فاطمه غفاری 1

پردیس بین المللی کیش دانشگاه تهران

سیستم های فعال و غیرفعالروشنایی

استاد : جناب آقای دکترکاریفاطمه غفاری

12/13/2016

فاطمه غفاری 2

نور و روشنایی[1 : یکی از جلو7ه های طبیعت نور است که از مهم ترین پدیده های جهان هستی به شمار می آید.]1شکل

12/13/2016

فاطمه غفاری 3

[2نور چیست؟])پرتوهای نور ذرات کوچکی هستند که از یک جسم نورانی نشر می شوند.(ماهیت ذره ای

)حرکت نور به صورت موجی است و از چشمه های نوری به تمام جهات پخش می شود.(ماهیت موجی

نور نوعی انرژی الکترومغناطیسی است که معموالً به عنوان امواج الکترومغناطیسی توصیف می شود.()ماهیت الکترومغناطیسی

انرژی الکترو مغناطیسی کوانتیده است، یعنی جذب یا نشر انرژی میدان الکترو مغناطیسی به مقدارهای گسسته ای به )ماهیت کوانتومی نورنام فوتون انجام می گیرد. 

)رفتار دوگانه ای دارد برخی از پدیده ها مثل تداخل و پراش رفتار موجی آن را نشان می دهد و برخی دیگر مانند پدیده فتوالکتریک و پبا رفتار ذره ای نظریه مکملینور قابل توضیح هستند.(

12/13/2016

فاطمه غفاری 4

[4امواج الکترومغناطیس]:خص7وصیات ی7ک موج الک7ترومغناطیس7ی، از طری7ق فرکان7س و طول موج آ7ن مشخ7ص می شود. ای7ن دو عام7ل ب7ه س7رعت نور مرتبط 2شک7ل

 » س&رعت نور = فرکانس× [3بوده و فرمول آ7ن ب7ه ص7ورت زی7ر م7ی باشد.]

طول موج « 

12/13/2016

فاطمه غفاری 5

تابش امواج الکترومغناطیسی

Electromagnetic radiation[5]

: هر چه فرکانس بیشتر طول موج کوتاهتر و انرژی بیشتر می باشد3شکل 12/13/2016

فاطمه غفاری 6

: چشم انسان فقط قسمتی از طیف های الکترومغناطیسی را می تواند 4شکل ببیند.

[6]

12/13/2016

فاطمه غفاری 7

محدوده مرئی

[7:طول موج طیف مرئی]5شکل 12/13/2016

فاطمه غفاری 8

Eye sensitivity curve

[8:اعصاب چشم]6شکل 12/13/2016[9:منحنی جساسیت چشم]7شکل

فاطمه غفاری 9

Eye sensitivity curve

سبز

زرد

حساسیت چشم در

روز

12/13/2016

فاطمه غفاری 10

Eye sensitivity curve

سبز

آبی

حساسیت چشم در

شب

12/13/2016

فاطمه غفاری 11

حاالت نور پس از [10انتشار]

انتقال•

انعکاس•

جذب•

%=جذب+انتقال+انعکاس100 : 8شکل 12/13/2016

فاطمه غفاری 12

Color temperature]12[

منابع نور مایل به آبی دارای رنگ باالتری می باشد.

[11:دمای رنگ نور]9شکل12/13/2016

فاطمه غفاری 13

color rendering index]13[

شاخص نمود رنگ:

توانای7ی ن7ور تولید شده را در نشان دادن

می بیان اجس77ام طبیع77ی رن777گ

کند.برحس7ب درصد بیان می شود.هرچه

عدد باالت7ر باش7د نمود رن7گ واقع7ی تر و

به نور خورشید نزدیک تر است.

:شاخص نمود رنگ المپ ها10شکل 12/13/2016

فاطمه غفاری 14

color rendering index]13[

شاخص نمود رنگ:

توانای7ی ن7ور تولید شده را در نشان دادن

می بیان اجس77ام طبیع77ی رن777گ

کند.برحس7ب درصد بیان می شود.هرچه

عدد باالت7ر باش7د نمود رن7گ واقع7ی تر و

به نور خورشید نزدیک تر است.

90_100

90_80

80_60

60_40

40_20

کاربریشاخص نمود رنگ

گالری،آزمایشگاه،رنگ سازی

خانه،هتل،دفاتر و مدارس

صنعت،سالن ورزش،مدارس

صنعت،سالن ورزش

عبور و مرور

12/13/2016

فاطمه غفاری 15

کمیت های نوریراهی برای سنجش و محاسبه نور

عالمتواحدسمبلکمیتاختصاری

lmلومنFشارنوری

LUXلوکسEشدت روشنایی

CDکاندالIشدت نور

CD/M^2کاندالبرمترمربعLدرخشنگی

12/13/2016

فاطمه غفاری 16

زاویه فضاییاستر رادیان

:کره ای ب7ه شعاع ی7ک مت7ر ک7ه روی آ7ن س7طحی ب7ه مس7احت ی7ک مت7ر مربع 11شک7ل جدا شده اس7ت.زاویه ای ک7ه ازمرک7ز رئوس ب7ه س7طح مرب7ع متص7ل م7ی شود یک

[.14استررادیان است]12/13/2016

فاطمه غفاری 17

کمیت های نور=مقدار کل انواری که در تمام شارنوری

جهات از منبع نور خارج میشود.

=قدرت نور ساطع شده در یک شدت نورجهت

=جهت م7شخص نمودن شدت روشناییمیزان نوری ک7ه از منبع روشنایی به یک سطح

می رسد.

=نسبت شدت نور بر سطح منبع درخشندگینورانی یا نسبت انعکاس شدت روشنایی بر

سطح منبع

:تعاریف کمیت های فتومتریک12شکل

12/13/2016

فاطمه غفاری 18

شدت روشنایی[15]

12/13/2016

فاطمه غفاری 19

شدت روشناییبرای فضاهای مسکونی و اداری

:شدت روشنایی برای پهنه مسکونی و اداری13شکل 12/13/2016

فاطمه غفاری 20

بهره نوریراندمان

:نسبت شارنوری بر توان ورودی14شکل

لومن بروات است که از یک المپ فرضی که 690حداکثر مقدار بهره وری برابر

نانومتر صورت می 555هیچ گونه تلفاتی ندارد و همه تشعشع آن در طول موج

.گیرد،به دست میاید

12/13/2016

فاطمه غفاری 21

انواع المپ:اشکال المپ ها15شکل

12/13/2016

فاطمه غفاری 22

مقایسه

12/13/2016

فاطمه غفاری 23

مقایسهاز دیدگاه بازدهی انرژی

12/13/2016

:مقایسه ی انواع المپ از دیدگاه بازدهی انرژی16شکل

فاطمه غفاری 24

نکات مهم

توجه به بهره ی نوری•

توجه به شاخص نمود رنگ•

از المپ های التهابی فقط در مقیاس کوچک استفاده بکنیم.•

المپ های فلورسنت فشرده جایگزین مناب برای المپ های التهابی است.•

در جایی که کنترل پرتوها ضروری است از المپ های تنگستن هالوژن استفاده کنیم•

در جایی که ضریب بهره مهم تر از شاخص نمود رنگ هست می توان از المپ های •سدیم با فشار باال استفاده کرد.

در جایی که شاخص نمود رنگ اهمیت دارد المپ فلورسنت یا متال هالید فلزی برای •روشنایی استفاده کنیم.

برای اتالف انرژی از حس گرهای نوری جهت روشن و خاموش کردن المپ ها در •محیط استفاده کنیم.

در انتخاب المپ ها برای فضاهای مورد نظر

12/13/2016

فاطمه غفاری 25

نور پردازی ورودیالقای حس دعوت کنندگ7ی1.

تاکیدی باالی درب2.

مشخص بودن جای زنگ درب خانه3.

12/13/2016

فاطمه غفاری 26

نور پردازی راهرواگر راهرو کم عرض باشد،نوردهی به سمت 1.

دیوار ها

اگر ارتفاع راهرو کم باشد،نوردهی فروتاب 2.

از سقف

در راهروی هتل ها ،نورکم باعث ایجاد 3.

سکوت وآرامش و عدم تجمع افراد می

گردد.

12/13/2016

فاطمه غفاری 27

نور پردازی اتاق نشیمنایجاد ترکیبی از الیه های نور محیطی و نور عمومی1.

انعطاف پذیری برای تاریک و روشن کردن هر فضا2.

هدف ایجاد فضایی آرام و صمیمی است.3.

پرهیز از المپ های رنگی به جز نورپردازی اشیا خاص4.

12/13/2016

فاطمه غفاری 28

نور پردازی ناهارخوریترجیح وجود نور طبیعی در فضا به علت 1.

نمود رنگ مناسب برای مواد غذایی

درجه و 45زاویه نور پردازی حداکثر 2.

مخصوص فعالیت خاص

12/13/2016

فاطمه غفاری 29

نور پردازی آشپزخانهتامین روشنایی مناسب بخش های مختلف 1.

کارکردن

ترجیح وجود نور طبیعی2.

توجه به شاخص نمود رنگ3.

12/13/2016

فاطمه غفاری 30

نور پردازی اتاق خوابتوجه به پدیده ی خیرگی1.

توجه به کنتراست و ایجاد فضای آرام2.

کودکان در خواب عالقه مند به دیدن منبع نور هستند 3.

بنابراین وجود چراغ های کم نور پخشی توصیه میشود

12/13/2016

فاطمه غفاری 31

نور پردازی پلهتامین ایمنی1.

استفاده از روشنایی کافی2.

کف پله به هیچ عنوان نباید درسایه باشد3.

حذف سایه ی افراد در پله4.

12/13/2016

فاطمه غفاری 32

تفاوت نور پردازی رستوران و فست فود

12/13/2016

فاطمه غفاری 33

منابع

[1] http://www.photo-aks.com/pic4299.html

[2]https://en.wikipedia.org/wiki/Light

[3] http://rs.gisland.org/wp-content/uploads/image01.jpg

[4] G.R. Delpierre and B.T. Sewell, University of Capetown (Modified)

[5] Vainshtein, Lev A. "Electromagnetic waves." Moscow Izdatel Radio Sviaz(1988).

[6]http://www.mpoweruk.com/radio.htm

[7] http://sciencelearn.org.nz/Contexts/Light-and-Sight/Sci-Media/Images/The-visible-spectrum

[8] http://persianpet.org/forum/thread83665-2.html

[9] Stiles, W. S. "The physical interpretation of the spectral sensitivity curve of the eye." Transactions of the optical convention of the worshipful company of spectacle makers. Spectacle Makers' Company London, 1948.

12/13/2016

فاطمه غفاری 34

منابع

[10] http://slideplayer.it/slide/542213/

[11] Rahm, Peter R., and William R. McGrath. "Apparatus and method for adjusting the color temperature of white semiconduct or light emitters." U.S. Patent No. 6,636,003. 21 Oct. 2003.

[12] Wyszecki, Gunter, and Walter Stanley Stiles. Color science. Vol. 8. New York: Wiley, 1982.

[13] Rea, Mark S., and J. P. Freyssinier. "Color rendering: Beyond pride and prejudice." Color Research & Application 35.6 (2010): 401-409.

پژوهشکده [14] ایران میکروالکترونیک[15]

ایرا صنعتی تحقیقات و استاندارد موسسه روشنایی، ملی کمیتهن

12/13/2016