หรอ Muller ‘s muscle) แยกออกทาง
ดานลางเกาะปลายทขอบบนของ superior tarsal plate superficial lamella ถกเลยงดวย oculomotor nerve
สวน deep lamella ถกเลยงดวย sympathetic fiber จาก superior cervical ganglion และ internal carotid
plexus ท าหนาทยกเปลอกตาบนขนท าให palpebral fissure เปด
Slide35
จดตรงกลางของรมานตา (pupil) ทางกายวภาคศาสตรจดเปน anterior pole ของลกตา การเคลอนทของลกตา
ทงหมดจะสมพนธกบทศทางการเคลอนทของ anterior pole น โดยการหมนรอบตามแนวแกน 3 แกน ซงกลามเนอ
กลอกตาท าหนาทดงลกตาไปยงทศทางตางๆ โดยผานศนยกลางของรปทรงกลมของลกตา
1. แกนดง (vertical axis) เปนการกลอกลกตาเขาไปดานหวตา (เคลอนเขาดานในของแนวแกน) เรยกวา
adduction และกลอกลกตาออกไปยงดานหางตา (เคลอนออกดานนอกของแนวแกน) เรยกวา abduction
2. แกนนอน (horizontal axis) เปนการกลอกลกตาขนไปดานบน เรยกวา elevation และกลอกลกตาลงดานลาง
เรยกวา depression
3. แกนหนา-หลง (anteroposterior axis หรอ sagital axis) เปนการหมนลกตาโดยใชขอบนอกของกระจกตาหรอร
มานตาเปนแนวทศทางการหมน บางครง เรยกวา 12 - o’ clock position ท าใหเกดการหมนเขาดานใน เรยกวา
intorsion (หรอ medial rotation หรอ internal rotation) และหมนออกดานนอก เรยกวา extorsion (หรอ lateral
rotation หรอ external rotation)
Slide36
superior rectus เกาะจากสวนบนของ common tendinous ring สวนปลายเปนเอนแทงผาน fascial sheath ของ
ลกตาสนสดทผวตาขาวดานบนลกตา ถกเลยงดวย superior division ของ oculomotor nerve ท าหนาทหลกในการ
ดงลกตาขน (elevation) และชวยกลอกตาเขาดานใน (adduction) และหมนลกตาไปดานใน (medial rotation)
inferior rectus เกาะจากสวนลางของ common tendinous ring สวนปลายเปนเอนแทงผาน fascial sheath ของ
ลกตาสนสดทผวตาขาวดานลางลกตา ถกเลยงดวย inferior division ของ oculomotor nerve ท าหนาทหลกในการ
ดงลกตาลง (depression) และชวยกลอกตาเขาดานใน (adduction) และหมนลกตาไปดานนอก (lateral rotation)
medial rectus เกาะจากดานในของ common tendinous ring สวนปลายเปนเอนแทงผาน fascial sheath ของลก
ตาสนสดทผวตาขาวดานในลกตา ถกเลยงดวย inferior division ของ oculomotor nerve ท าหนาทกลอกตาไปดาน
ใน (adduction)
lateral rectus เกาะจากดานขาง common tendinous ring โดยมทเกาะ 2 หวแยกเกาะคนละขางของ superior
orbital fissure มแขนงของเสนประสาท oculomotor, nasociliary, abducens และหลอดเลอดด า ophthalmic
ผานรเปดนเขามาในเบาตา สวนปลายเปนเอนแทงผาน fascial sheath ของลกตาสนสดทผวตาขาวดานขางลกตา
ถกเลยงดวย abducens nerve ท าหนาทกลอกตาไปดานนอก (abduction)
superior oblique เกาะจาก body ของ sphenoid bone แลวผานออกมาดานหนาระหวางกลามเนอ superior
rectus และ medial rectus กลายเปนเอนเลกๆ คลองผานลกรอก (trochlear) วกกลบไปดานหลงเฉยงออกดานขาง
แทงผาน fascial sheath ของลกตาไปอยใตเอนกลามเนอ superior rectus สนสดทผวตาขาวโดยเกาะอยดานหลง
ตอแนว coronal equator ของลกตา ท าใหแนวการดงของกลามเนอผานไปดานในของ vertical axis จงท าหนาท
หลกในการดงลกตาลง (depression) ชวยกลอกลกตาไปดานนอก (abduction) และหมนเขาดานใน (medial
rotation) ถกเลยงดวย trochlear nerve
inferior oblique เกาะจากดานหนาสวนลางใกลกบ lacrimal groove ของผนงเบาตาดานใน แลวผานออกดานหลง
เฉยงออกดานขางใตตอกลามเนอ inferior rectus ไปเกาะปลายทผวตาขาวใตตอเอนกลามเนอ lateral rectus ท า
ใหแนวการดงผานดานในตอ vertical axis ท าหนาทดงลกตาขน (elevation) กลอกลกตาออกดานนอก
(abduction) และหมนลกตาไปดานนอก (lateral rotation) ถกเลยงดวย oculomotor nerve
slide43
นอกจากนนสงทนกศกษาจะตองรจกกคอโครงสรางของ autonomic system ทเกยวของ โดย oculomotor nerve
ทเขามาเลยงกลามเนอกลอกตาสวนใหญนน นอกจากม motor fiber แลวยงน า preganglionic parasympathetic
fiber เขามาดวย เมอถงดานหลงลกตาจะแยกเขาไป synapse กบ postganglionic neuron ท ciliary ganglion
จากนน postganglionic fibers จะรวมกนออกมาเปน short ciliary nerves หลายแขนงเขามาเลยงกลามเนอของ
มานตาและ ciliary body
นอกจากนนยงม sympathetic fibers ผานเขามาใน ganglion โดยไมมการ synapse ดวย
Slide 44
ophthalmic artery เขาส optic canal ใตตอ optic nerve แลวโคงออกดานนอกระหวาง lateral rectus และ optic
nerve แลวออมกลบขนไปอยบน optic nerve ขามเสนประสาทนไปทางดานใน แลวทอดตวออกมาดานหนา
ระหวาง superior oblique และ medial rectus สนสดดวยการแตกแขนงสวนปลายเปน dorsal nasal และ
supratrochlear aa.
Slide 45
ส าหรบ Visual pathway ทไดกลาวแลววา เมอแสงจากวตถกระทบตาผาน visual apparatus เกดเปนภาพท
retina. ซงม rod และ cone cell เปน visual receptor ท าปฏกรยาเฉพาะกบแสง และเปลยนพลงงานแสงเปน
กระแสประสาทสงเขาไปยง bipolar neuron ของ retina axon ของ bipolar neuron จะ synapse กบ dendrite
หรอ body ของ ganglion cells จากนน axon รวมกนเปน optic nerve ไป synapse ท lateral geniculate
nucleus และ fiber จะรวมเปน visual radiation ไปสนสดท calcarine cortex ใน occipital lobe
ซงลกษณะตางๆ ของการเกดภาพตาม visual pathway นน ล าดบแรกตองรจกค าวา
Slide46
บรเวณทมองเหนดวยตาทง 2 ขางพรอมกน เรยก binocular visual field
สวนดานทเหลอของ visual field จะเหนไดดวยตาขางเดยว เรยก monocular visual field
ถาใชตาทง 2 ขางมองจดใดจดหนง axis ของแสงจะตกบรเวณ fovea centralis (บรเวณทมองเหนภาพชดทสด)
แลวตาทง 2 ขางจะ accommodate เขาหากน. เพราะฉะนนต าแหนงทม combination visual field, จดกงกลาง
เปนต าแหนงท focus.
สวน lateral part จะมความชดนอยลงเพราะวาไมได focus แสงใหตกท fovea centralis ไดตลอดเวลา.
เราเรยกสวนทเหนชดทสดวา macula vision, สวนท เหนถดออกไปเปน paramacular vision และรอบนอกสด คอ
peripheral vision.
Slide47
Retinal Field คอ บรเวณทภาพเกดท retina. แบงเปน 4 quadrants โดยอาศย fovea centralis เปน center. ให
ชอ retinal area ตามต าแหนงดงน
superior nasal, inferior nasal, superior temporal และ inferior temporal
Fiber จากบรเวณ macula lutea จะแบงเปน quadrant เชนเดยวกบ retina โดยท
- แสงจากบรเวณ visual field ทาง nasal side จะไปตกท retinal field ทาง temporal side.
- แสงจากบรเวณ visual field ทาง temporal side จะไปตกท retinal field ทาง nasal side.
- แสงจากบรเวณ visual field ทาง superior จะไปตกท retinal field ทาง inferior.
- แสงจากบรเวณ visual field ทาง inferior จะไปตกท retinal field ทาง superior.
ดงนนภาพทไดตรง retina จะเปนภาพหวกลบ และเปนภาพ reverse คอจากซายเปนขวา และจากขวาเปนซาย.
fiber จาก macula lutea ทางดาน nasal half จะ cross midline เชนเดยวกบ nasal half ของ retina, และ fiber
จากทาง temporal half ของ macula lutea จะไม cross midline แลวไปเปนสวนประกอบของ optic tract ขาง
เดยวกน. โดยม fiber จาก macula lutea ดานตรงขาม cross midline มารวมกน.
Slide 48
แสดงการท างานของตาเมอเปรยบเทยบกบการท างานของกลองถายรป ซงใชหลกการเดยวกนในการท าใหเกดภาพ
บนแผนฟลมของกลองเชนเดยวกบการเกดภาพบนเรตนา
Slide49
Fiber ทผานจากลกตาออกไปเปน optic nerve จะเปนระเบยบแบบแผน มาท optic chiasma ซงเปนสวนท optic
nerve 2 ขางมาบรรจบกนนอกเบาตา ในลกษณะดงน
axon ทน า impulse จากรอบนอกของ retinal field ทาง temporal half จะไม cross midline โดยจะผาน
eyeball ไปเปนสวนของ optic nerve, ถงบรเวณ optic chiasma ไปอยใน optic tract ขางเดยวกน.
axon ทน า impulse ทาง nasal half จะ cross midline, จาก eyeball ไป form เปนสวนประกอบของ optic
nerve ผานไปยง optic chiasma แลว cross ไปเปนสวนของ optic tract ดานตรงขาม.
Fiber จากบรเวณ macula lutea จะแบงเปน quadrant เชนเดยวกบ retina
โดยท fiber จาก macula lutea ทางดาน nasall half จะ cross midline เชนเดยวกบ nasal half ของ retina,
และ fiber จากทาง temporal half ของ macula lutea จะไม cross midline แลวไปเปนสวนประกอบของ
optic tract ขางเดยวกน. โดยม fiber จาก macula lutea ดานตรงขาม cross midline มารวมกน.
ภายใน optic chyasma, optic tract จะมการจดระเบยบของเสนใยประสาทแตจะไมขอกลาวถงในรายละเอยด
Slide50
Lateral geniculate body ลกษณะเปนรปสามเหลยมคลายหมวกนโปเลยนหรอหมวกแกป อยดานลางคอนไป
ดานหลง thalamus ท าหนาทเปน sensory relay nucleus ของธาลามส มเซลลประสาทจดเรยงตว 6 ชน
ชน 1, 4, 6 รบสญญาณประสาทมาจากครง nasal haft ของเรตนาดานตรงขาม
ชน 2, 3, 5 รบสญญาณประสาทมาจากครง temporal haft ของเรตนาดานเดยวกน
ดงนนสญญาณการมองเหนจากตาทง 2 ขางจะเขามาตดตอทกชนของ lateral geniculate body โดยชนท 1, 2 รบ
ภาพขาว-ด า
สวนชนท 3 – 6 รบภาพส
และสญญาณจาก retina รอบนอกจะเขามาทดานหนา สวน macula เขามาทดานหลงของ LGN
นอกจากนนยงไดรบสญญาณประสาทมาจาก area 17, 18, 19, occulomotor center, reticular formation ดวย
สญญาณประสาทออกไปตาม geniculocalcarine tract หรอ optic radiation
Slide51
Optic radiation หรอ geniculocalcarine tract เปนกลมเสนใยประสาททน าสญญาณประสาทจาก lateral
geniculate body ไปยง occipital lobe เรมโดยทอดขวางเขาไปยง retrolentricular part ซงเปนสวนหลงของ
posterior limb ของ internal capsule ออกจาก internal capsule มลกษณะกระจายออกดานขางของ lateral
ventricle โดยแผออกเปนรปพดกลายเปน medullary optic lamina โดยกลมเสนใยทอยดานบนกวาจะไปยง
occipital lobe สวนกลมเสนใยทอยดานลางกวาจะเขาไปยง temporal lobe กอนทจะยอนกลบเปน Meyer’s loop
เขามาสนสดใน primary visual cortex
ท primary visual cortex ท าหนาทรบรสถานภาพของวตถ เชน ขนาด รปราง
โดย visusl cortex ดานขวา รบรสญญาณทเขามาจากทาง nasal half ของ right visual fields และ temporal half
ของ left visual fields
visusl cortex ดานซาย รบรสญญาณทเขามาจากทาง temporal half ของ right visual fields และ nasal half
ของ left visual fields
โดยเสนใยประสาทใน optic radiation ทมาจากบรเวณ macular ถายทอดสญญาณใหกบดานหลงของ visual
cortex เสนใยประสาทจากสวนรอบนอกของเรตนาสนสดทดานหนาของ visual cortex หนาตอทสนสดของ
macular
สวนเสนใยประสาทจากเรตนาสวนบนจะมาซแนปสกบดานในของ lateral geniculate body แลวสงเสนใยประสาท
มาสนสดใน visual cortex บนตอ calcarine sulcus
สวนเสนใยจากครงลางของเรตนาจะมาซแนปสทดานนอกของ lateral geniculate body แลวสงเสนใยประสาทมา
สนสดในสวนลางของ visual cortex
ดงนน visual cortex แตละขางไดรบเสนประสาทมาจากเรตนาดานเดยวกนและดานตรงขามอยางละครง
Slide52
Optic radiation หรอ geniculocalcarine tract เปนกลมเสนใยประสาททน าสญญาณประสาทจาก lateral
geniculate body ไปยง occipital lobe เรมโดยทอดขวางเขาไปยง retrolentricular part ซงเปนสวนหลงของ
posterior limb ของ internal capsule ออกจาก internal capsule มลกษณะกระจายออกดานขางของ lateral
ventricle โดยแผออกเปนรปพดกลายเปน medullary optic lamina โดยกลมเสนใยทอยดานบนกวาจะไปยง
occipital lobe สวนกลมเสนใยทอยดานลางกวาจะเขาไปยง temporal lobe กอนทจะยอนกลบเปน Meyer’s loop
เขามาสนสดใน primary visual cortex
ท primary visual cortex ท าหนาทรบรสถานภาพของวตถ เชน ขนาด รปราง
โดย visusl cortex ดานขวา รบรสญญาณทเขามาจากทาง nasal half ของ right visual fields และ temporal half
ของ left visual fields
visusl cortex ดานซาย รบรสญญาณทเขามาจากทาง temporal half ของ right visual fields และ nasal half
ของ left visual fields
โดยเสนใยประสาทใน optic radiation ทมาจากบรเวณ macular ถายทอดสญญาณใหกบดานหลงของ visual
cortex เสนใยประสาทจากสวนรอบนอกของเรตนาสนสดทดานหนาของ visual cortex หนาตอทสนสดของ
macular
สวนเสนใยประสาทจากเรตนาสวนบนจะมาซแนปสกบดานในของ lateral geniculate body แลวสงเสนใยประสาท
มาสนสดใน visual cortex บนตอ calcarine sulcus
สวนเสนใยจากครงลางของเรตนาจะมาซแนปสทดานนอกของ lateral geniculate body แลวสงเสนใยประสาทมา
สนสดในสวนลางของ visual cortex
ดงนน visual cortex แตละขางไดรบเสนประสาทมาจากเรตนาดานเดยวกนและดานตรงขามอยางละครง
Slide53
พยาธสภาพทเกดขนกบ visual cortex ซกใดซกหนงท าใหมการสญเสยการมองเหนครงดานตรงขามของลาน
สายตาทง 2 ขาง (homonymous hemianopsia)
Slide55
Visual reflexes
ขนาดรมานตา (pupil) และความโคงแกวตาถกควบคมดวย visual reflexes 3 ชนด ประกอบดวย light reflex (หรอ
pupillary constriction reflex), pupillary dilation reflex, accommodation reflex ซงเสนใยประสาทน าเขาเปน
สวนหนงของระบบการมองเหน สวนเสนใยประสาทน าออกเปนระบบประสาทอตโนมต
Light reflex
เมอแสงเขาสตาจะกระตนใหเกดปฏกรยาตอบสนองท าใหรมานตาหรเลกลง โดยรมานตาขางทถกกระตนแลวหรเลก
ลง เรยกวา direct light reflex สวนรมานตาอกขางทไมถกกระตนโดยตรงแตมปฏกรยาตอบสนองหรเลกตามดวย
เรยกวา consensual (indirect) light reflex
สญญาณประสาทน าเขาของรเฟลกซนผานเขาทางระบบทางเดนสายตาตงแตตวรบความรสกท retina, optic
nerve, optic chyasm, optic tract จาก optic tract สญญาณจะถกถายทอดไปตาม superior brachium ของ
superior colliculus ไปยงศนยกลางของ light reflex ท pretectal region ซงเซลลประสาทใน pretectal region สง
แอกซอนเปน pretecto-occulomotor fibers สนสดท visceromotor neurons ของ occulomotor nuclear
complex เรยกวา Edinger-Westphal nucleus ส าหรบการเกด consensual light reflex ในตาดานตรงขามเกด
จากมการทอดขามของเสนใยประสาทใน optic chyasm หรอทอดขามโดยผาน posterior commissure ดงนนจง
สามารถตดตอเขาไปยง Edinger-Westphal nucleus ดานตรงขามได พยาธสภาพท posterior commissureไมท า
ใหปฏกรยาตอแสงเสยไปแตอาจชาลงบางเลกนอย สญญาณประสาทน าออกของรเฟลกซนจาก Edinger-
Westphal nucleus ใหแอกซอนของ preganglionic parasympathetic มากบ occulomotor nerve และสงแขนง
เขาไป synapse ท ciliary ganglion จากปมประสาทนม postganglionic parasympathetic ออกทาง short ciliary
nerve ไปสนสดทกลามเนอ sphinctor pupillae หรอ pupillary constrictor ของมานตา
Slide56
Pupillary dilation reflex
รมานตาขยายชาๆ เกดขนจากการท างานของ parasympathetic ลดลง แตการขยายของรมานตาอยางรวดเรวเกด
จากการท างานของ sympathetic เพมขนซงมกเปนผลจากอารมณ เชน กลว โกรธ เจบปวด โดยสญญาณประสาท
จาก sympathetic center ใน posterior hypothalamus ผานลงมาตาม reticular formation ในกานสมองเขาไป
สนสดท ciliospinal center ทไขสนหลงระดบ C8 – T1 และเปนทอยของ preganglionic sympathetic neurons ซง
ใหแอกซอนออกมากบ ventral roots ของเสนประสาทไขสนหลงระดบ T1 – T2 ผาน white communicating rami
เขาไปท sympathetic trunk และขนไปสนสดยง superior cervical ganglion จากปมประสาทนจะให
postganglionic sympathetic fibers ผานเขาไปใน carotid plexuses ผาน nasociliary nerve และ long ciliary
nerve เขาไปเลยงกลามเนอ dilator pupillae ของมานตา การรบกวนทางเดนของรเฟรกซนท าใหมานตาหดเลกลง
ซงไมไดเปนผลจากการท างานของระบบ parasympathetic และยงคงมปฏกรยาไวตอแสงและ accommodation
อย
Slide57
Accommodation is a reflex action of the eye to focus the light from an object on the retina.
Slide 58
Accommodation reflexes
เปนปฏกรยาตอบสนองทเกดขนจากการมองวตถทอยใกลตา ซงมปฏกรยาเกดขน 3 ประการ คอ ลกตา 2
ขางเคลอนทเขาหาแนวกลางตว (convergence of the eyes), รมานตาหรเลกลง (pupillary constriction) และ
แกวตานนหนาขน เมอวตถเปลยนต าแหนงเขามาอยใกลลกตามากขนจะเกดการเปลยนแปลงโดยสญญาณ
ประสาทน าเขาถกสงผานมาตาม optic nerve เขาไปสนสดท visual cortex ซงสงเสนใยตดตอเขาไปยง
accommodation center ท superior colliculus และ pretectal area สญญาณประสาทจะถกสงตอไปยง
occulomotor nucleus และ Edinger-Westphal nucleus โดย occulomotor nucleus ใหเสนใยประสาทเลยง
กลามเนอ medial rectus ทง 2 ขาง เมอกลามเนอนหดตวจะดงลกตาทง 2 ขางเขาดานใน สวนเสนใยประสาทจาก
Edinger-Westphal nucleus เลยงกลามเนอ ciliary ซงเมอหดตวจะดง suspensory ligament ท าใหแกวตานน
หนาขน และเลยงกลามเนอ pupillary constrictor ท าใหรมานตาหดเลกลง
Slide 59
Horner’s syndrome เกดจาก sympathetic innervation
- อาการเปลอกตาตกจากการสญเสยการตดตอกบ sympathetic innervation ของ Muller’s muscle
- อาการรมานตาหดเลกกวาปกต (miosis) จากการสญเสยการตดตอกบ sympathetic innervation ของ dilator
pupillae
- ภาวะทไมมเหงอ (anhidrosis) จากการสญเสยการตดตอกบ sympathetic innervation ของ sweat gland
Slide 64
มานตาของมนษยมสแตกตางกนโดยสของมานตาเกดจาก melanocytes ซงเปนเซลลทสรางรงควตถในเนอเยอบผว
ดานหลงมานตาและในชน stroma
ถาม melanocytes เฉพาะในชนเนอเยอบผวท าใหมานตามสฟา แตถามในชน stroma ดวยท าใหมานตามสน าตาล
หรอสด า