ถอดบทเรียนระบบวิจัยสุขภาพ 8 ประเทศ

3

5 4

1

2

ระบบวจยสขภาพของ ประเทศสวเดน

ระบบวจยสขภาพของ ประเทศฝรงเศส ระบบวจยสขภาพของ

ประเทศสหรฐอเมรกา

ระบบวจยสขภาพของ ประเทศแคนาดา

ระบบวจยสขภาพของ สหราชอาณาจกร

บทเรยนระบบวจยสขภาพ กรณศกษา 8 ประเทศและแนวทางการประยกตใชกบประเทศไทย

โครงการทบทวนตนแบบระบบวจยสขภาพตางประเทศ

(Review of 8 Countries’ Health Research Systems)

สนบสนนโดย สถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.)

8

7

6

ระบบวจยสขภาพของ ประเทศสวเดน

ระบบวจยสขภาพของ ประเทศออสเตรเลย

ระบบวจยสขภาพของ ประเทศสงคโปร

ระบบวจยสขภาพของ ประเทศญปน

โครงการทบทวนตนแบบระบบวจยสขภาพตางประเทศ ไดรบทนสนบสนนจากสถาบนวจยระบบสาธารณสข

โดยหวงจะทบทวนองคความรเกยวกบระบบวจยสขภาพ ตางประเทศทสามารถนำมาประยกตใช

ในการพฒนาระบบวจยสขภาพของประเทศไทย

บทเรยนระบบวจยสขภาพ กรณศกษา 8 ประเทศและแนวทางการประยกตใชกบประเทศไทย

เลขมาตรฐานสากล 978-974-299-170-8

พมพครงแรก ธนวาคม 2554 จำนวน 500 เลม

ผเขยน/นกวจย

ผศ.ดร.พญ.ภทรวณย วรธนารตน

ภาควชาออรโธปดกส คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

นพ.ธระ วรธนารตน

ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

บรรณาธการ

ทพ.จเร วชาไทย

สายศร ดานวฒนะ

กองบรรณาธการ

ฐตมา นวชนกล

ศลปกรรม

บรษท ดเซมเบอร จำกด

จดพมพและเผยแพรโดย

สถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.)

ชน 4 อาคารสขภาพแหงชาต

ซ.สาธารณสข 6 ถ.ตวานนท 14

ต.ตลาดขวญ อ.เมอง จ.นนทบร 11000

โทรศพท 0 2832 9200 โทรสาร 0 2832 9201 www.hsri.or.th

ดาวนโหลดหนงสอเลมนและงานวจยอนๆ ของ สวรส. และเครอขายไดท

คลงขอมลและความรระบบสขภาพของ สวรส. และองคกรเครอขาย http://kb.hsri.or.th

7บทเรยนระบบวจยสขภาพ กรณศกษา 8 ประเทศ และแนวทางการประยกตใชกบประเทศไทย

จากใจนกวจย

โครงการทบทวนตนแบบระบบวจยสขภาพตางประเทศไดรบทนสนบสนนจากสถาบนวจยระบบ

สาธารณสข โดยหวงจะทบทวนองคความรเกยวกบระบบวจยสขภาพตางประเทศทสามารถนำมา

ประยกตใชในการพฒนาระบบวจยสขภาพของประเทศไทย ทางคณะผวจยไดคดเลอกกรณศกษาท

นาสนใจเกยวกบระบบวจยสขภาพในประเทศตางๆ จำนวนทงสน 8 ประเทศ โดยมทงประเทศจาก

ทวปยโรป อเมรกา ออสเตรเลย และเอเชย ทแสดงใหเหนความสำเรจในการพฒนาระบบวจย

สขภาพ แตละประเทศมแนวทางการพฒนาทมทงปจจยคลายคลงกนและแตกตางกน ทางคณะผวจย

ไดดำเนนการวเคราะหเปรยบเทยบบทเรยนทไดจากกรณศกษา และทำการสงเคราะหขอเสนอแนะ

เชงนโยบายในการพฒนาระบบวจยสขภาพของประเทศไทยในอนาคต

คณะผวจยขอขอบคณ นพ.พงษพสทธ จงอดมสข ผอำนวยการสถาบนวจยระบบสาธารณสข

และทพ.จเร วชาไทย ผจดการงานวจยสถาบนวจยระบบสาธารณสข ทกรณาใหโอกาสในการดำเนน

โครงการวจยน รวมถงคำแนะนำทเปนประโยชนตอการพฒนาโครงการวจยตงแตเรมกระบวนการ

วจยจนเสรจสมบรณ

ผศ.ดร.พญ.ภทรวณย วรธนารตน

นพ.ธระ วรธนารตน

สารบญ

สวนท 1 :

สวนนำ

ระบบวจยสขภาพไทย และชองวางแหงการพฒนา 13

ถงเวลาใชเขมทศเดยวกน 14

กรอบแนวคดการวจย 14

วธการและขนตอนการวจย 15

สวนท 2 :

ผลการศกษา

ผลการศกษาและขอเสนอเชงนโยบาย 19

ขอเสนอแนะตอสถาบนวจยระบบสาธารณสข 19

เปรยบเทยบระบบวจยสขภาพ 8 ประเทศ ใน 4 มต 22

สวนท 3 :

เจาะลกบทเรยน 8 ประเทศ

ระบบวจยสขภาพของประเทศสวเดน 30

ระบบวจยสขภาพของประเทศฝรงเศส 46

ระบบวจยสขภาพของประเทศสหรฐอเมรกา 58

ระบบวจยสขภาพของสหราชอาณาจกร 72

ระบบวจยสขภาพของประเทศแคนาดา 86

ระบบวจยสขภาพของประเทศออสเตรเลย 98

ระบบวจยสขภาพของประเทศสงคโปร 112

ระบบวจยสขภาพของประเทศญปน 124

สวนนำ

สวนนำ สวนท

1 ระบบวจยสขภาพไทยและชองวางแหงการพฒนา • ถงเวลาใชเขมทศเดยวกน• กรอบแนวคดการวจย • วธการและขนตอนการวจย •


ระบบวจยสขภาพไทยและชองวางแหงการพฒนา

การทหนวยงานตางๆ ภายในประเทศจะสรางยทธศาสตรการดำเนนงานดานสขภาพ เพอพฒนา

ระบบสขภาพใหสามารถตอบสนองตอความตองการของประชาชน และมงสคณภาพชวตทดขนในทก

มตของสขภาวะ จำเปนตองมการศกษาวจย เพอคนหาชองวางแหงการพฒนาทตองการการเตมเตม

ดงนน ระบบวจยสขภาพของประเทศจกตองมความเขมแขง สามารถตอบโจทยและใหขอมลทไดรบ

การกลนกรองจากการดำเนนการวจยอยางถกตอง นาเชอถอ ทนตอยคสมย และขอมลนนตองงาย

ตอการเขาถง

ระบบวจยดานสขภาพของประเทศไทยทผานมา มการดำเนนงานโดยหลายหนวยงานแบบ

แยกสวน ตางคนตางทำ และขาดการบรณาการระหวางหนวยงาน ทำใหเปนอปสรรคตอการพฒนา

เชน ขอจำกดดานงบประมาณทแตละหนวยงานดแล มการวจยในประเดนทซำซอน งานวจยท

ดำเนนการเสรจสนแลวแตไมถกนำไปใชประโยชน เนองมาจากการทโจทยวจยไมไดตอบสนองตอ

ความตองการหรอสอดคลองกบปญหาของประเทศ ไมทนตอเหตการณ หรออาจมาจากการขาด

วงจรเชอมโยงทจะแปรผลผลตของงานวจยไปสการใชประโยชนในเชงพาณชยทงๆ ทมศกยภาพท

สามารถทำได เปนตน

14บทเรยนระบบวจยสขภาพ

กรณศกษา 8 ประเทศ และแนวทางการประยกตใชกบประเทศไทย

ถงเวลาใชเขมทศเดยวกน

หลายหนวยงานเลงเหนปญหาทเกดขน และรวมกนระดมสมองเพอหาทางบรณาการแนวทางการ

ดำเนนงานของหนวยงานตางๆ ทเกยวของกบการศกษาวจยดานสขภาพ และหาทางพฒนากรอบ

การดำเนนงานทจะชวยกำกบทศทางการพฒนาระบบวจยสขภาพของประเทศใหมเขมทศทจะชวย

นำทางใหแตละหนวยงานทำงานในทศทางทถกตอง และไปในทางเดยวกน เกดการพฒนากรอบการ

รวมมอระหวางหนวยงานทจะทำงานแบบพหภาค รวมลงแรงและแบงปนทรพยากรทมอยอยางจำกด

ใหเกดความคมคามากขน พรอมกบลดความเสยงในการลงทนวจยแบบสญเปลาใหนอยลง

กรอบแนวคดการศกษาวจย


วธการและขนตอนการวจย

1. ทำการคนหาขอมลในแหลงขอมล ผานทางการคนหาผานระบบอเลกทรอนกส เชน PUBMED,

CINAHL, COHRED, IDRC, WHO, Global Forum for Health Research, CCGHR, AfHRF,

APHRF และเวบไซตอนๆ เพอคนหาตนแบบการพฒนาระบบวจยสขภาพของตางประเทศ

2. ทำการคดเลอกระบบวจยสขภาพของตางประเทศทนาสนใจ อาท สหรฐอเมรกา แคนาดา

สหราชอาณาจกร ฝรงเศส สวเดน ออสเตรเลย ญปน สงคโปร โดยมเกณฑคดเลอกดงน

• มแหลงทมาของขอมลทนาเชอถอ

• มขอมลกลาวถงปจจยในระบบวจยสขภาพอยางครบถวน หรอมเปนสวนใหญ ไดแก ทมา

โครงสรางของระบบ งบประมาณ กำลงคนและทรพยากรอนทสำคญ การบรหารจดการระบบ

วจย การเรยงลำดบความสำคญ

3. ทำการสรปบทเรยนจากกรณศกษาตนแบบระบบวจยสขภาพของตางประเทศ ในดานโครงสราง

งบประมาณ ทรพยากรสำคญทเกยวของ การบรหารจดการ การเรยงลำดบความสำคญ

4. สงเคราะหขอเสนอแนะเชงนโยบายในการประยกตใชบทเรยนจากกรณศกษาตนแบบระบบวจย

สขภาพของตางประเทศมาใชในการวางแผนพฒนาระบบวจยสขภาพของประเทศไทย

ผลการศกษา

ผลการศกษาและขอเสนอเชงนโยบาย • ขอเสนอแนะตอสถาบนวจยระบบสาธารณสข• เปรยบเทยบระบบวจยสขภาพ8ประเทศใน4มต •

ผลการศกษา 2 สวนท

ขอเสนอแนะ


ผลการศกษาและขอเสนอเชงนโยบาย

จากการศกษาบทเรยนทง 8 ประเทศ นกวจยไดทำการวเคราะหเชงเปรยบเทยบระบบวจย

สขภาพของประเทศตางๆ ทง 8 ประเทศ ใน 4 มต คอ

1) บทบาทของภาคสวนทเกยวของตอทศทางของระบบวจยสขภาพของประเทศ

2) งบประมาณและทรพยากร

3) การบรหารจดการทนาสนใจ

4) แนวทางการเรยงลำดบความสำคญของโจทยวจย

ดงแสดงในตารางท 1 และไดมขอเสนอแนะเชงนโยบาย ดงตอไปน

ขอเสนอแนะตอสถาบนวจยระบบสาธารณสข

1. เพอใหไดเหนภาพรวมทชดเจนสำหรบระบบวจยสขภาพในประเทศไทย ควรดำเนนการ

สำรวจสถานการณดานระบบวจยสขภาพในปจจบนของประเทศไทย จำแนกตามภาคสวนทเกยวของ

ไดแก ภาครฐ ภาคเอกชนทแสวงกำไร ภาคเอกชนทไมแสวงกำไร และ/หรอ วงจรเชอมโยงระหวาง

ภาคสวนตางๆ ทเกยวของ (ถาม) โดยรวบรวมขอมลดานโครงสราง งบประมาณและทรพยากรท

เกยวของ การบรหารจดการ และการเรยงลำดบความสำคญ ทงนเพอใหงายตอการนำไปวเคราะห

เปรยบเทยบกบขอมลทมอยแลวในประเทศอนๆ

2. เพอใหทราบชองวางสำหรบการพฒนาระบบวจยสขภาพของประเทศไทย ควรประเมนความ

ตองการทเปนไปไดของระบบวจยสขภาพของประเทศไทยโดยการมสวนรวมของทกภาคสวนทเกยวของ

โดยแบงตามกรอบเวลาทงระยะสน ระยะกลาง ระยะยาว และประสานงานกบภาคสวนทเกยวของใน

ประเทศไทยเพอจดทำแผนพฒนาระบบวจยสขภาพของประเทศทสามารถตอบสนองตอความตองการของ

ทกฝาย ทนตอกาล เปนทยอมรบ และเปนเขมทศใหแกทกหนวยงานในการรวมกนพฒนาไปใน

ทศทางเดยวกน



ทางเลอกเชงนโยบายระดบประเทศ

จากบทเรยนความสำเรจของระบบวจยสขภาพของตางประเทศ สามารถสรปทางเลอกเชง

นโยบายสำหรบการพฒนาระบบวจยสขภาพของประเทศไทยไดดงน

1. แนวทางธรกจสงเคราะห : ใชการระดมทนเปนเครองมอหลกในการแสวงหาทนวจย

สำหรบประเทศทกำลงพฒนา มขอจำกดเชงงบประมาณและทรพยากรในการลงทนดาน

ระบบวจยสขภาพ รวมถงมสวนแบงนอยในเรองโครงสรางพนฐานดานธรกจอตสาหกรรมยา

และเครองมอแพทย อาจพจารณามาตรการระดมทนจากภาคเอกชนทแสวงหากำไร โดยการ

เลอกหามาตรการหรอนโยบายระดบประเทศทกอใหเกดแรงจงใจตอการลงทนวจยดาน

สขภาพในประเทศจากตางชาต ทงในกลมบรษทขามชาตทดำเนนธรกจในประเทศอยแลว

หรอทยงไมไดเขามาดำเนนธรกจกตาม ตวอยางมาตรการทมการใช และประสบความสำเรจ

ในประเทศสงคโปร คอ มาตรการยกเวนภาษสำหรบบรษททมาลงทนดานการศกษาวจยทกอ

ใหเกดผลดตอเศรษฐกจของประเทศ รวมถงการสรางวงจรเชอมตอระหวางภาคธรกจ

อตสาหกรรมกบระบบวจยสขภาพ เพอเพมโอกาสการนำผลการวจยไปใชตอยอดเปนผลตภณฑ

เชงพาณชย อนจะสงผลดในแงรายไดทจะเขาสระบบวจยสขภาพในอนาคต ดงเชนบทเรยนท

พบในประเทศสงคโปร และประเทศออสเตรเลย ขอดของแนวทางธรกจสงเคราะหน คอการ

ระดมทรพยากรจากภาคเอกชนทแสวงกำไรเขาสระบบวจยสขภาพของประเทศ และการ

สรางเครอขายความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน ขอเสยคอ อาจไดผลดในระยะสน

และแนวทางการลงทนของภาคเอกชนจะเนนเรองกำไร ซงตางจากภาครฐทสวนใหญเนน

ประโยชนตอประชาชน


2. แนวทางรวมศนยอำนาจ :ยกภารกจงานวจยใหองคกรวจยมออาชพดำเนนการ

บทเรยนในบางประเทศ เชน ประเทศสหรฐอเมรกา และประเทศฝรงเศส โดยสหรฐ

อเมรกาถอเปนแบบอยางของประเทศทมทรพยากรในระบบทเออตอการพฒนามากกวา

ประเทศอนๆ และไดเลอกใชวธการกำหนดบทบาทใหมหนวยงานหลกทรบผดชอบในการ

กำหนดนโยบาย ยทธศาสตร และแผนปฏบตการในระบบวจยสขภาพ รวมถงทำหนาทใน

การพจารณาสนบสนนงบประมาณและทรพยากรตางๆ อกดวย ขอดของแนวทางนคอ เปน

แนวทางทเพมความมนใจวาหนวยงานตางๆ ทเกยวของในระบบวจยสขภาพจะดำเนนการ

ไปในทศทางเดยวกน และใชทรพยากรตางๆ อยางมประสทธภาพสงสด ขอเสยคอ ประเทศ

ทใชระบบนจำเปนตองมภาคสวนอนๆ ทสามารถดำเนนการเตมเตมประเดนปญหาดาน

สขภาพทไมไดรบการพจารณาโดยหนวยงานภาครฐ เชน มลนธตางๆ ในประเทศสหรฐ

อเมรกา นอกจากนขอเสยอกประการคอ ความเสยงตอธรรมาภบาลของการบรหารจดการ

ดงทเหนในประเทศฝรงเศสนนเอง

3. แนวทางการจดการแบบกระจายอำนาจ : เปดกวางรบการมสวนรวม เพมโอกาสสรางนวตกรรม

ในหลายประเทศ ไดมแนวทางการดำเนนระบบวจยสขภาพ โดยการกระจายอำนาจจาก

หนวยงานภาครฐไปสหนวยงานภายนอก หรอการปรบเปลยนองคกรภาครฐใหกลายเปน

หนวยงานอสระหรอกงอสระ โดยมรปแบบการบรหารจดการกงเอกชน และมระบบการ

ถวงดลอำนาจในลกษณะคณะกรรมการ หรอสภาบรหาร หรอแมแตการแบงสรรทรพยากร

และอำนาจตดสนใจไปสระดบทองถน เชน ประเทศออสเตรเลย แคนาดา สหราชอาณาจกร

และสวเดน เปนตน การพฒนาระบบวจยสขภาพตามแนวทางนมขอด คอ เพมโอกาสของ

ภาคสวนตางๆ ในการมารวมตดสนใจและรวมกนพฒนา และยงเออตอการเกดนวตกรรม

ใหมๆ ทกอใหเกดผลดตอระบบวจยสขภาพของประเทศในระยะยาว เชน ความสำเรจการ

จดตงกองทนสาธารณะเพอนำดอกเบยมาเขาสระบบวจยสขภาพของประเทศอยางยงยนใน

ประเทศสวเดนและแคนาดา หรอการสรางเครอขายพนธมตรวจยผานขอตกลงระหวางหนวย

งานในพนท เชน ALF Agreement ในประเทศสวเดน เปนตน ขอจำกดของแนวทางนคอ ใช

ระยะเวลายาวนานในการพฒนาระบบจนอยตว และตองอาศยการผลกดนเชงนโยบายจากผ

มสวนไดสวนเสยในระดบตางๆ หลายฝาย



ตารางท 1 เปรยบเทยบระบบวจยสขภาพ 8 ประเทศ ใน 4 มต

ประเทศ

บทบาทของภาคสวนทเกยวของ ตอทศทางของระบบวจยสขภาพ

ของประเทศ งบประมาณ และทรพยากร

การบรหารจดการทนาสนใจ

การเรยงลำดบ ความสำคญ

รฐ เอกชน ไมแสวงกำไร

ธรกจอตสาหกรรม

วงจรเชอมโยงระหวางภาคสวน

สวเดน

+++ + +++ ++ • งบประมาณ 70% มาจากธรกจ อตสาหกรรม • มกองทนสาธารณะ สนบสนน • มปญหาสมองไหล • ขาดแคลนบคลากร ดานวจยระดบตน

• มการทำขอ ตกลงระหวาง หนวยงาน สนบสนน งบประมาณใน แตละพนทกบ หนวยงานระดบ ปฏบตการใน พนท เพอให ตอบสนองตอ ปญหาในพนท อยางแทจรง (ALF Agreement)

• ใชระบบ กระบวนการกลม ในการตดสนใจ (Prioritising committees)

ฝรงเศส

+++ + + NA • งบประมาณสวน ใหญมาจากภาครฐ บคลากรดานวจย กระจกตวอยใน ภาครฐ

• มการบรหาร จดการแบบ แยกสวนตาม หนวยงาน จำนวนมาก ทำใหเกดความ สบสนในการ ดำเนนการ ทงในระดบ นโยบายและ ระดบปฏบตการ • มปญหาเรอง ธรรมาภบาลของ การบรหาร จดการระบบ

• การเรยงลำดบ ความสำคญ มสองแนวทางคอ การองตาม ยทธศาสตรการ วจยภายใตกรอบ การดำเนนงาน วจยและพฒนา ของสหภาพยโรป และการองตาม พนธกจของ แตละหนวยงาน


ประเทศ








สหรฐอเมรกา

+++ +++ +++ NA • งบประมาณ 57% มาจากธรกจ อตสาหกรรม • บคลากรดานวจย มากกวา 50% มา จากตางประเทศ • บคลากรดานวจย และโครงการ วจยกระจกตวตาม ชายฝงประเทศ • งบประมาณวจย แปรผนตามภาวะ เศรษฐกจอยาง มาก

• สถาบนสขภาพ แหงชาตใชการ บรหารจดการ โดยมคณะ กรรมการ กำกบทศเปน หลกและดำเนน การโดยมคณะ กรรมการชด ยอยๆ คอย ขบเคลอน โดย ประกอบดวย ตวแทนจาก ทกภาคสวนท เกยวของ

• เนองจากธรกจ อตสาหกรรมยา และเครองมอ แพทยมอทธพล ตอเศรษฐกจของ ประเทศเปนอยาง มาก ทำใหมผล ตอลกษณะของ โครงการวจย สขภาพทตอง ตอบสนองตอ สนคาหรอ ผลตภณฑ • สถาบนสขภาพ แหงชาตม บทบาทเปนผนำ ในการกำหนด ทศทางและช ประเดนสำคญท จะทำการศกษา วจย • หนวยงานเอกชน ทไมแสวงกำไรม บทบาทสงในการ สนบสนนงาน วจยเรองทสำคญ ตอสงคมโลก แตยงไดรบการ สนบสนนทไม เพยงพอจาก ภาครฐ เชน เอดส วณโรค มาลาเรย



ประเทศ








สหราช อาณาจกร

+++ + +++ NA • งบประมาณ 70% มาจากธรกจ อตสาหกรรม • ขาดแคลนขอมล ดานทรพยากร บคคลในระบบวจย สขภาพ

• การบรหาร จดการระบบ วจยสขภาพภาค รฐ อาศยวงจร ขององคกร บรการสขภาพ แหงชาต โดยตง วตถประสงคไว 3 ประการ คอ ดานสขภาพ ดานวทยาศาสตร และดาน เศรษฐกจ

• องคกรบรการ สขภาพแหงชาต (NHS) มบทบาท เปนผนำในการ กำหนดทศทาง และชประเดน สำคญทจะ ทำการศกษาวจย ของประเทศ • ภาคธรกจ อตสาหกรรม มงเนนงานวจย เชงพาณชย

แคนาดา

+++ + ++ NA • งบประมาณมา จากภาคการศกษา ภาครฐ และภาค ธรกจอตสาหกรรม สวนละ 27% • มกองทนสาธารณะ สนบสนน • บคลากรดานวจย ทำงานในภาค ธรกจอตสาหกรรม มากกวาภาครฐถง 3 เทา

• CIHR ใชการ บรหารจดการ แบบกงเอกชน โดยมประธาน บรหาร และม ระบบถวงดล อำนาจโดยม สภาบรหารคอย ตรวจสอบการ ทำงาน

• PHAC ทำหนาท เปนผคอย ตดตาม สถานการณการ เปลยนแปลงดาน สาธารณสขของ ประเทศ เพอเปน ฐานขอมลสำคญ สำหรบ CIHR ใน การจดลำดบ ความสำคญของ ประเดนปญหาใน การศกษาวจย ของประเทศ


ประเทศ








ออสเตรเลย

+++ + ++

++ • งบประมาณ 60% มาจากภาครฐ • โครงการพฒนา ศกยภาพนกศกษา ระดบหลงปรญญา เอกทำใหเกด นกวจยอาชพได สำเรจประมาณ 30%

• มการตง NHMRC เปน หนวยงานอสระ ทมบทบาท ดำเนนการดาน วจยและพฒนา ดานสขภาพของ ภาครฐ โดย ดำเนนการใน รปแบบสภา และมคณะ กรรมการ วชาการดาน ตางๆ คอย ชวยเหลอ

• รฐบาลเปน ผกำหนดทศทาง และเรยงลำดบ ความสำคญของ ประเดนปญหา ดานสขภาพ โดยอาศย กระบวนการ ระดมสมองจาก หนวยงานตางๆ ทเกยวของ

ระบบวจยสขภาพของประเทศสวเดน• ระบบวจยสขภาพของประเทศฝรงเศส • ระบบวจยสขภาพของประเทศสหรฐอเมรกา • ระบบวจยสขภาพของสหราชอาณาจกร • ระบบวจยสขภาพของประเทศแคนาดา • ระบบวจยสขภาพของประเทศออสเตรเลย • ระบบวจยสขภาพของประเทศสงคโปร • ระบบวจยสขภาพของประเทศญปน •


3 สวนท



จากการทบทวนวรรณกรรม (Literature/document review) เพอศกษาบทเรยนระบบวจย

สขภาพตางประเทศ รวมจำนวน 8 ประเทศ คอ สหรฐอเมรกา แคนาดา สหราชอาณาจกร ฝรงเศส

สวเดน ออสเตรเลย ญปน สงคโปร นกวจยไดสรปบทเรยนซงคาดวาจะสามารถนำมาประยกตใชใน

การพฒนาระบบวจยสขภาพของประเทศไทย โดยเปนการสรปบทเรยนในดานโครงสราง งบประมาณ

ทรพยากรสำคญทเกยวของ การบรหารจดการ และการเรยงลำดบความสำคญของงานวจย แลวนำ

ความรเหลานไปสการสงเคราะหขอเสนอแนะเชงนโยบายในการประยกตใชบทเรยนจากกรณศกษา

ของตางประเทศ ในการวางแผนพฒนาระบบวจยสขภาพของประเทศไทย ดงทนำเสนอไวในสวนท 2

ของหนงสอเลมน

สำหรบสวนท 3 จะนำเสนอขอมลเจาะลกระบบวจยสขภาพของ 8 ประเทศ เพอการอางอง

คนควา หรอศกษาเพมเตมสำหรบผทสนใจ

3.1ระบบวจยสขภาพของประเทศสวเดน

มหาวทยาลยและโรงพยาบาลทสงกดมหาวทยาลยตางๆ ในประเทศสวเดนนน ถอเปนกระดกสนหลงของประเทศสวเดน

ในการทำการศกษาวจยพนฐานดานชววทยาการแพทย โดยจะไดรบงบประมาณสนบสนนจากรฐบาลในลกษณะ Block grants และมสวนรวมลงทนงบประมาณบางสวน

จากมหาวทยาลยหรอโรงพยาบาลเองอกดวย


โครงสรางและกลไกวจยสขภาพ

รฐ-เอกชน แบงบทบาทแตเชอมโยงกน

ระบบวจยสขภาพของประเทศสวเดนมความเชอมโยงกบทงภาครฐและภาคเอกชน ตงแตการ

สนบสนนงบประมาณ ไปจนกระทงการดำเนนการศกษาวจยดานสขภาพ ดงจะเหนโครงสรางระบบ

วจยสขภาพไดจากรปท 1

รปท 1 : ระบบวจยสขภาพของประเทศสวเดน



ทงน โดยปกตแลว ประเทศสวเดนจะแบงขอบเขตหนาท ความรบผดชอบ ทเกยวของกบการวจย

และพฒนาดานสขภาพในประเทศใหแกแตละภาคสวนอยางชดเจน

ภาครฐ มองคกรทเกยวของกบการวจยและพฒนาดานสขภาพ ดงน

1. หนวยงานกลาง ไดแก กระทรวงศกษาและวจย (Ministry of Education and Research)

และกระทรวงอตสาหกจ พลงงาน และการสอสาร (Ministry of Enterprise, Energy, and

Communications)

2. หนวยงานภาครฐ ไดแก สภาวจยแหงประเทศสวเดน (Swedish Research Council:

Vetenskapsrådet) สภาวจยดานชวตการทำงานและสงคมแหงประเทศสวเดน (Swedish

Council for Working Life and Social Research) และหนวยงานรฐเพอระบบ

นวตกรรมแหงประเทศสวเดน (Swedish Governmental Agency for Innovation

Systems: Vinnova)

3. สภาแหงเทศมณฑล และเทศบาล (County councils and municipalities)

4. มหาวทยาลยและโรงพยาบาลตางๆ ทสงกดมหาวทยาลย

5. มลนธตางๆ เชน มลนธการวจยดานยทธศาสตรแหงประเทศสวเดน มลนธเพอการวจย

โรคภมแพและวทยาศาสตรการแพทย มลนธความร เปนตน

กระทรวงศกษาและวจย

มบทบาทหนาทในการสนบสนนงบประมาณเพอดำเนนการวจยระดบพนฐานดานชววทยาการ

แพทย และการวจยสาธารณสข รวมไปถงการวจยของมหาวทยาลยตางๆ สวนกระทรวงอตสาหกจ

พลงงาน และการสอสาร จะสนบสนนงบประมาณสำหรบการทำการวจยและพฒนาทเกยวของกบ

ภาคธรกจ และมความเชอมโยงหรอความสำคญดานยทธศาสตรตอสภาวะเศรษฐกจของประเทศ


สภาวจยแหงประเทศสวเดน

ทำหนาทหลกในการสนบสนนงบประมาณวจยใหแกมหาวทยาลยตางๆ โดยมทงงานวจยท

เกยวของและไมเกยวของกบสขภาพ ในขณะทสภาวจยดานคณภาพชวต การทำงานและสวสดการ

สงคมแหงประเทศสวเดน จะทำการสนบสนนงบประมาณ ซงมจำนวนจำกด เพอกระตนใหเกดงาน

วจยดานสงคมศาสตรทเกยวของกบสวสดภาพของประชาชน รวมไปถงบางสวนทเปนงานวจยดาน

สาธารณสขและระบบสาธารณสขอกดวย

ในทางปฏบตแลวสภาวจยตางๆ ทกลาวมาจะอยภายใตสงกดของกระทรวงศกษาและวจย สวน

หนวยงานรฐเพอระบบนวตกรรมแหงประเทศสวเดนจะสงกดกระทรวงอตสาหกจ พลงงาน และการ

สอสาร โดยทำหนาทสนบสนนงานวจยเชงประยกตและงานวจยเชงนวตกรรมในหลากหลายสาขา

หนวยงานภาครฐอนๆ

ไดแก สภาแหงเทศมณฑล จำนวน 21 แหง และเทศบาลอก 290 แหง ซงทำหนาทใหบรการ

ทางการแพทยแกประชาชน ซงลวนมงบประมาณของตนเองในการทำการศกษาวจยและพฒนาใน

พนทของตนเอง โดยมการทำขอตกลงรวมกนระหวางองคกรปกครองสวนทองถน เชน สภาแหงเทศ

มณฑลและเทศบาล กบกระทรวงศกษาและวจย เพอใหทองถนเหลาน ดำเนนการฝกอบรมแพทย

และทำการศกษาวจยทางคลนกในพนท แลวมาเบกจายคาใชจายจากกระทรวงศกษาและวจย โดย

ขอตกลงดงกลาว เรยกวา Avtal om Läkarutbildning och Forskning: Agreement on Medical

Education and Research (ALF agreement)



มหาวทยาลยและโรงพยาบาลมหาวทยาลย กระดกสนหลงการวจยชวการแพทย

มหาวทยาลยและโรงพยาบาลทสงกดมหาวทยาลยตางๆ ในประเทศสวเดนนน ถอเปนกระดก

สนหลงของประเทศสวเดนในการทำการศกษาวจยพนฐานดานชววทยาการแพทย โดยจะไดรบ

งบประมาณสนบสนนจากรฐบาลในลกษณะ Block grants และมสวนรวมลงทนงบประมาณบางสวน

จากมหาวทยาลยหรอโรงพยาบาลเองอกดวย ณ ปจจบน มแหลงดำเนนการวจยหลกๆ อย 6 แหงใน

เมอง Gothenburg, Linköping, Lund, Stockholm, Uppsala, และ Umeå

องคกรการกศล และงานวจยเฉพาะดาน

ในสวเดนมมลนธดานการวจยหลกอย 3 แหง ซงไดรบการจดตงขนเปนกองทนสาธารณะ (Public

endowment) ตงแตกลางทศวรรษท 1990 เปนตนมา โดยจะทำการสนบสนนการศกษาวจยเฉพาะ

ดาน เชน มลนธการวจยดานยทธศาสตรแหงประเทศสวเดนจะทำการสนบสนนงานวจยดานยทธศาสตร

ทงในดานวทยาศาสตรบรสทธ เทคโนโลย และดานการแพทย ในขณะทมลนธเพอการวจยโรคภมแพ

และวทยาศาสตรการแพทยจะสนบสนนงานวจยเกยวกบโรคภมแพ และมลนธความรจะสนบสนน

งบประมาณแกมหาวทยาลยใหมๆ และเนนเรองการกระจายความรระหวางมหาวทยาลยหรอสถาบน

วจยกบภาคธรกจ


ภาคเอกชน หนนงานวจยเพอการพฒนานวตกรรม

นอกจากหนวยงานภาครฐทกลาวมาขางตน ระบบวจยสขภาพของประเทศสวเดนยงมความ

เชอมโยงใกลชดกบภาคเอกชน อนประกอบดวยหนวยงานเอกชนแบบไมแสวงหากำไร และแบบท

แสวงหากำไร ดงรปท 2

รปท 2 : หนวยงานภาคเอกชนทเกยวของกบงานวจยสขภาพของประเทศสวเดน

ในภาพรวมแลว หนวยงานภาคเอกชนจะทำการศกษาวจยเฉพาะเรองทเกยวของกบหนวยงาน

ของตน ทงแบบการดำเนนการวจยเองภายในสถาบน และการสนบสนนทนใหแกนกวจยจากภายนอก

โดยปกตแลวหนวยงานภาคเอกชนแบบแสวงหากำไรจะทำการลงทนงบประมาณเปนจำนวนมากกวา

เงนงบประมาณของภาครฐ เพอทำการศกษาวจยและพฒนา ดงจะกลาวในหวขอถดไป



แหลงงบประมาณและทรพยากรสำคญทเกยวของ

อตสาหกรรมยา เปนแหลงทนวจยใหญสด รองลงมาคอทองถน

หากจำแนกตามแหลงทนสนบสนนการวจยสขภาพของประเทศสวเดน จะพบวาในป ค.ศ. 2005

ภาคอตสาหกรรมยาเปนแหลงลงทนดานการวจยและพฒนาใหญทสด ดวยจำนวนเงนกวา 12,421

ลานเหรยญสวเดน (หนวยเปนคราวน โดย 1 คราวนมคาประมาณ 5 บาท) หรอกวา 2 ใน 3 สวน

ของงบประมาณวจยสขภาพของประเทศสวเดน โดยคดเปน 0.46% ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ

ดงรปท 3

รปท 3 : งบประมาณวจยดานสขภาพของประเทศสวเดน จำแนกตามแหลงทน


ในขณะทแหลงทนรองลงมาไดแก องคกรทองถน คอ สภาแหงเทศมณฑลและเทศบาลลงทน

ประมาณ 3 พนลานเหรยญสวเดน ในป ค.ศ. 2005 หรอประมาณ 0.11% ของผลตภณฑมวลรวมใน

ประเทศ โดยกวาครงหนงของงบประมาณดงกลาวมาจากหนวยงานกลาง และงบประมาณ 95% ของ

สภาแหงเทศมณฑลและเทศบาลนนไดรบการลงทนไปในการวจยทางคลนก

หากจำแนกตามประเภทของงานวจยทไดรบการสนบสนน จะพบวา องคกรทองถนอยางสภาแหง

เทศมณฑลและเทศบาลเปนหนวยงานทสนบสนนงานวจยทางคลนกมากทสด สภาวจยแหงประเทศ

สวเดนเปนแหลงทนใหญสดสำหรบงานวจยพนฐานของภาครฐ ในขณะทมลนธการวจยดานยทธศาสตร

แหงประเทศสวเดนเปนแหลงทนใหญสดสำหรบงานวจยดานยทธศาสตรและการประยกตใช

กระแสการไหลเวยนของงบประมาณดานการวจยสขภาพของประเทศสวเดนนน สามารถแสดง

ความเชอมโยงไดตามรปท 4

รปท 4 : กระแสการไหลเวยนของงบประมาณดานการวจยสขภาพของประเทศสวเดน



จะเหนไดวางบประมาณดานการวจยสขภาพของประเทศสวเดนจะไดรบการสนบสนนลงไปสผ

ดำเนนการศกษาวจยดานสขภาพหลกๆ อย 2 กลม ไดแก มหาวทยาลยและโรงพยาบาลทสงกด

มหาวทยาลยตางๆ โดยรวมมอกบโรงพยาบาลนอกสงกดมหาวทยาลย และหนวยงานศกษาวจยภาค

อตสาหกรรมนนเอง

การจดสรรงบประมาณในการวจย

งบประมาณดานการวจยสขภาพของประเทศสวเดนนน มแนวทางการใชจายงบประมาณ

หลากหลายรปแบบ ไดแก การลงทนดานเครองมอและครภณฑทราคาแพง วสดอปกรณสำหรบ

วตถประสงคจำเพาะ คาใชจายในการเดนทางและประชม คาจางนกวจยตำแหนงตางๆ ทนสนบสนนเพอ

พฒนาศกยภาพ ทนสนบสนนสำหรบนกวจยอาวโสเพอลางานมาทำวจยและ/หรอเขยนงานวชาการ

คาใชจายสำหรบทดแทนคาเสยเวลาในการทำวจยทางคลนก รวมถงทนสนบสนนการทำวจยทงในคน

และในสตว อยางไรกตาม โดยปกตแลวคาโสหย (Overhead costs) จะไมรวมอยในงบประมาณ

สนบสนนการศกษาวจยจากแหลงทนตางๆ แตจะไดรบการแบกรบภาระไปโดยสภาแหงเทศมณฑล

และเทศบาล มหาวทยาลย และ/หรอ ภาคเอกชนทรวมดำเนนการวจยเพอธรกจ

แนวโนมมจำนวนนกวจยเพมขนคอนขางแปรผนตามเงนทน ทมาจากแหลงทนภายนอกองคกรและตางประเทศมากขน

สำหรบเรองทรพยากรบคคล ถอเปนเรองทสำคญอยางมากในระบบวจยสขภาพของประเทศ

ตางๆ ทวโลก ในประเทศสวเดนนน ไดมการรวบรวมขอมลบคลากรดานการวจยในมหาวทยาลย

ตางๆ ทวประเทศโดยมรายงานวชาการตพมพในป ค.ศ. 2004 ดงรปท 5


รปท 5 : ขอมลบคลากรดานการวจยในมหาวทยาลยตางๆ

จากขอมลขางตน จะพบวาตำแหนงนกวจยมแนวโนมเพมขน โดยมการตงขอสงเกตวาคอนขาง

แปรผนตามเงนทนทมาจากแหลงทนภายนอกองคกรและตางประเทศมากขน ในขณะทตำแหนง

วชาการระดบอาจารยมจำนวนนอยลง และระดบศาสตราจารยมจำนวนเพมขน ทำใหรฐบาลสวเดน

มความกงวลถงผลกระทบทจะเกดขนในอนาคตเกยวกบการขาดแคลนบคลากรสายอาจารย ซงม

สาเหตหลายประการรวมกน ทงในดานการเกดภาวะสมองไหล และกระบวนการผลตบคลากรระดบ

ปรญญาเอกและหลงปรญญาเอกทยงไมสามารถตอบสนองตออปสงคทแทจรงของประเทศ



ระบบการบรหารจดการงานวจย

การบรหารจดการองคกรและการวจยของแตละหนวยงานทเกยวของกบการวจยสขภาพของประ

เทศสวเดนนน มลกษณะทไมไดขนตอกน กลาวคอแตละหนวยงานจะมวธบรหารจดการทแตกตาง

กน ในทนจะยกตวอยางบางหนวยงานมาใหทราบโดยสงเขป

1. การจดการของสภาแหงเทศมณฑลและเทศบาล

มลกษณะการบรหารจดการทแตกตางกนในแตละพนท สวนใหญจะมการทำขอตกลงในการ

ดำเนนงานรวมกบมหาวทยาลย เพอดำเนนการกจกรรมตามทไดทำขอตกลงกบหนวยงานกลางดงท

ระบไวใน ALF agreement

รปท 6 : กลไกการบรหารจดการของสภาแหงเทศมณฑลสตอกโฮลม


จากการศกษาตวอยางกลไกการบรหารจดการของสภาแหงเทศมณฑลของเมองสตอกโฮลม

(Stockholm) ซงเปนเมองหลวงนน พบวาไดมการทำขอตกลงดำเนนงานวจยหลกรวมกบสถาบนคา

รอลนสกา (Karolinska’s institute) ซงอยภายใตสงกดมหาวทยาลยสตอกโฮลม ดงรปท 6

จะเหนไดวากลไกการบรหารจดการของสภาเทศมณฑลสตอกโฮลม จะมกรรมการบรหารหลก

(Executive board) ซงประกอบดวยขาราชการระดบสงของสภาเทศมณฑล และหวหนาของสถาบน

คารอลนสกา โดยมหนาทในการประสานงานกจกรรมตางๆ ทเกดขน และตดสนใจเชงกลยทธเพอใช

งบประมาณและทรพยากรตางๆ นอกจากนยงมการตงกรรมการชดตางๆ เพอทำหนาทเชอมโยงงาน

ระหวางหนวยงานยอยๆ คอ กรรมการวจยและพฒนาเพอเชอมระหวางโรงพยาบาลและแผนกตางๆ

ในมหาวทยาลย โดยจะทำการแบงกลมยอยสำหรบปฏบตการศกษาวจยในประเดนจำเพาะตางๆ

ตามความเหมาะสม อยางไรกตาม กรรมการบรหารหลกไดมการแตงตงเลขาธการเพอชวยประสาน

งานหลก และมชดกรรมการททำหนาทจดเรยงลำดบความสำคญของประเดนปญหาทสำคญ

(Prioritising committee) เพอชวยในการตดสนใจเชงนโยบายและเพอสนบสนนการศกษาวจย

อกดวย

2. ระบบการบรหารของสภาวจยแหงประเทศสวเดน

สภาวจยฯ เปนองคกรทสงกดอยกบกระทรวงศกษาและการวจย โดยมการตงเปาหมายการ

ดำเนนงานวจยในแตละป และตองรายงานความกาวหนาไปยงกระทรวงศกษาและการวจยตามท

กำหนด ในทางปฏบต สภาวจยแหงประเทศสวเดนนนจะมการบรหารจดการ ดงรปท 7 กลาวคอ ม

กรรมการบรหาร ซงประกอบดวยประธาน สมาชกจำนวน 11 คน และอธบด ในจำนวนสมาชกดง

กลาว จะมสมาชกจำนวน 8 คนทไดรบการเลอกตงจากบคลากรวจยในมหาวทยาลยตางๆ ในประ

เทศสวเดน สวนสมาชกอกสามคนรวมถงประธานกรรมการและอธบด จะไดรบแตงตงจากรฐบาลสว

เดน โดยกรรมการบรหารชดดงกลาวจะทำหนาทในการกำกบทศทางการดำเนนงานของสภาวจยแหง

ประเทศสวเดนใหอยในกรอบทไดรบการวางแผนโดยรฐสภาและรฐบาลของประเทศสวเดน รวมทง

การตดสนใจเชงนโยบายทสำคญ การเลอกลงทนในเครองมอและครภณฑราคาแพง การสนบสนน

งบประมาณในการจดตงศนยวจยแหงชาตในดานตางๆ เปนตน



รปท 7 : กลไกการบรหารจดการของสภาวจยแหงประเทศสวเดน

3. สภาวทยาศาสตรเฉพาะสาขา กลไกสำคญของการวจย

ในการดำเนนงานจรง การตดสนใจเกยวกบงบประมาณและทรพยากรหลกๆ จะอยภายใตความ

รบผดชอบของสภาวทยาศาสตรในแตละแขนงจำเพาะ เชน สภาวทยาศาสตรดานสงคมและมนษยธรรม

สภาวทยาศาสตรดานการแพทย สภาวทยาศาสตรดานวศวกรรมและวทยาศาสตรธรรมชาต และ

คณะกรรมการอกสองชด ไดแก กรรมการดานศกษาศาสตร และกรรมการดานโครงสรางพนฐาน

ดานวจย ลกษณะการดำเนนงานของสภาวจยแหงประเทศสวเดน และสภาวทยาศาสตรดานการ

แพทยนน โดยแทจรงแลวเปนการบรหารจดการในลกษณะองคกรทบรหารโดยคณะนกวจย เนองจาก

สมาชกสวนใหญไดรบการเลอกตงมาจากประชาคมนกวจยนนเอง


การจดลำดบความสำคญของประเดน หรอสาขาการวจยในระบบวจยของสวเดน

ตวอยางการจดลำดบความสำคญเพอชวยในการตดสนใจเกยวกบการใชงบประมาณและ

ทรพยากรนน มรปธรรมทเหนไดชดเจนในสภาเทศมณฑลสตอกโฮลม ซงจะมการแตงตงกรรมการท

ทำหนาทเรยงลำดบความสำคญของประเดนปญหาทสนใจ (Prioritising committees) ทงหมด 8 ชด

แตละชดประกอบดวยผเชยวชาญระดบชาตจากแขนงตางๆ โดยพจารณาถงคำถามการวจย ระเบยบ

วธวจย ศกยภาพและความสามารถของผขอการสนบสนนในการทำวจย ความเปนไปได ประโยชนท

จะเกดขนตอผปวย และ/หรอ ความกาวหนาของโครงการทกำลงดำเนนอย นอกจากตวอยางของ

สภาเทศมณฑลสตอกโฮลมแลว สภาเทศมณฑลอนๆ ถงแมจะมโครงสรางแตกตางกนไปบาง แตก

ใชกลไกในลกษณะทคลายๆ กนในการดำเนนงาน

สำหรบหนวยงานอนๆ ทมการดำเนนการเรยงลำดบความสำคญเพอชวยในการตดสนใจลงทน

ดานการศกษาวจยดานสขภาพนน ลวนแลวแตใชกระบวนการกลมเพอชวยในการตดสนใจทงสน

เชน มลนธการวจยดานยทธศาสตรแหงประเทศสวเดน มลนธเพอการวจยโรคภมแพและวทยาศาสตรการ

แพทย มลนธความร เปนตน

เอกสารอางอง

Health and Medical Research in Sweden. Observatory on Health Research Systems.

Available online at: http://www.rand.org



3.2ระบบวจยสขภาพของประเทศฝรงเศส


จากความไมชดเจนในระบบบรหารจดการของระบบวจยสขภาพของประเทศฝรงเศสนนเอง ททำใหเกดการวเคราะหในรายงาน

หลายฉบบวา การดำเนนการตามยทธศาสตรการวจย และการสนบสนนงบประมาณและทรพยากรเพอลงทนในเรองระบบวจยสขภาพของประเทศนน เปนไปในแบบตางคนตางทำ


องคประกอบโครงสรางหลก

ระบบวจยสขภาพของประเทศฝรงเศสนน ประกอบดวยภาครฐ ภาควชาการ และภาคเอกชน

โดยในภาพรวมไดมการจำแนกสวนประกอบของระบบวจยสขภาพของประเทศฝรงเศสโดยองลกษณะ

บทบาทหนาท ดงรปท 1

รปท 1 : สวนประกอบของระบบวจยสขภาพของประเทศฝรงเศส

4 หนวยงานททำหนาทตดสนใจเชงนโยบายหลก

หนวยงานททำหนาทตดสนใจเชงนโยบายหลก (Main decision-making bodies) อน

ประกอบดวยรฐบาลกลาง รฐบาลทองถน คณะกรรมาธการยโรป และสถาบนวจยขนาดใหญ โดยท

รฐบาลกลางและรฐบาลทองถนมบทบาทในการพฒนายทธศาสตรการวจยของประเทศและระดบพนท



สวนคณะกรรมาธการยโรปจะมบทบาททเกยวเนองโดยตรงกบองคกรตางๆ ของประเทศฝรงเศส

โดยผานกระบวนการการพจารณากรอบการวจยและพฒนาเทคโนโลยของกลมประเทศในสหภาพ

ยโรป (European Union Framework Programmes for Research and Technological Development)

ซงถอเปนกลจกรสำคญในการสนบสนนการวจยและพฒนาในประเทศสมาชกในสหภาพยโรป

สำหรบสถาบนวจยขนาดใหญในประเทศฝรงเศสนน มหลายแหง เชน สถาบนแหงชาตดานการวจย

สขภาพและการแพทย ศนยวจยแหงชาตดานวจยวทยาศาสตร เปนตน สถาบนเหลานมบทบาทสงใน

การกำหนดยทธศาสตรและทศทางการวจยของประเทศ

กลไกนโยบายงานวจยดานสาธารณสข

สำหรบการวจยดานสาธารณสขนน ไดมการจดตงเครอขายความรวมมอแหงชาตวาดวยเรอง

วทยาศาสตรสขภาพและชวต (National Alliance for Life and Health Sciences) ซงประกอบดวย

ผมสวนไดสวนเสยทกฝายจากภาครฐ ภาควชาการ และภาคเอกชน โดยหวงจะใหเกดความรวมมอ

ในการดำเนนการวจยและพฒนาใหไดประโยชนอยางแทจรงตอสาธารณะ แต ณ ปจจบน วงจรน

เพงเรมกอตง และในทางปฏบต ยงไมไดเชอมตอไปยงภาคสวนนโยบายหลก เชน กระทรวงศกษา

และวจย และกระทรวงสขภาพ จงทำใหยงไมสามารถประเมนผลทเกดขนจากวงจรดงกลาวได

หนวยปฏบตการ

หนวยงานททำหนาทดำเนนการตามยทธศาสตรการวจย ทไดรบการกำหนดไว (Executive

bodies) ซงบทบาทดงกลาวเปนของหนวยงานทงภาครฐและภาคเอกชน โดยแบงออกเปน 4 กลมคอ

1. กระทรวงสขภาพ เยาวชน และการกฬา (Ministry of Health, Youth, and Sport) โดยทำ

หนาทหลกในการทำให เกดระบบการวจยสขภาพและการแพทยผานแผนงานระดบ

โรงพยาบาลสำหรบการวจยทางคลนก แผนงานดงกลาวไดรเรมขนในป ค.ศ. 1992 โดย

สนบสนนงบประมาณและทรพยากรตางๆ ในการวจยทางคลนกในสถาบนวจยของรฐใน

ระดบตางๆ ตงแตโรงพยาบาลสงกดมหาวทยาลย รวมไปถงศนยวจยโรคมะเรง เปนตน


2. องคกรหรอหนวยงานผใหงบประมาณสนบสนน (Funding agencies) ไดแก หนวยงานวจย

แหงชาต (National Research Agency) หนวยงานวจยโรคเอดสแหงชาต (National

Agency for AIDS Research) และสถาบนวจยสาธารณสข (Institute for Public Health

Research)

3. องคกรหรอหนวยงานดานสาธารณสข (Public Health Agencies) ไดแก สถาบนเฝาระวงโรค

ดานสาธารณสขแหงชาต (National Institute for Public Health Surveillance) สถาบน

มะเรงแหงชาต (National Cancer Institute) องคกรอาหารแหงประเทศฝรงเศส (The

French Food Agency) และสถาบนปองกนโรคและสขศกษาแหงชาต (National Institute

for Prevention and Health Education)

4. มลนธตางๆ ซงมพนธกจบางสวนเกยวของกบการดำเนนการตามยทธศาสตรการวจยสขภาพ

และการแพทย เชน มลนธแหงประเทศฝรงเศส (Foundation France) สมาคมวจยโรค

มะเรง (The Cancer Research Association) และสมาคมโรคกลามเนอลบแหงประเทศ

ฝรงเศส (The French Muscular Dystrophy Association)

4. สถาบนวจยขนาดใหญในประเทศฝรงเศส ซงมบทบาทรวมในการตดสนใจดำเนนการตาม

ยทธศาสตรการวจยสขภาพของประเทศ รวมถงบางสวนทรวมลงทนสนบสนนงบประมาณและ

ทรพยากร เชน ศนยวจยวทยาศาสตรแหงชาต (National Center for Scientific Research) และ

Inserm ซงเปนสถาบนวจยของรฐทไดรบการจดตงขนในป ค.ศ. 1964 โดยอยภายใตสงกดรวม

ระหวางกระทรวงสขภาพ เยาวชนและการกฬา และกระทรวงศกษาและวจย โดยเปนสถาบนวจย

ภาครฐเพยงแหงเดยวทศกษาวจยเกยวกบสขภาพของมนษยเพยงอยางเดยว

หนวยงานทมบทบาทหนาทดำเนนการศกษาวจยดานสขภาพ

สวนทสามคอ หนวยงานทมบทบาทหนาทดำเนนการศกษาวจยดานสขภาพ ไดแก ภาคการ

ศกษาตางๆ เชน มหาวทยาลย โรงพยาบาลสงกดมหาวทยาลย รวมถงศนยวจยโรคมะเรง เปนตน

นอกจากนยงมสถาบนวจยภาครฐ เชน Inserm ศนยวจยวทยาศาสตรแหงชาต สถาบนวจยเกษตรศาสตร

แหงชาต คณะกรรมาธการพลงงานนวเคลยร และสถาบนวจยเพอการพฒนา รวมถงสถาบนวจย

ตางๆ ทเปนของมลนธภาคเอกชน เชน สถาบนปาสเจอร (Pasteur Institute) และสถาบนควร

(Curie Institute)



งบประมาณและทรพยากรสำคญทเกยวของ

ในป ค.ศ. 2003 ประเทศฝรงเศสไดลงทนงบประมาณในดานการวจยสขภาพและการแพทยไป

จำนวนทงสน 2737.9 ลานยโร ดงรปท 2 โดยประมาณ 20% ของงบประมาณรวมสำหรบการศกษา

วจยของประเทศไดนำไปใชดำเนนการศกษาวจยดานสขภาพภายในสถาบนวจยตางๆ ของภาครฐ

รปท 2 : งบประมาณดานการวจยสขภาพของประเทศฝรงเศส

อยางไรกตาม โดยปกตแลวประเทศฝรงเศสไมไดมขอมลดานงบประมาณและทรพยากรทลงทน

จำเพาะในการวจยและพฒนาดานสขภาพ ตวเลขทแสดงในรปท 2 นน เปนตวเลขทไดจากการคาด

ประมาณโดยใชผลการสำรวจดานคาใชจายในการวจยและพฒนาของประเทศเทานน

ในทางปฏบตแลว งบประมาณดานการวจยและพฒนาดานสขภาพจะไดรบการสนบสนนจาก

รฐบาลไปยงภาคการศกษา ประมาณ 40% ไดแก มหาวทยาลย โรงพยาบาลสงกดมหาวทยาลย

เปนตน


สวนอกประมาณ 40% จะสงผานไปยงสถาบนวจยภาครฐตางๆ โดยงบประมาณทไดรบไปในแตละ

หนวยงาน จะไดรบการนำไปใชในสองลกษณะใหญๆ คอ เพอการพฒนาดานวชาการในสวนของ

มหาวทยาลยและศนยวจยวทยาศาสตรแหงชาต และเพอตอบสนองตอพนธกจจำเพาะขององคกร

หรอหนวยงานนนๆ เชน Inserm สมาคมวจยโรคตางๆ หรอสถาบนทสงกดมลนธ เปนตน ดงรปท 3

รปท 3 : งบประมาณวจยดานสขภาพทไดรบในแตละหนวยงานของประเทศฝรงเศสในป ค.ศ. 2003

ในสวนของทรพยากรบคคลทเกยวของกบระบบวจยสขภาพนน ไดมการสำรวจในป ค.ศ. 2005

พบวาประเทศฝรงเศสมนกวจยแบบเตมเวลาทงสน 10,667 คน โดยคดเปน 22% ของจำนวนนกวจย

ภาครฐทงหมดของประเทศ ดงรปท 4

รปท 4 : ผลสำรวจจำนวนนกวจยดานสขภาพของประเทศฝรงเศส ป ค.ศ. 2005

ในจำนวนน ประมาณ 40% ทำงานในมหาวทยาลยตางๆ รวมถงโรงพยาบาลทสงกดมหาวทยาลย

ในขณะท 30.2% ทำงานในสถาบน Inserm และศนยวจยวทยาศาสตรแหงชาต สวนทเหลอกกระจาย

อยตามสถาบนวจยเฉพาะดาน และสถาบนทสงกดมลนธของเอกชน

บทเรยนระบบวจยสขภาพ กรณศกษา 8 ประเทศ และแนวทางการประยกตใชกบประเทศไทย 54


การบรหารจดการ

การบรหารจดการองคกรของแตละหนวยงานทเกยวของกบการวจยสขภาพของประเทศฝรงเศส

นน มลกษณะทไมไดขนตอกน และมขอมลจำกดทบงถงกระบวนการทำงานและบรหารจดการ

ดงทไดกลาวไวในสวนโครงสรางของระบบวจยสขภาพของประเทศฝรงเศส ไดมการแบงบทบาท

หนาทของหนวยงานออกเปน 3 สวน ไดแก หนาทตดสนใจเชงนโยบายหลกและการกำหนดทศทาง

หนาทดำเนนการตามยทธศาสตรการวจย และหนาทดำเนนการศกษาวจย ในแตละสวนนน ไดมการ

บรหารจดการแบบใชกระบวนการกลมเปนหลกในการดำเนนการ จากการทบทวนประสบการณท

ผานมา ไดมการระบวา หลายครงกระบวนการกลมในแตละสวนไดนำมาซงการไมสามารถหาขอ

สรปในการดำเนนการหรอตดสนใจได บางครงกอใหเกดผลกระทบในลกษณะการเกดความไมชดเจน

ของยทธศาสตรและทศทางของการดำเนนงานในระบบวจยสขภาพของประเทศ และมผเชยวชาญ

บางทานไดตงขอสงเกตวาปรากฏการณดงกลาวอาจเปนสาเหตททำใหประเทศฝรงเศสมผลตผลดาน

การวจยทดอยลงทงในเชงปรมาณและคณภาพ อนจะเหนไดจากตวชวดความเปนทยอมรบของผล

การวจยในระดบสากล โดยเปรยบเทยบสวนแบงการตพมพผลงานวชาการของประเทศฝรงเศสในเวท

โลก และดชนการอางองเปรยบเทยบ โดยเปรยบเทยบระหวางป ค.ศ. 2006 กบ ค.ศ. 2001 ดงรปท 5

และการเปรยบเทยบระหวางประเทศดงรปท 6

รปท 5 : ขอมลเปรยบเทยบสวนแบงการตพมพผลงานวชาการของประเทศฝรงเศสในเวทโลก

และดชนการอางองเปรยบเทยบระหวางป ค.ศ. 2006 กบ ค.ศ. 2001



รปท 6 : ขอมลเปรยบเทยบระหวางประเทศ ในดานสวนแบงการตพมพผลงานวชาการ

ของประเทศฝรงเศสในเวทโลก และดชนการอางองเปรยบเทยบ

มรายงานหลายฉบบตงแตป ค.ศ. 2007-9 ทกลาวถงปญหาดานการบรหารจดการในระบบวจย

สขภาพของประเทศฝรงเศส ทงในเรองธรรมภบาลของการบรหารจดการระบบวจยของประเทศ และ

ผลกระทบจากปจจยดงกลาวตอผลผลตทเกดขน โดยทำการเรยกรองใหเกดการปฏรประบบวจย

สขภาพของประเทศ ในบางรายงานไดชใหเหนวาการตดสนใจระดบนโยบายและยทธศาสตรการวจย

สขภาพของประเทศฝรงเศสนน มกลมผมสวนไดสวนเสยหลายกลม ถงแมจะใชกระบวนการกลมใน

การหามต แตโดยแทจรงแลวกไดรบการโนมนาวและชกจงจากตวแทนบางสถาบนทมอำนาจการตอ

รองสง เชน สถาบนวจยขนาดใหญ และศนยวจยวทยาศาสตรแหงชาต

นอกจากนในรายงานเหลานน ยงไดมการวเคราะหการกระจายของงบประมาณและทรพยากร

สนบสนนงานวจยสขภาพ และพบวาระบบวจยในปจจบนกอใหเกดการดำเนนการศกษาวจยแบบแยก

สวน กระจดกระจาย นอกจากนยงมการทำการศกษาวจยทซำซอนกน ยกตวอยางเชน สถาบน

Inserm และศนยวจยวทยาศาสตรแหงชาตนนมแขนงการศกษาวจยททบซอนกน ทงในเรองชววทยา

ระดบโมเลกล ชววทยาระบบประสาท ชววทยาระดบเซลล และพนธศาสตร นอกจากนพนธกจท

ระบไวในแตละหนวยงานหรอองคกรหลายแหงกมความซำซอนกน และแยกกนไมออก ประกอบกบ

การดำเนนงานแบบตางคนตางทำ กทำใหมการลงทนดานงบประมาณและทรพยากรอนๆ อยางไมม

ประสทธภาพ และทายทสดคอการกอใหเกดผลกระทบทแสดงออกผานทางหลกฐานเชงประจกษใน

แงผลผลตทเกดขนจากระบบวจย โดยมความดอยกวาประเทศอนๆ นนเอง


การเรยงลำดบความสำคญ

จากความไมชดเจนในระบบบรหารจดการของระบบวจยสขภาพของประเทศฝรงเศส ทำใหเกด

การวเคราะหในรายงานหลายฉบบวา การดำเนนการตามยทธศาสตรการวจย และการสนบสนน

งบประมาณและทรพยากรเพอลงทนในเรองระบบวจยสขภาพของประเทศนน เปนไปในแบบตางคน

ตางทำ ไมมหลกเกณฑทชดเจน แตละหนวยงานหรอองคกร ลวนมการใหความสำคญกบประเดน

ปญหาทตนเองสนใจ โดยอาศยวงจรอย 2 รปแบบ คอ การอางองตามยทธศาสตรการวจยของ

ประเทศทสวนใหญองตามกรอบการดำเนนงานวจยและพฒนาของสหภาพยโรป (European Union

Research and Development Framework) และการกำหนดโดยองพนธกจของหนวยงานหรอ

องคกรของตนเปนหลก

ในทางปฏบตนน แตละหนวยงานผใหทน จะมการจดสรรงบประมาณใน 2 ลกษณะคอ การเปด

รบโครงการจากภายนอกโดยระบประเดนปญหาทผใหทนสนใจ ซงเปนสวนใหญของโครงการวจย

สขภาพในประเทศฝรงเศส และการเปดโอกาสใหนกวจยสงโครงรางทตนเองสนใจเขามารบการ

สนบสนน ซงเปนจำนวนนอยกวา

จากขอเทจจรงทกลาวมา จงไดมกระแสสนบสนนใหเกดการปฏรประบบวจยสขภาพของประเทศ

ฝรงเศสอยางเรงดวน ทงในเรองธรรมาภบาล การเรยงลำดบความสำคญของโจทยวจยทตอบสนอง

ตอความตองการของประเทศ และการจดเรยงพนธกจของหนวยงานวจยตางๆ ใหเออตอการพฒนา

ของระบบวจยสขภาพของประเทศ เพอใหเกดศกยภาพในการแขงขนระดบนานาชาตใหมากขน


Health and Medical Research in France. Observatory on Health Research Systems. Available

online at: http://www.rand.org



3.3ระบบวจยสขภาพของประเทศสหรฐอเมรกา


ในความเปนจรงแลว ภาคเอกชนและมลนธตางๆ ในประเทศสหรฐอเมรกา ลวนมอทธพลอยางสงในการสรางสรรค

การศกษาวจยและพฒนาดานสขภาพ โดยเฉพาะอยางยง ในหลายโอกาสไดมการลงทนทำการศกษาวจยในเรองทไมไดอยในลำดบความสำคญของภาครฐ หรอภาครฐสนบสนน

ไมเพยงพอ ในขณะทภาคเอกชนไดมองเหนโอกาสทลงทนแลวจะสามารถนำมาซงกำไรในอนาคต


โครงสรางระบบวจย

โครงสรางระบบวจยสขภาพของประเทศสหรฐอเมรกานน แบงโดยยดบทบาทการเปนแหลงทน

เปนหลก ซงตางจากประเทศอนๆ กลาวคอ ระบบวจยสขภาพของสหรฐฯ มหนวยงานทเปนหลกใน

การสนบสนนงบประมาณและทรพยากรตางๆ ทงหมด 7 กลม ไดแก

1. หนวยงานของรฐบาลกลาง (Federal government) ประกอบดวย สถาบนวจยสขภาพ

แหงชาต (National Institute of Health: NIH) มลนธวทยาศาสตรแหงชาต (National

Science Foundation) และกระทรวงหรอหนวยงานอนๆ เชน กระทรวงกลาโหม

กระทรวงเกษตร เปนตน

2. รฐบาลประจำรฐและทองถน (State and local governments)

3. กลมภาคธรกจ อตสาหกรรม เชน บรษทยา เครองมอแพทย และเทคโนโลยชวภาพ

4. มลนธการกศลตางๆ

5. องคกรวจยทางการแพทยภาคเอกชน (Medical research organizations)

6. องคกรทมพนธกจจำเพาะตอโรคตางๆ (Disease-focused organizations)

7. มหาวทยาลยและภาคสวนการศกษาอนๆ

หนวยงานหรอองคกรตางๆ ขางตน นอกจากทจะมบทบาทในฐานะแหลงทนหลกของระบบวจย

สขภาพของประเทศสหรฐอเมรกาแลว ลวนแลวแตมการดำเนนการในบทบาทอนรวมดวย เชน การม

สวนรวมในการกำหนดยทธศาสตรและทศทางของการวจยสขภาพของประเทศ การดำเนนการศกษา

วจยสขภาพ การตดตามประเมนผล เปนตน




สหรฐอเมรกาลงทนดานการวจยและพฒนาดานสขภาพมากทสดในโลก แมแตหนวยงาน

สนบสนนงบประมาณขนาดเลกของประเทศสหรฐฯ กยงมงบประมาณมากกวาหนวยงานขนาดใหญ

ของบางประเทศ สวนหนงเกดจากการทสหรฐอเมรกาเปนประเทศทมบรษทยาชนนำ ทเปนเจาของ

ลขสทธตวยาทจะผลตออกเปนสนคาไดกวา 70% ของจำนวนตวยาทงหมดของโลก

ในป ค.ศ. 2003 สหรฐอเมรกาไดลงทนวจยไปทงสน 94.3 พนลานดอลลารสหรฐ เทากบ 0.86%

ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ หรอประมาณ 5.6% ของคาใชจายดานสขภาพทงหมดของประเทศ ใน

จำนวนน ภาคธรกจ/อตสาหกรรม และสถาบนสขภาพแหงชาต เปนผสนบสนนถง 80% ของงานวจย

สขภาพทงหมด ดงรปท 1 และ 2

รปท 1 : งบประมาณทใชจายไปในดานวจยสขภาพของประเทศสหรฐอเมรกา จำแนกตามแหลงทน


รปท 2 : แผนภมเปรยบเทยบงบประมาณทสถาบนสขภาพแหงชาตไดรบตงแตป ค.ศ. 1998-2007

ในความเปนจรงแลว ภาคเอกชนและมลนธตางๆ ในประเทศสหรฐอเมรกา ลวนมอทธพลอยาง

สงในการสรางสรรคการศกษาวจยและพฒนาดานสขภาพ โดยเฉพาะอยางยง ในหลายโอกาสไดม

การลงทนทำการศกษาวจยในเรองทไมไดอยในลำดบความสำคญของภาครฐ หรอภาครฐสนบสนน

ไมเพยงพอ ในขณะทภาคเอกชนไดมองเหนโอกาสทลงทนแลวจะสามารถนำมาซงกำไรในอนาคต

และสรางตลาดเพอนำเสนอขายสนคาได จากการทบทวนขอมลงบประมาณดานการวจยสขภาพท

ลงทนโดยภาคเอกชนตงแตป ค.ศ. 1994 ถง 2003 พบวามปรมาณคอนขางคงทมาตลอด โดยอย

ระหวาง 56-61% ของงบประมาณดานวจยสขภาพทงหมดของประเทศสหรฐอเมรกา แตสงทมการ

เปลยนแปลงอยางมนยสำคญคอ สดสวนการลงทนวจยสขภาพดานเครองมอทางการแพทยทเพมขน

ถง 264% ดานยาเพมขน 89% และดานเทคโนโลยชวภาพทเพมขน 98%

งบประมาณดานการวจยสขภาพของสหรฐฯ ในสวนงบภาครฐนนไดมาจากภาษของประชาชน

โดยจะไดรบการแบงเปนสองสวนหลก คองบประมาณสำหรบรฐบาลกลาง และงบประมาณสำหรบ

รฐบาลทองถนในแตละรฐ สวนทสำคญทสดคองบรฐบาลกลางทจะไดรบการดแลโดยสถาบนสขภาพ

แหงชาตนนเอง งบดงกลาวจะไดรบการสงมายงกรมบรการมนษยและสขภาพ (Department of

Health and Human Services: DHHS) กอนทจะไดรบการจดสรรมายงสถาบนสขภาพแหงชาตอก

ทอดหนง ดงรปท 3



รปท 3 : แผนภมแสดงกลไกการหมนเวยนงบประมาณดานการวจยสขภาพของประเทศสหรฐอเมรกา

หากเจาะลกลงไปดเฉพาะงบประมาณภาครฐทสงตอไปยงสถาบนสขภาพแหงชาต จะพบวา

งบประมาณเกนกวาครงหนงไดรบการลงทนในดานโครงการศกษาวจยโดยทำการแจกจายไปยง

ภายนอก มเพยง 10% ทสถาบนสขภาพแหงชาตดำเนนการวจยเอง นอกจากนนยงมการลงทนเพอ

เสรมสรางศกยภาพดานตางๆ ทงการจดตงศนยวจยเฉพาะโรค การพฒนาศกยภาพบคลากร และ

การบรหารจดการ ดงรปท 4


รปท 4 : ขอมลดานการกระจายงบประมาณของสถาบนสขภาพแหงชาต ประเทศสหรฐอเมรกา ค.ศ. 2006

ตามปกตแลว ประธานาธบดแหงประเทศสหรฐอเมรกาจะเปนผรบผดชอบในการเตรยมแผน

งบประมาณดานตางๆ รวมถงดานสขภาพและการวจยและพฒนา โดยจะมสำนกงานการจดการและ

งบประมาณของทำเนยบขาวเปนผดำเนนการ การดำเนนการดงกลาวจะมการรบคำรองของบประมาณ

จากหนวยงานภาครฐตางๆ ทเกยวของ หลงจากทไดรบการรวบรวมแลวจะสงตอไปยงสภาคองเกรส

โดยผานการพจารณาเหนชอบของคณะกรรมการผเชยวชาญเฉพาะดานวทยาศาสตร และสำนกงาน

วทยาศาสตรและเทคโนโลย ซงทำหนาทใหคำปรกษาแกประธานาธบด ซงสวนใหญประกอบดวย

นกวชาการ ตวแทนผเชยวชาญจากภาคเอกชน โดยคณะกรรมการดงกลาวจะทำงานในรปแบบสภา

วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (National Science and Technology Council)



ในดานทรพยากรบคคลในระบบวจยสขภาพของประเทศสหรฐอเมรกานน เปนทนาสนใจวา เกน

กวาครงของนกวจยระดบหลงปรญญาเอก มาจากตางประเทศ เนองจากประเทศสหรฐอเมรกาเปน

แหลงทนดานวจยสขภาพรายใหญสดของโลก จงสามารถดงดดนกวจยจากประเทศอนๆ เขามา

ทำงานไดอยางมาก หากพเคราะหการกระจายของจำนวนโครงการวจยทดำเนนการในประเทศ

สหรฐฯ แลว จะพบวา สวนใหญกระจกตวอยในรฐทอยแถบชายฝงทะเล และทะเลสาบ ในขณะทรฐ

ทอยตอนกลางของประเทศยงพบปญหาการขาดแคลนทนวจยและนกวจย ทำใหเกดชองวางของ

ศกยภาพการวจยภายในประเทศอยางหลกเลยงไมได

นอกจากน เนองจากงบประมาณสวนใหญมาจากภาคเอกชน ปญหาเศรษฐกจตกตำในบางชวง

เวลากแสดงผลกระทบทสำคญตออนาคตของระบบวจยสขภาพของประเทศ ทงตอปรมาณและ

คณภาพงานวจย รวมไปถงอนาคตของนกวจยทกระดบในประเทศทฝากความหวงดานอาชพวจยไว

กบงบประมาณอกดวย



เปนททราบกนดทวโลกวา การบรหารจดการหนวยงานหรอองคกรนนมความแตกตางกนหลายรป

แบบตามแตบรบท ระบบวจยสขภาพของประเทศสหรฐฯ กเชนกน มระบบบรหารจดการทหลากหลาย

ขนอยกบชนดขององคกร

ในภาคธรกจและภาคเอกชนนน การตดสนใจทางยทธศาสตรการดำเนนงานนน มกจะอาศย

คณะกรรมการบรหารของแตละบรษท โดยมผอำนวยการบรหารเปนผรบผดชอบดานการจดการ และ

มกรรมการหรอสมาชกทไดรบการคดเลอกจากผถอหนหรอผลงทน ทงนทงนน โครงสรางการบรหาร

จดการกมความแตกตางกน ขนอยกบวาเปนบรษททเปนของสาธารณะหรอเปนแบบเอกชนเปน

เจาของอกดวย ในกรณทเปนของสาธารณะหรอสาธารณะเปนหนสวน สงคมกมกจะคาดหวงวาผท

ทำหนาทประธานกรรมการ และกรรมการบรหารกควรทจะเปนคนละคนกนโดยมบทบาทถวงดลซง

กนและกน ซงตางจากรปแบบของเอกชน เปนตน

สำหรบภาครฐนน จะขอยกตวอยางระบบการบรหารจดการภายในสถาบนสขภาพแหงชาต

ดงรปท 5

รปท 5 : โครงสรางการบรหารจดการสถาบนสขภาพแหงชาต ประเทศสหรฐอเมรกา



เนองจากสถาบนสขภาพแหงชาต ประเทศสหรฐอเมรกา ถอเปนผลงทนรายใหญในระบบวจย

สขภาพของประเทศ การบรหารจดการจงเปนเรองทาทายมาก บทบาทสำคญนตกอยในความ

รบผดชอบของคณะกรรมการกำกบทศของสถาบนสขภาพแหงชาต (NIH Steering Committee)

และสำนกงานผอำนวยการ โดยคณะกรรมการกำกบทศนจะทำหนาทขบเคลอนสถาบนใหตอบสนอง

ตอพนธกจหลกทตงไว โดยคณะกรรมการนประกอบดวยสมาชกถาวรและสมาชกเฉพาะกจ และแบง

ยอยไปเปนคณะทำงานหลายคณะ เชน คณะทำงานดานกจการวจยภายนอก ซงมหนาทดแลเรอง

กจกรรมตางๆ ทเกยวของกบการศกษาวจยภายนอก รวมทงการทบทวนโครงการเพอพจารณา

สนบสนนงบประมาณ และแนะนำเกยวกบการจดสรรทรพยากรและงบประมาณใหแกศนยการ

ทบทวนทางวทยาศาสตรอกดวย

สวนผอำนวยการสถาบนสขภาพแหงชาตนน จะทำหนาทนำองคกร และดแลสถาบนและศนย

ตางๆ ทสงกดสถาบนสขภาพแหงชาต โดยมสำนกงานผอำนวยการคอยเปนแขนขา และมคณะท

ปรกษาหลายคณะ อนประกอบดวยผเชยวชาญทางวชาการ และตวแทนจากภาคประชาสงคม ภาค

รฐ ซงมกจะเปนตวแทนจาก DHHS และสภาคองเกรส นอกจากนผอำนวยการสถาบนสขภาพแหง

ชาตน จะทำหนาทใหคำแนะนำแกประธานาธบดในการเตรยมแผนงบประมาณประจำป เพอเสนอ

ตอสภาคองเกรสอกดวย

อยางไรกตาม ไมมหลกฐานเชงลายลกษณอกษรทชดเจนไปกวาทกลาวมา เกยวกบกระบวนการ

บรหารจดการภายในองคกร ทงภาครฐและภาคเอกชน ทแสดงถงความมากนอยของบทบาทความ

เปนตวแทนของภาคสวนตางๆ ในการตดสนใจทงระดบนโยบาย และระดบปฏบตการ ในการดำเนน

งานดานระบบวจยสขภาพ


การเรยงลำดบความสำคญงานวจย

พอจะมขอมลอยบางเกยวกบการเรยงลำดบความสำคญเกยวกบการวจยสขภาพของประเทศ

สหรฐอเมรกา ในภาคอตสาหกรรมและธรกจนน การลงทนการวจยสขภาพมกจะมงเนนไปยงเรอง

กำไรและผลประโยชนทางการคาเปนหลก การสรางแผนทางธรกจทจะเกยวเนองไปยงระบบสขภาพ

นนจะไดรบการพจารณาอยางละเอยดเกยวกบอตราผลตอบแทนทจะไดรบตามชวงเวลาทพจารณา

นอกจากนยงใหความสำคญเปนอยางมากเกยวกบการวจยทเกยวของกบการรกษาโรคเฉพาะดาน

โดยเนนใหเกดการศกษาทใหผลการประเมนทางการแพทยหรอทางคลนกทมความหลากหลายและ

เออตอการขออนญาตจดจำหนายเชงพาณชย อกปจจยหนงทสำคญคอ มการมงเนนทจะรกษาสนคา

ทจดจำหนายใหคงอยใหยาวนานทสด อนมผลในการลงทนศกษาวจยเพอหาคณสมบตเพมเตมทจะ

ยดอายของสทธบตร หรอตออายสทธบตรของสนคานนในรปแบบใหมได และสดทายคอการสนบสนนการ

ศกษาวจยในสนคาหรอผลตภณฑทอยในสายการผลตและสามารถทจะปอนเขาสตลาดไดอยาง

เพยงพอ

สำหรบสถาบนสขภาพแหงชาตนน มการจดเรยงลำดบความสำคญของประเดนทจะพจารณา

ลงทนดานการวจยสขภาพของประเทศ โดยเรมจากการพฒนาแผนทเสนทางเพอดำเนนยทธศาสตร

การวจยสขภาพในศตวรรษท 21 โดยอาศยความรวมมอจากผนำหนวยงานตางๆ ในสงกดสถาบน

สขภาพแหงชาต และตวแทนจากผมสวนไดสวนเสยทกภาคสวน การพฒนาดงกลาวอาศยขอมลนำ

เขาทมาจากผเชยวชาญดานวชาการจากมหาวทยาลยตางๆ ภาคธรกจอตสาหกรรม ผประกอบ

วชาชพเวชกรรม และสาธารณชน ผลจากการพฒนาดงกลาวไดขอสรปออกมาเปนแผนทเสนทาง

ทงหมด 3 แนว คอ หนงเสนทางใหมสการคนพบทางวทยาศาสตร ซงเนนสนบสนนการวจยทาง

ชวภาพ และพฒนาเครองมอทางชววทยาการแพทยเพอสรางองคความรใหมๆ โดยเฉพาะอยางยง

กระบวนการระดบโมเลกลทเกยวของกบการเกดโรค สอง การสรางทมงานวจยแหงอนาคต โดยเนน

การกระตนใหมทมงานทมความคดสรางสรรค ทสามารถรวมมอกนทำงานแบบพหสาขา และสราง

ความรวมมอระหวางภาครฐกบภาคเอกชน รวมถงเปดโอกาสในการลงทนวจยในโครงการทมความ

เสยงสงไดเพมขน และสาม คอ การปฏรประบบวจยทางคลนกของประเทศ เพอเพมปรมาณและ

พฒนาคณภาพของโครงการวจยทางคลนก และปรบปรงสภาพแวดลอมของระบบใหเออตอการทำ

วจยทางคลนก เชน การปรบกระบวนการเกยวกบการควบคมและกฎระเบยบหยมหยมตางๆ



ทไมจำเปน รวมถงการลงทนในการสรางศนยวจยเพอรองรบงานวจยทางคลนก และการเนนใหเกด

การวจยสรางสรรคเครองมอตรวจวนจฉยใหมๆ ทตอบสนองตอความตองการทแทจรงของประเทศ

และของโลก


Health and Medical Research in the US. Observatory on Health Research Systems. Available




3.4ระบบวจยสขภาพของสหราชอาณาจกร


กรมการสขภาพของสหราชอาณาจกร ไดมการตงคณะกรรมาธการเพอทำหนาทสงเคราะหลำดบ

ความสำคญของประเดนปญหาทตองการการลงทนศกษาวจยดานสขภาพ ภายใตกรอบยทธศาสตรและทศทางทไดรบ

การกำหนดมาจากรฐบาลสหราชอาณาจกร คณะกรรมาธการดงกลาวประกอบดวยตวแทนจากหนวยงานตางๆ ทเกยวของ

และทำการระบประเดนสำคญไว 7 เรอง


โครงสรางระบบวจย

เฉกเชนเดยวกบประเทศทพฒนาแลวอกหลายประเทศ สหราชอาณาจกรกมระบบวจยสขภาพทม

ความผกพนแนบแนนระหวางภาครฐและภาคเอกชน โดยเฉลยแลวสหราชอาณาจกรลงทนไปใน

ระบบวจยสขภาพกวา 14 ลานปอนดตอป หรอคดเปนประมาณ 1.09% ของผลตภณฑมวลรวมใน

เครอสหราชอาณาจกร งบประมาณดงกลาวเปนการรวมลงทนระหวางภาครฐ ภาคธรกจ ภาคเอกชน

ทไมหวงผลกำไร และจากองคกรระหวางประเทศ ดงรปท 1

รปท 1 : ภาพรวมของโครงสรางระบบวจยสขภาพของสหราชอาณาจกร



ภาคธรกจอตสาหกรรมจะเนนการดำเนนการศกษาวจยทเชอมโยงกบสนคาหรอผลตภณฑทสราง

ผลกำไร ในขณะทภาครฐและภาคเอกชนทไมแสวงหากำไรนนจะดำเนนการศกษาวจยเพอสรางองค

ความรเชงวชาการเปนหลก

โครงสรางการดำเนนงานวจยสขภาพของสหราชอาณาจกรนน หากพจารณาในภาครฐ จะม

กลไกการแบงบทบาทหนาทรบผดชอบอย 3 กลไก

1. สำนกงานวทยาศาสตรและนวตกรรม (Office of Science and Innovation: OSI) ซง

สงกดกรมการคาและอตสาหกรรม จะรบผดชอบเกยวกบงานวจยพนฐานทไดรบการกลน

กรองมาจากสภาวจยตางๆ

2. สภาสนบสนนการศกษาขนสง (Higher Education Funding Councils) จะทำหนาท

สนบสนนการลงทนดานโครงสรางพนฐานสำหรบงานวจยในมหาวทยาลยตางๆ ผานทาง

กระทรวงศกษาธการ

3. องคกรบรการสขภาพแหงชาต (National Health Service: NHS) จะรบผดชอบดแล

งบประมาณภาครฐทใชสนบสนนการวจยทตอบสนองตอประเดนปญหาสำคญของ

ประเทศและท NHS กำหนดไว ผานทางกรมตางๆ ทดแลเรองสขภาพในประเทศองกฤษ

สกอตแลนด และไอรแลนดเหนอ

วงจรหลกทถอเปนสมบตลำคาของสหราชอาณาจกร ทชวยทำใหเกดการพฒนางานวจยสขภาพ

ไดมากมาย คอ สภาวจย (Research councils) ปจจบนมสภาวจยอยทงหมด 7 แหง แตละแหงเปน

หนวยงานภาครฐทเปนอสระตอกน และมงเนนประโยชนของชาตเปนหลก สภาวจยมหลายแขนง

ตงแตชววทยาการแพทย วศวกรรม สงแวดลอม ฯลฯ ตวอยางของสภาวจยทสนบสนนงานวจย

สขภาพ ไดแก สภาวจยดานการแพทย (Medical Research Council: MRC) สภาวจยดานวทยาศาสตร

ชวภาพและเทคโนโลยชวภาพ (Biotechnology and Biological Sciences Research Council:

BBSRC) สภาวจยดานวทยาศาสตรกายภาพและวศวกรรม (Engineering and Physical Sciences

Research Council: EPSRC) และสภาวจยดานสงคมและเศรษฐกจ (Economic and Social Research

Council: ESRC)


จากการทมสภาวจยหลายแหงนเอง ทำใหในป ค.ศ. 2002 ไดมการจดตงกลมสภาวจยแหง

สหราชอาณาจกร (Research Councils UK: RCUK) ขนมา เพอทำหนาทประสานความรวมมอ

ระหวางสภาวจยตางๆ ใหมความสอดคลอง เกอหนนซงกนและกน และเพอชวยกนผลกดน

การศกษาวจยของสหราชอาณาจกรไปในทศทางทตรงกบความตองการของประเทศ



3 แหลงงบประมาณ ทยงมบางสวนซำซอน

งบประมาณสำหรบระบบวจยสขภาพของสหราชอาณาจกรนน มาจากสามแหลงใหญๆ คอ ภาค

ธรกจอตสาหกรรม องคกรการกศลทดำเนนการดานวจย และงบประมาณภาครฐ ดงรปท 2

รปท 2 : ระบบงบประมาณวจยสขภาพของสหราชอาณาจกร

ภาคธรกจอตสาหกรรมถอเปนผลงทนงบประมาณในสดสวนทมากทสดกวาสองในสามของ

งบประมาณดานการวจยสขภาพทงหมด โดยการสนบสนนงบประมาณวจยนน สวนหนงจะเปนการ

ดำเนนการศกษาวจยภายในสถาบนวจยของภาคธรกจอตสาหกรรมเอง และอกสวนหนงจะเปนการ

สนบสนนการวจยในมหาวทยาลยตางๆ รวมถงผานทางองคกรบรการสขภาพแหงชาตอกดวย


ในขณะทงบประมาณภาครฐ จะคดเปน 23% ของงบประมาณดานการวจยสขภาพทงหมด สวน

ใหญจะไดรบการจดสรรผานทางกรมการสขภาพ (Department of Health) และสภาวจยตางๆ

โดยเฉพาะอยางยงสภาวจยดานการแพทย แตเดมสภาวจยดานการแพทยจะมงเนนการวจยพนฐาน

และใหกรมการสขภาพเปนผรบผดชอบดานการวจยทางคลนกและการวจยเชงประยกต จากอดต

จนถงปจจบน งบประมาณสวนใหญลงทนไปในดานการวจยพนฐาน

ภาคเอกชนทไมแสวงหากำไร หรอองคกรการกศลนน มบทบาทในการสนบสนนงบประมาณส

ระบบวจยสขภาพของสหราชอาณาจกร ประมาณ 9% โดยหนวยงานหลกๆ ไดแก เวลคม ทรส

(Wellcome Trust) องคกรวจยมะเรงแหงสหราชอาณาจกร (Cancer Research UK) และมลนธหวใจ

ประเทศองกฤษ (British Heart Foundation) องคกรเวลคม ทรส ถอเปนหนงในองคกรการกศลท

สนบสนนงานวจยสขภาพรายใหญทสดของโลก

กลไกการหมนเวยนของงบประมาณวจยและพฒนาดานสขภาพของสหราชอาณาจกรนน

สามารถเหนไดจากรปท 3

รปท 3 : กลไกการหมนเวยนของงบประมาณวจยและพฒนาดานสขภาพของสหราชอาณาจกร



งบประมาณดานวทยาศาสตร ซงไดรบการสงผานทางกรมการนวตกรรม มหาวทยาลย และ

ทกษะ (Department for Innovation, Universities, and Skills) ถอเปนงบประมาณภาครฐกอนใหญ

ทสด ทจะสงตอไปยงสภาวจยแขนงตางๆ และหนวยงานอนทเกยวของ โดยปกตแลวจะมการลงทน

ในสองลกษณะ คอ หนง การสนบสนนงบประมาณสำหรบโครงการวจยตางๆ ทวไป และ สอง การ

สนบสนนงบประมาณวจยโดยพจารณาคณภาพงานโดยรวมของสถาบนทเคยดำเนนงานมากอน และ

สนบสนนแบบ block grant ไปใหแกสถาบนทไดรบการคดเลอก

ในขณะทกรมสขภาพจะทำการจดการงบประมาณเพอสนบสนนแผนงานวจยนโยบาย แผนงาน

วจยตางๆ ภายใตองคกรบรการสขภาพแหงชาตของแตละประเทศในสหราชอาณาจกร และหนวย

งานอนๆ ทเกยวของ

หากดการกระจายของงบประมาณการลงทนเพอการศกษาวจยดานสขภาพของแหลงทนโดยรวม

จะสามารถแสดงไดดงรปท 4

รปท 4 : กระบวนการจดการงบประมาณสนบสนนการวจยสขภาพของสหราชอาณาจกร


หากมองในความเปนจรง แหลงทนแตละแหลงทมในสหราชอาณาจกร ลวนมงบประมาณทลงทน

ในการวจยทซำซอนกนไมมากกนอย โดยเฉพาะอยางยงสภาการวจยและกรมการสขภาพ หากเพยง

แตงบประมาณภาครฐและกระบวนการสนบสนนทซำซอนนน ยงไมกอใหเกดผลกระทบเชงประจกษ

ดงทปรากฏชดในประเทศฝรงเศส หรอประเทศอนๆ ทมชองวางระหวางอปสงคและอปทานทมากจน

เกดการเรยกรองจากทกภาคสวนใหเกดการปฏรป

ถงแมไดมการทบทวนองคความรดานระบบวจยสขภาพของสหราชอาณาจกรโดย Sir David

Cooksey ในป ค.ศ. 2006 ทผานมา ขอมลเกยวกบทรพยากรบคคลในระบบวจยสขภาพของ

สหราชอาณาจกรกไมปรากฏอยในเอกสารวชาการใดๆ อนเนองมาจากสหราชอาณาจกรประกอบดวยกลม

ประเทศหลายประเทศ และสถานการณความผนแปรทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคมกมผลทำให

เกดการเปลยนแปลงเชงปรมาณของบคลากรกลมดงกลาวอยางรวดเรว จนไมสามารถระบหรอคาด

ประมาณไดอยางชดเจน



การบรหารจดการขนอยกบลกษณะของแหลงทน

การบรหารจดการระบบวจยสขภาพของสหราชอาณาจกรนน สามารถจำแนกออกตามแหลงทน

สองแหลงหลก คอ ภาคเอกชนคอธรกจอตสาหกรรม และภาครฐ

เนองจากภาคธรกจอตสาหกรรมนน เปนแหลงงบประมาณหลกทลงทนดานการวจยสขภาพ สวน

ใหญแลวเปนการลงทนทเนนผลกำไรทางการคาเปนหลก

สวนภาครฐนน รฐบาลของสหราชอาณาจกรเปนผมบทบาทในการกำหนดทศทางและยทธศาสตร

การดำเนนการวจยดานสขภาพ เพอกำหนดใหกรมการสขภาพลงทนในการวจยและพฒนาสำหรบ

องคกรบรการสขภาพแหงชาต (NHS) ไปตามทกำหนดไว โดยทวไปแลว จะมการกำหนดวตถประสงค

หลกๆ ไว 3 ดาน คอ

1. วตถประสงคดานสขภาพ

2. วตถประสงคดานวทยาศาสตร

3. วตถประสงคดานเศรษฐกจ

ในขณะทสภาวจยดานการแพทยนน มความเปนอสระมากกวาองคกรบรการสขภาพแหงชาต ใน

การกำหนดกรอบการดำเนนงานดานการวจยสขภาพของตนเอง เพอใหสามารถมความยดหยนใน

การดำเนนการวจยขนพนฐานไดมากขน อยางไรกตาม ในการดำเนนงานวจยสขภาพของ

สหราชอาณาจกรนน ไดมการกำหนดกรอบขอตกลงดานธรรมาภบาลการวจยโดยกรมการสขภาพ

(Department of Health’s Research Governance Framework) เพอใหเปนหลกปฏบตสำหรบทก

องคกรวจยดานสขภาพ โดยยดหลกความปลอดภยของอาสาสมครในโครงการศกษาวจยตางๆ

ทงวจยทางคลนก หรอนอกเหนอจากทางคลนก ทงภาครฐและภาคธรกจอตสาหกรรม


มคณะกรรมาธการสงคราะหเรยงลำาดบความสำาคญ

กรมการสขภาพของสหราชอาณาจกร ไดมการตงคณะกรรมาธการเพอทำหนาทสงเคราะหลำดบ

ความสำคญของประเดนปญหาทตองการการลงทนศกษาวจยดานสขภาพ ภายใตกรอบยทธศาสตร

และทศทางทไดรบการกำหนดมาจากรฐบาลสหราชอาณาจกร คณะกรรมาธการดงกลาวประกอบดวย

ตวแทนจากหนวยงานตางๆ ทเกยวของ และทำการระบประเดนสำคญไว 7 เรอง ไดแก มะเรง

สขภาพจต โรคหวใจโคโรนาร ปญหาผสงอาย ปญหาสาธารณสข พนธศาสตร และโรคเบาหวาน

โดยใหมการลงทนใน 7 ลกษณะใหญๆ ไดแก

1. การประเมนผลการรกษา (Treatment evaluation)

2. การวจยบรการสขภาพ (Health services research)

3. การวจยเพอตรวจพบโรคไดเรวขนและพฒนาการวนจฉยโรค (Research on detection

and diagnosis)

4. การวจยเพอหาสาเหตของโรค (Research on etiology)

5. การวจยเกยวกบระบบการจดการโรค (Disease management)

6. การวจยเพอพฒนาการรกษาใหมๆ (Treatment development)

7. การวจยดานการปองกน (Prevention)

8. การวจยชนดอนๆ

ในขณะทงานวจยเกยวกบนโยบายดานสขภาพนน ไดรบการใหความสำคญพอสมควร โดยมการ

รวมดำเนนการระหวางกรมการสขภาพและองคกรบรการสขภาพแหงชาต เพอทำการวเคราะหขอมล

และสงเคราะหประเดนวจยนโยบายดานสขภาพ จนไดออกมาทงหมด 6 เรองหลก ไดแก

1. การปองกนสขภาพ (Health protection)

2. การสรางเสรมสขภาพ (Health promotion)

3. ความไมเทาเทยมดานสขภาพ (Health inequalities)



4. ประเดนโรคจำเพาะ (Specific disease areas) ไดแก โรคหวใจ โรคหลอดเลอดสมอง

เบาหวาน

5. นโยบายดานการคดกรองโรค (Screening policy)

6. สขภาพแมและเดก (Child and maternal health)


Health and Medical Research in the United Kingdom. Observatory on Health Research

Systems. Available online at: http://www.rand.org



3.5ระบบวจยสขภาพของประเทศแคนาดา


ประเทศแคนาดามการวางระบบกองทนงบประมาณ สาธารณะ (Public endowment fund) เพอนำดอกผลทได มาใชเปนงบประมาณสนบสนนการวจยสขภาพเพมเตม

ตางจากการตองรองของบประมาณวจยทงหมดในแตละป โดยหกจากภาษประชาชนเหมอนประเทศอนๆ

ปจจบน กองทนดงกลาวมเงนอยกวา 1 พนลานเหรยญแคนาดา โดยเฉลยแลวกองทนนไดดอกผลมาสนบสนนระบบวจยภาครฐ

ประมาณปละ 150 ลานเหรยญแคนาดา


โครงสราง

ระบบวจยสขภาพของประเทศแคนาดามความเชอมโยงกนในเชงงบประมาณระหวางภาครฐ

ภาคเอกชน และจากตางประเทศ ดงรปท 1

รปท 1 : โครงสรางระบบวจยสขภาพของประเทศแคนาดา

จากโครงสรางระบบวจยสขภาพขางตน จะพบวาสามารถแบงไดเปน 3 กลมใหญๆ ไดแก

1. หนวยงานผสนบสนนงบประมาณสำหรบวจยและพฒนา (R&D funding bodies) ซง

ประกอบดวยภาครฐ ภาคเอกชน (ธรกจอตสาหกรรมและหนวยงานการกศล) และ

หนวยงานตางประเทศ



2. หนวยงานททำหนาทจดการและกระจายงบประมาณและทรพยากรตางๆ โดยกลมน

สวนใหญอยในภาครฐ ในกลมน หนวยงานหลกๆ ททำหนาทดแลงบประมาณกอนใหญ

คอ สถาบนวจยสขภาพแหงประเทศแคนาดา (Canadian Inst itute of Health

Research: CIHR) และหนวยงานทชอวา Health Canada นอกจากสองหนวยงานนแลว

ยงมหนวยงานอนๆ เชน มลนธวจยบรการสขภาพแหงประเทศแคนาดา (Canadian

Health Services Research Foundation: CHSRF) มลนธนวตกรรมแหงประเทศ

แคนาดา (Canada Foundation for Innovation: CFI) ฯลฯ

3. หนวยงานททำหนาทดำเนนการศกษาวจยดานสขภาพ โดยมการคาดประมาณวานกวจย

ดานสขภาพของประเทศแคนาดาสวนใหญจะอยในหนวยงานหรอสถาบนทสงกดภาครฐ

เชน CIHR, Health Canada, โรงพยาบาลตางๆ มหาวทยาลย และสถาบนวจยอนๆ

นอกจากนหนวยงานวจยทเหลอจะอยในภาคธรกจอตสาหกรรม

ประเทศแคนาดามประวตศาสตรในการพฒนาระบบวจยสขภาพทไมคอยหวอหวา กอนหนาทจะ

มการกอตง CIHR นน มหนวยงานทถอวาเปนตนกำเนดและไดดำเนนการมากอนคอ สภาวจย

ทางการแพทยแหงประเทศแคนาดา (Medical Research Council of Canada: MRCC) ซงไดรบ

การกอตงเมอป ค.ศ. 1960 และไดดำเนนงานมาเปนระยะเวลาประมาณ 40 ป ระหวางการดำเนน

งานของ MRCC พบวาไดเกดปญหาสำคญๆ ขน เชน แรงกดดนเกยวกบทมาของประเดนปญหา

ดานสขภาพทไดใหความสำคญ รวมถงการเรยกรองสทธและการแสดงความไมพอใจของเจาของ

งบประมาณรายใหญๆ ทรวมสนบสนนงบประมาณใหสภาวจยทางการแพทยแหงประเทศแคนาดา

อาท กระทรวงกลาโหม กระทรวงสวสดการและสขภาพแหงชาต นอกจากนในชวงปลายทศวรรษของ

ค.ศ. 1960 ไดมการจดตงหนวยบรหารระบบสขภาพทสนบสนนโดยรฐบาล อนนำมาสการเพม

ความสำคญและบทบาทของ MRCC มากขนเรอยๆ จนทำใหเกดการเปลยนแปลงใหญเมอ

ป ค.ศ. 1992 โดยคณะกรรมการบรหารของ MRCC ไดตดสนใจเปลยนแปลงโครงสรางเปน CIHR

เพอขยายขอบเขตงานของการศกษาวจย และไดมการประกาศบทบาทหนาทในการเปนหนวยงาน

ภาครฐทดำเนนการดานวจยสขภาพอยางเปนทางการภายใตบทบญญตทางกฎหมายทจดทำขนแลว

เสรจในป ค.ศ. 2000



ภาคการศกษาและรฐบาลเปนแหลงสนบสนนงบประมาณรายใหญ ใกลเคยงกบภาคธรกจ

อตสาหกรรม ดงรปท 2

รปท 2 : งบประมาณในระบบวจยสขภาพของประเทศแคนาดา จำแนกตามแหลงทน

จากขอมลขางตน จะพบวาภาคการศกษาและรฐบาล (รฐบาลกลาง และรฐบาลทองถน)

สนบสนนงบประมาณในป ค.ศ. 2005 ประมาณแหลงละ 1.6 พนลานเหรยญแคนาดา หรอเทากบ

0.12% ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ สวนภาคธรกจอตสาหกรรมนนลงทนงบประมาณ 1.5 พน

ลานเหรยญแคนาดา หรอเทากบ 0.11% ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ ทงสามแหลงนรวมกน

แลวมสดสวนถง 80% ของงบประมาณดานการวจยสขภาพทงหมดของประเทศแคนาดา



สงทนาสนใจอกประการหนงคอ ประเทศแคนาดานนมการวางระบบกองทนงบประมาณ

สาธารณะ (Public endowment fund) เพอนำดอกผลทไดมาใชเปนงบประมาณสนบสนนการวจย

สขภาพเพมเตม ตางจากการตองรองของบประมาณวจยทงหมดในแตละปโดยหกจากภาษประชาชน

เหมอนประเทศอนๆ โดยในแตละปจะมการสนบสนนกองทนงบประมาณสาธารณะเพมเตมจาก

รฐบาลทองถน จนทำใหปจจบน กองทนดงกลาวมเงนอยกวา 1 พนลานเหรยญแคนาดา โดยเฉลย

แลวกองทนนไดดอกผลมาสนบสนนระบบวจยภาครฐประมาณปละ 150 ลานเหรยญแคนาดา

ในสวนของงบประมาณภาครฐนน 73% จะไดรบการสนบสนนจากรฐบาลกลาง (Federal

government) และอก 27% มาจากรฐบาลทองถน (Provincial governments) โดยแหลงงบประมาณ

ใหญทสดคอ CIHR และ Health Canada จากขอมลทมอยของ CIHR จะสามารถจำแนกหมวด

งบประมาณทสนบสนนเกยวกบงานวจยสขภาพได ดงรปท 3

รปท 3 : งบประมาณของ CIHR จำแนกตามหมวดการสนบสนน


สวนของภาคธรกจอตสาหกรรมนน มความยากลำบากในการทำความเขาใจระบบงบประมาณ

เนองจากมความแปรผนตอปจจยแวดลอมในสงคมและเศรษฐกจเปนอยางมาก ทเหมอนกนในทก

ประเทศคอการมงเนนการวจยทมผลตอกำไรทางธรกจ หากดตามรปท 4 จะพบวางบประมาณดาน

การวจยและพฒนาดจะเพมขนอยางตอเนอง เฉพาะในป ค.ศ. 2006 มการลงทนกวา 14.9 พนลาน

เหรยญแคนาดาในการวจยและพฒนาในธรกจอตสาหกรรมทงหมดในประเทศ (1.06% ของผลตภณฑมวล

รวมในประเทศ) โดยในจำนวนนเปนการวจยและพฒนาดานวทยาศาสตรประมาณ 1.14 พนลาน

เหรยญแคนาดา (0.08% ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ) อยางไรกตาม พบวา 66% ของงบประมาณ

จะเปนการวจยและพฒนาทเกยวของกบกระบวนการผลต (Manufacturing R&D)

รปท 4 : งบประมาณทภาคธรกจอตสาหกรรมในประเทศแคนาดาลงทนในการวจยสขภาพ

สำหรบงบประมาณจากภาคการศกษานน ไดสนบสนนงบประมาณราว 26% ของงบประมาณ

ทงหมดในระบบวจยสขภาพของประเทศแคนาดา และเปนเฉกเชนเดยวกบประเทศอนๆ คอภาคการ

ศกษาเปนกลจกรสำคญในการดำเนนการศกษาวจยดานสขภาพอกดวย โดยดำเนนการถง 62% ของ

การศกษาวจยทงหมดของประเทศ ทมาของงบประมาณของภาคการศกษานน ประมาณ 47% ไดมา

จากรฐบาลทองถนซงสนบสนนใหแกมหาวทยาลยตางๆ ในพนท อก 20% มาจากคาเลาเรยนท

มหาวทยาลยตางๆ เกบจากนสตนกศกษา



สวนภาคเอกชนทไมแสวงหากำไร เชน หนวยงานการกศลตางๆ กไดสนบสนนงบประมาณส

ระบบวจยสขภาพเปนสดสวนประมาณ 8% ในขณะทแหลงทนตางประเทศมการสนบสนนงบประมาณ

ราว 12%

รปท 5 : งบประมาณดานวจยสขภาพจากภาคสวนการศกษาในประเทศแคนาดา

ในสวนของทรพยากรบคคลของระบบวจยสขภาพนน ไมมขอมลชดเจนเกยวกบจำนวนนกวจย

ดานสขภาพ ขอมลเกยวกบนกวจยทมคอ นกวจยสวนใหญ คอ 84% ในประเทศแคนาดาทำงานวจย

เกยวกบวทยาศาสตรธรรมชาต (Natural sciences R&D) โดยสวนใหญทำงานอยในภาคธรกจ

อตสาหกรรม มจำนวนมากถงสามเทาของนกวจยทอยในภาคการศกษา ดงรปท 6


รปท 6 : ขอมลเกยวกบทรพยากรบคคลของระบบวจยในประเทศแคนาดา

หากมองในสวนของอปทาน จะพบวาบณฑตทจบการศกษาดานวทยาศาสตรและดานวชาชพท

เกยวของกบสขภาพ คดเปนเพยง 14% ของบณฑตทงหมดทจบการศกษาในป ค.ศ. 2000 แตหาก

พจารณาเฉพาะผทจบระดบปรญญาเอก จะพบวามถง 24% ทจบดานชววทยาและดานสขภาพ



การบรหารจดการของ CIHR

การบรหารจดการของแตละหนวยงานนนเปนอสระตอกน โดยเฉพาะอยางยงภาคธรกจ

อตสาหกรรมทยากในการทำความเขาใจ และไมเปดเผยชดเจน สวนหนวยงานภาครฐนน จะกลาว

ถงหนวยงานสำคญคอ CIHR ซงมระบบการบรหารจดการ ดงรปท 6

จะเหนไดวา CIHR นนเปนหนวยงานทมประธานบรหาร (President) เปนผบรหารองคกรสงสด

แตมการจดระบบถวงดลอำนาจ โดยมการตงเปนสภาบรหาร (Governing council) และคณะ

กรรมการชดตางๆ เพอสนบสนนการทำงานของสภาบรหาร โดยบทบาทหนาทในการสรางยทธศาสตร

และการตรวจสอบการทำงานในภาพรวมจะตกอยทสภาบรหารนนเอง นอกจากน CIHR ยงมเจาหนาท

ประจำในแผนกตางๆ ในการดำเนนกจกรรมประจำทอยในบทบาทหนาทของหนวยงาน

รปท 6 : ระบบการบรหารจดการของ CIHR


การเรยงลำดบความสำคญประเดนวจย

หนวยงานสาธารณสขแหงประเทศแคนาดา (Public Health Agency of Canada: PHAC) ทำ

หนาทคอยตดตามสถานการณการเปลยนแปลงและความตองการดานสาธารณสข โดยมศนยทสำคญ

คอ ศนยปองกนและควบคมโรคเรอรง (Center for Chronic Disease Prevention and Control)

ทำหนาทจดเกบขอมลสถตเกยวกบภาระโรคตางๆ ของประเทศ และจดทำฐานขอมลสำคญของ

ระบบวจยสขภาพของประเทศแคนาดา

CIHR ในฐานะหนวยงานสนบสนนงบประมาณวจยและพฒนาดานสขภาพ จะดำเนนการ

สนบสนนงบประมาณทำการศกษาวจยทตอบสนองตอขอมลทไดจาก PHAC และจดเรยงลำดบความ

สำคญของประเดนปญหาดานสขภาพเพอใหงายตอการจดระบบสนบสนนการวจยอกดวย ทงนทงนน

กระบวนการตางๆ ดงกลาวจะผานการหารอระหวางการจดทำแผนประจำป โดยผานการระดมความ

เหนรวมกบผมสวนไดสวนเสย ตงแตระดบผสรางนโยบาย นกวจย ตวแทนภาคสวนตางๆ และ

ประชาชน จากการดำเนนงานตงแตอดตจนถงปจจบน พบวา งบประมาณราว 27% ของ CIHR จะ

ไดรบการสนบสนนตามแนวทางหรอยทธศาสตรการวจยทระบไวตงแตตน แตอก 66% จะไดรบการ

ใชเพอสนบสนนการศกษาวจยทนกวจยเปนผรเรมขนมาเอง อยางไรกตามแนวทางดงกลาวกยงกอให

เกดประโยชนตอสงคมโดยรวมอยด


Health and Medical Research in Canada. Observatory on Health Research Systems.




3.6ระบบวจยสขภาพของประเทศออสเตรเลย


การเรยงลำดบความสำคญของประเดนปญหาดานสขภาพ อาศยกลไกทเรยกวา (หนวย) พฒนาประเดนสำคญสำหรบ

การศกษาวจยแหงชาต (National Research Priorities: NRP) ซงพฒนาขนตงแตป ค.ศ. 2002 จากการระดมสมองของ ทกหนวยงานทเกยวของกบดานการแพทยและสขภาพ



ระบบวจยสขภาพของประเทศออสเตรเลยนน ประกอบดวยหนวยงานทงภาครฐและภาคเอกชน

หากจำแนกตามหนวยงานททำการศกษาวจยดานสขภาพ จะพบวามหนวยงานหลกๆ ไดแก หนง

สภาวจยดานการแพทยและสขภาพแหงชาต (National Health and Medical Research Council:

NHMRC) ซงถอเปนหนวยงานหลกทจดการงบประมาณดานการวจยสขภาพของประเทศทไดรบ

งบประมาณมาจากภาครฐ สอง คอ ภาคเอกชน ทประกอบดวย ภาคสวนธรกจอตสาหกรรม และ

ภาคสวนเอกชนทไมแสวงกำไร

กอนหนาทจะม NHMRC นน ไดมการกอตงสภาสขภาพแหงสาธารณรฐ (The Federal Health

Council) ในป ค.ศ. 1926 ตามคำแนะนำของคณะกรรมาธการทเกยวของกบเรองสขภาพของ

ประเทศ แรกเรมเดมท สภาสขภาพแหงสาธารณรฐนน จะประกอบดวยสมาชกทเปนขาราชการ

ระดบสงจากแตละรฐ ในเวลาตอมาไดมการจดตง NHMRC ขนในป ค.ศ. 1936 โดยไดรบงบประมาณเรม

ตนประมาณ 30,000 เหรยญออสเตรเลยเพอนำไปสนบสนนโครงการศกษาวจยสขภาพตางๆ ในป

แรก โดยเนนโครงการทตอบสนองตอดานสาธารณสข และความตองการของชมชน จนกระทงม

งบประมาณถง 1 ลานเหรยญออสเตรเลยในป ค.ศ. 1996

นอกจาก NHMRC แลว ยงมอกหนวยงานหนงทมความเกยวของ คอ สภาวจยแหงประเทศ

ออสเตรเลย (Australian Research Council: ARC) ซงเปนองคกรภาครฐทมบทบาทอยางสงในดาน

การศกษา วทยาศาสตร และการฝกอบรมของประเทศ โดยถอเปนหนวยงานอสระ ทไดรบการกอตง

ขนตามบทบญญตทางกฎหมาย ในป ค.ศ. 2001 เพอทำหนาทใหคำแนะนำดานการวจยตางๆ รวม

ถงการจดสรรงบประมาณเพอสนบสนนการศกษาวจยของประเทศ ARC จะรายงานตรงตอรฐมนตร

วาการกระทรวงศกษา วทยาศาสตร และการฝกอบรม (Minister for Education, Science, and

Training) งานวจยทเปนจดเนนของ ARC คองานวจยทมผลตผลเกยวของกบขนบธรรมเนยม

วฒนธรรม เศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม



สวนองคกรเอกชนไมแสวงกำไร ทลงทนงบประมาณเพอการศกษาวจยดานสขภาพในประเทศ

ออสเตรเลยนน มกจะสนใจเฉพาะโรค โดยมความแตกตางกนในแตละองคกร เชน สภาโรคมะเรง

ออสเตรเลย (Cancer Council Australia) มลนธโรคหวใจ (The Heart Foundation)

สงทนาสนใจเกยวกบโครงสรางของระบบวจยสขภาพของประเทศออสเตรเลยคอ การกอตงแผน

งานศนยความรวมมอดานการวจยระหวางภาครฐและเอกชน ภายใตชอ Cooperative Research

Centres Programme (CRC) โดยถอเปนวงจรทไดรบการจดตงขนในป ค.ศ. 1990 เพอหวงทจะเพม

ประสทธภาพของการวจยและพฒนาของประเทศ ใหเกดการเตบโตไปพรอมกนทงทางดานอตสาหกรรม

การคา และเศรษฐกจ โดยพยายามสรางวงจรเชอมโยงทยงยน ในลกษณะการตงบนพนฐานของ

ความตองการของประชาชน และอาศยความรวมมอระหวางศนยวจยของทางภาครฐและภาคเอกชน

ทมอยแลว โดยสามารถแสดงไดดงรปท 1

รปท 1 : แผนงานศนยความรวมมอดานการวจยระหวางภาครฐและเอกชน


ผลลพธทมงหวงของแผนงานศนยความรวมมอดานการวจยระหวางภาครฐและเอกชนคอ

ผลดำเนนงานเพอตอยอดในดานการคา เชน การจดทะเบยนการคา สทธบตร จำนวนนวตกรรมท

เกดขน และการฝกอบรมตางๆ ใหแกผมสวนไดสวนเสย โดยเฉพาะอยางยงการทภาคธรกจอตสาหกรรม

ไดรวมกบภาครฐในการผลตบณฑตทพรอมจะเขาทำงานในภาคธรกจอตสาหกรรมตามความตองการ

ในสถานการณจรง

นอกจากทกลาวมาแลว ประเทศออสเตรเลยยงมสมาคมสถาบนวจยดานการแพทยแหงประเทศ

ออสเตรเลย (The Association of Australian Medical Research Institutes: AAMRI) ซงเปน

องคกรทเปนตวแทนของสถาบนวจยดานการแพทยจำนวน 36 แหงในประเทศออสเตรเลย โดยถอ

เปนหนวยงานอสระ ไมแสวงหากำไร และใกลชดกบทงมหาวทยาลยตางๆ และโรงพยาบาล และม

สวนรวมอยางมากในการดำเนนการและผลกดนระบบวจยสขภาพในประเทศ

ตงแตอดตจนถงปจจบน ระบบวจยสขภาพของประเทศออสเตรเลยนนไดรบการทบทวนและ

ประเมนมาหลายครง โดยมวงจรทเกยวของคอ วงจรทบทวนทางยทธศาสตรการวจยดานการแพทย

และสขภาพ (Health and Medical Research Strategic Review) ทไดรบการกอตงขนในป

ค.ศ. 1998 โดยดร.ไมเคล วดดรดจ ซงปฏบตหนาทรฐมนตรกระทรวงสขภาพ โดยเนนการทบทวน

เพอวางแผนการพฒนาโครงสรางของระบบวจยสขภาพของประเทศในระยะยาวจนถงป ค.ศ. 2010

และมอบหมายใหตวแทนภาคธรกจทำการทบทวนและประเมนครงแรกในป ค.ศ. 1999 เพอนำขอ

คนพบและขอแนะนำมาปรบปรงระบบวจยสขภาพเปนระยะๆ




หากมองภาพรวมของงบประมาณดานการวจยสขภาพของประเทศออสเตรเลย โดยจำแนกตาม

หนวยงานทดำเนนการศกษาวจยดานสขภาพ จะสามารถแสดงไดในรปท 2

รปท 2 : สดสวนงบประมาณของหนวยงานตางๆ ทดำเนนการศกษาวจยดานสขภาพในประเทศออสเตรเลย

จากขอมลขางตน พบวามหาวทยาลยตางๆ และภาคธรกจไดลงทนงบประมาณกวา 70% ในการ

ศกษาวจยและพฒนาดานสขภาพทงหมดของประเทศ ภาครฐเปนผลงทนงบประมาณสวนใหญ

ราว 1 พนลานเหรยญออสเตรเลย หรอประมาณ 0.07% ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ ในชวงป

ค.ศ. 2000-2001 ในขณะทสถาบนการศกษาระดบสง เชน มหาวทยาลยตางๆ ลงทนประมาณ 771

ลานเหรยญออสเตรเลย สวนภาคเอกชนนนใชงบประมาณไปทงสน 684 ลานเหรยญออสเตรเลย โดย

แบงเปนการลงทนโดยภาคธรกจอตสาหกรรม 426 ลานเหรยญออสเตรเลย หรอ 0.03% ของผลตภณฑ

มวลรวมในประเทศ และ 258 ลานเหรยญออสเตรเลย โดยภาคเอกชนทไมแสวงหากำไร เชน

สถาบนวจยดานการแพทยบางแหง และองคกรการกศลททำงานเฉพาะโรค


สำหรบขอมลงบประมาณในภาพรวมของแหลงทน สามารถแสดงไดดงรปท 3

รปท 3 : แหลงทนทสนบสนนงบประมาณดานการวจยสขภาพของประเทศออสเตรเลย

ในป ค.ศ. 2000-2001 ประมาณครงหนงเปนงบประมาณทสนบสนนโดยรฐบาลกลาง ในจำนวนน

แหลงทจดการงบประมาณภาครฐคอ NHMRC CRC และ ARC นนเอง ในขณะทหากเปรยบเทยบ

จำนวนงบประมาณภาครฐตอภาคเอกชน จะพบวาภาครฐมการลงทนงบประมาณวจยและพฒนาดาน

สขภาพมากกวาภาคเอกชน ซงแตกตางจากประเทศยกษใหญของวงการธรกจอตสาหกรรม เชน

สหรฐอเมรกา อยางมาก



หากเจาะลกลกษณะการสนบสนนงบประมาณภาครฐ จะสามารถศกษากรณตวอยางของ

NHMRC ได ดงรปท 4

รปท 4 : ลกษณะงบประมาณดานการวจยสขภาพทสนบสนนโดย NHMRC จำแนกตามหมวด

จากรปท 4 จะเหนไดวา การสนบสนนงบประมาณในโครงการวจยสขภาพของ NHMRC สามารถ

จำแนกไดสามหมวดหลก หนง การสนบสนนรายแผนงาน/โครงการวจย สอง การสนบสนนเพอ

พฒนาศกยภาพบคลากร สาม การสนบสนนโครงสรางพนฐาน โดยสวนใหญแลวจะเปนการสนบสนนใน

สองหมวดแรกเปนหลก

ในขณะทสภาวจยแหงประเทศออสเตรเลย หรอ ARC มลกษณะการสนบสนนงบประมาณดาน

การวจยทสามารถจำแนกไดตามรปท 5


รปท 5 : ลกษณะการสนบสนนงบประมาณของ ARC

จากขอมลในรปท 5 จะพบวา หมวดการสนบสนนงบประมาณจะคลายคลงกบ NHMRC แต

สดสวนการสนบสนนในหมวดของการสนบสนนโครงการวจยจะมากกวาอยางเหนไดชด สวนการ

สนบสนนโครงสรางพนฐาน จะมปรมาณพอๆ กนกบการพฒนาศกยภาพบคลากร



สำหรบขอมลเกยวกบทรพยากรบคคลในระบบวจยสขภาพของประเทศออสเตรเลย ไดมการ

สำรวจในระหวางป ค.ศ. 2000-2003 พบวามนกวจยเตมเวลาอยประมาณ 3,700 คน สวนนกวจย

แบบไมเตมเวลามประมาณ 850 คน โดยในจำนวนดงกลาวมนกเรยนทกำลงเรยนปรญญาเอกอย

650 คน จากการทบทวนโครงการพฒนาศกยภาพของ NHMRC พบวานาจะมบคลากรทางดานการ

แพทยและสขภาพทไดรบการฝกอบรมและสามารถทำการศกษาวจยไดอยางนอย 15,000 คน

จากการวเคราะหขอมลของ NHMRC พบวาการลงทนงบประมาณเพอพฒนาศกยภาพนกศกษา

ระดบหลงปรญญาเอกดวยงบประมาณ 8.5 ลานเหรยญออสเตรเลย ทำใหเกดอาชพนกวทยาศาสตรท

ดำรงชวตดวยงานวจยไดในระดบตน อยางนอย 28 คน จากทไดรบการสนบสนนไป 80 คน



ลกษณะการบรหารจดการระบบวจยสขภาพของประเทศออสเตรเลย มการแบงแยกไปอยางอสระ

ตอกนในแตละองคกรหรอหนวยงาน กลาวคอ

สภาวจยดานการแพทยและสขภาพแหงชาต (NHMRC) เปนองคกรอสระทดำเนนการดานการ

วจยและพฒนาดานสขภาพของภาครฐ ภายใตบทบญญตเกยวกบการวจยดานการแพทยและสขภาพ

แหงชาตทไดรบการเสนอในป ค.ศ. 1992 โดยรฐบาลมอบให NHMRC ทำหนาทเปนหนวยงานบรหาร

โดยดำเนนการในรปแบบสภา และประกอบดวยประธานเจาหนาทบรหาร (Chief Executive Officer:

CEO) และมเจาหนาท รวมถงคณะกรรมการชดตางๆ ทจำเปนในการดำเนนการ โดยยดหลก

ธรรมาภบาลในการบรหารจดการเพอตอบสนองตอความตองการของประเทศในเรองการศกษาวจย

สขภาพ ผลการดำเนนงานของ NHMRC จะไดรบการรายงานโดย CEO ไปยงรฐมนตรกระทรวง

สขภาพและผสงอาย (Minister for Health and Ageing) ซงมบทบาทในการกำกบทศทางการ

ดำเนนงานและตดตามประเมนผลองคกรน

NHMRC นจะประกอบดวยคณะกรรมการทสำคญๆ ดงน

1. คณะกรรมการวจย (Research Committee) เปนโครงสรางหลกของ NHMRC มบทบาท

ใหคำแนะนำตอ NHMRC ตงแตการจดเตรยมแผนเกยวกบงบประมาณวจย ไปจนถงการ

ตอบสนองตอการจดการงบประมาณและการตดสนใจสนบสนนงบประมาณในโครงการ

ศกษาวจยตางๆ และทำหนาทในการตดตามประเมนผลโครงการตางๆ อกดวย

2. คณะกรรมการลงทะเบยนโครงการวจยเกยวกบตวออนมนษย (Embryo Research

Licensing Committee) ทำหนาทในการควบคม ดแล และออกกฎระเบยบเกยวกบ

โครงการวจยตางๆ ทดำเนนการกบตวออนมนษยและการโคลนนง

3. คณะกรรมการจรยธรรมสขภาพแหงประเทศออสเตรเลย (The Australian Health Ethics

Committee) ทำหนาทใหคำแนะนำแก NHMRC เกยวกบประเดนดานจรยธรรมทางดาน

สขภาพ เพอใหเกดมาตรฐานในการพจารณาดานจรยธรรมในการดำเนนการวจย



4. คณะกรรมการสขภาพแหงชาต (National Health Committee) เปนคณะกรรมการททำ

หนาทใหคำแนะนำทวไปใหแก NHMRC และทำหนาทประสานงานเกยวกบการสราง

คำแนะนำและแนวทางปฏบตในเรองตางๆ ทเกยวของกบสขภาพ

5. คณะกรรมการทปรกษาดานพนธศาสตรมนษย (Human Genet ics Advisory

Committee) ทำหนาทใหคำปรกษาดานวชาการและดานยทธศาสตรทเกยวของกบการ

วจยและการใชเทคโนโลยเกยวกบพนธศาสตรมนษย รวมถงผลกระทบทเกดขนตอสงคม

จรยธรรม และตวบทกฎหมายทเกยวของ

ในขณะทสภาวจยแหงประเทศออสเตรเลย (ARC) ซงเปนองคกรอสระภายใตการกำกบของรฐอก

แหงหนงนน มระบบบรหารจดการทคลายคลงกนกบ NHMRC กลาวคอ ไดรบการดแลโดยประธาน

เจาหนาทบรหาร (Chief Executive Officer: CEO) พรอมกบกลมผอำนวยการบรหารทมตำแหนง

วชาการระดบศาสตราจารยทงหมด 6 สาขา ไดแก วศวกรรมและสงแวดลอม มนษยศาสตรและ

ศลปสรางสรรค คณตศาสตร/ขอมล/การสอสาร ฟสกส/เคม/ภมศาสตร สงคม/พฤตกรรม/เศรษฐศาสตร

และ ชววทยา/เทคโนโลยชวภาพ โดย ARC จะมสำนกงานฝายปฏบตการทประกอบดวยขาราชการ

จำนวน 65 คน คอยชวยเหลอเกยวกบกระบวนการดำเนนงานโดยทวไปอกดวย

สำหรบระบบบรหารจดการภายในองคกรเอกชนทไมแสวงหากำไร และภาคธรกจอตสาหกรรมนน

ไมมขอมลแนชด



รฐบาลมบทบาทในการดแลภาพรวมของระบบสขภาพของประเทศ โดยเชอมโยงประเดนตางๆ

กบขอมลทไดรบคำแนะนำจากหนวยงานภาครฐอนๆ โดยเฉพาะอยางยงดานการศกษาวจยทางการ

แพทยและสขภาพ การเรยงลำดบความสำคญของประเดนปญหาดานสขภาพ อาศยกลไกทเรยกวา

(หนวย) พฒนาประเดนสำคญสำหรบการศกษาวจยแหงชาต (National Research Priorities: NRP)

ซงพฒนาขนตงแตป ค.ศ. 2002 จากการระดมสมองของทกหนวยงานทเกยวของกบดานการแพทย

และสขภาพ และไดเปนหวขอหลกสำหรบโจทยวจยตางๆ จำนวนสเรอง ไดแก หนง การทำให

สงแวดลอมของประเทศออสเตรเลยดำรงอยอยางยงยน สอง การเสรมสรางสขภาพและรกษาสขภาพ

สาม การพฒนาเทคโนโลยเพอสรางและพฒนาธรกจอตสาหกรรมของประเทศ ส การปกปองประเทศ

ออสเตรเลย


Health and Medical Research in Australia. Observatory on Health Research Systems.




3.7ระบบวจยสขภาพของประเทศสงคโปร


สงหนงทนาสนใจสำหรบระบบวจยสขภาพของประเทศสงคโปรคอ การสรางสรรคยทธศาสตรระดบมหภาคในการบรหารจดการระบบวจยสขภาพของประเทศใหพฒนาไดอยางรวดเรว เชน การทรฐบาลมการออกมาตรการละเวนภาษระยะเวลา 10 ป

สำหรบบรษททมาลงทนดานการศกษาวจยสขภาพ ทสามารถกอใหเกดผลดตอเศรษฐกจของประเทศได หรอแมแต การมยทธศาสตรการลงทนกอสรางเมองแหงการศกษาวจย (Biopolis) ทเนนการสรางในบรเวณทใกลกบมหาวทยาลย และสถาบนวจยตางๆ แบบครบวงจรในพนทใกลๆ กน



ถงแมวาประเทศสงคโปรจะเปนประเทศขนาดเลก แตดวยอตราการเตบโตทางเศรษฐกจและ

ยทธศาสตรการพฒนาประเทศเพอมงสการเปนศนยกลางเศรษฐกจและการศกษาวจยของภมภาค

เอเชยตะวนออกเฉยงใต ทำใหมการลงทนพฒนาระบบวจยสขภาพเปนไปอยางรวดเรว โดยในทาง

ปฏบตแลว ระบบวจยสขภาพของประเทศสงคโปรประกอบดวยภาครฐและภาคเอกชน ทงทแสวงหา

กำไร และไมแสวงหากำไร

หนวยงานภาครฐทเกยวของ ไดแก สถาบนวจยทสงกดภาครฐ มหาวทยาลย และโรงพยาบาล

ตางๆ ในขณะทภาคเอกชนทแสวงหากำไร หรอธรกจอตสาหกรรม ไดแก บรษทยา บรษทเครองมอ

แพทย และเทคโนโลยชวภาพตางๆ สวนภาคเอกชนทไมแสวงหากกำไร ไดแก มลนธ และสมาคม

ตางๆ ทมงเนนเฉพาะโรค

รปท 1 แสดงใหเหนถงโครงสรางของหนวยงานภาครฐทมบทบาทเปนแหลงทนสำหรบระบบวจย

สขภาพของประเทศสงคโปร อนไดแก สภาวจยทางการแพทยแหงชาต (National Medical Research

Council: NMRC) ซงสงกดกระทรวงสขภาพ สภาวจยดานชวการแพทย (Biomedical Research

Council: BMRC) ซงเปนหนวยงานสงกดองคกรวทยาศาสตร เทคโนโลย และการวจย (Agency of

Science, Technology, and Research: A*STAR) มลนธวจยแหงชาต (National Research Foundation:

NRF) กองทนวจยสขภาพ (Health Research Endowment Fund) คณะกรรมการบรหารเพอการ

พฒนาเศรษฐกจแหงประเทศสงคโปร (Singapore Economic Development Board: EDB) และ

คณะกรรมการบรหารดานนวตกรรม ผลตภาพ และมาตรฐาน (Standards, Productivity, and

Innovation Board: SPRING) นอกจากนยงมสภาอตสาหกจ นวตกรรม และการวจย (Research,

Innovation, and Enterprise Council) ทจะทำหนาทแนะนำรฐบาลเกยวกบเรองยทธศาสตรการวจย

นวตกรรม และอตสาหกจ และสภานมนายกรฐมนตรเปนประธาน พรอมทงสมาชกซงเปนรฐมนตร

กระทรวงตางๆ และประธานองคกรดานอตสาหกรรม และผเชยวชาญดานวชาการจากตางประเทศ

และจากมหาวทยาลยอกดวย



รปท 1 : แหลงทนภาครฐทสนบสนนงบประมาณสำหรบระบบวจยสขภาพในประเทศสงคโปร

หนวยงานหนงทมบทบาทสำคญในระบบวจยสขภาพของประเทศสงคโปรคอ สภาวจยดานการ

แพทยแหงชาต (NMRC) ไดรบการกอตงเมอป ค.ศ. 1994 โดยอยในสงกดกระทรวงสขภาพ มหนาท

ในการสนบสนนงบประมาณดานการวจยใหแกสถาบนดานสขภาพตางๆ รวมถงสถาบนการศกษา

ระดบตตยภมในประเทศ

ในขณะท BMRC เปนหนวยงานทสงกดอยกบ A*STAR ไดรบการกอตงเมอป ค.ศ. 2000 โดยทำ

หนาทสนบสนน และประสานงานเกยวกบการวจยและพฒนาดานชวการแพทยในภาครฐ และมงเนน

งานวจยทงระดบพนฐาน และประยกต สวนมลนธวจยแหงชาต (NRF) ไดรบการกอตงในป

ค.ศ. 2006 โดยเปนหนวยงานของรฐททำหนาทดแลเรองการปฏบตการใหเกดการศกษาวจยใน

ประเทศใหเปนไปตามยทธศาสตรของชาตทตงไว โดยอาศยกลไกของ NMRC และ BMRC ทมอย

แลว อกหนวยงานหนงคอ SPRING ทำหนาทเชอมโยงระหวางภาคสวนวชาการทผลตผลงานวจยกบ

ภาคธรกจอตสาหกรรม เพอพฒนาอตสาหกจทกอใหเกดประโยชนทางการคาตอประเทศ


ภาคธรกจอตสาหกรรมทมบทบาทในระบบวจยสขภาพของประเทศสงคโปรนน สวนใหญเปน

บรษทยาขามชาต ทมอยประมาณ 25 บรษทททำธรกจดานวทยาศาสตรชวภาพ และมกจะดำเนน

การรวมกบภาคสวนวชาการในมหาวทยาลย




จากขอมลทมอยในป ค.ศ. 2007 พบวาประเทศสงคโปรนนลงทนดานงบประมาณสำหรบการ

ศกษาวจยและพฒนาทกแขนงประมาณ 6,339 ลานเหรยญสงคโปร หรอประมาณ 2.61% ของ

ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ โดย 67% เปนการลงทนในภาครฐ และ 33% เปนการลงทนโดยภาค

เอกชน ดงรปท 2

รปท 2 : ลกษณะงบประมาณทลงทนในการวจยและพฒนาของประเทศสงคโปร

ในงบประมาณจำนวนดงกลาว 17% เปนการลงทนเรองวทยาศาสตรการแพทย โดยจำแนก

เปนการวจยพนฐานประมาณ 35% การวจยประยกต 40% และการวจยเชงทดลอง 25% หากเจาะลก

เฉพาะงบประมาณทใชจายไปในการวจยและพฒนาดานชวการแพทย ซงมประมาณ 1,077.63 ลาน

เหรยญสงคโปรนน 63% มาจากภาครฐ และสวนทเหลอมาจากภาคเอกชน


งบประมาณสำหรบการวจยและพฒนาดานสขภาพบางสวนไดมาจากองคกรตางประเทศ เชน

มหาวทยาลย สถาบนวจยเฉพาะโรคตางๆ หรอโครงการความรวมมอระหวางประเทศสงคโปรและ

ประเทศอนๆ ในการศกษาวจยเฉพาะดาน แตไมมตวเลขทชดเจน

สำหรบขอมลดานทรพยากรบคคลในระบบวจยสขภาพของประเทศสงคโปรนน มการคาด

ประมาณวาในป ค.ศ. 2007 ประเทศสงคโปรมนกวจยดานชวการแพทยอย 4,000 คน โดยกระจาย

อยในภาครฐประมาณ 70% และอก 30% อยในภาคเอกชน ในจำนวนของนกวจยดานชวการแพทยท

ทำงานในภาครฐนน 46% จบการศกษาระดบปรญญาเอกหรอสงกวา ในขณะทในภาคเอกชนม

ประมาณ 27%




แนวทางบรหารจดการของแตละหนวยงานในระบบวจยสขภาพของประเทศสงคโปรนน มความ

เปนอสระมากนอยตามภาคสวนทสงกด ถงแมไมไดมเอกสารทเปนลายลกษณทอธบายถงรายละเอยดใน

แตละหนวยงานอยางชดเจนในภาครฐ แตขอมลทมอยพอจะบงชไดวา หนวยงานภาครฐมการบรหาร

จดการแบบผสมผสานระหวางการจดการแบบระบบราชการจากบนลงลาง (Top down) โดยมการ

แยกสวนงานและบทบาทหนาททแตละหนวยงานรบผดชอบ ตงแตการสงการจากคณะรฐมนตรลง

มายงแตละกระทรวง ไปยงหนวยงานภาคปฏบต นำมาซงปญหาคอ การทำงานของแตละหนวยงาน

ทขาดการเชอมตอประสานงานกน เกดความซำซอนของงาน เกดการใชงบประมาณทไมคมคา

จนกระทงทำใหมการหาทางแกไขปญหาโดยการกอตงหนวยงานเพมเตมเพอทำหนาทประสานงาน

และตดตามผลการดำเนนงานระหวางหนวยงานในกรณทเกดผลกระทบสำคญตอประเทศ เชน การ

กอตงสภาอตสาหกจ นวตกรรม และการวจย นนเอง

สงหนงทนาสนใจสำหรบระบบวจยสขภาพของประเทศสงคโปรคอ การสรางสรรคยทธศาสตร

ระดบมหภาคในการบรหารจดการระบบวจยสขภาพของประเทศใหพฒนาไดอยางรวดเรว เชน การท

รฐบาลมการออกมาตรการละเวนภาษระยะเวลา 10 ปสำหรบบรษททมาลงทนดานการศกษาวจย

สขภาพทสามารถกอใหเกดผลดตอเศรษฐกจของประเทศได หรอแมแตการมยทธศาสตรการลงทน

กอสรางเมองแหงการศกษาวจย (Biopolis) ทเนนการสรางในบรเวณทใกลกบมหาวทยาลยและ

สถาบนวจยตางๆ แบบครบวงจรในพนทใกลๆ กน นอกจากนยงมการกอตงหนวยงานเชงยทธศาสตรเพอ

ทำหนาทเชอมโยงระหวางระบบวจยกบระบบธรกจอตสาหกรรม เพอใหเกดการนำผลวจยไปใช

ประโยชนทางการคาไดงายยงขน



แตละหนวยงานจะมกระบวนการเรยงลำดบความสำคญของประเดนปญหาสขภาพทจะดำเนน

การสนบสนน หรอศกษาวจย โดยลอไปตามประเดนทางสขภาพทเรงดวนและสำคญทไดรบการ

วเคราะหและสงเคราะหจากกระทรวงสขภาพ ดงรปท 3 สวนกระบวนการไดมาซงประเดนตางๆ นน

ไมมขอมลเปนลายลกษณอกษรทชดเจน มเพยงการกลาวถงการพจารณาปจจยทางดานผลกระทบ

ทางสาธารณสขและทางเศรษฐกจเทานน

รปท 3 : ประเดนปญหาสขภาพสำคญสำหรบการศกษาวจยและพฒนาของประเทศสงคโปร

ในอดต ไดเรมมการจดทำแผนงานวจยและพฒนาแหงชาตในป ค.ศ. 1979 โดยมการรวมมอกบ

ผทมสวนไดสวนเสยจากหลายฝาย แตยงไมมหนวยงานทรบผดชอบทชดเจน จนกระทงในป

ค.ศ. 1992 จงไดมหนวยงาน A*STAR มารบผดชอบงานดงกลาว นอกจากนในเวลาตอมาจงคอยม

การกอตงมลนธวจยแหงชาต (NRF) เพอมาชวยดแล กำกบ ตดตามประเมนผลการดำเนนการของ

หนวยงานตางๆ ตามแผนงานวจยและพฒนาแหงชาตและยทธศาสตรตางๆ ทวางไว



โดยปกตแลวแตละหนวยงานจะมการมงเนนในการสนบสนนการศกษาวจย เชน NMRC จะเนน

การสนบสนนการวจยทางคลนกและการวจยแบบแปรผลสการปฏบต (Translational and clinical

research) โดยในชวงทผานมาจะมงสนบสนนการวจยใน 5 กลมโรค ไดแก มะเรง โรคหวใจและ

หลอดเลอดและเมตาบอลค ระบบประสาท โรคตดเชอ และโรคตา สอดคลองตามยทธศาสตรของ

กระทรวงสขภาพ

สวน BMRC นนจะทำการสนบสนนการศกษาวจยใหแกสถาบนวจยทอยในสงกดภาครฐ ภายใต

การดแลของคณะกรรมการบรหารทมประธานของ A*STAR เปนประธานรวมกบเลขาธการกระทรวง

สขภาพ โดยเนนดานระบบขอมลขาวสารสขภาพ กระบวนการชวภาพ วศวกรรมชวภาพและนาโน

เทคโนโลย การวจยทางพนธศาสตร ชววทยาดานการแพทย ชววทยาระดบเซลลและโมเลกล รวมถง

วทยาศาสตรการแพทยอนๆ

ในขณะท NRF จะทำหนาทกำกบ ตดตาม ประเมนผลการดำเนนการของหนวยงานตางๆ ตาม

ยทธศาสตรของประเทศ นอกจากนยงมงบประมาณบางสวนท NRF ผองถายไปใหทาง NMRC และ

BMRC สนบสนนการศกษาวจยตามกรอบยทธศาสตรและแผนงานทกำหนดไวและผานความเหนชอบ

ของสภาอตสาหกจ นวตกรรมและการวจย เชน โรคมะเรงกระเพาะ นวตกรรมการแปรผลสการ

ปฏบตเกยวกบการผาตดตา โรคจตเภท โรคเมตาบอลค และการวจยดานการควบคมปองกนโรค

ไขเลอดออก เปนตน

สวน EDB และ SPRING จะมหนาทในการสนบสนนใหเกดการวจยและพฒนาทเกยวของและ

เชอมโยงดานเศรษฐกจและธรกจอตสาหกรรม โดยเนนการพฒนาคณภาพ มาตรฐาน และความ

รวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชน โดยเฉพาะอยางยงเอกชนทแสวงหากำไร การสนบสนน

โครงการมกจะเนนผลผลตในรปแบบทสามารถตอยอดทางการคาเพอไปทำกำไรใหแกประเทศได

ทงในรปสนคา หรอสทธบตรตางๆ


Health and Medical Research in Singapore. Observatory on Health Research Systems.




3.8ระบบวจยสขภาพของประเทศญปน


หนวยงานภาครฐทมบทบาทสำคญอยางสงในระบบวจย สขภาพของประเทศญปนคอ สภานโยบายดานวทยาศาสตร

และเทคโนโลย (CSTP) ซงทำหนาทสรางยทธศาสตรและนโยบายดานการศกษาวจยและพฒนาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ของประเทศ CSTP ดำเนนการไดโดยอาศยความรวมมอ ของรฐมนตรกระทรวงตางๆ ทเกยวของ เพอมาชวยกน

วางแผนพฒนานโยบายทกๆ 5 ป



โครงสรางระบบวจยสขภาพของประเทศญปนนน มความเชอมโยงกนระหวางภาครฐและภาค

เอกชน กลมทมบทบาทสำคญอยางมากในการดำเนนการศกษาวจยดานสขภาพในประเทศญปนคอ

มหาวทยาลย และภาคธรกจอตสาหกรรม

หากมองดโครงสรางความสมพนธระหวางหนวยงานภาครฐทเกยวของในระบบวจยสขภาพของ

ประเทศญปน จะมรายละเอยดดงรปท 1

รปท 1 : โครงสรางและบทบาทระหวางหนวยงานภาครฐในระบบวจยสขภาพของประเทศญปน



ในชวงทศวรรษทผานมา รฐบาลของประเทศญปนไดมการปฏรประบบการบรหารประเทศ โดยม

การเปลยนแปลงหนวยงานหรอองคกรตางๆ ใหมความเปนสาธารณะและอสระมากขน โดยเรยก

กลมของหนวยงานเหลานวาเปน Independent administrative institutions (IAI) หรอ Independent

administrative agencies (IAA) การเปลยนแปลงโครงสรางดงกลาวหวงทจะทำใหเกดหนวยงานทม

อสระในการดำเนนการเพอตอบสนองตอปญหาตางๆ ของประเทศไดดขน

จากรปท 1 จะเหนไดวาสามารถจำแนกหนวยงานภาครฐทเกยวของกบระบบวจยสขภาพของ

ประเทศญปน ไดเปนสองระดบ คอ สวนทอยในระบบราชการ ตงแตนายกรฐมนตร สภานโยบาย

ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย (Council for Science and Technology Policy: CSTP) กระทรวง

การคลง (Ministry of Finance) กระทรวงสขภาพ แรงงานและสวสดการ (Ministry of Health,

Labour, and Welfare: MHLW) กระทรวงศกษาธการ วทยาศาสตรและเทคโนโลย (Ministry of

Education, Science, and Technology: MEXT) และ กระทรวงเศรษฐกจ การคาและอตสาหกรรม

(Ministry of Economy, Trade, and Industry: METI)

จากโครงสรางดงกลาว จะเหนไดวาระบบวจยสขภาพของหนวยงานภาครฐนนขนอยกบสภา

นโยบายดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย (CSTP) โดยแทจรงแลว CSTP ยงเปนหนวยงานทประสาน

งานเกยวกบนโยบายวทยาศาสตรและเทคโนโลยกบทกหนวยงานภาครฐ แตมเพยงสามกระทรวงท

ดำเนนการเกยวของกบดานสขภาพ ดงทไดระบไวในรปท 1

งบประมาณภาครฐทลงทนดานการศกษาวจยสขภาพนนไดรบมาจากกระทรวงตางๆ ทงสาม

กระทรวง สงไปยงหนวยงาน IAI/IAA ซงประกอบดวยมหาวทยาลย และสถาบนวจยตางๆ รวมถง

สถาบนสนบสนนการศกษาวจยอกดวย ในปจจบนน หนวยงานทใหงบประมาณสนบสนนการวจย

ตางๆ สวนใหญอยในรปแบบ IAIs แทบทงสน ประเทศญปนเรยกยทธศาสตรการดำเนนการนวา

“Agencification”


ในสวนของภาคเอกชนทมบทบาทในระบบวจยสขภาพของประเทศญปนนน สามารถแบงเปน

หนวยงานเอกชนทไมแสวงหากำไร ไดแก มลนธวจยผลของกมมนตภาพรงส (Radiation Effects

Research Foundation: RERF) มลนธวจยโรคลมชกแหงประเทศญปน (Japan Epilepsy Research

Foundation) มลนธวจยโรคมะเรงแหงประเทศญปน (Japanese Foundation for Cancer Research:

JFCR) และมลนธโรคหวใจแหงประเทศญปน (Japan Heart Foundation) สวนหนวยงานเอกชนท

แสวงกำไรนน ไดแก กลมบรษทยา และผผลตเครองมอทางการแพทย

สำหรบภาคสวนการศกษาในประเทศญปนนน มการจำแนกออกเปน 3 ประเภทหลกคอ

1. มหาวทยาลยดานสขภาพและการแพทยแหงชาต (National universities in health and

medicine) เชน มหาวทยาลยโตเกยว เกยวโต โกเบ โอซากา และไคโอ

2. สถาบนวจยแหงชาตโดยความรวมมอระหวางมหาวทยาลย (National inter-university

research institutes) เชน สถาบนวจยแหงชาตโอกาซาก สถาบนวจยพนธศาสตรแหงชาต

3. มหาวทยาลยเอกชน เชน มหาวทยาลยคตาซาโต




งบประมาณสวนใหญในระบบวจยสขภาพของประเทศญปนมาจากภาคธรกจอตสาหกรรม และ

มหาวทยาลยตางๆ ดงทแสดงในรปท 2

รปท 2 : กระแสการไหลเวยนของงบประมาณในระบบวจยสขภาพของประเทศญปนป ค.ศ. 2006

จะเหนไดวาภาคธรกจอตสาหกรรมยาไดลงทนในดานการวจยสขภาพเกอบ 1.3 ลานลานเยน

หรอประมาณ 6.5 พนลานปอนดในป ค.ศ. 2006 ตามมาดวยมหาวทยาลยตางๆ ประมาณ 716 พน

ลานเยน และกระทรวงทเกยวของประมาณ 215.5 พนลานเยน รวมงบประมาณทลงทนในเรองการ

วจยสขภาพจากทกภาคสวนคอประมาณ 2 ลานลานเยน


โดยปกตแลว หนวยงานภาคเอกชนทไมแสวงหากำไรมกจะดำเนนการศกษาวจยโดยใช

งบประมาณของตนเอง และบางครงจะทำการสนบสนนงบประมาณใหแกมหาวทยาลยตางๆ อกดวย

เชนเดยวกบภาคธรกจอตสาหกรรม

หากเจาะลกเกยวกบงบประมาณของภาคธรกจอตสาหกรรมยานน จะสามารถแสดงไดดงรปท 3

ในประเทศญปนมบรษทยามากกวา 400 บรษท โดยเฉลยแลวแตละบรษทจะลงทนดานการวจยและ

พฒนาประมาณ 10% ของรายไดของบรษท ในขณะทธรกจอตสาหกรรมเกยวกบเครองมอทางการ

แพทยนน มขนาดประมาณ 1 ใน 5 ของธรกจอตสาหกรรมยา แตลงทนดานการวจยและพฒนาดวย

งบประมาณครงหนงของธรกจอตสาหกรรมยาเลยทเดยว นอกจากนมการวเคราะหและทำนายวา

การลงทนดานการศกษาวจยและพฒนาในประเทศญปนอาจจะลดลงอยางมากในอนาคต เนองจากม

คาใชจายสง จนอาจทำใหตองไปทำการวจยและพฒนาในประเทศอนๆ ทมคาใชจายถกกวา

รปท 3 : ขอมลดานงบประมาณของบรษทยาขนาดใหญทสดในประเทศญปน 10 อนดบแรก



สำหรบเรองทรพยากรบคคลในระบบวจยสขภาพของประเทศญปนนน มการคาดประมาณในป

ค.ศ. 2006 วานกวจยดานการแพทยและสขภาพททำงานในมหาวทยาลยตางๆ นาจะมอยประมาณ

104,804 คน โดยจำนวนนนบเปนสดสวนกวา 80% ของนกวจยทงหมดของประเทศ คอประมาณ

131,581 คน โดยเฉลยแลว รายไดของนกวจยในมหาวทยาลยจะอยทประมาณ 9.6 ลานเยนตอป

หากอยในภาคเอกชนทไมแสวงหากำไร และองคกรภาครฐ จะมรายไดประมาณ 25 ลานเยนตอป

ในขณะทหากทำงานในภาคธรกจอตสาหกรรม จะไดรายไดถง 48 ลานเยนตอปเลยทเดยว



หนวยงานภาครฐทมบทบาทสำคญอยางสงในระบบวจยสขภาพของประเทศญปนคอ สภา

นโยบายดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย (CSTP) ซงทำหนาทสรางยทธศาสตรและนโยบายดาน

การศกษาวจยและพฒนาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยของประเทศ CSTP ดำเนนการไดโดย

อาศยความรวมมอของรฐมนตรกระทรวงตางๆ ทเกยวของ เพอมาชวยกนวางแผนพฒนานโยบาย

ทกๆ 5 ป

CSTP ไดรบการสนบสนนการทำงานจากสภาวทยาศาสตรแหงประเทศญปน ซงประกอบดวย

สมาชกทเปนนกวทยาศาสตรทไดรบการแตงตงจากนายกรฐมนตร เพอเปนทปรกษาดานวทยาศาสตร

และไดรบการขนานนามวาเปนเสยงของนกวทยาศาสตรของประเทศญปน (The voice of Japan’s

scientists) สภาวทยาศาสตรนมสมาชกทไดรบการคดเลอกมาทงสน 210 คน

หลงจากท CSTP ไดสรางนโยบายและยทธศาสตรการดำเนนงานเสรจสนแลว กระทรวงและ

หนวยงานตางๆ ทเกยวของกจะทำการจดทำคำของบประมาณในรปแบบของแผนงาน/โครงการ ไป

ยง CSTP โดยอาศยกรอบนโยบายและยทธศาสตรขางตนเพอใหพจารณา CSTP จะทำงานรวมกบ

กระทรวงการคลงเพอหาขอสรปเกยวกบจำนวนงบประมาณทเหมาะสมในแตละป และวธการกำกบ

ตดตามประเมนผลแตละแผนงาน/โครงการ

จากนนงบประมาณกจะไดรบการจดสรรไปยงหนวยงานและกระทรวงตางๆ ทเกยวของ เพอให

ดำเนนการตอไป ทงในรปแบบการประกาศรบขอเสนอโครงการวจยจากนกวจยตามหวขอทระบไว

หรอการสนบสนนทนโดยตรงไปยงนกวจยหรอมหาวทยาลยทเหมาะสม

งานวจยสวนใหญของประเทศญปน ไดรบการดำเนนการโดยมหาวทยาลย และภาคธรกจ

อตสาหกรรม ในขณะทหนวยงานอนๆ มบทบาทไมมากนก




ดงทไดเกรนไวในหวขอบรหารจดการ การเรยงลำดบความสำคญของประเดนปญหาสำคญดาน

สขภาพเพอพจารณาสนบสนนการศกษาวจยในภาครฐของประเทศญปนนน ขนอยกบกรอบทไดรบ

การวางไวตงแตตนโดยสภานโยบายดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย หรอ CSTP นนเอง กระบวนการ

สำคญทนากลาวถงคอ หลงจากทกระทรวงและหนวยงานตางๆ จดทำแผนงาน/โครงการสงไปเพอ

ให CSTP และกระทรวงการคลงพจารณานน จะมการพจารณาโดยใชการประเมน 4 ระดบ คอ

S (ดเลศ) A (ดมาก) B (ด) และ C (ตองไดรบการทบทวน) อยางไรกตาม ไมไดมขอมลเชงลก

เกยวกบกระบวนการพจารณาวาดำเนนการอยางไร

สำหรบภาคธรกจอตสาหกรรมนน ไมมขอมลทชดเจนเชนเดยวกน นอกจากการมงเนนการลงทน

ศกษาวจยและพฒนาทเกยวของกบธรกจของบรษทนนๆ เพอหวงผลดานกำไรเปนหลก


Health and Medical Research in Japan. Observatory on Health Research Systems. Available


ถอดบทเรียนระบบวิจัยสุขภาพ 8 ประเทศ

Health & Medicine