Նոր Դպրոց5-3 դասարան

ՄԻՔԱՅԵԼ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ

Մեսրոպ ՄաշտոցՀայ գրերի գյուտը

Մեսրոպ Մաշտոցը ծնվել է մոտ 362

թվականին, Տարոն գավառի Հացեկացգյուղումֈ

Մեսրոպ Մաշտոցը Հայաստանում ստացել էհունական կրթությունֈ Սակայն տիրապետել է

հունարենին, պարսկերենին, ասորերենին, վրացերենինֈ

Հայոց գրերը ստեղծելիս Մեսրոպ Մաշտոցը պետք է լուծերմի շարք բարդ խնդիրներ, որոնցից ամենաառաջնայինն էր

շուրջ 400 հզ. կմ տարածքում խոսվող բարբառներիպայմաններում միասնական հայերենի ստեղծումն էր:

Շրջանցելով խոսվածքային նեղառանձնահատկությունները՝ նա որոշել է հայերենիբառակազմիչ հնչյունների (հնչույթներ) իրականքանակը, բացառել է վանկային և ձայնավորներ

չունեցող գրային համակարգերը, առաջնորդվել մեկհնչյունին մեկ գիր սկզբունքովֈ

Այդպես ստեղծվել է 36 տառ, որոնց կիրառությունըճշտել է Սողոմոնի Առակների գիրքը թարգմանելիս՝որդեգրելով գրելու հորիզոնական, առաջրնթաց

եղանակը, գրել հայերենի ուղղագրության հիմքը ևայլնֈ Միջնադարում Մեսրոպ Մաշտոցի այբուբենին

ավելացել են միայն օ և ֆ տառերըֈ

Մոտ 405-406 թթ. Եդեսիայում ՄեսրոպՄաշտոցը ավարտել է հայոց գրերի

ստեղծումըֈ Արևմտահայաստան կատարելիքառաջին շրջագայությունից առաջ մեկնել էՎիրք, ուր վրաց Բակուր (մոտ 416-429 թթ.)

արքայի, Մովսես եպիսկոպոսի, ևթարգմանիչ Ջաղայի օգնությամբ ստեղծել է

վրաց հին գիրը («խուցուրի»)։

Մոտ 420-422 թթ.ինմեկնել է Բյուզանդիա՝

Կոնստանդնուպոլիս, հանդիպել կայսր Թեոդոս

II-ի և հունացպատրիարք Ատտիկոսի

հետ, որից հետոհայկական դպրոցներ է

բացել Մեծ Հայքիբյուզանդահպատակ

գավառներում:

Մեսրոպ Մաշտոցը նորաստեղծ գրերով վերադարձելէ հայրենիքֈ Երկրում ծավալել է թարգմանչացշարժումըֈ Կարճ ժամանակում թարգմանվել ենԱստվածաշնչի հիմնական մասը, ինչպես նաև

փիլիսոփայական, ժամանակագրության, բնագիտական և այլ բնույթի գրքերֈ

Առաջին նախադասությունը, որըթարգմանվեց հայերենով, հետևյալն էր.

ՃԱՆԱՉԵԼԶԻՄԱՍՏՈՒԹՅՈՒՆ

ԵՎ ԶԽՐԱՏ,

ԻՄԱՆԱԼ ԶԲԱՆՍ ՀԱՆՃԱՐՈՅ

Մեսրոպ Մաշտոցի համար հայդպրության ստեղծումն ուներ

հետևյալ նպատակները.

Ստեղծել մայրենի լեզվովգրականություն

Ամրացնել երկրի քաղաքականապեսբաժանված հատվածների հոգևոր, լեզվական և

մշակութային միասնությունը

Մեսրոպ Մաշտոցի մահից հետո17.02.440 նրա դին՝ իշխան Վահան

Ամատունու ջանքերով տեղափոխվել ութաղվել է Օշականում և երեք տարի անցգերեզմանի վրա կառուցվել է եկեղեցիֈ

1875-79-ին այդ եկեղեցու տեղումկառուցվել է Մեսրոպ Մաշտոց

Եկեղեցին, որի բեմի տակի խորանումՄեսրոպ Մաշտոցի գերեզմանն էֈ Հայեկեղեցին նրան դասել է իր սրբերի

շարքըֈ