Πράξη: «Νέο Σχολείο (Σχολείο 21ου Αιώνα): Πιλοτική εφαρμογή των Νέων Προγραμμάτων Σπουδών»

κωδ. 295379

03/05/23

Δημήτρης Ζέππος

Η γνώση κατακτιέται, δεν μας «σερβίρεται» έτοιμη.

Η διαδικασία της μάθησης είναι μία διαδικασία προσωπικής ανάπτυξης και μεταμόρφωσης, όπου η γνώση κατασκευάζεται από τους ίδιους τους μαθητές καθώς διερευνούν και προσπαθούν να κατανοήσουν τον κόσμο γύρω τους. Η νέα γνώση και νέα νοητικά σχήματα δομούνται και ερμηνεύονται από το μαθητή με βάση τις προηγούμενες γνώσεις, τις εμπειρίες του και τις αντιλήψεις του. Καθώς συνθέτει νέα νοητικά σχήματα ο μαθητής κατανοεί καλύτερα και ενσωματώνει νέες εμπειρίες. Η αποτελεσματική μάθηση γίνεται όταν η νέα γνώση έχει νόημα για το μαθητή, έχει προσωπική αξία για εκείνον και ο μαθητής μετέχει ενεργά και ουσιαστικά στην ανακάλυψη της.

03/05/23Δημήτρης Ζέππος

Οι γνώσεις που έχει ήδη αποκτήσει ο μαθητής εντός και εκτός σχολείου είναι εξίσου σημαντικές για την πορεία προς τη γνώση με τα νέα αντικείμενα διδασκαλίας και μάθησης.

Εάν αποδεχτούμε πως η γνώση κατασκευάζεται και εν τέλει κατακτιέται από καθένα μαθητή με βάση τις προηγούμενες γνώσεις, εμπειρίες και αντιλήψεις/ πεποιθήσεις του, θα πρέπει επίσης να δεχτούμε πως η νέα γνώση πρέπει να χτίζει πάνω στην παλιά, να ακουμπά στα ενδιαφέροντα των μαθητών, ώστε να δημιουργούνται κίνητρα για μάθηση. Το νέο αφομοιώνεται μέσα από το οικείο και το γνωστό, ενώ σπάνια μαθαίνουμε και μας μένει κάτι το οποίο δεν μας αφορά, δεν έχει προσωπική αξία για μας. Στη πράξη αυτό σημαίνει πως είναι ανάγκη τα θέματα που επιλέγουμε, το εκπαιδευτικό υλικό και τα μέσα που χρησιμοποιούμε να έχουν σχέση με τη ζωή των μαθητών και το περιβάλλον στο οποίο ζουν.

03/05/23Δημήτρης Ζέππος

Ο σεβασμός στη διαφορετικότητα των μαθητών μπορεί να εξασφαλίσει ευνοϊκότερες συνθήκες μάθησης.

Τόσο παλαιότερα όσο και σήμερα οι εκπαιδευτικοί στον

τόπο μας – και όχι μόνο– επιμένουμε να αντιμετωπίζουμε τους μαθητές σαν μια ομοιογενή μάζα που έχει υποχρέωση να κινητοποιείται και όλοι ανεξαιρέτως να ενδιαφέρονται και να μαθαίνουν αυτά που εμείς διδάσκουμε. Οι σημερινές τάξεις είναι ακόμη πιο ανομοιογενείς απ’ ότι παλαιότερα αφού σε πολλές περιοχές της Ελλάδας το ποσοστό των μαθητών που έχουν διαφορετικό γλωσσικό και πολιτισμικό υπόβαθρο από τους Έλληνες μαθητές είναι υψηλό. Η πολυμορφία που χαρακτηρίζει την σχολική τάξη δεν μπορεί να εξακολουθεί να μην αναγνωρίζεται και να μην λαμβάνεται υπόψη στο σχεδιασμό της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

03/05/23Δημήτρης Ζέππος

Χρήση ποικίλων πηγών και μαθησιακών υλικών.

Για να ανταποκριθούμε και να σεβαστούμε τη

διαφορετικότητα των μαθητών, θα πρέπει να ξεφύγουμε από το ένα και μοναδικό βιβλίο, το οποίο κατά ανάγκη δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ποικίλες και διαφοροποιημένες ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών μας. Θα πρέπει να αξιοποιούνται πολλά και διαφορετικά μέσα (έντυπο υλικό, οπτικοακουστικό, ηλεκτρονικό) και να προσαρμόζονται στις δυνατότητες της κάθε τάξης και στις ιδιαιτερότητες των σχολικών ομάδων.

03/05/23Δημήτρης Ζέππος

Η ένταξη τον Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) στην διδακτική και μαθησιακή πράξη έχει ανοίξει νέους ορίζοντες στην εκπαίδευση γενικότερα και στην ξενόγλωσση εκπαίδευση ειδικότερα.

Η χρήση των ΤΠΕ στην μαθησιακή διαδικασία, προσφέρει πολλαπλάσιες προοπτικές για την ανεύρεση και χρήση ενδιαφέροντος υλικού και δημιουργεί ένα κατάλληλο μαθησιακό περιβάλλον για την ενίσχυση της διδασκαλίας με αυθεντικές εκπαιδευτικές εμπειρίες που μπορούν να συνδεθούν με τη πραγματική ζωή και τα ενδιαφέροντα των μαθητών. Παράλληλα η χρήση των ΤΠΕ στη διδασκαλία συμβάλλει και στην ανάπτυξη επικοινωνιακών και συνεργατικών δεξιοτήτων (βασικές δεξιότητες στο πλαίσιο του Νέου Σχολείου) των μαθητών όχι μόνο γιατί προσφέρεται για ομαδική εργασία αλλά γιατί ενισχύει την επικοινωνία μεταξύ των μαθητών της τάξης και ακόμα με άτομα που βρίσκονται σε άλλες περιοχές του πλανήτη

Παράλληλα, η χρήση κειμένων από το διαδίκτυο που είναι από τη φύση τους πολυτροπικά βοηθά στο να αναπτύξουν οι μαθητές γραμματισμούς απαραίτητους για να μπορούν να επικοινωνούν αποτελεσματικά σε ιδιωτικό, κοινωνικό και επαγγελματικό επίπεδο

Τα πολυτροπικά κείμενα συνδυάζουν τη γλώσσα με διάφορους άλλους τρόπους νοηματοδότησης, τρόπους πολυσχιδείς, όπου γραπτές μορφές νοημάτων επικαλύπτονται και συνδυάζονται με οπτικές, ακουστικές και χωροθετικές μορφές νοημάτων.

03/05/23Δημήτρης Ζέππος

Η «βιωματική μάθηση» (η Αγγλική έκφραση είναι «learning by experience», ενώ η λαϊκή ελληνική ρήση είναι «κάνοντας μαθαίνεις») είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική.

Η βιωματική μάθηση είναι και σήμερα ο σημαντικότερος τρόπος εκπαίδευσης εκτός σχολικής τάξης του επίσημου εκπαιδευτικού συστήματος ή εκτός αυτού. Η αξιοποίηση μεθόδων και πρακτικών βιωματικής μάθησης στην ξενόγλωσση εκπαίδευση είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί είναι δύσκολο τη γλώσσα, την οποιαδήποτε γλώσσα, μητρική ή ξένη, να τη μάθει κανείς εγκεφαλικά. Αν δεν την χρησιμοποιήσεις τη γλώσσα και μάλιστα αν δεν την «ζήσεις» σε ρεαλιστικές συνθήκες επικοινωνίας δεν θα τη μάθεις.

03/05/23Δημήτρης Ζέππος

Συνθήκες χρήσης της γλώσσας και επικοινωνίας δημιουργούνται σε μαθησιακά περιβάλλοντα που καλλιεργούν τη συνεργατικότητα.

Υπάρχουν σημαντικά ωφέλη για μαθητές που συνεργάζονται σε δραστηριότητες σε σύγκριση με μαθητές που δουλεύουν μόνοι τους. Τα ωφέλη περιλαμβάνουν αυξημένη αυτοπεποίθηση και αύξηση των κινήτρων για μάθηση, αυξημένη διάδραση μεταξύ των μαθητών και αποτελεσματική ανάπτυξη των γνώσεων σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Ερευνες έχουν δείξει οτι ανεξάρτητα απο ηλικία και τύπο δραστηστηριότητας, ομάδες επιτυγχάνουν πολύ καλύτερα αποτελέσματα στην επίλυση προβλημάτων και ολοκλήρωση δραστηριότητων απο οτι άτομα που δουλεύουν μόνα τους.

03/05/23Δημήτρης Ζέππος

03/05/23Δημήτρης Ζέππος

«Η ικανότητα να μαθαίνουμε ενυπάρχει στη φύση του άνθρωπου. Η μάθηση πραγματώνεται με την αλληλεπίδραση των ανθρώπων, την αλληλεπίδραση των ανθρώπων με το φυσικό κόσμο και με τη δραστηριοποίηση των ανθρώπων στον κόσμο που έχτισαν.»

(http://neamathisi.com)

Η προσέγγιση της Νέας Μάθησης στηρίζεται στην παραδοχή ότι η μάθηση σχετίζεται με τονμετασχηματισμό και ο μετασχηματισμός αποτελεί τη βάση για τη βελτίωση της επίδοσης των μαθητών.Η αποτελεσματική μάθηση παίρνει το μαθητή σε ένα ταξίδι σε νέες και άγνωστες περιοχές. Η μάθηση είναι ένα ταξίδι μακριά από την περιοχή άνεσης του μαθητή, μακριά από την στενότητα και τους περιορισμούς του κοσμοχώρου του.

Η αίσθηση του συνανήκειν αποτελείτην πρώτη αναγκαία συνθήκη αποτελεσματικής μάθησης.

Η δεύτερη αναγκαία συνθήκη για αποτελεσματική μάθηση είναι ότι το ταξίδι σε άγνωστες περιοχές θα πρέπει να παραμείνει μέσα στη ζώνη της διάνοιας και της ασφάλειας του μαθητή.

03/05/23Δημήτρης Ζέππος

Για να μπορούν οι μαθητές να αφομοιώσουν / εξοικειωθούν με το νέο και το άγνωστο, πρέπει να ξεκινούν από το οικείο και το γνωστό (έμφαση στην προηγούμενη γνώση των μαθητών).

Οι μαθησιακές/διδακτικές επιλογές πρέπει να είναι ξεκάθαρες και διαφανείς, ο τρόπος επίτευξής τους προγραμματισμένος και η απόδοση των μαθητών (performance) να παρακολουθείται συστηματικά (έμφαση σε στόχους μάθησης, διαδικασία μάθησης και αξιολόγηση).

Οι μαθητές έχουν διαφοροποιημένες ανάγκες και τρόπους εκμάθησης. Η διδασκαλία πρέπει να αναγνωρίζει και να αξιοποιεί την πολυμορφία και την διαφορετικότητα των μαθητών.

Οι μαθητές πρέπει να εξοικειωθούν με ποικίλα μέσα επικοινωνίας και πληροφόρησης και με τη χρήση νέων τεχνολογιών και να έρχονται σε επαφή με πολυτροπικά περιβάλλοντα.

Προηγούμενη γνώση

Στοχοθεσία – Διαδικασίες – Αξιολόγηση

Διαφοροποιημένη διδασκαλία

Πολυγραμματισμός

03/05/23Δημήτρης Ζέππος

Για να μπορούν οι μαθητές να αφομοιώσουν / εξοικειωθούν με το νέο και το άγνωστο, πρέπει να ξεκινούν από το οικείο και το γνωστό (έμφαση στην προηγούμενη γνώση των μαθητών).

Προηγούμενη Προηγούμενη γνώσηγνώση

Οι μαθησιακές/διδακτικές επιλογές πρέπει να είναι ξεκάθαρες και διαφανείς, ο τρόπος επίτευξής τους προγραμματισμένος και η απόδοση των μαθητών (performance) να παρακολουθείται συστηματικά (έμφαση σε στόχους μάθησης, διαδικασία μάθησης και αξιολόγηση).

Στοχοθεσία – Στοχοθεσία – Διαδικασίες – Διαδικασίες – ΑξιολόγησηΑξιολόγηση

Οι μαθητές έχουν διαφοροποιημένες ανάγκες και τρόπους εκμάθησης. Η διδασκαλία πρέπει να αναγνωρίζει και να αξιοποιεί την πολυμορφία και την διαφορετικότητα των μαθητών.

Διαφοροποιημένη Διαφοροποιημένη διδασκαλίαδιδασκαλία

Οι μαθητές πρέπει να εξοικειωθούν με ποικίλα μέσα επικοινωνίας και πληροφόρησης και με τη χρήση νέων τεχνολογιών και να έρχονται σε επαφή με πολυτροπικά περιβάλλοντα.

ΠολυγραμματισμόΠολυγραμματισμόςς

ΤΟ ΝΕΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΠολυτροπικότηταΠολυτροπικότητα

03/05/23Δημήτρης Ζέππος

Τεκμηρίωση της μαθησιακής διαδικασίας

03/05/23Δημήτρης Ζέππος

03/05/23Δημήτρης Ζέππος

Μαθησιακή Μαθησιακή ΚοινότηταΚοινότητα

ΜαθησιακΜαθησιακό Πλαίσιοό Πλαίσιο ΜαθησιακΜαθησιακ

ή Ενότηταή Ενότητα

• ΣτόχοιΣτόχοι• ΠροϋποθέσειςΠροϋποθέσεις• Σχέδια ΔράσηςΣχέδια Δράσης• ΑποτελέσματαΑποτελέσματα

• Σημεία μάθησηςΣημεία μάθησης•Στόχοι μάθησηςΣτόχοι μάθησης•ΠρογραμματισμόςΠρογραμματισμός• ΑξιολόγησηΑξιολόγηση•Αξιολόγηση Αξιολόγηση μάθησηςμάθησης

• Επίκεντρο μάθησηςΕπίκεντρο μάθησης• Μαθησιακοί στόχοιΜαθησιακοί στόχοι• Διαδικασία γνώσηςΔιαδικασία γνώσης• Αποτελέσματα Αποτελέσματα γνώσηςγνώσης• Διαδρομές Διαδρομές μάθησηςμάθησης

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΗ ΠΡΟΓΡΑΜΠΡΟΓΡΑΜ

ΜΑ ΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝΣΠΟΥΔΩΝ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΚΗ

03/05/23Δημήτρης Ζέππος