ZRAK I VJETAR KAO

EKOLOŠKI ČIMBENICI

Ana Grizelj,Biologija i kemija-nastavnički smjer (3.godina)

EKOLOŠKI ČIMBENICI

su utjecajne i promjenljive fizikalne, kemijske ili

biološke veličine iz okoliša

mogu pozitivno ili negativno djelovati na

životne funkcije, rast, razmnožavanje i

gustoću populacije

Dijele se na:abiotičke i

biotičke

ZRAK

Fizikalne osobine-gustoća,tlak,temperatura,vlažnost

Fizikalne osobine utječu na intezitet i funkcioniranje fizioloških procesa

kod biljaka (difuzija plinova,fotosinteza,transpiracija itd.)

Gustoća zraka opada s visinom,i tlak zraka opada s nadmorskom visinom.

Ako u tlu raste količina vode,onda se smanjuje postotak zraka i

obrnuto

Optimalan omjer zraka i vode u tlu,u dijelu rizosfere za rast biljaka je

50:50 posto

Veća vlažnost tla->smanjenje mase zraka u tlu->povećanje

koncentracije metana,sumporovodika i ugljikova dioksida

ANAEROBNI UVJETI

javljaju se strukturne i funkcionalne promjene -uvrtanje lisne

drške,hipertrofija tkiva,zaustavljanje mitoze i starenje biljke

biljke postaju rezistentne na takva ekološko nepovoljna staništa

razvijanjem adventivnog korijenja

Helofiti-močvarne bijke

širokolisni rogoz palma nipah

barski čempres barska metvica

AEROZAGAĐIVAČI

zrak je obogaćen sa ugljikovim dioksidom,sumporovim

dioksidom,klorovodikom,florovodikom itd

Uzrokuju nekroze i kloroze

povećanje koncentracije zagađivača može uzrokovat brže propadanje biljnih tkiva

Preko noći dolazi do smanjena štetnih plinova u atmosferi i na taj način se može

reducirati opasnost koju oni predstavljaju za biljke

Otporne vrste su akumulatori štetnih tvari,a osjetljive vrste su bioindikatori

Otporne

vrste

bukva bor javor

OSJETLJIVE

VRSTE

Bryum capillare Usnea florida Tortula muralis

KISELA KIŠA

je padalina koja je zagađena sumporovim dioksidom, dušikovim

doksidom, amonijakom i drugim kemijskim spojevima

Normalna pH vrijednost kiše je otprilike 5.5, a pH kisele kiše u

prosjeku iznosi 4 – 4.5

štetno djeluju na biljke na 2 načina:

1. izvana i preko zakiseljenog tla tj.preko korjenova sustava

2. preko lišća-oštećenje kutikule i dr. organa lišća, dovodi do

povećanog isparavanja vode u lišću i do postupnog sušenja i

otpadanja lišća

Biljci je smanjen dovod vode i hranjivih tvari ( Ca, Mg, K) pa joj je

usporen rast

VJETAR

je gibanje zraka paralelno s površinom tla,a određen je smjerom i

brzinom

Izravno djelovanje vjetra očituje se u prenošenju plodova, sjemena,

spora i peludi te u mehaničkim oštećenjima biljaka

Neizravnim djelovanjem mijenja se temperatura zraka i tla, sadržaj

vlage u tlu, povećava se transpiracija biljaka i smanjuje se intenzitet

fotosinteze

Vjetar utječe na rast biljaka,na njihove životne

procese,ramnožavanje i ostalo.

POZITIVAN UTJECAJ VJETRA

Anemofilija - oprašivanje kod biljaka uz pomoć vjetra

- cvjetovi su najčešće sitni i neugledni,nezaklonjeni na

granama,bez mirisa

Anemohorija - rasprostranjivanje sjemenki i plodova s pomoću vjetra

- sjemenke su sitne i lagane

orahbreza vrba

NEGATIVAN UTJECAJ VJETRA

štetni mehanički utjecaj,pritisak na tkiva biljaka,izaziva povrede

biljnih organa i njihovo izumiranje

biljka smanjuje apsorpciju ugljikova dioksida,reducira fotosintezu-

bijke su uglavnom smanjenog rasta

Na planinama ili moru gdje vjetar ima uglavnom stalan pravac drveće

dobiva poseban oblik,oblik zastave-takva stabla su gola i glatka na

strani s koje vjetar puše

Povjetarac povoljno djeluje na biljke -> oko listova se stvara sloj

zraka –različita brzina procesa difuzije plinova iz atmosfere u biljku i

obrnuto

Jak vjetar uzrokuje to da biljka smanjuje apsorpciju ugljikova

dioksida,reducira fotosintezu

na vjetrovitim mjestima bijke su uglavnom smanjenog rasta-zaštita od

vjetra

Drveće se u visokim planinama,u tzv.zoni borbe,razvijaju i rastu pod

utjecajem vjetra te se stvaraju savijena stabla

LITERATURA:

1. Branka M.Stevanović ,Milorad M.Janković – Ekologija biljaka sa osnovama

fiziološke ekologije biljaka

2.Jasmina Ičanović: Ekološki faktori,seminarski rad

3.Emir Čolić: Ekološki faktori,seminarski rad

HVALA NA PAŽNJI!