Οδοιπορικό στην Τανζανία

20 ΘΕΣΣΑΛΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ›ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013

ΡΕΠΟΡΤΑΖ › κείμενο- φωτογραφίες: Ελένη Αναστασοπούλου

Η Αφρική είναι γυναίκα. Γεμάτη συναίσθημακαι ζεστασιά. Χαρίζεται απλόχερα. Χαρίζε-ται και μοιράζεται ή μήπως… διαμελίζεται;

Η Αφρική... είναι γυναίκα

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ‹ΘΕΣΣΑΛΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ 21


Το δικό μου ταξίδι στην Τανζανία,

δεν ήταν αναψυχής. Ήταν όμως ταξίδι

ψυχής. Εκπροσώπησα το σύλλογο ΦΙ-

ΛΟΤΗΣ (λέξη ομηρική, φιλέω: καλωσο-

ρίζω, αγαπώ «να συναφθεί η ομηρική

φιλότητα με το νεοελληνικό φιλότιμο

ως ισότιμο και πολύτιμο εταιρικό ζεύ-

γος.» Δ. Ν. Μαρωνίτης). Έναν μικρό

σύλλογο εθελοντών που μας ενώνει η

κοινή διάθεση για αλληλεγγύη και

συμπαράσταση σε συμπολίτες μας και

πολίτες του κόσμου. Ο σύλλογος στη-

ρίζεται καθαρά και μόνο στον εθελον-

τισμό και στην προσωπική προσφορά.

Μετά από οκτώ ώρες ταξίδι από την

Κων\λη , η Τανζανία με υποδέχτηκε με

όλη την υγρή ζεστασιά της υποσαχά-

ριας Αφρικής. Η ώρα ήταν τρεις και

μισή το πρωί αλλά στους δρόμους του

Dar es Salam -οικονομική πρω-

τεύουσα- κυκλοφορούσαν πολλοί άν-

θρωποι σαν να ήταν μέρα. Όταν

ξημέρωσε και βγήκα στους δρόμους

της πόλης κατάλαβα τη διαφορά.

Μέσα από ένα πέπλο σκόνης -παν-

τού κάτι σκάβουν- είδα μιλιούνια αν-

θρώπων και τροχοφόρων παντός

τύπου. Ανάμεσα σε αυτοκίνητα, κάρα

και καρότσια, επάνω σε πεζοδρόμια -

όπου υπήρχαν, ανάμεσα σε παραπήγ-

ματα, στα φανάρια -όπου

λειτουργούσαν, άνδρες, γυναίκες και

παιδιά περπατούσαν με ή χωρίς

σκοπό, ζητιάνευαν, πουλούσαν -δυο

μπανάνες, τρεις σακούλες φιστίκια,

ένα ζευγάρι κάλτσες, ένα παπούτσι- μι-

λούσαν και γελούσαν κατά παρέες

μέσα σε σκόνες και λάσπες.

Στην παραλιακή ζώνη το σκηνικό αλ-

λάζει. Ηλεκτροφόρα σύρματα προστα-

τεύουν, απ’ τους ξυπόλητους

Τανζανούς που δούλευαν στην κατα-

σκευή πεζοδρομίων - την ευμάρεια

των ενοίκων των πολυτελών κατοι-

κιών. Εμπορικά κέντρα, εστιατόρια και

μπαρ με θαμώνες -κυρίως- λευκούς,

φύλακες κι άλλους εργαζόμενους,

Αφρικανούς.

Απ το Dar es Salam βρέθηκα στην

περιοχή της Iringa, 408 χλμ. νοτιοανα-

τολικά, όπου είναι η έδρα της ιεραπο-

στολής που μας φιλοξένησε και δια

μέσου της οποίας μπορούμε να προ-

σφέρουμε την ελάχιστη βοήθειά μας.

Κάναμε περίπου δέκα ώρες στον μονα-

δικό ασφαλτοστρωμένο δρόμο μέχρι

να φτάσουμε. Διασχίσαμε το εθνικό

πάρκο Mikumi όπου, όπως και στο

άλλο εθνικό πάρκο Ruaha, με μάγεψε

η θέα των ελεφάντων, καμηλοπαρδά-

λεων, μπαμπουίνων, ιμπάλα, βουβα-

λιών, ζέβρων, λιονταριών κι άλλων

ζώων να ζουν στο φυσικό τους περι-

βάλλον και να είναι εξοικειωμένα με

τους ανθρώπους.

Η εικόνα της επαρχίας με μετέφερε

στη εποχή του Χριστού. Όλα είχαν το

χρώμα της σκόνης. Χωμάτινες καλύβες

με ψάθινες σκεπές, με ή χωρίς πόρτες,

χωρίς νερό και ηλεκτρικό, άνθρωποι

ξυπόλητοι να ξεφυτρώνουν μέσα απ

τις απέραντες φυτείες καλαμποκιού,

παιδιά με στολές να περπατούν χιλιό-

μετρα για να πάνε στα σχολεία τους. Η

βασική εκπαίδευση είναι υποχρεωτική

και μάλιστα έχει και πρόστιμο αν κά-

ποιο παιδί έχει ελλειπή φοίτηση. Αν

αναλογιστούμε ότι το μεροκάματο-

όταν υπάρχει -των δώδεκα με δεκα-

πέντε ωρών στους φούρνους αποξή-

ρανσης καπνού ή στις φυτείες είναι

ένα ευρώ, μάλλον κανείς δεν έχει να

πληρώσει το πρόστιμο. Η αναλογία

δασκάλων - παιδιών είναι 1 προς 100.

Η δευτεροβάθμια δεν είναι δωρεάν

και στοιχίζει από 80 μέχρι 150 ευρώ

ανάλογα την τάξη. Η ιεραποστολή, η

Φιλότης και άλλοι εθελοντές βοηθούν

αρκετά παιδιά να φοιτήσουν στην δευ-

τεροβάθμια εκπαίδευση.

Στην επαρχία της Iringa επισκέ-

φτηκα πολλά χωριά, στην καρότσα του

φορτηγού πάνω στα σακιά με το κα-

λαμπόκι και τα ρούχα. Εκεί μου δό-

θηκε η ευκαιρία να δω τα πολλά

πρόσωπα της Τανζανίας. Την αγωνία

στο πρόσωπο της μάνας απ το Idodi

για την κόρη της που είναι καλή μαθή-

τρια αλλά δεν έχει τα χρήματα για το

σχολείο. Την αδιαφορία στα μάτια του

εργάτη. Την απάθεια στα μεθυσμένα,

απ’ το αυτοσχέδιο αλκοόλ, μάτια αρ-

κετών ανδρών. Την κούραση αλλά και

το χαμόγελο στο πρόσωπο της γυναί-

κας που κουβαλάει ένα κουβά με 15

κιλά νερό στο κεφάλι, από ένα κουβά

των 10 κιλών σε κάθε χέρι, το μωρό

δεμένο με το μαντήλι στην πλάτη κι

ένα μεγαλύτερο παιδί να την τραβάει

απ το πολύχρωμο πανί που φοράει για

φούστα. Tο γέλιο στις γυναικοπαρέες

που εκαναν τα μαλλιά τους ράστα. Το

παραμορφωμένο πρόσωπο απ’ τις

αγιάτρευτες αρρώστιες. Το ισχνό πρό-

σωπο του AIDS που θερίζει την Τανζα-

νία και κάνει παιδιά να γεννιούνται με

ημερομηνία λήξης. Τη ζεστή φωνή της

Ester. Την υποδοχή των ντόπιων με ευ-

χαριστίες -assante- τραγούδια και χο-

ρούς. Το χαμόγελο και την αθωότητα

στα μάτια των παιδιών στα ορφανο-

τροφεία, όπου τα παιδιά έχουν ένα

κρεβάτι και κι εκτός από ugali, ενίοτε

τρώνε και κρέας. Εκεί φτάνεις σε ση-

μείο να πεις καλύτερα στ’ ορφανοτρο-

φείο παρά νηστικά, ξυπόλητα,

βρώμικα, άστεγα κι εκτεθειμένα σε

άπειρους κινδύνους. To ugali, η βα-

σική ίσως και η μόνη τροφή των Ταν-

ζανών, φτιάχνεται από νερό και

αλεύρι καλαμποκιού, σε σκεύος από

αλουμίνιο στηριγμένο σε δύο πέτρες

πάνω στη φωτιά στην κουζίνα του

δρόμου.

Τη γλύκα στα πρόσωπα μικρών και

μεγάλων που μασούν ένα κομμάτι ζα-

χαροκάλαμο, τη μόνη πηγή γλυκιάς

γεύσης. Την απορία στα μάτια των

παιδιών με τις πρησμένες κοιλιές από

την έλλειψη πρωτεΐνης. Την ελπίδα

και ευγνωμοσύνη, για την ελάχιστη οι-

κονομική βοήθεια προκειμένου να τε-

λειώσουν το λύκειο, στα μάτια του

Jackson, του Antonio, του Papay, της

Upendo. Τη βαθιά και σεμνή ανθρωπι-

στική αντίληψη στις δράσεις του

Νίκου απ’ τη Θεσσαλονίκη, του Παν-

τελή απ την Κύπρο, της Αμαλίας και

της Ελένης απ την Αθήνα, εθελοντές

με πολύχρονη και συνεπή παρουσία

στην Τανζανία. Την αγάπη στα μάτια

των ιερέων της ιεραποστολής. Τα

όμορφα πρόσωπα και την ηρεμία των

Μασάι που έχουν τα χωριά τους στα

βουνά. Είχα την τύχη να φιλοξενηθώ

σ’ ένα απ’ αυτά. Τι να πρωτογράψω

68|


για τους Μασάι,- τον Musa, τον Re-

bresi, την Lukia- και για τον πολιτισμό

τους!

Οι Μασάι αποτελούν μια ετεροτο-

πία. Μέσα στον ίδιο τόπο ένας άλλος

τόπος και κόσμος εντελώς διαφορετι-

κός. Νομάδες, περήφανοι, ανεξάρτη-

τοι, αυτάρκεις, χωρίς AIDS. Στα

βόρεια της χώρας αποφάσισαν το

βίαιο εκτοπισμό χιλιάδων Μασάι,

από τα πατρογονικά τους εδάφη για

να παραδοθούν οι περιοχές τους σε

ξένες επιχειρήσεις!

Επέστρεψα απ’ την Τανζανία με συ-

ναισθήματα και σκέψεις, πολλές και

αντικρουόμενες. Συναισθήματα που

εναλλάσσονταν απ την ενσυναίσθηση

στην αποστασιοποίηση, απ’ το θυμό

στην αγανάκτηση, απ’ την αγάπη στην

ενοχή, απ’ τη χαρά στη λύπη… Πήγα

με απορίες και γύρισα με πολλά ερω-

τήματα και προβληματισμούς.

Το βέβαιο είναι ότι στην Τανζανία

με τα διαμάντια, το χρυσό και τον άρ-

γυρο, με τα πιο πολλά και τα πιο γευ-

στικά φρούτα του κόσμου, με το

σαφάρι στα εθνικά πάρκα, με το βαμ-

βάκι, τα δέρματα, τον καφέ, το ζαχα-

ροκάλαμο τίποτα σχεδόν απ αυτά δεν

ανήκει στους πολίτες της. Τα μόνα

που τους ανήκουν είναι ένα κομμάτι

χώμα και τα υπολείμματα των καλαμ-

ποκιών, τα καλάμια, για να στεγάζουν

τις ζωές τους. Επίσης, ένα κομμάτι ου-

ρανός- ο πιο όμορφος ουρανός που

έχω δει ποτέ- με τον αστερισμό του

Σταυρό του Νότου. Αυτόν δεν θα τον

πάρει κανείς γιατί μόνο η υποσαχά-

ρια Αφρική έχει την τύχη να τον βλέ-

πει.

Το βέβαιο επίσης είναι ότι αν δεν

πάρουν τη ζωή στα χέρια τους καμιά

ανθρωπιστική βοήθεια δεν θ’ αλλάξει

τις συνθήκες διαβίωσής τους. Οι ελπί-

δες ανήκουν στα παιδιά και στην εκ-

παίδευση τους. Στα μάτια τους είδα

την προσδοκία για μια καλύτερη ζωή

στη χώρα τους.

Η Αφρική είναι γυναίκα. Γυναίκα

λεηλατημένη. Με τα χέρια στην

απόγνωση, το σώμα ρημαγμένο, το

κεφάλι γερμένο. Έτσι την αγάπησε

ο Ουρανός και της χάρισε έναν

αστερισμό με τέσσερα λαμπερά

καρφιά. Να τη στηρίζουν. Ένα για

το κεφάλι, ένα για κάθε χέρι, ένα

για τα πόδια. Το Σταυρό του Νότου.

Κάθε βράδυ φωτίζει τις ελπίδες

της. Κάθε πρωί την σταυρώνει, απ

την αρχή.

Οδοιπορικό στην Τανζανία

Documents