Żyjmy zdrowo nr 2/2014

12
Okulistyka Prezent na święta – piękne oczy Nr 2/2014 Bezpłatny magazyn dla pacjentów Laryngologia Migdałki – usuwać czy nie usuwać? Gwiazda na Gwiazdkę Bożena Dykiel Astygmatyzm – pytania do specjalisty

Upload: buiquynh

Post on 11-Jan-2017

215 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Żyjmy zdrowo nr 2/2014

OkulistykaPrezent na święta– piękne oczy

Nr 2/2014 Bezpłatny magazyn dla pacjentów

LaryngologiaMigdałki – usuwać

czy nie usuwać?

Gwiazda na GwiazdkęBożena Dykiel

Astygmatyzm – pytania do specjalisty

Page 2: Żyjmy zdrowo nr 2/2014

2 | ŻYJ ZDROWO | 2/2014

w NUMERZE

Drodzy Czytelnicy,czas biegnie nieubłaganie i tak oto minął kolejny rok, minął już

deszczowy listopad, trudny dla naszego organizmu okres naj-

częstszych przeziębień i  gorszego samopoczucia psychicznego.

Mamy za mało słońca i ciepła, jesteśmy słabsi.

Poradzimy zatem Państwu, jak złagodzić powracający o tej po-

rze roku ból gardła i jamy ustnej, co robić, gdy dziecko wciąż ma

chore migdałki, czyli powracający dylemat rodziców i lekarzy

– wycinać czy nie wycinać? Oto jest pytanie – parafrazujące na

użytek medycyny klasykę ;-)

Aura nie zachęca do aktywności na zewnątrz, zatem opatuleni

w miękki koc chętnie zasiadamy przed telewizorem, komputerem

czy też z ulubioną lekturą w ręku. Jak ochronić oczy przed nad-

miernym wysuszeniem? Radzi okulista dr Mariusz Strąk.

Przed świętami nie tylko o medycynie będzie mowa, prezentem

dla naszych czytelników w grudniowym numerze kwartalnika

jest wywiad z panią Bożeną Dykiel, wspaniałą polską aktorką

teatralną i filmową, czyli Gwiazda na Gwiazdkę :-)

Mam nadzieję, że w okresie świątecznym będziecie Państwo cie-

szyć się wspaniałym zdrowiem i samopoczuciem, a jeśli porady

zawarte w naszym kwartalniku choć trochę pomogą Państwu

w codziennych zmaganiach, uznam to za sukces.

Na zbliżające się Święta Bożego Narodzenia życzę ciepłej,

rodzinnej atmosfery, radości i odpoczynku.

Nowy Rok niech będzie dla Państwa czasem sukcesów

zawodowych i realizacji osobistych zamierzeń.

Redaktor Naczelna

Wioletta Michalik

wraz z zespołem Centrum Medycznego MML

WYDAWCACentrum Medyczne MML Sp. z o.o.ul. Bagno 2, wejście E, 00-112 Warszawa www.mml.com.plRedaktor Naczelna: Wioletta MichalikSekretarz redakcji: Karolina MazurkiewiczKontakt z redakcją: [email protected]: 22 406 54 22

WywiadMam nieograniczony apetyt na życie 3

Laryngologia Jak radzić sobie z bólem jamy ustnej i gardła? 5Migdałki – usuwać czy nie usuwać? 6

OkulistykaPrezent na święta – piękne oczy 7Zespół suchego oka 9Astygmatyzm – pytania do specjalisty 10

FinansowanieŻyczę Ci dużo zdrowia… i pieniędzy na leczenie 11

WIOLETTA MICHALIKRedaktor Naczelna

Page 3: Żyjmy zdrowo nr 2/2014

Mam nieograniczony apetyt na życieBożena Dykiel – jedna z najpopularniejszych i najbardziej charakterystycznych polskich aktorek filmowych, teatralnych i telewizyjnych. Wyrazista osobowość aktorska, kobieta energiczna i aktywna. Absolwentka Warszawskiej PWST, wiele lat grała na deskach Teatru Narodowego, zadebiutowała w filmie, pt.: Trzeba zabić tę miłość w roku 1972.

Lidia Drabarek: Do krótkiego wstępu do-dam: Bożena Dykiel – kobieta wielu talen-tów, kwintesencja kobiecości, posiadająca nieograniczone poczucie humoru.Kiedy spotkałyśmy się ostatnio powie-działam Ci, że czym jesteś dojrzalsza, tym piękniej wyglądasz. Ubawiłaś mnie do łez mówiąc „Jaka ja będę piękna mając sto lat!”. Ja pewnie tego nie zobaczę ale jak się zawezmę… od lat się znamy i każde spot-kanie z Tobą to wielka przyjemność i dużo śmiechu. Teraz będzie poważnie, bo porozmawiamy o zdrowiu. Jesteś w świetnej kondycji fizycz-nej, prosimy o receptę na ten stan.

Bożena Dykiel: Droga Lideczko, jeżeli cho-dzi o energię i poczucie humoru – podaj łap-kę, a jeżeli chodzi o przepis na zdrowie, to choć potknęłam się o PESEL wcześniej od Ciebie jestem szczęśliwa, że dobrze się czu-ję. Oczywiście dbam o siebie – zawsze tak było! Choć mam bardzo dużo obowiązków

zawodowych – a doba zawsze trwa zbyt krótko, nigdy nie lekceważę niepokojących sygnałów, jakie wysyła mi organizm. Wyko-nuję badania profilaktyczne, na przełomie ostatnich lat schudłam znacznie i mimo róż-

nych pokus rozsądnie się odżywiam. Do mi-nimum ograniczyłam pieczywo i ziemniaki. Natomiast bez ograniczeń jem sałatę. Jadam drób i ryby z warzywami, nie stronię od czerwonego mięsa. Od czasu do czasu sto-suję jednodniową głodówkę – to oczyszcza organizm, piję wtedy tylko wodę i naturalne soki. Nie działam restrykcyjnie ale wiem, że nie można się zapomnieć. Dyscyplina to podstawa. Cwiczę też regularnie, a latem praca w moim ukochanym ogrodzie jest najlepszym klubem fitness. Od trzydziestu lat korzystam z usług kosmetyczki, co nie tylko korzystnie wpływa na cerę ale daje relaks i odprężenie.

Lidia Drabarek: W Twojej pracy zawodowej ważną rolę odgrywają nie tylko dobry wy-gląd, kondycja fizyczna ale przede wszyst-kim głos. Struny głosowe są narażone na różnego rodzaju dolegliwości, są często nad-wyrężane. Jak dbasz o ten ważny w Twoim zawodzie „instrument”?

Bożena Dykiel: Nie stosuję zasady „Zosia Samosia” choć nie omijam domowych, sprawdzonych sposobów na bolące gardło ale , szczególnie w poważniejszych przypad-kach, kiedy muszę szybko wrócić do swojego

głosu, korzystam z rad i zaleceń specjalistów. Centrum Medyczne MML, którego liderem jest otolaryngolog dr Michał Michalik, to miejsce w którym na pewno można znaleźć skuteczną pomoc.Zespół wykwalifikowanych specjalistów, nowoczesny sprzęt diagnostyczny i przy-jazne wnętrza, to wszystko ma wpływ na leczenie. Polecam nie tylko moim kolegom aktorom.

Lidia Drabarek: Bożenko, zbliżają się Święta Bożego Narodzenia, jesteś szczęśliwą żo-ną, matką, babcią czworga wnucząt oraz aktorką cenioną i lubianą przez miliony Polaków. Czego Ci życzyć, oprócz zdrowia oczywiście ? Bożena Dykiel: ZDROWIA, BO JEST BEZ-CENNE! DUŻO ZDROWIA! Tego Tobie, Czytelnikom i ich bliskim szczerze życzę!

Lidia Drabarek: Na zakończenie naszej roz-mowy zacytuję pana Adama Hanuszkiewi-cza, Twojego mistrza, reżysera, dyrektora Teatru Narodowego, który wiele lat temu stworzył recenzję „na Dykiel”:„Siła przebicia, to jeden Dykiel, więc jak masz ¼ Dykla, to jesteś niezły, bo jeden Dykiel ma tylko Dykielowa!” Bez komentarza!Dziękuję bardzo za rozmowę.

Ma nieograniczony apetyt na życie, prywatnie jest „od początku świata” szczęśliwą żoną, matką dwóch córek i babcią czworga wnucząt. Wykonuje zawód, który jest jej wielką pasją, daje radość, satysfakcję i zarobki. Sztukę prowadzenia domu doprowadziła do perfekcji. Niezwykle ceni czas, jaki może poświęcić rodzinie i znakomicie potrafi go zaplanować. Gotuje a swoimi kulinarnymi sekretami podzieliła sie w książce, pt: „Moje sekrety kulinarne”. Elegancka, dbająca o zdrowie – kobieta, która wzbudza nie tylko wielką sympatię ale i podziw.

2/2014 | ŻYJ ZDROWO | 3

wywiad

Page 4: Żyjmy zdrowo nr 2/2014

4 | ŻYJ ZDROWO | 2/2014

XXXXXXXXXXX

NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO: Glimbax 0,74 mg/ml (0,074%), roztwór do płukania jamy ustnej i gardła. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY: 1 ml roztworu zawiera 0,74 mg Diclofenacum (diklofenak w postaci kwasu). Substancje pomocnicze: Preparat zawiera: sodu benzoesan, czerwień koszenilową (E124) oraz cholinę roztwór 50%, sorbitol, sodu edetynian, acesulfam potasowy, naturalny aromat brzoskwiniowy, naturalny aromat miętowy, wodę oczyszczoną . POSTAĆ FARMACEUTYCZNA: Roztwór do płukania jamy ustnej i gardła. WSKAZANIA DO STOSOWANIA: Leczenie objawowe stanów zapalnych błony śluzowej jamy ustnej i gardła (np. objawów zapalenia dziąseł , zapalenia jamy ustnej, zapalenia gardła, w stanach po zabiegach stomatologicznych, objawów podrażnienia mechanicznego). DAWKOWANIE I SPOSÓB PODAWANIA: Zaleca się stosowanie roztworu do płukania jamy ustnej i gardła od 2 do 3 razy na dobę . Każdorazowo należy użyć 15 ml roztworu (1 miarkę) nierozcieńczonego lub rozcieńczonego niewielką ilością wody i płukać jamę ustną i gardło przez około 30-60 sekund. Po użyciu roztwór należy wypluć . Jeśli objawy nasilą się lub nie ustąpią po 7 dniach stosowania preparatu Glimbax, należy skontaktować się z lekarzem. Nie ma potrzeby modykacji schematu dawkowania leku u pacjentów w podeszłym wieku. PRZECIWWSKAZANIA: Preparatu nie należy podawać dzieciom w wieku poniżej 14 lat. Preparat jest przeciwwskazany u pacjentów z nadwrażliwością na substancję czynną lub substancje pomocnicze wchodzące w jego skład. Podobnie jak w przypadku innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), nie należy stosować preparatu Glimbax u pacjentów, u których podanie kwasu acetylosalicylowego lub innych leków hamujących syntezę prostaglandyn, może być przyczyną napadu astmy, pokrzywki lub alergicznego nieżytu nosa. SPECJALNE OSTRZEŻENIA I ŚRODKI OSTROŻNOŚCI DOTYCZĄCE STOSOWANIA: Podczas stosowania leków miejscowo, szczególnie długotrwale, może dojść do rozwoju nadwrażliwości. W takim przypadku należy przerwać stosowanie leku i zastosować odpowiednie leczenie, jeśli jest to konieczne. Należy unikać kontaktu preparatu Glimbax z oczami. Brak specjalnych zaleceń dotyczących dawkowania leku u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek i wątroby. Teoretycznie istnieje możliwość kumulacji leku oraz jego metabolitów w przypadku ciężkiej niewydolności nerek, lecz jej znaczenie kliniczne jest nieznane. Preparat Glimbax zawiera sodu benzoesan, który powoduje podrażnienie błon śluzowych. Preparat Glimbax zawiera czerwień koszenilową , która może powodować reakcje alergiczne. Przypadkowe, nieumyślne połknięcie jednej dawki roztworu do płukania jamy ustnej nie stanowi zagrożenia dla pacjenta, ponieważ potencjalna połknięta dawka leku stanowiłaby od jednej piątej do jednej szóstej dawki zalecanej do stosowania ogólnego. Nie zgłaszano przypadków przedawkowania preparatu Glimbax. DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE: W badaniach klinicznych nie obserwowano działań niepożądanych, które można by przypisać przyjmowaniu preparatu Glimbax. Jednak podczas stosowania leku (zwłaszcza długotrwałego), mogą wystąpić objawy podrażnienia błony śluzowej jamy ustnej (np. pieczenie) i kaszel, może również dojść do rozwoju reakcji nadwrażliwości. W takim przypadku należy przerwać stosowanie preparatu i zastosować odpowiednie leczenie. Nie można wykluczyć możliwości wystąpienia ogólnoustrojowych działań niepożądanych w przypadku połknięcia lub długotrwałego stosowania preparatu Glimbax. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU: Angelini Pharma Polska Sp. z o.o., ul. Podleśna 83, 05-552 Łazy, tel. (022) 7028200, fax (022) 7028202, www.angelini.pl. NUMER POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU: MZ 14588. Produkt leczniczy wydawany bez przepisu lekarza – OTC.

Diclofenacum

do płukania jamy ustnej i gardłaDiklofenakJedyny

Wskazania do stosowania: po zabiegach stomatologicznych w zapaleniach dziąseł przy podrażnieniach mechanicznych jamy ustnej w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła

Gl/rek/16/14

Glimbax™

Page 5: Żyjmy zdrowo nr 2/2014

Możliwe zastosowania diklofenaku w płynie.

Dotychczas jedyną, acz skuteczną, bro-nią w walce z bólem u pacjentów stoma-tologicznych i laryngologicznych były doustne leki przeciw bólowe i  przeciw-zapalne. Ważnym zwrotem w terapii przeciwbó-lowej było pojawienie się roztworu do płukania jamy ustnej i gardła zawiera-jącego diklofenak – niesteroidowy lek przeciwzapalny. Niewątpliwą zaletą takiej postaci leku jest możliwość miejscowego zastosowania, co chroni pacjenta przed najpoważniejszym skutkiem ubocznym wynikającym ze stosowania doustnych NLPZ-ów – owrzodzenia błony śluzo-wej przewodu pokarmowego. Badania farmakokinetyczne 0.074% roztworu diklofenaku wykazały, że bardzo dobrze przenika on przez błonę śluzową i osiąga stężenie terapeutyczne w zmienionych zapalnie tkankach. Zalety miejscowego zastosowania nie-steroidowych leków przeciwzapalnych obejmują również względy ważne dla pacjenta, a więc – wygodę i łatwość stoso-

wania preparatu do płukania. Ponadto roztwór diklofe-

naku nie zawiera alkoho-lu, co owocuje brakiem działania drażniącego oraz odczucia goryczy. Lek, zalecany przez producenta do stoso-wania w stanach za-palnych jamy ustnej i gardła, jest dobrze tolerowany przez

pacjentów, a w ba-daniach klinicz-nych nie zaobser-wowano działań niepożądanych, co

wynika z  tego, że preparat w minimal-

nym stopniu wchłania się do krążenia i prak-

tycznie nie działa ogól-noustrojowo.

Diklofenak jest znaną molekułą, której skuteczność została potwierdzona w licz-nych badaniach naukowych. Diklofenak w porównaniu z innymi niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, tak szeroko stosowanymi w leczeniu bólu po zabie-gach w obrębie jamy ustnej i gardła wy-kazał większą skuteczność w redukcji obrzęku. W porównaniu z ibuprofenem oraz paracetamolem z kodeiną, diklofenak wykazywał dłuższe działanie przeciw-bólowe.Wyniki badań klinicznych jednoznacznie wykazują wysoką skuteczność roztworu diklofenaku do płukania jamy ustnej sto-sowanego w protokole pooperacyjnym jako lek przeciwbólowy, przeciwzapalny i przeciwobrzękowy po zabiegach sto-matologicznych. Badania wykazały, że w porównaniu z placebo stan zapalny dziąseł był znacząco zredukowany przy jednoczesnej bardzo dobrej tolerancji leku. W oparciu o doświadczenie własne oraz analizowaną literaturę należy stwier-dzić, iż roztwór diklofenaku jest bardzo dobrym rozwiązaniem w walce z bólem i stanem zapalnym w obrębie jamy ust-nej i gardła. Niewątpliwie korzystne jest dostarczenie pacjentowi leku silnego, o działaniu miejscowym.

Ból, definiowany jako subiektyw-nie przykre i  negatywne wra-żenie zmysłowe i  emocjonalne

powstające pod wpływem bodźców uszkadzających tkankę lub zagrażających uszkodzeniem, towarzyszy pacjentom niezwykle często. Dlatego też tak ważne jest, by oprócz skutecznego leczenia po-chylić się nad dostarczeniem pacjentowi komfortu poprzez dobrze dobrane leki przeciwbólowe. Subiektywne odczucie, jakim jest ból, to nie jedyna składowa stanu zapalnego w obrębie jamy ustnej i gardła. Znaczą-ce jest również powstawanie obrzęku oraz zaczerwienie tkanek. Dlatego też lek stosowany u pacjentów musi wykazy-wać zarówno działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne jak i przeciwobrzękowe. Idealny lek powinien również być stoso-wany miejscowo osiągając silne działanie miejscowe przy jak najmniejszym dzia-łaniu ogólnoustrojowym, które wiąże się z występowaniem działań niepożą-danych.Sytuacje kliniczne w stomatologii i la-ryngologii wymagające zabezpie-czenia pacjenta lekiem przeciwbó-lowym obejmują między innymi zabiegi inwazyjne takie jak: usu-wanie zębów czy plastykę pod-niebienia miękkiego. Ponadto ból towarzyszy zawsze stanom zapalnym pojawiającym się w obrębie jamy ustnej, dziąseł i gardła. Subiektywne odczucia pod wpły-wem bodźców uszkadzających powstają rów-nież w  wyniku procesu gojenia uszkodzeń po-wstałych w trak-cie zabiegu – pa-cjenci skarżą się na pieczenie, drapanie czy swędzenie.

Dr n. med. Michał Michalik specjalista otolaryngolog, chirurg głowy i szyi

Jak radzić sobie z bólem jamy ustnej i gardła?

2/2014 | ŻYJ ZDROWO | 5

LaRyNGOLOGia

NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO: Glimbax 0,74 mg/ml (0,074%), roztwór do płukania jamy ustnej i gardła. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY: 1 ml roztworu zawiera 0,74 mg Diclofenacum (diklofenak w postaci kwasu). Substancje pomocnicze: Preparat zawiera: sodu benzoesan, czerwień koszenilową (E124) oraz cholinę roztwór 50%, sorbitol, sodu edetynian, acesulfam potasowy, naturalny aromat brzoskwiniowy, naturalny aromat miętowy, wodę oczyszczoną . POSTAĆ FARMACEUTYCZNA: Roztwór do płukania jamy ustnej i gardła. WSKAZANIA DO STOSOWANIA: Leczenie objawowe stanów zapalnych błony śluzowej jamy ustnej i gardła (np. objawów zapalenia dziąseł , zapalenia jamy ustnej, zapalenia gardła, w stanach po zabiegach stomatologicznych, objawów podrażnienia mechanicznego). DAWKOWANIE I SPOSÓB PODAWANIA: Zaleca się stosowanie roztworu do płukania jamy ustnej i gardła od 2 do 3 razy na dobę . Każdorazowo należy użyć 15 ml roztworu (1 miarkę) nierozcieńczonego lub rozcieńczonego niewielką ilością wody i płukać jamę ustną i gardło przez około 30-60 sekund. Po użyciu roztwór należy wypluć . Jeśli objawy nasilą się lub nie ustąpią po 7 dniach stosowania preparatu Glimbax, należy skontaktować się z lekarzem. Nie ma potrzeby modykacji schematu dawkowania leku u pacjentów w podeszłym wieku. PRZECIWWSKAZANIA: Preparatu nie należy podawać dzieciom w wieku poniżej 14 lat. Preparat jest przeciwwskazany u pacjentów z nadwrażliwością na substancję czynną lub substancje pomocnicze wchodzące w jego skład. Podobnie jak w przypadku innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), nie należy stosować preparatu Glimbax u pacjentów, u których podanie kwasu acetylosalicylowego lub innych leków hamujących syntezę prostaglandyn, może być przyczyną napadu astmy, pokrzywki lub alergicznego nieżytu nosa. SPECJALNE OSTRZEŻENIA I ŚRODKI OSTROŻNOŚCI DOTYCZĄCE STOSOWANIA: Podczas stosowania leków miejscowo, szczególnie długotrwale, może dojść do rozwoju nadwrażliwości. W takim przypadku należy przerwać stosowanie leku i zastosować odpowiednie leczenie, jeśli jest to konieczne. Należy unikać kontaktu preparatu Glimbax z oczami. Brak specjalnych zaleceń dotyczących dawkowania leku u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek i wątroby. Teoretycznie istnieje możliwość kumulacji leku oraz jego metabolitów w przypadku ciężkiej niewydolności nerek, lecz jej znaczenie kliniczne jest nieznane. Preparat Glimbax zawiera sodu benzoesan, który powoduje podrażnienie błon śluzowych. Preparat Glimbax zawiera czerwień koszenilową , która może powodować reakcje alergiczne. Przypadkowe, nieumyślne połknięcie jednej dawki roztworu do płukania jamy ustnej nie stanowi zagrożenia dla pacjenta, ponieważ potencjalna połknięta dawka leku stanowiłaby od jednej piątej do jednej szóstej dawki zalecanej do stosowania ogólnego. Nie zgłaszano przypadków przedawkowania preparatu Glimbax. DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE: W badaniach klinicznych nie obserwowano działań niepożądanych, które można by przypisać przyjmowaniu preparatu Glimbax. Jednak podczas stosowania leku (zwłaszcza długotrwałego), mogą wystąpić objawy podrażnienia błony śluzowej jamy ustnej (np. pieczenie) i kaszel, może również dojść do rozwoju reakcji nadwrażliwości. W takim przypadku należy przerwać stosowanie preparatu i zastosować odpowiednie leczenie. Nie można wykluczyć możliwości wystąpienia ogólnoustrojowych działań niepożądanych w przypadku połknięcia lub długotrwałego stosowania preparatu Glimbax. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU: Angelini Pharma Polska Sp. z o.o., ul. Podleśna 83, 05-552 Łazy, tel. (022) 7028200, fax (022) 7028202, www.angelini.pl. NUMER POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU: MZ 14588. Produkt leczniczy wydawany bez przepisu lekarza – OTC.

Diclofenacum

do płukania jamy ustnej i gardłaDiklofenakJedyny

Wskazania do stosowania: po zabiegach stomatologicznych w zapaleniach dziąseł przy podrażnieniach mechanicznych jamy ustnej w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła

Gl/rek/16/14

Glimbax™

Page 6: Żyjmy zdrowo nr 2/2014

Cały pierścień ochronny górnych dróg oddechowych to nic innego jak migdałki podniebienne, migdałek językowy i migdałek trzeci – gardłowy. A migdałki z kolei są to węzły chłonne wystawione na zewnątrz. Pełnią one funkcję odpornościową. Migdałki, zwłaszcza migdałek gardłowy z biegiem kolejnych lat życia zanika, bo przestaje pełnić swoje funkcje. U małych dzieci nie są dobrze wykształcone wszystkie funkcje immunologiczne, dlatego też trzeci migdałek pełni ważniejszą funkcję niż w późniejszych latach.

bólowe. W przypadku anginy konieczny jest antybiotyk. Gdy infekcje nawracają przed podaniem antybiotyku warto zro-bić wymaz z gardła, aby dobrać właści-wy lek. Innym sposobem leczenia przy nawracających infekcjach jest doustna szczepionka uodparniająca. Gdy po kuracjach lekami, przyjmo-waniu szczepionki uodporniającej nadal utrzymują się infekcje, pomóc może jedynie zabieg. Całkowite wy-cięcie migdałków (tonsillectomia) to ostateczność. Coraz częściej zmniejsza się migdałki, czyli usuwa je częściowo (tonsillotomia). Lekarz może podjąć decyzję o  zmniejszeniu migdałków, gdy pojawiają się przewlekłe infekcje zapalne (ale nie są to anginy). Po zabie-gu infekcje będą występowały rzadziej i szybciej ustępowały. Migdałki są częś-ciowo usuwane także w przypadku, gdy są przyczyną chrapania, bezdechu sennego bądź też powodują trudności w połykaniu. Wskazaniem do całkowitego usunięcia migdałków są m.in.: nawracające angi-ny i ropnie okołomigdałkowe wywołane przez bakterie paciorkowca. Zakażone migdałki mogą być nie tylko źródłem infekcji gardła, ale bakterie mogą roz-

przestrzenić się także na nerki, stawy, serce – dlatego trzeba usunąć ognisko zakażenia. Aktualnie dostępne metody operacyjne są coraz mniej obciążające pacjenta. W przy-padku zmniejszenia migdałków stosujemy głównie techniki wykorzystujące energię fal radiowych, koblację. Do całkowitego usuwania migdałków wykorzystujemy la-ser diodowy lub nóź harmoniczny. Techni-ki te gwarantują większe bezpieczeństwo i szybszy powrót do zdrowia.

Poza diagnostyką, jaką wykonuje-my niezwykle ważny jest wywiad. Rodzice mówią, czy dziecko śpi

z otwartą buzią, czy chrapie, jak często przechodzi infekcje górnych dróg odde-chowych i czy dobrze słyszy. Niedosłuch wynika z faktu, że trzeci migdał ma taką właśnie lokalizację anatomiczną. Uciska on rejon trąbek słuchowych powodując zaburzenia w przepływie powietrza do uszu i w ten sposób rozwija niedosłuch. A to już jest bardzo poważne wskazanie do usunięcia trzeciego migdałka, ponieważ niedosłuch u dzieci może się utrwalać. Migdałki podniebienne w naszym orga-nizmie stanowią pierwszą i najważniej-szą linię obrony przed infekcjami górnych dróg oddechowych. Przechodząc stany zapalne sprawiają nam szereg dolegliwości o różnym charakterze nasilenia. Najczęst-szymi dolegliwościami są ból gardła, pod-wyższona temperatura, bóle mięśniowe, bóle stawów, uczucie ogólnego osłabienia, nieprzyjemny zapach z ust. Głównym sposobem radzenia sobie z in-fekcjami górnych dróg oddechowych, a zwłaszcza migdałków podniebiennych jest leczenie farmakologiczne. Przy in-fekcjach wirusowych pomogą leki prze-ciwzapalne, przeciwobrzękowe, przeciw-

Dr Agnieszka Dmowska – specjalista otolaryngolog

Migdałki – – usuwać czy nie usuwać?

6 | ŻYJ ZDROWO | 2/2014

LaRyNGOLOGia

Page 7: Żyjmy zdrowo nr 2/2014

Dr n. med. Radosław Różycki specjalista chorób oczu

Pomimo starań i właściwej pielęg-nacji, powieki zaczynają opadać, oczy wyglądają na zmęczone,

pogarsza się komfort widzenia, a co za tym idzie, twarz staje się smutna i auto-matycznie starsza.

Możemy jednak temu zaradzić. Prosty, bezpieczny zabieg „odchudzenia” powiek z nadmiaru skóry, nie tylko poprawia ich funkcję, ale również nasze samo-poczucie. Powrót wyglądu z przed lat to wyjątkowy podarunek, który przede wszystkim zależy od nas samych.

Posiadamy światowej klasy sprzęt oraz wykwalifikowany zespół chirurgów

okulistów, którzy wciąż poszerzają swoją wiedzę i umiejętności, biorąc czynny udział w najnowszych bada-niach i  projektach okulistycznych, zjazdach, a także międzynarodowych konferencjach, kursach i warsztatach chirurgicznych. Obecnie, blefaropla-styka, czyli plastyka powiek jest naj-częściej wybieraną i najskuteczniejszą metodą poprawiania wyglądu oczu. Ko-rekcja może dotyczyć powiek górnych, dolnych lub obu jednocześnie. Podczas operacji usuwany jest nadmiar skóry oraz ewentualne przepukliny tłuszczo-we (tzw. „worki”), które powodują, że powieki są cięższe i często asymetrycz-ne. Nacięcia prowadzone są wzdłuż naturalnych bruzd i zmarszczek wokół oczu, najczęściej w fałdzie powieki, co powoduje, że blizny są praktycznie niewidoczne.

Zabieg przeprowadzany jest w znie-czuleniu miejscowym, w trybie ambu-latoryjnym i trwa zwykle w granicach dwóch godzin. Pacjent nie odczuwa bólu w czasie zabiegu, ale musi liczyć się z obrzękami i zasinieniami wokół oczu w  pierwszym tygodniu po za-biegu. W tym czasie należy również ograniczyć wysiłek fizyczny, unikać pochylania się i dźwigania cięższych przedmiotów. Po kilku dniach zdejmo-

wane są szwy, po 10–14 dniach pacjent może wrócić do

pracy. Dla lepszego komfortu można przez

pierwszy miesiąc od zabiegu stosować ciemne okulary, chroniące oczy przed słońcem i wiatrem. Sku-

teczność zabiegu ocenia się na 5 do 10 lat, w zależności od stopnia wiotczenia skóry i mięśni konkretnej osoby. Zabieg można powtórzyć.

Główne przeciwskazania do plastyki powiek to: infekcje ropne skóry twa-rzy, zaburzenia krzepliwości, skazy naczyniowe, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze. Chirurgicznej korekcji powiek mogą poddać się zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Zwykle są to pacjenci po-wyżej 35 lat. Blefaroplastyka może być wykonana tradycyjnymi metodami lub za pomocą lasera. W drugim przypadku jest mniejszy obrzęk i blizny szybciej się goją.

W razie jakichkolwiek pytań czy wąt-pliwości zapraszamy na konsultacje do Centrum Medycznego MML, gdzie otrzymacie Państwo wszystkie nie-zbędne informacje dotyczące wskazań, rodzaju zabiegu i dalszej procedury. Wszystkie formalności i badania moż-na wykonać na miejscu. Jesteśmy do Państwa dyspozycji.

Pozwól sobie sprawić przyjemność!

2/2014 | ŻYJ ZDROWO | 7

OKULiSTyKa

Prezent na święta – – piękne oczyWspółczesna medycyna estetyczna i chirurgia plastyczna pozwalają dłużej cieszyć się radosnym, młodym spojrzeniem, wywołującym uśmiech na naszych twarzach. Niestety, wiotkość skóry powiek pojawia się wraz z upływającym czasem, wbrew naszej woli czy oczekiwaniom.

Page 8: Żyjmy zdrowo nr 2/2014

8 | ŻYJ ZDROWO | 2/2014

OKULiSTyKa

Page 9: Żyjmy zdrowo nr 2/2014

Zespół suchego okaNarastająca rozbieżność pomiędzy powolną ewolucją, a galopującą cywilizacją doprowadziła do powstania całej gamy problemów medycznych określanych mianem chorób cywilizacyjnych.

funkcjonowania filmu łzowego, wysycha-nia powierzchni oka i wystąpienia objawów ZSO, do których należą przede wszystkim: szczypanie, pieczenie, zaczerwienienie oczu, uczucie suchości w oczach oraz często, pa-radoksalnie, nadmierne łzawienie. Rzadziej, w ciężkich przypadkach może dochodzić do znacznych dolegliwości bólowych oraz zaburzeń widzenia.

Ze względu na najczęściej występujące przyczyny stworzono prosty schemat diagnostyczno-terapeutyczny ZSO, który wyróżnia dwie grupy ludzi cierpiących z tego powodu, tzn. grupę z niedoborem warstwy wodnej filmu łzowego (zwią-zanym z zaburzeniami wydzielania łez) oraz grupę z  zaburzeniami czynności, tzw. gruczołów Meiboma, wydzielających składniki warstwy lipidowej filmu łzowego. Typowy pacjent skarżący się na objawy ZSO to człowiek pracujący z monitorem, w klimatyzowanym budynku,często palący papierosy i stosujący różnego rodzaju leki (w tym dostępne bez recepty leki przeciw-alergiczne, leki przeciwmigrenowe, wśród kobiet antykoncepcyjne). Suche powietrze wdmuchiwane przez systemy klimatyza-cyjne budynków, czy pojazdów (zarówno chłodzenie w lecie, jak i ogrzewanie w zi-mie) powoduje przyspieszone parowanie warstwy wodnej filmu łzowego. Proces ten jest dodatkowo pogłębiany przez tendencję do rzadszego mrugania, która się pojawia w czasie pracy z monitorem. I to właściwie wystarczy, aby doszło do wystąpienia ob-jawów ZSO. Jeśli dany pacjent dodatkowo cierpi na zaburzenia czynności gruczołów Meiboma, co ma związek z chorobami brzegów powiek, problemy są właściwie gwarantowane.

W niektórych przypadkach rozpoznanie ZSO, a zwłaszcza jego przyczyn jest skom-plikowane i wymaga zaawansowanych metod, np. specjalistyczne testy barwne, ocena wydzielania łez, ocena jakości i ilości filmu łzowego za pomocą dedykowanego aparatu Tearscope i in. W większości jednak przypadków, zwłaszcza tych środowisko-wych, diagnoza jest prosta i zapada często przy okienku w aptece. Tam też zostaje od

razu zaproponowane leczenie w postaci kropli nawilżających zwanych też sztucz-nymi łzami. Duża ilość pacjentów cierpią-cych z powodu objawów ZSO powoduje, że na rynku znajduje się ogromna ilość pre-paratów sztucznych łez. Większość z nich ma budowę opartą na kwasie hialurono-wym o różnym stężeniu i z różnymi dodat-kami. Krople nawilżające najnowszej gene-racji należą do innowacyjnej grupy emulsji kationowych, których złożona budowa i własności fizykochemiczne zapewniają długotrwałe działanie i korzystny wpływ na wszystkie warstwy filmu łzowego.

Bardziej zaawansowane przypadki ZSO mogą wymagać bardziej specjalistycznych metod terapeutycznych, od leczenia prze-ciwzapalnego przez mechaniczno-che-miczne procedury zapewniające higienę brzegów powiek, po zatyczki punktów łzowych.Wszystkie powyższe metody są dostępne w Centrum Medycznym MML.

Dr Mariusz Strąk, specjalista chorób oczu

Schorzenia tego rodzaju nie omija-ją również narządu wzroku. Do najważniejszych – ze względu na

dotkliwe pogorszenie ostrości widzenia oraz problemy z  leczeniem – należą: retinopatia cukrzycowa i zwyrodnie-nie siatkówki (plamki) związane z wie-kiem. Jeśli jednak weźmiemy pod uwagę częstość występowania, najważniejszą chorobą cywilizacyjną narządu wzroku jest zespół suchego oka (ZSO). Powyższe stwierdzenie stanowi w pewnym stopniu uproszczenie, ponieważ pod względem przyczyn ZSO jest ogromnym zbiorem, do którego można wrzucić całą masę schorzeń,w tym takie, które z rozwojem cywilizacyjnym nie mają nic wspólne-go. Do tej grupy należą przede wszyst-kim choroby układu immunologicznego (w tym najbardziej klasyczna jeśli chodzi o ZSO, czyli zespół Sjogrena), schorzenia dermatologiczne, neurologiczne, a także fizjologiczne zmiany związane z wiekiem (menopauza) i wiele innych. Jeśli jednak spojrzymy na sprawę z punktu widze-nia statystyki, przypadki ZSO związane z szeroko pojętymi przyczynami „cywi-lizacyjnymi” wydają się być najczęstsze.

Ludzkie oko jest fantastyczną „cyfrową” ka-merą filmową. Jest ona wyposażona w do-skonały obiektyw z przesłoną i autofokusem (układ rogówka, tęczówka, soczewka), rewe-lacyjną matrycę (siatkówka) połączoną kab-lem (nerw wzrokowy) z procesorem (móz-gowe ośrodki widzenia) – tutaj jakość może być różna. Podobnie jak wytwory techniki z gatunku foto-wideo, nasza naturalna ka-mera może prawidłowo funkcjonować tylko w określonych warunkach środowiskowych. Najważniejsza z tego punktu widzenia jest odpowiednia wilgotność. ZSO to grupa chorób powierzchni oka zgodnie z nazwą związanych z zaburzeniem jej nawilżania. Prawidłowe nawilżanie powierzchni oka, czyli rogówki i spojówek jest zabezpieczane przez, tzw. film łzowy, którego najważniejszą częścią jest warstwa wodna utrzymywana na powierzchni oka przez warstwę śluzową i zabezpieczona przed parowaniem przez warstwę lipidową. Zaburzenia poszczegól-nych warstw prowadzą do nieprawidłowego

2/2014 | ŻYJ ZDROWO | 9

OKULiSTyKa

Page 10: Żyjmy zdrowo nr 2/2014

Pytania do specjalistyRozmowa z dr Marcinem Jezierskim, lekarzem okulistą z CM MML.

– Panie Doktorze, czym jest astygmatyzm?Astygmatyzm jest jedną z wad refrakcji na-rządu wzroku. W zdrowym oku promienie światła skupiają się w jednym punkcie na siatkówce. Natomiast u pacjenta z astyg-matyzmem, z powodu nieprawidłowości krzywizn poszczególnych struktur oka, jego układ optyczny tworzy nie jedno ale dwa ogniska. Stąd nazwa wady „ a – stigma”, czyli „nie – punkt”. Niesie to za sobą powstawanie nieostrego i zniekształconego obrazu. Ponad 90% przypadków astygmatyzmu wynika z nierówności krzywizn rogówki, która prawidłowo powinna stanowić wycinek kuli. W astygmatyzmie jest ona strukturą przypominającą łyżkę, z jedną płaską i drugą stromą krzywizną.

– Czy astygmatyzm przeszkadza w codzien-nym życiu?Niezborność, bo tak też nazywamy astyg-matyzm może przeszkadzać w codziennym życiu. Niewyrównany lub nieprawidłowo skorygowany powoduje nieostre widzenie zarówno do dali jak i do bliży. Może on po-wodować także nasilanie się dodatkowych dolegliwości takich jak objawy przemęczenia wzrokowego, np. podczas prowadzenia auta czy pracy przy komputerze, uporczywe bóle głowy czy też przewlekłe zapalanie spojówek.

– Panie Doktorze, a co może być przyczyną tej choroby?Niezborności nie określałbym mianem choroby, a raczej stanem niewspółmier-

ności w układzie optycznym oka. Może ona oczywiście być następstwem różnych chorób oczu, głównie rogówki i soczew-ki. W tym przypadku astygmatyzm może ujawnić się w każdym wieku. Natomiast u większości pacjentów wada ujawnia się i rozwija już we wczesnym dzieciństwie. W tym przypadku konkretne przyczyny powstania astygmatyzmu nie są dokład-nie znane. Przypuszcza się, że istotną rolę

odgrywa tu obciążenie rodzinne, a wada może być dziedziczona.

– Jak rozpoznać astygmatyzm?Astygmatyzm powoduje niewyraźne wi-dzenie, może ono jednak wynikać także z wielu innych schorzeń oczu. Dlatego w sytuacji pogorszenia ostrości wzroku najrozsądniej jest niezwłocznie udać się do lekarza okulisty. Specjalista po wykonaniu badań postawi diagnozę oraz zaproponuje odpowiednie leczenie. Zalecane jest nawet w sytuacji braku dolegliwości, raz na dwa lata poddawać się okresowemu badaniu okulistycznemu. Zwykle badania takie są realizowane w ramach badań okresowych z zakresu medycyny pracy. Dlatego osoby im niepodlegające nie powinny zapominać o badaniach przesiewowych narządu wzroku wykonywanych w celu wczesnego wykrycia chorób oczu.

– Doktorze, a jak się leczy astygmatyzm?W sytuacji występowania astygmatyzmu istotna jest jego odpowiednia korekcja . Polega ona na zastosowaniu środka optycznego pozwalającego na ponowne stworzenie jednego ogniska skupianych promieni na siatkówce i co za tym idzie umożliwiają-cego prawidłowe widzenie. Niezborność w zależności od jej stopnia zaawansowania, współistnienia innych schorzeń oczu a także oczekiwań pacjenta może być korygowana za pomocą różnych sposobów. Do metod zachowawczych należy zastosowanie okularów ze szkłami cylindrycznymi oraz

torycznych soczewek kontaktowych, za-równo miękkich, jak i twardych. Metody zabiegowe to chirurgia laserowa rogówki i chirurgia refrakcyjna wewnątrzgałkowa. W przypadku tej ostatniej, w zależności od przezierności naturalnej soczewki pacjenta, stosuje się wszczepienie fakijnej soczewki torycznej z fiksacją tęczówkową lub usunięcie zaćmy z zastosowaniem torycznej soczewki tylnokomorowej. Chciałbym tu zaznaczyć,

jak bardzo istotna jest właśnie korekcja astyg-matyzmu przy zabiegu usunięcia zaćmy. Kiedy u pacjenta ze względu na zmętnienie soczewki musimy ja usunąć, wtedy warto w czasie jednego zabiegu dokonać korekcji astygmatyzmu. Bardzo często pozwala to pacjentowi pozbyć się korekcji okularowej i odzyskać bardzo dobrą ostrość widzenia. Jeśli u pacjenta z zaćmą i astygmatyzmem wybierzemy zwykłą soczewkę, wtedy po operacji i tak niezbędna będzie korekcja wzroku szkłami cylindrycznymi.

– Zatem jaka sztuczna soczewka jest najlepsza w operacyjnym leczeniu astygmatyzmu?Obecnie na rynku pojawia się coraz więcej soczewek wewnątrzgałkowych, również torycznych do korekcji astygmatyzmu. Osobiście jestem zwolennikiem stosowania sprawdzonych soczewek renomowanych producentów, których jakość i bezpieczeń-stwo zastosowania zostały potwierdzone obserwacjami na całym świecie. W chwili obecnej w Centrum Medycznym MML do korekcji astygmatyzmu, w sytuacji współ-występowania zaćmy stosowane są soczewki amerykańskiej firmy Alcon. Są to soczewki asferyczne, z filtrem światła niebieskiego. Dzięki zastosowaniu soczewki AcrySof IQ Toric pacjent z niezbornością może po operacji zaćmy uniknąć konieczności używania szkieł cylindrycznych do dali. Natomiast po wszcze-pieniu soczewki torycznej wieloogniskowej Acrysof IQ ReSTOR Toric pacjent nie będzie potrzebował korekcji także do bliży, dzięki czemu będzie mógł całkowicie uwolnić się od stosowania okularów po zabiegu. Bardzo istotny jest wybór odpowiedniej soczewki pod indywidualne potrzeby pacjenta.

Rozmawiała K. Mazurkiewicz

Astygmatyzm powoduje niewyraźne widzenie, może ono jednak wynikać także z wielu innych schorzeń oczu. Dlatego w sytuacji pogorszenia ostrości wzroku najrozsądniej jest niezwłocznie udać się do lekarza okulisty.

10 | ŻYJ ZDROWO | 2/2014

OKULiSTyKa

Page 11: Żyjmy zdrowo nr 2/2014

Życzę Ci dużo zdrowia… i pieniędzy na leczenie

Zdrowie jest najważniejsze. Nie od dziś wiadomo jednak, że w Polsce… lepiej nie chorować. Leczenie w państwowych placówkach oznacza długie kolejki czekających na świadczenie medyczne, dlatego nic dziwnego, że coraz więcej osób decyduje się na leczenie prywatne. I tu pojawia się pytanie: skąd na to wszystko wziąć pieniądze?

może być tylko składka ubezpieczenia (maksymalnie 1% miesięcznie),

� Medical Finance Group SA nie pobiera dodatkowych opłat za wcześniejszą spłatę pożyczki a nadpłacone składki ubezpieczenia są zwracane,

� przyznana w ramach pożyczki kwota w całości trafia bezpośrednio na ra-chunek kliniki, która przeznacza ją wyłącznie na wykonanie ustalonego zabiegu.

Na zdrowie!Wiele osób odrzuca możliwość skorzy-stania z pożyczki MediRat z powodu ogólnie negatywnego nastawienia do tego rodzaju finansowania potrzeb lub z obawy przed wpadnięciem w spiralę długów w przypadku problemów ze spła-tą. System MediRaty został stworzony w odpowiedzi na potrzeby i oczekiwania milionów osób, które chcą skorzystać z profesjonalnej opieki zdrowotnej, ale nie mogą sobie pozwolić na samodzielne wyłożenie sporej kwoty w celu opłacenia leczenia czy rehabilitacji – wyjaśnia Ja-kub Czarzasty, Prezes Zarządu Medical Finance Group SA.Medical Finance Group SA specjalizu-je się wyłącznie w finansowaniu usług

i procedur medycznych; nie pożycza pie-niędzy na dowolny cel czy na tzw. dobra doczesne. Skoncentrowanie się na tym aspekcie potrzeb finansowych pozwoli-ło wypracować procedury pożyczkowe, dzięki którym pozyskanie pieniędzy na leczenie jest łatwiejsze niż w przypadku pożyczki od rodziny czy znajomych lub komercyjnych kredytów bankowych, a proces spłaty – dużo prostszy, wygod-niejszy i bezpieczniejszy – dodaje Jakub Czarzasty. Co ważne, w Medical Finance Group SA., pacjent otrzymuje nie tylko fi-nansowanie leczenia, ale często także do-stęp do bezpłatnych konsultacji i wsparcie w negocjacji kosztów leczenia – to naj-ważniejsza różnica i zarazem olbrzymia zaleta w stosunku do usług finansowania świadczonych przez zwykły bank.

Jakie zabiegi można sfinansować?Fakt, iż liczba prywatnych gabinetów i szpitali, oferujących płatność ratalną za leczenie wciąż wzrasta, daje każdemu z nas naprawdę szeroki wybór świadczeń z niemal każdej dziedziny medycyny. Oto prosty sposób, by być zdrowym, szczęśli-wym i uśmiechniętym, bez troski o pie-niądze na leczenie.

T o proste: wystarczy znaleźć gabi-net lekarski lub klinikę, oferujące nie tylko leczenie na najwyższym

poziomie, ale i rozwiązania z zakresu fi-nansowania potrzeb medycznych, dzięki którym będziemy mogli bez obaw sko-rzystać z niezbędnych konsultacji, diag-nostyki, zabiegów i operacji. Najlepszym sposobem na pogodzenie pilnych potrzeb medycznych ze stanem portfela jest roz-łożenie płatności na raty.

Finansowanie leczenia aż do 50.000 złotychW całej Polsce już 2.000 placówek me-dycznych współpracuje z Medical Finan-ce Group SA., twórcą systemu MediRaty – obecnie najkorzystniejszego sposobu ratalnego finansowania komercyjnych usług medycznych:

� na dowolne zabiegi, leczenie i rehabi-litacje można otrzymać kwotę w wy-sokości aż do 50.000 złotych,

� pożyczkę może otrzymać każdy, kto osiąga stałe dochody miesięczne po-wyżej 1 tys. zł „na rękę” oraz ma peł-ną zdolność kredytową i nienaganną historię kredytową,

� spłaty dokonuje się w niskooprocen-towanych ratach rozłożonych nawet na okres 5 lat, gdzie jedynym kosztem

Wszystkie usługi, świadczone przez Centrum Medyczne MML, są dostępne w systemie płatności ratalnych MediRaty. Pacjent po telefonicznej weryfikacji (tel.: 22 266 83 70 pon.-pt. 8.00-20.00) zawiera umowę, na podstawie której zostaje opłacona procedura leczenia. Spłata następuje w równych ratach na rachunek MediRat (Medical Finance Group SA).

Jakub Czarzasty, Medical Finance Group SA

2/2014 | ŻYJ ZDROWO | 11

FiNaNSOwaNiE

Page 12: Żyjmy zdrowo nr 2/2014

Diagnostyka:� Tomografi a komputerowa 3D� VNG – diagnostyka zawrotów głowy i zaburzeń równowagi� Badania słuchu� Rynamometria – badanie czynnościowe nosa� Kompleksowe badania screeningowe� Badania okulistyczne

Przychodnia i szpitalLaryngologia

Leczenie chrapania i bezdechuLeczenie zatok

Diagnostyka i leczenie dzieciOkulistyka

Chirurgia twarzowo-szczękowaMML dla sportu

www.mml.com.pl

� Tomografi a komputerowa 3D� VNG – diagnostyka

zawrotów głowy i zaburzeń równowagi

� Rynamometria – badanie czynnościowe nosa

� Badania słuchu� NBI – diagnostyka

wczesnych zmian nowotworowych górnych dróg oddechowych

� Badania okulistyczne

Zespół lekarzy specjalistów zaprasza do Centrum Medycznego MML

Przychodnia i szpitalLaryngologia

Leczenie chrapania i bezdechuLeczenie zatok

Diagnostyka i leczenie dzieciOkulistyka

Chirurgia twarzowo-szczękowaMML dla sportu

Diagnostyka: