3341

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 21 ∆εκεμβρίου 2014 • Αρ. φ. 1230 • 2 €

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑΧ. Λάσκος: Τι να κάνουμε“Εμείς”, “αυτοί” και επτά σκέψειςγια το πώς να νικήσουμε σελ. 8

...Θ. Μιχόπουλος: Το Μαξίμουστήνει κάλπεςΠοιον ευνοούν οι καταγγελίεςΧαϊκάλη - Καμμένου σελ. 9

...∆. Σμυρναίος: Στο Βερολίνοβλέπουν... κάλπεςΚουρασμένο τον Σαμαρά, θεωρούνστη Γερμανία και ετοιμάζονταιγια τον ΣΥΡΙΖΑ σελ. 10

ΚΟΙΝΩΝΙΑΚ. Κνήτου: Στο σφυρίμε το νέο έτοςΤέλος στην ελάχιστη προστασίατης πρώτης κατοικίας σελ. 19

...Τ. Ταστάνης: Το σκάνδαλο τηςπώλησης του ΕλληνικούΣε κρίσιμη στιγμήο αγώνας σελ. 20

...Γαλάτσι: Μια μεγάλη ευκαιρίαγια την αξιοποίηση του Ολυμ-πιακού ΓυμναστηρίουΗ αποτυχία της ιδιωτικοποίησηςφέρνει νέα δεδομένα σελ. 19

∆ΙΕΘΝΗΜ. Ρένεσης: Η μάχη με την«αρκούδα» θα είναι δύσκοληΟι κυρώσεις κατά της Ρωσίαςκαι η πτώση του ρουβλιού σελ. 11

Αν Εϊντού: Η λιτότητα είναιθανατηφόραΣυνέντευξη με την καθηγήτριαΟικονομικών του πανεπιστημίουτης Ρεν για το ρόλο του ελάχι-στου εγγυημένου εισοδήματος

Σελ. 22

Φυλακές καιεκπαίδευσηΤου Τάσου Κουράκη*

Πρόσφατα η περίπτωσητου κρατουμένου Νί-κου Ρωμανού και ο α-

γώνας του για τη χορήγηση εκ-παιδευτικής άδειας έφερανστο προσκήνιο τη μεγάλη ση-μασία που έχουν για τους κρα-τουμένους, η εκπαίδευση και οιάδειες.

Στις ασφυκτικά κλειστές φυ-λακές που δεν εκπληρούν κα-νένα ρόλο αλλά συνιστούν βα-σανισμό, η εκπαίδευση τωνκρατουμένων και οι άδειες α-νοίγουν παράθυρα επικοινω-νίας, αποφορτίζουν τον κρα-τούμενο από τα δεινά του εγ-κλεισμού και λειτουργούν ωςδίαυλος προετοιμασίας για τηνκοινωνική επανένταξη.

Η διεθνής εμπειρία τονίζει ό-τι η οργάνωση εκπαιδευτικώνπρογραμμάτων, εκτός από τημείωση του κινδύνου της εκ νέ-

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

Με παράλληλες ανακοινώσεις των προέδρων τους,εγκαινιάστηκε η νέα φάση στις σχέσειςτων δύο χωρών.

Σελ. 15

Σωσίβιοστο βούρκο

ΝΑ ΜΗΝ ΞΕΧΑΣΤΟΥΝ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΠΙ∆ΙΚΑ

Τα πραγματικά πολιτικά επίδικα και οι ουσιαστικές αν-τιθέσεις επιχειρείται τώρα να υποβαθμιστούν μέσα σε μιαατμόσφαιρα καταγγελιών για δωροδοκίες και πολιτικέςσυνωμοσίες.

Η καταγγελία απόπειρας εξαγοράς της ψήφου του βου-λευτή του ΑΝΕΛ κ. Χαϊκάλη, αντί να πάρει έγκαιρα καικατά προτεραιότητα το δρόμο της διαλεύκανσης και τηςαπόδοσης ευθυνών, γίνεται αφορμή, με πρωτοβουλία τηςκυβέρνησης και της Ν∆, για μια γενίκευση της συνωμο-σιολογίας και μια επιχείρηση αστήρικτης εμπλοκής τουΣΥΡΙΖΑ.

Είναι καταφανής η απόπειρα της κυβέρνησης και της Ν∆να μετατρέψει μια σοβαρή καταγγελία που στρέφεται καιεναντίον της, σε ευκαιρία για απόσπαση της προσοχής απότα ουσιαστικά πολιτικά ζητήματα που κρίνονται στο πλαί-σιο της διαδικασίας εκλογής προέδρου της δημοκρατίας.Και αντί να την περιορίσει στις πραγματικές διαστάσειςτης, αποκλείοντας τη γενίκευση μιας αρρωστημένης ατμό-σφαιρας σήψης, συμβάλλει στην επιδείνωσή της αντι-δρώντας σπασμωδικά και επιχειρώντας να κερδοσκοπήσειαμυνόμενη με μια αστήρικτη επίθεση στην αξιωματική αν-τιπολίτευση.

Ο μόνος τρόπος να αποφύγει την εμπλοκή της σ’ αυτήτη σκηνοθεσία η τελευταία, είναι να κρατήσει αποστάσειςκαι να επαναφέρει τη συζήτηση και αντιπαράθεση στα ου-σιαστικά ζητήματα: καμία παράταση ζωής στη μνημονιακήκυβέρνηση, εκλογές τώρα για αναστροφή της καταστρο-φικής πορείας.

Ιστορική καμπήστις σχέσειςΗΠΑ - Κούβας

Ο φόβος αλλάζει πλευράΗ απόπειρα δημιουργίας κλίματος τρομοκρατίας,ενόψει εκλογών, από κέντρα στο εσωτερικόκαι το εξωτερικό πέφτει στο κενόΓράφουν: Γιώργος Κατρούγκαλος, Κύρκος ∆οξιάδηςκαι Μικαέλ Λεβί

Σελίδες 16, 17

Αλ. Μπετάνια: (ηγετικό στέλεχος τωνΣαντινίστας): Υψηλό το τίμημα γιατην επιστροφή στην κυβέρνηση

σελ 14

Γ. Βαρουφάκης: ∆εν είναιμονομερής ενέργειανα πεις όχι σε νέα δάνεια

σελ 6, 7

ΠΠΟΟ∆∆ΕΕΜΜΟΟΣΣ

Ανάλυση του καθηγητή Μπ. Σάντοςκαι συνέντευξη της ευρωβουλεύτριαςΤ. Γκονζάλες σελ 13, 30, 31

22 Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014ΘΕΜΑΤΑ

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣΙδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών,Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος,Αθήνα 105 51

ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 -3619514 • FAX: 3619610

Εκδότρια:Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Συνδρομές (σε ευρώ)• Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250

• Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών

Αρ. Λογαριασμού: 72038528658ΙΒΑΝ GR

3801107200000072038528658ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση:epohigr@gmail.com

www.epohi.grΚωδικός εντύπου: 3341

Τη σημαία της τρομοκράτησης του ελλη-νικού λαού, αφού την πήρε από τον Σα-μαρά, τον Γεωργιάδη, τον Γιούνγκερ

και τους άλλους δημοκράτες-υπεύθυνους –σωτήρες, μαζί με έντυπα-ναυαρχίδες του παγ-κόσμιου χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, τησήκωσε, ακόμα πιο ψηλά ο Γιάννης Στουρνά-ρας. Τόσο ψηλά, τόσο περήφανα, ωσάν τονστρατιώτη στο Ράιχσταγ, όταν οι Ρώσοι κατά-λαβαν το κατεστραμμένο Βερολίνο. Κατε-στραμμένη και η Αθήνα από τους κακούς, ανέρθουν στην εξουσία. Υπάρχει όμως μια δια-φορά. Ο Ρώσος ήταν ένας απλός στρατιώτης,ο Γ. Στουρνάρας κατέχει τη θέση του στρα-τάρχη εξ απονομής. Είναι διοικητής, επικε-φαλής της Τράπεζας της Ελλάδος, ως εκ τού-του μέλος του διοικητικού συμβουλίου τηςπανίσχυρης Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπε-ζας, όπου επικεφαλής είναι ο Μάριο Ντράγκι.

Ένα πανίσχυρο όργανο με διορισμένους αν-θρώπους, που δεν δίνουν πουθενά λογαρια-σμό, ούτε καν ελέγχονται στοιχειωδώς από ταεκλεγμένα σώματα, όπως το ευρωκοινοβού-λιο και τα εθνικά κοινοβούλια. Παρενθετικάνα πούμε ότι ο Μ. Ντράγκι βλέποντας ότι μετο τζιχαντισμό του φιλελευθερισμού το κα-ράβι Ευρώπη θα βυθιστεί ακόμα περισσότερο,έβαλε λίγο νερό στο νεοφιλελεύθερο κρασίτου. Σε αντίθεση με τον ανεκδιήγητο ΖανΚλοντ Τρισέ, με τον οποίον είχα, κυριολε-κτικά, σκοτωθεί για την ελληνική και ευρω-παϊκή κρίση («Ελευθεροτυπία», 3 Ιουλίου2010 με τον τίτλο «Ο άνθρωπος που εξόργισετον Τρισέ»). ∆εν μπορεί κανείς να ξέρει τικάνει ο Γ. Στουρνάρας στις συνεδριάσεις τηςΕΚΤ. Συντάσσεται με τα ανοίγματα τουΝτράγκι ή παίρνει το μέρος της δογματικά νε-οφιλελεύθερης Bundesbank;

Οι διοικητές της Τράπεζαςτης Ελλάδος

Ως υπάλληλος και ως πρόεδρος και μέλοςστο διοικητικό συμβούλιο του Συλλόγουυπαλλήλων της ΤτΕ γνώρισα καλά τους διοι-κητές της. Από τον ∆. Χαλικιά, τον Τ. Χρι-στοδούλου, έως τον Παπαδήμο, Γκαργκάνακαι Προβόπουλο. Επίσης, στο Γενικό Συμ-βούλιο, το ανώτατο όργανο της τράπεζας, ωςεκπρόσωπος των εργαζομένων (προς άρσηπαρεξηγήσεων, την αποζημίωσή μου την κα-τέθετα στο Απεργιακό Ταμείο του συλλόγου),γνώρισα την ολοένα διολισθαίνουσα οικονο-μική σκέψη τους από κεϋνσιανή σε νεοφιλε-λεύθερη…

Τον Γιάννη Στουρνάρα, πρώτη φορά τον συ-νάντησα στο εστιατόριο του LSE και οι δύομεταπτυχιακοί, εγώ στο τέλειωμα και αυτόςστην αρχή. Ήταν ένας χαμηλών τόνων νέος,οργανωμένος στην ΚΝΕ, αλλά χωρίς ιδιαί-τερο φανατισμό. Περισσότερο τον γνώρισαως εργαζόμενο στη ∆ιεύθυνση Μελετών, ότανεπί Χαλικιά προσλήφθηκε ως σύμβουλος.Ικανός και προσηνής, ευχάριστος στις συζη-τήσεις. Έκτοτε χαθήκαμε. Έγινε πρόεδροςτης Εμπορικής Τράπεζας, αργότερα του Συμ-βουλίου Οικονομιών Εμπειρογνωμόνων, κα-θηγητής πανεπιστημίου, αλλά και γενικός δι-ευθυντής του ΙΟΒΕ, του κέντρου ερευνών τουΣΕΒ. Όταν έγινε υπουργός Οικονομικών στησυγκυβέρνηση, εφάρμοσε με ιδιαίτερη ζέσητις μνημονιακές απαιτήσεις. Η ρήση του«περί όνου σκιάς», όταν δημιουργήθηκαν εν-τονότατες αντιδράσεις και μεγάλες κινητο-

ποιήσεις των συνδικάτων για την περιστολήτων εργασιακών δικαιωμάτων, έδειξε όχιμόνο το νεοφιλελεύθερο οίστρο του, αλλά καιτον απροκάλυπτο κυνισμό του.

Στους συνεργάτες του έλεγε πως στις δια-πραγματεύσεις πρέπει να κρατούν ευλύγιστηστάση, επικαλούμενος συχνά το στίχο του Σο-φοκλή στην «Αντιγόνη», όπου ο γιος του Κρέ-οντα, Αίμονας, έλεγε, «Όσα δέντρα στηνορμή του χειμάρρου λυγίζουν τους κορμούςτους, δεν τσακίζονται. Όσα, όμως αντιστέ-κονται, ξεριζώνονται»…!

Τις πρώτες μέρες ως διοικητής στην ΤτΕέδειξε λίαν δημοκρατικό πρόσωπο. Απαίτησεστις συναντήσεις διαπραγμάτευσης με τονίδιο και με τα εντεταλμένα στελέχη να παρί-στανται όλα τα μέλη του διοικητικού συμβου-λίου του Συλλόγου Υπαλλήλων. ∆εν πέρασαν,όμως, μερικές μέρες και άλλαξε τροπάριο. Τακανονίζει με την, ακόμα ισχυρή, ΠΑΣΚΕ γιατα συλλογικά ζητήματα των υπαλλήλων,παίρνοντας αντάλλαγμα την «εργασιακή ει-ρήνη» και θέσεις για στρατό ειδικών συμβού-λων. Τις παραμονές των εκλογών του 2012,τότε που το φάντασμα του ΣΥΡΙΖΑ πλανιότανστον αέρα της Ευρώπης, δημιουργώντας μιασχεδιασμένη τρομοκρατική επίθεση με όσαμέσα διέθεταν, από εφημερίδες και ηλεκτρο-νικά μέσα έως δηλώσεις ανώτατων στελεχώνκυβερνητικών και της ΕΕ, ο τότε διοικητήςτης ΤτΕ Γ. Προβόπουλος, αν και τοποθετημέ-νος στη Ν∆, κράτησε αποστάσεις από το αχα-λίνωτο κρεσέντο φόβου. Μιλούσε, βέβαια, γιασυνέχεια των νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμί-σεων κάνοντας μάλιστα κριτική στην κυβέρ-νηση, αλλά συγχρόνως ενημερώνοντας μόνοτους πολιτικούς αρχηγούς για τα προβλήματατης οικονομίας, όπως για τη ρευστότητα.

Στουρνάρας ως ελληνική Bild

Αντίθετα, ο Γ. Στουρνάρας μίλησε όπως η«Bild», αυτή που δημοσίευσε στα ελληνικάστις προηγούμενες εκλογές, πρωτοσέλιδοτρομοκρατικό μήνυμα, πως θα γινόταν η συν-τέλεια της Ευρώπης αν κέρδιζε ο ΣΥΡΙΖΑ. Ουπεύθυνος για τη σταθερότητα του χρηματο-πιστωτικού συστήματος κεντρικός τραπεζί-της συντάχθηκε, υπερθεματίζοντάς τους , μετον Σαμαρά και τον Γεωργιάδη μιλώντας γιαπρόβλημα ρευστότητας. «Αυτοεκπληρούμενηπροφητεία»; ∆ηλαδή, προειδοποιεί για κάτικακό που έρχεται, το οποίο έχει ο ίδιος προ-καλέσει.

Γιατί συντάχτηκε ο διοικητής της ΤτΕ μετους πιο ακραίους πυρπολητές της δημοκρα-τικής έκφρασης του ελληνικού λαού; Είτεενήργησε ως ούλτρα νεοφιλελεύθερος, είτεθέλησε να ανταποδώσει στον πρωθυπουργότο διορισμό του, είτε για να θέσει υποθήκηαξιοποίησής του στο μέγιστο αξίωμα τουπρωθυπουργού προς το κλονιζόμενο πολι-τικό σύστημα. Ο Στουρνάρας καλύπτεταιπίσω από την πιο αντιδημοκρατική ρύθμισητης Συνθήκης Μάαστριχτ, που προβλέπει τηναπόλυτη ανεξαρτησία των Κεντρικών Τραπε-ζών και των μελών των διοικήσεων τους.

Υπάρχουν, όμως, παραδείγματα, έστω καιλίγα, όπως του Αντόνιο Φάτσιο της Banca D’Italia ή του περιβόητου Πανίκκου ∆ημητριάδητης Κύπρου, στην περίπτωση των οποίωνυπήρξε εξαναγκαστίκή παραίτηση. Άλλωστε,υπάρχουν και οι υπάλληλοι...

Μάκης Μπαλαούρας

ου ε μπλο κής τωνκρα του μέ νων σταγρα νά ζια του ποι- νι κού μη χα νι -σμού, πε ριο ρί ζειτη χρή ση βίαςκαι, πα ράλ λη λα,συμ βάλ λει ση μα -ντι κά στον ε ξαν -θρω πι σμό της φυ- λα κής, κα θώς οκρα τού με νος γε- μί ζει το νε κρόχρό νο, ε πα να συν -δέε ται με την εκ- παι δευ τι κή δια δι -κα σία, α πο κτάνέες δε ξιό τη τεςκαι ε φό δια.

Έρευ νες α πέ δει ξαν ό τι η συμ με το χή των κρα του μέ νων σε εκ παι δευ τι κάπρο γράμ μα τα αυ ξά νει ση μα ντι κά την αυ το ε κτί μη σή τους και βελ τιώ νεισε με γά λο βαθ μό τις κοι νω νι κές δε ξιό τη τές τους.

Το ση μα ντι κό τε ρο, ω στό σο, εί ναι ό τι η εκ παί δευ ση στη φυ λα κή συν δέ-ε ται άρ ρη κτα με τη μείω ση της υ πο τρο πής και την κοι νω νι κή ε πα νέ ντα -ξη.

Ανε φάρ μο στα μέ τρα

Ο Σω φρο νι στι κός Κώ δι κας αλ λά και ο α να θεω ρη μέ νος ο ο ποίος α να -μέ νε ται να έρ θει προς ψή φι ση στη Βου λή ε ξα σφα λί ζει( Άρθρο 33 -Εκ-παί δευ ση και ε παγ γελ μα τι κή κα τάρ τι ση) την πρό σβα ση των κρα του μέ -νων και στις τρεις βαθ μί δες της εκ παί δευ σης, κα θώς και στην ε παγ γελ -μα τι κή κα τάρ τι σή τους. Η πρω το βάθ μια εκ παί δευ ση εί ναι υ πο χρεω τι κήγια τους νε α ρούς κρα του μέ νους. Οι α ναλ φά βη τοι ε νή λι κες εν θαρ ρύ νο -νται να πα ρα κο λου θούν μα θή μα τα πρω το βάθ μιας εκ παί δευ σης ή προ- γράμ μα τα ε παγ γελ μα τι κής κα τάρ τι σης ή ε πι μόρ φω σης. Όσοι έ χουν συ -μπλη ρώ σει την πρω το βάθ μια εκ παί δευ ση μπο ρούν να συ νε χί σουν τιςσπου δές στη δευ τε ρο βάθ μια εκ παί δευ ση με εκ παι δευ τι κές ά δειες και τοί διο ι σχύει και για την τρι το βάθ μια εκ παί δευ ση.

Οι πα ρε χό με νοι τίτ λοι σπου δών εί ναι ι σό τι μοι με τους α ντί στοι χουςτων σχο λών της ί διας βαθ μί δας εκ παί δευ σης, χω ρίς να προ κύ πτει α πό τοκεί με νό τους ό τι α πο κτή θη καν σε κα τά στη μα κρά τη σης. Ακό μη ει δι κάθε τι κά μέ τρα λαμ βά νο νται για την εκ παί δευ ση των αλ λο δα πών και τωνα τό μων με ει δι κές εκ παι δευ τι κές α νά γκες.

Οι κρα τού με νοι εν θαρ ρύ νο νται και διευ κο λύ νο νται στην πα ρα κο λού -θη ση εξ α πο στά σεως εκ παί δευ σης και φοί τη σης σε Ανοι κτά Πα νε πι στή -μια της η με δα πής ή της αλ λο δα πής, ε νώ προ βλέ πε ται και η λει τουρ γίαπρο γραμ μά των δια βίου εκ παί δευ σης ή και ε ξει δι κευ μέ νης κα τάρ τι σης ό -πως Ι.Ε.Κ.. Οι κρα τού με νοι εν θαρ ρύ νο νται και διευ κο λύ νο νται να συμ- με τέ χουν στα Σχο λεία ∆εύ τε ρης Ευ και ρίας (Σ.∆.Ε.), τα ο ποία συ νι στούντα κτι κές δο μές εκ παί δευ σης ε νη λί κων με μό νι μο χα ρα κτή ρα και ο λο -κλη ρω μέ νο κύ κλο σπου δών διάρ κειας δύο ε τών.

Όλα αυ τά πα ρα μέ νουν σε με γά λο βαθ μό α νε φάρ μο στα. Ού τως ή άλ -λως, η εκ παί δευ ση των κρα του μέ νων συ να ντά εξ ο ρι σμού ι διαί τε ρες δυ- σκο λίες κα θώς λαμ βά νει χώ ρα σε έ να ί δρυ μα ο λο κλη ρω τι κού χα ρα κτή -ρα.

Η μνη μο νια κή φυ λα κή

Η μνη μο νια κή φυ λα κή των μειω μέ νων κον δυ λίων, του υ περ πλη θυ -σμού, της δρα μα τι κής υ πο βάθ μι σης της ποιό τη τας της σί τι σης, της σχε- δόν α πό λυ της έλ λει ψης ια τρι κής και φαρ μα κευ τι κής πε ρί θαλ ψης, ε πι -δεί νω σε δρα μα τι κά την προϋπάρ χου σα πραγ μα τι κό τη τα. Η κα τά στα σηστις φυ λα κές δεν α ντα πο κρί νε ται καν στις α παι τή σεις που έ χει θέ σει του πάρ χον πλαί σιο, δη λα δή ο Σω φρο νι στι κός Κώ δι κας. Το πρό βλη μα τηςε φαρ μο γής του ΣΚ πα ρα μέ νει ως ζη τού με νο και μά λι στα σε ό,τι δεν ε -πι βα ρύ νει με οι κο νο μι κό κό στος. Στο χώ ρο του σω φρο νι σμού η κυ βέρ -νη ση ε πι χει ρεί να πεί σει ό τι η λύ ση βρί σκε ται στην κα τεύ θυν ση της ε πί -δει ξης πε ρισ σό τε ρου αυ ταρ χι σμού, στο χτί σι μο νέων φυ λα κών α σφα -λείας, στη χο ρή γη ση λι γό τε ρων α δειών -ή α κό μα και στην κα τάρ γη ση τουθε σμού- στη διεύ ρυν ση της ποι νι κο ποίη σης για τους ο φει λέ τες του ∆η- μο σίου και των α σφα λι στι κών τα μείων. Και, δυ στυ χώς, τα με μο νω μέ ναπε ρι στα τι κά α ξιο ποιού νται πά για στην κα τεύ θυν ση της πε ρι στο λής τωνδι καιω μά των και πο τέ στη κα τεύ θυν ση της βελ τίω σης των ό ρων ζωήςτων κρα του μέ νων.

Εμείς θα ε πι μεί νου με στην ε φαρ μο γή των προ γραμ μά των εκ παί δευ σηςγια τί η δια σφά λι ση του έν νο μου α γα θού της εκ παί δευ σης, κα τά τη διάρ- κεια της στέ ρη σης της ε λευ θε ρίας και η δια σύν δε ση του έ γκλει στου πλη- θυ σμού με την ευ ρύ τε ρη κοι νω νία α πο τε λεί υ πο χρέω ση κά θε Κρά τους∆ι καίου. Άλλω στε, κα νέ να πρό γραμ μα σω φρο νι στι κής με ταρ ρύθ μι σηςδεν μπο ρεί να εί ναι α πο τε λε σμα τι κό χω ρίς την ε πι μόρ φω ση, την κα τάρ -τι ση και την εκ παί δευ ση του έ γκλει στου πλη θυ σμού.

* Βου λευ τής, συ ντο νι στής της Επι τρο πής Ελέγ χου Κυ βερ νη τι κούΈργου Παι δείας και θρη σκευ μά των του ΣΥ ΡΙ ΖΑ.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

Φυλακές και εκπαίδευση

Ένας διοικητήςγια όλες τις εποχές

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014 33ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Παρά την ψυχρολουσία της κυβέρ-νησης από την πρώτη ψηφοφο-ρία για πρόεδρο, κανείς δεν θα

περίμενε, εν όψει της δεύτερης, να ξε-καθαρίσει η ατμόσφαιρα, να αλλάξει ρι-ζικά το σκηνικό. Οι δύο πλευρές βαδί-ζουν με τον ίδιο στόχο με ελαφρώς τρο-ποποιημένα επιχειρήματα. Εντούτοις, τοΜαξίμου, που είναι και ο βασικός απο-δέκτης των πιέσεων, διότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεναφήνει κανένα περιθώριο, δεν ανοίγει ταχαρτιά του, ούτε και για να αμυνθεί.

Παρ’ όλα αυτά, ήδη, έχει πέσει στοτραπέζι πολύ υλικό, πολλές ιδέες, πολ-λές προτάσεις, παίρνονται ως και πρω-τοβουλίες (π. χ. από τον Κων/νο Μητσο-τάκη). Γεγονός που δείχνει ότι οι ευρύ-τερες δυνάμεις του συστήματος δενέχουν πειστεί από την ως τώρα τακτικήΣαμαρά και αναζητούν διέξοδο στηντρίτη ψηφοφορία. ∆ηλαδή, αναζητούντον τρόπο που θα εμποδίσουν να ‘ρθει οΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση. Επίσης, δενπείθονται από την πρόβλεψη των Σα-μαρά-Βενιζέλου ότι αν γίνουν εκλογές θανικήσει μεν ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά θα έχουμεαπλώς μια «αριστερή παρένθεση». ∆ενείναι καθόλου αφελείς. Το εκφράζει,π.χ., με τους δικούς της όρους, στοκύριο άρθρο της η «Καθημερινή»: «Τοδυστύχημα είναι ότι το απελπισμένοκομμάτι της κοινωνίας σαγηνεύεται απότις ανεδαφικές και ξεπερασμένες ιδέεςπου θα οδηγήσουν στη φτωχοποίηση καιστην απομόνωση της χώρας».

Σε παγίδα το Μαξίμου

Το αποκαρδιωτικό αποτέλεσμα των160 ψήφων είχε καταλυτικές επιπτώσειςκαι υποκρύπτει διάφορες αιτίες και σχε-διασμούς. Ίσως θεωρηθεί ιστορική διότιδρομολογεί σημαντικές εξελίξεις. Ο κ.Α. Σαμαράς, αυτή τη στιγμή, βρίσκεταισε παγίδα. ∆ιότι αφενός δεν μπορεί νακερδίσει βγάζοντας νέο πρόεδρο καιαφετέρου διότι θα χάσει με όρους πουστην μετά τις εκλογές περίοδο θα πρέπεινα διαχειριστεί εσωτερική κρίση, θαείναι υπόλογος για την ήττα, όπως τονπροειδοποιούν στελέχη της Ν∆ απότώρα. ∆εν θα πέσει στα μαλακά. Γι’ αυτόείναι πολύ πρόωρο να προεξοφλήσει κα-νείς ότι ο πρωθυπουργός θα μείνει μέχριτο τέλος στο σύνθημα «∆ήμας ή ΣΥ-ΡΙΖΑ», «καθαρές λύσεις» χωρίς καμίαυποχώρηση.

Πρόβλημα, όμως, ο κ. Σαμαράς, πέρααπό την Ν∆, με τις διαφοροποιήσειςΝτόρας Μπακογιάννη, Αδ. Γεωργιάδη –Στ. ∆ήμα– κ. ά. έχει και μέσα στην κυ-βέρνηση. Το ΠΑΣΟΚ βρήκε τρόπους ναδιατυπώσει τη διαφωνία του ή έστω δια-φοροποίησή του προβάλλοντας τη δικήτου ατζέντα τόσο στο ζήτημα της προ-εδρικής εκλογής –δέχεται να συζητηθείη ημερομηνία εκλογών και με την αξιω-ματική αντιπολίτευση– όσο και στο ζή-τημα της στάσης απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑμιλώντας για λανθασμένη «στρατηγικήτου φόβου και του εκφοβισμού».

Η ψήφος των ανεξάρτητων βουλευτώνδιαφόρων προελεύσεων ερμηνεύεται μεπολιτικό σκεπτικό. Ένα μέρος τουςθέλει να γίνουν εκλογές, έχουν μέτωπομε την πολιτική της κυβέρνησης. Μέροςτους, όμως, επιθυμεί να πιέσει τον κ. Σα-μαρά η κυβέρνηση να πάρει πολιτικέςπρωτοβουλίες για να βγει οπωσδήποτεπρόεδρος. Αυτό προς το παρόν το αρνεί-ται ο πρωθυπουργός διότι φοβάται ότι

πιθανόν θα είναι η αρχή και του δικούτου τέλους. Εξαιρουμένης όμως της κυ-βέρνησης «ειδικού σκοπού» που είναιπολύ δύσκολο να δεχθεί, –γι’ αυτό τοαπέρριψε και ο Βενιζέλος– μένουνακόμη οι προτάσεις, να ορισθεί ημερο-μηνία εκλογών εντός του 2015 και δια-κομματική διαπραγματευτική επιτροπή,όπως υποστηρίζει το ΠΑΣΟΚ. Οι απαν-τήσεις του Μαξίμου ότι ούτε τέτοιες προ-τάσεις εξασφαλίζουν τους 180 ψήφουςκαι ότι οι ανεξάρτητοι την τελευταίαστιγμή θα ψηφίσουν γιατί θέλουν να πα-ραμείνουν βουλευτές θεωρούνται μη σο-βαρές από τους εσωκομματικούς και κυ-βερνητικούς διαφωνούντες. Γι’ αυτό δεναποκλείεται και η δεύτερη ψηφοφορίανα είναι το ίδιο αποκαρδιωτική για τοΜαξίμου.

Αναζητούνται λύσεις

Υπάρχουν άραγε περιθώρια στην κυ-βέρνηση να βρει μια λύση που εκτός απόμέρους των ανεξάρτητων να προσελκύ-σει και μερικούς βουλευτές από ∆ΗΜΑΡκαι ΑΝ.ΕΛ; Υπάρχουν αλλά είναι μικράκαι επιπλέον ο κύριος παίκτης, ο πρω-θυπουργός, είναι απρόθυμος να τα αξιο-ποιήσει πολύ περισσότερο να τα διευρύ-νει. Όμως, πιέζεται αφάνταστα από τοεσωτερικό της παράταξής του και απότον εταίρο του, το ΠΑΣΟΚ. Γι΄ αυτό με-ρικές φορές το Μαξίμου εμφανίζεταιελαστικό. Λέει, για παράδειγμα, ότι αν ηημερομηνία εκλογών οριστεί σε βάθοςχρόνου που να μην εκπίπτει σε απλή συ-νεχή προεκλογική περίοδο και μπουνστην κυβέρνηση νέες δυνάμεις θα μπο-

ρούσε να το δεχθεί. «Ουδείς μπορεί νααποκλείσει… το Μαξίμου να εμφανι-στεί θετικό σε μια πρωτοβουλία ανε-ξάρτητων ή άλλων βουλευτών, πουόμως θα πρέπει να έχει συγκεκριμέναχαρακτηριστικά» ανέφεραν τα σχετικάρεπορτάζ.

Ο πιο σπουδαίος λόγος, όμως, πουκαθιστά την πίεση αφόρητη είναι το ει-καζόμενο κλίμα μετά τις εκλογές, αν γί-νουν. Η ηγεσία της Ν∆, που όπως έδει-ξαν τα πρώτα γκάλοπ έδειξε τάσεις συ-σπείρωσης όταν φάνηκε ότι μπορεί ναπάμε σε εκλογές, θα βρεθεί στο εκλο-γικό μπαλκόνι σε δύσκολη θέση. Απότο εσωτερικό του συστήματος θα τηςκαταμαρτυρούν ότι μετά τις ευρωεκλο-γές «σύρθηκε πίσω από την πολιτικήστρατηγική που χάραξε ο ΣΥΡΙΖΑ». Ότι«υπήρχε η δυνατότητα ήπιας διαχείρι-σης του θέματος του προέδρου» που θαδιευκόλυνε ανεξάρτητους βουλευτές«δίχως να δραματοποιούν τις συνέπειες

εάν δεν εξασφαλιζόταν η απαιτούμενηπλειοψηφία». Ότι δεν ολοκλήρωσε τοέργο της κυβέρνησής του πριν υπογρά-ψουν και τη νέα συμφωνία με τηντρόικα. Ακόμη θα του προσάπτουν ότι,τελικά, έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ νικητή.

Από το ΠΑΣΟΚ, επίσης, θα δέχεταιπυρά διότι η ηγεσία του προτείνει τώρα«συναινετικές λύσεις κ.τ.λ. και δεν γί-νονται δεκτές από την Ν∆. Μια τέτοιαπροεκλογική καμπάνια θα επιτείνει τηνήττα και ταυτόχρονα θα διαμορφώνεισυνθήκες εσωκομματικής κρίσης γιαμετά τις εκλογές που πολύ πιθανόν θαείναι, αφήνοντας περιθώρια στη νέα κυ-βέρνηση, και το τέλος της σημερινήςηγετικής ομάδας της Ν∆.

Π. Κλαυδιανός

ΕΝ ΟΨΕΙ ΤΗΣ ∆ΕΥΤΕΡΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΕ∆ΡΟ ΤΗΣ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Η κυβέρνησηβρίσκεται σε παγίδα

Το ήδη τεταμένο κλίμα λίγο πριν την δεύτερη ψηφοφορίαήρθε να επιβαρύνει αποφασιστικά το περιστατικό από-πειρας εξαγοράς που κατήγγειλε την περασμένη Παρα-

σκευή ο βουλευτής των ΑΝΕΛ κ. Π. Χαϊκάλης. Τα γεγονότα καιτο σχετικό βίντεο με σκηνές που υποκλάπηκαν ερευνώνται. Αν-τίγραφο ήδη έχουν πάρει όλοι οι αρχηγοί κομμάτων -δεν δέ-χτηκε να το παραλάβει ο κ. Σαμαράς- και η εισαγγελική αρχή. Ηοποία, να επισημάνουμε, άργησε να ερευνήσει το υλικό που είχεκαταθέσει στις υπηρεσίες της προ ικανών ημερών ο βουλευ-τής.

Ασφαλώς πρόκειται για τις σπασμούς ενός συστήματος, μεέκδηλο το άγχος ότι απέρχεται. Είναι, αν επαληθευτεί, εκδή-λωση που βγάζει στην επιφάνεια ένα ζόφο. Πρόκειται για μιαπραγματικότητα, με συνωμοσίες και παιχνίδια, από την οποία ηΑριστερά πρέπει απαρεγκλίτως να σταθεί πολύ μακριά.

Ο κ. Καμμένος, σε συνέντευξη Τύπου, επιβεβαίωσε την από-πειρα εξαγοράς και παρέδωσε, στη συνέχεια, το υλικό στο πρό-εδρο της Βουλής και τον υπουργό ∆ικαιοσύνης. Ο πρωθυπουρ-γός, στη συνέχεια, υπέβαλλε μήνυση στον βουλευτή Χαϊκάλη.

Από τη Ν∆, ωστόσο, επιχειρήθηκε να κατηγορηθεί ο ΣΥΡΙΖΑως συναυτουργός! Έτσι υιοθέτησε πλήρως τις μεθόδους λά-σπης έναντι των οποίων υποτίθεται ότι αμύνεται και μάχεται.Ο κ. Παπαμιμίκος, γραμματέας της Ν∆, σημείωσε σωστά ότι «ηδικαιοσύνη είναι ανάγκη να αποφανθεί άμεσα», αλλά στη συνέ-χεια θα τονίσει το απαράδεκτο ότι η «προβοκάτσια ξεκίνησεπριν τρεις μήνες από τον ΣΥΡΙΖΑ και τη συνεχίζουν οι ΑΝΕΛ.ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ προσπαθούν να εκβιάσουν και να τρομοκρα-τήσουν βουλευτές»! Η κα. Ασημακοπούλου προχωράει ακόμηπερισσότερο, ισχυριζόμενη ότι «στο έργο πρωταγωνιστούν: Π.Καμμένος, Π. Χαϊκάλης, Π. Σκουρλέτης και συνεργάτες».

Αντίθετα από τη διαβολή της Ν∆, ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσεόταν ρωτήθηκε: «Εκτιμώ ότι πρόκειται για μια σοβαρή καταγ-γελία» και συνέχισε «Θα δούμε τις καταγγελίες και θα τις εκτι-μήσουμε. Σε κάθε περίπτωση, η χώρα πρέπει να βγει από τοβούρκο», πρόσθεσε δε: «Εμείς εδώ και καιρό έχουμε επισημά-νει ότι ακολουθείται ένας δρόμος ολισθηρός, ένας δρόμος με-θοδεύσεων και πιέσεων, διότι επιχειρείται να τετραγωνιστεί οκύκλος. Όταν δεν υπάρχει πλειοψηφία κοινοβουλευτική καικοινωνική για την ανοχή στη συνέχεια των μνημονίων και οπρωθυπουργός έχει εξαγγείλει εδώ και μήνες ότι έχει «μαξι-λαράκι», θα βρει τους 180, τότε αντιλαμβάνεστε ότι έχει κάνειμια ολισθηρή επιλογή».

Απαράδεκτη και αστόχαστη ανακοίνωση

Ενώ, όμως, όλα τα μέσα ενημέρωσης ασχολούνται σχεδόναποκλειστικά με το συμβάν της απόπειρας δωροδοκίας του κ.Χαϊκάλη, με ιδιαίτερη επιμονή των φιλοκυβερνητικών να εμ-πλέξουν τον ΣΥΡΙΖΑ οι βουλευτές κ. Οδυσσέας Βουδούρης καιΘ. Παραστατίδης εξέδωσαν μια απαράδεκτη και απολύτωςαστόχαστη ανακοίνωση, που έδινε πλούσιο υλικό για να κατη-γορηθεί και πάλι ο ΣΥΡΙΖΑ, με τον οποίο, υποτίθεται, συνεργά-ζονται. Συγκεκριμένα -με αφορμή το συμβάν Χαϊκάλη- καλού-σαν τους βουλευτές που ψήφισαν υπέρ του κ. ∆ήμα, αλλά λίγεςμέρες πριν κατά του προϋπολογισμού να απόσχουν από τις επό-μενες ψηφοφορίες για να αρθεί η σκιά από τη στάση τους! Προ-χωρούσαν, μάλιστα, στο «συμπέρασμα» ότι «η εκλογή προέδρουαπό αυτή τη βουλή... καθίστανται πλέον και προβληματική»!

Μάταια σε διορθωτική τους δήλωση προσπαθούσαν να πε-ριορίσουν τη βλάβη που προκάλεσαν στον ΣΥΡΙΖΑ. Μιλώντας,όντως, σε κανάλι ο Ν. Βούτσης, ασκώντας κριτική, κράτησεσαφή απόσταση από αυτές τις τοποθετήσεις.

Πρόκειται για ένα έκδηλο παράδειγμα για το πόσο θα πρέπειο ΣΥΡΙΖΑ να σταθμίζει προσεκτικά τις αποφάσεις του, με βάσηκαι την ποιότητα των υποψήφιων συμμάχων. Είναι δυνατόν ναείμαστε σε κοινή κοινοβουλευτική ομάδα με πολιτικούς πουδιακονούν τέτοιες απόψεις;

Κατηγορίεςγια απόπειρα δωροδοκίας

Του Νίκου Τσαγκρή

Αυτό που μας συμβαίνει δεν είναικαινούργιο κι ας είναι νέο. Είναικάτι συνηθισμένο για τη χώρα

μας και, ακριβώς αυτή η συνήθεια,είναι ένας διαχρονικός κόλαφος γιατην πολιτική ηγεσία αυτής της χώρας,μια ανεξίτηλη προσβολή για το λαότης.

Αυτό που μας συμβαίνει ονομάζεται«επέμβαση», «ξένη παρέμβαση», ανά-μειξη ξένων κυβερνήσεων και μυστι-κών υπηρεσιών στα εσωτερικά μας καιαποτελεί εξέχον ιστορικό χαρακτηρι-στικό της νεοελληνικής πολιτικήςζωής· την παρακολουθεί και την καθο-ρίζει από του Όθωνα τα χρόνια μέχρισήμερα, από την κυβέρνηση ΑνδρέαΜεταξά (1844) ως τη συγκυβέρνησηΣαμαρά – Βενιζέλου (2014).

Αυτό που μας συμβαίνει σήμερα είναιαυτό που πάντα μας συνέβαινε, ο χρό-νος μόνο αλλάζει και ο χώρος. Και ησυσκευασία, το διαφανές περιτύλιγματης τωρινής επέμβασης –μιας ακόμαωμής επέμβασης του διευθυντηρίουτων Βρυξελλών στα πολιτικά μας πράγ-ματα, η ακραία ξεδιάντροπη αποδοχήτης από την εθνική, υποτίθεται, κυβέρ-νησή μας, την εκπρόσωπό της καςΒούλτεψη: «Έχουμε προειδοποιηθείαπό τους διεθνείς οίκους ότι με τηνπροκήρυξη των εκλογών θα θεωρηθείη χώρα σε πιστωτικό γεγονός»!

Ας μην προσφέρουμε το άλλοθι τηςχοντροκομμένης φοβικής προπαγάν-δας και της πολιτικής αγραμματοσύνηςστη συγκεκριμένη εκπρόσωπο για την,πράγματι αγράμματη, δήλωσή της.Όποια ανασύνταξη της συγκεκριμένηςδήλωσης στα ελληνικά, απ’ οιονδήποτεεγγράμματο κι αν… προέρχεται αποδί-δει τέλεια το μέγεθος της πολιτικής αλ-λοτρίωσης της κυβέρνησης που η καΒούλτεψη εκπροσωπεί. Την αρρωστη-μένη εξάρτησή της από τον «ξένο πα-ράγοντα» που, στην περίπτωσή μας,είναι οι τεχνικοί της εξουσίας των Αγο-ρών και των βραχιόνων τους, των«οίκων αξιολόγησης», στο Βερολίνοκαι στις Βρυξέλλες.

Στις ΗΠΑ το ρεκόρ επεμβάσεων

Η αποκρουστική μιντιακή φαντασμα-γορία που ακολούθησε τη συγκεκρι-μένη δήλωση – ομολογία υποταγήςστον «ξένο παράγοντα», με παρέπεμψεστην απογοητευτική άποψη του Κορ-νήλιου Καστοριάδη ότι η πολιτική ζωήτου ελληνικού λαού τελειώνει περίπουτο 404 π.χ.: «Στην Ελλάδα, μέχρι καισήμερα, το κράτος εξακολουθεί να παί-ζει τον ρόλο του ντοβλετιού, δηλαδήμιας αρχής ξένης και μακρινής, απέ-ναντι στην οποία είμαστε ραγιάδες καιόχι πολίτες. ∆εν υπάρχει κράτος νόμουκαι κράτος δικαίου, ούτε απρόσωπη δι-οίκηση που έχει μπροστά της κυρίαρ-χους πολίτες…»

Ωραία τα λέει ο φαλακρός γίγανταςτης πολιτικής φιλοσοφίας και της ψυ-χανάλυσης, αλλά η νεοελληνική ιστο-ρία, ακόμα και ως δημιούργημα του«κοινωνικού φαντασιακού», είναι κεν-τημένη με «έξωθεν παρεμβάσεις». Τοίδιο και η παγκόσμια ιστορία. Ακόμακαι σήμερα, 25 χρόνια μετά την πτώσητου Τείχους , οι ΗΠΑ, ας πούμε, εξα-κολουθούν να επεμβαίνουν και να «σώ-ζουν» χώρες και λαούς από το έναν ήτον άλλον κίνδυνο.

«Η Ιστορία έχει αποδείξει ότι, από το1945 μέχρι τα τέλη του 20ού αιώνα, οιΗνωμένες Πολιτείες προσπάθησαν ναανατρέψουν πάνω από 40 ξένες κυβερ-νήσεις και να συντρίψουν περισσότερααπό 30 λαϊκά - απελευθερωτικά κινή-ματα που αγωνίζονταν εναντίον ανε-λεύθερων καθεστώτων. Στην πορεία, οιΗΠΑ προκάλεσαν το θάνατο αρκετώνεκατομμυρίων ανθρώπων, ενώ καταδί-κασαν πολύ περισσότερους σε μια ζωήγεμάτη οδύνη και απόγνωση...»

Ιστορική η ευθύνη του λαού

Αν οι ΗΠΑ κατέχουν το παγκόσμιορεκόρ, αιματηρών ή μη, παρεμβάσεωνκαι επεμβάσεων στα εσωτερικά ξένωνχωρών, η Ελλάδα κατέχει το ρεκόρ τηςπλέον εξαρτημένης από ξένα συμφέ-ροντα ευρωπαϊκής χώρας, με δεκάδεςεπεμβάσεις και μια διαρκή… πολυε-θνική ανάμειξη στα εσωτερικά της.

Η βασική ευθύνη, σύμφωνα με τηνΑριστερά (και όχι μόνον) βαρύνει τηδιαχρονικά «ξενόδουλη», «ξεπουλη-μένη», «παραδομένη», «δωσιλογική»,«ξενομανή» πολιτική ηγεσία τηςχώρας.

«Όχι, ο ελληνικός λαός έχει ιστορικήευθύνη για αυτό που του συμβαίνει»,διαφωνεί ο Κορνήλιος Καστοριάδης:«Μπορούμε να πούμε ότι ο ελληνικόςλαός δεν καταλάβαινε τι έκανε; ∆ενήξερε τι ήθελε, τι ψήφιζε, τι ανεχόταν;Σε μιαν τέτοια περίπτωση, αυτός ολαός θα ήταν ένα νήπιο. Εάν, όμως,είναι νήπιο, τότε ας μη μιλάμε για δη-μοκρατία. Εάν ο ελληνικός λαός δενείναι υπεύθυνος για την ιστορία του,τότε, ας του ορίσουμε έναν κηδεμόνα.Εγώ λέω ότι ο ελληνικός λαός -όπωςκαι κάθε λαός- είναι υπεύθυνος για τηνιστορία του, συνεπώς, είναι υπεύθυνοςκαι για την κατάσταση στην οποία βρί-σκεται σήμερα…».

Νομίζω πως πρέπει να το κρατή-σουμε αυτό. ∆ιότι ποιός Γιούνγκερ καιποιός Μοσκοβισί! Και ποιός Σαμαράςκαι ποιός Βενιζέλος! Τώρα είναι η ώρατης μεγάλης ευθύνης του ελληνικούλαού και είναι αυτή μια ιστορική ευ-θύνη: «Ο ελληνικός λαός δεν μπόρεσεέως τώρα να δημιουργήσει μια στοιχει-ώδη πολιτική κοινωνία. Μια πολιτικήκοινωνία, στην οποία, ως ένα μίνιμουμ,να θεσμισθούν και να κατοχυρωθούνστην πράξη τα δημοκρατικά δικαιώ-ματα τόσο των ατόμων όσο και των

συλλογικοτήτων»Τώρα, με τον ΣΥ-ΡΙΖΑ, μπορεί…

Σημειώσεις

1. Από το «Κράτοςτου κακού»του ΟυίλιαμΜπλάμ (εκδόσειςΚανάκη)2. Από μια συνέν-τευξη του Κ. Κα-στοριάδη

Από την ώρα που η κυβέρ-νηση αποφάσισε να επι-σπεύσει τις διαδικασίες

για την εκλογή του Προέδρουτης ∆ημοκρατίας, στον ΣΥΡΙΖΑεκτιμούσαν ότι οι εκλογές είναιπιο κοντά από ποτέ. Μετά καιτην πρώτη ψηφοφορία, τα στε-λέχη του κόμματος της αξιωμα-τικής αντιπολίτευσης, σημεί-ωναν ότι η κυβέρνηση πέρασεπολύ κάτω από τον πήχη καθώςοι 160 ψήφοι που πήρε η υπο-ψηφιότητα του κ. Σταύρου∆ήμα όχι μόνο δεν της δίνουνπεριθώρια να ελπίζει ότι ο αντι-πρόεδρος της Ν∆ μπορεί ναφτάσει το αναγκαίο όριο των180 αλλά δυσκολεύουν και τηνευόδωση διάφορων σεναρίων.Υπογράμμιζαν μάλιστα, ότι οι20 ψήφοι είναι πλέον εξαιρε-τικά δύσκολο να βρεθούν«όποια πρωτοβουλία και ναπάρει η κυβέρνηση».

Για αυτό το λόγο, στην Κου-μουνδούρου, ήδη από την επό-μενη μέρα, στη συνεδρίαση τηςΠολιτικής Γραμματείας, άρχι-σαν να προετοιμάζονται για τιςεκλογές. Μιλώντας στην ΠΓ τουκόμματος, ο Αλέξης Τσίπρας,υπογράμμισε ότι το αποτέλεσματης πρώτης ψηφοφορίας απο-δεικνύει πως η δημοκρατία δενεκφοβίζεται και τόνισε ότι στό-χος του ΣΥΡΙΖΑ είναι να μετα-τραπεί η προοπτική μιας εκλο-

γικής νίκης «από ελπίδα για τηνΕλλάδα, σε προσδοκία για όλητην Ευρώπη». Παράλληλα, οπρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, επεσή-μανε την αναγκαιότητα της αυ-τοδυναμίας, καθώς, σε διαφο-ρετική περίπτωση, «κάποιοι θαμας περιμένουν στη γωνία γιανα μας εμποδίσουν, αδιαφο-ρώντας για τις επιπτώσεις γιατη χώρα». Επιπλέον, έθεσετρεις προϋποθέσεις, προκειμέ-νου ο ΣΥΡΙΖΑ να επιτύχει τηναυτοδυναμία. Πρώτον, να κατα-πολεμήσει το κλίμα φόβου πουκαλλιεργείται, δεύτερον, να ενι-σχυθεί η αυτοπεποίθηση τουλαού και τρίτον, να διευρυν-θούν οι συμμαχίες του κόμμα-τος.

Στη συνεδρίαση της ΠΓ απο-φασίστηκε όπως το κόμμα τεθείσε εκλογική ετοιμότητα και συ-ζητήθηκε ο τρόπος κατάρτισηςτων ψηφοδελτίων. Σύμφωνα μετην απόφαση, οι ΝομαρχιακέςΕπιτροπές θα καταθέσουν προ-τάσεις ονομάτων για τις περιο-χές τους στην Επιτροπή Ψηφο-δελτίων που έχει καταρτιστεί μεπροηγούμενη απόφαση του ορ-γάνου. Στη συνέχεια, η επι-τροπή, θα εξετάσει τις προτά-σεις και θα αποστείλει πίσωστις Νομαρχιακές τις δικές τηςπροτάσεις προκειμένου να κα-ταρτιστεί η τελική πρόταση πουθα κατατεθεί στην Κεντρική

44 Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Καιρός να απαλλαγούμεαπό το ραγιαδισμόΠοιός Γιούνγκερ και ποιός Μοσκοβισί! Και ποιός Σαμαράςκαι ποιός Βενιζέλος! Τώρα είναι η ώρα της μεγάληςευθύνης του ελληνικού λαού

Toυ

ΓΙΑΝ

ΝΗ

ΚΑΚ

ΑΡΩ

ΝΗ

ΣΥΡΙΖΑ

Η κυβέρνηση πέρασεκάτω από τον πήχηΕκλογικές ετοιμασίες στην Κουμουνδούρου

Εξωθεσμικές παρεμβάσειςμε στόχο τον εκφοβισμό

Στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δίνουν το τελευταίο διάστημα με-γάλη σημασία και στις απόπειρες εκφοβισμού της κοινωνίας και της δημι-ουργίας ακραίων διλημμάτων ενόψει της εκλογικής μάχης. Για αυτό το λόγο,

όλη τη προηγούμενη βδομάδα ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύ-θυνση. Αρχικά ήταν η αντίδραση για τις δηλώσεις του ∆ιοικητή της Τράπεζας τηςΕλλάδος, Γιάννη Στουρνάρα περί κινδύνου ανεπανόρθωτης βλάβης, από τη μείωσητης ρευστότητας, την οποία συνέδεσε με την πολιτική αστάθεια λόγω πιθανώνεθνικών εκλογών. Ο Πάνος Σκουρλέτης, μάλιστα, στη άτυπη ενημέρωση των δη-μοσιογράφων, μίλησε για «βαρύτατες προσωπικές ευθύνες του κ. Στουρνάρα», χα-ρακτήρισε την παρέμβασή του «θεσμική εκτροπή» και άφησε ανοιχτό το ενδεχό-μενο να ζητηθεί η παραίτησή του.

Την επόμενη μέρα ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έκανε διάβημα στον πρόεδρο του Ευ-ρωκοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς για τήρηση της θεσμικής ουδετερότητας των ευ-ρωπαϊκών οργάνων. Απαντώντας, ο κ. Σουλτς, πρότεινε στον πρόεδρο του Σύριζανα επισκεφθεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μόλις ολοκληρωθούν οι διαδικασίες γιαεκλογή Προέδρου ∆ημοκρατίας στην Ελλάδα. Τέλος, ο ευρωβουλευτής του κόμμα-τος, ∆ημήτρης Παπαδημούλης, απηύθυνε σχετική ερώτηση προς τον πρόεδρο τηςΕυρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι.

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014 55ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Πολιτική τάξηχαμηλού αναστήματοςΣυμπτώματα “σύνδρομου της Στοκχόλμης” στην κυβέρνηση

Από την ημέρα που ανακοινώθηκεη επίσπευση των διαδικασιώνεκλογής προέδρου της δημοκρα-

τίας, έχουν ακουστεί από κυβερνητικάστελέχη, κυρίως της Ν∆, πράγματα φο-βερά, που μας κάνουν να σκεφτούμε ότιη επιλογή της κινδυνολογίας δεν είναιαπλώς επιλογή εκλογικής τακτικής.

Ήταν τόσο θερμή η αποδοχή του κα-ταιγισμού ωμών παρεμβάσεων στην εσω-τερική πολιτική ζωή τής χώρας και τόσοαυθόρμητη η δικαιολόγησή τους εκ μέ-ρους των εκπροσώπων της κυβέρνησηςΣαμαρά, που δεν αφήνουν περιθώρια γιαμια τόσο κλασική ερμηνεία του φαινομέ-νου. ∆εν έμοιαζε με υποδοχή μιας ευ-πρόσδεκτης έξωθεν βοήθειας προς τηνκλυδωνιζόμενη μνημονιακή κυβέρνηση.Έμοιαζε πολύ περισσότερο με επικύ-ρωση μιας ολοκληρωμένης αντίληψηςπερί κρατικής (και λαϊκής) κυριαρχίας.

Πολιτικός σαδομαχισμός

Μέχρι και τις εκλογές του 2012 οι τρο-μοκρατικές παρεμβάσεις παραγόντωντων Βρυξελλών, της Τρόικας ή του Βερο-λίνου αντιμετωπίζονταν με κάποια επι-φύλαξη. Ορισμένοι, μάλιστα, από την φι-λοκυβερνητική παράταξη τις θεωρούσαναπρεπείς και βλαπτικές. Σήμερα τις υπο-στηρίζουν όχι μόνο ως αποδεκτές, χρή-σιμες ή επιβεβλημένες λόγω της σοβαρό-τητας της κατάστασης, αλλά και θεμιτές,φυσιολογικότατες.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκει-ται όχι απλώς για μια ένταση της κινδυ-νολογικής φιλολογίας με τη συνδρομήτων παρεμβάσεων αυτών, αλλά για μιανέα πολιτική στάση. Για μια ουσιαστικήμεταβολή, που χαρακτηρίζεται από δύοστοιχεία:

Πρώτον, οι επίσημοι εκφραστές τηςκυρίαρχης πολιτικής τάξης δεν υποστη-ρίζουν απλώς την ανάγκη της μεταβίβα-σης μέρους της κυριαρχίας στο πλαίσιοενός υπερεθνικού σχηματισμού .Αναγνω-ρίζουν (επ’ ευκαιρία της κρίσης χρέους)την πλήρη παραχώρηση της ευθύνης γιατην επιλογή και άσκηση οικονομικής καικοινωνικής πολιτικής σε όργανα εκτόςτων οργάνων της κρατικής (και λαϊκής)κυριαρχίας. Αναγνωρίζουν ανεπιφύλα-κτα τα πρωτεία των αγορών και των Βρυ-ξελλών όχι ως ισότιμα μέλη ενός κοινούοργανισμού, αλλά ως εκτελεστές των εν-τολών ενός οργανισμού έξω και πάνωαπό αυτούς, που υπαγορεύει πολιτικές,οι οποίες αναιρούν κάθε περιθώριο γιαάσκηση κρατικής (και λαϊκής) κυριαρ-χίας.

Αυτό σημαίνει η επίμονα επαναλαμβα-νόμενη εκτίμηση επίσημων εκπροσώπων

της κυβέρνησης ότι οι πάντες όχι απλώςοφείλουν να μας υποδεικνύουν διαφό-ρους κινδύνους, αλλά έχουν δικαίωμακαι υποχρέωση να μας τους επισείουν ωςεκπληρούμενες, από τους ίδιους, προφη-τείες.

Αξιοποίηση πολιτικής ευθύνης

Ερχόμαστε έτσι στο δεύτερο στοιχείο.Η κρατούσα πολιτική πράξη φαίνεται ναέχει αποποιηθεί κάθε ευθύνη για την επε-ξεργασία και εφαρμογή ενός σχεδίου πα-ραγωγικής ανασυγκρότησης ακόμη καιστο ασφυκτικό πλαίσιο που έχει ασμένωςαποδεχθεί. Πολύ περισσότερο, την ευ-θύνη για την επεξεργασία και εφαρμογήενός σχεδίου υπέρβασης των καταστρο-φικών περιορισμών που έχουν επιβάλειτα μνημόνια και έχουν νομοθετηθεί ωςκαθεστώς. Μια γενική και αόριστη επί-κληση της ανάγκης για «ανάπτυξη» έχειαντικαταστήσει αυτή την υποχρέωσηενός κυρίαρχου κράτους και την ανάγκηενός κυρίαρχου λαού.

Επί πέντε χρόνια αλλεπάλληλες κυ-βερνήσεις ιδρωκοπούν για να ψηφίσουνκαι να εφαρμόσουν έτοιμα και μεταφρα-σμένα εκ της αγγλικής νομοσχέδια, ενώδεν έχουν ξοδέψει μία σταγόνα ιδρώταγια τη φαντασίωση, έστω, ενός αυτόχθο-νου σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότη-σης. Η μόνη ευθύνη που νιώθουν είναι ηευθύνη της εύρεσης αποδεκτών από τηντρόικα λύσεων στις μνημονιακές ασκή-σεις που η ίδια τους βάζει προκειμένουνα περάσουν τις εξετάσεις. Πρόκειται γιανοοτροπία επάρχων και όχι ηγετών κυ-ρίαρχων κρατών (και λαών). Τα οποίαεξακολουθούν να είναι κυρίαρχα, ακόμακι όταν, ως κυρίαρχα, έχουν αποφασίσεινα μεταβιβάσουν στοιχεία της κυριαρχίαςτους. ∆εν πρόκειται για κάποιου είδουςπολιτικό ρεαλισμό, που επιτάσσει ναλαμβάνονται υπόψη όλες οι αντικειμενι-κές συνθήκες, πριν ληφθεί κάποια από-φαση. Πρόκειται για την αποποίηση τουδικαιώματος προς απόφαση. Για τον εξο-ρισμό της πολιτικής στη χώρα όπου νε-κραναστήθηκε η ιδεολογία της Ψωροκώ-σταινας. Εκεί που δεν υφίσταται η δυνα-τότητα επιλογής για οτιδήποτε. Πρόκει-ται, τελικά, για ένα πισωγύρισμα όχι στο«βασίλειο της αναγκαιότητας», αλλάστην «απολυταρχία της μοιρολατρίας».

Ο φόβος μπροστά στο πρόγραμμα

Έτσι, ίσως, εξηγείται και ο καταιγι-σμός πυροβολισμών με τον οποίο υποδέ-

χτηκε η κρατούσα πολιτική τάξη το πρό-γραμμα της ∆ΕΘ, που εξήγγειλε ο ΣΥ-ΡΙΖΑ. ∆εν ήταν ότι τους τρόμαξε η επα-ναστατικότητά του ή η λογική των παρο-χών που τάχα το διέκρινε. Το πολεμούναδυσώπητα και θέλουν να το υπονομεύ-σουν ως ανεφάρμοστο και επικίνδυνο,γιατί ισχυρίζεται ότι μπορεί να εφαρμο-στεί ανεξάρτητα από την πορεία της δια-πραγμάτευσης, δηλαδή χωρίς να υποθέ-τει ως θέσφατο τις μνημονιακές υποχρε-ώσεις. Με άλλα λόγια, σαν πρόγραμμακυρίαρχου κράτους, που παίρνει υπόψητου τους αντικειμενικούς περιορισμούς,χωρίς να υποτάσσεται σ’ αυτούς.

Η ίδια η ιδέα αυτή είναι που τους εξορ-γίζει και τους αγχώνει. Γιατί αναιρεί τονισχυρισμό ότι η ανάγκη επιβάλλει τηντυφλή εφαρμογή μιας πολιτικής που σχε-διάζεται αλλού, ενώ στην πραγματικό-τητα είναι η πολιτική επιλογή που τηνκαθιστά επιτακτική.

Ταξική υποβάθμιση

Η μεταστροφή αυτή στη στάση τηςκρατούσας πολιτικής τάξης πιθανόταταοφείλεται σε μια μεταβολή στο εσωτε-ρικό της κρατούσας οικονομικής τάξης.Η ηγεσία της ελληνικής αστικής τάξηςεπιδίωξε να ασκήσει ένα είδος περιφε-ρειακής ηγεμονίας στα Βαλκάνια τηνεποχή της κατάρρευσης της ΕΣΣ∆ καιτων λαϊκών δημοκρατιών. Σε συνεργασίαμε φιλικά ευρωπαϊκά κεφάλαια άπλωσετα πόδια της ακόμα και έξω από το πά-πλωμα πολλές φορές.

Την εποχή, όμως, εκείνη διαδέχθηκε ηάτακτη υποχώρηση μπροστά στην επί-θεση των δυνατών παικτών και ο περιο-ρισμός της στη διεκπεραίωση ενός παρά-πλευρου έργου στο πλαίσιο του διεθνούςκαταμερισμού των κεφαλαίων. Και, ταυ-τόχρονα, ο περιορισμός τής εγχώριαςολιγαρχίας στον προσπορισμό κερδώνόχι τόσο από μια περιφερειακή επεκτα-τική πολιτική επενδύσεων κεφαλαίου,όσο από την πρωτόγονη και λιγότεροαποδοτική γι’ αυτήν αφαίμαξη του τοπι-κού (και μεταναστευτικού) εργατικού δυ-ναμικού, σε ένα καθεστώς λιτότητας καιεσωτερικής υποτίμησης.

Η υποβάθμισή τους αυτή βιώνεται ωςαποδοχή της απώλειας κυριαρχίας. Καιεξωτερικεύεται ως κανόνας απαραίτητοςγια τη σωτηρία της πατρίδας. Που ισού-ται με τη σωτηρία των (υπολοίπων) συμ-φερόντων τους.

Χ. Γεωργούλας

Του

∆ημ

ήτρη

Πετ

σετί

δη

Επιτροπή, η οποία μπορεί νατην αλλάξει μόνο σε περίπτωσηπου υπάρχει πλειοψηφία 70%.Η σύγκληση της ΚΕ πάντως,αναμένεται αμέσως μετά τις 29∆εκεμβρίου, με πιθανότερηημερομηνία το Σαββατοκυ-ρίακο 3-4 Ιανουαρίου.

Οι δυσκολίες και ηαποφασιστικότητα

Στον ΣΥΡΙΖΑ πάντως ανα-γνωρίζουν ότι ο δρόμος δενείναι στρωμένος με ροδοπέ-ταλα. Ενδεικτική, άλλωστε,ήταν και η αναφορά του ΑλέξηΤσίπρα, μετά την συνάντησήτου με την Περιφερειάρχη Αττι-κής, Ρένα ∆ούρου. «Θα περά-σουμε βεβαίως δύσκολες στιγ-μές, διότι έχουμε να αντιμετω-πίσουμε μια υπαρκτή και με-γάλη οικονομική κρίση, αλλάμε το κεφάλι ψηλά και με τομυαλό μας στην αξιοπρέπειατου πολίτη, του αδύναμου, πουχειμάζεται, είμαι βέβαιος ότι θατα καταφέρουμε». Στην Κου-μουνδούρου δηλώνουν αποφα-σισμένοι να εφαρμόσουν τις δε-σμεύσεις τους, τονίζοντας, μά-λιστα, ότι οι εξαγγελίες τηςΘεσσαλονίκης θα εφαρμοστούν«ανεξαρτήτως της έκβασης τωνδιαπραγματεύσεων».

Άλλωστε, ο Αλέξης Τσίπρας,ήταν σαφής στη συνέντευξή τουστο Reuters: «Θα καταργή-σουμε τη λιτότητα και το Μνη-μόνιο μέσω του Ελληνικού Κοι-νοβουλίου. Θα το αντικαταστή-σουμε με ένα εθνικό σχέδιοανάπτυξης και ανασυγκρότη-σης, αυτό που παρουσιάσαμεστη Θεσσαλονίκη, δηλαδή έναπρόγραμμα που είναι δημοσιο-νομικά ισορροπημένο και δεδημιουργεί νέα ελλείμματα.∆ιαπραγμάτευση σημαίνει ότιθέλουμε συμφωνημένη λύση.Σχετικά με το χρέος και τη δα-νειακή σύμβαση που θα επανα-διαπραγματευτούμε, δεν είναιστις προθέσεις μας να προ-βούμε σε μονομερείς ενέργειες,εκτός αν μας εξαναγκάσουν,παρόλο που πιστεύω ότι κανέ-νας δε θα μας εξαναγκάσει σεμονομερείς ενέργειες, γιατί κα-νείς δε θα ωφεληθεί από μια τέ-τοια εξέλιξη στην καρδιά τηςΕυρώπης». Την ίδια ώρα αντί-θετα, ο Φώτης Κουβέλης, πρό-εδρος της ∆ΗΜΑΡ, ενός κόμμα-τος που ορισμένοι βλέπουν ωςπιθανό σύμμαχο του ΣΥΡΙΖΑ,δήλωνε στην ιταλική τηλεό-ραση: «αν εκλεγεί στην κυβέρ-νηση ο ΣΥΡΙΖΑ πρόκειται νασεβαστεί τις συμφωνίες πουέχει υπογράψει η χώρα, αλλάθα επιχειρήσει να αλλάξει κά-ποιους όρους».

Αδάμος Ζαχαριάδης

Επί πέ ντε χρό νια αλ λε πάλ λη λες κυ βερ νή -σεις ι δρω κο πούν για να ψη φί σουν και ναε φαρ μό σουν έ τοι μα και με τα φρα σμέ να εκτης αγ γλι κής νο μο σχέ δια, ε νώ δεν έ χουνξο δέ ψει μία στα γό να ι δρώ τα για τη φα -ντα σίω ση, έ στω, ε νός αυ τό χθο νου σχε -δίου πα ρα γω γι κής α να συ γκρό τη σης.

“

66 Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014OIKONOMIA

Τη συνέντευξη πήρεο Παύλος Κλαυδιανός

Η εικόνα που επιχειρείται να διαμορ-φωθεί, είναι ότι ενώ όλα πήγαιναν πολύκαλά στην οικονομία, ξαφνικά το ενδε-χόμενο εκλογών, ιδίως διότι μπορεί ναβγει ο ΣΥΡΙΖΑ, προκάλεσε κρίση, ανα-τροπή της θετικής πορείας και επίκειταικαταστροφή. Πού αποσκοπεί;

Η κυβέρνηση επένδυε από τα τέλη του2012 στην ελπίδα του κουρέματος τουδημόσιου χρέους το οποίο έταξε στον ελ-ληνικό λαό με αντάλλαγμα την αποδοχήτης ανάγκης για νέες «θυσίες». Οι θυσίεςέγιναν, αλλά το κούρεμα αναβλήθηκεγια μετά τις γερμανικές εκλογές. Κι όταναυτές ήρθαν και το Βερολίνο αθέτησετην υπόσχεση προς τον κ. Σαμαρά γιαένα κούρεμα-ανάσα, για τον ίδιο και τηνΕλλάδα, η υπόσχεση του κουρέματος αν-τικαταστήθηκε από την υπόσχεση τηςεξόδου από το Μνημόνιο στο τέλος του2014. Βέβαια, αυτή η έξοδος, ακόμα κιαν γινόταν, θα ήταν καθαρά εικονική,καθώς η τριπλή χρεοκοπία του δημο-σίου, των τραπεζών και των ιδιωτώνκαλά κρατεί και είναι αδύνατον να ανα-τραπεί από μόνη της – χωρίς πολιτικέςπαρεμβάσεις ευρωπαϊκού βεληνεκούς.Ο μόνος τρόπος να «βγαίναμε» από το

Μνημόνιο θα ήταν μέσω μιας νέας φού-σκας στην αγορά ομολόγων και στο χρη-ματιστήριο, την οποία επιχειρούν από το2013 να δημιουργήσουν (θυμηθείτε τηνκωμικοτραγική έξοδό μας στις αγορέςτον περασμένο Απρίλιο).

Ήταν λοιπόν μια υπόσχεση εξόδουαπό το Μνημόνιο στα τέλη του 2014 πουδόθηκε αρχικά από το Βερολίνο στον κ.Σαμαρά, ως υποκατάστατο του κουρέμα-τος, για να τον βοηθήσει να εκλέξει πρό-εδρο και να συνεχίσει έως το 2016. Ο κ.Σαμαράς την χρησιμοποποίησε για ναχτίσει όλη του την καμπάνια προ Προ-εδρικής εκλογής. Όμως, το φθινόπωροφάνηκε ότι κι αυτή την υπόσχεση η Γερ-μανία την αθετεί. Γιατί; Επειδή κατέλη-ξαν ότι αυτό το «δώρο» (της εικονικήςεξόδου από το Μνημόνιο) δεν αρκεί γιανα επανεκλεγεί ο κ. Σαμαράς – δεδομέ-νων των δημοσκοπήσεων και της δυνα-μικής του ΣΥΡΙΖΑ. Η τακτική του κ. Σα-μαρά να λέει συνέχεια στο Βερολίνο«δώστε μου αυτό ή το άλλο γιατί αλλιώςθα με ρίξει ο ΣΥΡΙΖΑ» λειτούργησε ωςμπούμεραγκ με αποτέλεσμα το Βερολίνονα αποφανθεί: «Ας έρθει τότε ο ΣΥΡΙΖΑνα διαπραγματευτούμε απ’ ευθείας μαζίτου.» Έτσι, το Βερολίνο αθέτησε τηνυπόσχεσή του στον κ. Σαμαρά, ο οποίοςξάφνου είτε έπρεπε να παραδεχθεί πωςη στρατηγική του απέτυχε παταγωδώςείτε να προσποιηθεί ότι όλα βαίνουνκαλώς, εκτός του ότι ο ΣΥΡΙΖΑ τον υπο-νόμευσε και οδήγησε την καλώς βαί-νουσα χώρα στον εκτροχιασμό.

Κίνδυνοι και κινδυνολογία

Η κινδυνολογία και η πρόκλησηφόβου είναι συνηθισμένα όπλα και στηνοικονομία και στην πολιτική. Εδώ τώραπήρε ως και τη μορφή «απαγόρευσηςτων εκλογών» ως επικίνδυνων. Υπάρ-χουν, βέβαια, και κάποιοι που δεν εκτί-θενται και αναμένουν, όπως και μέροςτου Τύπου δεν ακολουθεί την άκρατηκινδυνολογία. Είναι μεγαλύτερη η δόσηκινδυνολογίας από το σύνηθες και γιατί;

∆εν νομίζω ότι είναι μεγαλύτερη η κιν-δυνολογία σήμερα από εκείνη που ζή-σαμε το καλοκαίρι του 2012. ∆εδομένουότι η Πτωχοτραπεζοκρατία που δημι-ουργήθηκε τα τελευταία χρόνια, και μαζίτης τα ΜΜΕ και το πολιτικό προσωπικό

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟ ΓΙΑΝ ΝΗ ΒΑΡΟΥΦΑΚΗ

∆εν είναι μονομε ρήςενέργεια να πεις όχι σε νέα δάνεια

Η τακτική του κ. Σαμαράνα λέει συνέχεια στο Βε-ρολίνο «δώστε μου αυτόή το άλλο γιατί αλλιώςθα με ρίξει ο ΣΥΡΙΖΑ»λειτούργησε ως μπούμε-ραγκ με αποτέλεσμα τοΒερολίνο να αποφανθεί:«Ας έρθει τότε ο ΣΥΡΙΖΑνα διαπραγματευτούμεαπ’ ευθείας μαζί του.»

“

Συζητάμε με τον οικονομολόγο ΓιάννηΒαρουφάκη για τις τελευταίες πολιτικέςκαι οικονομικές εξελίξεις. Ο Γ.Βαρουφάκης, μεταξύ άλλων, τονίζει ότι«η απειλή της διακοπής ρευστότητας απότην ΕΚΤ είναι ο ένας και μοναδικόςμοχλός που έχει η ΕΕ για να πιέσει τηνΕλλάδα. Είναι κάτι σαν το κουμπίπυρηνικού όπλου – ένα καταστροφικόόπλο, το οποίο, όμως, δεν σου δίνειπολλούς βαθμούς ελευθερίας, καθώς αν

πατήσεις το κουμπί του τότε δεν έχει μείνει τίποτα επί του οποίουνα κυριαρχήσεις». Ακόμα διαπιστώνει πως μπορεί το Βερολίνο, οιΒρυξέλλες και η Φρανγκφούρτη να μην θέλουν με τίποτα μιακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, όμως «αν, αυτή σχηματιστεί, θα προσπαθήσουννα έρθουν σε συμφωνία μαζί της». «Το ερώτημα είναι αν αυτή ησυμφωνία θα καταστήσει βιώσιμη την ελληνική κοινωνικήοικονομία», καταλήγει. Ανατρέπεται ο υπολογισμός των συντάξεων καθώς, από 1/1/2015 μπαίνει σε

εφαρμογή ο Νόμος 3863/2010 που αφορά τους συνταξιούχους όλων τωνασφαλιστικών ταμείων κύριας ασφάλισης πλην του ΟΓΑ. Με το ίδιο νόμο,

αποσύρεται το κράτος και στο εξής θα εγγυάται μόνο τη βασική σύνταξη, δηλαδήτο ποσό των 360 ευρώ!

Βασικές διαφορές των δυο συστημάτων - όσον αφορά τον υπολογισμό - είναιπως με το ισχύον σύστημα, τα ποσά της σύνταξης είναι αποτέλεσμα, του τελικούμισθού (μέσο όρο της καλύτερης πενταετίας της τελευταίας δεκαετίας για το ΙΚΑ)επί του συνολικού χρόνου ασφάλισης.

Με τον νέο τρόπο –το σύστημα είναι όμοιο με αυτό του ΟΓΑ- εισάγεται ένα ποσόως βασική σύνταξη, της τάξης των 360 ευρώ και, πέραν αυτού, η αναλογία τουσυνολικού χρόνου ασφάλισης επί των αποδοχών. Ως συντάξιμος μισθός δεν θαλαμβάνεται υπόψη ο τελικός μισθός, όπως σήμερα, αλλά, οι μέσες αποδοχές όλουτου εργάσιμου βίου, και, με αυτόν τον τρόπο, μειώνονται και οι συντάξεις.

Όμως, η περίοδος που διανύουμε, και που χαρακτηρίζεται από έντονες περι-κοπές στους μισθούς και τα ημερομίσθια, και τα δύο συστήματα, παρόμοιες καιχαμηλές συντάξεις παράγουν.

Πώς θα υπολογίζεται η σύνταξη στο IKA

Οι συντάξεις για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα μέχρι 31/12/2014, σύμφωνα μετον ίδιο νόμο, δεν έχουν ουσιαστικά καμία αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού.

Για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μετά την 1/1/2015, η σύνταξήτους θα αποτελείται από το άθροισμα δύο επιμέρους ποσών. Το πρώτο ποσό είναιεκείνο που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης μέχρι τις 31/12/2010 και το δεύτεροποσό, εκείνο που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης μετά την 1/1/2011.

Α) Το ποσό της σύνταξης για το χρόνο ασφάλισης έως 31/12/2010 υπολογίζεταιμε τον παλιό τρόπο, δηλαδή με τις συντάξιμες αποδοχές των πέντε καλύτερωνετών της τελευταίας δεκαετίας πριν της υποβολής της αίτησης.

Β) Το ποσό της σύνταξης για το χρόνο ασφάλισης μετά την 1/1/2011 υπολογί-ζεται με το νέο τρόπο, με τις συντάξιμες αποδοχές όλης της περιόδου μέχρι τονπροηγούμενο μήνα της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.

Το τελικό ποσό σύνταξης καθορίζεται για όλα τα έτη με βάση το συντελεστήπου αντιστοιχεί στο τελευταίο πλήρες έτος ασφάλισης. Έτσι, μετατρέπουμε τονημερήσιο χρόνο ασφάλισης (διαιρώντας δια 300) σε έτη και τα πολλαπλασιάζουμεμε τον αντίστοιχο συντελεστή του παραπάνω πίνακα.

Υπολογισμός σύνταξης

Ας δούμε ένα παράδειγμα: Εργαζόμενος ασφαλισμένος του IKA, έχει συνολικά10.500 ημέρες ασφάλισης, τα απαιτούμενα όρια ηλικίας, και το 2016 υποβάλει αί-τηση συνταξιοδότησης. Οι μέσες συντάξιμες αποδοχές των 5 καλύτερων ετών έωςκαι το 2015, είναι 1.500 ευρώ. Ενώ και οι μέσες συντάξιμες αποδοχές από την1/1/2011, έως τον προηγούμενο μήνα της αίτησης, είναι επίσης 1.500 ευρώ. Συμ-πίπτει, καθώς για το ίδιο διάστημα εξετάζονται οι ίδιες συντάξιμες αποδοχές.

Α) Το ποσό της σύνταξης για το σύνολο των ετών ασφάλισης με το παλιό σύ-στημα θα είναι 1.069 ευρώ.

Β) Το ποσό της σύνταξης για το σύνολο του χρόνου ασφάλισης με το νέο σύ-στημα θα είναι 1.048 ευρώ. ( 35 Χ 1.31% = 45,85%) 1.500 Χ 45,85% = 688 + 360= 1.048 ευρώ.

Οπότε με βάση τα παραπάνω ποσά και επειδή οι ημέρες ασφάλισης είναι 8.880μέχρι 31/12/2010 και 1620 μετά την 1/1/2011, θα έχουμε τα αντίστοιχα ποσά.

Α) Για το χρόνο ασφάλισης μέχρι 31/12/2010, το ποσό της σύνταξης θα είναι1.069 ευρώ x 8.880 ημέρες διά 10500 ημέρες = 904 ευρώ.

Β) Για το χρόνο ασφάλισης μετά την 1/1/2011 θα είναι 1.048 ευρώ x 1.620 ημέ-ρες διά 10.500 ημέρες = 162 ευρώ.

Επομένως, η συνολική σύνταξη θα είναι: 904 + 162 = 1.066 ευρώ.

Κώστας Νικολάου, μέλος ∆ιοικούσας Επιτροπής ΚΕΠΕΑ/ΓΣΕΕ

Νέος υπολογισμόςτων συντάξεωναπό το 2015

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014 77OIKONOMIA

που τρέφονται από αυτήν, εξαρτάταιπλήρως από τη συνέχιση αυτού που ονο-μάζω ∆όγμα Παπακωνσταντίνου (δη-λαδή, νυν υπέρ πάντων η επόμενη...δόση), φυσικό είναι να παρατηρείται ησημερινή τρομοκρατία.

Η στιγμή που επιλέχθηκε να διακοπείη «διαπραγμάτευση» και να ξεκινήσουνοι διαδικασίες εκλογής προέδρου κτλθεωρήθηκε ιδανική για να βρεθεί πολύστριμωγμένη μια ενδεχόμενη κυβέρνησηΣΥΡΙΖΑ. Πόσο αυτό το σκηνικό θα επα-ληθευτεί ή πώς μπορεί να αντιμετωπι-σθεί;

Όποτε και να εκλεγόταν μια κυβέρ-νηση ΣΥΡΙΖΑ, θα ήταν στριμωγμένη. Καιτον Ιούνιο του 2012 να συνέβαινε, το ίδιοθα γινόταν. ∆εν μπορεί να γίνει διαφορε-τικά: η κυβέρνηση ενός πτωχευμένουκράτους, που θέλει να διαπραγματευτείώστε να ξαναγίνει βιώσιμη η οικονομίατου, έχοντας απέναντι μια Γερμανία πουαρνείται ότι το πρόβλημα είναι συστη-μικό, δεν μπορεί παρά να είναι στριμωγ-μένη.

Ο ρόλος του Ντράγκι

Συναφές μ’ αυτό είναι και το ζήτημα«του χρόνου διαπραγμάτευσης». Μερικάέγκυρα ρεπορτάζ, βέβαια, αναφέρουνότι πηγές της Κομισιόν λένε ότι θα δοθείμονομερής παράταση σε «όποιον προκύ-ψει» από τις εκλογές. Κατά τη γνώμησου τι κάλυψη μπορεί να ζητήσει μια κυ-βέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ως αναγκαίο χρόνο δια-πραγμάτευσης χωρίς προαπαιτούμεναοικονομικής πολιτικής;

Ο χρονικός ορίζοντας της διαπραγμά-τευσης περιορίζεται από την «υποχρέ-ωση» αποπληρωμής τον Ιούλιο ομολό-γων μας αξίας 6,7 δισ. που, ανοήτως,αγόρασε η ΕΚΤ το 2010/11, τα οποία δενκουρεύτηκαν με το PSI. Αν σχηματιστείκυβέρνηση τον Φεβρουάριο νομίζω ότιθα υπάρχει ικανός χρόνος για μια νέασυμφωνία έως τότε.

Υπάρχει πάντοτε η δήλωση του κ.Ντράγκι ότι δεν θα παρέχει ρευστότητασε μια χώρα που δεν είναι σε πρόγραμμα.Τι πρόβλημα μπορεί να προκληθεί εξαυτού; Πόσο μπορεί να αλλάξει αυτό;

Η απειλή της διακοπής ρευστότηταςαπό την ΕΚΤ είναι ο ένας και μοναδικόςμοχλός που έχει η ΕΕ για να πιέσει τηνΕλλάδα. Είναι κάτι σαν το κουμπί πυρη-νικού όπλου – ένα καταστροφικό όπλο,το οποίο, όμως, δεν σου δίνει πολλούςβαθμούς ελευθερίας, καθώς αν πατήσειςτο κουμπί του τότε δεν έχει μείνει τίποταεπί του οποίου να κυριαρχήσεις. Κρίνωότι ο κ. Ντράγκι, ακόμα κι αν απειλήσεινα πατήσει το σχετικό κουμπί, δεν θα τοπράξει. Αλλά σε τελική ανάλυση, αν μιακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ σκέφεται να υποκύ-ψει σε τέτοια αήθη και εν τέλει παρά-νομη απειλή τις πρώτες μέρες, τότε δενέχει λόγο να εκλεγεί. Όπως είπα καιπροηγουμένως, μια ΕΕ που δρα με αυτότον εξωφρενικό τρόπο, απειλώντας δη-μοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση κρά-τους-μέλους με αφανισμό, αυτοκαταρ-γείται.

Στο τελευταίο σου άρθρο στο Πρόταγ-κον, μάλιστα, υποστηρίζεις ότι «ο κ. Σα-μαράς δεν μπορεί να διανοηθεί ότι θαμπορούσε ποτέ, πχ πριν την ωρίμανσηενός ομολόγου μας στα χέρια της ΕΚΤ,να πει: ∆εν θα προσυπογράψω αυτά πουμου ζητάτε κι ας μην μπορώ να αποπλη-ρώσω το εν λόγω ομόλογο’». Αυτό ωςπρακτική, ήδη, καταγγέλλεται ως «χρεο-κοπία», «στάση πληρωμών», «μονομε-ρής ενέργεια» κτλ, κτλ, κτλ. Τι απαντάς;

∆εν με φοβίζει η λέξη «χρεοκοπία».Χρεοκοπήσαμε ως κράτος το 2010. ∆ενείχαμε πιστωτικό γεγονός, επειδή δια-νειστήκαμε τεράστια ποσά για να απο-πληρώνουμε τις δόσεις μας. Έτσι όμωςη χρεοκοπία μας βάθυνε και επεκτάθηκεστο μέλλον. Μάλιστα, το 2012 είχαμε

δύο επίσημες χρεοκοπίες, δύο επίσημαπιστωτικά γεγονότα – με το PSI και αρ-γότερα με την «επαναγορά χρέους».Όποιος μάλιστα ισχυρίζεται ότι, στοπλαίσιο μιας διαπραγμάτευσης, αποτε-λεί «μονομερή ενέργεια» το να πει ο έλ-ληνας πρωθυπουργός «όχι» σε νέα δά-νεια, και να χρησιμοποιήσει αυτό το«όχι» για να πετύχει μια συμφωνία πουείναι καλή τόσο για την Ελλάδα όσο καιγια την Ευρώπη, απλά αποδέχεται ότι ηΕλλάδα δεν διαπραγματεύεται. Ότιαπλώς αιτείται. Πράγματι, αυτό ισχύειαπό το 2010 έως σήμερα. Μια κυβέρνησητου ΣΥΡΙΖΑ θα έχει νόημα μόνο στοβαθμό που αυτό θα το αλλάξει.

Υπάρχουν «σύμμαχες δυνάμεις»

Αναφέρεις ακόμη στο ίδιο άρθρο ότιστο ευρωπαϊκό σκάκι πίσω από το «πιόνιΕλλάς» Βερολίνο και Φραγκφούρτη βλέ-πουν τη «μεγαλειώδη σύγκρουση Βερο-λίνου – Ρώμης ή Βερολίνου – Παρισίων»ή και με την Ισπανία. Πώς αυτό, αντί δυ-σκολία για την ελληνική πλευρά, μπορείνα γίνει «όπλο»;

Το κλειδί σήμερα δεν είναι η Ισπανία,όπου το Podemos βρίσκεται ακόμα μα-κριά από την εξουσία. Το κλειδί είναι οΜατέο Ρέντζι, ιταλός πρωθυπουργός,που συνειδητοποιεί πως δεν έχει πάνωαπό ένα χρόνο για να καταστήσει τηνιταλική οικονομία βιώσιμη. Αν δεν τοκάνει θα έχει την τύχη του Μάριο Μόντι.Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει, με τηδιαπραγματευτική της στάση στα όργανατης ΕΕ, χωρίς καν συνεννόηση με τηνΙταλία, να ανοίξει διαδρόμους που ο κ.

Ρέντζι να σπέυσει να χρησιμοποιήσει αλ-λάζοντας τις ισορροπίες.

Υποστηρίζεται ότι τώρα σε σχέση με το2012 η οικονομία της Ευρωζώνης είναιπολύ πιο θωρακισμένη και έτσι καμιάαπειλή, πχ για ντόμινο, δεν υπάρχει ήδεν πιάνει. Υπάρχει μήπως διαφοροποί-ηση του κινδύνου τώρα;

Η κατάσταση είναι, όντως, διαφορε-τική σήμερα, καθώς, από το καλοκαίριτου 2012, η κρίση έχει μεταφερθεί απότην αγορά ομολόγων στα θεμέλια τηςπραγματικής οικονομίας και στο μέτωποτου αποπληθωρισμού. Από αυτή τηνάποψη, μια αντιπαράθεση με την Ελλάδαπολύ πιθανόν να μην έχει μεγάλο αντί-κτυπο στα επιτόκια δανεισμού της Ιτα-λίας, για παράδειγμα. Όμως, στο επί-πεδο των χρηματιστηρίων, τω τραπεζώνκαι των επενδύσεων σίγουρα θα έχει.Μια Ευρωζώνη που δεν είναι έτσι κι αλ-λιώς βιώσιμη (δείτε το γαλλικό και τοιταλικό χρέος) και η οποία πλήττεταιάμεσα από την κατάρρευση της Ρωσίας,δεν έχει ανάγκη άλλη μια έκδοση του«ελληνικού δράμματος».

Πόσο αισιόδοξος είσαι για τις εξελί-ξεις στην Ελλάδα και στην Ευρώπη;

Το μυαλό μου είναι ιδιαίτερα απαισιό-δοξο, αλλά η καρδιά μου αρνείται να«ακολουθήσει» παραμένοντας αισιό-δοξη.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟ ΓΙΑΝ ΝΗ ΒΑΡΟΥΦΑΚΗ

∆εν είναι μονομε ρήςενέργεια να πεις όχι σε νέα δάνεια

Το Βερολίνο αθέτησετην υπόσχεσή του στονκ. Σαμαρά, ο οποίος ξάφ-νου είτε έπρεπε να πα-ραδεχθεί πως η στρατη-γική του απέτυχε πατα-γωδώς είτε να προσποι-ηθεί ότι όλα βαίνουνκαλώς, εκτός του ότι οΣΥΡΙΖΑ τον υπονόμευσεκαι οδήγησε την καλώςβαίνουσα χώρα στονεκτροχιασμό.

“ Η κυβέρνηση ενόςπτωχευμένου κράτους,που θέλεινα διαπραγματευτείώστε να ξαναγίνειβιώσιμη η οικονομία του,έχοντας απέναντιμια Γερμανία πουαρνείται ότιτο πρόβλημα είναισυστημικό, δεν μπορείπαρά να είναιστριμωγμένη.

“

Υποστηρίζεται ότι αν γίνουν εκλογές και προκύψεικυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, όλοι και οι σημερινοί «τρομοκράτες -κινδυνολόγοι» θα κατεβάσουν τους τόνους και θα αρχίσουνένα είδος, τραχείας βέβαια, διερευνητικής συζήτησης, γιααναζήτηση νέας ισορροπίας με την Ελλάδα. Μπορεί να τοαναμένει κανείς αυτό;Απολύτως. Η Ευρωζώνη βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιοαποδόμησης και εσωστρέφειας. Μπορεί να μη θέλουν μετίποτα μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, το Βερολίνο, οι Βρυξέλλες καιη Φραγκφούρτη, όμως αν αυτή σχηματιστεί, θα προσπαθήσουννα έρθουν σε μια συμφωνία μαζί της. Το ερώτημα είναι αν

αυτή η συμφωνία θα καταστήσει βιώσιμη την ελληνικήκοινωνική οικονομία.Άλλοι, όμως, υποστηρίζουν ότι θα επιπέσουν στηνκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να τη συνθλίψουν, να μην προλάβει ναπάρει ανάσα, να έχει πολιτικό πρόβλημα. Ότι η Γερμανίαεπιθυμεί σφοδρά: το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ «να μην καταστείεξαγώγιμο». ∆εν το πιστεύω, χωρίς όμως να το αποκλείω. Από τη μιαμεριά, έχουμε δείγματα ότι η κα Μέρκελ, όταν έρχεταιαντιμέτωπη με οργανωμένη αντίσταση, υποχωρεί. Από τηνάλλη η Γερμανία έχει στο παρελθόν ενεργήσει με τρόποκαταστροφικό για το ίδιο της το συμφέρον. Πρέπει να είμαστεέτοιμοι για όλα. Όμως να πω, κατηγορηματικά, ότι αν οιεταίροι μας είναι διατεθειμένοι να συνθλίψουν ένανπερήφανο ευρωπαϊκό λαό μόνο και μόνο επειδή, ωςπτωχευμένος, αρνείται κι άλλα δάνεια, τότε ας το κάνουν. Μεαυτό τον τρόπο ουσιαστικά θα δολοφονήσουν την ιδέα τηςΕυρώπης. Η υποταγή μας σε μια τέτοια Ευρώπη δεν συνάδειούτε με την ιστορία μας ούτε με την ευρωπαϊκή ιδέα.

Τι θα αντιμετωπίσειο ΣΥΡΙΖΑ

88 Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Είναι πρόδηλο πως κινούμαστεπρος γεγονότα πολύ μεγάλης ση-μασίας. Όσο κι αν οι λέξεις έχουν

φθαρεί, το να μιλάμε για ιστορικής καιπαγκόσμιας επίδρασης αναμενόμενεςεξελίξεις είναι δικαιολογημένο. Ηισχυρή πιθανότητα μια ριζοσπαστικήαριστερή δύναμη να αναλάβει σε μιαχώρα της ευρωζώνης την διακυβέρνηση,επιδιώκοντας να εφαρμόσει ένα πρό-γραμμα ανατροπής της λιτότητας καιανάσχεσης της –προληπτικής;- ταξικήςαντεπανάστασης, που εκτυλίσσεται στηνήπειρό μας με εργαλείο την καπιταλι-στική κρίση, συνιστά εξέλιξη καθορι-στική για το μέλλον των ευρωπαϊκώνλαών –όχι μόνο του ελληνικού.

Κι αυτό γίνεται όλο και περισσότεροκατανοητό από φίλους και εχθρούς. Ημυστική βοή των πλησιαζόντων γεγονό-των, για να θυμηθούμε τον Καβάφη,ακούγεται όλο κι εντονότερα. Γι’ αυτόκιόλας «αυτοί» κάνουν τόσο θόρυβο.Επιχειρούν να κάνουν την ελπίδα τρόμοή, αν όχι αυτό, γελοία προσμονή μιας,μεταμφιεσμένης σε ανατροπή, συνέχειαςυπό την επίβλεψη μιας «ώριμης και λο-γικής» κυβερνητικής δύναμης. «Αυτοί»κάνουν αυτό κι άλλα πολλά και θα κά-νουν ακόμη περισσότερα. ∆ιαθέτουναπείρως περισσότερους πόρους καιόπλα από εμάς.

Τα καλά νέα είναι πως κι εμείς έχουμεόπλα, που αν αξιοποιηθούν κατάλληλαμπορούν να αποδειχτούν αποτελεσματι-κότερα από τα πολύ ισχυρότερα, καταρ-χήν, των αντιπάλων. Τι να κάνουμε, λοι-πόν; .

1Να σεβόμαστε τη «γραμμή». Που ση-μαίνει να μένουμε πιστοί, ακόμη και

στις διατυπώσεις, σε ό,τι συλλογικάέχουμε αποφασίσει σε Συνέδρια, Συνδια-

σκέψεις και κομματικά όργανα. Είναιαποδεδειγμένο πως όποτε το κάνουμε τααποτελέσματα μας δικαιώνουν. Ενώ, αν-τίθετα, κάθε φορά που κάποιος από μαςλειτουργεί στη βάση του «έχω μια ιδέα»παρέχεται χρυσή ευκαιρία στη δεξιά ναμας κάνει φύλλο και φτερό. Πράγμαπου, πέρα από τα προφανή, είναι και εν-τελώς άδικο για τα μέλη μας.

2Να εξηγούμε συνεχώς τι είναι αυτόπου έχουν να κατακτήσουν άμεσα οι

«μικροί» άνθρωποι με μια κυβέρνησητης Αριστεράς. Αυτή η ατζέντα είναι πουμας δίνει μεγάλο πλεονέκτημα, όπωςπολύ καλά έδειξε η περίοδος, που ακο-λούθησε την παρουσίαση του «μικρούπρογράμματος» της Θεσσαλονίκης. Γιατίαυτό που θα καθορίσει την έκβαση τηςμεγάλης σύγκρουσης που έρχεται είναι ηδυνατότητα μιας κυβέρνησης της Αρι-στεράς, ήδη από την αρχή, να κάνειπράγματα. Η καθολική και απροϋπόθετηπρόσβαση όλου του πληθυσμού στα δη-μόσια αγαθά –νερό, ηλεκτρικό, στέγη,τροφή, υγεία, εκπαίδευση, η εγγύησηπως καμιά οικογένεια στην επικράτειαδεν θα είναι χωρίς εισόδημα, η αποκατά-σταση των εργασιακών δικαιωμάτων καιτων κατώτατων μισθών, η επαναφοράτης ασφάλειας στους απλούς ανθρώ-πους πως δεν θα τους έρχεται μια νέα κε-ραμίδα κάθε μέρα είναι τέτοια πράγματα,όσα δηλαδή έθεσε σε πρώτο πλάνο ηΘεσσαλονίκη. Και είναι ανόητος, όποιοςτα θεωρεί λίγα. Στην τωρινή στιγμή τουκαπιταλισμού, η διασφάλισή τους μπο-ρεί να σημάνει επαναστατικούς μετα-σχηματισμούς, στο μέτρο που κάνει απτόαυτό που έχουν να υπερασπιστούν οι ερ-γαζόμενοι και οι φτωχοί, δίνοντάς τουςέναν πολύ πρακτικό λόγο για να εμπλα-κούν, να αντισταθούν και να επεκτείνουν

3Να μην ξεχνάμε το «μεγάλο πρό-γραμμα». Συχνότατα υποκύπτουμε

στη μονοθεματική συζήτηση περί «δια-πραγμάτευσης» και, μάλιστα, με τουςόρους του αντιπάλου. Έτσι, αναλώνον-ται σύντροφοι να εξηγούν πόσο καλύτε-ροι διαπραγματευτές θα είμαστε εμείς,ενώ η συμφωνημένη συνεδριακά γραμμήείναι πως οι κυβερνητικοί δεν είναικακοί στη διαπραγμάτευση. Βρίσκονταιστην ίδια πλευρά του τραπεζιού, σύμμα-χοι με τους ευρωπαίους «εταίρους» στηνταξική εξόντωση των φτωχών και τωνμισθωτών. Το μεγάλο πρόγραμμα, λοι-πόν, πρέπει να λέγεται ολόκληρο στιςβασικές του γραμμές:

Ριζική αναδιανομή εισοδήματος καιπλούτου υπέρ των κατώτερων τάξεων

Κατάργηση των μνημονίων, αναδια-πραγμάτευση σχετικά με το δημόσιοχρέος με στόχο διαγραφή του μεγαλύτε-ρου μέρους. Σταμάτημα της λιτότητας

Κοινωνικοποίηση –με εργατικόέλεγχο- των τραπεζών και στρατηγικώνεπιχειρήσεων

Παραγωγικός μετασχηματισμός μεγνώμονα τις ανάγκες των πολλών

4Να συνεχίσουμε να πολιτευόμαστεστη βάση του συνθήματος «ή εμείς ή

αυτοί». Αυτό που έκανε τον ΣΥΡΙΖΑ αλη-θοφανή εναλλακτική είναι το ό,τι, σε μιαστιγμή πρωτοφανούς ιστορικά όξυνσηςτης ταξικής επίθεσης στις κατώτερες τά-ξεις και στους απλούς ανθρώπους, έθεσετις σωστές διαχωριστικές γραμμές. Πουπάει να πει πως ήταν η ταξική πάλη καιοι ανάγκες των εκμεταλλευόμενων που«επέλεξαν» τη ριζοσπαστική Αριστερά,για να ηγηθεί στην κοινωνική άμυνα καιστην προσπάθεια για αντεπίθεση. Το «ήεμείς ή αυτοί» υπήρξε ο οδοδείκτης στηνπορεία εκτίναξης του ΣΥΡΙΖΑ θέτονταςακριβώς τις κατάλληλες διαχωριστικές:το «εμείς» της διάζευξης ήταν «εμείς, οιαπλοί άνθρωποι», «εμείς, οι εκμεταλ-λευόμενοι», «εμείς, που σημαίνει εσείς»και το «αυτοί» σήμαινε τους εκμεταλ-λευτές και τους πολιτικούς τους εκπρο-σώπους.

5Να επιμείνουμε στο ηθικό πλεονέ-κτημα. Η δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ στη-

ρίχθηκε κατεξοχήν στο «άλλο» πουέφερε, στην πεποίθηση πως είναι όχιμόνο εκτός συστήματος, αλλά και ριζικάαντισυστημικός. Που σημαίνει πως οικαθαρές διαχωριστικές δεν αφορούνμόνο κοινωνικές κατηγορίες, αλλά καιπολιτικούς οργανισμούς, πρόσωπα καιπρακτικές, που σημαίνει βίους και πολι-τείες. Που σημαίνει, δηλαδή, πως στιςπολιτικές μας συμμαχίες δεν χωρούνόσοι στήριξαν ασμένως την τρικομμα-τική βοηθώντας καθοριστικά την καθό-λου δεδομένη αρχικά μακροημέρευσήτης, ούτε υποστηρικτές και εφαρμοστέςτων δολοφονικών μνημονιακών πολιτι-κών και από υπουργικές θέσεις ακόμη.Όπως δεν χωρούν πρώην και νυν παρά-γοντες βουτηγμένοι στον πελατειασμόκαι στη διαπλοκή, συνδικαλιστικά απο-λιθώματα οριστικά προγραμμένα στη συ-νείδηση του κόσμου και τοπικά «στε-λέχη» με προσωπικά δίκτυα και περίερ-γες άκρες. Όλα αυτά θα δημιουργούσαναίσθημα έντονης αποφοράς στους μεγά-λους αριθμούς ανθρώπων που ξέρουνκαλά και δεν αντέχουν πλέον το παραμι-κρό παρατράγουδο. Ακόμη και η υπό-νοια, έστω κι αν τίποτε σχετικό δεν συμ-βαίνει, θα ήταν αρκετή να αποβεί έωςκαι καταστροφική και στην εκλογικήμας προσπάθεια.

6Να σκεφτόμαστε και να πράττουμεστρατηγικά. Θέλω να πω, να μην πέ-

φτουμε ποτέ στον συνήθη και εύκολοπολιτικισμό. Η πολιτική είναι πράγματιδιαχείριση της συγκυρίας. Η αριστερήπολιτική, όμως, είναι συγκεκριμένη δια-χείριση της συγκυρίας, άδραγμα του χρό-νου, ώστε να γίνει πράξη η ικανοποίησητων κοινωνικών αναγκών και η χειραφέ-τηση των πολλών. Οτιδήποτε υποσκά-πτει αυτήν την επιδίωξη, όσο ευφυές τα-κτικά, επιτακτικά επιβαλλόμενο ή και«μαγικό» κι αν εμφανίζεται, βλάπτει ανε-πανόρθωτα το εγχείρημα. Να σκεφτόμα-στε και να πράττουμε στρατηγικά σημαί-νει πως το κάνουμε «από την οπτικήγωνία του κομμουνισμού», εδώ και τώρα.Πράγμα που, αν και σε αρκετούς φαίνε-ται ηθικισμός, περιοριστική επιλογή ήκαι έλλειψη αντίληψης των «προτεραι-οτήτων» ισχυρίζομαι πως είναι ακριβώςτο αντίθετο. Γιατί, εκτός όλων τωνάλλων, υπάρχει και το δεδομένο πως, σεχίλιες περιπτώσεις στην ιστορία, «πραγ-ματιστικές» πολιτικές, που με τους δι-κούς τους όρους εμφανίζονταν ως άμεσαπετυχημένες, ακύρωσαν στην πραγματι-κότητα τις δυνατότητες ενός ριζικού με-τασχηματισμού, που θα μπορούσαν νααναπτυχθούν με ένα άλλο σύνολο πρα-κτικών. Στην περίπτωσή μας, πάντως,θεωρώ πως δεν ισχύει ούτε το επιχεί-ρημα της άμεσης αποτελεσματικότητας:πολιτικές εικαζόμενες ως «πραγματιστι-κές» είναι εντελώς έξω από την πραγμα-τικότητα, ένας «ρεαλισμός» εκτός τόπουκαι χρόνου.

7Τελευταίο, αλλά κάθε άλλο παράέσχατο: Βασική προϋπόθεση, για να

κερδηθεί το μεγάλο στοίχημα της ανα-τροπής, είναι ο ενθουσιασμός και τοφρόνημα για το δίκαιο των αγώνων, γιατην αναγκαιότητα των ρήξεων. Αυτός οενθουσιασμός και αυτό το φρόνημα, νο-μίζω, πως εξαρτάται καθοριστικά καιαπό την «αισθητική», δηλαδή τον πολι-τισμό του εγχειρήματος. Όλα όσα ανα-πτύχθηκαν στα προηγούμενα έξι σημείααφορούν πρωταρχικά και αυτό το ζή-τημα.

Χρήστος Λάσκος, μέλος ΚΕ ΣΥΡΙΖΑ

Τι να κάνουμε“Εμείς”, “αυτοί” και εφτά σκέψεις για το πως να νικήσουμε

Να μέ νου με πι στοί, α κό -μη και στις δια τυ πώ -σεις, σε ό,τι συλ λο γι κάέ χου με α πο φα σί σει σεΣυ νέ δρια, Συν δια σκέ -ψεις και κομ μα τι κά όρ -γα να. Εί ναι α πο δε δειγ -μέ νο πως ό πο τε το κά -νου με τα α πο τε λέ σμα ταμας δι καιώ νουν. Ενώ, α -ντί θε τα, κά θε φο ρά πουκά ποιος α πό μας λει -τουρ γεί στη βά ση του“έ χω μια ι δέ α” πα ρέ χε -ται χρυ σή ευ και ρία στηδε ξιά να μας κά νει φύλ -λο και φτε ρό.

“

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014 99ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ηανακοίνωση της διαδικασίαεκλογής Προέδρου της ∆ημοκρα-τίας αρκούσε για να «διασπάσει»

τα δύο κόμματα της συγκυβέρνησης. ΣτοΠαΣοΚ είναι ήδη έτοιμο το νέο κόμματου Γ. Παπανδρέου, περιμένουν απλώςτην επίσημη εμφάνισή του, ενώ στη Ν∆είναι φανερό ότι υπάρχει αυτονόμησητων λεγόμενων «Μητσοτακικών». Τηνίδια ώρα το Χαϊκάλης – gate «αναγκά-ζει» το πολιτικό σύστημα να [ξανα] ανα-καλύψει τη διαφθορά και τις κασέτες,που, πλέον, σήμερα έχουν αντικαταστα-θεί από τα DVD –«έπεσαν από τα σύν-νεφα», παρά το ότι μήνες τώρα πλήθοςδημοσιευμάτων μιλούν περί «κουμπαρά-δων».

∆ιπλός στόχος

Το Μαξίμου έχει επιλέξει το δρόμο τηςκάλπης. Το σύστημα θέλει εκλογές, όχι,όμως, και τη συντριβή του. Ο Αντ. Σαμα-ράς γνωρίζει ότι με μια «μικρή ήττα»,μπορεί να ελπίζει στην επόμενη μέρα.Ότι, δηλαδή, θα παραμείνει στην ηγεσίατης Ν∆ και δεν θα αποτελέσει σύντομη«παρένθεση». Το τι, βέβαια, σημαίνει«μικρή ήττα» εξαρτάται και από τα πο-σοστά του ΣυΡιζΑ, αν δηλαδή θα έχει αυ-τοδυναμία ή όχι. Το σύστημα γνωρίζειακόμα ότι πρώτο κόμμα θα είναι ο Συ-ΡιζΑ και, τι πιο λογικό, θα είναι η επό-μενη κυβέρνηση.

Ο στόχος των εκλογών, λοιπόν, απότην πλευρά του Μαξίμου, είναι διπλός.Εκτιμά ότι η Ν∆ σήμερα μπορεί να ηττη-θεί «ελεγχόμενα» και να παραμείνει στοπαιχνίδι, ενώ, όπως χαρακτηριστικάλένε στο Μαξίμου, ο ΣυΡιζΑ, ως κυβέρ-νηση, θα αναγκαστεί να «βραχεί» με τηντρόικα –να εμπλακεί, δηλαδή, σε συζη-τήσεις μαζί της. Με αυτή τη λογική τοΜαξίμου επέλεξε, ως κεντρική τακτική,την στρατηγική της πόλωσης, την μετω-πική σύγκρουση με τον ΣυΡιζΑ –θυμί-ζουμε τις δηλώσεις στελεχών της Ν∆ γιαbank run, τα άδεια ΑΤΜ, το «δεν θαυπάρχουν χρήματα για συντάξεις και μι-σθούς», την έξοδο από το ευρώ. Το Gre-xit, όπως μας πληροφορούσε προσφά-τως ο ίδιος ο πρωθυπουργός, θα απο-φευχθεί μόνο αν παραμείνει στην πρω-θυπουργία, καθώς τότε θα συνεχιστεί «ηροή της απαραίτητης βοήθειας προς τηνΕλλάδα» [Die Welt, 17.12.14].

Ο Αντ. Σαμαράς εκτιμά πως με τηστρατηγική τής μετωπικής σύγκρουσης

η Ν∆ θα αυξήσει τη συσπείρωσή της [οιτελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ένα«μικρό κλείσιμο» της ψαλίδας που,όμως, όπως θα αποδειχθεί στη συνέχεια,είναι ευκαιριακή], ενώ υπάρχει η εκτί-μηση πως έτσι η Ν∆ θα διεμβολίσει καιτους ΑνΕλ του Π. Καμένου, όπως έγινεμε τη διάλυση του ΛαΟΣ του Γ. Καρα-τζαφέρη.

Στα «δύο» η Ν∆

Εκλογές, όμως, για ευνόητους λόγους,δεν θέλουν η Ντ. Μπακογιάννη και οι λε-γόμενοι «μητσοτακικοί» βουλευτές -οΚων. Μητσοτάκης φέρεται να προκρίνειως λύση για να μην έρθει ο ΣυΡιζΑ στηνεξουσία, κυβέρνηση εθνικής ενότητας μετην Ντ. Μπακογιάννη σε σημαντικόρόλο. Με μετωπική σύγκρουση και άμε-σες εκλογές δεν συμφωνούν και αρκετοί«καραμανλικοί» βουλευτές, παρότι ο Στ.∆ήμας ήταν επιλογή του Κ. Καραμανλή,και πιέζουν τον Αντ. Σαμαρά να ορίσει,μονομερώς, εκλογές την άνοιξη ή τοφθινόπωρο, με την ελπίδα ότι μπορεί νασυσπειρωθούν ανεξάρτητοι βουλευτές.

∆εν είναι τυχαία, λοιπόν, η δήλωση τηςΝτ. Μπακογιάννη που αμέσως μετά τηνπρώτη ψηφοφορία τόνισε ότι «το αποτέ-λεσμα είναι κατώτερο από αυτό που πε-ρίμενα. Πιστεύω ότι πρέπει να αναλά-βουν πρωτοβουλίες ο κ. Σαμαράς και οκ. Βενιζέλος για να αλλάξει η κατά-σταση». ∆ήλωση που «δείχνει» ως υπεύ-θυνους για το αποτέλεσμα τους δύο «συ-νεταίρους». Τις τελευταίες ημέρες, πάν-τως, βλέπουμε να έχει ενεργοποιηθεί καιο Κων. Μητσοτάκης, ο οποίος και προ-σπάθησε να πείσει τον Π. Καμένο ναστηρίξει την εκλογή προέδρου ή άλληλύση –συναντήθηκε, μάλιστα, μαζί τουμία μόλις ημέρα πριν βγει στον αέρα ηκαταγγελία εξαγοράς του Π. Χαϊκάλη.

Ποιον βολεύει;

Η πρώτη αντίδραση στο Χαϊκάλης-gate ήταν ότι «βολεύει» τον ΣυΡιζΑ,καθώς επηρεάζει αρνητικά την εκλογήτου Προέδρου της ∆ημοκρατίας. Καιαυτό είναι σωστό, καθώς «κόβει» ψή-φους που θα μπορούσαν να πάνε υπέρτου προέδρου. Όμως πρόεδρος δεν θαεκλεγόταν, ανεξάρτητα από τις καταγγε-λίες Καμένου – Χαϊκάλη! ∆εν έβγαιναν οιψήφοι ακόμα και αν ψήφιζαν όλοι οιανεξάρτητοι βουλευτές. Άλλωστε τοαποτέλεσμα της πρώτης ψηφοφορίας,

μόλις 160 ψήφοι, ήταν αποκαρδιωτικόαλλά και αποτρεπτικό, ταυτόχρονα, γιαόποιον ήθελε να «παίξει» με την εκλογή.

Ήταν δεδομένο, λοιπόν, ότι πρόεδροςδεν εκλέγεται και οι πιέσεις ήταν αμφίρ-ροπες: είτε για εκλογές, είτε για κυβέρ-νηση εθνικού σκοπού με άλλον πρωθυ-πουργό, μόνη λύση για να μη δουν τονΣυΡιζΑ στο Μαξίμου, όπως υποστηρί-ζουν, ακόμα και τώρα, στελέχη της Ν∆.Σε περίπτωση κυβέρνησης με κάποιον«Πικραμένο» ως πρωθυπουργό ο Αντ.Σαμαράς έμπαινε οριστικά στο χρονον-τούλαπο, ήταν το οριστικό τέλος, στηνόποια πολιτική του καριέρα. Μόνη του[προσωπική] ελπίδα, που «πλασάρεται»ως αντίδοτο στην επερχόμενη ήττα –πουεκτιμούν ότι σήμερα θα είναι μικρή καιαύριο συντριβή-, είναι να προσπαθήσεινα εγκλωβίσει τον ΣυΡιζΑ, προκειμένουνα αποτελέσει ένα «μικρό διάλειμμα –η«αριστερή παρένθεση». Και αυτό ελπίζειότι θα συμβεί με εκλογές σήμερα, τώρα!.

∆είχνουν ΣυΡιζΑ!...

∆εν είναι, λοιπόν, λίγοι όσοι εκτιμούνότι η καταγγελία Χαϊκάλη -με τους ρυθ-μούς που κινείται η δικαστική εξουσίααφήνονται πολλά χρονικά αλλά και ερ-μηνευτικά παράθυρα- θα λειτουργήσεισυσπειρωτικά ως προς τη Ν∆. Και, πιθα-νόν, να δούμε ακόμα και επαναπατρισμόστη Ν∆ κάποιων ανεξάρτητων βουλευ-τών που θα θέλουν να «προστατευθούν»από δηλώσεις τύπου Οδ. Βουδούρη καιΘ. Παραστατίδη -παρότι στην ανακοί-νωσή τους αναφέρουν ότι το «ναι» δενσυναρτάται υποχρεωτικά με χρηματισμό,αφήνουν να εννοηθεί ότι μπορεί να χρη-ματίστηκαν οι τέσσερις βουλευτές πουψήφισαν υπέρ του προέδρου! Και τουςκαλούν να απόσχουν από την επόμενηψηφοφορία μέχρι να ξεκαθαριστεί ησκιά. Αναφέρουν, μάλιστα, ότι υπάρχουνσκιές για όσους άλλαξαν στάση από τονπροϋπολογισμό μέχρι την πρώτη ψηφο-φορία για την εκλογή Προέδρου της ∆η-μοκρατίας.

Παράλληλα το σύστημα –το οποίουπηρετεί ο Αντ. Σαμαράς- θα προσπαθή-σει να εμπλέξει τον ΣυΡιζΑ με την…«κόπρο του Αυγείου». Ήδη το «παιχνίδι»ανοίγεται, ο Αντ. Σαμαράς μήνυσε τονΠ. Χαϊκάλη, ενώ ο Α. Παπαμιμίκος κάνειλόγο για «στημένη προβοκάτσια», με τονΣυΡιζΑ να απαντά «φωνάζει ο κλέφτηςγια να φοβηθεί ο νοικοκύρης». Η Άννα

Μισέλ Ασημακοπούλου, μάλιστα, έχειβγάλει και ετυμηγορία πριν καν ασχολη-θεί ουσιαστικά με το θέμα ο εισαγγε-λέας! Πρόκειται για «παρωδία», υποστη-ρίζει, στην οποία εμπλέκεται ο ΣυΡιζΑ!Μια «ομάδα σκευωρών», σημειώνει στηνανακοίνωσή της, «προσπαθούν να εκ-βιάσουν […] και να προκαλέσουν πολι-τική ανωμαλία». Και κατηγορεί ευθέωςτον ΣυΡιζΑ ότι λειτουργεί σε «συμμαχία»με τους ΑνΕλ. Την ίδια ώρα η πλειοψη-φία των συστημικών μέσων ενημέρωσηςκάνει ό,τι μπορεί για να εμπλέξει τον Συ-ΡιζΑ…

Ο Π. Καμένος δεν ήρθε σήμερα στηνπολιτική –έχει ιστορία. Και αν ο λαϊκι-σμός του ή οι καταγγελίες του περί «ψε-κασμών» αντιμετωπίζονται ως γραφικές,το τελευταίο διάστημα έχουν πυκνώσειοι καταγγελίες για χρηματισμό βουλευ-τών του –κάτι που δεν μπορεί να απο-δειχθεί, όπως ο ίδιος υποστηρίζει. Η αρι-στερά δεν χρειάζεται να ταυτίζεται μαζίτου, να υιοθετεί τις καταγγελίες του,όπως σωστά κράτησε αποστάσεις ο Αλ.Τσιπράς με δήλωσή του –«θα δούμε τιςκαταγγελίες και θα τις εκτιμήσουμε σεκάθε περίπτωση η χώρα πρέπει να βγειαπό το βούρκο».

Θόδωρος Μιχόπουλος

∆ΥΟ ΚΟΜΜΑΤΑ, ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ

Στήνει κάλπες το Μαξίμου* Εγκαταλείπει την προσπάθεια για εκλογή προέδρου ο Αντ. Σαμαράς* Ποιο κόμμα ευνοείται από τις καταγγελίες Χαϊκάλη - Καμένου

Το σύστημα –το οποίο υπηρετεί ο Αντ. Σαμαράς-θα προσπαθήσει να εμπλέξει τον ΣυΡιζΑ με την…“κόπρο του Αυγείου”. Ήδη το “παιχνίδι” ανοίγεται,ο Αντ. Σαμαράς μήνυσε τον Π. Χαϊκάλη, ενώ

ο Α. Παπαμιμίκος κάνει λόγο για “στημένη προβο-κάτσια”, με τον ΣυΡιζΑ να απαντά “φωνάζει ο κλέ-φτης για να φοβηθεί ο νοικοκύρης”. Η Άννα ΜισέλΑσημακοπούλου, μάλιστα, έχει βγάλει και ετυμηγο-ρία πριν καν ασχοληθεί ουσιαστικά με το θέμαο εισαγγελέας!

“Το

υ ΑΛ

ΤΑΝ

από

τη

ΒΑΒΕ

Λ

1100 Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου

Ηγερμανική Βουλή ενέκρινε τε-λικά την περασμένη Πέμπτη τηνπαράταση του δίμηνου προγράμ-

ματος για την Ελλάδα. Αυτό ουσιαστικάδεν της κόστισε κάτι, ενώ, ταυτόχρονα,εγγυάται τη συνέχιση της λιτότητας, του-λάχιστον για ένα ακόμα δίμηνο.

Στη σχετική συζήτηση ο γερμανόςυπουργός Οικονομικών ισχυρίστηκε ότιη πολιτική των μνημονίων έχει αρχίσεινα αποδίδει καρπούς και για πολλοστήφορά ζήτησε τη συνέχισή της. Αντίθετα,ο εκπρόσωπος της «Αριστεράς» πουπήρε το λόγο, Ντίτμαρ Μπάρτς, αποκά-λεσε «κυνικές» τις δηλώσεις του Βόλφγ-κανγκ Σόιμπλε, λέγοντας πως στην Ελ-λάδα της «προσαρμογής» μειώθηκανκατά 40% οι συντάξεις, αυξήθηκαν κατά45% οι αυτοκτονίες, ενώ πάνω από το50% των νέων είναι άνεργοι.

Τα στοιχεία αυτά δεν έκαναν, πάντως,να ιδρώσει το αυτί κανενός Χριστιανο-δημοκράτη ή Σοσιαλδημοκράτη ή Πρά-σινου βουλευτή. Το Βερολίνο έχει καιπολλές χριστουγεννιάτικες αγορές στηνπεριοχή γύρω από το Ράιχσταγκ και οιδιακοπές είναι σε απόσταση αναπνοής.Άρα όλοι βιάζονταν να τελειώνουν μεμια τυπική εκκρεμότητα. Έτσι και αλ-λιώς, όλοι στη Γερμανία έχουν καταλά-βει ότι η Ελλάδα θα τους απασχολήσειουσιαστικά από το νέο χρόνο και μετά.

Η αποτυχία της συγκυβέρνησης στηνΑθήνα να εκλέξει πρόεδρο της ∆ημο-κρατίας θεωρείται σχεδόν δεδομένη,μετά και το αποτέλεσμα της περασμένηςΤετάρτης και στο περιβάλλον της καγ-κελαρίου Μέρκελ ετοιμάζονται ήδη γιατο ενδεχόμενο μιας αριστερής κυβέρνη-σης. Οι κραυγές και τα κατευθυνόμεναδημοσιεύματα σαν αυτό της περασμένηςΤρίτης με τους ανεπίσημους «κύκλους»,που επικαλείτο η βαθιά συντηρητική «ντιΒελτ» είναι η μια όψη του νομίσματος. Ηάλλη λέει ότι δεν είναι καλό να εκδηλώ-νεται τόσο ανοικτά και τόσο «επιθετικά»η δυσαρέσκεια για την θεωρούμενη ωςπολύ πιθανή νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλο-γές. Κι αυτό γιατί αφενός αυτό θα εμπο-δίσει τις όποιες επαφές της επόμενηςμέρας και αφετέρου γιατί έτσι και αλ-λιώς στην καγκελαρία είχαν καταλήξειπια στο συμπέρασμα ότι ο «παντοτινάπρόθυμος» κύριος Σαμαράς δεν είναι σεθέση πλέον να υλοποιήσει αυτά που τους

είχε κατά καιρούς υποσχεθεί.

Πλειοψηφούν οι οπαδοίτων καθαρών λύσεων

Τα σενάρια, που έχουν κατά καιρούςακουστεί για μεταβατικές κυβερνήσεις«ειδικού σκοπού» δεν έχουν και πολλούςοπαδούς. Αφενός ακόμα και αν οι εκλο-γές μετατίθεντο για το φθινόπωρο «οιΈλληνες πάλι σε προεκλογική περίοδοθα έμπαιναν» λένε κάποιοι σαρκαστικάκαι προσθέτουν ότι «και ο Σαμαράς εδώκαι ένα χρόνο σχεδόν μας έλεγε ότι ταχέρια του είναι δεμένα, επειδή τον πιέζειη αντιπολίτευση με αφορμή την προ-εδρική εκλογή». Ειδικά στην προτελευ-ταία επίσκεψη του Ελληνα πρωθυπουρ-γού στο Βερολίνο, η Ανγκέλα Μέρκελσχεδόν τον «παρακαλούσε» να της πα-ρουσιάσει κάποιο επίτευγμά του για ναμπορέσει να το «πουλήσει» και αυτή στοεκλογικό της σώμα. Από την άλλη, σκέ-φτονται στο γερμανικό υπουργείο Εξω-τερικών ότι δεν μπορεί να υπάρξει κά-ποια σοβαρή συμφωνία, από τη στιγμήπου δεν θα έχει την έγκριση και της αν-τιπολίτευσης και θα τεθεί υπό αίρεσηύστερα από μερικούς μήνες. Έτσι, ηπλάστιγγα φαίνεται να γέρνει προς όφε-λος των άμεσων και καθαρών λύσεων.Το δημοσίευμα του πρακτορείου Ρόιτερςπου αποδίδει στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλετην εκτίμηση ότι η επίσπευση των προ-εδρικών εκλογών στην Ελλάδα «δεν

ήταν μια κακή επιλογή» σε αυτό τοπνεύμα πρέπει να διαβαστεί.

Οι επιθέσεις στον Ντράγκι

Η ελληνική υπόθεση θα μπορούσε νααποτελέσει και ένα επιπλέον χαρτί στοσκληρό πόκερ, που όλοι περιμένουν ότιθα παιχτεί στις αρχές του 2015 μεταξύτου Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και του προ-έδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι. Την πε-

ρασμένη Πέμπτη, η άκρως νεοφιλελεύ-θερη «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε» είχεκεντρικό σχόλιο με τίτλο «Η ΕΚΤ στονΡουβίκωνα» και προειδοποιούσε ότι αν οΕυρωπαίος Κεντρικός Τραπεζίτης υλο-ποιήσει τα σενάρια, που μιλούν για μα-ζική αγορά κρατικών τίτλων των χωρώντης Ευρωζώνης, μέχρι και του ποσού του1 τρισ. ευρώ, τότε θα έχει παραβιάσειόλες τις συνθήκες και θα έχει αλλάξει τοχαρακτήρα της Ευρωζώνης χωρίς καμιάδημοκρατική νομιμοποίηση. Το άρθροδεν θα μπορούσε να είναι πιο σκληρό καιδείχνει μια ιδέα για τη σφοδρότητα τηςαντιπαράθεσης, που όλοι προβλέπουνότι θα ακολουθήσει. Το κεντρικό γερμα-νικό επιχείρημα εναντίον της ποσοτικήςχαλάρωσης, είναι ότι το κόστος της θαήταν δυσβάσταχτο, το αποτέλεσμά τηςμηδαμινό και η ψυχολογική της επί-πτωση θα ήταν να εγκαταλείψουν χώρεςμε μεγάλα χρέη, όπως η Ιταλία, κάθε με-ταρρυθμιστική σκέψη. Θα έλεγε κανείςότι το σχόλιο της «Φράνκφουρτερ Αλγ-κεμάινε» κινείται στα όρια της απειλής,αφού συνεχίζει γράφοντας ότι «οΝτράγκι κινείται πάνω σε λεπτό πάγο»αφού το διευθυντήριο της ΕΚΤ παραμέ-νει βαθιά διχασμένο σε σχέση με τα σχέ-δια του και ο πρόεδρος της Μπούντε-σμπανκ Γιενς Βάιντμαν, εξακολουθεί νατου πατάει το φρένο. Οι Γερμανοί φο-βούνται ακόμα ότι μια «ποσοτική χαλά-ρωση» θα μπορούσε να κλονίσει την εμ-πιστοσύνη των αγορών και στη δική τουςοικονομία. Συνεπώς κατά το συντηρη-τικό Τύπο, που ασχολείται συχνά με τοζήτημα, η κυβέρνηση θα πρέπει να ακού-σει τον Βάιντμαν και να στείλει σήμα στοΝτράγκι, ότι δε μπορεί να υπερβεί τιςαρμοδιότητές του.

Η παρέμβαση του ...Bloomberg

Βεβαίως στην τράπεζα, που παραδο-σιακά εμπιστεύονται σαν «Θεά» τους οιΓερμανοί αλλά και στο επιτελείο του κυ-ρίου Σόιμπλε δεν άρεσαν καθόλου οιεκτιμήσεις του πρακτορείου Bloombergότι «η Ευρώπη θα πρέπει να αλλάξει πο-λιτική απέναντι στην Ελλάδα αναγνωρί-ζοντας την πολιτική πραγματικότητα,δηλαδή ότι καμία ελληνική κυβέρνησηδεν μπορεί να επιβάλλει περισσότερη λι-τότητα στους Ελληνες» ανεξάρτητα απότο «χρώμα» και τον ιδεολογικό προσα-νατολισμό της. Όχι ότι δεν το γνώριζαναλλά είναι συνηθισμένοι να το ακούναπό «αντιπάλους τους» και όχι από «έγ-κυρους οικονομικούς αναλυτές». Όπωςδεν άρεσε καθόλου η παρατήρηση τουBloomberg, ότι δηλαδή τα «δάνεια», πουέλαβε η Ελλάδα χρησιμοποιήθηκαν όχιμόνο για να σωθεί η ίδια από μια άτακτηχρεοκοπία, αλλά και για να διασωθούνγερμανικές και γαλλικές τράπεζες, οιοποίες είχαν στα χέρια τους ελληνικάομόλογα.

Όλα αυτά συνηγορούν στην εκτίμηση,ότι η Ελλάδα θα είναι πιθανά ένα μόνο«μέτωπο» στη μεγάλη μάχη του 2015 γιατην περαιτέρω πορεία της Ευρωζώνης.Το κατά πόσο αυτό το μέτωπο θα ανοί-ξει σε μια ευτυχή ή ατυχία συγκυρία δενείναι μόνο θέμα σύμπτωσης αλλά καιθέμα πολιτικών υπολογισμών. Και όπωςέχει φανεί μέχρι τώρα το δίδυμο Σαμαρά-Βενιζέλου προτίμησε να βιαστεί επιλέ-γοντας τη συγκυρία που θεωρεί ευνοϊκό-τερη για τα δικά της συμφέροντα και όχιαυτά της ελληνικής κοινωνίας.

Στο Βερολίνοβλέπουν... κάλπεςΚουρασμένο και αποδυναμωμένο θεωρούν τον Σαμαρά και θέλουν να διαπραγματευτούν με μια φρέσκιακυβέρνηση, στο πλαίσιο και της ευρύτερης σύγκρουσης γύρω από την “ποσοτική χαλάρωση”

Η αποτυχία της συγκυ-βέρνησης στην Αθήνα ναεκλέξει πρόεδρο της∆ημοκρατίας θεωρείταισχεδόν δεδομένη, μετάκαι το αποτέλεσμα τηςπερασμένης Τετάρτηςκαι στο περιβάλλον τηςκαγκελαρίου Μέρκελετοιμάζονται ήδη για τοενδεχόμενο μιας αριστε-ρής κυβέρνησης.

“

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014 1111∆ΙΕΘΝΗ

ΗΠΑ-Κούβα: Ιστορική καμπήστις σχέσεις των δύο χωρώνΗ ανακοίνωση σηματοδοτεί μια ιστορική καμπήμετά το εμπάργκο, την οικονομική ασφυξία πουείχαν επιβάλλει οι ΗΠΑ κατά της Κούβας. σελ. 15

Τάνια Γκονζάλες: Για μια συμμαχίατων χωρών της νότιας ΕυρώπηςΗ ευρωβουλευτής του Ποδέμος μιλά γιατο νέο σκηνικό που διαμορφώνεται στηνΕυρώπη. σελ. 13ΚΟΣΜΟΥ

Ο γύρος τού

Ημείωση των διεθνών τιμών τουπετρελαίου, ο περιορισμός τηςπρόσβασης των ρωσικών τρα-

πεζών και των μεγάλων επιχειρήσεωνστις διεθνείς χρηματαγορές λόγω τωνκυρώσεων, η αύξηση της ζήτησης συ-ναλλάγματος, στο τέλος του χρόνου,από ρώσικες τράπεζες και επιχειρή-σεις για πληρωμή δανείων και ομολό-γων και η απειρία της κεντρικής Τρά-πεζας της Ρωσίας οδήγησαν σε απανω-τές κερδοσκοπικές επιθέσεις εναντίοντου ρώσικου νομίσματος. Την περα-σμένη Τρίτη, η οποία ονομάστηκε«μαύρη Τρίτη», το ρούβλι κατρακύ-λησε φθάνοντας στην ισοτιμία 80 ρού-βλια/δολάριο και 100 ρούβλια τοευρώ. Για να περιοριστεί αυτή η ανεξέ-λεγκτη πορεία του ρουβλιού η Τρά-πεζα της Ρωσίας έριξε στην αγοράμέχρι στιγμής 4,8 δις δολάρια και αύ-ξησε το βασικό επιτόκιο με το οποίο ηκεντρική τράπεζα δανείζει τις ρώσικεςτράπεζες στο 17%.Οι κινήσεις αυτές,προσωρινά, μπορεί να συγκράτησαντην ελεύθερη πτώση του ρουβλιού, θαέχουν όμως παρενέργειες, οι κυριότε-ρες από τις οποίες θα είναι η αύξησητου πληθωρισμού και η μείωση τηςπρόσβασης των ρωσικών επιχειρήσεωνστον τραπεζικό δανεισμό, αφού τα επι-τόκια χορηγήσεων εκτινάχθηκαν πάνωαπό 20%.

Η συνέντευξη Πούτιν

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν είχε παλιότεραδηλώσει στη λέσχη «Βαλντάι» ότι «ηαρκούδα δε θα επιτρέψει να της χαλά-σουν τη φωλιά». Στη συνέντευξη πουπαραχώρησε, στις 18 ∆εκεμβρίου, σε1.259 εκπροσώπους μέσων μαζικήςενημέρωσης από τη Ρωσία και το εξω-τερικό, είπε χαρακτηρίζοντας τη στάσητης ∆ύσης απέναντι στη χώρα του, ότιόσο ήσυχη και αν είναι η αρκούδα θα

υπάρχουν αυτοί που τη θέλουν δεμένημε αλυσίδα. Αρχίζοντας, ο ρώσος πρό-εδρος ανέφερε, ότι η αξία του ρου-βλιού μειώνεται λόγω «εξωτερικών πα-ραγόντων» και ότι γίνονται συντονι-σμένες προσπάθειες εκ μέρους τηςκεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας καιτης κυβέρνησης για την αποκατάστασητου κύρους του ρώσικου νομίσματος.Η οικονομία της Ρωσίας θα πρέπει ναπροσαρμοστεί στις χαμηλές τιμές τουπετρελαίου, όσο αυτές θα ισχύουν,γιατί αναπόφευκτα θα υπάρξει ξανάάνοδος όταν η παγκόσμια οικονομίαξεφύγει από την ύφεση. Στη χειρότερηπερίπτωση η σημερινή κατάσταση θαδιαρκέσει δύο χρόνια. Οι μισθοί, οισυντάξεις και οι κοινωνικές δαπάνεςθα προσαρμοστούν στα νέα επίπεδατου πληθωρισμού. Η αύξηση του ρώσι-κου ΑΕΠ στο δεκάμηνο του 2014 ήταν1,7%. Η αύξηση της βιομηχανικής πα-ραγωγής ήταν 1,7%. Η ανεργία ήταν5,1%. Ο προϋπολογισμός για το 2014θα κλείσει με πλεόνασμα. Αυτά πουσυμβαίνουν στη ρώσικη οικονομία

αποτελούν ποινή, όχι τόσο για τηνΚριμαία, αλλά για την κυρίαρχη πο-λιτική της Ρωσίας. Η Μόσχα θεωρεί,ότι πρέπει να αποκατασταθεί ο ενι-αίος οικονομικός και πολιτικόςχώρος με την Ουκρανία. Αυτή η επι-θυμία για να υλοποιηθεί, θα πρέπεινα διακατέχει και τις δύο πλευρές. Ορώσος πρόεδρος συμπλήρωσε, ότιήταν ο εμπνευστής, μαζί με τον πρό-εδρο της Ουκρανίας Πέτρο Πορο-σένκο, των συνομιλιών του Μινσκ,οιοποίες πρέπει να συνεχιστούν, ενώ στοΚίεβο υπάρχουν και αυτοί που μιλούνγια πόλεμο. Οι χώρες της Ασίας καιτου Ειρηνικού αναπτύσσονται ιδιαί-τερα δυναμικά. Συχνά κατηγορείται ηΡωσία, ότι έχει κάνει στροφή προςανατολάς με την Ευρασιατική Οικονο-μική Συνεργασία, τα BRICS και την Οι-κονομική Συνεργασία της Σαγκάης. Ορώσος πρόεδρος δήλωσε, ότι υπάρ-χουν σε εξέλιξη πολλά πρότζεκτ καιάλλα που βρίσκονται στο στάδιο τουσχεδιασμού, με αυτές τις χώρες. Ιδιαί-τερα αναφέρθηκε στις σχέσεις της Ρω-

σίας με την Κίνας σε πολλούς τομείς,όπως η ενέργεια και η εξερεύνηση τουδιαστήματος Άλλωστε, όπως ανέφερε,και οι ΗΠΑ προσπαθούν να στραφούνανατολικότερα Σε μια προσπάθεια ναεπαναπατριστούν ρώσικα κεφάλαιαπου βγήκαν παράνομα στο εξωτερικό,δήλωσε ότι θα δοθεί αμνηστία αν επα-νακάμψουν και νομιμοποιηθούν.Αμνηστία επίσης θα δοθεί αν νομιμο-ποιηθούν κεφάλαια που βρίσκονταιστο εσωτερικό της χώρας και κινούν-ται στους τομείς της παραοικονομίας.Για τις στρατιωτικές δαπάνες είπε, ότιη Ρωσία δεν είναι επιτιθέμενη χώρα,αλλά αμυνόμενη. Από τη δεκαετία του‘90 η Ρωσία δεν πραγματοποιεί πτή-σεις των πολεμικών της αεροσκαφώνπάνω από άλλες χώρες, ενώ τα αερο-πλάνα των ΗΠΑ με πυρηνικά συνέχι-σαν να πετάνε. Αναρωτήθηκε τι δου-λειά έχουν οι αμερικανοί στρατιώτεςστην Ευρώπη. Αμερικανικές βάσειςυπάρχουν σ’ όλον τον κόσμο και οιστρατιωτικές δαπάνες των ΗΠΑ είναιδέκα φορές μεγαλύτερες από τις ρώ-σικες. ∆ήλωσε επίσης ,ότι οι σχέσειςμε την Τουρκία αν αναπτύσσονται σεπολλούς τομείς και ότι η Άγκυρα αρ-νήθηκε να συνταχθεί με τις δυτικές κυ-ρώσεις εναντίον της Ρωσίας, παρά τιςέντονες πιέσεις που δέχτηκε. Για τοκυπριακό δήλωσε τα παρακάτω: «Όσον αφορά την Κύπρο, προσπαθούμενα έχουμε ισορροπημένη θέση, να βρε-θεί λύση αμοιβαία επωφελής. Έχουμεκαλές σχέσεις με την Τουρκία και τηνΕλλάδα. Θα προσπαθήσουμε να προ-κύψει λύση χωρίς πίεση απ’ έξω. Νασυμφωνήσουν οι ίδιοι. Οι λύσεις απ΄έξω είναι βραχύβιες. Εμφανίζονταικοινά στοιχεία επικοινωνίας και θαπροχωρήσουμε περαιτέρω προς αυτήτην κατεύθυνση».

Μιχάλης Ρένεσης

ΚΟΣΜΟΥΗ μάχη με την αρκούδαθα είναι δύσκολη “Στη συνέντευξη που

παραχώρησε, οΒλαντιμίρ Πούτιν,στις 18 ∆εκεμβρίου,σε 1.259εκπροσώπους μέσωνμαζικής ενημέρωσηςαπό τη Ρωσία και τοεξωτερικό, είπεχαρακτηρίζοντας τηστάση της ∆ύσηςαπέναντι στη χώρατου, ότι όσο ήσυχη καιαν είναι η αρκούδα θαυπάρχουν αυτοί πουτη θέλουν δεμένη μεαλυσίδα.

Κατά την επίσκεψη του στην Ουάσινγκτον ο ουκρανόςπρόεδρος, Πετρο Ποροσένκο, δήλωσε ότι «με κου-βέρτες δεν κερδίζεται ο πόλεμος» θέλοντας να πείσει

το Κογκρέσο να εγκρίνει προμήθεια όπλων στην Ουκρανία. Ηαμερικανική κυβέρνηση υποσχέθηκε να δώσει συμβολικά γιατην ενίσχυση της ασφάλειας της Ουκρανίας μόνο 50 εκατ.δολάρια. Η αμερικανική κυβέρνηση προειδοποιεί τις αυτοα-νακηρυγμένες λαϊκές δημοκρατίες του Λουγκάνσκ και τουΝτονιέτσκ, ότι αν παραβιάσουν το στάτους-κβο στο Ντονμ-πάς, θα αναθεωρήσει τη στάση της και θα προχωρήσει στηνπρομήθεια οπλικών συστημάτων και πολεμικών αεροσκα-φών στην Ουκρανία. Ο υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας,Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε ότι κάτι τέτοιο θα αποτελέσειπράξη εχθρική εναντίον της Ρωσίας. Κάλεσε το Κίεβο νασταματήσει τις πολεμικές επιχειρήσεις, να καθίσει στο τρα-

πέζι των διαπραγματεύσεων με τους εκπροσώπους της Ανα-τολικής Ουκρανίας και να υλοποιήσει την συνταγματική με-ταρρύθμιση με τη συμμετοχή όλων των περιοχών και τωνπολιτικών δυνάμεων, όπως έχει υποσχεθεί από τον Απρίλιο.Να υπάρχει σεβασμός της ιδιαιτερότητας όλων των εθνικώνκαι θρησκευτικών ομάδων και των μειονοτήτων, σύμφωναμε τις αρχές του Συμβουλίου της Ευρώπης και του ΟΑΣΕ. Ναυπάρχει κατοχυρωμένο το δικαίωμα της γλώσσας. Να γί-νονται σεβαστές οι παραδόσεις και οι γιορτές των περιοχών.∆ε μπορεί να είναι, για παράδειγμα, εθνική γιορτή για τηνΑνατολική Ουκρανία τα γενέθλια των φασιστών Μπαντέρακαι Σουχέβιτς. Η Ρωσία φαίνεται πλέον να αποδέχεται ναμείνουν οι ανατολικές περιοχές στα όρια της Ουκρανίας μεκάποιο ειδικό στάτους, αρκεί να υπάρξουν εγγυήσεις, ότι θαγίνουν σεβαστά τα δικαιώματά τους. Οι δυτικοί δηλώνουν σεόλους τους τόνους, ότι η Ουκρανία χρειάζεται οικονομικήβοήθεια, αρκεί να μην την δώσουν αυτοί. Από το ∆ΝΤ ανα-κοινώθηκε, την προηγούμενη βδομάδα, ότι το έλλειμμα τουπροϋπολογισμού της Ουκρανίας θα είναι 15 δις δολάρια.Ποιος θα τα πληρώσει; Ο καθένας νίπτει τας χείρας του. Απότην άνοιξη οι ΗΠΑ είχαν υποσχεθεί 1 δις δολάρια δάνειοποσό που ακόμη να δοθεί. Το ∆ΝΤ συμφώνησε με την Ουκρα-νία, την ίδια περίοδο, δάνειο 17 δις δολάρια, αλλά μέχρι στιγ-μής έχει δώσει μόνο 4,6 δις. Το μόνο που κάνουν με σχετικήευκολία είναι οι κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας, οι οποίες μετη σειρά τους τροφοδοτούν την ύφεση, κυρίως στην Ευ-ρώπη.

•

Τι θα γίνειμε τηνΟυκρανία

1122 Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014∆ΙΕΘΝΗ

Επικαλούμενες «απειλές κατά τηςασφάλειας», Βρετανία και Κανα-δάς έκλεισαν τις πρεσβείες τους

στο Κάιρο, πριν δύο εβδομάδες. Η βρε-τανική πρεσβεία επαναλειτούργησε τηνΤρίτη, αλλά ο Καναδάς διατήρησε ταξι-διωτική οδηγία με έμφαση στα σύνοραμε την Λιβύη.

Στις αρχές του μήνα, ο πρόεδρος Αμ-πντέλ Φατάχ ελ-Σίσι είχε εκδώσει διά-ταγμα για ενίσχυση της ασφάλειας καιδημιουργία απαγορευμένων ζωνώνκατά μήκος των συνόρων με την Λω-ρίδα της Γάζας και με την Λιβύη.

Ταυτόχρονα με το κλείσιμο των πρε-σβειών και χωρίς «προβλήματα ασφα-λείας», Επιχειρηματική Αποστολή Υπο-δομών με αντιπρόσωπους εταιριών καιεπικεφαλής τον αναπληρωτή υφυ-πουργό Εμπορίου και ∆ιεθνών Συναλ-λαγών των ΗΠΑ, επισκέφθηκε την Αί-γυπτο.

Οι μέθοδοι ελ Σίσι

Η διαφοροποίηση των ΗΠΑ από τις«πιστές» Βρετανία και Καναδά απέ-ναντι στη «διασωθείσα» χώρα της βό-ρειας Αφρικής, τονίζεται και από τηνέγκριση στον προϋπολογισμό της απο-κατάστασης χορήγησης στρατιωτικήςβοήθειας.

Η βοήθεια που είχε παγιωθεί μετά τησυμφωνία ειρήνης Αιγύπτου-Ισραήλ το1979, υπέστη περικοπές πριν δύο χρό-νια, μέχρι η πρωτοπόρος της «άνοιξης»να συμμορφωθεί με προαπαιτούμενα,όπως η διενέργεια εκλογών, η διασφά-λιση ελευθεριών, η αποκατάσταση τηςεθνικής ασφάλειας και η απελευθέ-ρωση αμερικανών πολιτικών κρατου-μένων.

Παρότι οι πολιτικές Σίσι επιδέχονταιπολλαπλές «αποκρυπτογραφήσεις»,φαίνεται να καθησύχασαν, εν μέρει

τουλάχιστον, δύο κυρίαρχους φόβουςτων ΗΠΑ, δηλαδή την ειρήνη με το Ισ-ραήλ και την καταπολέμηση των τρο-μοκρατών.

Κι επειδή τα ανθρώπινα δικαιώματα«ποικίλουν» ανάλογα με τα συμφέ-ροντα των ΗΠΑ, η υπερψήφιση τηςβοήθειας περίπου 1,3 δισ. δολαρίων,επιτρέπει στον υπουργό ΕξωτερικώνΤζον Κέρι να αγνοήσει τα προαπαιτού-μενα, «για λόγους εθνικής ασφάλειας».

Σύμφωνα με τους New York Times,αν και «οι μέθοδοι ελ-Σίσι είναι ακόμαπιο αυταρχικές από αυτές του ΧόσνιΜουμπάρακ», στο όνομα της αντιμετώ-πισης της τρομοκρατίας στην περιοχήκαι με υποστήριξη της αμερικανικήςαμυντικής βιομηχανίας, θα συνεχίσεινα λαμβάνει χρηματοδότηση ταμει-ακών ροών (τύπου «πιστωτική κάρτα»)που προβλέπεται μόνο για Αίγυπτο καιΙσραήλ. Στο πλαίσιο χρηματοδότησηςεντάσσεται και ο κατασκευαστικός ορ-γασμός έργων υποδομής και η ενί-σχυση πολιτιστικών, πολιτισμικών και

τουριστικών πρωτοβουλιών. Στο μεταξύ, ο ελ-Σίσι πραγματοποιεί

επαφές με ηγέτες χωρών, Ελλάδας καιΚύπρου συμπεριλαμβανομένων, αλλάκαι με τον ΟΗΕ, προκειμένου να απο-καταστήσει ή να επεκτείνει τις σχέσειςτης χώρας του και να δημιουργήσεισυμμαχίες.

Το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέ-σεων διοργάνωσε συνέδριο με τίτλο «ΗΑίγυπτος και ο κόσμος... Μια νέαεποχή», στις 15 και 16 ∆εκεμβρίου στοΚάιρο, στο οποίο παραβρέθηκε και ο84χρονος αιγύπτιος πρώην γ.γ. τουΟΗΕ, ∆ρ. Μπούτρος-Μπούτρος Γκάλι.Σκοπός του συνεδρίου ήταν να «διορ-θώσει τις παρερμηνείες» της πολιτικήςανάπτυξης της χώρας, η οποία, εξισορ-ροπεί τις σχέσεις της και ως εκ τούτουδεν πρέπει να θεωρείται ότι «γυρίζειτην πλάτη» σε κάποια συγκεκριμένηδύναμη, γράφει η Cairo Post.

Πρωτοβουλίες για την Συρία

Αμφίσημες εμφανίζονται οι πολιτι-κές του πρώην υπουργού Άμυνας τηςκυβέρνησης Μόρσι, στο παλαιστινιακόζήτημα. Αμέσως μετά το πραξικόπημαεναντίον του Μοχάμεντ Μόρσι, απομό-νωσε τους παλαιστίνιους κατεδαφίζον-τας τις συνοριακές σήραγγες επικοινω-νίας και ανεφοδιασμού και εμμέσωςυποβοήθησε το έργο των ισραηλινών,πιθανόν σε μια προσπάθεια «εξευμενι-σμού» Ισραήλ και ΗΠΑ, λίγο αργότεραδιαβεβαίωσε ότι η διακυβέρνησή τουθα συνεχίσει να υποστηρίζει τους πα-λαιστίνιους μέχρι να δημιουργηθεί πα-λαιστινιακό κράτος με πρωτεύουσα τηνανατολική Ιερουσαλήμ και πλέον προ-βάλλει τον «εξισορροπητικό» του ρόλο.

Από κοινού με την Ρωσία, η Αίγυπτοςανέλαβε επίσης πρωτοβουλίες για εύ-ρεση πολιτικής λύσης στην Συρία. Γι’

αυτόν τον σκοπό, πενταμελής συριακήαντιπροσωπεία έφθασε την Τετάρτηστο Κάιρο. Η συμμετοχή της Αιγύπτου«απαλλάσσει» την ∆ύση από επαφές μετην Συρία -γενικώς αλλά και εναντίοντων φανατικών ισλαμιστών-, επιτρέπειστα δυτικά ΜΜΕ να συνεχίζουν τηνπροπαγάνδα περί συριακής υποστήρι-ξης στον ISIS και να αποσιωπούν τηναναποτελεσματικότητα της δυτικήςσυμμαχίας, ενώ δίνει χρόνο στις ΗΠΑνα μετέλθουν νέα μέσα για την ανα-τροπή της συριακής κυβέρνησης.

Ακόμα κι αν η μεσολάβηση τελεσφο-ρήσει οι δυτικοί δεν «εκτίθενται», πα-ρότι η Αίγυπτος λειτουργεί ως άτυποςεκπρόσωπός τους, φροντίζοντας πα-ράλληλα τη δική της ασφάλεια, ιδιαί-τερα στα δυτικά σύνορα με την «κατά-μεστη» από τρομοκράτες Λιβύη.

Όπως, εξάλλου, αναφέρουν αναλυ-τές, ο αρχικός στόχος του ισραηλινο-αμερικανο-βρετανικού σχεδίου σχετικάμε την επονομαζόμενη ΑραβικήΆνοιξη, περιελάμβανε την πρόκλησησυγκρούσεων που θα δημιουργούσανπροϋποθέσεις για ξένη επέμβαση.

Ο από τα δυτικά κίνδυνος, ως απειλήαλλά και ως «υπόδειγμα» των συνε-πειών επέμβασης του ΝΑΤΟ, κρατάεισε επαγρύπνηση τον ελ-Σίσι. Έχει προ-γραμματίσει βουλευτικές εκλογές τονΜάρτιο αλλά και ψήφιση νόμου που θααπαγορεύει την «δυσφήμιση των επα-ναστάσεων» της 25.1.2011 και30.6.2013. Η πρόσφατη ιστορία τηςχώρας του, έχει αποδείξει ότι αν η ∆ύσητο κρίνει απαραίτητο, μπορούν να«ενεργοποιηθούν» διαδηλωτές τουςοποίους θα υποστηρίξουν οι υπέρμαχοιτων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διε-θνείς ΜΚΟ -τις ελευθερίες των οποίωνοι New York Times κρίνουν ότι ο αιγύ-πτιος πρόεδρος περιορίζει.

Ελισάβετ Πετρίδου

Μέσα στο τεράστιο ευρωπαϊκό κύμα παραπλη-ροφόρησης και δυσφήμισης του ΣΥΡΙΖΑ,καθώς και τρομοκράτησης των ευρωπαίων

πολιτών από τα συστημικά μέσα ενημέρωσης και απότους πολιτικούς του νεοφιλελεύθερου τόξου, προκει-μένου να αποφευχθεί η ανατροπή στην Ελλάδα και -στησυνέχεια- στην Ευρώπη, έρχεται μια έκκληση ιταλώνδιανοουμένων και πολιτικών για στήριξη του ΣΥΡΙΖΑκαι της αριστεράς στην Ελλάδα. Στην έκκλησή τουςυπογραμμίζουν ότι «η Ελλάδα υπήρξε το πειραματόζωογια την κατάργηση του κοινωνικού κράτους και τωνδημοκρατικών δικαιωμάτων στην Ευρώπη» και ότι «μιακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει το τέλος των πολιτικώνλιτότητας και ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την εργα-σία και την προστασία του περιβάλλοντος».

Τονίζουν, επίσης, ότι «η αλλαγή κυβέρνησης στην Ελ-λάδα μπορεί να είναι η αρχή για την επανίδρυση της Ευ-ρώπης πάνω στις αρχές των δικαιωμάτων, της δημο-κρατίας και της αλληλεγγύης. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑθα μπορέσει να αποδείξει ότι οι πολίτες μπορούν να νι-κήσουν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και τα δεξιάσχήματα που μολύνουν την ήπειρό μας».

Οι υπογράφοντες ζητούν από τους πολίτες που νοι-άζονται για τη δημοκρατία, την κοινωνική συνοχή καιτη δικαιοσύνη να στηρίξουν το δικαίωμα του ελληνι-κού λαού να επιλέξει το μέλλον του. Την έκκληση υπο-γράφουν, μεταξύ άλλων, ο Βιτόριο Ανιολέτο, ο Φάου-στο Μπερτινότι, ο Μάρκο Μπερλινγκουέρ, ο ΠιέροΜπεβιλάκουα, ο Αντρέα Καμιλέρι, η Λουτσιάνα Καστε-

λίνα, ο Πίπο Τσιβάτι, ο Στέφανο Φασίνα, ο ΛουτσιάνοΓκαλίνο, ο Στέφανο Ροντοτά, ο Μόνι Οβάντια, η Μπάρμ-παρα Σπινέλι και ο Ετιέν Μπαλιμπάρ.

Σε όλα τα έντυπα και τις ηλεκτρονικές σελίδες τηςιταλικής αριστεράς, δηλώνεται η στήριξη στον ΣΥΡΙΖΑκαι γίνεται προσπάθεια να καταπολεμηθεί η προσπά-θεια διαστρέβλωσης των θέσεών του:

Στην Huffington Post, o Μάρκο Γκριμάλντι, πρόεδροςτης ομάδας της SEL στην περιφέρεια Πιεμόντε, σεάρθρο του με τίτλο «Εκλογές στην Ελλάδα, ο ΣΥΡΙΖΑανοίγει το δρόμο στην ελπίδα για όλη την αριστερά»δηλώνει ότι αυτή τη φορά η στρατηγική της«επίκλησης του χάους» δεν ωφελεί. «Ο ΣΥ-ΡΙΖΑ μπορεί να νικήσει και ίσως να κατορ-θώσει να εμπνεύσει και σε πολλούς άλλουςτην ανάγκη της οικοδόμησης μιας πολιτικήςενότητας».

Για τον Άντζελο Μαστραντρέα, από το Μα-νιφέστο, η δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ έγκειται στογεγονός ότι προσπάθησε να διατηρήσει τηνκοινωνική συνοχή και ότι στάθηκε στοπλευρό των κινημάτων αλληλεγγύης και ταστήριξε ενεργά.

Σε άρθρο του με τίτλο «Συλλογικές κουζί-νες και ιατρεία, τα χαρακώματα του ΣΥΡΙΖΑ»,αναφέρεται εκτενώς στην εξάπλωση της αλ-ληλεγγύης σε όλη τη χώρα, βασικό πυλώνατης πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ. Όμως, καταλήγει,«ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ένα άλλο βασικό στήριγμα, τις

διεθνείς συμμαχίες. Γι’ αυτό στις πολιτικές εκδηλώ-σεις του ΣΥΡΙΖΑ το Podemos και η Linke είναι σαν στοσπίτι τους… Το παράδοξο είναι ότι ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ προ-βάλλεται προς τα έξω, έχοντας συνειδητοποιήσει ότιτη μάχη θα τη χάσουμε ή θα την κερδίσουμε όλοι μαζί,στην Ευρώπη πολλοί βλέπουν τον ΣΥΡΙΖΑ με ελπίδα,αλλά ως θεατές ενός παιχνιδιού που παίζεται αλλού».

Τόνια Τσίτσοβιτς

ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΑΠΟ ΙΤΑΛΟΥΣ ∆ΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΥΣ

«Η αλλαγή κυβέρνησης μπορεί να είναιη αρχή για την επανίδρυση της Ευρώπης»

ΑΙΓΥΠΤΟΣ

Οι «διπρόσωπες» πολιτικές του Σίσι

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014 1133∆ΙΕΘΝΗ

www.espejo30.org

ΠαγκόσμιοΦεστιβάλΑντίστασης

Με τη συμμετοχήακτιβιστών από πολλές

χώρες και με δεκάδεςεργαστήρια και συζητήσεις,ξεκινάει σήμερα στο Μεξικό,και θα διαρκέσει μέχρι τις 3Ιανουαρίου, το πρώτο«Παγκόσμιο ΦεστιβάλΑντίστασης ενάντια στονΚαπιταλισμό». Η πρόταση έγινετον Αύγουστο από τουςΖαπατίστας και στόχος τουφεστιβάλ είναι η ανταλλαγήεμπειριών από τους αγώνεςτων «από κάτω» σε όλες τιςγωνιές του πλανήτη, στηνκατεύθυνση οικοδόμησης ενόςάλλου κόσμου που εκτός απόεφικτός είναι και αναγκαίος.

www.silvesterzumknast.nos-tate.net

Πρωτοχρονιάστις φυλακές

Όπως κάθε χρόνο, έτσικαι φέτος ακτιβιστές της

ριζοσπαστικής αριστεράς καιτης αυτονομίας ετοιμάζονταιγια δράσεις αλληλεγγύης τοβράδυ της πρωτοχρονιάς σεδιάφορες γερμανικέςφυλακές. Σε μια κοινωνίαόπου οι νόμοι αντανακλούν τιςσχέσεις εξουσίας καιεκμετάλλευσης, ηπρωτοβουλία προσπαθεί γιαμια κοινωνία χωρίς φυλακές,αφού βασικός σκοπός τωνφυλακών είναι να πείσουντους ανθρώπους ότι oμοναδικός αποδεκτός τρόποςδράσης τους είναι αυτός πουβοηθάει το σύστημα ναπαραμένει ζωντανό.

www.granpolopatriotico.org.ve

∆εκαπέντεχρόνια μετά

Σε μια από τιςμεγαλύτερες

διαδηλώσεις που έχουν γίνειτα τελευταία χρόνια στηνΒενεζουέλα, δεκάδες χιλιάδεςάνθρωποι συγκεντρώθηκαν τη∆ευτέρα στο Καράκας για ναεκφράσουν την οργή τους γιατις παρεμβάσεις των ΗΠΑεναντίον της χώρας. Ηδιαδήλωση εξελίχτηκε σε μιατεράστια γιορτή, αφού την ίδιαμέρα συμπληρώθηκαν 15χρόνια από την 15η∆εκεμβρίου του 1999, όταν μεποσοστό 72% ο λαός τηςΒενεζουέλας έδωσε τηνέγκρισή του στην ψήφιση τουΜπολιβαριανού Συντάγματος.

∆ημήτρης Γκιβίσηςgivisisdim@yahoo.gr

στα

δίκτ

υα τ

ου κ

όσµο

υ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΤΑΝΙΑ ΓΚΟΝΖΑΛΕΣ, ΕΥΡΩΒΟΥΛΕΥΤΗ ΤΟΥ ΠΟ∆ΕΜΟΣ

Για μια συμμαχία των χωρώντης νότιας Ευρώπης

Τη συνέντευξη πήρε ο ∆ημήτρης Γκιβίσης

Πώς ερμηνεύεις τα ανοδικά δημοσκο-πικά αποτελέσματα του Ποδέμος και τιείδους κοινωνικές διεργασίες θεωρείςότι αντικατοπτρίζουν;

Στην Ισπανία βρισκόμαστε σε μια πε-ρίοδο μεγάλης θεσμικής και πολιτικήςκρίσης, που κάνει τους ανθρώπους νααμφισβητούν τα παραδοσιακά κόμματαπου κυβέρνησαν από την αρχή της δημο-κρατίας. Το κοινωνικό συμβόλαιο τουκαθεστώτος που γεννήθηκε μετά τη δι-κτατορία έχει πλέον σπάσει και τα σκάν-δαλα διαφθοράς έχουν επιφέρει ένα σο-βαρό πλήγμα στη σχέση των κομμάτωνμε την κοινωνία. Αλλά αυτή η δυσφορίατων πολιτών γεννάει συγχρόνως και τονενθουσιασμό. Οι δημοσκοπήσεις θεωρώότι δεν αντανακλούν απλά μια κοινωνικήδιαμαρτυρία, κυρίως αποτυπώνουν τηνεπιθυμία για μια πραγματικά νέα εναλ-λακτική λύση που μπορεί να αλλάξει τοπολιτικό τοπίο της χώρας.

Πολλοί λένε ότι, ενώ το Ποδέμος ξε-κίνησε ως ένα κίνημα από τα κάτω, έχειαποκτήσει κάποια χαρακτηριστικά αρ-χηγικού κόμματος.

∆εν ξεκινήσαμε ακριβώς ως ένα κί-νημα από τα κάτω, κυρίως ήταν μια ιδέαπου προήλθε από μια ομάδα ανθρώπων,συμπεριλαμβανομένων και αρκετών πα-νεπιστημιακών μεταξύ άλλων. Όμωςήταν μια πρωτοβουλία που διαπερνούσεμεγάλα τμήματα της κοινωνίας, πουέδειξαν ότι συμφωνούν και θέλησαν νασυμμετέχουν σε αυτήν. Το Ποδέμος είναιμια πρωτοβουλία από τα κάτω με την έν-νοια ότι βασικό στοιχείο της πολιτικήςτου είναι ότι όλες οι αποφάσεις λαμβά-νονται με διαδικασίες διαβούλευσης καιότι μπορεί να συμμετέχει κάποιος είτεείναι μέλος, είτε όχι. Θεσπίζει, επίσης,τα διαφορετικά επίπεδα συμμετοχής,κάτι που είναι σημαντικό για τη δημι-ουργία μιας πραγματικά νέας δημοκρα-τικής θεσμικής δομής. Είναι αλήθεια ότιτα μέσα ενημέρωσης συνδέουν το Ποδέ-μος με την εικόνα του Πάμπλο Ιγκλέ-

σιας, ενός ηγέτη με ισχυρή παρουσία,αλλά αυτό δεν έρχεται σε αντίθεση μετην πολιτική συμμετοχή σε όλα τα επί-πεδα.

Ο δικομματισμός στην Ισπανία φαίνε-ται ότι καταρρέει. Πώς βλέπεις τη θέσητου Ποδέμος στο επόμενο πολιτικό σκη-νικό;

Το έναυσμα για την κατάρρευση τουπαραδοσιακού πολιτικού συστήματοςήταν η οικονομική κρίση, σήμερα αυτή ηκατάρρευση γίνεται μεγαλύτερη και απότην εκτεταμένη διαφθορά. Μια μεγάληπλειοψηφία της κοινωνίας δεν αισθάνε-ται πλέον ότι εκπροσωπείται από τουςπολιτικούς που πλούτισαν παράνομα καιμε τις πολιτικές τους οδήγησαν στην κα-τάρρευση τις δημόσιες υπηρεσίες καιτην κοινωνική πρόνοια. Αυτή η οργήαποτυπώθηκε ήδη καθαρά στο κίνημα15Μ, που ήταν μια μετατόπιση μεγάλωντμημάτων της κοινωνίας σε κάτι πιοπέρα από αυτό που ονομάζεται παραδο-σιακή αριστερά στην Ισπανία. Σήμεραυπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι πουδεν θεωρούνται αριστεροί, αλλά που μοι-ράζονται μια κοινή επιθυμία: ότι το κρά-τος πρέπει να εγγυάται τις ελάχιστεςκοινωνικές παροχές, όπως την εκπαί-δευση και τη δημόσια υγεία, ότι πρέπεινα καταπολεμήσουμε τα φαινόμενα δια-φθοράς, ότι η δημοκρατία και η εθνικήκυριαρχία δεν μπορούν να υπόκεινταιστις επιταγές των αγορών και της τρόι-κας. Ο στόχος μας είναι να πείσουμετους ανθρώπους ότι είμαστε ένα αποτε-λεσματικό εργαλείο για την αποκατά-σταση της δημοκρατίας, για την υπερά-σπιση των κοινωνικών δικαιωμάτων καιτην αναγέννηση των θεσμών. Αυτό προ-ϋποθέτει, αφενός, μια μεγάλη «εκπαι-δευτική» προσπάθεια για την κοινωνία,αφετέρου, τη δημιουργία ενός προγράμ-ματος απαραίτητου και για τις περιφε-ρειακές εκλογές που θα γίνουν τον Μάιο.

Όλα δείχνουν ότι υπάρχει μια μεγάληκοινωνική ανάγκη για αλλαγή. Θεωρείςότι μπορεί να προκύψει κάτι τέτοιοχωρίς συνεργασία σας με άλλες δυνά-

μεις, όπως για παράδειγμα την ΕνωμένηΑριστερά και την ∆ημοκρατική Αριστεράτης Καταλονίας;

Έχουμε κάνει σαφές από την αρχή ότιδεν πιστεύουμε πως η λύση έρχεται απόμια σούπα των ακρωνυμίων, αλλά ότι ησύγκλιση γίνεται με τα προγραμματικάζητήματα. Είμαστε με τους ανθρώπουςκαι όποιος είναι σε θέση να κάνει πολι-τική για την εξυπηρέτηση των συμφε-ρόντων του λαού είναι μαζί μας. ∆ενμπορούμε να κλείνουμε συμφωνίες σταγραφεία και να αφήνουμε έξω την κοι-νωνία. Εμείς θέλουμε να γίνουν οι πολί-τες πρωταγωνιστές και για αυτό έχουμεαποφασίσει ότι οι πριν αλλά και οι μετάαπό τις εκλογές συμφωνίες θα αποφασι-στούν από τη Συνέλευση των Πολιτών,στην οποία συμμετέχουμε όλοι ισότιμα.Οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να απο-φασίζουν για τις ζωές τους. Αν δώσουμετην δύναμη στους ανθρώπους, θα δημι-ουργηθούν κυβερνήσεις που θα παλέ-ψουν για την κοινωνική πλειοψηφία.

Η επικείμενη κυβερνητική αλλαγήστην Ελλάδα με τον ΣΥΡΙΖΑ, τι ελπίδεςθεωρείς ότι γεννά για τους λαούς της Ευ-ρώπης;

Όλα δείχνουν ότι διαμορφώνεται ένανέο σκηνικό. Πιστεύω ότι πρέπει να δη-μιουργήσουμε μια συμμαχία των χωρώντης νότιας Ευρώπης, γύρω από αυτά τανέα συναρπαστικά πολιτικά σχέδια πουδημιουργούν το καινούργιο πολιτικότοπίο. Οι πολιτικές της τρόικας επηρεά-ζουν όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, γιααυτό είναι ανάγκη οι κυβερνήσεις πουαπορρίπτουν τις πολιτικές της λιτότηταςκαι των περικοπών να αγωνιστούν μαζίγια την ανατροπή.

∆εν μπορούμε νακλείνουμε συμφωνίεςστα γραφεία και νααφήνουμε έξω τηνκοινωνία. Εμείς θέλουμενα γίνουν οι πολίτεςπρωταγωνιστές και γιααυτό έχουμε αποφασίσειότι οι πριν αλλά και οιμετά από τις εκλογέςσυμφωνίες θααποφασιστούν από τηΣυνέλευση τωνΠολιτών, στην οποίασυμμετέχουμε όλοιισότιμα.

“

H ευρωβουλευτής του Ποδέμος Τάνια Γκονζάλες, μιλάει στην “Εποχή” για τηνκατάρρευση του ισπανικού δικομματισμού, την πολιτική συμμαχιών, ενώαναφέρεται και στο νέο πολιτικό σκηνικό που διαμορφώνεται στην Ευρώπη.

1144 Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014∆ΙΕΘΝΗ

Τη συνέντευξη πήρε ο Γιάννης Αλμπάνης

Στη Νικαράγουα επικρατεί μια ιδιαί-τερη κατάσταση. Οι επαναστάτες πουηττήθηκαν στις εκλογές του 1990,έχουν επιστρέψει στους θώκους τηςεξουσίας εδώ και εφτά χρόνια, μετάτην εκλογική νίκη τους το 2006 –ανέ-λαβαν τη διακυβέρνηση το 2007. Ποιαείναι η γενική εικόνα της Νικαράγουατου 2014;

Οι σημερινοί Σαντινίστας είναι επα-ναστάτες χωρίς επαναστατικό ήθος. Τηδεκαετία του ’80 έγιναν βαθιές αλλα-γές, αλλά ο εμφύλιος πόλεμος σταμά-τησε τον κοινωνικό μετασχηματισμό.Το ζήτημα που έθεσε στη συνέχεια οΝτανιέλ Ορτέγκα ήταν να του δοθείμια δεύτερη ευκαιρία να κυβερνήσει γιανα δείξει τι μπορεί να κάνει, αυτή τηφορά χωρίς πόλεμο. Έχασε σε δύοεκλογές για να κερδίσει την τρίτη με38%. Το τίμημα, όμως, της επιστροφήςστην κυβέρνηση ήταν για πολλούς απόεμάς πολύ υψηλό, τόσο σε ό,τι αφοράτις αξίες μας και τη στρατηγική μας.Υποτίθεται ότι επρόκειτο για τη συνέ-χιση της επανάστασης, αλλά η επανά-σταση είχε χαθεί. Μόνο τα σύμβολααπέμειναν. Η ασκούμενη πολιτική απο-σκοπεί στον εκσυγχρονισμό του καπι-ταλισμού και τη διατήρηση του κόμμα-τος στην εξουσία.

Ζήσαμε την αναβίωσητου σαντινισμού

Η νέα διακυβέρνηση του Ορτέγκααποτελεί μέρος του κύματος των αρι-στερών κυβερνήσεων στη ΛατινικήΑμερική ή είναι μια ιδιαίτερη περί-πτωση που συνδέεται με την ιστορίατης Νικαράγουα;

Το 2007, ο Τσάβες ήταν στο αποκο-ρύφωμα του. Η μορφή του, η πολιτικήτου και η πρόσβασή του σε πλουτοπα-

ραγωγικές πήγες συνέβαλαν στη δια-μόρφωση του πολιτικού χάρτη όχι μόνοστη Νικαράγουα, αλλά και στο Ελ Σαλ-βαδόρ. Η ιδέα ήταν ότι, εν αντιθέσει μετην δεκαετία του ’80, το περιβάλλοντης περιοχής θα ήταν ευνοϊκό για ναπροχωρήσουμε μπροστά. Κάτι όμωςπου δεν ήταν αλήθεια. Οι σχέσεις τηςκυβέρνησης μας ήταν πολύ φιλικές μετη Βενεζουέλα και την Κούβα. Ταυτό-χρονα, ήταν πολύ φιλικές με τις παρα-δοσιακές μεγάλες επιχειρήσεις και τηνΚαθολική Εκκλησία σε σημείο που οκαθολικισμός να γίνει σχεδόν κρατικήθρησκεία, να απαγορευτούν ολοκλη-ρωτικά οι αμβλώσεις, η οικονομική πο-λιτική να ακολουθεί τη νεοφιλελεύ-θερη λογική και να εγκρίνεται από τηνΠαγκόσμια Τράπεζα και το ∆ΝΤ. Επι-πλέον, υπάρχει πλέον de facto μιααμοιβαία κατανόηση με τις ΗΠΑ για τατρία ζητήματα που βασικά τις ενδιαφέ-ρουν. Πρώτον, συνεργασία στον«αγώνα κατά των ναρκωτικών». ∆εύτε-ρον, ευνοϊκή ατμόσφαιρα για τις ιδιω-τικές επενδύσεις. Τρίτον, παραμονήστο πλαίσιο των συνθηκών ελεύθερουεμπορίου της Κεντρικής Αμερικής. ΟΟρτέγκα παρά την αντιιμπεριαλιστικήρητορική του, στην πράξη δεν έχει δυ-σαρεστήσει τις ΗΠΑ.

Προφανώς η πολιτική των Σαντινί-στας κινείται εντός των ορίων της νεο-φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. ∆ια-φοροποιούνται, όμως, από το πρό-γραμμα της δεξιάς αντιπολίτευσης;

Τα χρόνια της νεοφιλελεύθερης δια-κυβέρνησης, από το 1990 (όταν οι Σαν-τινίστας έχασαν τις εκλογές και παρέ-δωσαν την εξουσία) έως το 2007, ήτανπολύ ενδιαφέροντα. Ζήσαμε την ανα-βίωση του σαντινισμού με μαζικά κινή-ματα νεολαίων, αγροτών, των οποίωνκάποια από τα αιτήματα υιοθετήθηκανεντέλει από την κυβέρνηση. Χάρη στοχρήμα του Τσάβες, ο Ορτέγκα κατά-φερε να αποφύγει το τίμημα του νεοφι-

λελευθερισμού, δηλαδή την περικοπήτων κοινωνικών δαπανών. Κατά κά-ποιον τρόπον πέτυχε το «αδύνατο», νασυνδυάσει το σεβασμό στη νεοφιλελεύ-θερη ορθοδοξία των ισοσκελισμένωνπροϋπολογισμών με τη διατήρηση τηςκοινωνικής πρόνοιας. Πρέπει βέβαιανα πούμε ότι αυτά τα χρήματα δεν διο-χετεύονταν μέσω του κράτους, αλλάμέσω των μηχανισμών του κόμματοςκαι των προσωπικών δικτύων του Ορ-τέγκα.

Να επιδιώξουμετη διατροφική αυτάρκεια

Από τη στιγμή που η Νικαράγουα καιάλλες χώρες της Λατινικής Αμερικήςστηρίχτηκαν στα πετροδόλαρα της Βε-νεζουέλα, να υποθέσουμε ότι η από-τομη πτώση της τιμής του πετρελαίουθα τις ρίξει στη δίνη της κρίσης;

Οι χώρες που στηρίζονταν στις συν-δεόμενες με το πετρέλαιο επιχορηγή-σεις, όπως η Νικαράγουα, θα έχουν σο-βαρό πρόβλημα. Ο Τσάβες έφτιαξε τοπρόγραμμα petrocaribe χάρη στο οποίοχώρες όπως η Νικαράγουα πληρώνουντο πετρέλαιο στη μισή τιμή. Το άλλομισό της πραγματικής τιμής κατευθύ-νεται σε έργα για την ανάπτυξη και τηνκοινωνική πρόνοια. Όσο μειώνεται ητιμή του πετρελαίου τόσο μειώνονταικαι αυτά τα ποσά. Επιπλέον, η Νικαρά-γουα θα επηρεαστεί και από τις μεγά-λες δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Βε-νεζουέλα στις εμπορικές ανταλλαγέςτης. Το ευνοϊκό διεθνές περιβάλλοντου 2007, δεν υπάρχει πια το 2014. Το2015 θα είναι μια ακόμα πιο δύσκοληχρονιά.

Πιστεύετε ότι θα μπορούσε να χαρα-χτεί μια εναλλακτική προοδευτική πο-ρεία για χώρες όπως η Νικαράγουα,μακριά από τις συνταγές του ∆ΝΤ καιτην εξάρτηση από το πετρέλαιο;

Θα μπορούσε, αλλά αυτή τη στιγμήδεν έχει γίνει. Γνωρίζουμε πια ότι ομετα-νεοφιλελευθερισμός δεν είναιεναλλακτική λύση. Ο κόσμος τρέμειστην ιδέα ότι θα μπορούσαμε να ζή-σουμε χωρίς τα εισοδήματα του πετρε-λαίου. Η Νικαράγουα δεν έχει βέβαιαπετρέλαιο, αλλά κάνει συνεχώς εκχω-ρήσεις έρευνας. ∆εν μπορούμε να συ-νεχίσουμε να καταστρέφουμε το περι-βάλλον για την εξόρυξη πετρελαίου,για να παράγουμε βιοκαύσιμα, και ναεκτρέφουμε βοειδή ρων οποίων τοκρέας θα εξαχθεί. Σε τι θα μας χρησι-μεύσει το φαραωνικό έργο της διώρυ-γας της Νικαράγουα που προωθεί ο Ορ-τέγκα; Ένα έργο που απειλεί τα αποθέ-ματα πόσιμου νερού, διχοτομεί ταεδάφη των ιθαγενών και παραβιάζει τοΣύνταγμά μας; Ούτε μπορεί οι εισαγω-γές να είναι κατά 30% μεγαλύτερες απότις εξαγωγές. Πρέπει να επιδιώξουμετη διατροφική αυτάρκεια. Πρέπει μεκάποιον τρόπο η χώρα να στηριχτείστις δυνάμεις της. ∆εν μπορούμε ναεπιδιώκουμε πλέον να είμαστε χαρού-μενοι καταναλωτές που ζουν με δα-νεικά. Αλλά για κάτι τέτοιο θα χρει-αστεί μια επανάσταση πιο δύσκολη απόαυτήν των Σαντινίστας. Είναι όμωςπολύ ενδιαφέρον ότι οι μεγάλες διαδη-λώσεις εναντίον της κατασκευής τηςδιώρυγας χρησιμοποιούν τα παλιά σύμ-βολα των Σαντινίστας, ιδιαίτερα τημορφή του Σαντίνο. Το μήνυμα είναισαφές: δεν θέλουμε το ξεπούλημα τηςκυριαρχίας της χώρας μας. Η υπερά-σπιση της εθνικής κυριαρχίας είναιβαθιά ριζωμένη στη συνείδηση τουλαού. Μόνο που τώρα ο κολοσσόςπίσω από την κατασκευή της διώρυγαςεν είναι οι ΗΠΑ, αλλά η Κίνα. Γι’ αυτόβλέπουμε για πρώτη φορά αντικινεζι-κές διαδηλώσεις που απορρέουν απότο αίσθημα ότι ο Ορτέγκα ξεπουλάει τηχώρα στους Κινέζους.

Χάρη στο χρήμα τουΤσάβες, ο Ορτέγκα κατά-φερε να αποφύγει το τί-μημα του νεοφιλελευθε-ρισμού, δηλαδή την περι-κοπή των κοινωνικώνδαπανών. Κατά κάποιοντρόπον πέτυχε το “αδύ-νατο”.

“ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΛΕΧΑΝΤΡΟ ΜΠΕΤΑΝΙΑ

Υψηλό το τίμημα για την επιστροφήτων Σαντινίστας στην κυβέρνηση

Ο Αλεχάντρο Μπετάνια συμμετείχε από ηγετικές θέσεις στην επανάσταση τωνΣαντινίστας στη Νικαράγουα τη δεκαετία του ’70. Στη δεκαετία του ’80 διετέλεσευφυπουργός Εξωτερικών στη σαντινίστικη κυβέρνηση. Αποχώρησε αργότερα απότους Σαντινίστας διαφωνώντας με τη δεξιά στροφή τους. Η συνέντευξη πάρθηκεστο περιθώριο του συνεδρίου “Εξουσία και συστημικές εναλλακτικές λύσεις”, πουπραγματοποιήθηκε στις 7 και 8 ∆εκέμβρη στη Λίμα του Περού.

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014 1155∆ΙΕΘΝΗ

ΣΥΝΕΒΑΛΕ ΣΤΗΝΑΛΑΛΓΗ ΣΤΑΣΗΣΤΩΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΩΝ

Η συνεργασίαΚούβας - ΗΠΑγια τηνκαταπολέμησητου Έμπολα

Στις 3 Φεβρουαρίου του1962 ο Τζον ΦιτζέραλντΚένεντι, πρόεδρος των

ΗΠΑ ανακοίνωσε ολοκληρωτικάμέτρα τιμωρίας κατά τηςΚούβας. Τα μέτρα αυτά ήτανακόμα πιο σκληρά το 1922 και1996, παραβιάζοντας κατάφορατο διεθνές δίκαιο. Αρχικά ταμέτρα αυτά τα πήρε με άλλοθι«για την καταπολέμηση τουκομμουνισμού» και μετά «για τηνυπεράσπιση των ανθρωπίνωνδικαιωμάτων». Η πιο ισχυρήδύναμη του κόσμου κήρυξεοικονομικό πόλεμο χωρίς έλεοςκατά ενός μικρού νησιού. Οισυνέπειες από το εμπάργκο γιατην Κούβα ήταν φοβερές. Σε 751δισ. δολάρια υπολογίζοντας απότην κουβανική κυβέρνηση.Επηρέασε όλες τις πτυχές τηςζωής του λαού της Κούβας καιόλες τις κατηγορίες. Ιδιαίτερατα παιδιά και τουςηλικιωμένους. Από το 1962 ηΟυάσιγκτον δεν επιτρέπει τηνπώληση φαρμάκων στην Κούβα,παραβιάζοντας τη συνθήκη τηςΓενεύης που απαγορεύει τοεμπάργκο για τα φάρμακα, ακόμακαι σε εμπόλεμες καταστάσεις. Το 2004 στη φαρμακευτικήεταιρεία Norton Corporationεπιβλήθηκε τεράστιο πρόστιμογιατί μια θυγατρική τηςευρωπαϊκή εταιρία, πούλησεεμβόλια για τα παιδιά τηςΚούβας. Η Κούβα δεν μπορούσενα έχει καμία πρόσβαση καιπληροφορίες για τα φάρμακα. Τονησί γνώρισε τις μεγαλύτερεςδυσκολίες για να αποκτήσει τιςνέες τεχνολογίες, πληρώνονταςπολύ ακριβό τίμημα. Πέρα απότο γεγονός ότι δεν μπορούσε ναχρησιμοποιήσει το δολάριο στοεμπόριο της με τις άλλεςχώρες. Από το 1992 μέχρι το 1996 οιΗΠΑ επιχείρησαν ναξεμπερδεύουν με τηνεπανάσταση. Το Κογκρέσοψήφισε τον Νόμο Τορικέλι καιμετά τον Νόμο Χέλμις-Μπάρτον,για να κάνει ακόμα πιο αυστηρόαποκλεισμό. Απαγόρευσαν στιςθυγατρικές αμερικανικώνεταιριών στο εξωτερικό ναεξάγουν στην Κούβα τα προϊόντατους, εκτός αν η Κούβα άλλαζεκαθεστώς. Η Ουάσιγκτον άλλαξε τη στάσητης αυτή πρόσφατα, ότανδιαφάνηκε η προοπτικήσυνεργασίας εκ των πραγμάτωνΚούβας-ΗΠΑ για τηνκαταπολέμηση του ιού Έμπολα.Έτσι σημειώθηκε και αλλαγήστάσης των αμερικανώνπολιτών, όπως δείχνουν οι σχε-τικές δημοσκοπήσεις.

Μ. Κοβάνης

ΟΙ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΜΠΑΡΑΚ ΟΜΠΑΜΑ ΚΑΙ ΡΑΟΥΛ ΚΑΣΤΡΟ

Ιστορική καμπή στις σχέσεις ΗΠΑ-ΚούβαςΟΡαούλ Κάστρο και ο Μπάρακ

Ομπάμα ανακοίνωσαν προχθές,χωριστά ο καθένας, την ίδια

στιγμή όμως, την αποκατάσταση των δι-πλωματικών σχέσεων των δύο χωρών.Η ανακοίνωση αυτή σηματοδοτεί μιαιστορική καμπή για τις σχέσεις μεταξύτων δύο χωρών, μετά το εμπάργκο, τηνοικονομική ασφυξία που είχαν επιβάλειοι ΗΠΑ κατά της Κούβας.

Ο πρόεδρος της Κούβας Ραούλ Κά-στρο την περασμένη Τετάρτη ανακοί-νωσε τη συμφωνία για την αποκατά-σταση των διπλωματικών σχέσεων με-ταξύ των δύο χωρών, προσθέτονταςόμως ότι «δεν θέλουμε να πούμε ότι λύ-θηκε το βασικό (πρόβλημα), το οικονο-μικό εμπάργκο».

Ο Μπάρακ Ομπάμα ανακοίνωσε ότιζήτησε από τον υπουργό ΕξωτερικώνΤζον Κέρι να συζητήσει με την Κούβαγια την ομαλοποίηση των διπλωματι-κών σχέσεων, προσθέτοντας ότι θα διε-ρευνήσει με τα μέλη του Κογκρέσου τηνάρση του εμπάργκο που ισχύει από το1961. Σε τηλεοπτική του εμφάνιση οπρόεδρος των ΗΠΑ αναγνώρισε ότι ηαυστηρή πολιτική της Ουάσιγκτοναπέναντι στην Κούβα τις τελευταίεςδεκαετίες είχε ελάχιστη επίδραση καιεκτίμησε ότι «μπορούμε να βοηθή-σουμε περισσότερο την Κούβα, συζη-τώντας με την κυβέρνηση της Αβά-νας», ομαλοποιώντας τις σχέσεις μετην Κούβα θα γυρίσουμε σελίδα σε μιαξεπερασμένη αντίληψη».

Για να φθάσουν σ’ αυτή την από-φαση οι δύο χώρες ΗΠΑ και Κούβα,που τις χωρίζουν μόνο 150 χιλ., προ-ηγήθηκαν αρκετές παρασκηνιακές δια-πραγματεύσεις. Πάντως, σημαντικόςσταθμός θεωρείται η «μη προγραμματι-σμένη» συνάντηση και χειραψία τούΜπάρακ Ομπάμα και του Ραούλ Κά-στρο, όταν παραβρέθηκαν στην κηδείατου Νέλσον Μαντέλα στο Σοβέτο. Στις

διαπραγματεύσεις παρενέβη και ο Κα-ναδάς. Σημαντική θεωρείται και η πα-ρέμβαση του Πάπα Φραγκίσκου για τηνεπίτευξη της ιστορικής συμφωνίας.

Το πρώτο βήμα ήταν η απελευθέρωσηΆλαν Κρος, που είχε συλληφθεί στηνΑβάνα και καταδικάστηκε για κατασκο-πεία, ο οποίος επέστρεψε ήδη στις

ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ από την πλευρά τουςαπελευθέρωσαν τους τρεις από τουςπέντε κουβανούς φυλακισμένους πουκρατούνταν από το 1958. Ακόμα η κου-βανική κυβέρνηση αποφάσισε να απο-φυλακίσει 53 πολιτικούς κρατούμε-νους.

•

Σε όλο τον κόσμο πυκνώνουν οι φωνές που ζητούν απότην Ουάσιγκτον να άρει οριστικά τα οικονομικά μέτρασε βάρος της Κούβας και να χαράξει μια πιο ορθολο-

γική πολιτική.Στη σύνοδο της περιφέρειας των κρατών της Καραϊβικής,

που πραγματοποιήθηκε τον ∆εκέμβριο του 2014, τα δεκα-πέντε κράτη μέλη ομόφωνα ζήτησαν από τις ΗΠΑ την άρσητων ποινών κατά της Κούβας. Ο πρόεδρος Γκαστόν Μπράουνπρωθυπουργός της Αντίγκουα-Μπαρουριμπούτα κάλεσε τονΟμπάμα να εγκαταλείψει τις συμπεριφορές του ψυχρού πο-λέμου «να άρει αμέσως αυτό το παράλογο εμπάργκο που επέ-βαλαν οι ΗΠΑ πριν μισό αιώνα, το οποίο έχει εξαιρετικά κα-ταστροφικές συνέπειες για τον κουβανικό λαό, καθώς συνι-στά βάρβαρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καιαποτελεί το βασικό εμπόδιο για την οικονομική ανάπτυξητου νησιού».

Στη γενική Συνέλευση Ηνωμένων Εθνών τον Οκτώβριο του2014, για 23η συνεχή φορά 188 κράτη ψήφισαν την άρση τηςποινής κατά της Κούβας. Οι ΗΠΑ για μια φορά ακόμα βρέ-θηκαν απομονωμένες έχοντας μόνο την υποστήριξη του Ισ-ραήλ. Φωνές, όμως, για την αλλαγή της πολιτικής των ΗΠΑκατά της Κούβας ακούγονται και στο εσωτερικό της χώρας.Χαρακτηριστικά είναι αυτά που υποστήριξε ο εκπρόσωποςτων εμπόρων. «Είναι καιρός να ανοίξουμε ένα νέο κεφάλαιο

στις σχέσεις μας με την Κούβα. Είναι προς το συμφέρον τουαμερικανικού λαού και των επιχειρήσεων».

Η «Νιου Γιορκ Τάιμς» στις 18.12.2014 σε άρθρο της ανα-φέρει: «Για πρώτη φορά μετά από 50 χρόνια καθίσταται δυ-νατή η πολιτική για την αποκατάσταση και τυπικά των δι-πλωματικών σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ και Κούβας, καθώς και ηάρση του εμπάργκο. Ο Μπάρακ Ομπάμα θα πρέπει να αρπά-ξει την ευκαιρία και να εγκαταλείψει μια παράλογη λογικήκαι να βοηθήσει ένα λαό που υποφέρει». Και η εφημερίδα συ-νεχίζει: «Η κυβέρνηση της Κούβας έκανε ό,τι ήταν δυνατό γιατην αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων με τις ΗΠΑχωρίς όρους». Από την πλευρά του «ο πρόεδρος Ομπάμα νακάνει το πρώτο βήμα να διαγράψει την Κούβα από τον κατά-λογο των χωρών που στηρίζουν την τρομοκρατία…»

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ αναγνώρισε ότι η Αβάνα παίζειεποικοδομητικό ρόλο για τον τερματισμό των συγκρούσεωνστην Κολομβία, παρέχοντας στο έδαφός της όλες τις διευκο-λύνσεις στους εκπροσώπους της κυβέρνησης και των ανταρ-τών FARCE.

Και το άρθρο καταλήγει: «Από το 1961 η Ουάσιγκτον επέ-βαλε τα μέτρα τιμωρίας, για να απαλλαγεί από τους καστρι-κούς ηγέτες. Με το πέρασμα του χρόνου έγινε προφανές σεπολλούς αμερικανούς ιθύνοντες ότι το εμπάργκο έχει πατα-γώδη αποτυχία. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση φανερώνει ότιη μεγάλη πλειοψηφία των Κουβανοαμερικανών στο Μαϊάμιαντιτίθενται στο εμπάργκο. Μια σημαντική πλειοψηφία ανά-μεσά τους τάσσεται υπέρ της αποκατάστασης των διπλωμα-τικών σχέσεων. Αυτή η δημοσκόπηση αντικατοπτρίζει τιςαπόψεις του συνόλου των Αμερικανών».

Υπέρ της άρσης του εμπάργκο τάχθηκε και η ΚουβανικήΚαθολική Εκκλησία. Ο Μπ. Ομπάμα οφείλει τη διετία που θαβρίσκεται στην προεδρία, να ακούσει τις φωνές αυτές και ναδεχθεί τον «κλάδο ελαίας» που του προσφέρει η Αβάνα.

•

∆ιεθνής κοινότητα:Οι ΗΠΑ να άρουντο εμπάργκο

““Έπρε πε να πε ρά σουν 12 χρό νια για να α να γνω ρί -σουν οι Η ΠΑ τη Σο βιε τι κή Ένω ση, 18 για το Βιετ νά -μ, 23 για την α να γνώ ρι ση της Κί νας. Έχουν πε ρά σει55 χρό νια α πό τό τε που α να τρά πη κε ο Μπα τί στακαι η Ουά σι γκτον αρ νεί ται να α πο κα τα στή σει δι -πλω μα τι κές σχέ σεις με την Κού βα” έ γρα ψε οPatric Howlete-Martin στην “Μο ντ Ντι πλο μα τί κ”τον Νοέμ βριο του 2014.

1166 ΤΟ ΘΕΜΑ Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

Tου Κύρκου ∆οξιάδη*

Μετεμφυλιακά, η αστική τάξη στην Ελ-λάδα ποτέ δεν κατόρθωσε να αποκτή-σει δική της, δηλαδή εθνική, σταθερή

ιδεολογική ηγεμονία. Κάτι προσπάθησε καικάτι κατάφερε να κάνει ο Αντώνης Σαμαράςστις αρχές της δεκαετίας του ‘90, σε συνεργα-σία με τα άρτι ιδρυθέντα τότε ιδιωτικά τηλεο-πτικά κανάλια, προβάλλοντας το εθνικιστικόιδεολόγημα του «σκοπιανού» ζητήματος. Κατάτη διάρκεια της ίδιας δεκαετίας όμως, η Ελ-λάδα άρχισε να προσδένεται σθεναρά στο άρματου «εξευρωπαϊσμού», δηλαδή της νεοφιλε-λευθεροποίησης.

Κατά τα άλλα, το αστικό καθεστώς στη με-ταπολεμική Ελλάδα κυβερνούσε, στη σφαίρατης οικονομίας και της διοίκησης με το πελα-τειακό σύστημα και τη διαφθορά, στον τομέατων κατασταλτικών μηχανισμών με την ενερ-γοποίηση των ίδιων και με το παρακράτος, καιστο πεδίο του λόγου και της επικοινωνίας μετη λογοκρισία και την προπαγάνδα. Όσο γιατην τελευταία, μέχρι και τη δικτατορία 1967-74, η καθεστωτική προπαγάνδα επέσειε τονκίνδυνο του κομμουνισμού. Με νωπές ακόμητις μνήμες του εμφυλίου, το καθεστώς παρε-νέβαινε βίαια και ολοκληρωτικά στην εθνικήιστορική αφήγηση, κατασκευάζοντας τα γνω-στά προπαγανδιστικά τερατουργήματα: ο επί-σημος λόγος είχε αναβαπτίσει τον εμφύλιο ωςπόλεμο των εθνικοφρόνων εναντίον των συμ-μοριτών. Άθελά του, το μετεμφυλιακό αντι-κομμουνιστικό καθεστώς είχε αναπαραγάγεικατά τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες τηδιένεξη του εμφυλίου στο εσωτερικό της ελλη-νικής κοινωνίας. Η αντικομμουνιστική προπα-γάνδα, που είχε ως στόχο όχι τη συναίνεσηαλλά τον εκφοβισμό των πολιτών διά μέσουτης προβολής της κομμουνιστικής απειλής,είχε ως αποτέλεσμα την ενίσχυση απλώς τουφόβου προς το ίδιο το καθεστώς αλλά και τηςεναντίωσης προς αυτό. Φόβος και εναντίωσηπου προφανώς σημείωναν αυξομειώσεις ανά-λογα με τη φάση υποχώρησης ή ανάπτυξης του

αριστερού και ευρύτερα δημοκρατικού κινήμα-τος.

Το νέο φόβητρο

Η προπαγάνδα του σύγχρονου καθεστώτοςτης κρίσης και της λιτότητας επισείει ως φό-βητρο την οικονομική καταστροφή της χώραςπου θα συμβεί αναπόφευκτα με μια εκλογικήνίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Οι αιματοβαμμένοι κομμου-νιστοσυμμορίτες της μετεμφυλιακής προπα-γάνδας έχουν παραχωρήσει τη θέση τους στουςπαράφρονες συριζαίους, που με τις ακρότητεςκαι τον ανεύθυνο λαϊκισμό τους θα μας βγά-λουν από το ευρώ και θα οδηγήσουν την Ελ-λάδα στον όλεθρο.

Ο καθοριστικός ρόλος που έπαιξε η προπα-γάνδα αυτού του είδους μεταξύ των δύο εκλο-γικών αναμετρήσεων του 2012, είναι λίγο-πολύγνωστός. Όπως επίσης είναι γνωστές και οιποικίλες προπαγανδιστικές στρατηγικές εναν-τίον της Αριστεράς, που αναπτύχθηκαν από τοπολιτικο-οικονομικό και επικοινωνιακό κατε-στημένο κατά τα δυόμισι έτη που μεσολάβη-σαν. Η σημερινή συγκυρία, όμως, της διαδικα-σίας της εκλογής ή μη του Προέδρου της ∆η-μοκρατίας διακρίνεται από την εξής ιδιαιτερό-τητα: ο στόχος της ανελέητης αντιαριστερήςπροπαγάνδας δεν είναι η εκλογική ήττα τουΣΥΡΙΖΑ, αλλά η αποφυγή των πρόωρων εκλο-γών. Ο κόσμος τώρα δεν πρέπει να πειστεί ναμην ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ, πρέπει να πειστεί ότι δενπρέπει να ψηφίσει. Κατά συνέπεια, ο σημερι-νός κίνδυνος που προβάλλει το καθεστώς προςτους ψηφοφόρους, δεν είναι τόσο ο ΣΥΡΙΖΑόσο οι ίδιοι οι ψηφοφόροι.

Η ελπίδα για το αριστερό κίνημα είναι ότι μιαπροπαγάνδα που προσπαθεί να πείσει τους πο-λίτες ότι πρέπει να φοβούνται τον εαυτό τουςκαι το εκλογικό δικαίωμα που τους παρέχει τοδημοκρατικό πολίτευμα, δεν μπορεί παρά νααποβεί μπούμερανγκ για το καθεστώς.

* Ο Κύρκος ∆οξιάδης διδάσκει κοινωνική θε-ωρία στο ΕΚΠΑ.

Ο στόχος της ανελέητης αντιαριστερής προπαγάνδας δενείναι η εκλογική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά η αποφυγή τωνπρόωρων εκλογών. Ο κόσμος τώρα δεν πρέπει να πειστείνα μην ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ, πρέπει να πειστεί ότι δεν πρέπεινα ψηφίσει. Κατά συνέπεια, ο σημερινός κίνδυνος πουπροβάλλει το καθεστώς προς τους ψηφοφόρους, δεν είναιτόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο οι ίδιοι οι ψηφοφόροι.

“

Από τα κονσερβοκούτιαστο Grexit

Εκβιασμοί και διλήμματα λίγο πριν από το τέλος

Του Μικαέλ Λεβί*

Οπως ο φίλος και συνάδελφός του στην ΕυρωπαϊκήΕπιτροπή, Ζ.Κ. Γιουνκέρ, ο κ. Μοσκοβισί είναι φίλοςτης Ελλάδας και ένθερμος υποστηρικτής της

∆ημοκρατίας (με ∆ κεφαλαίο). Σέβεται απολύτως τηνελληνική εθνική κυριαρχία και το δικαίωμα των ελλήνωνβουλευτών να ψηφίζουν όπως πιστεύουν. Αλλά ακόμα και ηκαλύτερη ∆ημοκρατία έχει τα όριά της! Σύμφωνα με τον κ.Μοσκοβισί, εάν η ελληνική βουλή δεν εκλέξει πρόεδρο της∆ημοκρατίας και ο ελληνικός λαός επιλέξει τον ΣΥΡΙΖΑ ωςκυβέρνηση στις εκλογές του Ιανουαρίου, δυστυχώς, ηΕυρωπαϊκή Επιτροπή θα αναγκαστεί, προς μεγάλη λύπη του κ.Μοσκοβισί, να εξετάσει την αποβολή της Ελλάδας από τηνευρωζώνη ή την Ευρωπαϊκή Ένωση ή και από τις δύο. Μεάλλα λόγια, είτε ο ελληνικός λαός θα ψηφίσει -δημοκρατικά-σύμφωνα με τις επιθυμίες των κ.κ. Μοσκοβισί, Γιουνκέρ καιλοιπών, είτε Grexit!Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ κάποτε έγραψε ότι μια κυβέρνηση,αντιμέτωπη με την καθολική διαμαρτυρία του λαού, βρήκε τηντέλεια λύση: να διαλύσει το λαό και να εκλέξει καινούργιο.

Αυτή φαίνεται να είναι η αντίληψη των κ.κ. Μοσκοβισί καιΓιουνκέρ για τη δημοκρατία. Αλλά, φοβάμαι, θααντιμετωπίσουν δυσκολία να διαλύσουν τον ελληνικό λαό…Το όλο ζήτημα φέρνει στο νου τη διάσημη σκηνή από τηνταινία «Ο Νονός»: «Θα τους κάνω μια προσφορά που δεν θαμπορούν να αρνηθούν»… ∆εν μπορεί ο καθένας να έχει τηναυτοπεποίθηση του Μάρλον Μπράντο, αλλά οι κ.κ. Μοσκοβισίκαι Γιουνκέρ έκαναν στην Ελλάδα μια ανάλογη προσφορά:άλλα δέκα ή είκοσι χρόνια μνημονιακής πολιτικής. Αυτός οξεροκέφαλος ελληνικός λαός δεν μοιάζει να ενδιαφέρεται;Ακόμα και οι έλληνες βουλευτές αρνήθηκαν την προσφοράκαι δεν ψήφισαν τον υποψήφιο που ένθερμα υποστηρίζουν οικύριοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τι δυσάρεστη έκπληξη γιατον κ. Μοσκοβισί! Τον παλιό -και όχι και τόσο παλιό- καιρότης αυτοκρατορίας και του διευρυμένου συστήματος τωνπροτεκτοράτων, τέτοια γεγονότα δεν θα επιτρεπόταν νασυμβαίνουν…

* Ο Μ. Λεβί είναι κοινωνιολόγος και επίτιμοςδιευθυντής στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνώντης Γαλλίας.

Του Γιώργου Κατρούγκαλου*

«Η Γερμανική διοίκησις δεν είναι διατε-θειμένη να δεχθή περαιτέρω κακήν χρή-σιν της παρασχεθείσης εις τον λαόνελευθερίας, καλεί δε τούτον όπως συ-νέλθη και να μη παρασύρεται υπό ολί-γων ταραξιών. (...) Ο νομοταγής και φι-λήσυχος Ελληνικός λαός καλείται ναεκλέξη μεταξύ της ασφαλείας και ησυ-χίας, ην του εξασφαλίζει η Γερμανική∆ιοίκησις, και της συμφοράς, ήτις τοναναμένει, εφ΄όσον ήθελεν εξακολουθή-σει παρασυρόμενος παρ’ανατρεπτικώντινών στοιχείων.»

Aυτή ήταν η ανακοίνωση του γερμανούδιοικητή Βέλφιγκερ λίγες ημέρεςπριν από το ολοκαύτωμα των Καλα-

βρύτων. Και όπως όλοι ξέρουμε, δεν ήταν τε-λικά οι αντάρτες του ΕΛΑΣ τα θύματα τηςοργής των ναζιστών, αλλά οι άμαχοι, οιαθώοι στους οποίους υπόσχονταν τη γερμα-νική «ασφάλεια και ησυχία». Όσοι λοιπόνυποκύψουν στην εκστρατεία τρόμου πουενορχηστρώνουν ΜΜΕ και οι κ.κ. Γιούνκερκαι Μοσκοβισί, ας γνωρίζουν ότι οι ίδιοι θαείναι τα πρώτα θύματα του αναπόφευκτου οι-κονομικού ολοκαυτώματος στην (ευτυχώςαπίθανη) περίπτωση, κατά την οποία οι προ-στατευόμενοι των επικυριάρχων μας θα πα-ρέμεναν στο τιμόνι της χώρας.

Ομοιότητες και διαφορές

Η αναλογία είναι, φυσικά, υπερβολική. Ηκυρία Μέρκελ και ο κύριος Γιούνγκερ δενείναι ναζί, ούτε οι υπάλληλοι της τρόικαςστρατός κατοχής. Το δίλημμα όμως είναι πε-ρίπου το ίδιο και έχει τη μορφή τελεσιγρά-φου. Ο ελληνικός λαός καλείται να επιλέξειανάμεσα στη συνέχιση μιας πολιτικής, πουαποδεδειγμένα υπήρξε καταστροφική τόσο

για την κοινωνία όσο και την οικονομία, καιμιας ανείπωτης καταστροφής, που ποτέ δενπεριγράφεται επακριβώς, αλλά μένει στοσκοτάδι, όπως όλες οι καλές ιστορίες φαν-τασμάτων. Μήπως, πράγματι, το δίλημμαείναι εθελοδουλεία ή χρεοκοπία; Είμαστε κα-ταδικασμένοι να διαλέξουμε ανάμεσα στη χο-λέρα και στην πανώλη, όπως έγραφε πρό-σφατα ο Χάμπερμας;

Και όμως, το πραγματικό δίλημμα είναιάλλο. Ακόμη και οι επικυρίαρχοί μας έχουνάλλο αφέντη. Μία δεν είναι η μόνιμη επωδόςστους κρωγμούς και τις οιμωγές για τον ερ-χομό της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ; Τι θα κάνουνοι αγορές; Πώς είναι δυνατό να τις καθυση-χάσουμε; Ο νεοφιλελεύθερος φονταμενταλι-σμός έχει εγκαταλείψει προ πολλού κάθεσκέψη πολιτικού ελέγχου του χρηματιστη-ριακού Φρανκεστάιν. «Αν αποτελεί αίρεση οισχυρισμός ότι οι χρηματοοικονομικές αγο-ρές δεν κατανέμουν τα παγκόσμια κεφάλαιαμε ορθολογικό και σταθερό τρόπο, τότε απο-τελεί θανάσιμο αμάρτημα ακόμα και η σκέψηνα επιβληθούν έλεγχοι στην κίνηση των κε-φαλαίων», έγραφε μια εσωτερική έκθεσηαξιολόγησης του Γραφείου Αξιολόγησης του∆ΝΤ, του 19981.

Ο μύθος του μονόδρομου

Και όμως, ο ευρωπαϊκός καπιταλισμόςαπέκτησε ανθρώπινο πρόσωπο, ακριβώςγιατί πέτυχε να ελέγξει πολιτικά και να ρυθ-μίσει νομικά τις εθνικές αγορές μέσω τωνκεϋνσιανών πολιτικών και της καθιέρωσηςκοινωνικών δικαιωμάτων. Η αδυναμία αντί-στοιχου δημοκρατικού ελέγχου και ρύθμισηςτων διεθνών αγορών (ιδίως των χρηματιστη-ριακών) αποτελεί τη βασική αιτία της κρίσης.Συνεπώς, αν το κοινωνικό κράτος υπήρξε ησημαντικότερη κατάκτηση του ευρωπαϊκούνομικού πολιτισμού μετά τον πόλεμο, η Ευ-ρωπαϊκή Επιτροπή και η πολιτική του Βερο-

λίνου αποτελούν σήμερα τις πιο αντιευρω-παϊκές δυνάμεις του πλανήτη. Μέχρι και οΟμπάμα φαντάζει υπερ-κεϋνσιανός μπροστάστους νάνους αυτούς πολιτικούς, που ταέχουν δώσει όλα στις αγορές. Και όμως, δί-νοντας γη και ύδωρ στην ασυδοσία του χρη-ματιστηριακού κεφαλαίου επιδεινώνουν τηνκρίση της ευρωζώνης, παρά τις προσπάθειεςαπομόνωσης του ελληνικού ιού. Οι επιλογέςαυτές τέσσερα χρόνια δοκιμάστηκαν, μετρή-θηκαν και βρεθήκαν λιποβαρείς. Ενώ η Ευ-ρώπη είναι ήδη στα δίχτυα του αποπληθωρι-σμού και της οικονομικής στασιμότητας, ηοικονομία των ΗΠΑ τρέχει με ρυθμό αύξησης3,8%.

Επομένως, οι πολιτικές λιτότητας δεν απο-τελούν μονόδρομο. Αντιθέτως, μόνη ρεαλι-στική εναλλακτική λύση αποτελεί η απεμ-πλοκή από αυτές. Οι Έλληνες, βεβαίως, πρέ-πει να γνωρίζουν ότι το εγχείρημα αυτό, πουαναγκαστικά συνδυάζεται στη χώρα μας τόσομε την απεμπλοκή από τα μνημόνια όσο καιμε την αποδιαπλοκή, δεν θα είναι περίπατος.Ποια είναι η αναγκαία προϋπόθεση για τηνεπιτυχία της κυβέρνησης της αριστεράς;Πέραν από την αυτονόητη ανάγκη να δεί-ξουμε συνέπεια λόγων και έργων απαράβα-τος όρος είναι η στήριξη σε ένα πλατύ και δυ-ναμικό λαϊκό κίνημα, που δεν θα ελέγχειαπλώς ή θα στηρίζει, αλλά θα συμπρωταγω-νιστεί στις αναγκαίες ρήξεις.

Από την Ελλάδα για την Ευρώπη

Και η μεγάλη ελπίδα μας βρίσκεται στο ότιο ΣΥΡΙΖΑ δίνει αυτή τη στιγμή τη μάχη γιαόλους τους λαούς της Ευρώπης. Σε καμιάχώρα, με εξαίρεση ίσως τη Γερμανία, οι κοι-νωνίες δεν ανέχονται πλέον το βραχνά της λι-τότητας. Τα πολιτικά συστήματα παντούείναι σε φάση αποσταθεροποίησης, γιατί οιελίτ δεν μπορούν πια να κυβερνήσουν όπωςπρώτα, ούτε οι «από κάτω» θέλουν να κυ-βερνιούνται όπως πριν. Μέχρι και η κυβέρ-νηση της Σουηδίας έπεσε, λόγω της αδυνα-μίας της να περάσει τον προϋπολογισμό λι-τότητας στη Βουλή. Ιταλία και Γαλλία ουσια-στικά κατέστησαν ανενεργό το ∆ημοσιονο-μικό Σύμφωνο. Παρά τις προσπάθειες, επο-μένως, να οχυρωθεί θεσμικά η ΕυρωπαϊκήΈνωση από την μετάδοση του ελληνικού ιού,το σύστημα εξουσίας είναι τώρα εκτεθειμένοστην πολιτική μόλυνση που συνεπάγεται γιατον Ευρωπαϊκό Νότο η κυβέρνηση του ΣΥ-ΡΙΖΑ.

Ακόμη, λοιπόν, και αν οι πιο ακραίοι κύ-κλοι των συμφερόντων που κερδίζουν από τηλιτότητα, θα ήθελαν να προκαλέσουν ασφυ-ξία στη χώρα μας, θα το σκεφτούν διπλά.

Αφενός, ένας παρόμοιος τυχοδιωκτισμός θαάνοιγε τον ασκό του Αιόλου και θα αποστα-θεροποιούσε με απρόβλεπτες συνέπειες τηνΕυρωζώνη. Αφετέρου –και κυρίως- οι κοινω-νίες τους δεν θα τους ακολουθήσουν στονκατήφορο αυτό. Αντιθέτως, η επιτυχία τηςαριστεράς στην Ελλάδα μπορεί να αποτελέ-σει τον καταλύτη για ένα πολιτικό ντόμινοανατροπών σε όλη την ήπειρο μας.

Και από εμάς –από τον καθένα από εμάς-εξαρτάται.

Σημείωση: 1 Όπως παρατίθεται από τη Ν. Κλάιν, Το

δόγμα του Σοκ, Η άνοδος του Καπιταλισμούτης Καταστροφής, Α. Λιβάνης, Αθήνα, 2010,σ. 368

* Ο Γ. Κατρούγκαλος είναι ευρωβουλευτήςτου ΣΥΡΙΖΑ

Όσοι υποκύψουν στην εκστρατεία τρόμου που ενορχηστρώνουνΜΜΕ και οι κ.κ. Γιούνκερ και Μοσκοβισί, ας γνωρίζουν ότι οι ίδιοιθα είναι τα πρώτα θύματα του αναπόφευκτου οικονομικούολοκαυτώματος στην (ευτυχώς απίθανη) περίπτωση, κατά τηνοποία οι προστατευόμενοι των επικυριάρχων μας θα παρέμενανστο τιμόνι της χώρας.

“

Άσχημα τα νέα, κύριε Μοσκοβισί!

1177ΤΟ ΘΕΜΑΗ ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014

Εκβιασμοί και διλήμματα λίγο πριν από το τέλος

Του Μικαέλ Λεβί*

Οπως ο φίλος και συνάδελφός του στην ΕυρωπαϊκήΕπιτροπή, Ζ.Κ. Γιουνκέρ, ο κ. Μοσκοβισί είναι φίλοςτης Ελλάδας και ένθερμος υποστηρικτής της

∆ημοκρατίας (με ∆ κεφαλαίο). Σέβεται απολύτως τηνελληνική εθνική κυριαρχία και το δικαίωμα των ελλήνωνβουλευτών να ψηφίζουν όπως πιστεύουν. Αλλά ακόμα και ηκαλύτερη ∆ημοκρατία έχει τα όριά της! Σύμφωνα με τον κ.Μοσκοβισί, εάν η ελληνική βουλή δεν εκλέξει πρόεδρο της∆ημοκρατίας και ο ελληνικός λαός επιλέξει τον ΣΥΡΙΖΑ ωςκυβέρνηση στις εκλογές του Ιανουαρίου, δυστυχώς, ηΕυρωπαϊκή Επιτροπή θα αναγκαστεί, προς μεγάλη λύπη του κ.Μοσκοβισί, να εξετάσει την αποβολή της Ελλάδας από τηνευρωζώνη ή την Ευρωπαϊκή Ένωση ή και από τις δύο. Μεάλλα λόγια, είτε ο ελληνικός λαός θα ψηφίσει -δημοκρατικά-σύμφωνα με τις επιθυμίες των κ.κ. Μοσκοβισί, Γιουνκέρ καιλοιπών, είτε Grexit!Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ κάποτε έγραψε ότι μια κυβέρνηση,αντιμέτωπη με την καθολική διαμαρτυρία του λαού, βρήκε τηντέλεια λύση: να διαλύσει το λαό και να εκλέξει καινούργιο.

Αυτή φαίνεται να είναι η αντίληψη των κ.κ. Μοσκοβισί καιΓιουνκέρ για τη δημοκρατία. Αλλά, φοβάμαι, θααντιμετωπίσουν δυσκολία να διαλύσουν τον ελληνικό λαό…Το όλο ζήτημα φέρνει στο νου τη διάσημη σκηνή από τηνταινία «Ο Νονός»: «Θα τους κάνω μια προσφορά που δεν θαμπορούν να αρνηθούν»… ∆εν μπορεί ο καθένας να έχει τηναυτοπεποίθηση του Μάρλον Μπράντο, αλλά οι κ.κ. Μοσκοβισίκαι Γιουνκέρ έκαναν στην Ελλάδα μια ανάλογη προσφορά:άλλα δέκα ή είκοσι χρόνια μνημονιακής πολιτικής. Αυτός οξεροκέφαλος ελληνικός λαός δεν μοιάζει να ενδιαφέρεται;Ακόμα και οι έλληνες βουλευτές αρνήθηκαν την προσφοράκαι δεν ψήφισαν τον υποψήφιο που ένθερμα υποστηρίζουν οικύριοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τι δυσάρεστη έκπληξη γιατον κ. Μοσκοβισί! Τον παλιό -και όχι και τόσο παλιό- καιρότης αυτοκρατορίας και του διευρυμένου συστήματος τωνπροτεκτοράτων, τέτοια γεγονότα δεν θα επιτρεπόταν νασυμβαίνουν…

* Ο Μ. Λεβί είναι κοινωνιολόγος και επίτιμοςδιευθυντής στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνώντης Γαλλίας.

Του Γιώργου Κατρούγκαλου*

«Η Γερμανική διοίκησις δεν είναι διατε-θειμένη να δεχθή περαιτέρω κακήν χρή-σιν της παρασχεθείσης εις τον λαόνελευθερίας, καλεί δε τούτον όπως συ-νέλθη και να μη παρασύρεται υπό ολί-γων ταραξιών. (...) Ο νομοταγής και φι-λήσυχος Ελληνικός λαός καλείται ναεκλέξη μεταξύ της ασφαλείας και ησυ-χίας, ην του εξασφαλίζει η Γερμανική∆ιοίκησις, και της συμφοράς, ήτις τοναναμένει, εφ΄όσον ήθελεν εξακολουθή-σει παρασυρόμενος παρ’ανατρεπτικώντινών στοιχείων.»

Aυτή ήταν η ανακοίνωση του γερμανούδιοικητή Βέλφιγκερ λίγες ημέρεςπριν από το ολοκαύτωμα των Καλα-

βρύτων. Και όπως όλοι ξέρουμε, δεν ήταν τε-λικά οι αντάρτες του ΕΛΑΣ τα θύματα τηςοργής των ναζιστών, αλλά οι άμαχοι, οιαθώοι στους οποίους υπόσχονταν τη γερμα-νική «ασφάλεια και ησυχία». Όσοι λοιπόνυποκύψουν στην εκστρατεία τρόμου πουενορχηστρώνουν ΜΜΕ και οι κ.κ. Γιούνκερκαι Μοσκοβισί, ας γνωρίζουν ότι οι ίδιοι θαείναι τα πρώτα θύματα του αναπόφευκτου οι-κονομικού ολοκαυτώματος στην (ευτυχώςαπίθανη) περίπτωση, κατά την οποία οι προ-στατευόμενοι των επικυριάρχων μας θα πα-ρέμεναν στο τιμόνι της χώρας.

Ομοιότητες και διαφορές

Η αναλογία είναι, φυσικά, υπερβολική. Ηκυρία Μέρκελ και ο κύριος Γιούνγκερ δενείναι ναζί, ούτε οι υπάλληλοι της τρόικαςστρατός κατοχής. Το δίλημμα όμως είναι πε-ρίπου το ίδιο και έχει τη μορφή τελεσιγρά-φου. Ο ελληνικός λαός καλείται να επιλέξειανάμεσα στη συνέχιση μιας πολιτικής, πουαποδεδειγμένα υπήρξε καταστροφική τόσο

για την κοινωνία όσο και την οικονομία, καιμιας ανείπωτης καταστροφής, που ποτέ δενπεριγράφεται επακριβώς, αλλά μένει στοσκοτάδι, όπως όλες οι καλές ιστορίες φαν-τασμάτων. Μήπως, πράγματι, το δίλημμαείναι εθελοδουλεία ή χρεοκοπία; Είμαστε κα-ταδικασμένοι να διαλέξουμε ανάμεσα στη χο-λέρα και στην πανώλη, όπως έγραφε πρό-σφατα ο Χάμπερμας;

Και όμως, το πραγματικό δίλημμα είναιάλλο. Ακόμη και οι επικυρίαρχοί μας έχουνάλλο αφέντη. Μία δεν είναι η μόνιμη επωδόςστους κρωγμούς και τις οιμωγές για τον ερ-χομό της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ; Τι θα κάνουνοι αγορές; Πώς είναι δυνατό να τις καθυση-χάσουμε; Ο νεοφιλελεύθερος φονταμενταλι-σμός έχει εγκαταλείψει προ πολλού κάθεσκέψη πολιτικού ελέγχου του χρηματιστη-ριακού Φρανκεστάιν. «Αν αποτελεί αίρεση οισχυρισμός ότι οι χρηματοοικονομικές αγο-ρές δεν κατανέμουν τα παγκόσμια κεφάλαιαμε ορθολογικό και σταθερό τρόπο, τότε απο-τελεί θανάσιμο αμάρτημα ακόμα και η σκέψηνα επιβληθούν έλεγχοι στην κίνηση των κε-φαλαίων», έγραφε μια εσωτερική έκθεσηαξιολόγησης του Γραφείου Αξιολόγησης του∆ΝΤ, του 19981.

Ο μύθος του μονόδρομου

Και όμως, ο ευρωπαϊκός καπιταλισμόςαπέκτησε ανθρώπινο πρόσωπο, ακριβώςγιατί πέτυχε να ελέγξει πολιτικά και να ρυθ-μίσει νομικά τις εθνικές αγορές μέσω τωνκεϋνσιανών πολιτικών και της καθιέρωσηςκοινωνικών δικαιωμάτων. Η αδυναμία αντί-στοιχου δημοκρατικού ελέγχου και ρύθμισηςτων διεθνών αγορών (ιδίως των χρηματιστη-ριακών) αποτελεί τη βασική αιτία της κρίσης.Συνεπώς, αν το κοινωνικό κράτος υπήρξε ησημαντικότερη κατάκτηση του ευρωπαϊκούνομικού πολιτισμού μετά τον πόλεμο, η Ευ-ρωπαϊκή Επιτροπή και η πολιτική του Βερο-

λίνου αποτελούν σήμερα τις πιο αντιευρω-παϊκές δυνάμεις του πλανήτη. Μέχρι και οΟμπάμα φαντάζει υπερ-κεϋνσιανός μπροστάστους νάνους αυτούς πολιτικούς, που ταέχουν δώσει όλα στις αγορές. Και όμως, δί-νοντας γη και ύδωρ στην ασυδοσία του χρη-ματιστηριακού κεφαλαίου επιδεινώνουν τηνκρίση της ευρωζώνης, παρά τις προσπάθειεςαπομόνωσης του ελληνικού ιού. Οι επιλογέςαυτές τέσσερα χρόνια δοκιμάστηκαν, μετρή-θηκαν και βρεθήκαν λιποβαρείς. Ενώ η Ευ-ρώπη είναι ήδη στα δίχτυα του αποπληθωρι-σμού και της οικονομικής στασιμότητας, ηοικονομία των ΗΠΑ τρέχει με ρυθμό αύξησης3,8%.

Επομένως, οι πολιτικές λιτότητας δεν απο-τελούν μονόδρομο. Αντιθέτως, μόνη ρεαλι-στική εναλλακτική λύση αποτελεί η απεμ-πλοκή από αυτές. Οι Έλληνες, βεβαίως, πρέ-πει να γνωρίζουν ότι το εγχείρημα αυτό, πουαναγκαστικά συνδυάζεται στη χώρα μας τόσομε την απεμπλοκή από τα μνημόνια όσο καιμε την αποδιαπλοκή, δεν θα είναι περίπατος.Ποια είναι η αναγκαία προϋπόθεση για τηνεπιτυχία της κυβέρνησης της αριστεράς;Πέραν από την αυτονόητη ανάγκη να δεί-ξουμε συνέπεια λόγων και έργων απαράβα-τος όρος είναι η στήριξη σε ένα πλατύ και δυ-ναμικό λαϊκό κίνημα, που δεν θα ελέγχειαπλώς ή θα στηρίζει, αλλά θα συμπρωταγω-νιστεί στις αναγκαίες ρήξεις.

Από την Ελλάδα για την Ευρώπη

Και η μεγάλη ελπίδα μας βρίσκεται στο ότιο ΣΥΡΙΖΑ δίνει αυτή τη στιγμή τη μάχη γιαόλους τους λαούς της Ευρώπης. Σε καμιάχώρα, με εξαίρεση ίσως τη Γερμανία, οι κοι-νωνίες δεν ανέχονται πλέον το βραχνά της λι-τότητας. Τα πολιτικά συστήματα παντούείναι σε φάση αποσταθεροποίησης, γιατί οιελίτ δεν μπορούν πια να κυβερνήσουν όπωςπρώτα, ούτε οι «από κάτω» θέλουν να κυ-βερνιούνται όπως πριν. Μέχρι και η κυβέρ-νηση της Σουηδίας έπεσε, λόγω της αδυνα-μίας της να περάσει τον προϋπολογισμό λι-τότητας στη Βουλή. Ιταλία και Γαλλία ουσια-στικά κατέστησαν ανενεργό το ∆ημοσιονο-μικό Σύμφωνο. Παρά τις προσπάθειες, επο-μένως, να οχυρωθεί θεσμικά η ΕυρωπαϊκήΈνωση από την μετάδοση του ελληνικού ιού,το σύστημα εξουσίας είναι τώρα εκτεθειμένοστην πολιτική μόλυνση που συνεπάγεται γιατον Ευρωπαϊκό Νότο η κυβέρνηση του ΣΥ-ΡΙΖΑ.

Ακόμη, λοιπόν, και αν οι πιο ακραίοι κύ-κλοι των συμφερόντων που κερδίζουν από τηλιτότητα, θα ήθελαν να προκαλέσουν ασφυ-ξία στη χώρα μας, θα το σκεφτούν διπλά.

Αφενός, ένας παρόμοιος τυχοδιωκτισμός θαάνοιγε τον ασκό του Αιόλου και θα αποστα-θεροποιούσε με απρόβλεπτες συνέπειες τηνΕυρωζώνη. Αφετέρου –και κυρίως- οι κοινω-νίες τους δεν θα τους ακολουθήσουν στονκατήφορο αυτό. Αντιθέτως, η επιτυχία τηςαριστεράς στην Ελλάδα μπορεί να αποτελέ-σει τον καταλύτη για ένα πολιτικό ντόμινοανατροπών σε όλη την ήπειρο μας.

Και από εμάς –από τον καθένα από εμάς-εξαρτάται.

Σημείωση: 1 Όπως παρατίθεται από τη Ν. Κλάιν, Το

δόγμα του Σοκ, Η άνοδος του Καπιταλισμούτης Καταστροφής, Α. Λιβάνης, Αθήνα, 2010,σ. 368

* Ο Γ. Κατρούγκαλος είναι ευρωβουλευτήςτου ΣΥΡΙΖΑ

Όσοι υποκύψουν στην εκστρατεία τρόμου που ενορχηστρώνουνΜΜΕ και οι κ.κ. Γιούνκερ και Μοσκοβισί, ας γνωρίζουν ότι οι ίδιοιθα είναι τα πρώτα θύματα του αναπόφευκτου οικονομικούολοκαυτώματος στην (ευτυχώς απίθανη) περίπτωση, κατά τηνοποία οι προστατευόμενοι των επικυριάρχων μας θα παρέμενανστο τιμόνι της χώρας.

“

Άσχημα τα νέα, κύριε Μοσκοβισί!Ο Μπέρτολτ Μπρεχτκάποτε έγραψε ότι μιακυβέρνηση, αντιμέτωπημε την καθολικήδιαμαρτυρία του λαού,βρήκε την τέλεια λύση:να διαλύσει το λαό και ναεκλέξει καινούργιο. Αυτήφαίνεται να είναι ηαντίληψη των κ.κ.Μοσκοβισί και Γιουνκέργια τη δημοκρατία.

“

1188 Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Είναι χαρακτηριστικό ότι τα αναχώματα έσπασανσχεδόν σε 20 σημεία, μέσα σε μία εβδομάδα,καθώς υπήρχε πίεση από την ορμή του νερού και

την άνοδο της στάθμης αυτού, ενώ έγινε και τεχνητήρήξη αναχωμάτων για την εκτόνωση των υδάτων,αποδεικνύοντας την αναποτελεσματικότητα των αν-τιπλημμυρικών έργων.

Ευθύνες υπάρχουν πολλές, μιας και δεν μας φταίειαπλά «ο κακός μας ο καιρός». Και οι ευθύνες είναι κυ-ρίως πολιτικές. Εκατομμύρια έχουν δοθεί για αντι-πλημμυρικά έργα. Επί δεκαετίες κατασκευάζονταιαναχώματα ποιότητας τέτοιας που σπάνε στην πρώτηπλημμύρα. Εργολάβοι επί εργολάβων έχουν περάσειαπό αυτά τα αναχώματα, κάνοντας επιδερμικές «πα-ρεμβάσεις». Προγράμματα, αναθέσεις, έργα… Κι ενώέχουν δοθεί, και συνεχίζουν να δίνονται, εκατομμύριασε αντιπλημμυρικά έργα, την ίδια στιγμή δίνονται εκα-τομμύρια σε αποζημιώσεις πλημμυροπαθών. Αποδει-κνύοντας ακριβώς την αποτελεσματικότητα τωνέργων που χρυσοπληρώθηκαν. Η λογική της αποζη-μίωσης έχει γίνει βίωμα πια, λόγω της συχνότηταςτου φαινομένου και της έλλειψης ουσιαστικής πα-ρέμβασης.

Το διακρατικό πρόσχημα

«Η ευλογία που έγινε κατάρα». Ο ποταμός Έβρος μετους τρεις παραποτάμους του προσφέρουν ασύγκριταπλεονεκτήματα στην περιοχή. Πέρα από την ομορφιάκαι τις δυνατότητες τουριστικής αξιοποίησης, είναι οβασικός λόγος ευφορίας των εδαφών. ∆εκάδες ποι-κιλίες καλλιεργήσιμων εδαφών δίνουν δυνατότητεςπολλαπλών ποιοτικών καλλιεργειών. Ωστόσο, η πραγ-ματικότητα είναι πως οι κάτοικοι το χειμώνα πνίγον-ται και το καλοκαίρι διψάνε, χρησιμοποιώντας γεννή-τριες για να ποτιστούν τα χωράφια και παίρνονταςσειρά προτεραιότητας, αφού το νερό δεν επαρκεί.

Αν και γίνονται κάθε χρόνο παρεμβάσεις, λοιπόν,ποτέ δεν έγιναν οι εργασίες που θα έπρεπε, αναφορικάμε τη συνολική διαχείριση των υδάτων του Έβρου.Προτάσεις υπάρχουν ποικίλες, μιας και οι επιστήμο-νες του ∆ημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης έχουνκαταθέσει σχετικές μελέτες. Όμως, όπως και σεπολλά άλλα επίπεδα, λείπουν οι πολιτικές πρωτοβου-λίες. Επιπλέον, δεν λαμβάνονται πρωτοβουλίες, ούτεστο επίπεδο της πρόληψης, ούτε όμως και στην αξιο-

ποίηση του νερού, για παραγωγικούς ή ενεργειακούςσκοπούς.

Αρχικά, είναι αναγκαίο να καθαριστεί η κοίτη τουποταμού Έβρου, όπως συμβαίνει σε όλα τα ποτάμια.Μάλιστα, πρέπει να γίνει σε ευρωπαϊκό ή διεθνές επί-πεδο, αφού αφορά τρεις χώρες, δηλαδή και τις Βουλ-γαρία και Τουρκία, και όχι μόνο την Ελλάδα. Στις πε-ρισσότερες χώρες, τα ζητήματα αυτά είναι λυμένα.Στον Έβρο δεν υπάρχει τέτοια πρωτοβουλία, αλλά αν-τιθέτως ο διακρατικός χαρακτήρας χρησιμοποιείταισαν ανασταλτικός παράγοντας από τους ιθύνοντες. Κιόμως, οι επιπτώσεις από τα πλημμυρικά φαινόμεναπλήττουν και τις τρεις χώρες και κυρίως την Τουρ-κία.

Ποτάμι αναξιοποίητο

Ακόμα όμως και εντός των συνόρων ο καθαρισμόςτων ποταμών δεν βρίσκεται στις προτεραιότητες τωνιθυνόντων. Στον Άρδα, κυρίως, αλλά και στον Ερυ-θροπόταμο η κοίτη των ποταμών χρειάζεται διαπλά-τυνση, αλλά και περιοχές εκτόνωσης των υδάτων σεπερίπτωση φυσικών πλημμυρών. Και τα κανάλια, καιοι λεκάνες απορροής υδάτων χρειάζονται καθαρισμόστα επίπεδα της πρόληψης.

Σε έναν νομό στον οποίο δίνεται προτεραιότηταστον πρωτογενή τομέα και την παραγωγή, είναι αδια-νόητο να μην αξιοποιείται το νερό. Από τον Έβρο λεί-πουν οι αποταμιευτήρες νερού, λείπει ένα σοβαρό αρ-δευτικό σύστημα, ενώ, όπως προαναφέρθηκε, δενυπάρχουν ούτε πρωτοβουλίες για την ενεργειακήαξιοποίηση του νερού. Είναι δεδομένο ότι τα έργααυτά απαιτούν γενναίες χρηματοδοτήσεις, όμως δενθα φουσκώνουν τους προϋπολογισμούς με πρόσθετεςπαρεμβάσεις και αποζημιώσεις κάθε χρόνο, ούτε θαθέτουν κάθε λίγο και λιγάκι τον Έβρο σε κατάστασηέκτακτης ανάγκης.

Η διαχείριση των πλημμυρών στον Έβρο είναι μίαχαρακτηριστική περίπτωση έλλειψης ουσιαστικώνπρωτοβουλιών που να στηρίζουν την παραγωγή,καθώς και έλλειψης σχεδιασμού και στόχευσης. Φα-νερώνει, επίσης, την ανικανότητα διαχείρισης κονδυ-λίων προς το συμφέρον του κοινωνικού συνόλου.

Νατάσα Γκαρά

Κατά τη συνεδρίαση του Εθνικού Συμ-βουλίου Εξωτερικής Πολιτικής(ΕΣΕΠ), τον περασμένο μήνα, ετέθηστον προεδρεύοντα υπουργό Εξωτε-ρικών της Ελλάδας το ερώτημα σχε-τικά με την τριμερή διακρατική συ-νεργασία στον Έβρο και αν η χώραμας είναι ικανοποιημένη από τηνεφαρμογή της σχετικής συμφωνίας.Είχε επισημανθεί τότε σε όλους τουςσυμμετέχοντες στο ΕΣΕΠ ότι ένα απότα σοβαρότερα προβλήματα ασφά-λειας για τη Θράκη είναι η κατά τουςχειμερινούς μήνες υπερχείλιση τουΈβρου, με καταστροφικές συνέπειες,τόσο για τους έλληνες αγρότες τηςπεριοχής όσο και για τους εκείθεντου Έβρου, τούρκους αγρότες.

Τις τελευταίες εβδομάδες καιμέρες, οι καταστροφικές πλημμύ-ρες από τα νερά του Έβρου έχουν

πλήξει όχι μόνο την Ελλάδα και τηνΤουρκία, αλλά και τη Βουλγαρία, ανα-δεικνύοντας την ανάγκη ενίσχυσης τηςτριμερούς συνεργασίας, ώστε να απο-τρέπονται οι καταστροφές αυτές.

Αναδείχτηκε, επίσης, από τις κατα-στροφικές πλημμύρες λόγω υπερχείλι-σης του Έβρου η οικολογική διάστασητης ασφάλειας στην εποχή μας, όχι μόνοσε εθνικό αλλά και σε παγκόσμιο επί-πεδο, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.Άρα τα οικολογικά προβλήματα μας δενγνωρίζουν σύνορα και η αντιμετώπισήτους απαιτεί τη διεθνή συνεργασία καιαντίστοιχες διαδικασίες και δομές.

Το πρόβλημα της προστασίας του πε-ριβάλλοντος στα Βαλκάνια είναι από τα

πλέον σοβαρά της περιοχής, της οποίαςοι χώρες και οι λαοί συνδέονται με ισχυ-ρότατους δεσμούς αλληλεξάρτησης καιμε κοινούς αγώνες για την ανεξαρτησία,την ειρήνη και την κοινωνική δικαιο-σύνη. Στη Βαλκανική δεν υπάρχει μόνοη παράδοση που την θέλει «πυριτιδαπο-θήκη της Ευρώπης», ούτε πρέπει να θε-ωρείται η περιοχή αυτή «πίσω αυλή» τηςΕυρώπης από τις κυρίαρχες δυνάμειςτης ηπείρου μας.

Κάποιοι στην Ελλάδα –ίσως και σεάλλες χώρες των Βαλκανίων– υποτιμούντα πλεονεκτήματα της περιοχής, λένε ότιπρέπει να αποποιηθούμε τη βαλκανικό-τητα και να γίνουμε «Ευρωπαίοι σταΒαλκάνια», χωρίς να διευκρινίζουνεπαρκώς τι είδους «ευρωπαίοι» καλού-

μαστε να γίνουμε. Χρειάζεται να προ-τάσσουμε τον ευρωπαϊσμό, δηλαδή, τοδιεθνισμό στο επίπεδο της Ευρώπης,που εκπροσωπεί και προωθεί το Κόμματης Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Με άλλαλόγια, την ιδέα μιας άλλης ενωμένης Ευ-ρώπης, δημοκρατικής, κοινωνικής, ει-ρηνικής και οικολογικής. Επίσης, τηνιδέα μιας Ευρώπης των περιφερειών καιτων υποπεριφερειακών συνεργασιών,όπως αυτή που χρειάζονται τα Βαλκάνια.Χρειάζεται να θυμηθούμε ότι από το2008 το ΚΕΑ έχει υιοθετήσει ένα βαλκα-νικό σχέδιο δράσης, με ισχυρότατη τηνοικολογική φιλειρηνική διάσταση. Στοσχέδιο αυτό, το ΚΕΑ μας καλεί να γί-νουμε Ευρωπαίοι στα Βαλκάνια, διεκδι-κώντας μια Βαλκανική Οικολογική

Χάρτα.«Η θέση μας για τη βιώσιμη ανάπτυξη

και την προϊούσα περιβαλλοντική αλλη-λεξάρτηση –αναφέρεται στη σχετικήαπόφαση που πάρθηκε στη Θεσσαλο-νίκη– επιτάσσει την εντατικοποίηση τηςσυνεργασίας στα πεδία της οικολογικήςπροστασίας, της ενεργειακής πολιτικήςκαι της βιοποικιλότητας. Το ΚΕΑ διεκδι-κεί την προώθηση νέων στρατηγικώνεξοικονόμησης ενέργειας, και τον ανα-προσανατολισμό της παραγωγής ενέρ-γειας στη χρήση ανανεώσιμων πηγώνενέργειας αντί για τη δημιουργία νέωνπυρηνικών εργοστασίων. Χρειαζόμαστετην ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ τωνφορέων που αναπτύσσουν δράση στοντομέα του περιβάλλοντος. Προς αυτήτην κατεύθυνση, θέλουμε να συνεργα-στούμε με οργανώσεις, οι οποίες δρα-στηριοποιούνται στο πεδίο της οικολο-γίας. Γι’ αυτό, προτείνουμε να συνεργα-στούμε όλοι μαζί για τη δημιουργία μιαςΒαλκανικής Οικολογικής Χάρτας».

Είναι η ώρα, ως ελληνική κοινωνία, ναθυμηθούμε τα οράματα του Ρήγα του Βε-λεστινλή για την ισότιμη συνεργασία καιαλληλεγγύη των λαών των Βαλκανίων,να οικοδομήσουμε τη ∆ιαβαλκανική Συ-νεργασία, την οποία δεν αναιρεί η ευρω-παϊκή προοπτική των βαλκανικώνχωρών. Μπορούμε και πρέπει όλοι οιΒαλκανικοί λαοί να οικοδομήσουμε έναειρηνικό διαμέρισμα στο κοινό ευρω-παϊκό σπίτι.

Πάνος Τριγάζης,συντονιστής του Τμήματος∆ιεθνών Σχέσεων ΣΥΡΙΖΑ

Αναγκαιότητα η βαλκανική συνεργασίαΆμεση διεκδίκηση η Βαλκανική Οικολογική Χάρτα, σύμφωνα και με το ΚΕΑ

ΝΕΡΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ,ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΒΟΥΛΗΣΗ ΟΧΙ

Η ευλογίαγίνεταικατάραστον Έβρο«Στο ίδιο έργο θεατές» είναι μία φράση, αλλά καιένα εγκληματικό «έργο» που συναντάνε όλο καισυχνότερα οι κάτοικοι του Έβρου. Τα πλημμυρικάφαινόμενα πυκνώνουν και εμφανίζονται κάθεχρόνο πλέον, συχνά μάλιστα, και δύο φορές τοχρόνο. Οι συνεχείς βροχοπτώσεις τωντελευταίων ημερών προκάλεσαν καταστροφικέςπλημμύρες σε όλο το μήκος του nομού μεπολλαπλές και τραγικές επιπτώσεις: 110.000στρέμματα βρίσκονται κάτω από το νερό,καλλιέργειες των οποίων η συγκομιδή δεν έγινεέγκαιρα καταστράφηκαν, ενώ σε πολλές περιοχέςείναι αδύνατη η σπορά και η δημιουργία νέωνκαλλιεργειών. Επιπλέον, τα βοσκοτόπια δεν είναιπροσβάσιμα, ενώ σπίτια, αποθήκες καιεπαγγελματικοί χώροι, μαζί με σημαντικέςυποδομές, καταστράφηκαν.

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014 1199ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Στις 17 ∆εκεμβρίου πραγματοποιήθηκε επίσκεψηστις εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού ΚέντρουΓαλατσίου («Παλαί»), αντιπροσωπείας των

δήμων Γαλατσίου, Νέας Ιωνίας, Αθηναίων, της περι-φέρειας Αττικής και μελών της Κίνησης Φορέων καιΠολιτών για τη διάσωση του «Παλαί». Η επίσκεψηστην οποία έδωσε το παρών και η βουλευτής του ΣΥ-ΡΙΖΑ, Ελένη Αυλωνίτου, πραγματοποιήθηκε ύστερααπό παρέμβαση της αντιπεριφερειάρχη ΚεντρικούΤομέα Αθηνών, Ερμίνας Κυπριανίδου. Με την άδειατης Ε.Τ.Α οι εκπρόσωποι των αρμόδιων φορέων ξε-ναγήθηκαν για πρώτη φορά, από Πολιτικό Μηχανικό,στις εγκαταστάσεις του «Παλαί». Η ξενάγηση είχε ωςστόχο την ενημέρωση τους για την κατάσταση τουΟλυμπιακού Κέντρου, του οποίου η επιδιωκόμενη απότο ΤΑΙΠΕ∆ ιδιωτικοποίηση, δεν έχει προχωρήσει. Οδιαγωνισμός για την παραχώρηση του, στις αρχές ∆ε-κεμβρίου, δεν είχε χειροπιαστά αποτελέσματα, εφό-σον δεν εκδηλώθηκε ενδιαφέρον από κανένα επεν-δυτή.

Η φθορά είναι διαχειρίσιμη

Η εγκατάλειψη των εγκαταστάσεων είναι εμφανής.Αξιοσημείωτο είναι ότι πριν από περίπου ένα μήναδιακόπηκε η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ τουνερού τον προηγούμενο Αύγουστο. Η έλλειψη καθα-ριότητας είναι το κυριότερο πρόβλημα των εγκατα-στάσεων. Ωστόσο, η φθορά που έχει υποστεί το κτίριοθεωρείται φυσιολογική. Πρόκειται για ένα ιδιαίτεροευρύχωρο Κλειστό Γυμναστήριο έκτασης 9.500 τμ., μετον αγωνιστικό χώρο να καλύπτει 1.400 τμ., ενώ δια-θέτει 5.200 θέσεις.

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 το ΚλειστόΓυμναστήριο χρησιμοποιήθηκε για τους αγώνες του

πινγκ πονγκ. Ωστόσο, μετά την ολοκλήρωση τωνΟλυμπιακών υπήρχαν σχεδιασμοί για αξιοποίηση τουχώρου σε μη αθλητικές ή πολιτιστικές δραστηριότη-τες. Η πρώτη προσπάθεια ιδιωτικοποίησης του«Παλαί» ξεκίνησε το 2006 όταν μετά από διαγωνισμόπαραχωρήθηκε για 46 χρόνια το ακίνητο και ο περι-βάλλων χώρος 90 στρεμμάτων, στη σύμπραξη τουΟμίλου Χαραγκιώνης με την πορτογαλική εταιρείαSIERRA. Στόχος ήταν η μετατροπή των αθλητικών εγ-καταστάσεων σε εμπορικό κέντρο. Μετά από τις αντι-δράσεις των τοπικών φορέων και των κινήσεων τωνπολιτών, η επένδυση αυτή ναυάγησε. Τον περασμένοΙούνιο το «Παλαί» μεταβιβάστηκε στο ΤΑΙΠΕ∆, μέχρι οάγονος διαγωνισμός να απομακρύνει το ενδεχόμενοτης ιδιωτικοποίησης.

Η αποτυχία του διαγωνισμού του ΤΑΙΠΕ∆ ευνοεί μιαπιθανή εκμετάλλευση των εγκαταστάσεων από τουςόμορους δήμους προς όφελος των πολιτών. Ο Γιάν-νης Κολμανιώτης, δημοτικός σύμβουλος Νέας Ιωνίας,μιλώντας στην «Εποχή» τόνισε «Πιστεύω ότι είναι μιαχρυσή ευκαιρία σήμερα ώστε οι ∆ήμοι της Νέας Ιω-νίας , του Γαλατσίου, μαζί με το Ε’ ∆ιαμέρισμα τηςΑθήνας και την Περιφέρεια να το αναλάβουν, για νααλλάξει η κατάσταση στον αθλητισμό και τον πολιτι-σμό στην περιοχή». Ο ίδιος καταλήγει: «Κάναμε πριντέσσερα χρόνια έναν μεγάλο αγώνα για να μην προ-χωρήσει η ιδιωτικοποίηση . Τώρα είμαστε ώριμοι πιακαι έτοιμοι να προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα.»

Να γίνει δημόσιος χώρος

Ο Κώστας Παπακώστας, πολιτικός μηχανικός καιεκπρόσωπος του δήμου Νέας Ιωνίας για το ζήτηματου «Παλαί» χαρακτηρίζει την κατάσταση στον εσω-τερικό χώρο του γυμναστηρίου πολύ καλή. «Γενικώς

δεν υπάρχουν βανδαλισμοί. Στον εξωτερικό χώρο οιηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις είχαν υποστείζημιές είτε από κλοπές είτε από την παράνομη είσοδοκάποιων. Συνολικά όμως θεωρούμε ότι η κατάστασηείναι καλύτερη από αυτήν, την οποία υπολογίζαμε. Τοκόστος για την επαναφορά του σε λειτουργική κατά-σταση θα είναι μικρότερο από αυτό που θα ανέμενεκανείς, πάντα εξαιρώντας τα ηλεκτρομηχανολογικάκαι ιδιαίτερα τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις. Γιααυτές θα πρέπει να γίνει καταγραφή των ζημιών.»

Η Ελένη Αυλωνίτου, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, πρό-σθεσε σχετικά: «Πρέπει όλοι οι όμοροι δήμοι να συ-νεργαστούμε και να το διαχειριστούμε προς όφελοςτου λαού. Οι επανειλημμένες προσπάθειες διαδοχι-κών κυβερνήσεων να ξεπουλήσουν το «Παλαί» είναικαταδικασμένες να αποτυγχάνουν πάντα. Όλο το Γα-λάτσι έχει συσπειρωθεί για να κρατήσει το «Παλαί»και αυτό το έχει καταλάβει και ο επιχειρηματικός κό-σμος. Η επόμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα πραγματο-ποιήσει αυτό για το οποίο αγωνίζεται το Γαλάτσι γιαπάνω από μία δεκαετία: Το «Παλαί» να γίνει δημόσιοςχώρος Αθλητισμού και Πολιτισμού».

Αλέξανδρος Μαυρογένης

Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσειςτου αρμόδιου υπουργού Ανάπτυ-ξης Κώστα Σκρέκα, από την 1η Ια-

νουαρίου 2015 παύει οριστικά και η ελά-χιστη προστασία απέναντι στους πλει-στηριασμούς. Συγκεκριμένα, απαντών-τας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων ξεκα-θάρισε ότι «η πρώτη κατοικία δεν κινδυ-νεύει, καθώς υπάρχει ο κώδικας δεοντο-λογίας της Τράπεζας της Ελλάδας», επι-βεβαιώνοντας έτσι ότι έρχεται το ορι-στικό τέλος στη προστασία της κατοι-κίας αφού δεν θα υπάρξει σχετική ρύθ-μιση.

«Καινοτόμες» λύσεις

Ξέχασε ο αρμόδιος υπουργός να διευ-κρινίσει ότι ο περίφημος «κώδικας δε-οντολογίας» δεν αφορά τα κόκκινα δά-νεια που βρίσκονται σε μόνιμη καθυστέ-ρηση και έχουν καταγγελθεί, δηλαδήαυτά για τα οποία υπάρχει άμεσος κίν-δυνος αναγκαστικής εκτέλεσης (πλει-στηριασμού), αλλά εκείνα που είτε βρί-σκονται σε μικρή προσωρινή καθυστέ-ρηση ή ακόμη και αυτά που ενδεχομένωςνα παρουσιάσουν μελλοντική καθυστέ-ρηση , τα επισφαλή, κατά την εκτίμησητων τραπεζών.

Επιπλέον, o εν λόγω «κώδικας δεοντο-λογίας», μεταξύ άλλων, απαράδεκτωνκαι μονομερών προς όφελος των τραπε-ζών ρυθμίσεων, εισάγει και «καινοτό-μες» λύσεις διευθέτησης για όσους δενμπορούν να ανταποκριθούν, όπως η εθε-λοντική παράδοση του ακινήτου από τονδανειολήπτη στην τράπεζα και ρύθμισητου χρέους που υπολείπεται της αξίαςτου ακινήτου, η μετατροπή του δανείουσε χρηματοδοτική μίσθωση, όπου ο δα-νειολήπτης μεταβιβάζει την κυριότητατου ακινήτου στην τράπεζα και εξακο-λουθεί να διαμένει σε αυτό καταβάλλον-τας ενοίκιο για μια περίοδο χάριτοςπέντε ετών κ.λπ.

Έτσι ουσιαστικά από 1-1-2015 μοναδι-κός τρόπος προστασίας από πλειστηρια-σμούς, παραμένει η υπαγωγή στον.3869/2010 (υπερχρεωμένα νοικοκυ-ριά), για οφειλέτες που δεν έχουν εμπο-ρική ιδιότητα προκειμένου να διασωθείη (πρώτη) μόνη κατοικία τους.

Ταυτόχρονα, πρέπει να λάβουμευπόψη και τις επερχόμενες αλλαγέςστον Κώδικα Πολιτικής ∆ικονομίας, οιοποίες έχουν προκαλέσει την αντίδρασητου συνόλου του νομικού κόσμου τηςχώρας. Οι δικηγόροι όχι μόνον απέρρι-ψαν ηχηρά, με ποσοστό 93,12%, τις προ-ωθούμενες από την κυβέρνηση και τονυπουργό ∆ικαιοσύνης τροποποιήσεις,αλλά ταυτόχρονα αποφάσισαν και αποχήδιαρκείας από τα καθήκοντά τους.

Οι αλλαγές αυτές, μεταξύ άλλων, πε-ριλαμβάνουν :

• Fast track πλειστηριασμούς με σύν-τμηση προθεσμιών και μέσων άμυνας

• Κατάργηση υποχρέωσης ενημέρω-σης

• Πολλαπλές κατασχέσεις στο ίδιο αν-τικείμενο

• Ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς• Τιμή εκκίνησης στα 2/3 της εμπορι-

κής αξίας του ακινήτου • Καταστρατήγηση δικαιωμάτων εργα-

ζομένων και δημοσίου-ασφαλιστικώνταμείων. Συγκεκριμένα τα δικαιώματάτους υποχωρούν έναντι αυτών των τρα-πεζών, αφού στο εξής θα κατατάσσον-ται, πρώτες oι τραπεζικές απαιτήσειςστο 65% του πλειστηριάσματος και θαακολουθούν στο 25% οι εργατικές απαι-τήσεις, οι απαιτήσεις του δημοσίου καιτων ασφαλιστικών ταμείων και στο 10%οι λοιπές απαιτήσεις ιδιωτών.

Είναι φανερό ότι το σχέδιο βίαιης ανα-διανομής του πλούτου και η συγκέν-τρωσή του σε ολοένα και λιγότερους, μεαφορμή την κρίση, προχωρά και με τηναναδιανοµή της γης και των κτηρίων. Οικυρίαρχες απόψεις περί εξαιρετικά με-γάλου ποσοστού ιδιοκατοίκησης στηνΕλλάδα έχουν οδηγήσει σε επιβολή νο-μοθετημάτων που διευκολύνουν με πολ-λούς τρόπους το ξεπούλημα της ήδηυπερφορολογημένης (ΕΝΦΙΑ κ.λ.π) πε-ριουσίας όλων μας.

Οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ

Με τις συγκεκριμένες κυβερνητικές

επιλογές, η επίθεση στη μικρή και με-σαία ιδιοκτησία στο πλαίσιο της υλοποί-ησης των μνημονιακών ταξικών πολιτι-κών ολοκληρώνεται.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, εγκαίρως, την 01/10/2014στην πρόταση νόμου που κατέθεσε γιατις ρυθμίσεις ληξιπρόθεσμων οφειλώνπρος το δημόσιο και τα ασφαλιστικά τα-μεία περιέλαβε διάταξη για την ανα-στολή-απαγόρευση πλειστηριασμών γιαποσό μικρότερο των 200.000 ευρώ απόκάθε αιτία. Επίσης, για οφειλές άνω τωνδιακοσίων χιλιάδων ευρώ όριζε ότι απα-γορεύονται οι πλειστηριασμοί πρώτηςκατοικίας και επαγγελματικής στέγηςαντικειμενικής αξίας μέχρι 350.000 ευρώγια τραπεζικά δάνεια, χρέη προς το δη-μόσιο και ασφαλιστικούς οργανισμούς,ως και ο πλειστηριασμός ακινήτων τωνεγγυητών των ανωτέρω οφειλών μέχρι31/12/2015, τυχόν δε διαδικασίες πουείναι εκκρεμείς αναστέλλονται μέχρι τηνάνω ημερομηνία, με ταυτόχρονη απαγό-ρευση μεταβίβασης δανείων σε κερδο-σκοπικά funds.

Η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου επι-μένει, ακόμη και σήμερα, να νομοθετείμε Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένουτη δίμηνη παράταση του μνημονίου, επι-μένει στην εφαρμογή των πολιτικών επι-λογών και των μνημονιακών δεσμεύ-σεών της, τρομοκρατώντας και εγκατα-λείποντας τους εκατοντάδες χιλιάδεςανθρώπους που βρίσκονται αυτή τηστιγμή αντιμέτωποι με το ασήκωτοβάρος της υπερχρέωσης και τον κίνδυνοτης απώλειας κάθε περιουσιακού τουςστοιχείου, απολύτως απροστάτευτους,έρμαια των τραπεζών.

Λίγες ημέρες μας χωρίζουν από τοτέλος του χρόνου και το οριστικό τέλοςαυτής της επικίνδυνης κυβέρνησης τωνολίγιστων. Όλα δείχνουν πως σύντομαθα ακουστεί επιτέλους η φωνή της κοι-νωνίας και ο φόβος θα αλλάξει πλευρά!

Κατερίνα Κνήτου, δικηγόρος

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟ ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ

Μια μεγάλη ευκαιρία για την αξιοποίηση τουΗ αποτυχία ιδιωτικοποίησης του φέρνει νέα δεδομένα

ΠΑΥΕΙ Η ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ

Στο σφυρί με το νέο έτος

2200 Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Σύγχυση επικρατούσε στη χθεσινή πρώτη ψηφο-φορία για την εκλογή Προέδρου ∆ημοκρατίαςστη βουλή των Ελλήνων με τη χρήση της γλώσ-σας, για το τι κανονικά θα έπρεπε να λένε όσεςβουλεύτριες δεν ήθελαν να υπερψηφίσουν τηνκυβερνητική πρόταση: «Παρών» ή «παρούσα»;

Ο ι βουλεύτριες, λοιπόν, όπως αναφέρει iefime-rida.gr, που δεν ήθελαν να ψηφίσουν «Σταύρο∆ήμα» έπρεπε να λένε «παρών». Πρώτη στη

σειρά από τις γυναίκες που δεν ήθελαν να υπερψηφί-σουν την κυβερνητική πρόταση και φώναξε «παρών»ήταν η βουλεύτρια επικρατείας Θεανώ Φωτίου καιαυτό γιατί ο κανονισμός λέει ότι όσοι δεν επιθυμούντην ψήφο εκφωνούν τη λέξη «παρών». Το «παρών» ενπροκειμένω είναι χαρακτηρισμός ψήφου και όχι δή-λωση για το αν είναι παρόντες ή παρούσες οι βουλευ-τές/τριες, ώστε να αλλάζει το γένος ανάλογα με τοποιος μιλάει. Για το λόγο αυτό και οι ψηφολέκτεςδιόρθωναν όσες βουλεύτριες της αντιπολίτευσης(Ξουλίδου, Κουντουρά, Ζαρούλια) δήλωναν «παρούσα»,αντί για το τυπικό «παρών».

Πόσο σεβαστή μπορεί να γίνει η γνώμη ενός ατόμουπου με τον τρόπο που εκφράζεται προδίδει σύγχυσηταυτότητας; Πόσο σοβαρό μπορεί να θεωρηθεί ψυ-χιατρικά ένα άτομο που δεν έχει συναίσθηση εαυτούδιότι αν δεν αντιλαμβάνεσαι το φύλο σου περί αυτούπρόκειται.

Προφανώς όσες βουλεύτριες ψήφισαν «παρών» δενρίσκαραν με τίποτα την απάντησή τους και ήθελαν νααποφύγουν τα κάθε είδους τερτίπια της προεδρίαςτης βουλής, η οποία μας έχει συνηθίσει σε τυπολαγνι-κές συμπεριφορές, προκειμένου να ακυρώνει δημο-κρατικές τοποθετήσεις. Πόσο γελοίο, όμως, ακούγε-ται αυτό από το στόμα μιας γυναίκας!

Με μικρά βήματα

Η πατριαρχία ανέκαθεν φρόντιζε με διάφορες τα-κτικές και δεδομένα να περιορίζει την ατομική καικοινωνική ανεξαρτησία των γυναικών. Ένα σημαντικόόπλο για την επίτευξη αυτού του σκοπού ήταν η χρήσητης γλώσσας. Αν σας πω ότι χθες κάλεσα καρδιολόγογια τη μητέρα μου, θα σκεφτείτε ποτέ ότι επρόκειτογια μία γυναίκα γιατρό; Ανέθεσα τη δύσκολη περί-πτωση κληρονομιάς των συλλογών μου σε δικηγόρογια να τις διαχειριστεί μετά θάνατον. Προδίδει κάτιότι επρόκειτο για μια έγκριτη γυναίκα επιστήμονα;Ακόμη και η λέξη επιστήμονας είναι γένους αρσενι-κού. Το αποτέλεσμα αυτής της τακτικής είναι να μει-ώνει το κύρος του γυναικείου φύλου σε επαγγελμα-τικό, κοινωνικό και προσωπικό επίπεδο αφήνονταςτον κλεμμένο χώρο στην άλλη πλευρά.

Εμείς οι προοδευτικές γυναίκες, η καθεμία στοχώρο της πρέπει να κάνουμε τον προσωπικό μαςαγώνα για να βελτιώνονται με μικρά βήματα οι συν-

θήκες που μας καταδυναστεύουν. ∆υστυχώς, όμως,ανάμεσα και στις ίδιες τις γυναίκες επικρατεί η πα-τριαρχική αντίληψη της «κατεπείγουσας» ενασχόλη-σης μας αποκλειστικά με τα «σημαντικά»! Ποτέ «δενείναι η ώρα για τέτοια, άλλες είναι οι προτεραιότη-τες», όπως πάντα ακούμε να μας απαντούν ακόμη καιοι αριστεροί. Και, εν τέλει, πολλές από εμάς υπακούμεστην αναπαραγωγή αυτού του αναχρονιστικού μοντέ-λου! Aυτή είναι η κατάντια μας, να μην έχουμε συναί-σθηση ούτε του φύλου μας!

Βέρα Σιατερλή

«Παρούσα» ή «παρών»;

Του Τάσου Ταστάνη*

Τους τελευταίους μήνες, και μετά τησυμφωνία του ΤΑΙΠΕ∆ για την παραχώ-ρηση των 6.204 στρεμμάτων του χώρουτου πρώην αεροδρομίου του Ελληνικούκαι των 3,5 χιλιομέτρων της παραλίαςτου Αγίου Κοσμά για 99 χρόνια στο μο-ναδικό «διαγωνιζόμενο», στην εταιρείαLamda Development συμφερόντωνΛάτση, ο αγώνας για τη διάσωση του Ελ-ληνικού βρίσκεται σε κρίσιμη χρονικήστιγμή.

Από τον Μάρτιο μέχρι και σήμερα, έχειγίνει φανερό ότι κυβέρνηση, ΤΑΙΠΕ∆ καιεταιρεία, βλέποντας ότι πλησιάζει το πο-λιτικό τέλος της συγκυβέρνησης, προ-σπαθούν να δημιουργήσουν τετελεσμέναγεγονότα και να ολοκληρώσουν το οικο-νομικό «deal», αλλά και δήθεν να δε-σμεύσουν την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.Αλλά, και από την πλευρά της Επιτρο-πής Αγώνα και των κινημάτων, πι-στεύουμε ακράδαντα ότι μπορούμε νασταματήσουμε την ολοκλήρωση του ξε-πουλήματος.

Τελευταία σημαντική εξέλιξη είναι ηδιενέργεια έρευνας από την Εισαγγελίακατά της ∆ιαφθοράς υπό τον ΕπίκουροΕισαγγελέα Γιάννη ∆ραγάτση. Συγκεκρι-μένα διερευνάται αν έχει διαπραχθεί απότα μέλη του ΤΑΙΠΕ∆ κακουργηματικήαπιστία, ενώ έχουν οριστεί δύο πραγμα-τογνώμονες για να αποτιμήσουν τηνπραγματική αξία της προς πώληση πε-ριοχής. Βέβαια, εδώ να σημειώσουμε ότιη συγκυβέρνηση με νόμο φρόντισε νακαλυφθούν τα μέλη του ΤΑΙΠΕ∆ προ-σφέροντάς τους νομική ασυλία. Την επο-μένη της δημοσιοποίησης της έρευνας,στις 18.12.2014, η βουλευτής του ΣΥ-ΡΙΖΑ Ν. Βαλαβάνη, δηλώνει σχετικά:«Ας σκεφτεί πολύ καλά η κυβέρνηση κιας μην επιχειρήσει το ενδεχόμενο ναφέρει τη σύμβαση για έγκριση σε μια, ου-σιαστικά προεκλογική, Βουλή, με τηχώρα στα πρόθυρα εκλογών για αλλαγήκατεύθυνσης και με μια δικαστική διαδι-κασία και μια δικαστική έρευνα σ’ εξέ-λιξη.»

Χρονικό παρανομιών

Το σχέδιο της σύμβασης παραχώρησης

υπογράφτηκε αιφνιδιαστικά στις14.11.2014. Είχε προηγηθεί η απόφασητου Ζ’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνε-δρίου, σχετικά με τη Σύμβαση μεταξύΤΑΙΠΕ∆ και Λάτση (Πράξη 197/2014),στην οποία επισημαίνονταν πληθώρα ου-σιαστικών (και όχι τυπικών ή τεχνικών)παραβιάσεων της ισχύουσας νομοθε-σίας, οι οποίες ζημίωναν το δημόσιο

συμφέρον. Ωστόσο, ύστερα από αίτησηαναίρεσης αυτής της απόφασης από τοΤΑΙΠΕ∆, οι δικαστές του ΣΤ’ Τμήματοςτου Ελεγκτικού Συνεδρίου απεφάνθησανότι όλα «βαίνουν καλώς» (Αρ. Απόφασης3800/2014). Στις 16.12.14, η ΠεριφέρειαΑττικής κατέθεσε ενώπιον της Ολομέ-λειας του Ελεγκτικού Συμβουλίου, αί-τηση αναθεώρησης της απόφασης του

Τμήματος. Η βιαστική υπογραφή της σύμβασης

φαίνεται ότι σχετίζεται με την παρου-σίαση της εμπεριστατωμένης μελέτηςτου ΤΕΕ στις 30.10.2014, από την οποίαπροκύπτει ότι η αξία της προς παραχώ-ρηση έκτασης είναι τουλάχιστον τριπλά-σια από το τίμημα «πώλησης», ενώ σύμ-φωνα με τις αντικειμενικές αξίες της πε-ριοχής, η αξία της έκτασης είναι τουλά-χιστον δεκαπλάσια. Την επόμενη μέρααπό την παρέμβαση του ΤΕΕ, η Ν. Βαλα-βάνη επισημαίνει: «Η αποκαλυπτική με-λέτη του ΤΕΕ, για την επενδυτική αξίατης περιοχής επιβεβαιώνει την από27.3.2013 καταγγελία μου για τη «βελ-τιωμένη» οικονομική προσφορά τηςLamda Development για το Ελληνικό,από τα 70 στα 130 ευρώ ανά τ.μ. Είχατότε τονίσει ότι η συμφωνία για το μεγα-λύτερο και καλύτερο οικόπεδο της Ευ-ρώπης, είναι ο πιο βαρύς κρίκος στηναλυσίδα της σκανδαλώδους εκποίησηςτης δημόσιας περιουσίας».

Σειρά δράσεων

Η συνάντηση της Επιτροπής Αγώνα μετον Α. Τσίπρα έκλεισε έναν κύκλο συ-ναντήσεων με τους αρχηγούς της αντι-πολίτευσης (ΚΚΕ, ∆ΗΜΑΡ, ΑΝΕΛ). Σεαυτήν αφού εξέφρασε για μια φοράακόμα την αμέριστη συμπαράστασή τουΣΥΡΙΖΑ στο δίκαιο αγώνα των κατοίκων,επανέλαβε τη δέσμευση που έχει αναλά-βει, για τον επανέλεγχο όλων των συμ-βάσεων του ΤΑΙΠΕ∆ που παραχωρούνδημόσιο πλούτο σε ιδιώτες, ως προς τηνομιμότητά τους και τη διασφάλιση τουδημοσίου συμφέροντος.

Στη συνεδρίαση της Επιτροπής Αγώναγια το Μητροπολιτικό Πάρκο στο Ελλη-νικό στο Πολιτιστικό Κέντρο του ∆ήμουΑλίμου, στις 15.12, αποφασίστηκαν μιασειρά από δράσεις για το αμέσως επό-μενο διάστημα οι οποίες θα επιχειρή-σουν να εμπλέξουν το σύνολο της κοι-νωνίας της περιοχής και να σταματήσουντην απειλούμενη καταστροφή.

* Ο Τ. Ταστάνης είναι δημοτικός σύμ-βουλος Γλυφάδας και μέλος της Επι-τροπής Αγώνα για το Ελληνικό.

ΣΕ ΚΡΙΣΙΜΗ ΣΤΙΓΜΗ Ο ΑΓΩΝΑΣ

Το σκάνδαλο της πώλησης του Ελληνικού

Κοινοβουλευτικόςέλεγχος

Στις 10.9.2014, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Ν. Βαλαβάνη και ∆. Στρατούλης κατα-θέτουν ερώτηση και ρωτούν τους αρμόδιους υπουργούς «ποιος θα επωμιστεί το1 δισ. για τη μετεγκατάσταση της ΥΠΑ από το Ελληνικό; Ο «επενδυτής» ή οι φορο-λογούμενοι;». Ακολούθησε νέα ερώτηση πέντε βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ με τηνοποία κατέθεσαν και αίτηση κατάθεσης εγγράφων σχετικά με την «άκρως επιζή-μια για το ελληνικό δημόσιο με προκλητικά χαμηλό τίμημα» σύμβαση πώλησης του100% των μετοχών της Ελληνικό Α.Ε., που υπεγράφη μεταξύ του ΤΑΙΠΕ∆ και τηςLamda Development S.A.

Τον ∆εκέμβριο, η ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Σοφία Σακοράφα, αμφισβητών-τας τη νομιμότητα της διαδικασίας, με τρεις ερωτήσεις προς την Ευρωπαϊκή Επι-τροπή, καταγγέλλει ως αδιαφανή και διάτρητο το διαγωνισμό, καθώς έχουν πα-ραβιαστεί σειρά άρθρων και οδηγιών της Ε.Ε, τόσο κατά τη διάρκεια του διαγωνι-σμού, όσο και κατά την υπογραφή της σύμβασης.

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014 2211∆ΙΑΛΟΓΟΣ

“Να χτυπηθεί αποφασιστικά οπαραγοντισμός” ήταν ο τίτ-λος άρθρου που έγραφε στο

φύλλο της προηγούμενης «Εποχής» οΓιάννης Καναβός, ο οποίος υπογράφει«ως τέως -και για 28 χρόνια- δημ. σύμ-βουλος Αγ. ∆ημητρίου».

Φαντάζομαι θα «εμπνεύστηκε» αυτότον τίτλο «περνώντας» από κάποιο κα-θρέπτη του σπιτιού του σε μια πιθανή,σπάνια γι αυτόν, «κρίση αυτοκριτικής»,αφού ήταν και από ό τι φαίνεται εξακο-λουθεί να «πιστεύει» ότι είναι «παράγον-τας» στο Μπραχάμι.

Βέβαια, όπως έχει κάνει πολλές φορέςστο παρελθόν με ασυγχώρητη αμετροέ-πεια για την ίδια την πρότερη ιστορίατου και τους αγώνες του, ξεχνά όταναναφέρεται στο άρθρο στους «παράγον-τες», τον ίδιο «ρόλο», δηλαδή του παρά-γοντα, που έπαιξε προ των τελευταίωνδημοτικών εκλογών, αλλά και παλιότεραστην πόλη μας, για τις οποίες «κόπτε-ται» με το σωστό μεν για άλλες περιπτώ-σεις επιχείρημα για διεύρυνση και ευρύ-τερες συνεργασίες (υπό όρους φυσικά..),για δε την περίπτωσή του για να δικαιο-λογήσει ακόμη μια φορά τις γνωστές, σεόλους εμάς που ζούμε και γνωρίζουμετον τόπο μας, μετατοπίσεις του.

Για τις «φωτογραφικές» αναφορές

Τοποθετούμενος σε μια πιθανή ερώ-τηση γιατί προσδιορίζω τον χώρο καιγιατί αναφέρομαι σε προσωπικό επίπεδοστον συγγραφέα του άρθρου, αφού θαμπορούσε να χαρακτηριστούν οι από-ψεις του ως γενικές, δηλαδή ότι επι-δίωξη του ήταν οι επισημάνσεις του νααφορούσαν το σύνολο των περιπτώσεωνπου υπέπεσαν στην αντίληψή του, θαήθελα να εκφράσω την άποψη ότι εκτόςαπό το ότι ό ίδιος προσδιορίζει την πε-ριοχή, εκτιμώ ότι όσοι και όσες μένουνστην πόλη που δραστηριοποιείται δρα-στηριοποιείται και τον γνωρίζουν πολύκαλά, θα αναγνωρίσουν στο κείμενο«φωτογραφικές» «πικρίες», ίσως και«φωτογραφικές» στοχεύσεις που έχει οαρθογράφος, που ίσως και να μην είναικαι «τόσο αθώες»….

Αυτό φαίνεται και από την κακεντρέ-χεια που διαπνέει το κείμενο το οποίοείναι εντελώς αναληθές ελπίζοντας του-λάχιστον όχι και υποβολιμαίο, τουλάχι-

στον στην κατά τον ισχυρισμό μου «φω-τογραφική» του στόχευση για την πε-ριοχή που μένω και από τις απόψεις πουεπιχειρεί να υπερθεματίσει, μηδενίζον-τας και «κακοποιώντας» και την αισθη-τική και την ηθική της Αριστεράς.

Αναφέρομαι σε απόψεις, κάποιες απόαυτές ιδιαίτερα προσβλητικές, όταν χρη-σιμοποιεί βαρείς χαρακτηρισμούς, όπως«το να «εμπλουτίζεις» το βιογραφικόσου με «μόρια» ενός τίτλου υποψηφίουδημάρχου ή συμβούλου, μόνο σε καιρο-σκόπους προσδίδει αυταπάτες πως γί-νονται σπουδαιότεροι για να καπηλεύον-ται καριερίστικα τη χρήση του….».

Ή το «στις αυτοδιοικητικές εκλογέςπου γνωρίζεις τον άδικο νόμο που τιςδιέπει, προτάσσεις την ενδυνάμωση τουκόμματός σου σε θετικότερο ρόλο στηνκοινωνία που ζεις και δεν καταχράσαι τησφραγίδα του ως μέσον «μοριοδότησήςσου» σε παράγοντα, μήτε μένεις αδιάφο-ρος αν τη 2η Κυριακή θα φας τη σούπαπου έφτυσες την 1η Κυριακή».

Ή τις εκφράσεις απαξίωσης των συλ-λογικών αποφάσεων , «να μην «περνούνγραμμές» τυχοδιωκτισμού, καιροσκοπι-σμού ή αντιδράσεις μιζέριας και γκρί-νιας παραγοντίσκων για να βγαίνουν στοπροσκήνιο» αναφερόμενος «στα μυαλάόσων είχαν τη γενικότερη ευθύνη και ει-δικότερα στις κατά τόπους οργανώσεις»

Ή το «Υπήρξαν φαινόμενα εγωπά-θειας, αρχομανίας, απρέπειας κι αυταρ-χισμού με επικεφαλής παρατάξεων καιαποδεδειγμένους υποστηριχτές του ΣΥ-ΡΙΖΑ»…

Όσα «ξεχάστηκαν»

«Ξέχασε» βέβαια να αναφέρει καιάσχετα με τον εάν έγινε καλώς ή κακώς,ότι η Οργάνωση Μελών του ΣΥΡΙΖΑΑγίου ∆ημητρίου, για την οποία δενμπορώ να πω περισσότερα αφού πλέονδεν είμαι μέλος, μετά από έντονη προ-σπάθεια διαλόγου και «ανοίγματος» συ-νεργασιών κατέληξε να «κατέβει» στιςεκλογές αυτόνομη απέναντι στους «πα-ράγοντες» όπως αποδείχτηκε μετά τιςσυζητήσεις που είχαμε, με ένα δικό μαςάνθρωπο που ο Γιάννης Καναβός γνωρί-ζει από παιδί, μιας και ο αείμνηστος πα-τέρας του σ. υποψήφιου ∆ημάρχου, ήτανμια από τις σημαντικότερες και ανιδιο-τελέστερες φυσιογνωμίες του χώρου της

Ανανεωτικής Αριστεράς στο Μπραχάμικαι συναγωνιστής, μάλιστα, του αρθρο-γράφου.

Επίσης «ξέχασε» να αναφέρει ότι οίδιος, παρόλο που είναι εγγεγραμμένομέλος του κόμματος (από το 2012, γιατίπριν απείχε για πολλά χρόνια από κομ-ματικές διαδικασίες) ο ίδιος καθώς καιάλλα 2-3 μέλη (ο ένας ήταν και μέλοςτης Νομαρχιακής Επιτροπής…) «κατέ-βηκαν» και στήριξαν ως υποψήφιοι άλληδημοτική παράταξη (χωρίς βέβαια να«υποστούν» την καταστατικά σχετική …πρόβλεψη), με επικεφαλής υποψήφιο∆ήμαρχο ένα συμπαθέστατο κατά ταάλλα μα παντελώς «άσχετο πολιτικά»(αυτή είναι προσωπική μου εκτίμηση)πρώην ΠΑΣΟΚ, ο συνδυασμός τουοποίου κατέγραψε λίγες μόνο ψήφουςδιαφορά από τον συνδυασμό της ριζο-σπαστικής Αριστεράς…

Και «ξέχασε» να αναφέρει ότι τηνεποχή που καταρτιζόντουσαν τα ψηφο-δέλτια, τον είχαμε επισκεφτεί μαζί μετον επικεφαλής του συνδυασμού μας,του συνδυασμού της Ριζοσπαστικής Αρι-στεράς και του προτείναμε, εκτός άλλωνκαι λόγω πολιτικής συγκυρίας …να είναιστο ψηφοδέλτιο, και ότι παρόλο την μηαποδοχή εκ μέρους του της πρότασηςαυτής, λέγοντας αυτά τα περί συνεργα-σιών…(προσωπική μου εκτίμηση είναιότι ο αρθρογράφος δεν έχει και μεγάλησχέση με τα τρέχοντα δημοτικά ζητή-ματα) δεσμεύτηκε να μας στηρίξει έστωκαι διακριτικά… Μια δέσμευση που δεντήρησε και συνέχισε την «παραγοντί-στικη» τακτική του, παρά τα περί του αν-τιθέτου λεγόμενά του στο επίμαχο άρθροκαι «κατέβηκε» υποψήφιος στον συν-δυασμό που προανέφερα.

Αλλά ήταν «συνεπής» με το παρελθόντου και την εκλογική του τακτική, δη-λαδή όπως λέει στον τίτλο του άρθρουτου να «χτυπηθεί ο παραγοντισμός» (γιανα μην «ξεχνιόμαστε»κι εμείς) σαν άνθρω-πος που μεταπηδούσεδημοτικές παρατάξειςόπου τον βόλευε κατάκαιρούς όταν υπήρξε– σε δημοτικό επίπεδο-υποψήφιος με ∆ή-μαρχο εκ του ΠΑΣΟΚ,υπερθεματίζοντας… μετην αλήστου μνήμηςφράση για την «Πρασι-νομάτα …∆ημοκρα-τία», αναφερόμενοςστο τότε ΠΑΣΟΚ το1986 και του 1990όταν η Αριστερά στή-ριζε άλλα ψηφοδέλτια(το αναφέρει μάλισταστο άρθρο το για ναρίξει «στάχτη σταμάτια») ή όταν ήτανυποψήφιος σε άλλεςεκλογές με «∆εξιούς»∆ημάρχους το 1994 καιτο 2002 (με διαφορετι-κούς υποψηφίους) ήόταν ήταν υποψήφιοςμε πρώην Πασόκο πουεπιχειρούσε μετά μα-νίας να πάρει το χρί-σμα του ΠΑΣΟΚ το2010 και ο οποίος στησυνέχεια όταν δεν τοκατάφερε μετατρά-πηκε σε «ανεξάρτητος»κλπ. Παρά τις διαφω-νίες που είχαμε κατάκαιρούς, τόσο εγώ όσοκαι ο επικεφαλής του

συνδυασμού μας τον υποστηρίζαμε όσομπορούσαμε και είχαμε αποδεχτεί τηνδιαφορετικότητά του.

Περί ανιδιοτέλειας

Ωστόσο, επειδή στην Αριστερά, τηνοποία υπηρέτησε ο Γ. Καναβός στο δύ-σκολο παρελθόν, κυριαρχούσε τοαξιακό πρόταγμα και το περιβόητοΗΘΟΣ των Αριστερών Αγωνιστών με τοοποίο κυρίως «έβγαιναν» στη γειτονιάκαι στην κοινωνία και γινόντουσαν απο-δεκτοί, - για να μην «ξεχνιόμαστε» καιπάλι - το να δώσεις το λόγο σου και ναμη τον τηρήσεις και ακόμη χειρότερα τονα δείχνεις και επί της ουσίας να μην κα-ταλαβαίνεις ούτε πού πάμε (ανεξάρτητακάποιων σωστών επισημάνσεων του άρ-θρου), ούτε με ποιο τρόπο και να θέλειςκαι να έχεις και άποψη για τα πάντα,χωρίς να συμμετέχεις πουθενά, θεωρώότι δεν έχει το δικαίωμα αυτός ο ναρκισ-σιστικός, υπερφίαλος και εγωμανής πα-ραληρηματικός λόγος και κυρίως ηστάση που κρατά αυτός ο λόγος από τονσυγκεκριμένο άνθρωπο να μην έχει,έστω μια απάντηση…

Ιδιαίτερα, όταν στο ίδιο φύλλο μάλι-στα η «Εποχή» κάνει αφιέρωμα σε έναναπό τους πιο ανιδιοτελείς και σημαντι-κούς ανθρώπους της Ανανεωτικής καιΡιζοσπαστικής Αριστεράς, στον Γιάννητον Μπανιά, ο οποίος εκτός των άλλωνθα συνοδεύεται εσαεί και από τον προσ-διορισμό του ΣΥΝΕΠΟΥΣ ΑΡΙΣΤΕΡΟΥ,κάτι που δυστυχώς για τον «τέως» σύν-τροφο» δεν ισχύει, ούτε και θα ισχύ-σει….

Τα στερνά πάντοτε ….θα τιμούν ταπρώτα!!

Στράτος Μόρφης(Πολίτης Μπραχαμίου)

Τι θα γίνει και μετον δικό μας παραγοντισμό(μια οφειλόμενη απάντηση)

2222 Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Τη συνέντευξη πήρεο Αλέξανδρος Μαυρογένης

Η εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημέ-νου εισοδήματος (RMI) ξεκίνησε το1988. Ποιες ήταν οι κοινωνικές και οι-κονομικές συνθήκες στη Γαλλία εκείνητην περίοδο;

Το ξεκίνημα της δεκαετίας του ‘80αποτέλεσε σημείο καμπής για την Γαλ-λία. Μετά την εκλογή του σοσιαλιστήΦρανσουά Μιτεράν αποφασίστηκε ένασχέδιο τόνωσης με στόχο, να δοθείώθηση στην οικονομική ανάπτυξη καιστη δημιουργία θέσεων απασχόλησης.Αυτή η πολιτική ήταν επιτυχημένη όσοναφορά τη δημιουργία απασχόλησης,αλλά η Γαλλία ήταν από εκείνο το διά-στημα μια ανοικτή οικονομία, με αποτέ-λεσμα η τόνωση της εσωτερικής ζήτη-σης, να διευρύνει τα εσωτερικά και εξω-τερικά ελλείμματα. Από τότε οι γαλλικέςκυβερνήσεις (αριστερές και δεξιές)έχουν λίγο - πολύ αποκηρύξει τις κεϊν-σιανές πολι῾῾τικές πλήρους απασχόλη-σης. Η ελαστικότητα στις πολιτικές απα-σχόλησης και στην αγορά εργασίας βαθ-μιαία αναπτύχθηκε, οδηγώντας σε μιααργή αύξηση της χαμηλής ποιότηταςαπασχόλησης. Εν τω μεταξύ, οι κανόνεςέγιναν πιο σκληροί στο όνομα της οικο-νομικής βιωσιμότητας των προγραμμά-των των επιδομάτων ανεργίας. Η εγκα-τάλειψη των πολιτικών της πλήρουςαπασχόλησης και η επιδείνωση της κα-τάστασης στην ελαστικότητα της αγοράςεργασίας, εξηγούν την εμφάνιση νέωνμορφών φτώχειας κατά τη διάρκεια τηςδεκαετίας του ‘80. Μετά την εγκατά-λειψη των κεϊνσιανών πολιτικών, τηναποτυχία των πολιτικών απασχόλησηςκαι τις περικοπές στα επιδόματα ανερ-γίας, η εφαρμογή του RMI είχε γίνει μιααναγκαιότητα για να αντιμετωπιστεί ηανάπτυξη των νέων μορφών φτώχειας.

Η Γαλλία θεωρείται μια χώρα με έναγενναιόδωρο κοινωνικό κράτος. Οι υψη-λές κοινωνικές δαπάνες βοήθησαν τηχώρα να μειώσει την επίδραση της οικο-νομικής κρίσης;

Παρά τα χρόνια της δημοσιονομικήςπειθαρχίας και των κοινωνικών περικο-πών, η Γαλλία ακόμη εμφανίζεται ως μιαχώρα με μάλλον γενναιόδωρο κοινωνικόκράτος, συγκρινόμενη με τις γειτονικέςευρωπαϊκές χώρες. Χάρη στις κοινωνι-κές δαπάνες, οι αποκαλούμενοι «οικο-νομικοί σταθεροποιητές» είχαν θετικόρόλο όταν η ύφεση εμφανίστηκε το διά-στημα 2008-2009. Οι κοινωνικές δαπά-νες βοήθησαν να υποστηριχθεί το εισό-δημα των νοικοκυριών και η ζήτηση, ναενισχυθεί το επίπεδο της οικονομικήςδραστηριότητας και να μετριαστεί ή νααναβληθεί η επίδραση της οικονομικήςκρίσης.

Το πρόγραμμα απέτυχε

Το επίδομα ενεργούς αλληλεγγύης(RSA), παρά τις μεγάλες προσδοκίες,δεν μπόρεσε να μειώσει σημαντικά τηφτώχεια και την ανεργία. Ποια ήταν τακύρια αίτια αυτής της αποτυχίας;

Το επίδομα εφαρμόστηκε από το 2009,αντικαθιστώντας δύο προγράμματα υπο-στηρικτικών εισοδημάτων το RMI και τοAPI (επίδομα μονογονεϊκής οικογέ-νειας), καθώς υπήρχε η αντίληψη ότιαποθάρρυναν τους παραλήπτες τους απότο να δουλέψουν. Το νέο πρόγραμμασυνδυάζει ένα ελάχιστο εγγυημένο εισό-δημα, με την υποστήριξη στη συστημα-τική έρευνα εργασίας για τους μη εργα-ζόμενους και με ένα δυνατότερο κίνητροκαι μηχανισμό ανταμοιβής για όσους ερ-γαζόμενους βρίσκονται κάτω από τοόριο της φτώχειας. Όμως, και αυτό τοπρόγραμμα απέτυχε στο να επαναφέρειτους παραλήπτες του στην απασχόλησηκαι να τους βγάλει από τη φτώχεια. Απο-δείχτηκε ότι ένας εξευγενισμένος μηχα-νισμός κινήτρου και μια εκτεταμένη υπο-στήριξη στην έρευνα εργασίας δεν ήταναρκετοί για να δημιουργήσουν θέσεις ερ-γασίας για τους παραλήπτες του RSA, ει-δικά κατά τη διάρκεια της ύφεσης.

Έχετε δηλώσει ότι η χαμηλού κόστουςαπασχόληση δεν μπορεί να είναι ο μονα-δικός κρίσιμος παράγοντας για τη βελ-

τίωση της ανταγωνιστικότητας της οικο-νομίας μιας χώρας. Ποιοι είναι οι καθο-ριστικοί παράγοντες;

Η μείωση του κόστους για το εργα-σιακό δυναμικό δεν είναι αρκετή για νατονώσει τη ζήτηση εργατικού δυναμικούαπό τους εργοδότες. Πρέπει να γεμίσουντα βιβλία των παραγγελιών τους, πρινπροσλάβουν ακόμη και το πιο φθηνό ερ-γατικό δυναμικό. Παρομοίως, το εργα-σιακό κόστος δεν είναι αρκετό για να εγ-γυηθεί την ανταγωνιστικότητα μιας φίρ-μας ή μιας οικονομίας. ∆ύο διαστάσειςτης ανταγωνιστικότητας πρέπει να γί-νουν διακριτές. Η ανταγωνιστικότητατου κόστους και η μη συνδεδεμένη μεαυτό. Το κόστος της απασχόλησης επη-ρεάζει μόνο την πρώτη, μαζί με άλλακόστη, όπως το κόστος κεφαλαίου. Ηανταγωνιστικότητα η μη συνδεδεμένη μετο κόστος εξαρτάται από την καινοτο-μία, την ποιότητα κτλ. Ίσως να είναι τε-λικά πολύ πιο σημαντική στο να εξηγη-θεί γιατί ένα αγαθό ή ένα άλλο είναι επι-θυμητό. Για παράδειγμα, η σχετική δύ-ναμη της γερμανικής ανταγωνιστικότη-τας βασίζεται, εν πολλοίς, σε παράγον-τες, οι οποίοι δεν σχετίζονται με το κό-στος.

Τέλος στις πολιτικές λιτότητας

Σε μια συνέντευξη χαρακτηρίσατε τηνπολιτική της λιτότητας θανατηφόρα.Ποιες είναι οι επιζήμιες συνέπειες τωνμέτρων λιτότητας για την κοινωνική συ-νοχή; Πόσο άμεση είναι η ανάγκη για αν-τικατάσταση των πολιτικών λιτότηταςμε άλλες προοδευτικότερες;

Όταν ξεκίνησε η ύφεση την περίοδο2008-2009, χώρες με υψηλά επίπεδα κοι-νωνικής προστασίας, όπως η Γαλλία, τηνέχουν σχετικά γλιτώσει, χάρη στον απο-καλούμενο «αυτόματο σταθεροποιητή»:Οι κοινωνικές δαπάνες, οι οποίες ενι-σχύουν την κατανάλωση των νοικοκυ-ριών και την οικονομική δραστηριότηταέχουν το ρόλο του εξομαλυντή. Αντί-θετα, χώρες του ευρωπαϊκού Νότου,όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία, οιοποίες βίωσαν τις πολιτικές σκληρής λι-τότητας που τους επιβλήθηκαν από τηντρόικα, υπέστησαν οικονομική κατα-στροφή.

Η λιτότητα είναι θανατηφόρα, επειδήσκοτώνει τις κινητήριες δυνάμεις της οι-κονομικής ανάκαμψης. Βασίζεται στηλογική ότι ο προϋπολογισμός ενός κρά-τους πρέπει να διαχειρίζεται, όπως εκεί-νος ενός νοικοκυριού. Αλλά το κράτοςδεν μπορεί να συγκριθεί με έναν «καλόπατέρα», ο οποίος προσπαθεί να ξεπλη-ρώσει τα χρέη του κατά τη διάρκεια τηςζωής του. Το χρέος είναι μέρος μιας χρη-στής διαχείρισης του κράτους. Ενώ ταχρέη των νοικοκυριών δεν είναι πάνταπηγή εισοδημάτων -ειδικά όταν αφορούνκαταναλωτικές δαπάνες- οι κρατικές δα-πάνες είναι παραγωγικές, επειδή αντι-προσωπεύουν ένα δρόμο για την υπο-στήριξη της οικονομικής δραστηριότη-τας και τη μελλοντική απόδοση εισοδη-μάτων. Οι δημόσιες δαπάνες ενισχύουντην εσωτερική ζήτηση και τα εμπορικάκαταστήματα. Επίσης, ενισχύουν τηνκοινωνική συνοχή. Οι κοινωνικές παρο-χές δεν υποστηρίζουν μόνο το εισόδημακαι την κατανάλωση των νοικοκυριών,αλλά περιορίζουν ή μειώνουν τις κοινω-νικές ανισότητες.

Υπάρχει φυσικά η ανάγκη να μπει ένατέλος στις πολιτικές της λιτότητας, οιοποίες έχουν εγκλωβίσει τις ευρωπαϊκέςοικονομίες, στην καλύτερη περίπτωση,σε στασιμότητα. Μια τέτοια αλλαγή,προϋποθέτει μια ριζική μεταμόρφωσητης ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρ-νησης, η οποία περιορίζει και καταπνί-γει τις δημόσιες πολιτικές με έναν μη δη-μοκρατικό τρόπο. ∆εν θα συμβεί σε μιαμέρα, αλλά κάθε ευρωπαϊκή χώρα, πρέ-πει να είναι ικανή να αποφασίζει και νακαθορίζει δημοκρατικά το επίπεδο τωνδημοσίων δαπανών της.

Η εγκατάλειψη των πολιτικών τηςπλήρους απασχόλησης και η επιδείνωσητης κατάστασης στην ελαστικότητα τηςαγοράς εργασίας, εξηγούν την εμφάνισηνέων μορφών φτώχειας κατά τηδιάρκεια της δεκαετίας του ‘80.

“ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝ ΕΪΝΤΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΕΓΓΥΗΜΕΝΟ ΕΙΣΟ∆ΗΜΑ

Η λιτότητα είναι θανατηφόραΣκοτώνει τις κινητήριες δυνάμεις της οικονομικής ανάκαμψης

Συζητάμε με την Αν Εϊντού,αναπληρώτρια καθηγήτριαΟικονομικών του πανεπιστημίου τηςΡεν, για το ρόλο των προγραμμάτωντου Ελάχιστου ΕγγυημένουΕισοδήματος στην καταπολέμησητης φτώχειας. Όπως επισημαίνει ηίδια, οι πιθανότητες επιτυχίας τωνπρογραμμάτων αυξάνονται, όταναυτά ενισχύονται από ένα ισχυρόκοινωνικό κράτος.

∆ίχτυ ασφαλείαςστην καταπολέ-μηση της φτώχειας

Στην Ελλάδα πρόκειται να εφαρμο-στεί ένα νέο πιλοτικό πρόγραμμα γιατο ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Θαμπορούσε να συνεισφέρει στη μείωσητης φτώχειας ή πρόκειται για έναπολύ φιλόδοξο σχέδιο;

Στην Ελλάδα, όπως στη Γαλλία και σεπολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ηεφαρμογή ενός ελάχιστου εγγυημένουεισοδήματος είναι αναγκαία γιατί συ-νεισφέρει στο μετριασμό της ακραίαςφτώχειας. Η δράση, όμως, των προ-γραμμάτων αυτών είναι περιορισμένηςεμβέλειας. Έχουν ένα σημαντικό ρόλοστη μείωση της έντασης της φτώ-χειας, αλλά συχνά δεν επαρκούν για ναωθήσουν τους ανθρώπους έξω από τηφτώχεια. Επίσης, τα προγράμματα ελά-χιστου εγγυημένου εισοδήματος συχνάθεωρούνται δίχτυα ασφαλείας, ταοποία αποτελούν τον τελευταίο κρίκοτης αλυσίδας στον αγώνα ενάντια στηφτώχεια. Ως τέτοια, έχουν καλύτερηαπόδοση στην καταπολέμηση της φτώ-χειας σε γενναιόδωρα κοινωνικάκράτη, όπου συνδυάζονται με άλλεςκοινωνικές μεταβιβάσεις και δημόσιεςπαροχές.

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014 2233∆ΙΑΛΟΓΟΣ

Πολιτισμός:τέχνη ή προϊόν

Στην εποχή της κρίσης το τοπίο ξεκαθαρίζειγιατί τα περιττά εκλείπουν και είναι δυνατήη παρατήρηση της κοινωνικής μας συμπε-

ριφοράς. Ο πολιτισμός, εκτός των άλλων, θαμπορούσαμε να το θεωρήσουμε ως το κοινω-νικό εργαστήρι που σου δίνει την δυνατότητα ναπαρατηρείς την αισθητική, το συναίσθημα, τηνελευθερία, την πρόοδο, αλλά και τις κοινωνικέςαξίες της εποχής. Η «χολιγουντοποίηση», η με-τατροπή δηλαδή της τέχνης σε εμπόρευμα,έχει στερήσει αυτήν την δυνατότητα από όλουςόσοι αγωνιούν και επιμένουν στην αξία των τε-χνών.

Τα τελευταία 20 χρόνια, στην προσπάθεια μουνα εντοπίσω τους δημιουργούς, που δεν έχουνυποκύψει στους νόμους της αγοράς και του μάρ-κετινγκ, αποτυγχάνω γιατί, δυστυχώς, έχουν μεί-νει λίγοι ρομαντικοί, οι οποίοι έχουν εξοβελιστείαπό τις δυνάμεις της αγοράς, που θέλουν να προ-ωθούν τα δικά τους καλλιτεχνικά προϊόντα. Οιπαραγωγοί, ιδιώτες και δημόσιοι, έχουν ως κύριομέλημα τους το κέρδος και γι’ αυτό επιλέγουνέργα που απευθύνονται στο μεγαλύτερο δυνατόκοινό, όπως ένα καταναλωτικό προϊόν το οποίοεξαρτάται από την κερδοφορία του ή το κατάπόσο μπορεί να εξυπηρετεί τις μεγαλύτερες δυ-νατές ανάγκες του.

Πάνω σε αυτή τη λογική εντάσσουν και ενερ-γοποιούν όλες τις επιστήμες για να χειραγωγή-σουν το κοινό οδηγώντας το μακριά από τηντέχνη, που υπηρετεί την έκφραση, την ελευθερία,τον πειραματισμό, τις πηγές δηλαδή της δημι-ουργίας. Την προώθηση των καλλιτεχνικών προ-ϊόντων έχουν αναλάβει διαμορφωτές κοινήςγνώμης, μάνατζερ, διαφημιστές, αργυρώνητοικριτικοί, το σύγχρονο λαϊφστάιλ και όλοι αυτοίπου μετέτρεψαν τα καλλιτεχνικά προϊόντα, καιτους ανθρώπους, σε καθημερινά θεάματα ευτε-λούς αξίας. Στην παγίδα αυτοί, δυστυχώς, έχουνσυρθεί και αρκετοί δημιουργοί, στερώντας μεαυτόν τον τρόπο, ένα θεμέλιο αντίστασης της τέ-χνης στον τόπο μας. Είναι ευθύνη όλων μας ναξανασχεδιασθεί ο πολιτιστικός χάρτης μέσα απόέναν ανοιχτό διάλογο με την κοινωνία και όχιμόνο από τους «ειδικούς», με μοναδικό σκοπό ναδώσει στον πολιτισμό τη θέση που του αρμόζει,και αυτός με την σειρά του να συμβάλλει στονεξανθρωπισμό της κοινωνίας μας. Αρκετάέχουμε πληρώσει ως ανθρωπότητα στην υπο-ταγή μας στο κέρδος. Ο δρόμος είναι αδιέξοδοκαι ίσως είναι η κατάλληλη στιγμή, μαζί με όλατα αλλά δεσμά μας, να σπάσουμε και αυτό της εμ-πορευματοποίησης του πολιτισμού.

Κώστας Ντούζγος

Είναι ευθύνη όλων μας να ξα-νασχεδιασθεί ο πολιτιστικόςχάρτης μέσα από έναν ανοι-χτό διάλογο με την κοινωνίακαι όχι μόνο από τους «ειδι-κούς», με μοναδικό σκοπό ναδώσει στον πολιτισμό τηθέση που του αρμόζει.

“

Με μία εκδήλωση, που είχε έναν πολύ εύστοχοτίτλο, τιμήθηκε μερικές μέρες πριν, η μνήμητου αγαπημένου μας συντρόφου Γιάννη Μπα-

νιά. Με τις λέξεις “επιμονή” και “ανιδιοτέλεια” δόθηκεμε ακρίβεια το στίγμα του αγώνα που έδωσε ο Γιάννης.Κι αν επιμονή διαθέτουμε αρκετή, εκείνο στο οποίο θαπρέπει να επενδύσουμε περισσότερο, ώστε η διαφαι-νόμενη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις επόμενες εκλογές να συ-νοδευτεί και με την ανάλογη συνέχεια, είναι η “ανιδιο-τέλεια”. Γιατί αυτή είναι που έχει άμεση σχέση μεεκείνο που μας χαρακτηρίζει ως αριστερά και αριστε-ρούς: το ήθος.

Εν όψει, λοιπόν, των εκλογών που κατά πάσα πιθα-νότητα θα προκηρυχθούν σε μερικές εβδομάδες, οφεί-λουμε να εμπνεύσουμε και να μεταφέρουμε τόσο σταμέλη του κόμματος όσο και στον ελληνικό λαό, τον εν-θουσιασμό που μπορεί να φέρει η προοπτική μιαςάλλης πολιτικής, μιας διαφορετικής άσκησης τηςεξουσίας.

Να μπουν κριτήρια

Ένα ζήτημα που ήδη ταλανίζει το κόμμα αλλά καιτον κόσμο της αριστεράς, είναι οι υποψηφιότητες καιοι συνεργασίες. Η ονοματολογία κατακλύζει τον Τύποκαι δε θα σταματήσει εάν δε βάλουμε τέρμα σε ψίθυ-ρους, φήμες και διαρροές. Κι αυτό θα γίνει επαναβε-βαιώνοντας τη συνεδριακή θέση του ΣΥΡΙΖΑ, η οποίαρητά αναφέρει: «...Στην πορεία του ΣΥΡΙΖΑ για την κοι-νωνική, πολιτική ανατροπή και την αριστερή διακυ-βέρνηση θα διαφυλάξουμε τη φερεγγυότητα και αξιο-πιστία μας. Πρόσωπα και δυνάμεις του χρεοκοπημένουκαι υπόλογου πολιτικού κόσμου, ιδίως όσοι αποδέχ-θηκαν την πολιτική του μνημονιακού μονόδρομου καιέπαιξαν ενεργό ρόλο σε μνημονιακές κυβερνήσεις απόθέσεις ευθύνης, δεν μπορεί να έχουν ρόλο στην κυβέρ-νηση της αριστεράς...».

Πρέπει να μπουν κριτήρια, λοιπόν, για τη συμμετοχήοποιουδήποτε και οποιασδήποτε στα ψηφοδέλτια.Αλλά υπάρχει κι ακόμη μια βασική προϋπόθεση: η σύμ-φωνη γνώμη των οργανώσεων. Οι οργανώσεις θα είναιεκείνες οι οποίες θα προτείνουν και θα αποφασίσουνποιοι (ποιες) θα συμπληρώσουν τις εκλογικές μας λί-στες, είτε είναι στελέχη του κόμματος είτε συνεργαζό-μενοι/ες. Και φυσικά στη συνέχεια θα υπάρξει η έγ-κριση της Κ.Ε. Έτσι θα δώσουμε ένα πρώτο δείγμαγραφής στην κοινωνία, για το δημοκρατικό τρόπο πουένα κόμμα της αριστεράς προκρίνει τις υποψηφιότη-τές του.

Υπάρχει όμως, ακόμη ένα πολύ σημαντικό κριτήριοεπιλογής. Κι αυτό οι υποχρεώσεις απέναντι στο κόμμα,τόσο των μελών όσο και των συνεργαζόμενων υποψη-φίων. Και αναφέρομαι στο φλέγον ζήτημα των οικονο-μικών υποχρεώσεων, της τήρησης δηλαδή του κομμα-τικού μισθολογίου, το οποίο πρέπει να είναι γνωστό εκτων προτέρων και η αποδοχή του να αποτελεί προϋπό-θεση για τη συμμετοχή στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ. Κιαυτό θα είναι το δεύτερο δείγμα γραφής προς την κοι-νωνία, η οποία έχει ταυτίσει την ιδιότητα του βουλευτήμε το προσωπικό συμφέρον.

Ορισμένα ερωτήματα

Υπάρχουν όμως μερικά ακόμη ερωτήματα που θαπρέπει -κατά την άποψή μου- να απαντηθούν, όπως:

1. Οι εν ενεργεία βουλευτές-βουλεύτριες, θεωρούν-ται υποψήφιοι αυτοδικαίως; Νομίζω πως δεν πρέπεινα ισχύσει κάτι τέτοιο, αλλά -στο όνομα της ισότηταςτων μελών- να ξεκινούν όλοι/ες από μηδενική βάση,δηλαδή να προτείνονται στις οργανώσεις και να διεκ-δικούν την ψήφο των μελών. Να μην ξεχνάμε πως στιςπροηγούμενες εκλογές, οι υποψήφιοι επελέγησαν κα-τόπιν συμφωνίας συνιστωσών, κάτι που άλλαξε μετάτο 1ο Συνέδριο όπου αποφασίσαμε πως ο ΣΥΡΙΖΑ απο-τελεί ενιαίο κόμμα. Φυσικά, οι βουλευτές οι οποίοι δενείναι συνεπείς απέναντι στις οικονομικές τους υποχρε-ώσεις προς το κόμμα, αποκλείονται εκ των προτέρων!

2. Τα εκλεγμένα αυτοδιοικητικά μας στελέχη, θαείναι υποψήφιοι/ες; Όπως φάνηκε από το αποτέλεσματων αυτοδιοικητικών εκλογών και την αναντιστοιχίατων ποσοστών μας σε σχέση με εκείνα των ευρωεκλο-γών, το κόμμα είχε πρόβλημα στις τοπικές κοινωνίεςεξαιτίας της ανυπαρξίας αυτοδιοικητικών στελεχώνκαι παρατάξεων. Νομίζω πως η “μαγιά” που δημιουρ-γήσαμε, θα πρέπει να αναπτυχθεί και να μη διαταρα-χτεί με τη μεταφορά εκλεγμένων αυτοδιοικητικών,στην κεντρική πολιτική σκηνή. Χωρίς να είμαι απόλυ-

τος, νομίζω πως θα πρέπει κάτι τέτοιο να γίνει με λε-λογισμένο τρόπο.

Τέλος, πολλοί σύντροφοι και συντρόφισσες επικα-λούνται -και δικαίως- τις συνεδριακές αποφάσεις γιατο θέμα των συνεργασιών. Στο ίδιο θέλω να θυμίσωπως απόφαση του συνεδρίου ήταν η ενοποίηση του ΣΥ-ΡΙΖΑ με τη διάλυση των συνιστωσών. Κάποιες από τιςσυνιστώσες που “δεν ήταν έτοιμες”, αποφασίστηκε ναδιαλυθούν σε ένα λογικό χρονικό διάστημα. Αντ’ αυτούόμως, βλέπουμε δύο συνιστώσες (τη ∆ΕΑ και το ΚΟΚ-ΚΙΝΟ) να μας καλούν σε πάρτι ενοποίησής τους (αφούπρώτα είχαν διασπαστεί), αντί να μας καλούν σε πάρτιδιάλυσής τους. Κι ακόμη βλέπουμε τη ΣοσιαλιστικήΤάση, να λειτουργεί με καθαρά φραξιονιστικό τρόπο,κάνοντας εγγραφές μελών στην τάση και μέσω αυτήςστον ΣΥΡΙΖΑ.

Πρέπει να συνέλθουμε και να συνεννοηθούμε. Έρ-χονται δύσκολες μέρες και οφείλουμε να επιλέξουμετην ανιδιοτέλεια.

Στράτος Κερσανίδης, μέλος Κ.Ε.

Πρέπει να μπουν κριτήρια για τησυμμετοχή οποιουδήποτε καιοποιασδήποτε στα ψηφοδέλτια.Αλλά υπάρχει κι ακόμη μια βασικήπροϋπόθεση: η σύμφωνη γνώμητων οργανώσεων.

“

Ιδιοτέλειεςκαι ανιδιοτέλειες

2244 Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014ΘΕΜΑΤΑ

Πριν μερικά χρόνια «ο δικηγόροςτου διαβόλου» του Χόλυγουντέγινε ταινία, με τον Αλ Πατσίνο

στον ομώνυμο ρόλο. Πριν λίγες μέρες «οδικηγόρος του διαβόλου» της «Εποχής»έγινε βιβλίο από τις εκδόσεις «Μανδρα-γόρας» και φιλοδοξεί να ξεπεράσει τηνεπιτυχία του Αλ Πατσίνο. Μετά από αυτότο ιστορικό γεγονός, είναι ευκαιρία γιαέναν μικρό εξομολογητικό απολογισμό.

Η στήλη «∆αιμονικά» έκλεισε αισίως 9χρόνια παρουσίας κι αποδεικνύεται ότιεξυπηρετούσε μια προσωπική-πολιτικήανάγκη. Μου έδινε την διέξοδο να ξε-περνώ τις δεσμεύσεις της οργανωμένηςπολιτικής ένταξης, την πολιτική ορθό-τητα, τον στερεοτυπικό λόγο και την αυ-τολογοκρισία που, πολλές φορές, επη-ρεάζουν καθοριστικά την γραφίδα μας.Πλήρωσα όμως και το ανάλογο τίμημα,καθώς η στήλη απέκτησε αρκετούς φί-λους αλλά πολύ περισσότερους εχθρούς.Φυσικά δεν απέφυγα τις υπερβολές καιτα λάθη για τα οποία κάνω την αυτοκρι-τική μου. Αυτό που προσπάθησα, και δενξέρω αν το πέτυχα, ήταν να δώσω κά-ποιες αφορμές προβληματισμού και δια-λόγου, να θίξω ζητήματα που ξέφευγαναπό την πολιτική γραμμή της εφημερί-δας, να προβοκάρω βεβαιότητες ή συμ-βάσεις του πολιτικού μας χώρου και ναυπονομεύσω χρόνιες παθογένειες τηςαριστεράς τις οποίες συνήθως κρύβουμεκάτω από το χαλί. Παράλληλα, βέβαια,η αιρετική διάθεση κι η αναζήτηση αντί-στοιχων θεμάτων επηρέασαν την πολι-τική μου σκέψη, με έκαναν πιο «δύ-

σκολο» κι ίσως, μερικές φορές, άδικοστην κριτική μου. Ευτυχώς που με έσωνεη υπαινικτική υπογραφή «ο δικηγόροςτου διαβόλου»!

Τα κείμενα που έχουν επιλεγεί για τοβιβλίο είναι χωρισμένα σε τέσσερις ενό-τητες. Η πρώτη αφορά την εξέγερση του∆εκέμβρη του 2008, το πιο πρόσφατοεπαναστατικό σκίρτημα της ελληνικήςνεολαίας. Ακολουθεί μια μεγάλη συλ-λογή κειμένων που παρακολουθούν τηνπεριπέτεια της αριστεράς και των κινη-

μάτων τα τελευταία χρόνια, με άξονεςτην πορεία και τον πολιτικό ρόλο τηςΑΚΟΑ και, φυσικά, την εξέλιξη του ΣΥ-ΡΙΖΑ από τα πρώτα δύσκολα χρόνιαμέχρι σήμερα. Ο κοινός παρονομαστήςαυτών των κειμένων είναι το διαρκές κιανεκπλήρωτο αίτημα της ενότητας κιανασύνθεσης της αριστεράς, στο οποίοαφιερώθηκε η πολιτική σκέψη καιδράση του συντρόφου μας Γιάννη Μπα-νιά. Η τρίτη ενότητα αφιερώνεται στονπολύπαθο εκπαιδευτικό κίνημα και στηνπορεία του εκπαιδευτικού συνδικαλι-σμού τα τελευταία χρόνια. Τέλος, τη με-γαλύτερη ενότητα του βιβλίου αποτε-λούν τα χρονογραφήματα, μια ποικιλίαθεμάτων με πολιτικό υπόβαθρο κι αιρε-τικές προθέσεις, που παρακολουθούνκαι κριτικάρουν την επικαιρότητα, προ-βάλλουν προσωπικά βιώματα, αναδει-κνύουν άγνωστους τόπους για την ελίταριστερά – όπως το λαϊκό τραγούδι καιτους ανθρώπους του και φωτίζουν τηνζωή και την προσφορά σημαντικών προ-σώπων.

Το ζητούμενο, βέβαια, για τέτοιου εί-δους συλλογές κειμένων είναι αν διατη-ρούν το ενδιαφέρον, τη φρεσκάδα καιτην διαχρονικότητά τους μετά την πρώτηδημοσίευσή τους ή είναι καταδικασμέναστον «εφήμερο» χαρακτήρα των κειμέ-νων που φιλοξενούνται σε μια εφημε-ρίδα. Γι’ αυτό, όμως, ο μόνος που μπορείνα δώσει απάντηση είναι ο αναγνώστης.Εγώ, απλά, οφείλω ένα μεγάλο ευχαρι-στώ στους συντρόφους της «Εποχής»που μου δώσαν την ευκαιρία να ασκηθώστην περιπέτεια της γραφής και στουςφίλους που με τις κουβέντες μας δινόταντο έναυσμα της θεματολογίας των «∆αι-μονικών».

Ο δικηγόρος του διαβόλου

∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

«Ο δικηγόρος του διαβόλου» έγινε βιβλίο!

Κυ ρια κή 21 ∆ε κεμ βρίου

** Παι δι κή εκ δή λω ση διορ γα νώ νουν οσύλ λο γος γο νέων παι διών προ σχο λι κήςη λι κίας, το Κοι νω νι κό Στέ κι – Στέ κι Με -τα να στών και η Κοι νω νι κή Κου ζί να, στις6 μ.μ., στο Στέ κι Με τα να στών (Χατζ.Ντα λιά νη 5). Θα πα ρου σια στεί το πα ρα -μύ θι της Αργυ ρώς Ντου σά κη «Οι κα ρα -μέ λες του Ου ρα νού», με τη συμ με το χήτης Σά σας Κα φετ ζο πού λου και την κι θά -ρα του Γιάν νη Μα νού σα κα.

** Προ βο λή της ται νίας του Κεν Λόου -τς «Jimmy’s Hall», στις 8 μ.μ. στηνΕργα τι κή Λέ σχη Πε ρι στε ρίου (Θη βών227).

** Εγκαί νια των γρα φείων της πα ρά τα -ξης «Θεσ σα λο νί κη Ανοι χτή Πό λη» (Τσι -μι σκή 56), στη 1 μ.μ.

** Χρι στου γεν νιά τι κο street partyδιορ γα νώ νουν το δί κτυο αλ λη λεγ γύης«Μυρ μή γκι» και το Κόκ κι νο 105,5, στις11 π.μ., στη Φω κίω νος Νέ γρη. Συμ με τέ -χει η ο μά δα κρου στών «Κρου στω δία»του ΚΕ ΘΕ Α Πα ρέμ βα ση, ο Στά θης ∆ρο -γώ σης, η Να τά σα Μωυ σώ γλου, οι Radiosol, οι Jazmatazz, η ρε μπέ τι κη κο μπα νίατου ΚΕ ΘΕ Α ∆ιά βα ση. Θα πραγ μα το ποιη -

θούν μου σι κο θε α τρι κά δρώ με να α πό τηΜά νια Πα πα δη μη τρίου και τη Να τά σαΜωυ σό γλου, ε νώ θα υ πάρ ξει συλ λο γι κήκου ζί να α πό το «Μυρ μή γκι» και πολ λέςδρα στη ριό τη τες για τα παι διά:Facepainting, κλόουν, κα τα σκευές, τοδέ ντρο των ευ χών, χρι στου γεν νιά τι κεςλι χου διές α πό τη Φυ λή των φί λων, ξυ λο -πό δα ρος α πό τον πο λυ χώ ρο Κέ ντροΕλέγ χου Τη λε ο ρά σεων και η θε α τρι κήπα ρά στα ση «Ήταν έ να αν θρω πά κι τοΑυ τό» α πό την ο μά δα θεά τρου. Στο πλαί -σιο ε πί σης της κα μπά νιας «Η αλ λη λεγ -γύη κρα τά ει τη ζωή στο Κο μπά νι» σε συ -γκε κρι μέ νο ση μείο θα γί νε ται συλ λο γήφαρ μά κων (α ντι πυ ρε τι κά, α ντιυ περ τα σι -κά, α ντι βιο τι κά ευ ρέως φά σμα τος, παυ -σί πο να, τραυ μα το λο γι κό υ λι κό ό πως γά -ζες, Betadine, ε πι δέ σμους, οι νό πνευ μα,φάρ μα κα για δια βη τι κούς).

∆ευ τέ ρα 22 ∆ε κεμ βρίου

** Πα ρου σία ση του νέ ου τεύ χους τουπε ριο δι κού Αρχειο τά ξιο με α φιέ ρω μα «Ηα κρο δε ξιά στο φως της Ιστο ρίας» διο -γρα νώ νουν τα Α ΣΚΙ, στις 6 μ.μ., στο αμ -φι θέ α τρο Αντώ νης Τρί τσης (Ακα δη μίας50). Μι λούν οι Β. Γεωρ γιά δου, Θ. Κα μπα -γιάν νης, Στ. Κων στα ντα κό που λος και ∆.Ψαρ ράς. Συ ντο νί ζει ο Η. Νι κο λα κό που -λος.

** Πα ρου σία ση του η με ρο λο γίου για το2015 της ε ται ρείας συγ γρα φέω ν «Γέ φυ -ρες» (εκ δό σεις Πα τά κη), στις 7 μ.μ., στοπνευ μα τι κό κέ ντρο δή μου Αθη ναίων. Στοη με ρο λό γιο πε ριέ χο νται ο γδό ντα α προσ -δό κη τα κεί με να με λών της ε ται ρείαςσυγ γρα φέων, με φω το γρα φίες του

Ανδρέα Σμα ρα γδή. ** Ο ΣΥ ΡΙ ΖΑ Μο σχά του και το ιν στι -

τού το «Νί κος Που λα ντζάς» διορ γα νώ -νουν εκ δή λω ση «ΣΥ -ΡΙ ΖΑ, PODEMOS: Ηαλ λα γή της Ευ ρώ -πης αρ χί ζει α πό τονό το», στις 7 μ.μ.,στην αί θου σα τουδη μο τι κού συμ βου -λίου Μο σχά -του/Ταύ ρου (Κων -στα ντι νου πό λεωςκαι Σο λω μού, Μο -σχά το). Μι λούν οιΧ. Γο λέ μης και ∆.Κο τσα κά. Συ ντο νί -ζει ο Χρ. Κο ρο λής.

** Εκδή λω ση γιατο πρό γραμ μα τηςΑρι στε ράς διορ γα -νώ νει ο ΣΥ ΡΙ ΖΑΧα νίω ν, στις 7.30μ.μ., στο Εμπο ρο -βιο μη χα νι κό Επι -με λη τή ριο. Μι λάο Π. Λα φα ζά νης.

** Εκδή λω σητου ΣΥ ΡΙ ΖΑΑγίων Αναρ γύ -ρω ν για τις πο λι -τι κές ε ξε λί ξεις,στις 7 μ.μ., στο1ο ΚΑ ΠΗ (Κλει -σού ρας και Πλα -στή ρα). Μι λά οΝ. Χου ντής.

•

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟεκδηλώσεων“

ΑποσπάσματαεγχειριδίουατομικότηταςΑρθρογραφίαστην “Εποχή”

Ηπροθεσμία του Τρικλοφλούδηήταν ρητή: «Τελειώσαν ταψέμματα! Έχεις #%@& στιγ-

μές να τελειώνεις με αυτά ταάρθρα._»Έτσι (ή αλλιώς), μετά από ένα στοί-χειωμα (ή μήπως όχι;) μιας δεκαε-τίας (ή και τεσσάρων), ανήμερα τουχειμερινού ηλιοστασίου (το ανάγνω-σμα), την μεγαλύτερη νύχτα τουχρόνου, ακριβώς στις 1:03 -τηστιγμή που αυτός ο τόπος θα χει τηνμεγαλύτερη απόσταση από τον ήλιο,θα αναρτηθεί στο διαδίκτυο η ηλε-κτρονική έκδοση «Αποσπάσματα εγ-χειριδίου ατομικότητας – Αρθρο-γραφία στην Εποχή». Θα μου πω βέ-βαια: «όταν οι άνθρωποι κάνουνπρογράμματα, οι καλικάντζαροι γε-λούν μεταριθμούς» (!;)

ΥΓ: Η έκδοση θα αναρτηθεί στηνηλεκτρονική διεύθυνση: mayrossky-los.wordpress.com τη ∆ευτέρα 22∆εκέμβρη, στη 1:03 μ.μ.

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014 2255ΘΕΜΑΤΑ

Του Παναγιώτη Περρή

Για να γίνει, λοιπόν, ξακουστόκαι πανελληνίου φήμης τ’όνομά μας, αγαπητά χηνάρια

και προβατάκια, δεν αρκεί μονάχανα γίνουμε υπουργοί εφαρμόζοντεςτο κεφάλι μας μέσα σε κλακ και τομάτι μας πίσω από μονύελον, πρέ-πει για να στερεωθεί η φήμη μας,για ν’ αποκτήσει κάποιο φωτεινόαλώνι το κλούβιο κεφάλι μας (σαντα κεφάλια μερικών θαυματουρ-γών αγίων), για να συγκομίσουμετσουβαλάτο πράμα θαυμασμού καιεκτιμήσεως, να μη πληρώνουμεφόρους στο δημόσιο. Αν, μάλιστα,κατορθώσουμε να υποχρεώσουμετο κράτος να μας ζητήσει και συγ-γνώμη. ∆ιότι ένας αδιάντροπος καιξετσίπωτος Οικονομικός Έφοροςμάς ζήτησε κείνα που χρωστούμεκαι μας κουβάλησε στο τμήμα, τότεκάθε ανδριάντας μας είναι περιτ-τός, κάθε εγκώμιο ιστορικόν γιαμας είναι περίσσιο, γιατί μ’ αυτό τοκατόρθωμα τ’ όνομά μας γράφεταιμε χρυσά γράμματα πάνω στη ταμ-πέλα της εθνικής συνειδήσεως.

Από ανθρώπους, που θυσιάζουντην ησυχία τους, που καθημερινώςταράσσουν τα νεύρα τους, που σκο-τούρες και περισπασμοί δεν τουςαφήνουν ήσυχους, που αφιερώνον-ται χειροπόδαρα στην εξυπηρέτησητων δημοσίων πραγμάτων, όπως ο

πρώην υπουργός Εμπειρίκος και ονυν Βουρλούμηςς, δεν πρέπει τοδημόσιο να ζητεί φόρους. Είναιασέβεια προς τέτοια μεγάλα καισεβαστά πρόσωπα να φέρεται τοΚράτος με τέτοιο τακτ για μερικάψωροεκατομμύρια που χρωστούνοι δυο αυτοί αξιότιμοι κύριοι;

Η αξιοπρέπεια της ράχης του ελ-ληνικού λαού, που κατέχει τορεκόρ της αντοχής στο φόρτωμα(να μη βασκαθεί), δεν επιτρέπει ναενοχλούνται τέτοια μεγάλα υπο-κείμενα που ξοδεύουν όλη τησκέψη και ενεργητικότητά των γιανα κάμουν την Ελλάδα αγνώριστο.Μήπως όταν πάρει το ∆ημόσιο ταπεντέξι εκατομμύρια που χρω-στούν αυτοί οι δυο κύριοι (ίσως καιπολλοί άλλοι της αυτής πάστας και

μάρκας) θα ξεψωριάσει η ψωροκώ-σταινα.

∆εν βαριέστε. Τα χηνάρια και τα προβατάκια νά’

ναι καλά· αυτά να ξεψαχνίζονταιαυτά να κουρεύονται, πρόσωπα σαντον κ. Βουρλούμη και Εμπειρίκοπρέπει νά’ ναι σεβαστά και να λεί-πει κάθε ενόχληση γι’ αυτούς εκμέρους των οργάνων του νόμου.

Αυτοί, αγαπητά μου κ.τ.λ. πρέπεινα καλοτρών να καλοχωνεύουν καινα καλοκοιμούνται, είναι τ’ αφεν-τικά μας, κι όταν τ’ αφεντικά είναιχορτάτα χορταίνουν και οι σκλάβοι.

Μήπως έχω άδικο αγαπητά χηνά-ρια και προβατάκια, ή μήπως είμα-στε και ’γω και σεις κατάλληλοι ναγυρίζουμε το βολίκι και ν’ αλέ-θουμε κουρασάνι;

Του Θωμά Τσαλαπάτη

Περνούν οι μέρες, περνούν ταάρθρα. Κείμενο πέφτει πάνω σεάλλο κείμενο, σκόνη πάνω σε

άλλη σκόνη, λόγια που μοιράζονται σεγραμμές, σε παραγράφους, σε οθόνες.Πρόχειρες σκέψεις, σκέψεις μελετημέ-νες, γραμμένες στη βιασύνη της διορίας,στον άπλετο χρόνο εκτός ωραρίου. Υπο-σημειώσεις και παρατηρήσεις στο οπι-σθόφυλλο της μέρας, της κάθε μέρας.Στην περιοδικότητα των περιοδικών, στοεφήμερο των εφημερίδων, ανάμεσα σεένα κλικ που γεννά και ένα κλικ πουσβήνει. Άρθρα πάντοτε φρέσκα, έναβήμα πριν το φέρετρο της ταξινόμησης,το ρηχό τάφο του αρχείου.

Πού πάνε τα άρθραόταν πεθαίνουν;

Ποια η διάρκεια ενός άρθρου; Είναι οχρόνος που καταναλώνει κάποιος να τοδιαβάσει; Η στιγμή μέχρι να αντικατα-σταθεί από ένα νέο κείμενο του ίδιου αρ-θρογράφου; Ο χρόνος που διεκδικεί στησκέψη του αναγνώστη μέχρι να σβηστείαπό άλλα γεγονότα, σημειώσεις, παρα-τηρήσεις ή και άλλα άρθρα; Και που

πάνε τα άρθρα όταν πεθαίνουν; Ότανβγαίνουν εκτός κυκλοφορίας, εκτόςαφής και εκτός μνήμης. Άραγε συνεχί-ζουν να συνομιλούν και τότε; Να επανα-λαμβάνουν τα ίδια λόγια, τα ίδια σχόλια,την ίδια εκείνη μέρα που περιέχουν; Καιαν όχι, τότε για τι θέματα μιλούν; Μήπωςπαραφράζουν τους εαυτούς τους;Μήπως αλλάζουν τη σειρά των λέξεώντους για να πούνε άλλες ιστορίες, άλλεςπαρατηρήσεις και άλλα σχόλια; Μήπωςακόμη σχολιάζουν -με ελαφριά διάθεσηκουτσομπολιού- τους γραφιάδες καιτους αναγνώστες τους; Προδίδουν τα μυ-στικά πίσω από τις γραμμές, τους συ-νειρμούς που ξεκινούν από τις δικέςτους φράσεις, τις παραφράσεις και τιςπαρερμηνείες, τη σιωπή που κρύβει κάθετι που ειπώνεται; (ίσως να είπαμε πολλά,άλλωστε και αυτό εδώ είναι ένα άρθροκαι πολύ φοβάμαι πως θα μαρτυρήσειτις σκέψεις που μόλις διατυπώσαμε σταάλλα άρθρα που θα πάει να συναντήσειακριβώς τη στιγμή που θα τελειώσετετην ανάγνωση του).

Μα η ερώτηση καμιά φορά είναι πολυ-τέλεια και πού χρόνος για τέτοια. Με τομάτι σε υπερένταση για την ανεύρεσητου θέματος, κάθε φορά του νέου θέμα-τος, κάθε φορά του ίδιου θέματος, σε

τίτλους εφημερίδων, σε διαδικτυακάσχόλια, στα ψυγεία των φυλαγμένων γιαώρα ανάγκης θεμάτων, σε άγραφα άρθραπου τριγυρνούν τους δρόμους, που στρι-μώχνονται σε λεωφορεία, διαδρόμουςκαι μαγαζιά. Εδώ θα πλανηθούμε, στουςχειρόγραφους δρόμους, με τους τροχούςβουλιαγμένους στη λάσπη της μελάνης,επαναλαμβάνοντας την ίδια φράση σαντελετουργία ή σαν λόξυγκα, λερωμένοιαπό επιφωνήματα και από σημεία στί-ξης, ειπωμένοι μέσα στη φωνή τηςμέρας.

Ποια η απόστασηπου καλύπτουμε γράφοντας;

Καμιά φορά γυρνάς πίσω σε παλιάγραφτά αναζητώντας τις μέρες που πέ-ρασαν, τα γεγονότα, αναζητώντας τηνπορεία που σε έφερε πάλι σήμερα μπρο-στά στη λευκή σελίδα. Άρθρα που ξέχα-σες, ή που σε ξέχασαν, παρατηρήσεις καισχόλια που προσπαθείς να καταλάβεις τισημαίνουν, καινούρια αδιέξοδα δρόμωνπαλιών. Προσπαθώντας να αναστήσειςτα περασμένα γραπτά –έστω για λίγο,όσο κρατά η ανάγνωση. Σαν μια μάταιητεχνητή αναπνοή με το βλέμμα σου. Ανα-τρέχεις έτσι ανάποδα προς τα πίσω. ∆ια-

βάζεις τον εαυτό σου ανάποδα, σαν κρε-μασμένο από τα πόδια. Μαζί με σένα καιτα κείμενά σου ανάποδα, με όλες σου τιςλέξεις να στάζουν τόνους. Και όλα μαζίσε αυτή την άβολη στάση παρακάμπτουντα πολλά ερωτήματα για να συνηγορή-σουν στο ένα Ερώτημα:

Ποια η απόσταση που καλύπτουμεγράφοντας; Ό,τι και να καταφέρεις, ό,τικαι να προσπαθήσεις, ό,τι και να φοβη-θείς είσαι πάντοτε δρομέας μεγάλωναποστάσεων. Γιατί πάντοτε προσπαθείςνα καλύψεις τη μεγαλύτερη δυνατή από-σταση. Την απόσταση αυτή που εκτείνε-ται από την σιωπή στη λέξη και απόεσένα στον Άλλο. Να μιλήσεις, απλά ναμιλήσεις και αν είσαι τυχερός να μιλή-σεις με τον άλλο. Κουβαλώντας πάντοτετην ψευδαίσθηση πως και εκείνος σουαπαντά (μια ψευδαίσθηση που κάνει ταπάντα πιο αληθινά). Και τελικά –έστωγια απόψε μόνο- το άρθρο σου να είναιταυτόχρονα και το θέμα σου. Επιτρέπον-τας σου να αφιερώσεις λίγες λέξεις πα-ραπάνω, στις λεγεώνες των τόσων άρ-θρων που ξεχάστηκαν και κυρίως στηνμοναξιά των αρθρογράφων μεγάλωναποστάσεων.

tsalapatis.blogspot.gr

Ποια η απόσταση που καλύπτουμε γράφοντας; Ό,τι και να κα-ταφέρεις, ό,τι και να προσπαθήσεις, ό,τι και να φοβηθείςείσαι πάντοτε δρομέας μεγάλων αποστάσεων.“Μοναξιάτου αρθρογράφουμεγάλων αποστάσεων

Τα χηνάρια και τα προβατάκια νά‘ ναι καλά·αυτά να ξεψαχνίζονται αυτά να κουρεύονται,πρόσωπα σαν τον κ. Βουρλούμη και Εμπει-ρίκο πρέπει νά‘ ναι σεβαστά και να λείπεικάθε ενόχληση γι’ αυτούς εκ μέρους τωνοργάνων του νόμου.

“

Να μη ενοχλούνταιΗ μακρά περίοδος που διανύουμε με τις περικο-

πές μισθών και συντάξεων, τις οικονομικές εξαγ-γελίες, τις φορολογικές επιδρομές, την επιτήρηση,τα γεγονότα κάθε μορφής, έχουν το προηγούμενότους στη δεκαετία του 1930. Όμοια ήταν και τότε ηεπιδρομή.

Αυτά έχουν αποτυπωθεί και στα κάθε είδους δη-μοσιεύματα των εφημερίδων της εποχής. ΣτηΛέσβο, με την αγωνιστική πορεία και την πλούσιαδημοσιογραφική ιστορία, υπήρξαν πλήθος δημοσι-εύματα όπου καταγράφεται η οικονομική κρίση.Άρθρα, σχόλια, κριτική, αλλά και σατιρική ποίησηκαι χρονογραφήματα συναντάμε σ’ όλες τις εφη-μερίδες. Αναλόγως με την πολιτική τοποθέτησητης εφημερίδας και του συντάκτη είναι και το πε-ριεχόμενο του δημοσιεύματος. Στις 11 Οκτωβρίου1930 ο Παναγιώτης Περρής δημοσιεύει το χρονο-γράφημα «Να μη ενοχλούνται», στην εφημερίδαΤαχυδρόμος των Θείελπι Λευκία και Στράτη Μυρι-βήλη. Αφορμή η φορολόγηση δυο υπουργών. Μεκαυστικό γράψιμο παρουσιάζει το γεγονός, τηναπάθεια των απλών καθημερινών ανθρώπων -δενδιστάζει να τους αποκαλέσει χηνάρια και πρόβατα.Παρατηρούμε μια φοβερή διαχρονική επανάληψητων γεγονότων και το εναργές και κριτικό γράψιμότου. Ο Περρής ήταν ένας ιατροφιλόσοφος της επο-χής του· αριστερός, ένας απ’ τους τρεις εκδότες,μαζί με τους Μανώλη Βάλλη και Κώστα Φριλίγγο,της προπολεμικής αριστερής εφημερίδας Εμπρός.Στην οποία έπαψε να γράφει, όταν παραχωρήθηκεστην οργάνωση του Κ.Κ.Ε. Ήθελε την κάθε είδουςπροσωπική, πολιτική ανεξαρτησία. Θεωρείται οπρώτος αριστερός ανένταχτος της Λέσβου. Πέθανεπεριθωριοποιημένος το 1948.

Αριστείδης Καλάργαλης

2266 Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Μα καλά, καινούργιο εγχείρημακαι μάλιστα στο χώρο του πολι-τισμού, θα μπορούσε να αναρω-

τηθεί κάποιος. Γιατί όχι; «Καλά βιβλίαβγαίνουν, πουλιούνται και αγοράζονται»επιβεβαιώνει μιλώντας στην «Εποχή» οΚ. Σπαθαράκης. «∆εν ισχύει ότι δενυπάρχει κινητικότητα στο χώρο του βι-βλίου. Υπάρχουν μερικά επιτυχημένα καιζηλευτά παραδείγματα εκδόσεων, όπωςη Πόλις, η Κίχλη, η Περισπωμένη καιάλλα, που είναι πρότυπα για εμάς. Υπάρ-χει κοινό, μπορεί μικρό αλλά ζωντανό,που ενδιαφέρεται για τις καλές εκδόσεις

και θα δώσει και την τελευταία του δε-κάρα για να τις αγοράσει. Επίσης, αυτότο κοινό δεν είναι παθητικό, συζητά καιμεταφέρει την εμπειρία και την προτί-μησή του. Θέλει, λοιπόν, λίγη περισσό-τερη προσοχή για να εξάγεις συμπέρα-σμα και μάλιστα αρνητικό».

Και το εκτυπωμένο βιβλίο δεν πεθαί-νει τελικά; «Για το βιβλίο τα στοιχείαμάλλον δείχνουν το αντίθετο» λέει ο Κ.Σπαθαράκης. «∆εν είμαι κατά του ηλε-κτρονικού βιβλίου, ωστόσο υπάρχουνκάποια δεδομένα που είναι δύσκολο νατα ξεπεράσει κάποιος, όπως η αισθητική

του βιβλίου. Ωστόσο, σεαυτόν τον τομέα χρειαζό-μαστε όλοι εκπαίδευση,και κοινό και εκδότες».

∆ιέξοδος έκφρασης

Οι δύο Αντίποδες έχουναρκετή θητεία στο χώροτου βιβλίου. Αποφάσισαννα δοκιμάσουν και τηνάλλη πλευρά, αφενός γιαοικονομικούς λόγους,«αφού ως μεταφραστές καιεπιμελητές είχαμε βρεθείσε επαγγελματικό αδιέ-ξοδο. ∆ουλεύαμε πάραπολύ και δεν βγάζαμε αρ-κετά χρήματα για να ζή-σουμε, παρότι είχαμε τουςκαλύτερους δυνατούς συ-νεργάτες και εργοδότες.Είναι πολύ δύσκολο να επι-βιώσεις σήμερα ως μετα-φραστής, επιμελητής ήδιορθωτής. Αφετέρου, στοδικό μας περιβάλλον, δια-πιστώσαμε ότι υπάρχειένας ολόκληρος κόσμοςπου δεν έχει διέξοδο εκ-φραστική και εκδοτική.Σκεφτήκαμε ότι θα μπο-ρούσαμε να γίνουμε δίαυ-

λος και να δώσουμε σχήμα σε αυτήν τηνέκφραση, στο βαθμό που μας αναλογεί».

Τα δύο βιβλία των εκδόσεων Αντίπο-δες που κυκλοφορούν ήδη είναι η συλ-λογή διηγημάτων «Γκιακ» του ∆ημο-σθένη Παπαμάρκου, νεοελληνική λογο-τεχνία δηλαδή, ένα πεδίο που τους εν-διαφέρει πολύ. «Είναι μάλιστα ένας το-μέας στον οποίο θέλουμε να λειτουργή-σουμε και ως παραγγελιοδότες με μιαλογική σχεδιασμού, δηλαδή να παροτρύ-νουμε τη συγγραφή και την ολοκλήρωσηέργων νέων ελλήνων συγγραφέων» επι-σημαίνει ο Κ. Σπαθαράκης. «Πρόκειταιγια μια εξαιρετική συλλογή που βρίσκε-ται στον πυρήνα των πραγμάτων που συ-ζητάμε σήμερα, παρότι εκτυλίσσεται σεμια διαφορετική εποχή. Συζητά τη βία,την παράδοση, ζητήματα ταυτότητας,την οικογένεια. Είναι η προσπάθεια ενόςσυγγραφέα να αποστασιοποιηθεί, κατάκάποιο τρόπο, και από την τρέχουσαπραγματικότητα αλλά και από την αφη-ρημένη απόδοσή της».

Το δεύτερο βιβλίο τους είναι η νου-βέλα «Καρδιά σκύλου» του ΜιχαήλΜπουλγκάκοφ, «η οποία έχει ιδιαίτεροενδιαφέρον αφού επίκεντρό της είναιένα πείραμα που αφορά την αναζωογό-νηση ενός σκύλου ως άνθρωπο. Αυτός οάνθρωπος, όμως, αποδεικνύεται ανεπί-δεκτος οποιασδήποτε εκπαίδευσης, ανα-μόρφωσης ή καλλιέργειας. Ο Μπουλγ-κάκοφ σατιρίζει και την προσπάθεια τουκαθεστώτος στις απαρχές της Σοβιετι-κής Ένωσης να δημιουργήσει μια αμι-γώς προλεταριακή κουλτούρα που θααναμορφώσει ολόκληρη την τέχνη καιτην κοινωνία, αλλά σατιρίζει και το συν-τηρητικό αναμορφωτή. Αν σκεφτούμεπόσος λόγος έχει γίνει για το πείραματης αναμόρφωσης και των διαρθρωτι-κών μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα, θεω-ρούμε ότι το βιβλίο αυτό έχει μια ακραίαεπικαιρότητα» υπογραμμίζει ο Κ. Σπα-θαράκης.

Σταθερή σατιρική γραμμή

Ένα στοιχείο που ενδιαφέρει θεματικάπολύ τους Αντίποδες είναι η σάτιρα:«Θέλουμε το εκδοτικό μας πρόγραμμανα το διαπερνά μια σταθερή σατιρικήγραμμή. Η σάτιρα -κοινωνική ή πολι-τική- είναι, κατά τη γνώμη μας, ένα στοι-χείο που στην ελληνική αγορά και στοελληνικό κοινό δεν είναι τόσο εμφανέςή τόσο διακριτό». Στα άμεσα εκδοτικάσχέδια τους, λοιπόν, είναι το «Περί βά-θους» του Αλεξάντερ Πόουπ, ένα ειρω-νικό και σατιρικό κείμενο με το οποίο ορώσος λογοτέχνης σατιρίζει το υψηλόύφος της ποίησης της εποχής του. «Τοδιαλέξαμε γιατί πιστεύουμε ότι όσο βα-ρετό έχει γίνει το επιφανειακό, άλλοτόσο βαρετή έχει γίνει η βαθιά στοχαστι-κότητα, η οποία είναι μια ακόμα επιφά-νεια. Το ενδιαφέρον δεν βρίσκεταικάπου στη μέση, αλλά σε αυτό που δενείναι σαφής η τοποθέτησή του εξαρχής»εξηγεί ο Κ. Σπαθαράκης.

Επίσης, πρόκειται να εκδοθεί «Τοφάντασμα του Αλεξάντερ Βολφ» τουΓκαϊτό Γκαζντάνοφ, «ενός ρώσου συγ-γραφέα που έμενε για πολλά χρόνια στηναφάνεια και τελευταία έχει αρχίσει ναξαναμεταφράζεται σε διάφορες ευρω-παϊκές γλώσσες. Στη Ρωσία τον ανακα-λύπτουν εκ νέου και θα κυκλοφορήσειτο επόμενο διάστημα μια έκδοση τωναπάντων του. Το βιβλίο του που θα εκ-δώσουμε εμείς συνδυάζει μια αστυνομι-κού τύπου πλοκή με ένα ακραία επιμε-λημένο ύφος. Πρόκειται για μια ιστορίαπου ξεκινά στο ρωσικό εμφύλιο και συ-νεχίζεται, τη δεκαετία του ’20 και του’30, στο Παρίσι, όπου είναι εξόριστος οήρωας».

Ιδιαίτερα χαρούμενη, λοιπόν, για αυτότο νέο εγχείρημα στο χώρο του πολιτι-σμού και μάλιστα του βιβλίου, η «Εποχή»εύχεται στους Αντίποδες καλή επιτυχία.

Ζωή Γεωργούλα

Υπάρχει κοινό στο χώρουτου βιβλίου, μπορεί μικρόαλλά ζωντανό, πουενδιαφέρεται για τιςκαλές εκδόσεις και θαδώσει και την τελευταίατου δεκάρα για να τιςαγοράσει. Θέλει, λοιπόν,λίγη περισσότερηπροσοχή για να εξάγειςσυμπέρασμα και μάλιστααρνητικό.

“

Στους Αντίποδεςτης άρνησηςΈνα νέο εκδοτικό εγχείρημα από νέους ανθρώπους με γνώση και αγάπη

Αν έχετε πειστεί ότι η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο ή,έστω, αν ψάχνετε όμορφο και ουσιαστικό δώρο για τονεαυτό σας πρώτα από όλα, συνεχίστε να διαβάζετεοπωσδήποτε. Όχι μόνο αυτό το κειμενάκι, αλλά βιβλία.Βιβλία φροντισμένα στη λεπτομέρεια, στην επιμέλεια,

στη μετάφραση, αισθητικά. Βιβλία των νέων εκδόσεωνΑντίποδες, των οποίων τη γνώση και την αγάπη για τοαντικείμενο μπορείτε να κρίνετε -καταρχήν- και απότο εξώφυλλο των πρώτων δύο βιβλίων τους πουκυκλοφορούν ήδη. Οι Αντίποδες, άλλωστε, ο Κώστας

Σπαθαράκης, μεταφραστής, επιμελητής και διορθωτήςκαι ο Θοδωρής ∆ρίτσας, επίσης μεταφραστής καιεπιμελητής, είναι συνηθισμένοι να επιμένουν και στηλεπτομέρεια.

•

Βαγγέλης Ραπτόπουλος«Μοιρολα3»Εκδόσεις ΤόποςΟκτώβριος 2014

Το καινούριο βιβλίο του ΒαγγέληΡαπτόπουλου φέρνει στην επικαι-ρότητα την επέτειο των 140 χρό-

νων από τη γέννηση της Πηνελόπης ∆έλ-τα στις 12/24 Απριλίου 1874 στην Αλε-ξάνδρεια. Κακότυχη στάθηκε η ∆έλτα.Τετράκις αποπειράθηκε να αυτοκτονή-σει, ακόμη και την ύστατη φορά δυσκο-λεύτηκε. Τις τρεις, όταν αποδείχθηκε α-δύνατος ο δεσμός της με τους δυο ά-ντρες που ερωτεύτηκε στα είκοσι και στατριάντα, τον Αντώνη Μαυρογορδάτο καιτον Ίωνα ∆ραγούμη. ∆υο φορές για τον∆ραγούμη, που στάθηκε ο μεγάλος έρω-τας. Στις 27 Απριλίου 1941, η τελευταίααπόπειρα ήταν “για την πατρίδα”. ∆εν ά-ντεχε να δει την Ελλάδα υπόδουλη. Ού-τε, όμως, τότε τα κατάφερε. Παιδεύτηκεπέντε ημέρες, με την σβάστικα να κυμα-τίζει στην Ακρόπολη.

Αλλά και μεταθανάτια, άτυχη στάθηκε.Για παράδειγμα, το λήμμα στην Γραμμα-τολογία Σοκόλη, πόσο φειδωλά για τονπνευματικό άνθρωπο και λογοτέχνη εί-ναι γραμμένο. Αντιγράφουμε: “Η Πηνέ-λοπη διαμόρφωσε χαρακτήρα αυστηρό,απαιτητικό και απόλυτο, με διάθεση α-ναμορφωτική και απαρέγκλιτη προσή-λωση στο καθήκον, που θερμαινόταν μό-νο από την πατριδολατρία της.” Αυτό το“πατριδολατρία” ηχεί περίπου σαν ψό-γος. Για να καταλήξει: “Υπήρξε εκφρά-στρια των ιδεών της τάξης της και υμνή-τρια των πατριωτικών ιδανικών της επο-χής της, χωρίς διάθεση νεοτεριστικώναλλαγών.” Και ο αγώνας για τον δημοτι-κισμό και η μυθιστορηματική ανάπλασηΒυζαντίου και Μακεδονικού Αγώνα καιη πολιτική στράτευση στο πλευρό τουΒενιζέλου; Στην έλλειψη γενναιοδωρίαςπροστίθενται και ανακρίβειες. Σύμφωναμε το λήμμα, “στις 27 Απριλίου, ημέραπου οι Γερμανοί κατακτητές μπήκανστην Αθήνα, αυτοκτόνησε παίρνονταςδηλητήριο”. Επιπροσθέτως, στην Γραμ-ματολογία, στην παράταξη των συγγρα-φέων εκείνης της περιόδου, το λήμμαγια τη ∆έλτα έχει τοποθετηθεί μετά εκεί-νου για τον ∆ραγούμη. Όπου η συντάκ-τρια του δεύτερου λήμματος πρώτα μνη-μονεύει “τον δεύτερο μεγάλο έρωτα τηςζωής του, την Μαρίκα Κοτοπούλη”.

Χωρίς μνημόνευση της επετείου, εφέ-τος τον Μάιο –όλα τα σημαντικά τουβίου της ∆έλτα άνοιξη έλαβαν χώρα– πα-ρουσιάστηκε το φρεσκοτυπωμένο αυτο-βιογραφικό μυθιστόρημα, «Ρωμιοπού-λες», που είχε ξεκινήσει να γράφει το1926 και το ολοκλήρωσε το 1939. Τα 75χρόνια, που έμεινε στο Αρχείο της, δενδείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για εκεί-νη και το έργο της. Ούτε, άλλωστε, τα λι-γοστά που δημοσιεύτηκαν σχετικά μετην έκδοση. Όσο για την τύχη τουΑρχείου της, το πιθανότερο, αν δεν υ-πήρχε ο δισέγγονός της, Αλέκος Π. Ζάν-νας, που έκανε έργο ζωής την έκδοσητων κατάλοιπών της, θα είχαμε μόνο ταεπτά μυθιστορήματα και τις δυο συλλο-γές διηγημάτων, που εκδόθηκαν από τηνίδια. Και βεβαίως, πριν από αυτόν, ο Ξε-νοφών Λευκοπαρίδης, που παραμέρισετο δικό του έργο για να αναδείξει κάποιασημαντικά πρόσωπα, με πρώτη την ∆έλ-τα και τους δυο τόμους της αλληλογρα-φίας της.

Ωστόσο, Ιούλιο 2010, θυμήθηκαν μίαάλλη επέτειο σχετική με την ∆έλτα.

Τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την έκ-δοση του δεύτερου βιβλίου της, το «Πα-ραμύθι χωρίς όνομα». Τότε, κυκλοφόρη-σε επανέκδοση, με επίμετρο και χρονο-λόγιο. Ο εορτασμός της επετείου συ-μπληρώθηκε με το ανέβασμά του, στις

12 Οκτωβρίου 2010, στην Παιδική Σκηνήτου Εθνικού Θεάτρου. Βεβαίως, το 2009,είχαν συμπληρωθεί 100 χρόνια από τοπρώτο της βιβλίο «Για την πατρίδα» καιαντιστοίχως, το 2011, από το τρίτο, «Τονκαιρό του Βουλγαροκτόνου», που ούτετιμητικής επανέκδοσης έτυχαν ούτε πα-ράστασης. Από μια άποψη, αναμενόμε-νο, αφού και μόνο οι τίτλοι τους αντιβαί-νουν στην προσπάθεια παγκοσμιοποίη-σης εγχώριας Ιστορίας και Εκπαίδευσης.Όσο για το δεύτερο βιβλίο της, αυτό, μετην παραμυθική μορφή του, βρίσκεταιστο απυρόβλητο. Ανεξάρτητα αν, στις 23Απριλίου 2010, όταν ο τότε Πρωθυπουρ-γός, από το Καστελόριζο, ανακοίνωνε ό-τι η Ελλάδα υπέγραψε το μνημόνιο στή-ριξης, η αλληγορία του παραμυθιού απο-κτούσε μία επιπλέον ερμηνεία.

Στις 14 ∆εκεμβρίου 1910, ο Αλέξαν-δρος ∆ελμούζος έγραφε στην ∆έλτα:“Σεβαστή μου Κυρία ∆έλτα, ο τίτλος εί-ναι πολύ επιτυχημένος. Γιατί, αν και το

θέμα είναι παρμένο από τη ζωή μας καιγια τη ζωή μας, μόλα ταύτα έχει τόση γε-νικότητα, ώστε κάθε πεσμένος λαός θατο πάρει για δικό του.” Το 2010, είχαμεήδη αρχίσει να συνειδητοποιούμε ότι εί-μαστε ένας “πεσμένος λαός”. Ίσως, α-κριβέστερα, γονατισμένος. Βρισκόμα-σταν μάλλον προ πολλού “στο Βασίλειοτης Μοιρολατρίας”. Από εκεί, και όχι α-πό το ειδυλλιακό ακριτικό νησί, ερχότανη φωνή του “Βασιλιά Αστόχαστου”, πουέστελνε τον “αρχικαγκελάριο Πανουργά-κο” στον “Θείο Βασιλιά” και τον “Εξά-δελφο Βασιλιά” των δυο γειτονικών χω-ρών για βοήθεια. Και εκείνος θεώρησεσκόπιμο, όποιον “Κακομοιρίδη, σιδερά”ή οτιδήποτε άλλο, συναντούσε στο δρό-μο, να του αρπάζει το σακούλι.

Παρά την πρόδηλη ομοιότητα της πα-ραμυθικής πραγματικότητας με την ίδιατην πραγματικότητα, ο σκηνοθέτης τηςπαράστασης, Τάκης Τζαμαργιάς, έκρινεότι χρειάζεται διασκευή. Ακριβέστερα,μία δεύτερη διασκευή, καθώς υπήρχε ηπαλαιότερη δραματοποίηση του Ιάκω-βου Καμπανέλλη, που είχε ανέβει απότον Θίασο ∆ιαμαντόπουλου-Αλκαίου.Για τη διασκευή απευθύνθηκε στον Ρα-πτόπουλο, παλιό συμφοιτητή του στηνΠαιδαγωγική. Εκείνος φαίνεται πως εν-θουσιάστηκε και άρχισε να “δουλεύειπυρετωδώς μες στο κατακαλόκαιρο”.“Την ελεύθερη διασκευή του Καμπανέλ-λη, ο οποίος μετέτρεψε το έργο σε μια α-ντιπολεμική ιστορία που απευθύνεται α-ποκλειστικά σε ενήλικες, απέφυγε ακό-μη και να την σκεφτεί.” Έτσι τουλάχι-στον ισχυρίζεται στο βιβλίο του «Η υψη-λή τέχνη της αποτυχίας», που εξέδωσετο 2012. Εκεί, σε ποτάμια ημερολογια-κού τύπου αφήγηση 700 σελίδων, μιλάει

για την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνακαι την αποτυχία της Ελλάδας ως χώραςτης Ευρώπης. Αναφέρεται στην αποτυ-χία ως συλλογικό φαινόμενο αλλά καιως ατομικό.

Γεννημένος ο Ραπτόπουλος τη χρονιάτης πρώτης διασκευής του μυθιστορήμα-τος της ∆έλτα, το 1959, με πρώτο βιβλίοτο 1979 και την πρώτη “τριλογία της ε-φηβείας” να έχει συλληφθεί ως ιδέα καιμερικώς γραφτεί εντός εκείνης της ση-μαδιακής για εκείνον χρονιάς, όπως τηνχαρακτηρίζει, σιώπησε μετά την έκδοσηκαι του τρίτου βιβλίου επί μία επταετία,για να επανακάμψει το 1992 με μεγαλύ-τερη ορμή και κυρίως, με διαφοροποιη-μένη σύλληψη της μυθιστορηματικήςγραφής. Αυτή η συγγραφική μεταμόρ-φωση έχει αποτυπωθεί στους τίτλουςπρώτου και τέταρτου βιβλίου, από τα«Κομματάκια» στην «Αυτοκρατορικήμνήμη του αίματος». ∆έκα χρόνια αργό-τερα, στο 23ο βιβλίο του, που είναι «Η υ-

ψηλή τέχνη της αποτυχίας», ο συγγραφέ-ας σαν να επαίρεται πως “πάνω απότριάντα χρόνια τα βιβλία του διχάζουν α-κόμα και τους φανατικούς του αναγνώ-στες”. Το κεφάλαιο, που αφιερώνει στηνπεριπέτεια της διασκευής, γραμμένοπριν την παράσταση, συνιστά τον απολο-γισμό μιας αποτυχίας.

Οβασικός λόγος, που ο ίδιος τη θεώ-ρησε ως αποτυχημένη προσπάθεια,

είναι ότι δεν στάθηκε αρκούντως “άπι-στη” ως προς το πρωτότυπο. Κι όμως, ή-δη η μεταφορά της ιστορίας σε ένα μέλ-λον απροσδιόριστο, με “το Βασίλειο τηςΜοιρολατρίας” να παρουσιάζεται ως α-πομεινάρι μιας μελλοντολογικής κατα-στροφής, ή, και πιο συγκεκριμένα, “σεμια εποχή υπερτεχνολογικού μεσαίωνα”,δείχνει ικανοποιητικά τολμηρή. Και μό-νο “τα πυκνά δάση του παραμυθιού, ξε-χασμένα και αδούλευτα, κρύβοντας κά-τω από το φουντωμένο τους φύλλωμα ο-λόκληρο κόσμο πεταλούδες, μαμούνιακαι μέλισσες”, που προβάλλουν στη δια-σκευή “καμένα και τσεκουρεμένα”, αλ-λάζουν άρδην το μήνυμα του παραμυ-θιού. Για το οποίο, έτσι κι αλλιώς, ο Ρα-πτόπουλος εκφράζει επιφυλάξεις. “Τοπάλεψε κι εσύ για το κοινό καλό” θεω-ρεί ότι οδηγεί σε “ένα όραμα του κόσμουμανιχαϊστικό”. Ο τίτλος του κεφαλαίου,«Το παραμύθι χωρίς όνομα του μέλλο-ντός μας», προϊδεάζει για το εύρος τηςεπιθυμητής διασκευής. Τον Ραπτόπουλοτον απογοήτευσαν και οι επεμβάσειςπαιδαγωγικού χαρακτήρα σκηνοθέτη καιδιεύθυνσης Θεάτρου. Γι’ αυτό και κατα-λήγει με την διαπίστωση πως “τον έλκειτόσο η όλη ιστορία, ώστε μόνο αν κατα-πιαστεί μαζί της επί ίσοις όροις, δηλαδήαγωνιστεί να την αφηγηθεί ξανά σε μυ-

θιστορηματική μορφή, μόνο τότε θα ησυ-χάσει”.

Σύμφωνα με συνέντευξή του, τελείωσετη διασκευή του μυθιστορήματος ∆εκέμ-βριο 2012. Ουσιαστικά, με σκελετό τοπαραμύθι της ∆έλτα, έφτιαξε ένα δικότου μελλοντολογικό παραμύθι, κρατώ-ντας την μοιρολατρία ως κύρια παθογέ-νεια της νεοελληνικής κοινωνίας. Πρώ-τα από όλα, βρήκε έναν καινούριο τίτλο,που προτάσσει μεν τη μοιρολατρία, αλ-λά γραμμένη στη συνθηματική γλώσσατων γκράφιτι, όπου αριθμοί αντικαθι-στούν ενότητες γραμμάτων. Μόνο που έ-τσι ο τίτλος καταλήγει να παραπέμπειστο Μοτορόλα 3, το γνωστό προωθημέ-νο μοντέλο κινητού. Ύστερα, άλλαξε τοκεντρικό πρόσωπο του παραμυθιού. Αντίγια το Βασιλόπουλο, τη σωτηρία της Χώ-ρας αναλαμβάνει η αδελφή του. Ευθυ-γραμμιζόμενος ο συγγραφέας, όπως ι-σχυρίζεται, με “την αναδυόμενη στις μέ-ρες μας γυναικοκρατία”, στο μυθιστόρη-μά του πρωταγωνιστεί Πριγκίπισσα. Ωςπρος αυτό το σημείο, μάλλον του δια-φεύγουν ορισμένα βασικά στοιχεία. ΣτηνΕλλάδα, όπου τοποθετεί το μυθιστόρημάτου, δεν υπάρχει καμιά απολύτως ένδει-ξη πως το καλό θα ’ρθει από τη γυναίκα.Γενικότερα, ο ατομισμός μιας γυναίκαςείναι συγκριτικά περισσότερο ανεπτυγ-μένος, γι’ αυτό και κατά κανόνα εμφανί-ζεται πλέον φιλόδοξη. Ποτέ μία γυναίκαδεν θα παρέδιδε την εξουσία στον αδελ-φό της, όπως κάνει η ηρωίδα του, γιατίανακάλυψε πως η εξουσία διαφθείρει.Ανέκαθεν οι γυναίκες στάθηκαν πρακτι-κά άτομα. Τέλος, με την αλλαγή του φύ-λου, απαλείφονται ολοσχερώς τα ίχνητων ιστορικών γεγονότων, ως αλληγορίατων οποίων η ∆έλτα έγραψε το παραμύ-θι. Εδώ, το ζήτημα δεν είναι αν τα παιδιάτα αγνοούν, όπως αναφέρει ο Ραπτόπου-λος, αλλά κατά πόσο οι σημερινοί ενήλι-κες επιθυμούν ή και είναι σε θέση νατους τα διδάξουν.

Σήμερα, αρκετοί θεωρούν ότι η λογο-τεχνία, ως προνομιούχος αφήγηση, συ-μπληρώνει την Ιστορία. Οπότε η δια-σκευή των μυθιστορημάτων της ∆έλταδείχνει αναγκαία, μήπως και επιβιώσουνστην εποχή της παγκοσμιοποίησης. Κα-τά τη γνώμη μας, οι συμβολισμοί του«Παραμυθιού χωρίς όνομα» εξακολου-θούν δυστυχώς να βρίσκουν ανταπόκρι-ση στην πραγματικότητα. Μπορεί να μηνέχουμε σήμερα, όπως το 1910, ΒασιλέαΓεώργιο και Βασιλόπουλο Κωνσταντίνο,έχουμε, όμως, νέους πολιτικούς. Ανάμε-σα σε αυτούς διακρίνουμε, όχι μόνο αυ-τοδημιούργητους, αλλά και γόνους. ∆ενυπάρχει μεγάλη πολιτική οικογένεια,που να μην καμαρώνει έναν ή και περισ-σότερους γιους και θυγατέρες στη Βου-λή. Αν και περισσότερο γοητεύει, σήμε-ρα όπως και τότε, ο αφ’ εαυτού αναδει-χθείς πολιτικός. Όπως ο Ελευθέριος Βε-νιζέλος, που, το 1910, ήταν στα 46 του.Εφέτος, 150 χρόνια από τη γέννησή του,κάποιοι άλλοι αυτοδημιούργητοι σαρα-ντάρηδες δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους,όπως, λ.χ., η Ρένα ∆ούρου και ο ΑλέξηςΤσίπρας. Ακόμη, να θυμίσουμε πως βα-σικό μέρος της πλοκής στην αλληγορίατης ∆έλτα αποτελεί ο πόλεμος, που κη-ρύσσει ο “Εξάδελφος Βασιλιάς”, θέλο-ντας να επωφεληθεί από την παρακμή“του Βασίλειου της Μοιρολατρίας”. ΟΡαπτόπουλος εκμεταλλεύεται σε ακόμημεγαλύτερη έκταση τους συμβολισμούς,συνθέτοντας το δικό του “πολιτικοποιη-μένο” παραμύθι.

Μ. Θεοδοσοπούλου

1074 Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014 2277ΒΙΒΛΙΟ

Πα ρα μύ θι με ό νο μα

Σκη νή α πό την πα ρά στα ση το «Πα ρα μύ θι χω ρίς ό νο μα» σε δια σκευή Β. Ρα πτό που λου.Η μυ θι στο ρη μα τι κή εκ δο χή α πέ χει α πό την θε α τρι κή δια σκευή, που α νέ βη κε, πο λύπριν α πό την έκ δο ση του βι βλίου, στο Εθνι κό Θέ α τρο.

2288 Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014MOYΣΙΚΗ

Επιµέλεια: ΛΛιιάάνναα ΜΜααλλααννδδρρεεννιιώώττηη

lianam@otenet.gr

ΜΟ

ΥΣΙΚ

ΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Σταχτοπούτα»

Ηαριστουργηματική μουσική τουΣεργκέι Προκόφιεφ και ηαπαράμιλλη τέχνη του

κλασικού χορού θα μας παρασύρουνσε έναν ονειρικό κόσμο μέσα από τη«Σταχτοπούτα», το αγαπημένοπαραμύθι των παιδικών μας χρόνων.Τα πλούσια σκηνικά, οι υποβλητικοίφωτισμοί, τα λαμπερά κοστούμια, οιεξαίρετοι σολίστ και το corps de balletτου Μπαλέτου της Εθνικής Όπεραςτου Κιέβου συνθέτουν ένα αληθινόχριστουγεννιάτικο θέαμα που θαγοητεύσει μικρούς και μεγάλους! Τουςπρωταγωνιστικούς ρόλους τηςΣταχτοπούτας και του Πρίγκιπα θαερμηνεύσουν εναλλάξ οι σολίστ τουΜπαλέτου της Εθνικής Όπερας του

Κιέβου, Τζούλια Μοσκαλένκο καιΓκενάντι Πετρόφσκι, καθώς καιΟλέσια Σαϊτάνοβα και ΝικίταΣουχορούκοφ. Η δραματουργικήεπεξεργασία είναι του ΝικολάιΒολκόφ, τη χορογραφία υπογράφει οΒίκτορ Λιτβίνοφ, τα σκηνικά και τακοστούμια φιλοτέχνησε η ΜαρίαΛεβίτσκα και οι φωτισμοί έγιναν απότον Ίγκορ Σάμαρετς. ∆εκαπέντε πρωινές, απογευματινέςκαι βραδινές παραστάσεις τηνΠαρασκευή 19, το Σάββατο 20, τηνΚυριακή 21, τη ∆ευτέρα 22, την Τρίτη23 ∆εκεμβρίου, την Πέμπτη 25, τηνΠαρασκευή 26, το Σάββατο 27 και τηνΚυριακή 28 ∆εκεμβρίου, στο ΜέγαροΜουσικής Αθηνών. Τιμές εισιτηρίων:26, 38, 48, 60 ευρώ. Παιδικά: 13, 19,24, 30 ευρώ. Ειδικές τιμές: 15 ευρώ(φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ, 65+,πολύτεκνοι).

•

Τόσο το ροκ συγκρότημα των Magic de Spell όσο και οερμηνευτής Γιάννης Παλαμίδας υπάρχουν στα μουσικάπράγματα από τα τέλη της δεκαετίας του 1970. Οι πρώτοιεξερευνούσαν τότε τα new wave ηχοτόπια και ο Παλαμί-δας με τους Apocalypsis το progressive rock που έπνεεδιεθνώς τα λοίσθια. Η σημερινή σύμπραξη τους έρχεταισαν αποτέλεσμα της συνέπειας τους στην εγχώρια μου-σική. Ο κατεξοχήν ροκ τραγουδιστής του θρυλικού «Σαμ-ποτάζ» της Λένας Πλάτωνος, λοιπόν, ενώνει τις δυνάμειςτου με τους Magic de Spell και καταθέτουν από κοινού ένα

από τα πλέον τολμηρά και πολιτικοποιημένα άλμπουμτης εποχής μας, βασισμένο κατά κόρον στον ποιητικόλόγο: Του Λατινοαμερικανού Ρόκε Ντάλτον, του ΚύπριουΠάμπου Φιλίππου, της Ντέπης Χατζηκαμπάνη, του ∆η-μήτρη Ποντίκα και, για πρώτη φορά, του Γιώργου Χρονά–το κομμάτι μάλιστα «Η αγάπη είναι», όπου απαγγέλλει οίδιος ο Χρονάς, έχει όλα τα εχέγγυα να διαγράψει πορείαπαρόμοια μ’ αυτήν του «Εμένα οι φίλοι μου» της Κατερί-νας Γώγου. Εμπνευσμένες ενορχηστρώσεις, πιστές στοροκ ιδίωμα της μπάντας, εμπλουτισμένες με στοιχείαμπλουζ ενίοτε από συνθετικής άποψης, στίχοι που μιλάνεγια ό,τι μας ασκημαίνει τη ζωή με τρόπο ποιητικό καισυχνά συμπαραδηλωτικό, καθώς και ένας σαρκαστικόςθεατρικός, άρα άψογος σαν... πανκ περφόρμερ, Παλαμί-δας, συνιστούν μάλλον το καλύτερο εδώ και χρόνια άλμ-πουμ των Magic de Spell και σίγουρα μία ξεκάθαρη καλ-λιτεχνική πρόταση! Ξεχωριστά τα κομμάτια «Παράσταση1933», «Η αγάπη είναι», «Το καθεστώς των αριθμών» καιη ευφάνταστη διασκευή του «Σαμποτάζ» των Λ. Πλάτω-νος – Μ. Κριεζή.

Λιάνα Μαλανδρενιώτη

Με τη μουσική διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου,η Καμεράτα τακτική προσκεκλημένη στη Βα-σιλική Όπερα των Βερσαλιών και πλαισιωμένη

γι’ αυτή τη βραδιά από ένα επιτελείο εξαίρετων σολίστ,υπόσχεται μια χριστουγεννιάτικη μουσική εμπειρία πουθα μας φέρει κοντά στους ήχους της παραμυθένιαςΑυλής του Βασιλιά-Ήλιου. O αγαπημένος συνθέτηςτου Λουδοβίκου Ι∆΄, Ζαν-Μπατίστ Λιλί, ιταλικής κατα-γωγής με εκγαλλισμένο όνομα, και ο Γάλλος Μαρκ-Αν-τουάν Σαρπεντιέ, αναθρεμμένος με ιταλική μουσικήπαιδεία, χάρισαν στην ανθρωπότητα δύο από τα ωραι-ότερα έργα γαλλικής μπαρόκ θρησκευτικής μουσικής.

Έργα εορταστικά, γραμμένα για ιδιαίτερα σημαντικάγεγονότα, τα «Te Deum» υμνούν με μεγαλειώδη τρόποτη δύναμη του Θεού.

Συμμετέχουν οι: Μυρσίνη Μαργαρίτη - σοπράνο,Βάσια Ζαχαροπούλου - σοπράνο, Βασίλης Καβάγιας -τενόρος, Χρήστος Κεχρής - τενόρος, Χάρης Ανδριανός- βαρύτονος. Επίσης η Μεικτή Χορωδία του ∆ήμου Αθη-ναίων. ∆ιεύθυνση χορωδίας: Σταύρος Μπερής.

Την Τρίτη 23 ∆εκεμβρίου, στις 8.30μ.μ., στη ΣτέγηΓραμμάτων και Τεχνών. εισιτηρίων: 15, 18, 25, 36ευρώ. Μειωμένο: 10, 12, 15 ευρώ. Άνεργοι: 5 ευρώ.

•

Στο Παρίσι του Βασιλιά-Ήλιου

Γένουςθηλυκού

ΗΚαλλιόπη Βέττα, η Ερωφίλη και ηΜάνια Παπαδημητρίου μας προσκα-λούν ανήμερα τα Χριστούγεννα και

την Πρωτοχρονιά να γιορτάσουμε μαζί.«Γένους θηλυκού» ο τίτλος του προγράμ-ματος που συμπεριλαμβάνει αγαπημένατραγούδια από την προσωπική τους αλλάκαι από το σύνολο της ελληνικής δισκο-γραφίας. Τρεις γυναίκες σχολιάζουν καιτραγουδούν με κοινή αισθητική και βαθιάαγάπη για τη μουσική, άλλοτε σόλο και άλ-λοτε μαζί και συγκινούν αναδεικνύονταςτην ουσία των τραγουδιών. Μια εξαίσια«χημεία» φωνών, μουσικών, ποίησης καισυναισθημάτων που γίνεται το νήμα μιαςθερμής επικοινωνίας με το κοινό για αυτέςτις γιορτινές μέρες .

Την Πέμπτη25 ∆εκεμ-βρίου και τηνΠέμπτη 1 Ια-νουαρίου, στις10.30μ.μ., στοΡυθμός Stage(Μαρίνου Αν-τύπα 38, τηλ:210 9750060).Είσοδος: 12ευρώ μεμπύρα ή κρασί.

•

Παραμύθια, μουσικέςκαι αφηγήσεις

ΟΣταμάτης Κραουνάκης, η Κάρμεν Ρουγγέρη, ο Γιώργος Χατζηπαύλου,η Σάσα Βούλγαρη, ο μαέστρος Βασίλης Τσαμπρόπουλος, η σολίστΝαταλία Γεράκη, η Νεκταρία Καραντζή και ο Βασίλης Αλεβίζος βρή-

καν μία ακόμη ευκαιρία για χριστουγεννιάτικη μαγεία στο Ίδρυμα ΜιχάληςΚακογιάννης. Τα έσοδα από τις ειδικές αυτές διοργανώσεις θα δοθούν στονΙ.Ν. Εσταυρωμένου, στον Ταύρο, για την υποστήριξη των κοινωφελών τουδράσεων. Μεγαλύτερα φέτος τα νούμερα, μεγαλύτερη φέτος η ανάγκη συν-δρομής μας στις ανάγκες της πραγματικότητας, που επίμονα μετρά 2.550μερίδες φαγητό το μήνα και επιπλέον 50 δέματα με τρόφιμα κάθε μήνα, προ-σφορά ρούχων και κάλυψη φαρμάκων και ιατρικών εξετάσεων. Οι σημαντι-κοί καλλιτέχνες ενώνουν τις δυνάμεις τους μπερδεύουν παραμύθια για μι-κρούς και αφηγήσεις για μεγάλους, με ωραίες μουσικές και περιμένουν ναγιορτάσουμε όλοι μαζί στο πνεύμα των Χριστουγέννων.

Ο Σταμάτης Κραουνάκης θα αφηγηθεί, με τη συνοδεία πιάνου «Το μεγάλοΕμείς» του Βάιου Ντάφου. Μία περιπέτεια στο βυθό, που ενεργοποιεί την οι-κολογική ευαισθησία των παιδιών και στέλνει το μήνυμα της αποδοχής τηςδιαφορετικότητας. Πρωταγωνιστής στην περιπέτεια είναι ένα καβουράκι,που για να σώσει τη μητέρα του προσπαθεί να ανακαλύψει το μυστικό τηςΑγάπης που χάθηκε στον βυθό. Την Παρασκευή 26 ∆εκεμβρίου και το Σάβ-βατο 3 Ιανουαρίου, στις 6μ.μ. Τιμή εισιτηρίου: 5 ευρώ.

Η Κάρμεν Ρουγγέρη θα αφηγηθεί «Το παιδί και το όνειρο». Μαζί της η ηθο-ποιός ∆έσποινα Πολυκανδρύτου. Τις συνοδεύει ο μουσικός Στέφανος Βα-ρελάς και στο τραγούδι η Ελένη Ζιώγα. Είναι παραμονή Πρωτοχρονιάς καιο μικρός Βασιλάκης, θέλοντας να παίξει, μετατρέπειτο σαλόνι του σπιτιού του σε αλάνα. Το χριστουγεν-νιάτικο δέντρο και τα γύρω έπιπλα δεινοπαθούντόσο πολύ από τις σκανταλιές του που ζωντανεύουνκαι στήνουν ολόκληρο δικαστήριο σε βάρος του.Μόνος κι ανυπεράσπιστος μπροστά σε τόσουςμάρτυρες κατηγορίας, περιμένει την καταδίκητου, ώσπου ξαφνικά εμφανίζεται ο ΆγιοςΒασίλης για να τον υπερασπιστεί και ηυπόθεση παίρνει μια απρόσμενητροπή. Το Σάββατο 27 ∆εκεμβρίου,στις 6μ.μ. Τιμή εισιτηρίου: 5 ευρώ.

Magic de Spell - Γιάννης Παλαμίδας

“Πρόγονε πίθηκε,εσύ τι λες;”Καθρέφτης Ήχων Αληθινών

OI ΑΚΡΟΑΣΕΙΣ ΤΗΣ «ΕΠΟΧΗΣ»

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014 2299KINHMATOΓΡΑΦΟΣ

Του Στράτου Κερσανίδη

Ανάλογα με τον τόπο που έχει γεν-νηθεί και μεγαλώσει κάποιος, οπαράδεισος έχει τη δική του γεω-

γραφική τοποθέτηση. Για τους μετανά-στες και τους πρόσφυγες της Ασίας καιτης Μέσης Ανατολής, δυτικά της δυστυ-χίας βρίσκεται η Ευρώπη, για τους πει-νασμένους της κεντρικής Αμερικής, βό-ρεια της φτώχειας βρίσκονται οι ΗΠΑ.Χιλιάδες άνθρωποι καθημερινά μετακι-νούνται με κάθε είδους τρόπο από τιςχώρες τους αναζητώντας μια καλύτερηζωή. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οιπεριπατητές του ονείρου καταλήγουν

ανάμεσα σε λαμπερούς τοίχους. Μόνοπου οι τοίχοι αυτοί ανήκουν σε άλλουςκαι προορισμός τους είναι να τους πε-ριορίζουν ακόμη περισσότερο.

Έτσι καταλήγουν μέσα σε ένα «Κελίαπό χρυσάφι» (La jaula de oro), όπωςείναι ο τίτλος της πρώτης μεγάλου μή-κους ταινίας του ισπανού σκηνοθέτη∆ιέγκο Κεμάδα – ∆ίεζ. Είναι μια ταινίαγια τους νέους ανθρώπους που αποφα-σίζουν να διακινδυνεύσουν τη ζωή τουςγια να ξεφύγουν από τη φτώχεια.

Όπως ο Χουάν, ο Σάμουελ και η Σάρα.Γύρω στα 16, μεγαλώνουν σε μια παραγ-κούπολή στη Γουατεμάλα και ζουν μα-ζεύοντας σκουπίδια. Ξεκινούν παρέα για

το μεγάλο ταξίδι προς το βορρά με τηΣάρα να μεταμφιέζεται σε αγόρι για ναμην αντιμετωπίσει προβλήματα. Στοδρόμο συναντιούνται με ένα συνομήλικότους, τον Τσαούκ, έναν ινδιάνο που δενμιλάει ισπανικά και έχει κι αυτός τονίδιο προορισμό. Μόλις φτάνουν στα σύ-νορα με το Μεξικό, ο Σάμουελ μετανιώ-νει κι αποφασίζει να επιστρέψει πίσω,ενώ οι υπόλοιποι τρεις συνεχίζουν. Μιααντιπαλότητα αναπτύσσεται ανάμεσαστο Χουάν και τον Τσαούκ, με τη Σάρανα προσπαθεί να μπει ανάμεσά τους καινα γεφυρώσει τις διαφορές τους. Αναγ-κάζονται να κλέψουν για να φάνε, τουςκυνηγά η αστυνομία, ταξιδεύουν λα-θραία με τρένα, κάνουν δουλειές του πο-δαριού για να εξοικονομήσουν λίγα χρή-ματα, πέφτουν θύματα δουλεμπόρων καικλεφτών. Στο δύσκολο αυτό ταξίδι θαμάθουν να μοιράζονται, να βοηθούν οένας τον άλλον γιατί η επιβίωση απαιτείνα ενώσουν τις δυνάμεις τους. ∆εν θακαταφέρουν όλοι να φτάσουν στη μυ-θική χώρα του βορρά. Μόνον ένας θα πε-ράσει τα σύνορα κι εκεί θα ανακαλύψειπως βρίσκεται φυλακισμένος μέσα σεένα κελί από χρυσάφι.

Χιλιάδες, εκατομμύρια άνθρωποιχωρίς να έχουν διαπράξει κανένα έγ-κλημα θεωρούνται παράνομοι. Έγκλημάτους, η επιθυμία να ζήσουν, κάτι που ο«πολιτισμένος» κόσμος τους το απαγο-ρεύει. Ο κόσμος των χορτασμένων βο-ρειοαμερικανών και δυτικοευρωπαίων,

αμφισβητεί το ανθρώπινό τους δικαίωμαγια μια καλύτερη ζωή. Γιατί η προσφυ-γιά και η μετανάστευση δεν έχουν γεω-γραφικά όρια, γιατί στην περιοχή μας ηΓουατεμάλα λέγεται Συρία και ο Χούανλέγεται Χασάν.

Ο σκηνοθέτης δεν χρειάζεται να προ-σθέσει τίποτε στην ιστορία του. Η ίδια ηζωή των παιδιών που περπατούν χιλιά-δες χιλιόμετρα καθοδηγεί την κάμεράτου. Αυτό που κάνει ο ∆ιέγκο Κεμάδα-∆ίεζ είναι να ρίξει επάνω τους την ευαί-σθητή του ματιά και να αναδείξει τονπαγκόσμιο πόνο που βρίσκεται κρυμμέ-νος πίσω από ένα λεπτό στρώμα χρυσό-σκονης.

Η επιλογή από το σκηνοθέτη μη επαγ-γελματιών ηθοποιών στους πρωταγωνι-στικούς ρόλους δικαιώθηκε καθώς οιαπλές, απέριττες και σπαρακτικά αληθι-νές ερμηνείες τους οδήγησαν στη βρά-βευσή τους στο 66ο Φεστιβάλ τωνΚανών. Η ταινία προβλήθηκε στο 54οΦεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονί-κης στο οποίο κέρδισε το Χρυσό Αλέ-ξανδρο Καλύτερης Ταινίας, ΒραβείοΣκηνοθεσίας, Βραβείο Ανθρώπινες Αξίεςαπό τη Βουλή των Ελλήνων και ΒραβείοΚοινού. Έχει βραβευτεί επίσης στο Φε-στιβάλ της Ζυρίχης, στο Φεστιβάλ τηςΑβάνας και με 9 βραβεία από τη Μεξικά-νικη Ακαδημία Κινηματογράφου.

strakersan@gmail.com,kersanidis.wordpress.com

«ΚΕΛΙ ΑΠΟ ΧΡΥΣΑΦΙ»

Περπατώντας προς το όνειρο του Βορρά

«Serena» της Σουζάνε Μπίερ: ΟΤζορτζ Πέμπερτον εκμεταλλεύεταιμια μεγάλη έκταση ξυλείας σταβουνά της Βόρειας Καρολίνας μαζίμε το συνεταίρο του, τον Γκαλο-γουέι. Ο σερίφης της περιοχής προ-σπαθεί να πείσει τους Πέμπερτον ναπουλήσουν τις εκτάσεις τους για ναδημιουργηθεί ένα εθνικό πάρκο,αλλά εκείνοι αρνούνται ζητώνταςένα υπερβολικά μεγάλο ποσό. Ότανο Γκαλογουέι φαίνεται να πείθεται,η γυναίκα του Πέμπερτον παροτρύ-νει τον άντρα της να τον βγάλει απότη μέση. Η Σουζάνε Μπίερ μάς με-ταφέρει στην εποχή της μεγάληςκρίσης του 1929. Μέσα από τουςήρωές της ξεδιπλώνει μια σειράαπό ανθρώπινα χαρακτηριστικά,όπως την απληστία, το φθόνο, τηναγάπη για εξουσία, αλλά εντέχνωςαφήνει να υπονοηθεί η ταξικήμορφή της κρίσης και η κατα-στροφή του περιβάλλοντος. Μιαταινία η οποία βασίζεται σε έναμεστό και συμπαγές σενάριο τοοποίο με τη σειρά του βασίζεται στοομώνυμο μυθιστόρημα του Ρον Ρας,σκηνοθετημένο με σιγουριά καιαφηγηματική επάρκεια, με ρυθμό,ένταση και δυνατό φινάλε.

«Οι αισθηματίες» του Νικόλα Τριαν-ταφυλλίδη: Ο «δάσκαλος» ζει με τηνέφηβη κόρη του σε μια παραθαλάσ-σια βίλα. Υπεράνω πάσης υποψίαςπολίτης, κερδίζει ως τοκογλύφοςκαι αρχαιοκάπηλος. Οι συνεργάτεςτου Ερμής και Γιάννης, διακινούν το«εμπόρευμα» μέσα σε δύο νεκροφό-ρες. Όταν ο πρώτος ερωτεύεταιτην κόρη του αφεντικού και ο δεύ-τερος μια πόρνη, θα το πληρώσουνακριβά.

«Magical girl» του Κάρλος Βερμούτ:Πολυβραβευμένη ταινία τρόμου, μιαδιεστραμμένη αντανάκλαση της τα-

ραγμένης σύγχρονης πραγματικό-τητας της Ισπανίας.

«Η αγάπη είναι παράξενη» (Love isstrange) του Άιρα Ζακς: Η απόφασητου Μπεν και του Τζορτζ να παν-τρευτούν, θα τους δημιουργήσει μιασειρά από προβλήματα, οικογενει-ακές εντάσεις και την αβεβαιότητατου μέλλοντος, που απειλεί τηναγάπη μιας ολόκληρης ζωής

«Χόμπιτ: Η μάχη τν πέντε στρατών»(The Hobbit: The battle of the five ar-mies) του Πίτερ Τζάκσον: Το φινάλετης επικής τριλογίας του Τζάκσον,βασισμένης στο δημοφιλές βιβλίοτου Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν, «Χόμπιτ».

«Η πρώτη αγάπη» (The best of me)του Μάικλ Χόφμαν: Ο Ντόσον και ηΑμάντα, μετά από είκοσι χρόνια,ανακαλύπτουν πως ο έρωτάς τωνπαιδικών τους χρόνων δεν έχεισβήσει.

«Το αγόρι και ο κόσμος» (O menino eo mundo) του Άλε Αμπρέου: Βραζι-λιάνικη ταινία κινουμένων σχεδίωνπου προβλήθηκε στο ΦεστιβάλΟλυμπίας. Είναι η ιστορία ενός αγο-ριού που πηγαίνει στην πόλη για νααναζητήσει τον πατέρα του.

«Ψυχρά κι ανάποδα» (Frozen) τωνΚρις Μπακ και Τζένιφερ Λι: Ταινίακινουμένων σχεδίων βασισμένη στοπαραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερ-σεν, «Η βασίλισσα του χιονιού».

«Ο παραμυθάς και οι ιστορίες του»του Κωνσταντίνου Πιλάβιου: Η αγα-πημένη παιδική εκπομπή της κρατι-κής τηλεόρασης της περιόδου1978-1987, επιστρέφει στη μεγάληοθόνη για να αφηγηθεί παραμύθιαχωρίς ίχνος βίας.

Σινεφίλ

ΟΟΙΙ ΝΝΕΕΕΕΣΣ ΤΤΑΑΙΙΝΝΙΙΕΕΣΣ

Πώς μπορεί να είναι ο έρωτας χωρίς την αληθινή επαφή, τα αγγίγματα, ταφιλιά, το σμίξιμο των σωμάτων; Πώς μπορούν δύο άνθρωποι ναδιατηρήσουν ζωντανό το πάθος τους όταν τους χωρίζουν 10.000 χιλιόμετρα,

όταν ανάμεσά τους βρίσκεται ένας ωκεανός;Η Άλεξ και ο Σέρχιο ζουν στη Βαρκελόνη, αγαπιούνται και ζουν έντονα τον έρωτά

τους. Όταν η κοπέλα θα δεχτεί μια πρόταση για δουλειά στο Λος Άντζελες, που θαπρέπει να λείψει ένα χρόνο, η σχέση τους θα μπει σε νέες βάσεις. Οι δυο νέοι θααναζητήσουν νέους τρόπους επικοινωνίας διά της ηλεκτρονικής οδού. Μιλούνδιαρκώς, μαγειρεύουν, τσουγκρίζουν τα ποτήρια τους, βολτάρουν, κάνουν έρωτα.Κι όλα αυτά μέσα από μια οθόνη. Η τεχνολογία τους βοηθά να βρίσκονται σε συνεχήεπικοινωνία αλλά, είναι εκείνος ο ωκεανός ανάμεσά τους που εμποδίζει τηνουσιαστική επαφή, εκείνη που μόνο τα σώματα μπορούν να προσφέρουν. Έτσιπαρουσιάζονται ρήγματα που οδηγούν τη σχέση σε αποδόμηση, τριγμοί πουδημιουργούν ψυχική απόσταση, ενώ ο χρόνος διαστέλλεται ανάλογα με τηναπόσταση. Και τα 10.000 χιλιόμετρα είναι πολλά και ο χρόνος δεν περνά, μοιάζειακινητοποιημένος κι ο έρωτας αγωνίζεται να σπάσει τα όρια του χώρου και τουχρόνου.

Η ταινία «10.000 χιλιόμετρα, η απόσταση μεταξύ μας» (10.000 km) του ΚάρλοςΜαρκές Μαρσέ πραγματεύεται τη δύναμη του έρωτα, δοκιμάζει τις αντοχές του,είναι μια ταινία η οποία μιλά βαθιά μέσα μας. Με λιτή σκηνοθεσία και μόνο δύοηθοποιούς, ο Μαρσέ ακολουθεί βήμα-βήμα τη σχέση των δύο ηρώων του και τηνεξέλιξή της με τα προβλήματα που δημιουργούνται. Η ταινία διεισδύει σταανθρώπινα αισθήματα και προσπαθεί να δει το ερωτικό πάθος μέσα από τιςπραγματικές του διαστάσεις και όχι μεγαλοποιώντας ή εξιδανικεύοντας τη δύναμητου έρωτα. Άλλωστε, ας μην το ξεχνάμε, πως ο έρωτας δεν είναι παρά μιααυταπάτη.

Στρά. Κερ.

«10.000 ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΑ, Η ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΜΑΣ»

Έρωτας πάνωαπό τον Ατλαντικό

3300 Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014Ι∆ΕΕΣ

Του Μποαβεντούρα ντε Σόουζα Σάντος*

∆ημιουργήθηκε ένα κενό το οποίοαργεί να καλυφθεί. Στην Ελλάδα,ο ΣΥΡΙΖΑ, που πρωτοϊδρύθηκε

ως πολιτικό μέτωπο το 2004, επανα-προσδιορίστηκε ως κόμμα το 2012, γιανα απαντήσει στην κρίση και με αυτότον τρόπο να καλύψει το κενό. Είναιπολύ πιθανό να είναι ο νικητής τωνεπόμενων εκλογών. Στην Πορτογαλία,το Μπλόκο της Αριστεράς (Bloco deEsquerda) ιδρύθηκε τέσσερα χρόνιαπριν από τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν μπό-ρεσε να επαναπροσδιοριστεί ώστε νααπαντήσει στην κρίση, με συνέπεια τοκενό να επιμένει. Το νέο κόμμα τηςΙσπανίας, το Ποδέμος, αποτελεί τη με-γαλύτερη πολιτική καινοτομία στην Ευ-ρώπη, μετά τη λήξη του Ψυχρού Πολέ-μου και, αντίθετα με τον ΣΥΡΙΖΑ και τοΜπλόκο της Αριστεράς, δεν παρουσιά-

ζει ορατά ίχνη του Ψυχρού Πολέμου.Στην Ιταλία, το 2009, υπήρξε η άνο-

δος του Κινήματος των Πέντε Αστέρων,με ηγέτη το Μπέπε Γκρίλο και με αιχμήτη σφοδρή κριτική των πολιτικών κομ-μάτων και την επιδοκιμασία πρακτικώνσυμμετοχικής δημοκρατίας. Σημείωσεθεαματική επιτυχία στις εκλογές, αλλάη ριζοσπαστική του στάση απέναντιστην πολιτική αποτέλεσε πηγή σύγχυ-σης ως προς το είδος της πολιτικής και-νοτομίας το οποίο αντιπροσωπεύει.

Το 2012, ιδρύθηκε στην Ινδία τοΚόμμα του Απλού Ανθρώπου (AamAadmi, γνωστό με το αγγλικό ακρωνύ-μιο ΑΑΡ). Εμπνευσμένο από τις διδαχέςτου Γκάντι και εστιασμένο στον αγώναενάντια στη διαφθορά και υπέρ τηςσυμμετοχικής δημοκρατίας, βασίστηκεστο γεγονός ότι ο απλός άνθρωπος (τωνγυναικών συμπεριλαμβανομένων, όσεςσυμμετείχαν μάλιστα επέμειναν σε αυτόμε έμφαση) ούτε ακούγεται ούτε λαμ-βάνεται υπόψη από τους καθιερωμέ-

νους πολιτικούς. Μόλις ένα χρόνο μετάτην ίδρυσή του, το Κόμμα του ΑπλούΑνθρώπου έγινε το δεύτερο κόμμα σεδύναμη στη Νομοθετική Συνέλευση του∆ελχί.

Η περίπτωση της Πορτογαλίας

Μπορεί ένα κύμα Ποδέμος να απλω-θεί και σε άλλες χώρες; Οι συνθήκεςδιαφέρουν σε μεγάλο βαθμό από χώρασε χώρα. Εξάλλου, το Ποδέμος δεν απο-τελεί συνταγή, αλλά αίσθηση πολιτικήςκατεύθυνσης που στοχεύει στην εγγύ-τητα των πολιτών με την πολιτική καιστην ανάδειξη του συμπεράσματος ότιμια τέτοια εγγύτητα θα παραμείνει αδύ-νατη αν η πολιτική ενεργοποίηση πε-ριορίζεται στην ψήφο κάθε τέσσεραχρόνια σε πολιτικούς που αναλαμβά-νουν την εντολή και την χρησιμοποιούνγια δικούς τους προσωπικούς στόχους.

Έχει ενδιαφέρον ότι ένα κόμμα, το

Left Unity (Αριστερή Ενότητα) έχειμόλις ιδρυθεί στην Αγγλία, του οποίουοι βασικές ιδέες αντλούν απευθείαςαπό τις αρχές του ΣΥΡΙΖΑ και του Πο-δέμος.

Αναγνωρίζοντας το κενό στο οποίοαναφέρθηκα προηγουμένως, υπάρχειεπιτακτική ανάγκη για ένα κύμα Ποδέ-μος στην Πορτογαλία. Η παράδοση τηςΠορτογαλίας στα κινήματα δεν συγκρί-νεται με αυτή της Ισπανίας. Στην Πορ-τογαλία, το Ποδέμος θα ήταν ένα εντε-λώς διαφορετικό κόμμα, χωρίς ιδιαί-τερο αντίκτυπο σε αυτή τη φάση. Ηχώρα τώρα διανύει την περίοδο«Κόστα»: Υπό το φως των προβληματι-κών αποτελεσμάτων που έφερε το Σο-σιαλιστικό Κόμμα στις τελευταίες ευ-ρωεκλογές, ο Αντόνιο Κόστα, ο σοσια-λιστής δήμαρχος της Λισαβόνας, έβαλευποψηφιότητα για την ηγεσία του κόμ-ματος και εξελέγη γενικός γραμματέαςστο πρόσφατο συνέδριο. Η εκλογήέλαβε τη μορφή προκριματικών εκλο-

To κύμα ΠοδέμοςΗ πολιτική ενεργοποίηση είναι σημαντική, αλλά η πολιτική απαιτείενεργή συμμετοχή των πολιτών, όχι απαραίτητα των “πολιτικά ενεργών”

Το κύμα Ποδέμος είναι μια μεταφορά για κάθεαπόπειρα να βρούμε μια προοδευτική πολιτικήλύση για το τέλμα στο οποίο έχουμε βρεθεί, μιαλύση που να μην εμπλέκει καμία απότομη, πιθα-νώς βίαιη, πολιτική κατάρρευση.

“Οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου χα-

ρακτηρίζονται από ιδιαίτερη ποικιλο-μορφία, κοινωνικά και πολιτικά. Ωστόσο,όλες υπόκεινται το μεγαλύτερο βάροςτων συνεπειών της ίδιας εσφαλμένηςπολιτικής, που επιβάλλεται από την κεν-τρική και τη βόρεια Ευρώπη μέσω τηςΕυρωπαϊκής Ένωσης, με ποικίλα αλλάσυγκλίνοντα αποτελέσματα. Σε γενικέςγραμμές, αυτό σημαίνει ότι οι χώρεςαυτές προσδένονται σε περιφερειακόρόλο στην ευρωπαϊκή ήπειρο, υποβάλ-λονται σε άδικη, δυσανάλογη υπερχρέ-ωση, απενεργοποιείται ο κρατικός μη-χανισμός και οι δημόσιες υπηρεσίες, ημεσαία τάξη ωθείται σε βίαιη φτωχο-ποίηση, οι νέοι εξαναγκάζονται σε μετα-νάστευση, περικόπτονται οι δαπάνες γιατην παιδεία και την έρευνα, χωρίς τιςοποίες καθίσταται αδύνατο να αποτινά-ξουν τον περιφερειακό τους ρόλο. ΗΙσπανία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία απο-τελούν παραδειγματικές τραγωδίες.

Αν και όλες οι δημοσκοπήσεις δεί-χνουν υψηλά επίπεδα δυσαρέσκειαςακόμα και οργής -συχνά εκφραζόμενωνστους δρόμους και στις πλατείες- στηνπαρούσα φάση, η πολιτική απάντησηέχει αποδειχτεί δύσκολο να αρθρωθεί.Τα παραδοσιακά κόμματα της αριστεράςδεν έχουν καταφέρει να προτείνουν λύ-σεις: Τα κομουνιστικά κόμματα τάσσον-ται υπέρ της εξόδου από την ΕυρωπαϊκήΈνωση, αλλά η πλειοψηφία των λαώνφαίνεται ότι αποθαρρύνονται από τορίσκο που συνεπάγεται αυτή η επιλογή,ενώ τα σοσιαλιστικά κόμματα έχουνχάσει την αξιοπιστία τους, υποστηρί-ζοντας, σε μικρότερο ή μεγαλύτεροβαθμό, τις πολιτικές λιτότητας.

Για να κατανοήσουμε το Ποδέμος, χρειάζεται να ανα-τρέξουμε στο Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ, στις προ-οδευτικές κυβερνήσεις που αναδείχθηκαν στη Λατι-

νική Αμερική τη δεκαετία του 2000, στα κοινωνικά κινήματακαι τις συνταγματικές διαδικασίες που έφεραν αυτές τις κυ-βερνήσεις στην εξουσία, στα πειράματα συμμετοχικής δη-μοκρατίας, ιδιαίτερα σε τοπικό επίπεδο, όπως σε πολλές πό-λεις της Λατινικής Αμερικής με αφετηρία το πρωτοποριακόπείραμα του Πόρτο Αλέγκρε, καθώς επίσης και στην ΑραβικήΆνοιξη. Εν ολίγοις, το Ποδέμος είναι το τελικό αποτέλεσμαμιας διδακτικής διαδικασίας με απαρχή το Νότο, το οποίοκατέστησε επιτέλους δυνατή τη δημιουργική διοχέτευσητης οργής που φούσκωνε στους δρόμους της Ισπανίας. Ένανέο είδος κόμματος, ένα κίνημα - κόμμα, ή καλύτερα ένακόμμα - κίνημα, που βασίζεται στις παρακάτω ιδέες:

* Οι άνθρωποι δεν έχουν βαρεθεί την πολιτική, έχουν βα-ρεθεί το τρέχον είδος πολιτικής.

* Η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών δεν είναι πολι-τικά ενεργοποιημένοι ούτε βγαίνουν στο δρόμο να διαδηλώ-σουν. Αντίθετα, μένουν στα σπίτια τους γεμάτοι οργή καισυμμεριζόμενοι τα αιτήματα των διαδηλωτών.

* Η πολιτική ενεργοποίηση είναι σημαντική, αλλά η πολι-τική απαιτεί ενεργή συμμετοχή των πολιτών, όχι απαραί-τητα των «πολιτικά ενεργών».

* Το να είσαι μέρος της πολιτικής τάξης είναι κατ’ ανα-γκαιότητα μια προσωρινή συνθήκη, που δεν προϋποθέτει ότιο μισθός σου θα είναι μεγαλύτερος από το μέσο όρο της

χώρας.* Το διαδίκτυο επιτρέπει τρόπους διάδρασης που δεν

υπήρχαν προηγουμένως.* Οι εκλεγμένοι στη Βουλή δεν ανακαλύπτουν θέματα ή θέ-

σεις, αλλά μεταφέρουν αυτές που προκύπτουν από τις συ-ζητήσεις στη βάση.

* Ενώ η κομματική πολιτική χρειάζεται να έχει πρόσωπα,δεν αποτελείται από πρόσωπα.

* Η διαφάνεια και η λογοδοσία χρειάζεται να είναι απόλυ-τες.

* Το κόμμα είναι υπηρεσία από τους πολίτες για τους πο-λίτες, συνεπώς χρειάζεται να χρηματοδοτείται από τους πο-λίτες και όχι από εταιρείες, που είναι επιρρεπείς στο να κρα-τούν το κράτος σε ομηρεία και τη δημοκρατία σε αχρηστία.

* Το να είσαι στην αριστερά είναι σημείο άφιξης και όχιαφετηρίας, συνεπώς χρειάζεται να αποδεικνύεται με γεγο-νότα. Για παράδειγμα, όποιος στην Ευρώπη είναι υπέρ της∆ιατλαντικής Εταιρικής Σχέσης εμπορίου και Επενδύσεων(ΤΤΙΡ) δεν είναι αριστερός, ακόμα κι αν είναι μέλος αριστε-ρού κόμματος. Η ΤΤΙΡ επιδιώκει τους ίδιους σκοπούς με τηΖώνη Ελεύθερου Εμπορίου της Αμερικής, γνωστή ως FTAA,την οποία πρότεινε ο Κλίντον το 1994 και μπήκε στο ράφι το2005, ως αποτέλεσμα ισχυρού λαϊκού κινήματος διαμαρτυ-ρίας το οποίο κινητοποιήθηκε από προοδευτικές δυνάμειςσε ολόκληρο τον κόσμο.

Για να το πούμε με μεγαλύτερη σαφήνεια, ο γενετικός κώ-δικας του Ποδέμος συνίσταται στην εφαρμογή στην εσωτε-ρική ζωή του κόμματος της συμπληρωματικότητας μεταξύτης συμμετοχικής και αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, πουθα έπρεπε να οδηγεί τις εργασίες του πολιτικού συστήμα-τος εξαρχής. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Ποδέμος είναι ιδι-αίτερα ευτυχής και εν δυνάμει πιο αποτελεσματική εκδοχήτων πολιτικών καινοτομιών που αναδύθηκαν σε διαφορε-τικά μέρη του κόσμου, ως έκφραση της ανυπακοής απέναντιστην εξόντωση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, πουδημιουργεί η διαφθορά και στην οποία οι κυβερνήσεις έχουνκαταληφθεί από το κεφάλαιο.

Οι αρχέςτου κόμματος- κίνημα Ποδέμος

Η ΕΠΟΧΗ 21 ∆εκεμβρίου 2014 3311Ι∆ΕΕΣ

γών και ήταν ανοιχτή σε μέλη και υπο-στηρικτές εξίσου. Η συμμετοχή ήτανπολύ υψηλή και αποδείχτηκε αυτό πουανέφερα παραπάνω: η απενεργοποίησητων πολιτών αφορά μόνο τη συνήθη πο-λιτική, όταν δηλαδή δεν διαφαίνεταικαμία αλλαγή για την απαράδεκτη,άδικη κοινωνικο-οικονομική κατά-σταση. Λόγω της περιόδου «Κόστα» πουδιανύει η χώρα, το κύμα Ποδέμος θαμπορούσε να λειτουργήσει για τη σημε-ρινή Πορτογαλία ως προετοιμασία γιατο μέλλον: είτε μέσω συνεργασίας με τοΣοσιαλιστικό Κόμμα, στην περίπτωσηπου το τελευταίο ενδιαφέρεται να στρα-φεί σε αριστερή κατεύθυνση, είτε ωςεναλλακτική, στην περίπτωση που τοΣοσιαλιστικό Κόμμα απαξιώσει τον ίδιοτου τον εαυτό, πράγμα που αναπόφευ-κτα θα συμβεί αν συμμαχήσει με δεξιέςδυνάμεις. Προς το παρόν, η δεύτερηπροοπτική φαίνεται πιο πιθανή.

Το παράδειγματης Λατινικής Αμερικής

Μπορεί το κύμα Ποδέμος να φτάσειως τη Λατινική Αμερική, να επιστρέψειδηλαδή την έμπνευση που πήρε από τηνήπειρο και από την καταπληκτικήπρώτη δεκαετία που διήνυσε στον 21οαιώνα; Θα ήταν οπωσδήποτε μεγάληςσημασίας μια τέτοια αλληλεπίδραση,ιδιαίτερα για το Μεξικό ή την Κολομβία,τις δύο μεγάλες χώρες που κυβερνών-ται από συντηρητικές δυνάμεις. Μέχρισήμερα, όλες οι προσπάθειες να εκ-φραστούν νέες, αριστερές πολιτικές, σεαυτές τις δύο χώρες, και να ακουστούναξιόπιστες, απέτυχαν να σπάσουν τοφράγμα των παραδοσιακών, ολιγαρχι-κών πολιτικών. Όσον αφορά το Με-ξικό, χρειάζεται να αναφερθούμε στηναπόπειρα του κόμματος «Η άλλη εκ-στρατεία» (La otra campana), που έγινεαπό τους Ζαπατίστας και το πολιτικόκίνημα με επίκεντρο τον Λοπέζ Ομπρα-δόρ. Στην Κολομβία, υπάρχει το κόμμα«∆ημοκρατικός πόλος» (Polo democra-tico), με όλες τις διαφορετικές εκδοχέςπου έχει πάρει (ανεξάρτητος δημοκρα-τικός πόλος, εναλλακτικός δημοκρατι-κός πόλος).

Ίσως κάποιος σκεφτεί, σχετικά μεαυτές τις δύο χώρες όπου οι προοδευτι-κές δυνάμεις πέτυχαν μεγάλες νίκες τηνπρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα καιόπου τα κυβερνητικά κόμματα ήταναπόρροια των κοινωνικών αγώνων, ότιδεν υπάρχει τίποτα εκεί να ανακινήσειτο κύμα Ποδέμος, αφού από εκεί εκκί-νησε εξ αρχής. Σκέφτομαι το βραζιλιά-νικο «Εργατικό Κόμμα» (Partido dosTrabalhadores), το βολιβιανό «Κίνημαγια το Σοσιαλισμό» (Movimiento al So-cialismo), το εκουαδοριανό «Συμμαχία«Υπερήφανη και Κυρίαρχη Πατρίδα»»[Alianza PAIS (Patria Altiva i Soberana)]και το βενεζουελάνικο «Ενωμένο Σο-σιαλιστικό Κόμμα» (Partido SocialistaUnido).

Βρισκόμαστε ενώπιον ιδιαίτερα δια-φορετικών πολιτικών δεδομένων, ταοποία ωστόσο φαίνεται να μοιράζονταιτα εξής κοινά χαρακτηριστικά: 1. Όλατα παραπάνω κόμματα αναζητούσαν ναδώσουν φωνή στις λαϊκές τάξεις, οιοποίες κατά κύριο λόγο υπέφεραν υπότην πίεση των κυρίαρχων τάξεων, πα-ρότι οι πρώτες συνηθίζεται να γίνονταιαντιληπτές όχι ως συλλογικές οντότη-τες αλλά ως ομάδες φτωχών ατόμων. 2.Γνώρισαν εκλογική επιτυχία και ηάσκηση της εξουσίας θα μπορούσε ναέχει εξουδετερωτική επίδραση στοκοινό τους στίγμα (λόγω αυταρχισμού,διαφθοράς, ενδοτικότητας στις επιτα-γές της νεοφιλελεύθερης ανάπτυξηςκ.λπ.). Παρουσιάζουν διαφορετικά επί-πεδα πολιτικής διαφθοράς, παρότιείχαν ορισμένες νίκες πρόσφατα, κά-ποιες ηχηρές (όπως η περίπτωση τουΚινήματος για το Σοσιαλισμό, στη Βο-λιβία, στις εκλογές του 2014).

∆ημοκρατία στο σημείο μηδέν

Εάν το κύμα Ποδέμος πρόκειται νααποδειχθεί μια κάποια επιρροή γιααυτές τις χώρες -όπως επίσης για τηνΑργεντινή και τη Χιλή, τις άλλες δύοχώρες που κυβερνούν κεντροαριστερέςκυβερνήσεις βασισμένες σε πιο εδραι-ωμένα κόμματα- θα έχει την τάση ναπάρει δύο μορφές: 1. Ριζικές μεταρρυθ-μίσεις μέσα σε αυτά τα κόμματα (αίτημαμε μεγαλύτερη επίταση για το βραζιλιά-νικο Εργατικό Κόμμα, παρά για τα άλλακόμματα). 2. Ίδρυση νέων κινημάτων -κομμάτων υποκινούμενα από την ίδιαεσωτερική δυναμική της συμμετοχικήςδημοκρατίας για την έκφραση πολιτι-κών και την επιλογή ηγετών.

Όπως μπορούμε να διακρίνουμε στηνπερίπτωση του Κόμματος του ΑπλούΑνθρώπου στην Ινδία, η πολιτική ορμήπίσω από το Ποδέμος δεν είναι φαινό-μενο που αφορά μόνο τη νότια Ευρώπηκαι τη Λατινική Αμερική. Θα μπορούσενα αναδειχθεί με άλλες μορφές, σεάλλες ηπείρους ή περιβάλλοντα. Είκοσιπέντε χρόνια μετά την πτώση του τεί-χους του Βερολίνου που προαναγγέλ-θηκε ως το τέλος της ιστορίας, πολίτεςσε όλο τον κόσμο, που κάποτε πίστε-ψαν στην υπόσχεση της δημοκρατίας,φτάνουν τώρα στο συμπέρασμα ότι τοεπίπεδο φιλελεύθερης αντιπροσωπευ-τικής δημοκρατίας έχει φτάσει στο ση-μείο μηδέν, υπονομευόμενη εκ των έσωαπό αντιδημοκρατικές δυνάμεις, απόολιγαρχίες -παλιές και καινούργιες-τόσο ισχυρές οικονομικά, ώστε να κρα-τούν σε ομηρεία ολόκληρο το πολιτικόσύστημα και το κράτος και να τα προσ-δένουν στα δικά τους συμφέροντα.Ποτέ στο παρελθόν δεν είχε γίνει τόσοσαφές ότι ζούμε σε κοινωνίες που είναιπολιτικά δημοκρατικές αλλά κοινωνικάφασιστικές. Το κύμα Ποδέμος είναι μιαμεταφορά για κάθε απόπειρα να βρούμεμια προοδευτική πολιτική λύση για τοτέλμα στο οποίο έχουμε βρεθεί, μια

λύση, θα μπορούσε κάποιος να προσθέ-σει, που να μην εμπλέκει καμία από-τομη, πιθανώς βίαιη, πολιτική κατάρ-ρευση.

ΗΠΑ: Το τελειωτικό χτύπημα

Οι ΗΠΑ είναι προς το παρόν μια απότις χώρες του κόσμου όπου το επίπεδο«σημείο μηδέν» για τη δημοκρατία είναιπερισσότερο εμφανές. Είναι με βεβαι-ότητα η χώρα όπου η ρητορική της δη-μοκρατικής διακυβέρνησης έρχεται σεκραυγαλέα αντίθεση με την εγχώριαπλουτοκρατική και κλεπτοκρατικήπραγματικότητα. Όταν το Ανώτατο ∆ι-καστήριο επέτρεψε σε εταιρείες να χρη-ματοδοτούν πολιτικά κόμματα και προ-εκλογικές εκστρατείες, σαν να ήταν οοποιοσδήποτε πολίτης -και συνεπώςυπό άκρα ανωνυμία-, η δημοκρατία δέχ-θηκε το τελειωτικό χτύπημα. Από εκείκαι έπειτα, οι στοχεύσεις των μεγάλωνεταιρειών είχαν απόλυτο έλεγχο επί τωνπολιτικών στοχεύσεων, από την από-λυτη εμπορευματοποίηση της ζωήςμέχρι το λουκέτο στις λιγοστές δημό-σιες υπηρεσίες που είχαν απομείνει.Από τον τερματισμό της προστασίαςτου περιβάλλοντος και του κατανα-λωτή, μέχρι την εξουδετέρωση της αν-τιπολίτευσης των εργατικών συνδικά-των. Από τη μεγάλη αναμόρφωση πουμετέτρεψε τα πανεπιστήμια σε επιχει-ρήσεις, μέχρι τον υποβιβασμό των πα-νεπιστημιακών καθηγητών σε επισφα-λείς εργαζόμενους και των φοιτητών σεκαταναλωτές χρεωμένες για όλη τουςτη ζωή. Από την ανήκουστη υποβολήτης εξωτερικής πολιτικής στα συμφέ-ροντα του παγκόσμιου χρηματοπιστωτι-κού κεφαλαίου, μέχρι την αδιάκοπηδιεξαγωγή πολέμων που στοχεύει νατροφοδοτεί το στρατιωτικό, βιομηχα-νικό και εμμονικό με την ασφάλεια σύμ-πλεγμα. Υπό το φως όλων των παρα-πάνω, δεν αποτελεί έκπληξη ότι πολλοίΑμερικάνοι, σε σύγκρουση με την τάξηπραγμάτων, έχουν αρχίσει να διαβάζουν

ή να ξαναδιαβάζουν Μαρξ και Λένιν. Σεαυτούς τους συγγραφείς βρίσκουν συ-νεκτικές εξηγήσεις για την κατάστασηστην οποία η αμερικάνικη κοινωνίααποσυντίθεται. ∆εν τους μελετούν ανα-ζητώντας εναλλακτικές ή ψάχνονταςιδέες που θα μπορούσαν να βοηθήσουντην επανεκκίνηση της εγχώριας δημο-κρατικής πολιτικής, διότι είναι ειγνώση τους τα καταστροφικά πολιτικάαποτελέσματα της λενινιστικής (καιτροτσκιστικής επίσης) πρακτικής. Είναιξαφνιαστικό ότι επίσης διαβάζουν τη«∆ημοκρατία στην Αμερική» του Αλεξίςντε Τοκβίλ, που υπερασπίζεται τη συμ-μετοχική και κοινοτική δημοκρατία τηςΑμερικής των αρχών του 19ου αιώνα.Από εδώ αντλούν έμπνευση για τηνεπανίδρυση της δημοκρατίας στις ΗΠΑ,μέσα από την εγγενή συμπληρωματικό-τητα αντιπροσωπευτικής και συμμετο-χικής δημοκρατίας. Αυτοί είναι εναγνοία τους οι φορείς της ζωτικής ση-μασίας πολιτικής ενέργειας που φέρνειτο κύμα Ποδέμος.

* O Μποαβεντούρα ντε Σόουζα Σάντος διδά-σκει κοινωνιολογία στη Σχολή Οικονομικώντου Πανεπιστημίου της Κοΐμπρα στην Πορτο-γαλία και είναι διακεκριμένος νομικός μελε-τητής στη Νομική Σχολή των Πανεπιστημίωντου Ουϊσκόνσιν και του Ουόργουικ.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στις 5 ∆εκεμ-βρίου 2014, στην ιστοσελίδα «Critical Legal Th-inking» (criticallegalthinking.com).

Είκοσι πέντε χρόνιαμετά την πτώση τουτείχους του Βερολί-νου, πολίτες σε όλοτον κόσμο, που κάποτεπίστεψαν στην υπό-σχεση της δημοκρα-τίας, φτάνουν στο συμ-πέρασμα ότι το επί-πεδο αντιπροσωπευτι-κής δημοκρατίας έχειφτάσει στο σημείομηδέν. Ζούμε σε κοι-νωνίες που είναι πολι-τικά δημοκρατικέςαλλά κοινωνικά φασι-στικές.

“

Τα ξημερώματα της προηγούμενης Κυριακής, ητουρκική αστυνομία ξεκίνησε συλλήψεις δημο-σιογράφων, στελεχών ΜΜΕ, σεναριογράφων και

παραγωγών τηλεοπτικών σειρών με την κατηγορία της«σύστασης τρομοκρατικής οργάνωσης», της πλαστο-γραφίας και της συκοφαντικής δυσφήμησης. Μέχριστιγμής έχουν εκδοθεί 32 εντάλματα σύλληψης αλλάοι πληροφορίες λένε πως συνεχίζουν να συλλαμβά-νονται δημοσιογράφοι σε ολόκληρη τη χώρα.

∆ιαφωνία ίσον τρομοκρατία

Η εφημερίδα «Ζαμάν» και ο όμιλος Σαμανίολου ανή-κουν στο κίνημα «Τζεμάντ» του ιεροκήρυκα ΦετουλάχΓκιουλέν. Όλα τα προηγούμενα χρόνια, μέλη του κινή-ματος κατείχαν σημαντικές θέσεις στον κρατικό μηχα-νισμό και κυρίως στην αστυνομία, το στρατό και τη δι-καιοσύνη. Παρότι αυτοεξόριστος στην Πενσυλβάνια, οΓκιουλέν, έχει δημιουργήσει ένα μεγάλο δίκτυο σχο-λείων και θρησκευτικών κοινοτήτων στην Τουρκία,αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, κάνοντας τον αρκετάισχυρό στον έλεγχο μέρους του κράτους. Στα πρώτα

χρόνια της εκλογής του Ερντογάν, η Τζεμάντ τον στή-ριξε πολιτικά και ιδεολογικά. Μετά τη μεταξύ τουςρήξη όμως, ξεκίνησε ένας πόλεμος υποκλοπών πουαποκάλυπτε χρηματισμούς βουλευτών, προσωπικά δε-δομένα της οικογένειας του Ερντογάν και άλλων στε-λεχών του κυβερνώντος AKP, εκβιασμούς δημοσιογρά-φων ακόμα και συνομιλίες με στρατιωτικούς σε σχέσημε το πόλεμο στη Συρία.Η επιχείρηση ξεκίνησε μετάτην προαναγγελία του τούρκου προέδρου για μια εκ-στρατεία εναντίον των υποστηρικτών του Γκιουλέν καιτου «παράλληλου κράτους του». Πρόκειται για μια μάχηανάμεσα σε δύο φατρίες της άρχουσας τάξης που διεκ-δικούν το θρόνο ενός ισλαμικού κράτους. Αν και η κοι-νότητα Γκιουλέν δεν έχει δείξει να είναι μέχρι τώραμια δομή που προορίζεται για να λάβει την εξουσία,αλλά μια δομή που θέλει να βρίσκεται κοντά στην εξου-σία ως ένα λόμπι συμφερόντων

Χάνεται κάθε ίχνος δημοκρατίας

Από την πλευρά της, η τουρκική αριστερά καταδικά-ζει αυτές τις συλλήψεις αφού γνωρίζει πως μετά τηφίμωση της ισχυρής Τζεμάντ σειρά έχει η αντιπολί-τευση του Ρεπουμπλικανικού κόμματος και ακολούθωςη ίδια. Είναι γεγονός πως συλλήψεις και φυλακίσειςδημοσιογράφων της αριστεράς δεν σταμάτησαν ποτέστην Τουρκία, όχι όμως με τόσο μαζικά χαρακτηριστικάόπως σήμερα. Τώρα στον κόσμο του κινήματος έχειανοίξει μια κουβέντα με στόχο να ξεκαθαρίσει ότι, οισυλλήψεις δημοσιογράφων είναι η χαριστική βολή στοκοσμικό κράτος της Τουρκίας και σε κάθε ίχνος δημο-κρατίας που υπήρχε, σε συνδυασμό και με τις συλλή-ψεις των οπαδών της ομάδας Μπεσίκτας με την κατη-γορία της απόπειρας πραξικοπήματος και «σύστασηςτρομοκρατικής οργάνωσης». Ταυτόχρονα, βέβαια, γνω-ρίζουν ότι οι άνθρωποι του Γκιουλέν ήταν μέχρι σή-μερα το βαθύ συντηρητικό κράτος. Είναι γεγονός πως η

«Ζαμάν» καθώς και όλες οι επιχειρήσεις που σχετίζον-ται με τον όμιλο Γκιουλέν κράτησαν μια ουδέτερηστάση κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Γκεζί, καιαυτό δεν θεωρήθηκε ως ιδεολογική στήριξη του κινή-ματος αλλά ως μια πολύτιμη ευκαιρία να πληγεί ο Ερν-τογάν.

Σε μια Τουρκία που έχει αφήσει πίσω της, πλέον κάθεδημοκρατικό χαρακτηριστικό, η μόνη αντιπολίτευσηφαίνεται να είναι το Τζεμάντ. Η «Ζαμάν» κυκλοφόρησεμε τίτλο «Μαύρη Ημέρα για τη ∆ημοκρατία» γράφονταςεπίσης πως «οι δημοσιογράφοι δεν είναι τρομοκράτες»και «ο ελεύθερος Τύπος δεν μπορεί να φιμωθεί».Κάπως έτσι προσπαθεί να μονοπωλήσει την αντίστασηαπέναντι στην κυβέρνηση αλλά και να πάρει άφεση γιαόλα όσα έχει κάνει μέχρι τώρα ως οργανικό κομμάτιτου συστήματος, πράγμα που κάνει ακόμα πιο δύσκολοτον αγώνα που έχει να δώσει η αριστερά και το κίνημα.

Έμμυ Καρίμαλη

Σουρεαλισμός στα όρια της ιλαρο-τραγωδίας. Για αύριο ∆ευτέρα, 22∆εκεμβρίου, είναι προγραμματι-

σμένη η συνέλευση στην ΕΣΗΕΑ των «ερ-γαζόμενων» της εφημερίδας Κέρδος, τουΛιακουνάκου, με αντικείμενο την «κατα-βολή ή μη του ∆ώρου των Χριστουγέν-νων και την ενεργοποίηση της διαδικα-σίας του Αυτόφωρου στην περίπτωση μησυμμόρφωσης της εργοδοσίας…». Ησχετική ανακοίνωση του σωματείου συμ-πληρώνεται με την επισήμανση πωςαφού θα βρεθούν οι συνάδελφοι στοκτήριο της ΕΣΗΕΑ για να αποφασίσουννα στείλουν στο Αυτόφωρο τον πάλαιποτέ «κραταιό εκδότη» μπας και κατα-φέρουν κάτι για το ∆ώρο, «θα έχουν τηδυνατότητα να ξεναγηθούν από τους επι-μελητές της έκθεσης “100 χρόνια ΕΣΗΕΑ1914- 2014”, η οποία μπορεί να προηγη-θεί της συνέλευσης»!

Σωματείο ή κλαμπ για εκλεκτούς;

Πιο…σουρεαλιστικό δεν γίνεται, επα-ναφέρει ωστόσο μια παλιά επαναλαμβα-νόμενη κατά καιρούς συζήτηση, για τοαν η ΕΣΗΕΑ είναι σωματείο, ή κλαμπενός «περιούσιου κλάδου» εργαζόμενων.Στη διελκυστίνδα αυτή θα μπορούσε κά-ποιος να εντάξει και τα όσα διαδραματί-σθηκαν την περασμένη Κυριακή στο κτί-ριο της οδού Ακαδημίας και τις έντονεςδιαφωνίες για τον χαρακτήρα και το πε-ριεχόμενο των εκδηλώσεων για την ιστο-ρική επέτειο: ο «μισός κλάδος» έτρωγεξύλο από τα ΜΑΤ έξω από το κτίριο καιο «άλλος μισός» φούσκωνε από ικανο-ποίηση που ο πρωθυπουργός αυτοπρο-σώπως, με την μεγάλη συνοδεία του, σεένα αποστειρωμένο, ελέω ΜΑΤ, περι-βάλλον, μας έκαναν την τιμή να εγκαι-νιάσουν την Έκθεση.

Τα εκατοντάχρονα της ΕΣΗΕΑ βρί-σκουν τον κλάδο σε τόσο βαθιά κρίση,που ξεφεύγει κατά πολύ από τα στενά«συνδικαλιστικά όρια» των εργασιακώνσχέσεων, των αμοιβών, των ασφαλιστι-κών δικαιωμάτων, ακόμη κι αυτής τηςξεχασμένης δημοσιογραφικής δεοντολο-γίας. Οι μισοί δημοσιογράφοι δεν έχουνδουλειά ή κι αν έχουν, αυτή είναι σε σχε-

δόν… εθελοντική βάση. Για τους άλλουςμισούς το βασικό στοιχείο που κυριαρχείστο εργασιακό περιβάλλον τους είναι οφόβος μη βρεθούν στη θέση των προ-ηγούμενων και όσα αυτός επιφέρει στοντρόπο άσκησης της δημοσιογραφίας. Μελίγες εξαιρέσεις που υπάρχουν για ναεπιβεβαιώνουν τον κανόνα, η δημοσιο-γραφία που κυριάρχησε στα χρόνια τουΜνημονίου αποτέλεσε την αιχμή του δό-

ρατος στην πρωτοφανή επίθεση που δέ-χτηκε η ελληνική κοινωνία, υπήρξε τοβασικό «όπλο» προκειμένου να παγιωθείη πεποίθηση ότι έτσι έπρεπε να γίνουντα πράγματα, ότι το μόνο που θα μπο-ρούσε να «σώσει» τη χώρα ήταν η μετα-τροπή της σε «αποικία χρέους». Οι χρεο-κοπημένες ή μη επιχειρήσεις των ΜΜΕ,με εξέχουσα θέση στο «τρίγωνο της δια-πλοκής» (κυβέρνηση- τράπεζες- ΜΜΕ

του «συστήματος») ανέλαβαν και διεκ-περαίωσαν την πιο κρίσιμη αποστολή:Τον εκφοβισμό και την τρομοκράτησητης κοινωνίας ώστε με «ψηλά τα χέρια»κάθε βράδυ στις 8 να παραδίδεται αμα-χητί στους «σωτήρες» της και να κατα-πίνει τους σχεδιασμούς τους.

Αγώνας για την προάσπισητης ελευθερίας

Στην επιχείρηση υλοποίησης αυτούτου σχεδιασμού εντάσσεται και το «λου-κέτο» στην ΕΡΤ, η επιχείρηση «μαύρο»στη ∆ημόσια Ραδιοτηλεόραση τηςχώρας, αλλά και τα όσα νομοθετήθηκανμε χειρουργική ακρίβεια στη συνέχεια,στο όνομα της… ψηφιακής μετάβασης.Το καρτέλ των βαρόνων των ΜΜΕ, ηDigea, ανέλαβε μονοπωλιακά τονέλεγχο στο «χάρτη» των ραδιοτηλεοπτι-κών μέσων ολόκληρης της χώρας, αφούεντωμεταξύ είχε τεθεί εκτός μάχης ηΕΡΤ. Έτσι όλα τα περιφερειακά ηλε-κτρονικά ΜΜΕ λειτουργούν πλέον υπόκαθεστώς ασφυκτικού φόρου υποτέ-λειας, από την απόδοση του οποίου στηνDigea, εξαρτάται η ίδια η ύπαρξή τους.Αν σε όλα αυτά, προσθέσει κάποιος καιτο οριστικό «ξεδόντιασμα» άλλης μιαςδημόσιας φωνής, των δημοτικών ραδιο-σταθμών, έχει πιο ολοκληρωμένη την ει-κόνα της «βασικής πηγής» από τηνοποία εκπορεύονται όλα όσα καθημε-ρινά βλέπει και ακούει ο έλληνας πολί-της.

Σε αυτό το πρωτοφανές για τον κλάδοτοπίο, η ΕΣΗΕΑ έκλεισε 100 χρόνιαζωής. Βασική και αναγκαία συνθήκη γιανα συνεχίσει να υπάρχει με ουσιώδεςαποτέλεσμα για τον δημοσιογραφικόκόσμο, όπως υπογράμμισε και η Συσπεί-ρωση ∆ημοσιογράφων, είναι ο αγώναςγια την ανάκτηση και την προάσπιση τηςελευθερίας στην ενημέρωση. Η επανά-κτηση του ηθικού πλεονεκτήματος τηςδημοσιογραφίας είναι απαραίτητη προ-ϋπόθεση για όλα τα άλλα.

Γιώργος ΓιουκάκηςΑντιπρόεδρος ΕΣΗΕΑ

Τα εκατοντάχρονατης ΕΣΗΕΑσε γκρίζο φόντο

Ο πόλεμοςΕρτογάν-Γκιούλενβλάπτει σοβαράτη δημοκρατία

Γελοιογρα-φία που σατι-ρίζει την κόν-

τρα των άλ-λοτε «αγαπη-μένων» συμ-μάχων, Ερν-

τογάν καιΓκιουλέν.]