Як вызначыць млекакормячае?Нягледзячы на разнастайнасць відаў, іх памераў і асяроддзя

пасялення ўсе млекакормячыя маюць 5 агульных прыкметаў:1. Цеплакроўныя. Маюць пастаянную тэмпературу цела, якая не

залежыць ад тэмпературы навакольнага асяроддзя. Каб падтрымліваць тэмпературу жывёлы павінны рэгулярна есці.

2. Поўсць. Адныя маюць шыкоўную доўгую поўсць, іншыя толькі рэдкія валаскі. У некаторых жывёлаў гэтыя валаскі выконваюць

функцыю органаў дотыку.3. Дыханне з дапамогай лёгкіх.

4. Нараджаюць дзіцянятаў. Выключэнне толькі яхідна і

качканос.5. Выкормліваюць дзетак малаком. Гэта прыкмета

з'яўляецца галоўнай. Малако выпрацоўваецца спецыяльнымі

малочнымі залозамі.

ЛАСТАНОГІЯ

Усё ластаногія створаныя для жыцця ў вадзе: у іх

падоўжанае абцякальнае цела, а ўсе чатыры

канечнасці пераўтвораныя ў ласты. Гэтыя жывёлы

хутка і грацыёзна плаваюць у вадзе, а на сушы

нязграбна перасоўваюцца, поўзаючы на пузе.

Харчуюцца рыбай, марскімі птушкамі, ракападобнымі і

малюскамі. Морж

Марскі коцік

Цюлень

КІТАПАДОБНЫЯМенавіта водным млекакормячым належыць рэкорд па велічыні. Самы

вялікі жыхар Зямлі – сіні кіт. Яго даўжыня дасягае 33 метраў, а важыць

ён каля 150 тон.Бог стварыў гэтых млекакормячых для жыцця ў вадзе. На галаве яны маюць спецыяльную адтуліну – дыхала, якім

набіраюць паветра ў лёгкія, калі ўсплываюць. У марскіх звяроў гладкае

цела і моцны хвост, які рухаецца ўверх-уніз. Кіты маюць зубы, як

дэльфін, касатка, кашалот, і харчуюцца рыбай. Таксама ёсць група

вусатых кітоў, якія харчуюцца планктонам і маленькімі рачкамі. Яны

працэджваюць іх з вады праз свае зубы-вусы, якія падобныя на грэбень.

У дзень сіні кіт з’ядае 3600 кг маленькіх рачкоў – крыля.

Дэльфін

Гарбаты кіт

Касатка

НЕПАЎНАЗУБЫЯГэты атрад на першы погляд аб’ядноўвае зусім непадобных

адзін на аднога звяроў – мураўедаў, браняносцаў і ляніўцаў.

Ляніўцы харчуюцца лісцем, мураўеды толькі мурашкамі і

тэрмітамі. Мураўеды і ляніўцы пакрытыя поўсцю, а браняносцы – тоўстымі рагавымі пласцінамі. Але

ёсць адна прыкмета, якая дазволіла навукоўцам аб’яднаць

гэтых дзіўных жывёл у адну групу – гэта няпоўны набор зубоў, а ў

мураўеда іх увогуле няма. Ляніўцы, да рэчы, самыя павольныя

млекакормячыя і спяць яны 18 гадзін на суткі. А браняносцы

могуць скручвацца ў клубок, як вожыкі.

Браняносец

Лянівец

Мураўед

АДНАПРАХОДНЫЯ Гэты атрад аб'ядноўвае ўсяго два сямействы – качканосавых і яхіднавых.

Яны адзіныя млекакормячыя, якія размнажаюцца, адкладаючы яйкі. Яны выкормліваюць сваіх дзетак малаком і

таму іх адносяць да класа млекакормячых. У самак яхіднаў і

качканосаў няма саскоў, і дзіцяняты злізваюць малако, якое

выпрацоўваецца малочнымі залозамі, проста з поўсці на пузе маці. Качканосы і яхідны – небяспечныя звяры. На задніх

лапах у іх ёсць касцяная шпора з атрутнай вадкасцю. Цуда-звер качканос

быццам сабраны з частак розных жывёл: нос у яго ад качкі, плоскі хвост

ад бабра, лапы як ласты, але з кіпцюрамі. Яхідна, як і качканос,

выдатна плавае, але робіць гэта толькі для задавальнення: ныраць і здабываць

ежу пад вадой яна не ўмее.

Яхідна

Качканос

СУМЧАТЫЯАтрад сумчатых аб'ядноўвае больш 250 відаў жывёлаў.

Яны часта зусім не падобныя адзін на аднаго. У гэты атрад

уваходзяць і мірныя траваядныя, такія як кенгуру ці каала, і насякомаядныя,

напрыклад, сумчатыя краты ці намбаты, і драпежнікі, такія як тасманскі д'ябал. Аб'ядноўвае гэтых жывёл тое, што ў іх нараджаюцца

недаразвітыя дзіцяняты, якіх маці працяглы час даношвае

ў сумцы на сваім пузе.

Кенгуру

ХОБАТНЫЯЁсць толькі два віды сланоў: афрыканскі і азіяцкі або індыйскі

слон. Сланы – самыя буйныя з сучасных наземных насельнікаў. Яны мірныя вегетарыянцы, але

дзякуючы сваім вялікім памерам могуць пастаяць за сябе. У

дарослага слана практычна няма ворагаў у прыродзе. Сланы

незвычайна разумныя жывёлы і з даўніх пор служаць чалавеку.

Галоўнае, што адрознівае сланоў ад астатніх звяроў – гэта хобат. Але, на

самай справе, хобат – гэта не ўнікальная асаблівасць слана.

Падоўжаныя рухомыя хабаткі ёсць у многіх жывёл, але ні для каго хобат не мае такога важнага значэння, як

для слана.

Афрыканскія сланы

Індыйскія сланы

РУКАКРЫЛЫЯНазва атрада гаворыць сама за сябе. Пярэднія канечнасці ў гэтых

млекакормячых ператварыліся ў крылы. Рукакрылыя – адзіныя з жывёл, якія ўмеюць лётаць. Яны

дзеляцца на два падатрады: крыланы і кажаны. Менавіта гэтым жывёлам

чалавек абавязаны адкрыццём эхалакацыі. Кажаны арыентуюцца ў

прасторы, выпускаючы гукі і ловячы іх адбітак. З дапамогай эхалакацыі

вымяраюць глыбіні акіяна. Рукакрылыя вядуць начны лад жыцця,

а днём адпачываюць, схаваўшыся ў кронах дрэў ці ў нежылых пабудовах.

Усе рукакрылыя адпачываюць ўніз галавой, трымаючыся заднімі лапкамі

за галінку ці які-небудзь выступ.Кажан

НАСЯКОМАЯДНЫЯГэта звяркі сярэдняй і маленькай велічыні з выцягнутай пыскай,

якая заканчваецца хабатком. Гэта вожыкі, краты, хахулі,

землярыйкі, буразубкі. Хахуля – самы буйны прадстаўнік – даўжынёй да 22 см. Ва ўсіх

насякомаядных, акрамя вожыкаў, кароткая поўсць. Сэрца гэтых малюхаў б’ецца 700 разоў у хвіліну, а пакуль чалавек зробіць 1 удых – яны паспеюць зрабіць 10! Каб падтрымліваць такое

актыўнае жыццё, землярыйка з’ядае за дзень ежы ў 4 разы

больш за сваю вагу.Крот

Хахуля

Землярыйка

ДРАПЕЖНЫЯДрапежнікі – гэта жывёлы, якія палююць на іншых жывёл.

Драпежныя звяры – гэта тыгры, ільвы, гіены, ваўкі, а таксама

ўсяедных жывёлы – мядзведзі, яноты.

Драпежныя могуць быць не падобнымі адзін на аднаго. І ўсё ж

наяўнасць агульных прыкметаў дазволіла навукоўцам аб'яднаць

усіх іх у адзін атрад. Галоўная прыкмета – наяўнасць драпежніцкіх зубоў на верхняй і ніжняй сківіцах. У

гэтых зубоў вострыя разцы, якімі зручна раздзіраць мяса. Разцы ў

драпежных дробныя, але затое іклы вялікія і вострыя, як кінжалы. Такімі

ікламі можна моцна ўчапіцца ў ахвяру і забіць яе. Воўк

Леў

Леапард

НЯПАРНАКАПЫТНЫЯЖывёлы, якія маюць капыты, ходзяць на кончыках пальцаў,

бо капыты – гэта рагавыя ўшчыльненні на пальцах.У атрад няпарнакапытных

ўваходзяць такія непадобныя адзін на аднаго жывёлы, як

грацыёзныя коні, нязграбныя тапіры і цяжкія насарогі.

Аб'ядноўвае ўсіх гэтых жывёл будова ног. У іх няцотная ці

няпарная колькасць пальцаў на нагах. У каня на кожнай назе

ўсяго па адным капыту – пальцу, у насарога – па тры, столькі ж і на задніх нагах

тапіра.

Насарог

Зебра

Кабаны ПАРНАКАПЫТНЫЯАтрад парнакапытных аб'ядноўвае 8 сямействаў

жывёлаў, сярод якіх стройныя і хуткія алені і антылопы, магутныя быкі і кабаны, нязграбныя бегемоты і

жырафы. Атрад парнакапытных адзін з самых

багатых па ліку відаў і падзяляецца на два

падатрады: жвачных і няжвачных. Усіх

парнакапытных аб'ядноўвае падобная будова канечнасцяў: у іх парны лік пальцаў. Кожны палец заканчваецца капытом.

Кабан

Бегемот

МАЗОЛЯНОГІЯНа нашай планеце жывуць 6 відаў жывёл, якім неабходныя мазалі

на нагах. Калі б не было гэтых мазалёў, яны не змаглі б хадзіць.

Да такіх жывёл адносяцца аднагорбыя і двухгорбыя вярблюды і 2 віды лам.

Мазоляногія вельмі блізкія да жуйных парнакапытных: яны

маюць такі ж складаны страўнік. Галоўнае адрозненне ад

парнакапытных – адсутнасць капытоў. Вярблюды і ламы

абапіраюцца на сярэднія пальцы, якія заканчваюцца пазногцямі.

Пальцы ног абароненыя не капытамі, а мазольнымі

падушкамі.

Двухгорбы вярблюд

Альпака

ГРЫЗУНЫАтрад грызуноў адзін з самых шматлікіх. Да грызуноў адносяць

больш за 1700 відаў жывёл. Грызуны асвоілі амаль усю

планету. Падарожнічаючы па свеце за чалавекам, яны

прыжыліся нават у Аўстраліі, дзе раней не сустракаліся. Многія

грызуны сталі ворагамі чалавека, бо яны знішчаюць ураджай на

палях, аднак большасць з іх цалкам бяскрыўдныя, а нейкія

нават карысныя. У любым выпадку: і карысныя, і шкодныя жывёлы маюць права на жыццё,

бо створаныя Богам.Шыншыла

Вавёрка

Бабёр

ЗАЙЦАПАДОБНЫЯАтрад уключае каля 65 відаў, сярод якіх зайцы, трусы, пішчухі, якія

жывуць на ўсіх мацерыках, акрамя Антарктыкі і Аўстраліі. Для зайцападобных характэрна

наяўнасць дзвюх пар разцоў на верхняй сківіцы, размешчаных у два шэрагі. Даўжыня іх цела – ад 30 да

75 см. Перасоўваюцца скачкамі. Заднія канечнасці крыху даўжэй за

пярэднія, вушы доўгія, хвост кароткі. Усе зайцападобныя

адрозніваюцца незвычайным спрытам і здольнасцю хутка бегаць.

Зайцы навучыліся заблытваць сляды, віхляць, збіваючы з ладу пераследніка. Некаторыя зайцы

змяняюць колер скуркі ў залежнасці ад сезону.

Заяц

Пішчуха

ПРЫМАТЫУ гэты атрад уваходзяць лемуры, руканожкі і малпы. Усіх гэтых жывёл,

гэтак непадобных адзін на аднаго, аб'ядноўвае цэлы шэраг агульных

прыкметаў. Ва ўсіх прыматаў пяціпальцавыя канечнасці, кісць рукі

свабодна згінаецца і разгінаецца, вялікі палец, як правіла,

супрацьпастаўлены астатнім, перасоўваючыся, прыматы

абапіраюцца на ўсю ступню. Амаль ва ўсіх прыматаў добра развіты мозг.

Нюх даволі слабы, але добры слых, а зрок не толькі аб'ёмны, але і каляровы. Прыматы вельмі

адрозніваюцца па памерах. Самыя буйныя прыматы – гарылы: іх рост

дасягае 180 см, а вага 300 кг. Карлікавыя і мышыныя лемуры –

самыя маленькія: даўжыня цела ад 10 да 25 см, а вага каля 50 г.

Насач

Гарыла

УВАГА!

У большасці кніг, якія ты пабачыш у бібліятэцы, будзе напісана, што малпа – гэта бліжэйшы родзіч чалавека, бо яны пайшлі з аднаго продка. Але Біблія кажа нам зусім іншае: Бог стварыў чалавека з пылу зямнога па Свайму вобразу і падабенству, і удыхнуў ў яго Дух. Шмат часу навукоўцы

спрабуюць знайсці доказы таго, што чалавек з’явіўся з малпы, але да гэтага часу няма дакладных сведчанняў. Госпад стварыў усіх жывёл

такімі, якія яны ёсць і цяпер, праўда, многія віды ўжо вымерлі, або былі знішчаныя чалавекам, што працягваецца і зараз.

ХАТНЯЕ ЗАДАНЕ

Выберы млекакормячае, якое б ты хацеў вывучыць падрабязней. У кнігах або ў Інтэрнэце знайдзі адказы на пытанні:1. У якім асяроддзі жыве гэта жывёла і ў якой мясцовасці? 2. Які яе памер? 3. Чым харчуецца? 4. Якіх ворагаў мае? 5. Што цікавага ты ведаеш пра гэту жывёлу?

МАЛАЙЦЫ!