บทท 5

ทฤษฎการจดการนนทนาการ ทฤษฎนนทนาการ ( Recreation Theory )

ซงมเนอหาใจความวา คนเราจ าเปนจะตองมการพกผอนและกระท ากจกรรมอนเปนการเสาะ

แสวงหาความรนเรงบนเทงใจ ซงเปนทางออกอนหนงในการสนองความตองการตามธรรมชาต อนเปน

ความตองการทจะขาดเสยมได ถาหากขาดกจกรรมนไปพลงงานทเสยไปจะไมไดกลบคนมา จะท าใหการ

ประกอบกจกรรมอน ๆ เกอบทกดานเสอมประสทธภาพลง ธรรมชาตของคนจะมการกระท ากจกรรม

ดงกลาวนตลอดมา เพยงแตไมรเทานนวา ไดประกอบกจกรรมทางนนทนาการแลว และการกระท า

ดงกลาวมกจะเกดความสมครใจของผ กระท าเอง ชวยใหผ กระท าเกดความสดชน สนกสนาน

กระปรกระเปรา และชวยใหรจกปรบตวใหเขากบสงคมและสงแวดลอม

ความส าคญของทรพยากรทางนนทนาการ

ทรพยากรธรรมชาต (Natural Resource)

การเรยนรดานทรพยากรธรรมชาต ทรพยากรธรรมชาตเปนสงทส าคญ เปนตนทนหรอวตถดบท

มนษยน ามาใชเพอความเจรญทางเศรษฐกจ ประเทศใดกตามทอดมสมบรณไปดวยทรพยากรธรรมชาต

ประเทศนนจะมความร ารวยและมความเจรญทางดานเศรษฐกจ แตเ มอใดกตาม ทมนษยน า

ทรพยากรธรรมชาตมาใชไมถกวธกท าใหทรพยากรธรรมชาตบางชนดหมดสนไปจากโลกนได ดงนนจงควร

ทจะเรยนรถงความส าคญของทรพยากรธรรมชาต เรยนรถงประเภทของทรพยากรธรรมชาตและเขาใจถง

ทรพยากรธรรมชาตเหลานนเพอการวางแผนการจดการทมคณภาพ

ความหมายของทรพยากรธรรมชาต

เกษม จนทรแกว (2541, หนา 138) ใหความหมายของทรพยากรธรรมชาต (natural resources)

วาหมายถง “สงตาง ๆ ทมอยตามธรรมชาต และใหประโยชนตอมนษยไมทางใดกทางหนง”

ชยศร ธาราสวสดพพฒน (2548, หนา 92) ใหความหมายของทรพยากรธรรมชาต วาหมายถง “สง

ทเกดขนเองตามธรรมชาต มประโยชนสามารถสนองความตองการของมนษยได หรอมนษยสามารถ

น ามาใชประโยชนได เชน บรรยากาศ ดน น า ปาไม ทงหญา สตวปา แรธาต พลงงาน รวมทงก าลงจาก

มนษยดวย”

จากความหมายทกลาวมา สรปไดวาทรพยากรธรรมชาต เปนสวนหนงของสงแวดลอม เกดขนเอง

ตามธรรมชาตโดยทมนษยไมไดสรางขน และมประโยชนตอมนษย”

ความส าคญของทรพยากรธรรมชาต

จากความหมายของทรพยากรธรรมชาต จะเหนไดวาสงทเรยกวา “ทรพยากรธรรมชาต” นนคอสงท

เ ปนประโยชนตอมนษย ไมว าจะโดยทางตรงห รอทาง ออม และเ ปนส ง ท เ กดข น เอง ดงน น

ทรพยากรธรรมชาตจงมความส าคญตอมนษยในดานตาง ๆ ดงน

1.) ทรพยากรธรรมชาต เปนแหลงของปจจยทจ าเปนตอการด ารงชวตของมนษย คอ

1.1) เปนแหลงทอยอาศย เปนแหลงวตถดบในการกอสรางทอยอาศย มนษยน าไม หน ทราย มา

กอสรางบานเรอน สงปลกสรางตาง ๆ

1.2) เปนแหลงอาหาร ไมวาจะเปน พช สตว

1.3) เปนแหลงทมาเครองนมหม ในอดตมนษยใชใบไมเปนเครองปกปดรางกาย ในปจจบนน าเสน

ใยจากธรรมชาต เชน เสนไหม ฝาย มาถกทอเปนเสอผาปกปดรางกาย

1.4) เปนแหลงทมาของยารกษาโรค ววฒนาการจากการเกบสวนตาง ๆ ทงของพช และสตวมา

รกษาโรค ทรจกกนในชอของ “สมนไพร” ตอมากไดใชเทคโนโลยททนสมยขนมาเปลยนสมนไพรเปนยาแผน

ปจจบน ในประเทศไทยมพชทสามารถใชเปนสมนไพรรกษาโรคในทองถนมากกวา 779 ชนด (สถานการณ

สงแวดลอมไทย, 2543)

2.) เปนปจจยในการด ารงชวตทมนษยและสงมชวตอนขาดไมได ไดแก อากาศ น า

3.) เปนปจจยทส าคญในการผลต หรอเปนวตถดบในกระบวนการผลตของอตสาหกรรม เชน การผลต

กระดาษตองใชเยอไม น า น ามนเชอเพลง เปนวตถดบ

4.) ความตองการใชทรพยากรธรรมชาต บงชถงความเจรญทางเศรษฐกจ และความเจรญของสงคม

มนษย

5.) มความส าคญตอเศรษฐกจของประเทศทงทางตรง เชน ทรพยากรพลงงาน แร อญมณทมมลคาทาง

เศรษฐกจ หรอโดยทางออม เชน เปนสถานททองเทยว พกผอนหยอนใจ น ารายไดจากการทองเทยวเขาส

ประเทศ

6.) มความส าคญดานวชาการ ทางวทยาศาสตรและการแพทย

7.) มความส าคญตอการรกษาสมดลของระบบนเวศ เนองจากทรพยากรธรรมชาตเปนสวนหนงของระบบ

นเวศทงระบบนเวศบนบก ระบบนเวศทางน า เชน ทรพยากรธรรมชาตประเภทปาไมมประโยชนตอ

องคประกอบของผผลตทตองสรางอาหารเลยงสงมชวตบนโลกใบน เปนตน

8.) มความส าคญตอการหมนเวยนหรอวฏจกรของแรธาตและสารอาหารในระบบนเวศ

ประเภทของทรพยากรธรรมชาต

ทรพยากร เปน 1 ใน 4 ของมตทางสงแวดลอม ทรพยากรแบงเปนทรพยากรทเกดขนเองตาม

ธรรมชาต ซงเรยกวา “ทรพยากรธรรมชาต” และทรพยากรทมนษยสรางขน แตในทนจะกลาวเฉพาะ

ทรพยากรธรรมชาตเทานน ทรพยากรธรรมชาตมมากกมายหลายชนด หลายประเภท สามารถแบงตามการ

น ามาใชงานสามารถแบงตามการน ามาใชงานและผลทเกดขนได 3 ประเภท ดงน

1. ทรพยากรธรรมชาตทใชแลวไมหมด

ทรพยากรธรรมชาตทใชแลวไมหมดหรอไมสญหาย ( inexhaustible natural resources)

ทรพยากรธรรมชาตประเภทน ไดแก บรรยากาศ น าในวฎจกร แสงอาทตย เปนตน ลกษณะของ

ทรพยากรธรรมชาตในประเภทน แบงไดเปน 2 ชนด ดงน

ทมา : http://www.scimath.org

1.1 บรรยากาศ (atmosphere) ในบรรยากาศประกอบไปดวยอากาศซงเปนสงจ าเปนส าหรบม

ชวต นอกจากนนยงมความชน อณหภม และการเคลอนไหวของมวลอากาศ รวมเรยกวา “ภมอากาศ

(climate)” ซงมความส าคญตอลกษณะของดน พชพนธ และสภาพอน ๆ ของสงมชวตบนพนผวโลก ดงนน

บรรยากาศจงเปนทรพยากรธรรมชาตทมผลตอทรพยากรธรรมชาตอน ๆ บรรยากาศจะหมนเวยน

เปลยนแปลงตอเนองกนไปอยางไมมทสนสด จงจดบรรยากาศอยในทรพยากรธรรมชาตทใชไมหมด

1.2 น าทอยในวฎจกร (water in cycle) น าทอยในวฎจกรจะหมนเวยนเปลยนไปจากสภาพหนง

ไปเปนอกสภาพหนงเรอยไปโดยไมมสนสด เชน จากฝน หมะ ลกเหบตกลงสพนดน บางสวนระเหยกลบ

ไปสบรรยากาศ บางสวนไหลซมลกลงไปเปนน าใตดน บางสวนไหลไปตามพนผวดนลงสแมน าล าคลอง

ออกสทะเลมหาสมทร และกลบระเหยกลายเปนไอน าอยในบรรยากาศและจบตวเปนกอนเมฆตกลงมา

เปนฝนอก การหมนเวยนของน าแบบนจงไมมทสนสด มอยตลอดไป

ทมา : http://www.scimath.org

2. ทรพยากรธรรมชาตททดแทนได

ทรพยากรธรรมชาตททดแทนไดหรอรกษาไวได (replaceable and maintainable natural

resources) แบงไดดงน

ทมา : http://www.scimath.org

2.1 น าทอย ณ ทใดทหนง (water in place) หมายถง น าทอยในทเฉพาะแหง เชน น าในภาชนะ

น าในเขอน เมอใชไปเรอย ๆ ปรมาณจะลดลง แตจะมปรมาณเพมขนไดเมอเกดฝนตก น าทอย ณ ทใดท

หนงเมอใชแลวกจะหมดไป แตสามารถทจะหามาทดแทนใหมได

2.2 ดน (soil) หมายถง เนอดนทเปนทอยอาศยของพช เปนแหลงสะสมแรธาตอาหารทจ าเปน

ส าหรบพช เพราะเหตทอาหาร เครองนงหม ทอยอาศย ยารกษาโรค สวนมากมาจากพชซงเจรญเตบโตมา

จากดนหรอไดจากสตวซงกนพช ดนจงเปนสงจ าเปนส าหรบสงมชวต แตดนเกดทดแทนตามธรรมชาตไดชา

มาก กวาจะไดเนอดนหนา 1 นว ธรรมชาตตองใชเวลาสรางถง 100 ป 1,000 ป เปนอยางนอย อยางไรก

ตามถงดนจะเกดไดชาแตมนษยกสามารถดแลรกษาดนใหคงมคณภาพเหมอนเดมไดโดยการใสป ยหรอ

การใชประโยชนจากดนอยางถกตองตามหลกการอนรกษ เพราะฉะนนลกษณะสมบตของดนในแงของ

ทรพยากรธรรมชาตแลวจดเปนประเภททสามารถรกษาใหคงอยได (maintainable) มากกวาการเกดขน

ทดแทน (replaceable)

2.3 ปาไม (forest) ทรพยากรปาไมนบวามความส าคญมากในแงของการอนรกษดน น า และ

สตวปา ซงอ านวยประโยชนใหมนษยทงทางตรงและทางออม เนองจากปาไมสามารถขน ทดแทนโดย

ธรรมชาต หรอการปลกใหเปนปามาใหมได ปาไมจงถกจดอยในทรพยากรธรรมชาตพวกทเกดขนทดแทน

และรกษาใหคงอยได

2.4 ทงหญา (rangeland) หมายถง พนทใดพนทหนงทสวนใหญมพชวงศหญา และพชพนธอนๆ

ขนอยเองตามธรรมชาต มกเปนททมฝนตกนอย ใชเปนทหากนของสตวเลยงและสตวปา เปนทเหมาะแก

การด าเนนการจดการโดยอาศยพนฐานทางนเวศวทยามากกวาพนฐานทางการเกษตร และใชประโยชน

แบบเอนกประสงคทงหญาเชนเดยวกบปาไม จดเปนทรพยากรธรรมชาตทเกดขน ทดแทน และรกษาใหคง

อยได

2.5สตวปา (wildlife)

2.6 ทรพยากรก าลงงานมนษย (human resources) ก าลงงานมนษยจดเปนทรพยากรธรรมชาต

ประเภทหนง มนษยเปนสงทเกดขนเองตามธรรมชาตตามกฎของธรรมชาต มนษยสามารถใชประโยชน

จากตนเองใหเปนประโยชนตอมนษยชาตและตอสงคม โดยอาศยก าลงงานทมอยในตวมนษยและก าลง

ทวานเปนสงทเกดขนเองตามธรรมชาต ก าลงงานมนษยแบงออกไดเปน 2 ทางคอ ก าลงงานทางรายกาย

และก าลงทางจต (body and spirit) ก าลงงานทางรางกาย ไดแก ความแขงแรงของรางกาย สวนก าลง

ทางจต ไดแก การนกคดและการใชเหตผล การจนตนาการ ถามนษยมความเปนอยด มการศกษา อนามย

ด มความร ความช านาญและประกอบการงานอยางมประสทธภาพหรอรจกใชทรพยากรอน ๆ อยางชาญ

ฉลาดแลวยอมท าใหก าลงงานทตองสญเปลาลดนอยลงและสามารถใชก าลงงานใหเปนประโยชนแกงานใน

ทก ๆ ดานไดอยางเตมท ก าลงงานมนษยจงเปนทรพยากรทควรจะไดมการอนรกษและจดการใชประโยชน

ใหเหมาะสม

3. ทรพยากรธรรมชาตทใชแลวหมดไป

ทรพยากรธรรมชาตทใชแลวหมดไป (exhaustible natural resources) ทรพยากรธรรมชาตประเภทน

จ าเปนอยางยงทตองศกษาเพอหาแนวทางในการอนรกษใหสามารถมใชประโยชนไดนานทสด ซง

ทรพยากรธรรมชาตประเภทน ไดแก

ทมา : http://www.scimath.org

3.1 ทรพยากรแรธาต

3.2 ทรพยากรพลงงาน

3.3 ทดนในสภาพธรรมชาต (land in natural condition) ไดแก สถานทใชศกษาธรรมชาตและ

สถานทวเวกหางไกลผคน (wilderness area) หากสถานทเหลานถกท าลายจะไมสามารถสรางมาทดแทน

ใหมได ประเทศทเจรญมวฒนธรรมสงยงมความจ าเปนในการทจะรกษาสภาพธรรมชาตทไมเคยถกรบกวน

มากอนไวส าหรบศกษาหาความรตามธรรมชาต มไวส าหรบคณคาทางจตใจ เปนทรพยากรธรรมชาตทไม

สามารถท าใหเกดขนมาใหมไดเพราะมลกษณะสมบตเฉพาะตว (unique) เชน น าตก หนาผา จดเดนตาม

ธรรมชาตตางๆ

ทรพยากรทางนนทนาการ

ทรพยากรเปนเครองมอ หรอสอ หรอวถทางทจะน าไปสการรวมกจกรรม การท ากจกรรมหรอการ

สงเสรมกจกรรมทมนษยสามารถเขาถงได

ทรพยากรทางนนทนาการจงเปนเครองมอ หรอสอ หรอวถทางทจะท าใหบคคลเขารวมกจกรรม

นนทนาการ การท ากจกรรมนนทนาการหรอการสงเสรมกจกรรมนนทนาการทจะท าใหมนษยเขาถง

นนทนาการไดตามตองการดวยความพอใจและสมครใจ

ทรพยากรทางนนทนาการจงเปนปจจยหลกในการสรางกจกรรมทจะท าใหมนษยไดเขาถงกจกรรม

นนทนาการทแทจรง

ซงทรพยากรธรรมชาตเปนองคประกอบหลกของทรพยากรนนทนาการทส าคญทสด เชน สถานท

ในการท ากจกรรมนนทนาการ

องคประกอบของทรพยากรทางนนทนาการ

ทรพยากรทางนนทนาการในทนจะกลาวถงทรพยากรทใชในการประกอบกจกรรมนนทนาการได

แบบองครวมของนนทนาการ

องคประกอบของทรพยากรทางนนทนาการ (ส านกสงเสรมและพฒนานนทนาการ, 2546 : 2) ซง

ประกอบดวย

1. สถานทหรอแหลงการจดกจกรรมนนทนาการ

2. อปกรณและสอทางนนทนาการ

3. บคลากรและองคการทางนนทนาการ

4. กจกรรมทางนนทนาการ

5. การจดการทางนนทนาการ

1. สถานทหรอแหลงการจดกจกรรมนนทนาการ

ทรพยากรทางนนทนาการเปนทองคประกอบเพอนนทนาการทเปนสถานทหรอแหลงนนทนาการ

จะเปนพนทหรอสภาพแวดลอมทสามารถเขาไปศกษา ไปด ไปชม หรอไปท ากจกรรม ภายใตบรรยากาศใน

ภมประเทศทสงเสรมใหรสกสบาย ผอนคลาย สถานทบางแหงไดท าหนาทหลายอยาง เชน เปนหองเรยน

แหลงเรยนร เปนสถานทประวตศาสตร เปนแหลงทองเทยว เปนทรพยากรธรรมชาต ตามสภาพทจะน ามา

เปนประเดนในการพจารณา เมอน ามาใชท ากจกรรมเพอการพกผอนหยอนใจ ท ากจกรรมเสรมความ

สนกสนานกถอวาเปนสถานทหรอแหลงนนทนาการ

บางทสถานทหรอแหลงนนทนาการกมการจดการเขามารวม เชน คายเยาวชน อทยาน

ประวตศาสตร สวนสาธารณะ คายลกเสอ ฯลฯ สถาน ทและแหลงนนทนาการจงเปนทรพยากรทาง

นนทนาการแบบครอบจกรวาล คอแหลงหรอพนททใชไมวาจะเปนการเขาถงสถานทหรอแหลงนนทนาการ

เพอนนทนาการโดยตรงหรอโดยออม ถาเขาหลกการทางนนทนาการกถอวาเปนทรพยากรทางนนทนาการ

ไดทงสน

สถานทนนทนาการนบวาเปนทรพยากรทมคณคายง และเปนสงจ าเปนทตองท าการบ ารงรกษาไว

ทงนเพราะสถานทนนทนาการจะเสอมสภาพไปตามกาลโดยเฉพาะอยางยงสถานทนนทนาการทาง

วฒนธรรม แมแตสถานทนนทนาการทางธรรมชาต เชน ทะเลสาบ ชายหาด ถ า น าตกและอน ๆ เมอมผ เขา

ไปใชบรการมาก ๆ จะท าใหเสอมโทรมและสกปรกไดเชนเดยวกน ถาหากไมมการบ ารงรกษาอยางถกตอง

ตามหลกวชาการ

ตวอยางสถานทหรอแหลงนนทนาการ

อทยานแหงชาต

อทยานแหงชาต หมายถง “ทดนซงรวมทงพนทดนทวไป ภเขา หวย หนอง คลอง บง บาง

ล าน า ทะเลสาบ เกาะ และชายฝงทไดรบการก าหนดใหเปน อทยานแหงชาต ลกษณะทดนดงกลาวเปนทท

มสภาพธรรมชาตทนาสนใจ และมไดอยในกรรมสทธหรอครอบครองโดยชอบดวยกฎหมาย ของบคคลใด

ซงมใชทบวงการเมอง ทงนการก าหนดดงกลาวกเพอใหคงอยในสภาพเดม เพอสงวนไวใหเปนประโยชนแก

การศกษาและ ความรนรมยของประชาชนสบไป” (พระราชบญญตอทยานแหงชาต พ.ศ. 2504)

อทยานแหงชาตของไทยทกแหงมพนทไมนอยกวา 10 ตารางกโลเมตร ซงจดตามหลกสากลของ

การจดการอทยานแหงชาต มการบรหาร โดยอ านาจรฐทเปนสวนกลาง โดยผานคณะกรรมการใน

ระดบชาต เรยกวา คณะกรรมการอทยานแหงชาต อนประกอบไปดวยผทรงคณวฒ จากหลากหลายสาขา

อาชพและหลายหนวยงาน

วตถประสงคของการจดตงอทยานแหงชาตของประเทศไทย

1. เพอการอนรกษธรรมชาต คอตองการอนรกษสภาพธรรมชาตของพนทใหคงอยตาม

ธรรมชาต ปองกนการรบกวนโดยมนษย โดยเฉพาะทรพยากรทส าคญ เชน สตวปา พชพรรณ และลกษณะ

ธรรมชาตทสวยงามเปนพเศษ รวมทงแหลงอนรกษพนธกรรมทส าคญ

2. เพอการทองเทยวพกผอนหยอนใจ เนองจากในเขตอทยานแหงชาตมทวทศนทาง

ธรรมชาตทสวยงามเหมาะกบการใชประโยชนทางการ ทองเทยว เพอใหเกดความสขกายสขใจ และชวย

ผอนคลายความเครยดจากการปฏบตงานประจ า

3. เพอการศกษาคนควาวจย พนทอทยานแหงชาตสามารถจดเปนหองทดลองทาง

ธรรมชาตกลางแจง ทสามารถคนควาวจยไมมทสนสด ของนกศกษา นกวทยาศาสตรและประชาชนทวไป

วนอทยานแหงชาต

วนอทยาน (Forest Park) หมายถง พนทขนาดเลก จดตงขนเพอจดประสงคส าหรบการ

พกผอนหยอนใจ โดยจะท าการปรบปรงตกแตงสถานทเหลานใหเหมาะสม มความสวยงามและโดดเดน

ในระดบทองถน จดเดนอาจจะไดแก น าตก หบเหว หนาผา ถ า หรอ หาดทราย เปนตน

หลกเกณฑการจดตงวนอทยาน

1. พนทนนจะตองเปนพนททมขนาดกวางใหญเพยงพอทจะรกษาสถานะทางนเวศวทยาของพนท

ไวได ซงตามหลกสากล ไดก าหนดมาตรฐานไวไมนอยกวา 10 ตารางกโลเมตร แตทงนกไมเปนเกณฑ

ตายตว ขนอยกบคณคาของพนทเปนส าคญ

2. พนทนนจะตองประกอบไปดวยทรพยากรธรรมชาตทอดมสมบรณ เชน ปาไม สตวปา หรอมพช

สตว ทนาสนใจและหายาก มทวทศนธรรมชาตทสวยงาม หรอมปรากฏการณธรรมชาตทนาสนใจ หรอม

จดเดนทเปนเอกลกษณหาไดยาก หรอมประวตความเปนมา ทมคณคาในดานทางประวตศาสตร หรอม

มนษยศาสตร

3. พนทนนจะตองเหมาะตอการทองเทยว พกผอน พกแรม หรอการศกษาหาความร ซงจะมาก

นอยเพยงใดขนอยกบขนาดของพนท และวตถประสงคในการจดตง

วนอทยานแหงชาตแหงแรกของประเทศไทย คอ วนอทยานน าตกกระเปาะ จงหวดชมพร ประกาศ

จดตง เมอป พ.ศ.2501 2

ประโยชนของแหลงการจดกจกรรมนนทนาการ

1. แหลงนนทนาการจะชวยสงเสรมและกระต นใหบคคลทวไปหนมาสนใจในกจกรรม

นนทนาการ และใชเวลาวางใหเกดประโยชนมากยงขนทงตอตนเองและสวนรวม

2. แหลงนนทนาการถอไดวาเปนศนยกลางหรอสถานทของการพบปะพดคย หรอสนทนากน

ระหวางสมาชกในสงคมนนๆ ซงจะชวยท าใหเกดการแลกเปลยนทศนคต คานยม ความคดเหนซงกนและ

กน ผลทจะไดตามมาในภายหลงกคอการชวยใหบคคลเหลานนเกดความคดสรางสรรคในหนาทการงาน

หรออนๆ ตามแตโอกาสจะอ านวย

3. แหลงนนทนาการจะเปนแหลงสงเสรมและสรางเสรมสขภาพกายและสขภาพจตของ

สมาชกในสงคมนนๆ ไดเปนอยางด เชนกจกรรมออกก าลงกาย เลนกฬา ของสนามกฬา สถานเดกเลน

สวนสาธารณะ

4. แหลงนนทนาการยงเปนแหลงทชวยในการอบรมบมนสยของสมาชกทเปนเดกและ

เยาวชน หรอบคคลทวไป อกทงยงเปนแหลงชวยเหลอในการปองกนอาชญากรรมอกดวย

2. อปกรณและสอทางนนทนาการ

การน าอปกรณหรอสอมาใชแลวเกดผลทางนนทนาการ กนบวาอปกรณและสอนนเปนอปกรณและ

สอทางนนทนาการ และเปนทรพยากรทางนนทนาการดวย เชน เครองดนตร เครองกฬา เรอ แพ ของเลน

ฯลฯ อปกรณและสอทางนนทนาการเหลานยงชวยใหมนษยมกจกรรมตามกฎ กตกา หรอขอตกลง ตาม

กรรมวธตงแตการเรมตนจนมทกษะการเรยนร ถงขนมความช านาญ มความสามารถระดบทสงขน

ทมา : http://market.onlineoops.com/415738

อปกรณและสอทางนนทนาการเปนสงทมนษยแสวงหาไดเสมอในบทบาทของอปกรณและสอทาง

นนทนาการทเกดจากชวตประจ าวน ชวตการเรยน ชวตการท างาน เมอน าอปกรณและสอมาใชเพอชวยให

มนษยมความสข ใชเวลาวางใหเกดประโยชน หรอใชเวลาอสระเพอการเพลดเพลนจะไดอปกรณและสอนน

เปนอปกรณและสอทางนนทนาการ ตวอยางเชน การอานหนงสอ ฟงวทย ดโทรทศน หรอแมแตการใชมอ

เคาะจงหวะ หรอผวปากเปนเพลง ฯลฯ เสรมสรางประสบการณทด ทผอนคลาย และมความสขเกดขน ก

ถอเปนทรพยากรทางนนทนาการแลว อปกรณและสอทางนนทนาการซงหลากหลายและมากมายแบบ

เฉพาะเจาะจงตามหนาทของอปกรณและสอ หรอการน าอปกรณและสอทมหนาทอยางอนมาใชเพอ

นนทนาการ จงถอรวมเปนทรพยากรทางนนทนาการไดทงหมด

3. บคลากรและองคการทางนนทนาการ

มนษยเปนทรพยากรบคคลทส าคญของกจการตางๆ ในการขบเคลอนใหเกดหรอมการกระท า

บคลากรทางนนทนาการจงเปนบคคลทมความรความสามารถ มทกษะและประสบการณในเรอง

นนทนาการ ซงหมายถงบคลากรทเปนผน าหรอผประกอบกจกรรมทางนนทนาการกบบคลากรในการ

จดการนนทนาการ เชน ผ น ากลม หวหนาครอบครว ผ มความรความสามารถในการสรางกจกรรม

นนทนาการ ฯลฯ บคลากรมสวนท าใหกจกรรมนนทนาการนาสนใจและเกดการกระท ารวมกน สวนองคการ

เปนหนวยสงคมหรอหนวยงานทมกลมบคคลรวมกนเขามาด าเนนการกจกรรมนนทนาการ ใหบรรล

เปาหมาย

ทมา : http://campus.sanook.com/u_life/activity_04195.php

ตวอยางบคลากรและองคการทางนนทนาการ เชน ผน าคายเยาวชน ศลปน มคคเทศก องคการ

สวนสตว สวนสนก หนวยงานราชการ หนวยงานเอกชน ทจดด าเนนการดานนนทนาการ

4. กจกรรมนนทนาการ

กจกรรมนนทนาการ ถาเปนทรพยากรทางนนทนาการไดจะเปนทรพยากรในรปแบบนามธรรม ใน

ทนจงรวมเอากจกรรมนนทนาการเปนทรพยากรนนทนาการดวยเหตผล

1. กจกรรมนนทนาการเปนสอนามธรรมทสามารถกอใหเกดกจกรรมรวมกนของบคคลและสถานท

2. กจกรรมนนทนาการเปนสงปฏบตเชอมการจดการสนองตอความตองการของบคลากรหรอ

องคการ

3. กจกรรมนนทนาการกอใหเกดผลลพธ คอ การรวมกนในการใชเวลาวางใหเปนประโยชนผอน

คลาย สนกสานเพลดเพลน

จงกลาวไดวากจกรรมนนทนาการเปนสอทางนนทนาการทเปนนามธรรมกอใหเกดเหตการณเหน

เปนรปธรรมทมประโยชนไดและใหผลจากการประกอบกจกรรมนนทนาการนน

ตวอยางกจกรรมนนทนาการ เชน การเลมเกม การทองเทยว การท ากจกรรมกลางแจง การท างาน

อดเรก การสงสรรค การเลนกอลฟ ฯลฯ

ทมา : http://krurukbie.blogspot.com/2012/11/blog-post.html

5. การจดการทางนนทนาการ

ทรพยากรทางการจดการม 4 ดาน คอ บคลากร (Man) งบประมาณ ( Money) ทรพยากรสงของ

(Meterial) และการบรหารจดการ (Management) การใชการบรหารจดการทางนนทนาการ เปนเรองของ

การใชบคากรและองคการ สถานทหรอแหลงนนทนาการ อปกรณและสอทางนนทนาการและกจกรรม

นนทนาการมาจดการใหเปนระบบ ระเบยบ มแนวปฏบตท าใหเกดรปแบบนนทนาการทเปนธรกจบรการ

เชน โรงภาพยนตร รานคาราโอเกาะ สถานบนเทง สวนสตว การจดงานเทศกาล การแสดงมหรสพ ฯลฯ

การน าเอาการจดการทางนนทนาการมาเปนองคประกอบหนงของทรพยากรนนทนาการท าใหเกด

การจดการของภาครฐ เชน สถานทราชการตางๆ ก าหนดใหมการบรหารจดการดานนนทนาการ สวนของ

ภาคเอกชนด าเนนการควบคไปกบธรกจการคา

พนฐานทรพยากรทางนนทนาการของไทย

ทรพยากรทางนนทนาการทกลาวมานน เมอพจารณาถงพนฐานทรพยากรทเราจะเขาถงได จะ

พบวาคนไทยโชคดทไดอาศยอยในประเทศไทย โดยมปจจยส าคญ คอ

1. ภมประเทศเหมาะสม มถนฐานอดมสมบรณดวยทรพยากรธรรมชาต จนสามารถใชเปน

ทรพยากรธรรมชาต มาเปนทรพยากรทางนนทนาการไดมากมาย

2. ภมอากาศเอออ านวยตอวถชวตและความเปนอยของคนไทย ประเทศไทยมภมอากาศแบบเขต

รอน แตมทะเลถงสองฝงท าใหภมอากาศไมรอนนก ม 3 ฤดกาล คอฤดรอน ฤดฝน และฤดหนาว ท า ใหม

สภาพอากาศทสบายเพยงพอทจะพกผอนไดทกฤดกาล

3. วฒนธรรมประเพณไทย ประเทศไทยมวฒนธรรมและประเพณทสวยงาม และมความหมายตอ

การด ารงชวต วฒนธรรมและประเพณในระดบชาตสะทอนสภาพสงคมไทยถงภมปญญาในการใช

วฒนธรรมประเพณเพอใหเกดความสนกสนานและมคณคาทางจตใจทเกยวของกบการปฏบตตอตนเอง

และสงคม วฒนธรรมประเพณระดบทองถนจะสะทอนถงสภาพชวต การท ามาหากน การประกอบอาชพ

และความเชอ คานยมซงจะแฝงดวยคตความเชอ และเปนภมปญญาทองถนทจะหลอมรวมสงคมทองถน

ในการใชสภาพแวดลอมรอบตวเพอเปนทรพยากรในการท ากจกรรมนนทนาการ

4. อปนสยและวถชวตของคนไทย คนไทยชอบอสระและรกสนก จงงายทจะจดกจกรรม

นนทนาการและการเขารวมกจกรรมนนทนาการ ความรวมมอรวมใจกนอยางสนกสนานเปนทมาของการม

อปนสยใจคอยมแยม แจมใส ตามลกษณะของคนไทย พนฐานวถชวตของคนไทยผกพนกบครอบครว และ

เปนครอบครวแบบขยาย หมายความวา เปนสงคมทนบถอผกพนกบพอแม ป ยา ตายาย และเคารพรกนบ

ถอกนในระบบเครอญาตและผกพนกบบตรหลาน แมแตเพอนบาน ผ ใกลชด มการเคารพนบถอกนเสมอ

ประหนงญาตพนอง ท าใหความสมพนธกอเกดกจกรรมในครอบครว ญาตมตรสนทสนมกนแบบแนบแนน

กจกรรมนนทนาการจะใชทรพยากรมนษยมาเปนทรพยากรทางนนทนาการดวยการเกอกล และกจกรรม

ผกพน สมพนธชมชนกนแบบหมคณะตอไปได