zorginstellingen april 2013

zorginstellingen

Platform voor managers in ziekenhuizen en ouderenzorg

instellingen

NIEUWS?

WWW.ZORGINSTELLINGEN.NL

38e jaargang nr. 2 april 2013

Thema Schoonmaak & Hygiëne

Verslag Zorgtotaal 2013

Nieuwbouw Bernhoven

Onderzoek ziekenhuiskosten

Verslag Zorgtotaal 2013

Nieuwbouw Bernhoven

Onderzoek ziekenhuiskosten

01 Cover.indd 1 11-04-13 15:35

Waskosten te hoog? Houd de persoonsgebonden was in huis!

U kunt bij de dagelijkse wasverzorging veel geld besparen ten opzichte van uitbestedingaan een commerciële wasserij. Met een individuele efficienty-berekening laten we uzien hoe groot het besparingspotentieel is.

Minder slijtage van het wasgoed Geen verlies en/of zoekraken van wasgoed BTW-voordeel over personele kosten (voor instellingen) Lage Total Cost of Ownership Duurzaam- en maatschappelijk verantwoord ondernemen!

Miele Professional. Een zorg minder.

Voor meer informatie:

www.miele-professional.nl

Telefoon: (0347) 37 88 84

02.indd 2 11-04-13 15:35

2013-April / ZorgInstellingen 3

Inhoud

Online

5 Van de redactie

6Nieuws

9ActueelOnderzoek ziekenhuiskosten

10Energiebesparing

THEMA SCHOONMAAK& HYGIËNE

12Cleaning bij De Hoogstraat

16De zorgmarkt op zijn kop

20Hostmanship bij AxionContinu

23Column Frederiek Morees

25 Nieuw: Spotlight

26Verslag Zorgtotaal 2013

28 Symposium Zorg voor Waskracht

33Tips voor hospitality

34Nieuwbouw Bernhoven

37Nieuw: Lekker Betrokken!

38Domotica in zorgcentrum Vlietwijk

41Voorbeschouwing Facto Congres

42 Markt & Product

44Servicewijzer

46Agenda en Advertentie-index

26

34

16

> ZorgInstellingen is sinds enige tijd ook op Twitter te volgen. Ga naar www.twitter.com/zorginstelling en wordt volger. Zo blijft u dagelijks op de hoogte van het laatste nieuws uit de zorgsector. Niet alleen interessant voor uzelf, maar u heeft ook de mogelijk-heid om uw eigen volgers snel op de hoogte te stellen van het nieuws door te retweeten.<

> Wat is er te doen? Voor welke cursus kan ik me inschrijven. Welk congres is interessant om bij te blijven in mijn vakgebied? En naar welke beurs moeten mijn medewerkers beslist toe? De website van uw eigen vakblad houdt evenementen en andere belangrijke agenda-onderwerpen nauwgezet in de gaten. Ga voor het complete overzicht naar de website. lees verder < www.zorginstellingen.nl/evenementen

> Eens per twee weken verschijnt ZorgInstellingen in de vorm van een digitale nieuwsbrief. Iedereen die geïnteresseerd is in het laatste nieuws uit de zorgsector kan zich abonneren op deze gratis nieuwsbrief. Ook bevat de nieuwsbrief informatie over de nieuwste producten en diensten. Abonneren? lees verder < www.zorginstellingen.nl

> Meld u nu aan voor het Nationaal Congres Gastvrijheidszorg met Sterren 2013 in Cinemec te Ede! Kijk op www.zorgmet-sterren.nl voor details. Zorgorganisaties kunnen zich helaas niet meer aanmelden voor de audits van 2013. De inschrijving voor de audits voor 2014 is al wel geopend. Deelname bestaat uit een audit via online vragenlijsten, bestemd voor het management en cliënten- en patiëntenraden. Daarna wordt u bezocht door twee auditeurs en ontvangt u een uitvoerige rapportage met een verbeteranalyse.

03 inhoud.indd 3 11-04-13 15:36

Samen zorgen voor een betere performance

• adviesrapportages• schoonmaaksystemen

en -producten• verbruiksmaterialen• machines• technische service• opleiding en begeleiding• calculatiesoftware

03 inhoud.indd 4 11-04-13 15:36


redactioneel

ColofonZORGINSTELLINGEN IS EEN UITGAVE VAN VAKMEDIANETGroot, Groter, Grootst

Omzet: meer dan 1 miljard euro per jaar. Aantal personeelsleden: 15.000. Aantal operatiekamers: 40. Aantal artsen in opleiding: 5000. Aantal patiënten per jaar: 500.000. Deze cijfers zijn van toepassing op het Amsterdamse megaziekenhuis in wording, een ziekenhuis dat zal ontstaan als de voorgenomen alliantie van de twee academische ziekenhuizen AMC en VUmc inderdaad doorgaat. In diverse media is in de afgelopen periode het voornemen tot samengaan becommentarieerd. De genoemde voordelen zijn bekend: betere patiëntenzorg (medische specialisatie neemt nog verder toe) en meer efficiency ten aanzien van de inzet van mensen en middelen (dure medische apparatuur kan intensiever worden gebruikt, de bezettingsgraad van OK’s kan omhoog, enzovoort). Er zijn echter ook nadelen. Zo blijkt uit onderzoek van de TU Delft dat Nederlandse ziekenhuizen – vergeleken met andere Europese ziekenhuizen – al ver boven de ideale schaalgrootte zitten, dit vanuit bedrijfseconomisch oogpunt. Een megaziekenhuis, zoals nu op de tekentafel ligt, zou in dat perspectief flink uit de toon vallen. Een ander punt betreft de plannen om de huidige twee locaties samen te voegen op een locatie. Daar zal de nodige nieuwbouw aan te pas moeten komen, anders past het natuurlijk nooit. Ik zie het al voor me: stap je – nadat je vijftien minuten in de rij hebt gestaan om de overvolle parkeergarage in te kunnen rijden – eindelijk het gebouw binnen, heb je een uitvoerige instructie van de baliemedewerker inclusief een plattegrond nodig om op de gewenste afdeling aan te komen. Nog twee andere kanttekeningen: ten eerste de menselijke maat. Als je in een dergelijk groot ziekenhuis belandt, is er dan nog ruimte voor het menselijke gevoel? Dat is iets waar mensen met zorgen over de medische situatie van henzelf of van hun dierbaren toch ernstig behoefte aan hebben.Ten tweede de eventuele nieuwbouw. Als schaalvergroting leidt tot ambitieuze bouw is in het verleden – zeker in andere sectoren – aan-

getoond dat dat qua kosten verkeerd kan uitpakken. Hoe weet je bijvoorbeeld over hoeveel bedden je over vijf jaar dient te beschikken, als de gemiddelde ligduur terugloopt? Investeren in bouw en later te maken krijgen met leegstand in vierkante meters, daar is niemand bij gebaat.

CommentaarHOOfDREDACTEURGerard Dessing, [email protected]

EINDREDACTEURDennis van Asselt

REDACTIERAADChiel Bos, Noor van den Bergh en Rob van den Bergh

MEDEwERKERS AAN DIT NUMMERMartine Atzema, Phyllis den Brok, Aline de Bruin, Ronald Bruins, Peter Drooger, Nicky Fleuren, Frederiek Morees, Jeroen Mulder, Bonneke Weber

COVERfOTOGOM Zorgsupport

ART D IRECTION & V ORMGEVINGCross Media Solutions - Ten Brink

UITGEVERFrederique Zeemans, [email protected]

MARKETINGLeendert van Wezel

ACCOUNTMANAGERJeroen Baar, [email protected]

AbONNEMENTENADMINISTRATIE & T RAffICJolanda van Selm, [email protected]

ADRESVakmedianetPostbus 4482400 AK Alphen aan den RijnTel: [email protected]

AbONNEMENTENZorgInstellingen verschijnt acht keer per jaar. Jaarabonne-ment Nederland € 115,00 (excl. bTw), belgië € 122,50 buitenland overig € 150,00. Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor vervaldatum schriftelijk is opgezegd. Los nummer € 17,50 (excl. bTw).

bANKRELATIE ING bank 65.23.73.763

DRUKVan der Wiel & Rosmalen Drukkers, Arnhem

DOELGROEpAlgemeen & financieel management, facilitair management, hoofden inkoop & voeding, ICT-management & hoofden administratie.

COpyRIGHTAlle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotoko-pieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.Copyright: ©2012

DISCLAIMER:Alle in ZorgInstellingen opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd.Vakmedianet en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik van de opgenomen informatie.

VAKMEDIANET IS AANGESLOTEN bIJ H ET Op LAGE I NSTITUUT (HOI)

GERARD D ESSING

hoofdredacteur

05 redactie + colofon.indd 5 11-04-13 15:37

nieuws

2013-April / ZorgInstellingen6

Genomineerden Gastvrijheidszorg Awards snel bekendDe genomineerde ziekenhuizen, zorgcentra en GGZ-instellingen voor de Gastvrijheidszorg Awards zijn

binnen enkele weken bekend. Binnenkort komt de jury bijeen om te bepalen wie genomineerd worden

voor de Gastvrijheidszorg Awards 2013. In die jury zitten onder andere vertegenwoordigers van de

winnaars van vorig jaar. Zorgcentrum Padua uit Tilburg won in 2012 de award in de categorie Verpleging

& Verzorging en het Rotterdamse Sint Fransiscus Gasthuis wist in de categorie Ziekenhuizen de prijs

binnen te slepen. Emergis uit het Zeeuwse Kloetinge legde beslag op de eerste award in de categorie

GGZ. Medio april worden de genomineerden ingelicht dat ze bij de top tien of top vijf zitten in hun eigen

categorie. De winnaars worden bekend gemaakt tijdens het congres Gastvrijheidszorg met Sterren, dat

plaatsvindt op donderdag 6 juni.

Kijk op www.zorgmetsterren.nl voor meer informatie en aanmelding. Op de foto: het team van Emergis Kloetinge na de winst in 2012.

Uitkomsten benchmark Facilitaire Kerngetallen Ziekenhuizen bekendVan de totale ziekenhuiskosten in 2011 was bijna 11 procent facilitair van aard. De faciliteiten huisves-

ting & terreinen en voeding en schoonmaak zijn verantwoordelijk voor gemiddeld 73 procent van de

totale facilitaire kosten. Dit blijkt uit de nieuwste benchmark Facilitaire Kengetallen Ziekenhuizen. De

benchmark toont over het boekjaar 2011 facilitaire kosten van €2 9,55 per patiënteenheid. Dit is

vergelijkbaar met 2010. De eerder ingezette kostenreductie, zichtbaar in de boekjaren 2009 en 2010, lijkt

hiermee dan ook niet door te zetten. In de totale facilitaire kosten zijn de materiële kosten verantwoor-

delijk voor de grootste post met € 17,68 per patiënteenheid. De gegenereerde opbrengsten door de

facilitaire organisaties zijn beperkt (€ 2,90 per patiënteenheid). Ook ten opzichte van de totale zieken-

huiskosten is een vergelijkbaar beeld met eerdere jaren zichtbaar. Daar waar de totale kosten van het

ziekenhuis stijgen, stijgen de facilitaire kosten evenredig mee.

Lees meer over de benchmark op pagina 8 van deze uitgave.

Zorgmedewerkers tegen zorg op afstandDrie op de vier zorgmedewerkers vindt zorg op afstand met beeldschermen niet ideaal. Dat blijkt uit een

online poll die het Tijdschrift voor Verzorgenden hield. De vraag van de poll was: 'Wat vind jij van zorg

op afstand met beeldschermen?’ ‘Goed! Het geeft de cliënt een fijner gevoel dat de zorg dag en nacht

bereikbaar is’, antwoordt een op de vijf stemmers (20 procent). 5 procent vindt Zorg op Afstand ‘goed,

want het scheelt tijd nu ik niet iedereen persoonlijk hoef op te zoeken.’ Maar liefst 75 procent van de

stemmers is echter niet blij met het systeem. Zo vindt 28 procent de beeldschermen ‘stom, weer een

manier van zorgmanagers om kosten te besparen, wat ten koste gaat van persoonlijke zorg.’ 26 procent

vindt dat de beeldschermen ten koste gaan van het werkplezier: ‘Het geeft meer werkplezier om

persoonlijk contact te hebben met de cliënt.’ Een ander deel van de stemmers (21 procent) antwoordt:

‘Niet prettig: de cliënt heeft liever persoonlijk contact dan via een beeldscherm.’

Nieuw ziekenhuis Bernhoven flexibel en groen ontworpen

Het nieuwe ziekenhuis Bernhoven in het Brabantse Uden is begin april in gebruik genomen. Het

ontwerp van het ziekenhuis is van de Jong Gortemaker Algra. Architecten Henk de Jong en Rien

Trouborst hebben gewerkt vanuit het vastgoedprincipe, waarbij verschillende gebouwtypes met eigen

specifieke functies onderling zijn verbonden. Zo is er een zogeheten ‘hot floor’ met de operatieka-

mers en de intensive care en een hotelgebouw voor onder meer de algemene verpleging. Het

nieuwe onderkomen bestaat uit vier losse gebouwen. De meeste panden van het ziekenhuis zijn

geschikt zijn voor een andere functie. Het hotelgebouw kan bijvoorbeeld daadwerkelijk een hotel

worden, als mocht blijken dat de ligduur van patiënten de komende jaren nog verder afneemt en de

algemene verpleging geen eigen gebouw meer nodig heeft. Het thema van het nieuwe ziekenhuis is

‘Bernhoven in het groen’. Het binnenterrein is ontworpen als een groene binnenwereld. Zo wordt

het polikliniekgebouw straks helemaal begroeid met klimplanten. Ook in het interieur komen overal

groene elementen terug. In de polikliniek hangen grote foto’s van natuurtaferelen uit de omgeving,

er ligt hout op de vloer en er groeit straks zelfs een levende plantenwand in de hal.

Kijk voor een uitgebreide impressie van het nieuwe Bernhoven op pagina 34 van dit blad.

06-07 nieuws.indd 6 11-04-13 15:38

www.zorginstellingen.nl nieuws

Personeel in de zorg is baanvastVan de mensen die in de publieke sector werken, zijn de

werkers in de zorgen welzijnssector het meest baanvast. Een

op de vier medewerkers

geeft aan nooit of

slechts één keer van

baan te zijn gewisseld.

Dat blijkt uit onderzoek

van adviesbureau

Driessen HRM en TNS

Nipo. Het onderzoek is

gehouden onder

werkenden in de

publieke sector. Doel is om na te gaan hoe het mobiliteitsproces

in de publieke sector er op dit moment voor staat. Mobiliteit is

niet erg in trek in de sector zorg en welzijn. Meer dan 35

procent kan zich zelfs helemaal geen voorstelling maken van

wat mobiliteit is. Volgens de onderzoekers zijn zorgmedewer-

kers erg trouw en betrokken bij hun organisatie. Als ze

besluiten weg te gaan, wil de werkende dat de opgedane

kennis behouden blijft in de organisatie en geeft hij of zij deze

goed door aan de opvolger.

Ruime 7 voor vakbeurs ZorgtotaalZowel bezoekers als

exposanten beoordeel-

den de vakbeurs

Zorgtotaal als goed.

Bezoekers gaven een 7,2

en exposanten een 7.

Van alle activiteiten op

de beurs waren

achtereenvolgens het

Skillslab, het inhoudelijke

programma van

workshops en lezingen

en het Beste Menu van

de Zorg het meest in

trek. De vakbeurs vond

gelijktijdig met Zorg & ICT plaats van 13 tot en met 15 maart in de

Jaarbeurs in Utrecht. In totaal hebben 21.281 professionals deze

editie van Zorgtotaal bezocht. 42 procent heeft één of meer

activiteiten bezocht of aan workshops deelgenomen. Hiervan heeft

een vijfde (21) de activiteiten van het Skillslab bekeken, 12 procent

heeft één of meer sessies van het inhoudelijk programma gevolgd

en de cook-off van het Beste Menu van de Zorg trok 10 procent

van de bezoekers. De top 5 bezoekers bestond uit professionals in

verpleging- en verzorgingstehuizen, ziekenhuizen, thuiszorg/

welzijn/ouderenzorg, gehandicaptenzorg en overheid. Op de

hoogte blijven van nieuwe ontwikkelingen rondom producten en

diensten werd als belangrijkste reden aangegeven om naar de

beurs te komen (75 procent). Dat blijkt uit onderzoek van VNU

Exhibitions.

Voor een verslag van Zorgtotaal 2013, kijk op pagina 26.

P-touch D200VP beletteringsysteem: Beleef meer plezier aan het ordenen van uw werkomgeving. Creëer snel en eenvoudig kleurrijke en slijtvaste labels voor verschillende items zoals ordners, archiefdozen, bewegwijzering en naamplaatjes. www.brother.nl

Eenvoudig professionele labels maken

bro ptd200vp 105x297 1112.indd 1 22-11-12 10:53

06-07 nieuws.indd 7 11-04-13 15:38

8 2013-April / ZorgInstellingen

Ziekenhuizen worden geconfronteerd met flinke veranderingen en ontwikke-lingen, zoals onder meer een verande-rende vraag, een groeiend bewustzijn bij de patiënt, zorgverzekeraars die meer invloed uitoefenen, krappere budgetten en meer marktwerking en concurrentie. Om deze ontwikkelingen het hoofd te kunnen bieden, is het creëren van onderscheidende zorgen dienstverle-ningsconcepten van groot belang. Dit vraagt om heldere keuzes in de positionering en strategie van de

instelling. Het Facilitair Bedrijf kan hierin van grote toegevoegde waarde zijn, met denken vanuit toegevoegde waarde in het totaalconcept, het maken van gerichte keuzes in kwaliteit en kosten en het hanteren van een bedrijfskundige benadering. De facility manager moet daarom antwoord kunnen geven op de volgende vragen: waar wil ik op herkend en gewaar-deerd worden, waar geef ik mijn geld aan uit en waarom?Om facility managers in de zorg bij deze uitdagingen te ondersteunen,

voert Hospitality Consultants jaarlijks de benchmark Facilitaire Kengetallen Ziekenhuizen uit. Deze benchmark beoordeelt de facilitaire presentaties objectief en bedrijfsmatig en maakt daarbij een vergelijking met de markt.

Waar geef ik mijn geld aan uit en waarom?Van de totale ziekenhuiskosten in 2011 was bijna 11 procent facilitair van aard. De faciliteiten huis-vesting & terreinen, voeding en schoonmaak zijn verantwoordelijk voor gemiddeld 73 procent van de totale facilitaire kosten. Dit zijn enkele uitkomsten van de nieuwste benchmark Facilitaire Kerngetal-len Ziekenhuizen.

Tekst Martine Atzema en Nicky Fleuren

ZiekenhuiskostenONDERZOEK

08-09 benchmark ziekenhuizen.indd 8 11-04-13 15:39

92013-April / ZorgInstellingen

Op basis van de benchmark kan FM de eigen bedrijfsvoering optimaliseren, verantwoording afleggen en leren van andere deelnemers.

Grootste postDe benchmark toont over het boekjaar 2011 facilitaire kosten van € 29,55 per patiënteenheid. Dit is vergelijkbaar met 2010. De eerder ingezette kostenreduc-tie, zichtbaar in de boekjaren 2009 en 2010, lijkt hiermee dan ook niet door te zetten. In de totale facilitaire kosten zijn de materiële kosten verantwoorde-lijk voor de grootste post met € 17,68 per patiënteenheid. De gegenereerde opbrengsten door de facilitaire organi-saties zijn beperkt (€ 2,90 per patiënt-eenheid). Ook ten opzichte van de totale ziekenhuiskosten is een vergelijk-baar beeld met eerdere jaren zichtbaar. 10,7 procent van de totale kosten was in boekjaar 2011 facilitair van aard, in 2010 was dit 10,5 procent. Daar waar de totale kosten van het ziekenhuis stijgen, stijgen de facilitaire kosten evenredig mee.Zoals ook eerdere jaren het geval was, vormen de onderdelen huisvesting & terreinen, voeding en schoonmaak het grootste deel van deze totale kosten: deze drie faciliteiten zijn verantwoorde-lijk voor gemiddeld 73 procent van de totale facilitaire kosten. Traditioneel gezien is huisvesting & terreinen verantwoordelijk voor het grootste aandeel in de totale facilitaire kosten, in boekjaar 2011 was dat echter de faciliteit voeding. Dit gegeven ligt in lijn met de tendens dat steeds strakker wordt gestuurd op huisvestingskosten en efficiëntere inrichting van huisves-

ting. Ook is er in toenemende mate aandacht voor (onderscheidende) dienstverleningsconcepten, waar voeding vaak een belangrijk onderdeel van uitmaakt.Opvallend is dat de personeelskosten van het Facilitair Bedrijf een grotere verhoging tonen dan de personeelskos-ten van het gehele ziekenhuis. Het aandeel facilitaire personeelskosten uitgedrukt in de totale personeelskosten neemt toe van 8,2 procent in boekjaar 2010 naar 9,0 procent in boekjaar 2011. De eerder ingezette dalende trend in personeelskosten, voornamelijk beïn-vloed door een hogere uitbestedings-graad, heeft zich niet verder doorgezet. Een belangrijke uitdaging met betrek-king tot personeel ligt in de continuï-teits- en kwaliteitsborging. Een groot aandeel van de facilitair medewerkers (55 procent) is ouder dan 45 jaar. Dit percentage is eveneens toegenomen ten opzichte van boekjaar 2010. De facilitair medewerker lijkt trouw te zijn aan de werkgever. Hiertegenover staat dat er momenteel gewerkt wordt met ervaren teams met weinig differentiatie in leeftijd. Dit brengt weinig kruisbestuiving tussen verschillende generaties met zich mee. Tenslotte levert de personeelssamen-stelling continuïteitsrisico’s op, omdat deze medewerkers binnen afzienbare tijd met pensioen gaan. De kosten in de categorie Facility Management, waarin de kosten voor algemeen management zijn opgeno-men, vertonen de grootste stijging ten opzichte van boekjaar 2010. Deze kosten zijn in boekjaar 2011 namelijk met 26 procent gestegen. Dit kan een

logisch gevolg zijn van de algemene trends in de markt, waarbij steeds meer facilitaire organisaties een professiona-liseringsslag doormaken en gaan werken als regieorganisatie. Door deze ontwikkelingen ontstaat meer aandacht en tijd voor beleids- en kwaliteitsvraag-stukken, contractmanagement en aansturing van (interne) leveranciers. Hiermee liggen hogere kosten voor algemeen management in de lijn der verwachting.

VernieuwdDe ervaring leert dat management-informatie vaak eenzijdig wordt verzameld en beoordeeld. Vaak ligt hierbij de nadruk op de post kosten. Het risico daarvan is dat conclusies worden getrokken zonder het totale

plaatje te overzien. In de markt is zichtbaar dat er steeds meer noodzaak en daarmee behoefte ontstaat om het onderscheidend vermogen inzichtelijk te maken. Het onderscheidend vermo-gen wordt alleen zichtbaar door een integrale benadering. Dit maakt het mogelijk bewuste keuzes en afwegingen te maken, om op deze manier onder-scheidend te worden, te blijven of te zijn. In het kader van deze ontwikke-ling heeft Hospitality Consultants besloten deze integrale benadering van kwaliteit, kosten en klanttevredenheid ook op te nemen in haar vernieuwde benchmark ziekenhuizen.

* Martine Atzema en Nicky Fleuren zijn consultant bij Hospitality Consul-tants in Amersfoort.

<De kosten in de categorie Facility

Management vertonen de grootste stijging>

Highlights benchmark • Facilitaire kosten in ziekenhuizen: € 29,55 per patiënteenheid• Huisvesting & terreinen, voeding en schoonmaak vormen 73 procent van de totale facilitaire kosten• 10,7 procent van totale ziekenhuiskosten is facilitair• Het aandeel facilitaire personeelskosten uitgedrukt in de totale personeelskosten is 9,0 procent • 55 procent van de facilitair medewerkers is ouder dan 45 jaar.

Meer informatie: www.ziekenhuis-benchmark.nl

BenchmarkONDERZOEK

08-09 benchmark ziekenhuizen.indd 9 11-04-13 15:39


Honderd miljoen euro verdienen in de zorg

In tijden van bezuinigingen is het lastig directies te overtuigen om te investeren in energiebesparende maatregelen. Het budget is beperkt en vaak ontbreekt het directies aan kennis en informatie. Ook kan er sprake zijn van een split incentive: de verhuurder wil niet investeren in energiebesparende maatregelen waarvan alleen de huurder profiteert. Kortom, bezwaren genoeg om (nu) niet te investeren in energiebesparing. Daartegenover staan echter veel slimme en creatieve oplossingen: het Duurzame Meerjarenonderhoudsplan

Energiebesparingduurzaamheid

(DMOP), de Wet Milieubeheer en de samenwerking met Energy Service Companies (ESCo’s) bieden moge-lijkheden voor energiebesparing die soms al binnen korte tijd zijn terug-verdiend. De gunstige effecten van de oplossin-gen voor bewoners, patiënten en personeel bieden iedere facilitair manager de juiste argumenten om zijn of haar directie te overtuigen van het nut van energiebesparende maatregelen. In totaal is er in de zorg een potentieel van circa honderd miljoen euro aan energiebesparing.

Als een zorginstelling het reguliere onderhoud en verduurzaming combi-neert, kan het bij het doorvoeren van energiebesparende maatregelen flink op kosten besparen. Een Duurzaam Meerjarenonderhoudsplan geeft een zorginstelling een handvat om een energiebesparende maatregel op het juiste moment en tegen zo laag mogelijke kosten door te voeren. Zo kan een instelling bij de vervanging van kozijnen bijvoorbeeld ook aan beter isolerend glas of aan ventilatie-voorzieningen denken. Een goed voorbeeld van een zorginstel-

Investeren in meer handen aan het bed of in energiebesparing? Ogenschijnlijk een dilemma, maar er zijn tal van energiebesparende maatregelen mogelijk die juist geld opleveren en tegelijk de leef- en werkomgeving verbeteren. Agentschap NL laat zien hoe.

Tekst Bonneke Weber

10-11 energiebesparing in de zorg.indd 10 11-04-13 16:04


installaties beter in. Met het invoeren van de duurzame maatregelen bespa-ren ze gas, elektriciteit, water en afval.

DoelenEen Energy Service Company (ESCo) is een bedrijf dat – door toepassing van verschillende maatre-gelen – een bepaalde energiebesparing voor een gebouweigenaar garandeert. De afspraken hierover worden vastgelegd in een prestatiecontract. Als de gestelde doelen niet gehaald worden, is het risico voor de ESCo. De ESCo financiert de energiebespa-rende maatregelen en verdient de investeringen terug uit het rendement dat de maatregelen in de jaren erna oplevert. Zorginstellingen besteden zaken als schoonmaak en beveiliging al jaren uit. Voor prestatiecontracten op het gebied van bijvoorbeeld klimaatinstallaties zijn facilitair managers huiveriger, omdat die veel directer te maken hebben met het primaire zorgproces. Onnodig. Er zijn tal van geslaagde voorbeelden,

zoals die van ziekenhuizen Nij Smel-linghe in Zuidoost Friesland en Lievensberg in Bergen op Zoom. Het Lievensberg bespaart samen met ESCo-partner Honeywell jaarlijks 137.500 euro aan energiekosten. Honeywell installeerde onder meer een warmtepomp en een warmtekrachtkop-peling die voor het hele ziekenhuis elektriciteit opwekt.

Ook ziekenhuis Nij Smellinghe in Zuidoost-Friesland bespaart met Honeywell zo’n 15 procent op de energiekosten, oftewel 114.000 euro per jaar. De gegarandeerde besparin-gen gelden voor de periode van de verwachte terugverdientijd van 7,5 jaar, eveneens de periode waarin de investeringen door Honeywell zijn afbetaald. Alle besparingen daarna tellen als winst voor de zorginstelling zelf.

*Bonneke Weber is freelance journa-list. Dit artikel is geschreven in opdracht van Agentschap NL.

Vijf keer snel en slim besparen

1. Regel installaties goed inMet de Installatie Performance Scan (IPS) (agentschapnl.nl) kunnen alle installatieonderdelen en onderhoudscontracten worden gecheckt. De online tool geeft direct inzicht in verbetermogelijkheden en kan een zorginstelling al snel tien tot vijftien procent aan energiebesparin-gen opleveren.

2. Maak verlichting energiezuinigVervang bestaande verlichting voor energiezuinige varianten zoals LED. Investering in verlichting is vaak binnen twee à drie jaar terugverdiend.

3. Warmteterugwinning uit douchewaterMaak gebruik van warmteterugwinning (wtw). Door het installeren van douche-wtw’s kunnen zorginstellingen veel energie besparen.

4. Betere isolatie van leidingenVeel zorginstellingen maken gebruik van de verkeerde isolatie, zoals dampdichte isolatie bij warmwaterleidingen. Zo gaat onnodig veel warmte verloren.

5. Betere isolatie van dak, vloer en/of glasoppervlakDit levert niet alleen een lagere energierekening op, maar ook een beter binnenklimaat. De besparing loopt vaak op tot tientallen procenten.

Duurzaam bouwen Agentschap NL ondersteunt beleggers, projectontwikke-laars, gemeenten, gebouwei-genaren en eindgebruikers bij het duurzaam bouwen, renoveren en beheren van gebouwen. Meer info: www.agentschap-nl.nl/duurzamegebouwen.

ling die met een DMOP op energiege-bruik bespaart, is ’s Heeren Loo in Amersfoort. In hun DMOP zijn voor elk onderhoudselement ook de duur-zame alternatieven opgenomen, waarbij de eventuele extra investeringen zijn afgezet tegen het besparingspotentieel. Door energiebesparing op deze manier aan te pakken, wordt het nog rendabe-ler. Bovendien zorgen de maatregelen voor een prettiger leef- en werkklimaat.

KansenDe Wet milieubeheer verplicht zorginstellingen die jaarlijks meer dan 50.000 kWh aan elektriciteit of 25.000 m3 aardgasequivalenten aan brandstof-fen verbruiken alle energiebesparende maatregelen uit te voeren die binnen vijf jaar zijn terugverdiend. Dat biedt kansen. Er zijn – naast deze wet – veel instrumenten ontwikkeld die een facilitair manager kunnen helpen met het onderscheiden van potentiële maatregelen, het opstellen van plannen én de financiering ervan. Hiermee kan een facilitair manager zijn management veel directer en doeltreffender aanspreken. Op Kenniscentrum Infomil (infomil.nl) staat een uitgebreide lijst met energie-besparende maatregelen die een terugverdientijd van minder dan vijf jaar hebben. Zorgorganisaties Cordaan, Amsta en HVO Querido uit Amsterdam zijn voorbeelden van instellingen die de komende drie jaar vooral praktische maatregelen nemen die ze binnen vijf jaar terugverdienen. Ze stellen een energiebesparingsplan op, gaan duurzaam inkopen en regelen hun

Energiebesparingduurzaamheid

10-11 energiebesparing in de zorg.indd 11 11-04-13 16:04


Searchwww.zorginstellingen.nl

Geen goede schoonmaak zonder goede leidingDe schoonmaak van De Hoogstraat Revalidatie in Utrecht wordt uitbesteed aan een schoonmaakbe-drijf. Na een roerige start in 2007 loopt de samenwerking al jaren op rolletjes. Dat gaat niet vanzelf, weten hoofd Facilitaire Zaken Ellen Evertzen en projectmanager Chantal Markus van CSU.

Tekst Gerard Dessing

Diverse huiskamers, therapieruimtes en behandelkamers, een polikliniek, een zwembad, een sportzaal, een kliniek met 130 bedden inclusief sanitaire ruimtes, veel gangen en trappen en de benodigde vierkante meters kantoor- en vergaderruimte: het zijn voorbeel-

De HoogstraatTHEMA SCHOONMAAK EN HYGIËNE

Vlnr: Chantal Markus van CSU, Ellen Evertzen van De Hoogstraat Revalidatie en Angelique Mulder-Exel, assistent Voeding & Service.

den van ruimtes in De Hoogstraat in Utrecht die periodiek schoongemaakt moeten worden. Schoonmaakbedrijf CSU doet dat sinds 2007. En naar tevredenheid, vertelt Ellen Evertzen, sinds twaalf jaar hoofd Facilitaire Zaken bij De Hoogstraat.

Inspanningsgericht contractNa een aanbesteding, begeleid door het NIC (Nederlands Inkoop Cen-trum), kwam het Udense schoon-maakbedrijf, dat in heel het land voor de dagelijkse en specialiststische reiniging bij diverse zorginstellingen

12-14 THEMA de hoogstraat.indd 12 11-04-13 15:41



PlezierVolgens Ellen Evertzen, hoofd Facilitaire Zaken bij De Hoogstraat, is een goede relatie met de schoonmakers heel belangrijk. “We beschouwen hen als eigen medewerkers. Daarbij proberen we een situatie te creëren waarin mensen echt plezier in het werk hebben. Plezier leidt tot meer kwaliteit en tot een hogere bereidheid iets te doen dat niet direct tot de taken behoort.”

voor vijf jaar werd afgesloten, liep oorspronkelijk in 2012 af. Inmiddels is het voor een periode van twee jaar verlengd. Wat belangrijke factoren zijn als de schoonmaak wordt uitbesteed? Een goede relatie met de schoonmakers, zegt Evertzen direct. “Ze zijn heel belangrijk voor ons, we beschouwen hen als eigen medewerkers. Daarbij proberen we een situatie te creëren waarin mensen echt plezier in het werk hebben. Want dat is belangrijk: plezier leidt tot meer kwaliteit en tot een hogere bereidheid iets te doen dat niet direct tot de taken behoort.”

Pro-actiefEen andere belangrijke factor is volgens Evertzen de leiding van het schoonmaakbedrijf. “Als ik eerlijk ben, maakt de naam van het schoonmaak-bedrijf me niet zo heel veel uit.

Immers, als een contract overgaat naar een andere dienstverlener gaan de schoonmakers conform de cao mee. Maar wat wel verandert is de leiding, en die bepaalt of de nieuwe samenwer-king een succes wordt.”Bij De Hoogstraat is de leiding in handen van Chantal Markus. Zij is projectmanager bij CSU en verant-woordelijk voor een aantal grote schoonmaakcontracten in de regio Utrecht. Een klein jaar na de ingangsdatum van het contract werd zij verantwoordelijk voor het goed functioneren van de schoonmaak bij een van de grootste revalidatiecentra van ons land. Zij zorgde ervoor dat na een vrij stroeve opstartperiode de samenwerking begon te lopen. Evertzen: “Chantal was niet bekend met wat er hier speelde, maar ik merkte dat ze zeer betrokken was. En wat me ook opviel: ze stelde in het

Een kliniek met 130 bedden, veel gangen kantoor- en vergaderruimtes: voorbeelden van ruimtes in De Hoogstraat in Utrecht die periodiek schoongemaakt moeten worden.

zorgt, ruim vijf jaar geleden als meest passende partij uit de bus. Het contract dat werd afgesloten was, tamelijk traditioneel. Daar was een duidelijke reden voor, zegt Ellen Evertzen terugkijkend: “Het schoon-maakbedrijf dat tot 2007 bij ons werkzaam was, wilde meer naar resultaatgerichte schoonmaak toe. Dat leverde echter klachten op omdat niemand meer zag wat er nu echt werd gedaan. Ook de vervuiling nam toe en mensen met een rolstoel kregen al snel zwarte handen. We moesten dus terug naar de basis, naar inspanningsgericht schoonmaken met gedetailleerde werkprogramma’s voor de verschil-lende ruimtes.”

DagkrachtHet contract bevatte wel een vernieu-wing: een deel van de werkzaamheden werd ondergebracht bij een zogenaam-de dagkracht. Evertzen: “Een dag-kracht heeft naast een aantal vaste taken ook flexibele taken. Bij calamitei-ten of onvoorziene situaties kan hij zijn focus specifiek daar op richten en ander werk later uitvoeren. Neem zoiets als de sneeuw in januari. De dagkracht kon zich op dat moment echt op het schoonhouden van de entree richten.”De schoonmaakwerkzaamheden in De Hoogstraat worden voornamelijk uitgevoerd in de ochtend, van zes tot half twaalf. De dagkracht is van half negen tot vijf aanwezig terwijl de voorman tot ongeveer half drie in de middag aan het werk is en voorname-lijk het vloeronderhoud verzorgt. In totaal zijn achttien CSU-medewerkers bij De Hoogstraat werkzaam: twaalf in de schoonmaak (inclusief de dag-kracht) en vijf in de spoelkeuken. Daarnaast is een medewerkster in de linnenkamer actief. Het contract dat




begin veel vragen. Dat was goed. Er kwamen al snel diverse verbetervoor-stellen over bijvoorbeeld de aanpassing van frequenties op bepaalde plekken. Voor mij is dat echt de kracht van een goede leiding: kun je je verplaatsen in de klant en ben je in staat pro-actief met verandervoorstellen te komen? Dat is niet iedereen gegeven, het kan zelfs binnen een en hetzelfde bedrijf al verschillen.”Voor het slagen van de samenwerking is daarnaast een heldere communicatie van belang. Daarvoor is bij De Hoogstraat de volgende structuur opgezet: iedere twee weken is er operationeel overleg tussen de manage-mentassistente van de afdeling Facili-taire Zaken (FZ) en de objectleider of rayonmanager. Daarnaast is er een kwartaaloverleg in groter verband (met het hoofd FZ, het assistent-hoofd FZ en van CSU de projectmanager en de salesmanager die nog altijd betrokken is). Eenmaal per jaar is een medewer-ker van het NIC bij dat overleg aanwezig, dit vanwege het contractbe-heer.

VrijheidHoe het ideale schoonmaakcontract eruit zou zien? Volgens Evertzen is dat een contract waarin de schoonmaak van een aantal basiselementen zoals vloeren en sanitair vastligt. Allerlei andere zaken op bijvoorbeeld patiën-tenkamers zijn dan vrij invulbaar. “In zo’n contract kan een schoonmaker die een stoffige vensterbank ziet daar meteen actie op ondernemen, en iets anders, bijvoorbeeld een stoflaagje op een hoge kast, laten rusten tot morgen of overmorgen. Hij of zij heeft dus meer vrijheid om taken in te vullen.”Een andere ideaal is voor Evertzen het terugdringen van het aantal mensen aan het bed. “Je hebt nu een voedings-

assistent, een afdelingsassistent en een schoonmaakmedewerker. Die voeren soortgelijke taken uit. Het zou mooi zijn als je dat meer kunt combineren, zodat één persoon, bijvoorbeeld een servicemedewerker, op een gang verantwoordelijk is voor alles. Daarmee voorkom je dat drie verschillende personen aan het bed komen.”Ook Chantal Markus ziet mogelijkhe-den om werkzaamheden meer te combineren. “Op een andere zorgloca-tie maken onze medewerkers ook bedden op. Stukje voor stukje kun je dergelijke zaken toevoegen aan je dienstverlening.”

Open communicatieWat Evertzen van een schoonmaakbe-drijf verwacht? “Natuurlijk moet het allemaal financieel passen, maar ik vind een open communicatie en proactief handelen zeer belangrijk.”Markus van CSU onderschrijft dit: “Ik zeg altijd open en eerlijk als we iets

niet gedaan hebben. Daar is negen van de tien keer begrip voor, want er is altijd een reden voor. In de praktijk merk ik dat dat vaak goed valt bij klanten. Ook ik verwacht van een opdrachtgever open en eerlijke communicatie. Daarnaast stel ik een stuk betrokkenheid op prijs. Schoon-maak is hier geen sluitpost en staat niet onderaan de streep. Binnenkort gaan we ter gelegenheid van de vijfjarige samenwerking als team samen met de afdeling facilitaire zaken uit eten, dat heb ik nog nergens meegemaakt.”

Kerngegevens

• Organisatie:De Hoogstraat• Revalidatie• Plaats:Utrecht• BVO:18.000 m2• Medewerkers:ca 700 (ca 500 fte)• Website: www.dehoogstraat.nl

Design en functionaliteit voor een betere hygiëne

Hygiëneoplossingen die het verschil maken

Wanneer hygiëne belangrijk isTork systemen bevorderen de hygiëne. Onze dispensers geven iedere keer één tissue of één dosis. Dit voorkomt kostbare overconsumptie. Als u het Tork logo op een verpakking ziet, kunt u erop vertrouwen dat het product in de verpakking met zorg voor u en het milieu is gemaakt.

Voor meer informatie over handhygiëne, facial tissue, toiletpapier of onderzoekstafelrollen, kijk op www.tork.nl.


Design en functionaliteit voor een betere hygiëne

Hygiëneoplossingen die het verschil maken

Wanneer hygiëne belangrijk isTork systemen bevorderen de hygiëne. Onze dispensers geven iedere keer één tissue of één dosis. Dit voorkomt kostbare overconsumptie. Als u het Tork logo op een verpakking ziet, kunt u erop vertrouwen dat het product in de verpakking met zorg voor u en het milieu is gemaakt.

Voor meer informatie over handhygiëne, facial tissue, toiletpapier of onderzoekstafelrollen, kijk op www.tork.nl.




Zorgmarkt op zijn kop

Op het moment dat we commercieel directeur Margot van Leijen van Hago Zorg spreken, raast er een golf aan aanbestedingen van ziekenhuizen over het land; dertig tot veertig in slechts enkele maanden. Hago Zorg heeft net die van het Universitair Medisch

Hago ZorgTHEMA SCHOONMAAK EN HYGIËNE

Terwijl het sappelen is in de kantoormarkt, wordt in de zorgmarkt volop geïnvesteerd in infectiepre-ventie en het creëren van een positieve patiëntervaring. Hago Zorg spint er garen bij, maar heeft tege-lijkertijd last van overheidsingrijpen op de zorgmarkt. “De dynamiek is enorm”, aldus commercieel directeur Margot van Leijen.

Tekst Ronald Bruins

Centrum St Radboud in Nijmegen in de wacht gesleept en dat smaakt naar meer. Onder andere aanbestedingen bij het LUMC, het VU Medisch Centrum en de Erasmus Universiteit Rotterdam staan op de rol.Het zijn dan ook toptijden voor Van

Leijen die er de boekwerken voor moet maken die horen bij dergelijke aanbe-stedingen. “Dat vind ik overigens leuk werk, want tegenwoordig – en zeker in de ziekenhuismarkt – gaat het niet om de laagste prijs. Vaak zetten de ziekenhuizen het budget vast en kopen

16-18 THEMA zorgmarkt op zijn kop.indd 16 11-04-13 15:42


ThuisMargot van Leijen, commercieel directeur van Hago Zorg, heeft begrip voor de gekozen weg om de zorgkosten in de hand te houden. “Daarbij komt dat ouderen zelf ook liever langer in de thuissituatie blijven. Dat blijkt uit onderzoek.”

mee dat de prestatienorm van vier-kante meters niet zo hoog kon zijn. Immers, cliënten zijn gewoon in hun kamer aanwezig. Je kunt niet even door hun kamer heen. Dat soort zaken scoren dan bij dergelijke aanbestedin-gen.” Schoonmaken in de zorg is een duidelijk specialisme, beschouwt Van Leijen. “Dat specialisme wordt door schoonmaakbedrijven die willen toetreden tot die markt nogal eens onderschat. Hago Zorg is een van de belangrijkste spelers op de markt, maar we komen lokaal ook schoonmaakbe-drijven zonder kennis van zaken tegen. Zij worden in een enkel geval gekozen vanwege hun lokale of regionale band, maar het ontbreekt hen aan expertise. Dat is voor een ziekenhuis levensge-vaarlijk.”

BelevingSchoonmaak is niet, zoals er in de kantoorsituatie soms tegenaan wordt gekeken, een noodzakelijk kwaad waar een opdrachtgever prima op denkt te kunnen bezuinigen. Nee, het is een absolute voorwaarde, vindt Van Leijen: “Beleving en infectiepreventie spelen een heel grote rol. Aan de hand van de

eisen van de Werkgroep Infectiepre-ventie stellen we werkprogramma’s op, waarbij we bij cleanrooms en operatie-kamers de hoogst mogelijke standaard van schoonmaak hanteren.”Handelingsgericht schoonmaken is wat hier geldt. “Er staat precies beschreven wat er hoe vaak moet gebeuren. In andere ruimtes moet de technische kwaliteit ook minimaal een zeven scoren, maar kunnen er keuzes door een schoonmaker worden gemaakt. In de algemene centrale hal, de kantoor-ruimtes en de gangen moet het er in elk geval spic en span uitzien. Daar is beleving het belangrijkste aspect. In patiëntgebonden ruimtes zijn techni-sche kwaliteit en beleving in even-wicht.”

HeftigVan Leijen schat in dat 70 procent van de schoonmaak in ziekenhuizen is uitbesteed, tegen 60 procent in de verpleging, verzorging en thuiszorg. Die laatste markt is heftig in beweging, vooral door overheidsingrijpen. “Bedoe-ling is de oudere zo lang mogelijk thuis te laten wonen en kosten te reduceren. Het is een bezuinigingsslag. Gemeenten krijgen de regie over de zorg in de thuissituatie en weten niet wat hen overkomt, net als bij de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteu-ning (WMO). Als deze bezuinigingsslag is doorgevoerd, krijg je aan de ene kant alle vormen van thuiszorg, dan een gat en dan heel complexe zorg die intramu-raal in een verpleeghuis moet worden uitgevoerd. Het verzorgingshuis loopt op termijn leeg. De financiering van de zorg voor ouderen is geregeld in de AWBZ en vertaald naar zogeheten zorgzwaartepakketten (ZZP). De regie van de zorg van ZZP 1 tot en met 4 gaat naar de gemeente en komt onder de WMO te hangen.”

Cijfers Zorgcluster Hago: Hago Zorg, Assist en EMC.

Hago Zorg: 3000 medewer-kers (88,4 procent vrouw, 11,6 procent man)

Omzet: 80 miljoen euro

Het bedrijf bedient 400.000 medewerkers van opdracht-gevers.

ze in aan de hand van best value procurement. Wat krijg ik aan toege-voegde waarde? Laat maar horen wat je voor dat geld kunt betekenen. Dat gaat bijvoorbeeld over een uitbraak van de bacterie MRSA. Hoe zouden wij dat als schoonmaakdienstverlener aanpakken? In dergelijk gevallen komt je ervaring beter uit de verf dan bij aanbestedingen waar prijs voorop staat.”Van Leijen geeft een voorbeeld. “We stelden bij een kliniek voor verslavings-zorg voor om met gesloten werkkarren te werken en we hielden er rekening



Hago ZorgTHEMA SCHOONMAAK EN HYGIËNE

ResultaatBij een aantal ziekenhuizen is Hago Zorg waar het kan gestart met resultaatgericht schoonmaken. In bijvoor-beeld operatiekamers is technische schoonmaakkwa-liteit van groot belang. Daar worden gedetailleerde werkprogramma’s nauwge-zet opgevolgd door schoon-makers en wordt dus handelingsgericht schoon-gemaakt. Maar minder intensief gebruikte ruimten, zoals zusterposten, kunnen wellicht best drie in plaats van vijf keer per week worden schoongemaakt. Van Leijen: “We hebben de zorgmanager mede-eige-naar gemaakt. Zij geven aan wat een zeven en wat een negen aan schoonmaak moet zijn. Die cijfers zijn geladen in ons calculatie-programma en verwerkt in menukaarten voor onze schoonmakers. Op basis daarvan kan een schoonma-ker aan de hand van de vastgestelde prioriteiten van de klant ook keuzes maken en kan er efficiënter worden schoongemaakt."

Margot van Leijen, commercieel directeur Hago Zorg: “Als deze bezuinigingsslag is doorge-voerd, krijg je aan de ene kant alle vormen van thuiszorg, dan een gat en dan heel complexe zorg die intramuraal in een verpleeghuis moet worden uitgevoerd.”

Deze stap is volgens Van Leijen een klap voor VVT’s die veel ouderen met ZZP 1 tot en met 4 onder dak hebben. “Die zorg komt voor hen te vervallen en ze moeten de opbrengsten daarvan maar zien op te vangen. Men verwacht een leegloop.” Van Leijen heeft begrip voor de gekozen weg om de zorgkosten in de hand te houden. “Daarbij komt dat ouderen zelf ook liever langer in de thuissituatie blijven. Dat blijkt uit onderzoek.”

ContinuïteitDit betekent echter wel een grote aanpassing, ook voor Hago Zorg. “Wij zijn met onze klanten in gesprek. Hoe kunnen we voor onze mensen ondanks deze ontwikkelingen continuïteit bieden

Meer informatie? Bezoek ons op www.diversey.com of bel 030-247 6911

Als het om gezondheidszorg en veiligheid gaat, is geen detail te klein – en elk oppervlak van belang. Daarom vertrouwen zorginstellingen al meer dan een eeuw op Diversey voor de levering van de door hen benodigde reinigings-, desinfectie- en hygiëneoplossingen. Wij creëren veiligere omgevingen en geven patiënten, personeel en bezoekers het gevoel van vertrouwen.

Wij zijn Diversey en wij leiden de wereld naar een schonere, gezondere toekomst.

Schoon tot in detail

Brand_Awareness_Clean_Healthcare nl-NL.indd 1 02/04/2012 14:55

en onze dienstverlening voortzetten?” Dat blijkt niet in alle gevallen even gemakkelijk, beschouwt de commercieel directeur. “Eén van onze klanten, een VVT-organisatie in het zuiden van het land, had door alle aanbestedingen veel in de WMO-markt verloren. Zij had de schoonmaak volledig in eigen beheer en wilde juist meer WMO-activiteiten gaan doen omdat dat een voorportaal is voor verdere zorg. Als je als oudere nog nooit iets hebt gehad, kom je bij een WMO-indicatie voor het eerst in contact met een zorgorganisatie die hoopt dat je daar later ook andere manieren van zorg betrekt. Heel veel zorgorganisaties zien die WMO dan ook als een voorbode. Daar moet je bij zijn, ook al is de WMO-markt is verliesgevend voor een

groot deel van de zorgorganisaties die het zelf uitvoeren. Ze hebben zo een lijn naar de klant.”De dynamiek van de zorgmarkt is lastig bij te houden en de overheid is daar in belangrijke mate debet aan, constateert Van Leijen tot slot. “Of het me stoort? Nee, dat niet. Het levert uiteindelijk ook wel weer nieuwe kansen op.”


Meer informatie? Bezoek ons op www.diversey.com of bel 030-247 6911

Als het om gezondheidszorg en veiligheid gaat, is geen detail te klein – en elk oppervlak van belang. Daarom vertrouwen zorginstellingen al meer dan een eeuw op Diversey voor de levering van de door hen benodigde reinigings-, desinfectie- en hygiëneoplossingen. Wij creëren veiligere omgevingen en geven patiënten, personeel en bezoekers het gevoel van vertrouwen.

Wij zijn Diversey en wij leiden de wereld naar een schonere, gezondere toekomst.

Schoon tot in detail

Brand_Awareness_Clean_Healthcare nl-NL.indd 1 02/04/2012 14:5516-18 THEMA zorgmarkt op zijn kop.indd 19 11-04-13 15:42



‘Achteruit dweilend de kamer uit’

Hostmanshipthema schoonmaak en hygiëne

Luisteren naar wensen van bewoners en niet weglopen voor problemen zijn twee belangrijke principes van Hostmanship. AxionContinu is samen met schoonmaakdienstverlener Gom ZorgSupport bezig om Hostmanship binnen de organisatie door te voeren.

Tekst Aline de Bruin

20-22 THEMA hostmanship.indd 20 11-04-13 15:43



TevredenDe resultaten van het nieuwe beleid zijn volgens Huub Albreghs, manager Facilitair Bedrijf bij AxionContinu, nu al merkbaar. “Bewoners zijn veel meer tevreden over de schoonmaak. We merken dat de schoonmaak heel belangrijk is voor de algehele tevredenheid. Ik hoor nu overal positieve geluiden, ook bij de schoonmaakmedewerkers.”

AxionContinu is één van de grootste organisaties voor ouderenzorg in de regio Utrecht. Sinds 2009 houdt de zorgorganisatie zich actief bezig met een gastvrijheidsbeleid. De filosofie van de zorgorganisatie sluit aan bij de principes van Hostmanship. Samen met schoonmaakdienstverlener Gom-ZorgSupport is AxionContinu bezig om Hostmanship binnen de hele organisatie door te voeren. “Gastvrij-

heid moet binnen de gehele organisatie voelbaar zijn”, zegt Huub Albreghs, manager Facilitair Bedrijf bij Axion-Continu. “Iedereen moet dezelfde regels hanteren. Dat gaat niet vanzelf: zo’n cultuuromslag kan jaren duren. Het is daarom belangrijk dat je een duidelijke visie hebt van waar je naar toe wilt.”AxionContinu had de sterke behoefte om het beleid te veranderen, vooral vanwege de lage klanttevredenheid wat betreft de schoonmaak. Uit onderzoek bleek bijvoorbeeld dat bewoners hun kamer wel schoon vonden, maar niet tevreden waren over het contact met de schoonmakers.“Hun televisie werd niet schoongemaakt, omdat schoonma-kers officieel niet aan persoonlijke spul-len van bewoners mochten komen”, zegt rayonmanager Wilco de Kwant van Gom ZorgSupport. “Dat is een probleem dat je relatief gemakkelijk kunt oplossen: gewoon vragen wat de bewoner schoon wil hebben en dat schoonmaken. Op deze manier steken we in op wat onze gast graag wil en daarmee neemt de tevredenheid vanzelfsprekend ook toe.”De twee organisaties schreven samen een plan om het beleid concreet te maken. Kern van het plan: luisteren naar de bewoners, niet weglopen voor simpele problemen, denken in oplos-singen en altijd goed communiceren over de schoonmaakwerkzaamheden. En dit vanuit de instelling dat je mensen het gevoel geeft dat ze welkom zijn en handelen volgens de zes principes van Hostmanship (zie kader). Manager projecten & kwaliteit Janine de Vries van Gom ZorgSupport: “Deze gastvrijheid gaat verder dan alleen een vriendelijk praatje maken met de bewoner. Het gaat om een andere manier van denken, een andere manier van leiding geven, andere

competenties en andere samenwerking. Het is een uitdaging waar veel organi-saties mee kampen: we hebben een goede basis, maar hoe krijg je het voor elkaar dat gastvrijheid echt in de genen zit?”

DienstverleningGastvrijheid begint met een training. Alle (schoon)maakmedewerkers van AxionContinu krijgen een training van een dagdeel waarin wordt stilgestaan bij de zes principes van Hostmanship. Door middel van rollenspellen leren ze gastvrijheidsprincipes toe te passen op hun werk. “Mensen ervaren tijdens de training dat het niet gaat om het leren van nieuwe dingen”, weet Wilco de Kwant van Gom ZorgSupport. “Gastvrijheid zit in een ieder, op ons werk gaan we daar alleen anders mee om. Het is belangrijk om mensen ook te vertellen dat ze veel dingen al automatisch goed doen.”

De filosofieDe Hostmanship Group is een Zweeds bedrijf dat sinds 2003 organisaties helpt om het contact met de medewerkers en klanten te verbeteren. Het programma is gegrond op de filosofie van de auteur JanGunnarson en wordt verspreid door middel van boeken, lezingen en trainingen. Host-manship wordt omschreven als ‘de kunst van mensen het gevoel te geven dat ze welkom zijn’. De Hostmanship Group heeft vestigingen in Zweden, Noorwe-gen, Denemarken, België en Nederland.

De schoonmaakmedewerker van GOM gaat elke dag een aantal kamers af om te vragen wat zij nog meer voor de bewoner kan beteke-nen.




Na de training begint het pas: al het geleerde moeten de medewerkers in de praktijk brengen. Op de AxionConti-nu-locatie woonzorgcentrum Voor-hoeve in Utrecht is Gom gestart met een pilot om bewoners beter te informeren over de schoonmaak. Wilco de Kwant: “We hebben een speciale folder ontwikkeld met een overzicht van schoonmaakwerkzaamheden. In de praktijk merken we wel dat bewoners vaak nog andere dingen schoon willen hebben dan de opties die in de folder staan. Daarom gaat onze medewerker ook elke dag een aantal kamers af om te vragen wat zij nog meer voor de

bewoner kan betekenen. Dit wordt erg goed ontvangen.” Naast de verbeterde informatievoorziening krijgen bewoners op hun verjaardag nu een kaartje van de schoonmaakleverancier. “Om het ‘wauw-moment’ te creëren.”

SamenwerkingOok de werkzaamheden van de schoonmaakmedewerkers krijgen meer aandacht. Zo sluiten ze één keer per week aan bij het koffiemoment van de zorgmedewerkers van de afdeling. “De samenwerking tussen zorg en facilitair is heel belangrijk”, stelt facilitair manager Huub Al-breghs. “Met elkaar kunnen we het werk gemakkelijker maken.” Goede dienstverlening creëert wel verwach-tingen. Albreghs: “Zo’n verjaardags-kaartje is leuk, maar bewoners verwachten het volgende jaar weer een kaartje. Als ze dat niet krijgen, zijn ze teleurgesteld.” Daarnaast kan Hostmanship ervoor zorgen dat de relatie met de cliënt te persoonlijk wordt. “Daar moet je als schoonmaakmedewerker een goede balans in vinden. Je kunt een praatje

Vlnr: Huub Albreghs (AxionContinu), Wilco de Kwant en Janine de Vries (GOM)

De zes principes van Hostmanship • Geheel zien: gebruik al je zintuigen om de omgeving te scannen en om hierop te anticiperen, ook als het alleen indirect in verband staat met je eigen werk.• In gesprek zijn: interesseer je voor de omgeving. Stel vragen en vul deze zelf niet in.• Willen helpen: wees gemotiveerd om onvoorwaardelijk op je eigen manier de ander te helpen.• Zorgzaam zijn: probeer naar de ander te kijken zonder waarde oordeel. Als je een waardeoordeel hebt, laat het dan los.• Kennis verwerven en delen: neem je eigen verantwoordelijkheid voor het verwerven en uitdragen van kennis.• Verantwoordelijkheid nemen: als je ziet dat er iets niet goed gaat, zorg er dan voor dat het opgelost wordt. Kijk eerst of je het zelf kunt doen en betrek daarna pas anderen bij het probleem.

maken met de bewoner, maar ondertussen gewoon wel doorwerken. Bij wijze van spreken achteruit dweilend de kamer uit”, aldus Albreghs.De resultaten van het nieuwe beleid zijn volgens Albreghs nu al merkbaar. “Bewoners zijn veel meer tevreden over de schoonmaak. We merken dat de schoonmaak heel belangrijk is voor de algehele tevredenheid. Ik hoor nu overal positieve geluiden, ook bij de schoonmaakmedewerkers”, zegt de facilitair manager. “Ze voelen zich belangrijk en hebben veel meer het idee dat ze niet gemist kunnen worden. Het ziekteverzuim is erg aan het zakken.”Janine de Vries van Gom Zorgsupport: “Het is leuk om te zien dat collega’s steeds meer als groep de verantwoor-delijkheid pakken om goed werk te leveren.” Ze benadrukt wel dat Hostmanship een continu proces blijft. “Je moet aan dienstverlening steeds weer een nieuwe impuls geven, anders zakt het weg. Alleen door consequente aandacht boek je uiteindelijk resulta-ten.”



column

Frederiek Morees is direc teur van een zorginstelling ergens in Neder-land. Zij schrijft over zaken waar-mee zij in de dagelijkse praktijk te maken heeft.Morees heet in werkelijkheidanders.

De kwestie AlzheimerOp dit moment telt Nederland ongeveer 240.000 dementerenden, waarvan waarschijnlijk 70 procent de ziekte van Alzheimer heeft. In 2040 zullen – onder invloed van de vergrijzing – de aantallen zijn opgelopen tot een half miljoen mensen met dementie en anderhalf miljoen mantelzorgers. Dat betekent dat elf procent van de bevolking op de één of andere manier bezig is met dementie. Dat dit gegeven een maatschappelijk en financieel probleem gaat vormen, mag duidelijk zijn. Er zullen keuzes gemaakt moeten worden.De ziekte van Alzheimer is vandaag de dag een ‘hot topic’. Je kunt het merken aan de aandacht die boeken, films en andere media deze ziekte geven. Twee prachtige films wil ik hier graag aanhalen: Iris (over het leven van Iris Mur-doch, een beroemde Engelse schrijfster) en de onlangs verschenen, met awards overladen film Amour. Amour en Iris hebben gemeen dat zij ons laten zien hoe zwaar het is om als partner te blijven zorgen voor iemand die steeds minder lijkt op de persoon die hij of zij oorspronkelijk was, de persoon waar je ooit voor koos om je leven mee te delen. Amour en Iris gaan over wat velen van ons – die niet abrupt het toneel verlaten door een hartaanval of auto-onge-luk – uiteindelijk tegemoet zullen zien: een grond die langzaam wegzakt en het verlies van controle en waardigheid. Het meest angstaanjagende is daarbij de toenemende isolatie van de buitenwereld; steeds minder mensen die zich met je willen bemoeien of het gewoon niet meer kunnen opbrengen. Hetzelfde menselijke tekort komt voor bij de partner van de door Alzheimer getroffen persoon, die zijn woede en frustratie niet meer kan beheersen, vreselijk gaat schelden, zich niet meer kan beheersen en achterblijft met een enorm schuld-gevoel.Er wordt goed verdiend aan onze angst om door deze ziekte getroffen te worden. We slikken bergen visolie, vitamine E en ik weet niet wat nog meer voor dure medicijnen. Sommige ervan lijken het proces van de ziekte enigszins te vertragen, maar uiteindelijk helpt er nog niets echt. Nu wordt er weer beweerd dat fysiek bewegen de kans op dementie verlaagt. Ik weet niet hoe u erover denkt, maar ik ben naïef genoeg om toch maar weer gevolg te geven aan deze misschien wel echte remedie.Veel gemeenten in den lande hebben inmiddels aandacht voor deze verwoes-tende ziekte. Er zijn ontmoetingscentra waar ouderen in het beginstadium van dementie terecht kunnen voor activiteiten. De stichting Alzheimer Nederland heeft op veel plaatsen Alzheimer-café’s opgericht, waar mantelzorgers zich kunnen laten informeren over alle aspecten van dementie, van mogelijke vakanties tot de optie van actieve euthanasie.We worden steeds ouder en dus zullen er steeds meer dementerenden onder ons zijn. Niemand weet echt raad met deze kwestie. Wordt het de gesloten afdeling? Wordt het thuiszitten met een enkelbandje zodat er een alarm afgaat als we de deur uitgaan of zet iemand ons op een ijsschots zoals het vroeger bij de Eskimo’s ging? Een precaire kwestie. Laten we maar hopen dat als u en ik echt oud zijn, er een menswaardige oplossing voor is gevonden. Tot die tijd maar wanhopig meedoen aan alle – misschien toch wel echte – remedies tegen deze dreigende donkere wolk aan de verre horizon.

23 column.indd 23 11-04-13 15:47

VIROBUSTER® B.V. Stuttgartstraat 22 - 243047 AS Rotterdam Tel +31 (0)10 2624005Fax +31 (0)10 [email protected]

„Een succesvolle oplossing voor isolatiekamers“

• Patiëntenkamer met één druk op de knop in een isolatiekamer (onderdruk/overdruk) veranderen• Veilig een patiënt isoleren (brandwonden en immuun verzwakte patiënten)• Veilig een patiënt in quarantaine plaatsen (MRSA, ESBL, Influenza en TBC patiënten)• Een mobiele unit om flexibel in te zetten • Bescherming van personeel (minder ziekteverzuim door medebesmetting)• Verminderde nosocomiale infecties, ligdagen en mogelijkwijze medicijnen• Energie- en onderhoudsvoordelen door gebruik naar behoefte

D E L U C H T Z U I V E R I N G S P E C I A L I S T

®

Voordelen van VIRobUSTER® isolatiekamer concept

Dr. Weigert Nederland B.V.Postbus 865 • 9400 AW AssenTel.: 0592 319 393 • Fax: 0592 310 117e-mail: [email protected] • www.drweigert.nl

Dr. Weigert is een begrip op het gebied van Facilitaire Dienstverlening.Ons assortiment is ondermeer gericht op de volgende segmenten:• Microvezel systemen• Machinale vaatwas• Vloerreiniging• Specifieke producten voor ontkalking, ovenreiniging etc...• Doseer- en controlesystemen• Schrob-/zuigmachines• HACCP advies en begeleiding• HygiënewerkplannenMocht u meer informatie wensen, dan zijn wij gaarne bereid u verder te adviseren, of bezoek onze website:www.drweigert.nlFa

cilitair

25 spotlight.indd 24 11-04-13 15:48


werkdag van acht uur kan ik bijvoor-beeld acht afspraken over heel ver-schillende onderwerpen hebben. Verder is het fijn om duidelijk te weten dat je het werk voor de patiënt doet. Ze gaan vaak niet met plezier naar het ziekenhuis en ik zie het als mijn taak om hun tijd hier beter te maken.”

Minder leuk“Het continu moeten werken met beperkte financiële middelen, al is dat wel begrijpelijk. Het verhoogt wel de creativiteit, maar op het gebied van innovaties is het soms lastig. Voor innovaties zijn vaak toch echt eerst investeringen nodig.”

Grootste wapenfeit tot nu toe“Dat ik gevraagd ben als facilitair manager van het Kennemer Gasthuis. In vijf jaar tijd heb ik binnen het Spaarne Ziekenhuis een goed facilitair bedrijf kunnen neerzetten, nu krijg ik de kans om hetzelfde te doen voor het Kennemer Gasthuis. Mijn gedachtegoed op het gebied van klantgerichtheid, service en structuur wil ik ook in dat ziekenhuis graag doorvoeren.”

Toekomst“Over vijf jaar zal de fusie tussen de twee ziekenhuizen een feit zijn. Ik weet niet of ik over vijf jaar nog in de zorgwereld zit. Ik studeer bedrijfskun-de en heb toch wel een bepaalde drive om uiteindelijk richting een directie-functie te groeien.”

Gouden advies“Leg de focus op de klant of patiënt en niet op de interne organisatie. Kijk naar buiten, daar valt zoveel mee te winnen. Natuurlijk is het soms nodig om intern dingen op te lossen, maar blijf daarbij altijd uitgaan van de belangen van de patiënt.”

“Na werkervaring bij KPN en Group 4 Securicor ben ik eigenlijk per toeval in het Spaarne Ziekenhuis beland. Ik had mezelf nooit in de zorg terecht zien komen, want ik val bij wijze van spreken al flauw van een druppel bloed. Nu werk ik inmiddels ruim zes jaar bij het ziekenhuis. Sinds 1 maart heb ik een combinatiefunctie: ik werk drie dagen per week in het Kennemer Gasthuis en een dag in het Spaarne Ziekenhuis. Daarnaast doe ik nog een deeltijdstudie bedrijfskunde. Op vrijdag zit ik altijd in de collegeban-ken.”

Verantwoordelijkheden“Ten eerste moet ik alle ondersteu-nende diensten draaiende houden.

Alles moet van goede kwaliteit zijn, met een hoog servicegehalte en binnen het budget blijven. Daarnaast alles wat met vastgoed te maken heeft. Verder ben ik verantwoordelijk voor de veiligheid, van hygiëne tot fysieke veiligheid.”

Eigenschappen“Je moet continu denken in het belang van de patiënt. Als de patiënt er niets aan heeft, moet je het ook niet doen. Verder moet je een duizendpoot zijn en van alles een klein beetje weten.”

Leuk aan de zorg‘Het werk is heel afwisselend. Echt iedere dag is anders. Tijdens een

‘Continu denken in het belang van de patiënt’

Pepijn van Gestelspotlight

Naam: Pepijn van GestelFunctie: manager Facilitair BedrijfOrganisatie: Spaarne Ziekenhuis in Hoofddorp en Kennemer Gasthuis in HaarlemLeeftijd: 35 jaarWerkt: 36 uur per week, 4 werkdagen van 9 uur

Wat maakt iemand tot een goede facilitair manager? In de nieuwe ru-briek Spotlight vertelt elke maand een facilitair mana-ger werkzaam in de zorg over zijn beroep.

Tekst Aline de Bruin

25 spotlight.indd 25 11-04-13 15:48


Zorgtotaal in woord en beeld

NabeschouwingBeurzen

Tienduizenden werknemers uit de zorgsector bezochten van 13 tot 15 maart in de Jaarbeurs Utrecht de vakbeurzen Zorgtotaal en Zorg & ICT. Een verslag in woord en beeld.

Tekst Aline de Bruin en Foto’s VNU Exhibitions

Het Beste Menu van de ZorgVoedingsmiddelenleverancier Distrivers organiseerde dit jaar voor de vierde keer Het Beste Menu van de Zorg, een kookwedstrijd voor instellingskoks onder leiding van tv-kok Pierre Wind. De teams moesten een creatief en origineel driegangenmenu bereiden voor een jury, die onder andere beoordeelde op smaak, presentatie en samenwerking van het team. De koks van het Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam werden in de finale tot winnaar bekroond. Hun menu bestond uit pastinaak-currysoep met kabeljauw en gamba’s als voorgerecht, Marokkaanse kip tajine als hoofdgerecht en als dessert room met dragon, framboos en chocolade.Dieetkok Stef Oost en kok Yvonne Keyner van het Scheper Ziekenhuis in Emmen maakten volgens de jury het beste dessert: kaneelkwark met gekarameliseerde appel, abrikozenpuree en bitterkoekjes. Daarmee wonnen ze net als vorig jaar de Campina Gouden Dessert-lepel en duizend euro.

26-27 verslag zorgtotaal.indd 26 11-04-13 15:49

NabeschouwingBeurzen


2015De volgende editie van Zorgtotaal vindt plaats van 18 t/m 20 maart 2015. De beurs wordt één keer per twee jaar gehouden. “Er zijn niet voldoende nieuwe ontwikkelingen op zorggebied om elk jaar een gevari-eerd programma aan te bieden”, zegt beursmanager Evert Jan Bos. “Eén keer per twee jaar een beurs houden is voldoende: zo blijft het evenement speciaal en is het mogelijk om een groot platform aan te bieden.” Zorg & ICT vindt volgend jaar wel plaats: van 25 tot 27 maart 2014.

eZorg: Platform Caren ProIn het sales- en facturatieplatform Caren Pro van Nedap Healthcare worden de planning en registratie van de zorgfacturatie in één systeem ondergebracht. Gebrui-kers kunnen zich online aanmelden en direct starten.De jury: “Met deze oplossing wordt de cliënt in staat gesteld de regie op het eigen welzijn en zorg te nemen. De opzet is eenvoudig en intuïtief.”

Ergonomie: Douchewagen CarevoDe douchewagen van Carevo is een hygiënische oplossing voor immo-biele mensen.De jury: “Deze oplossing speelt in op een steeds groter wordende doel-groep: mensen met fors overge-wicht. Deze douchebrancard helpt bij het oplossen van dit probleem.”

Innovatie AwardsDe Innovatie Awards worden tijdens elke editie van Zorgtotaal uitgereikt aan de beste innovaties van de exposanten. De winnaars:

GoedZowel bezoekers als exposanten beoordeelden de vakbeurs Zorgtotaal als goed. Bezoekers gaven de groot-ste beurs op zorggebied in Nederland een 7,2 en exposanten een 7. In totaal hebben 21.281 professionals deze editie van Zorgtotaal bezocht.

Veiligheid: SureWash mobiel monitoringsysteemSureWash is een mobiel stand-alone monitoringsysteem dat elke zorgver-lener trainingen auditmogelijkheid biedt om de techniek en kennis rond handhygiëne bij te sturen.De jury: “Een veelbelovende en integrale aanpak van majeure problematiek.”

Hospitality: De MobilyzerDe Mobilyzer van Technicare Systems is een universele loophulp en infuuspaal in één. Het biedt veiligheid en vergroot het loopcom-fort.De jury: “De Mobilyzer biedt een elegante oplossing voor problemen die patiënten met infusen ondervin-den hun omgeving. Ze kunnen met deze oplossing net een beetje meer doen alsof ze thuis zijn.”

26-27 verslag zorgtotaal.indd 27 11-04-13 15:49


Hoge kwaliteit, lage kosten

De bewassing in de zorg is vaak een complex onderdeel van de bedrijfsvoering, zeker sinds de invoering van de nieuwe AWBZ in 2009. Wie betaalt wat? En hoe berekenen zorginstellingen hun kosten door aan de cliënten? Tijdens het seminar Zorg voor Was-kracht 2.0 van uitgeverij Vakmedianet discussieerden zorgprofes-sionals over deze vragen.

Tekst Aline de Bruin en Foto’s Jeroen Mulder

Tijdens het eerste seminar Zorg voor Waskracht van uitgeverij Vakmedia-net en LOC Zeggenschap in Zorg, in maart 2012, discussieerden bijna tweehonderd zorgprofessionals over de wasvoorziening in de zorgsector. Wat is de stand van zaken een jaar later? Hoe berekenen zorginstellingen hun waskosten door aan de cliënten en wat is de limiet voor de maande-lijkse waskosten? Deze vragen kwamen aan de orde tijdens het

Zorg voor waskracht 2.0SEMINAR

Gerard Dessing, hoofdredacteur van ZorgIn-stellingen, presenteerde de resultaten van het onderzoek van Vakmedianet.

vervolgseminar Zorg voor waskracht 2.0 op vakbeurs Zorgtotaal.Nu de overheid niet meer subsidieert sinds de invoering van de nieuwe AWBZ in 2009, is het kostenplaatje veranderd. Hoewel de integrale waskosten hetzelfde zijn gebleven, moeten zorginstellingen nu zelf beslis-sen wie wat betaalt. Er zijn vijf mogelijke dienstverleningsconcepten voor zorgcentra. In veel locaties voor kleinschalig wonen doen de bewoners

en het personeel zelf de was. Bij zorginstellingen met 100 tot 150 bewoners gebeurt het wassen vaak per locatie in een speciale linnenkamer of stichtingbreed in een wasserij. De was kan ook uitbesteed worden, maar het merken van de kleding gebeurt dan nog wel in de eigen linnenkamer. Tot

Simon Roelofs

28-29 verslag miele workshop.indd 28 11-04-13 15:50


slot kunnen zorgcentra ervoor kiezen om alles uit te besteden, inclusief merken en incasso.

VoornemensTijdens het seminar werd aan de deelne-mers gevraagd wat hun voornemens waren wat betreft de organisatie van het wassen van persoonsgebonden textiel. Opvallend is dat 30 procent van de deelnemers aangaf na te denken over herinrichting van het wasproces, maar nog niet te weten hoe dit aan te pakken. Ruim 28 procent overwoog zelfs om zich in het geheel terug te trekken uit het wasproces en alles aan de cliënt over te laten.Dit beeld komt overeen met de toespraak van textielexpert Simon Roelofs tijdens Zorg voor Waskracht 2.0. “Zorginstellingen hobbelen nog vaak door in de oude AWBZ. De waskosten voor de cliënt lopen daardoor op. Het management van zorginstellingen wil helpen bij het vinden van kostenefficiënte oplossin-gen en staat open voor nieuwe kwaliteitsimpulsen, maar echte innovaties blijven nog vooralsnog uit.”De praktijk loopt wat achter op het toegenomen bewustzijn over de bewassing in de zorg (zie kader links). Nu is het maandbedrag voor waskos-ten nog vaak hetzelfde voor iedere cliënt, terwijl niet iedereen dezelfde hoeveelheid was aanlevert. “Een cliënt

of bewoner verwacht steeds vaker maatgerichte dienstverlening. Hij of zij eist een hoge logistieke kwaliteit en een snelle dienstverlening tegen zo laag mogelijke kosten.”

EfficiëntieVolgens Simon Roelofs gaan in de toekomst een aantal belangrijke ontwikkelingen plaatsvinden. “De innovaties op het gebied van ICT en software zullen zorgen voor een beter wasproces. Zorginstellingen kunnen dan bijvoorbeeld de productiviteit van het proces monitoren en precies zien waar de was blijft als het naar een wasserij gaat.” Het sorteer- en inleverproces van de was zal ook veranderen. Nieuwe codeermethodie-ken met elektronische informatiedra-gers kunnen de efficiëntie van het wasproces vergroten en directe doorberekening op cliëntniveau mogelijk maken. “Dit biedt kansen voor de woonzorg en de wijkgerichte dienstverlening. Uiteindelijk zal het AWBZ-stramien de maat worden, met een optimaal lage kostprijs voor de cliënt.”

Commentaar

Foto ‘zaal’ op pag, met onderschrift:Simon Roelofs aan het woord tijdens Zorg voor waskracht 2.0 In grote kader van streepjes bulletpoints maken svpKlein kader als afsluiter.Beeld ‘wordcloud’ op pag 29, bijschrift zit er al in.Steames optioneel.

Dank je! (Dennis)

Kun je iets doen met het kader bovenaan pag 29? Nu te dominant. Misschien transparant, zodat de foto van pag 28 kan

doorlopen? De naam van die man moet ook in of bij de foto:

Simon Roelofs. Onderschrift onderste foto pag 29 weg, foto eventueel iets groter.

Wordcloud groter, het is nu niet goed leesbaar. Tekst erboven weg, maar ruimte laten voor onderschrift waardoor ik zelf

de tekst kan bepalen. (D)

Kolom onderaan pag 29 weer passend maken svp (D)

Onderzoek Medio maart 2012 voerde uitgeverij Vakmedianet een onafhankelijk onderzoek uit naar het reinigen van textiel binnen zorginstellingen in Nederland. In totaal vulden 242 cliëntenraden en 162 facilitaire managers de vragenlijst in. Het onderzoek is herhaald in februari 2013. Een focus-groep van 102 cliëntenraden en 83 facilitair managers deden dit keer mee. Hieronder een kort overzicht van de belangrijkste resultaten.

• In 60 procent van de zorgcentra is de cliëntenraad betrokken bij de kosten van het wassen. Dit percentage is gestegen ten opzichte van een jaar geleden.• De gemiddelde waskosten per maand zijn ongeveer hetzelfde gebleven. Ze bedragen nog steeds 55 euro.• Het wassen is per locatie en per koepel verschillend geregeld. Ruim 40 procent van alle was wordt extern verzorgd. Bij ongeveer 20 procent wordt een deel uitbesteed en bij ruwweg 15 procent van de respondenten wordt de was verzorgd door de interne wasserij.• De doorlooptijd van de extern verzorgde was bedraagt volgens de cliëntenraad gemiddeld 4,5 dagen. De facilitaire managers schatten de gemiddelde doorlooptijd iets lager in: 3,8 dagen.• Ruim driekwart van de respondenten

geeft aan tevreden te zijn met de huidige werkwijze van de zorginstelling. De tevredenheid is wel iets gedaald: van 82 procent naar 78 procent voor het management en van 75 procent naar 71 procent voor de cliëntenraden.

E-mailDe presentaties en onderzoeksresulta-ten van Zorg met Waskracht 2.0 zijn op te vragen via www.zorginstellingen.nl/zorgvoorwaskracht. Na het invullen van een formulier worden de presentaties per e-mail toegezonden.

Opmerkingen over de kosten van wassen in een wordcloud.

SEMINARZorg voor waskracht 2.0

28-29 verslag miele workshop.indd 29 11-04-13 15:50

06 | 06 | 2013NatioNaal CoNgres

GastvrijheidszorG

GASTVRIJHEIDSZORGMET STERREN

EEN INITIATIEF VAN LOC ZEGGENSCHAP IN ZORG, KOKSGILDE EN B+B VAKMEDIANET

meld u nu aan

voor het congres www.zorgmetsterren.nl

33 hospitality.indd 30 11-04-13 15:50

06 | 06 | 2013NatioNaal CoNgres

GastvrijheidszorG

GASTVRIJHEIDSZORGMET STERREN

EEN INITIATIEF VAN LOC ZEGGENSCHAP IN ZORG, KOKSGILDE EN B+B VAKMEDIANET

meld u nu aan

voor het congres www.zorgmetsterren.nl


4-6 juni 2013

2013Trefpunt voor veiligheid

4-6 juni

Registreer nu voor gratis toegang via www.safetysecurityamsterdam.nl

Volg ons op Twitter: @SSAAmsterdam en #SSA13

In één dag op de hoogte van alle oplossingen voor beveiliging en (brand)veiligheid in de zorg• Met de themawereld Zorg voor branchespecifi eke

veiligheidsvraagstukken, zoals: • omgaan met agressie en toegangscontrole versus gastvrijheid • de gevolgen van het bouwbesluit en de terugtredende overheid

voor uw aanpak van brandveiligheid • veiligheidsaspecten rond ‘Langer zelfstandig wonen’ • uw zorgplicht m.b.t. veiligheid

• Een compleet aanbod van circa 200 exposanten

Kijk op www.safetysecurityamsterdam.nl voor het programma.

NS-retour voor€ 8,50

Organisatie: Ondersteund door:



Zorg dat de ontvangstruim-te bij de organisatie pastDenk goed na over wat uw organisatie wil uitstralen in het ontvangstgebied. Patiënten oriënteren zich via de website of brochures en vormen zich daarmee een beeld van de instelling. Als het goed is, komt dat beeld terug in het ontvangstgebied. Het gaat hier echt om het managen van het ver-wachtingspatroon van de gast.

Zorg voor een schoon ontvangstgebiedRommelige zitjes, tafels met kringen van koffiekopjes, uitgeknepen, uitge-droogde theezakjes, suikerresten, verouderd leesvoer; het komt allemaal voor. Houd alles netjes bij en zorg dat het ontvangstgebied er verzorgd uitziet.

Biedt een drankje aanAls het ernaar uitziet dat iemand wat langer moet wachten nadat hij zich bij

de balie heeft gemeld, is het aan te bevelen koffie/thee aan te bieden (of de bezoeker eventueel te informeren dat hij een drankje uit een automaat kan halen).

Wees alert Op het moment dat een patiënt of bezoeker zich na binnenkomst in het entreegebied afvraagt: moet ik als eerste iets gaan zeggen of doet de receptioniste dat (omdat hij/zij met allerlei randzaken bezig is, al dan niet werkgerelateerd), is het eigenlijk al te

laat. Een receptionist moet alert zijn en de gast proactief tegemoet treden.

Zie ontvangstmanagement als een vak Ontvangstmanagement is een vak. Het is niet iets dat je er even bij doet. Het gaat om hospitaliy. Niet iedereen is daarvoor in de wieg gelegd. Besteed dus aandacht aan de selectie van het ontvangstpersoneel.

Meet de beleving Bij het ontvangen van patiënten of bezoekers is de uiteindelijke beleving van de klant van cruciaal belang. Een goede terugkoppeling door een gast is dan ook erg nuttig om verbeteringen op het spoor te komen. Zorg dus voor periodieke meting van de beleving, bijvoorbeeld door een beperkt aantal vragen aan de bezoeker te stellen.

Zes tips voor een warm welkom

<Een receptionist moet alert zijn en de gast proactief tegemoet

treden>

Bij de ontvangst van patiën-ten of bezoekers kan van alles misgaan. Wie een aantal zaken in acht neemt, kan veel fouten voorkomen. Bas Haagen, directeur marketing en sales bij EW Facility Services, zet de meest belangrijke aan-dachtspunten op een rij.


OntvangstHOSPITALITY

4-6 juni 2013

2013Trefpunt voor veiligheid

4-6 juni

Registreer nu voor gratis toegang via www.safetysecurityamsterdam.nl

Volg ons op Twitter: @SSAAmsterdam en #SSA13

In één dag op de hoogte van alle oplossingen voor beveiliging en (brand)veiligheid in de zorg• Met de themawereld Zorg voor branchespecifi eke

veiligheidsvraagstukken, zoals: • omgaan met agressie en toegangscontrole versus gastvrijheid • de gevolgen van het bouwbesluit en de terugtredende overheid

voor uw aanpak van brandveiligheid • veiligheidsaspecten rond ‘Langer zelfstandig wonen’ • uw zorgplicht m.b.t. veiligheid

• Een compleet aanbod van circa 200 exposanten

Kijk op www.safetysecurityamsterdam.nl voor het programma.

NS-retour voor€ 8,50

Organisatie: Ondersteund door:



Veel groen in nieuw Brabants ziekenhuis

Begin april is het nieuwe ziekenhuis Bernhoven in het Brabantse Uden in gebruik genomen. Het ziekenhuis bestaat uit vier losse gebouwen, is kleurrijk ingericht en heeft als thema ‘Bernhoven in het groen’. “Met dit ontwerp zijn we klaar voor de toekomst.”

Tekst Aline de Bruin Beeld Iemke Ruige in opdracht van de Jong Gortemaker Algra architecten en ingenieurs

In 2000 besloot Bernhoven om centraal in het verzorgingsgebied Oss-Uden-Veghel één nieuw zieken-huis te gaan bouwen. Ongeveer twaalf jaar later is de nieuwbouw opgele-verd. Het ontwerp van het ziekenhuis is van de Jong Gortemaker Algra. Architecten Henk de Jong en Rien

BernhovenZorg & Bouw

Trouborst hebben gewerkt vanuit het vastgoedprincipe, waarbij verschil-lende gebouwtypes met eigen speci-fieke functies onderling zijn verbon-den. Architect Henk de Jong: “Het ziekenhuis bestaat uit vier losse gebouwen. Achter het entreegebouw is een consultomgeving met een

polikliniek waar de patiënten naar het spreekuur gaan en waar de werkka-mers van de dokters zijn gevestigd. Daarnaast is er een zogeheten ‘hotfloor’ met de operatiekamers en de intensive care. Verder is er een facilitair gebouw met een eigen entree en een los- en laadgebied en een

34-36 zorg & bouw.indd 34 11-04-13 15:51



Er zijn eenpersoonskamers en drie-persoonskamers voor de patiënten. Het is de bedoeling dat ze zelf mogen kiezen welke situatie hun voorkeur heeft. “Bij de bouw hebben we er bewust voor gekozen om ook drieper-soonskamers - luxe hoekkamers - te realiseren”, vervolgt Trouborst. “Dat heeft ook te maken met de Brabantse cultuur, mensen vinden het hier wel gezellig om met meerdere personen op één kamer te liggen.”De kinderafdeling van het ziekenhuis bevindt zich op de bovenste verdie-ping. De muren zijn feloranje en er zijn verschillende speelruimtes ingericht. “We hebben geprobeerd het ziekenhuis heel dicht bij de mensen en in dit geval de kinderen te brengen,” zegt architect Henk de Jong. “Iemand komt niet voor zijn lol naar het ziekenhuis, maar dat bete-kent nog niet dat de omgeving klinisch moet zijn. Met kleuren en kleine details kan je al voor een hele andere omgeving zorgen.” Zo kunnen de ramen op de kamers allemaal een klein stukje open. “In een ziekenhuis - waar de luchttoevoer centraal geregeld wordt - is dat eigenlijk niet nodig. Maar als architecten vinden

wij het psychologisch van belang dat mensen even een raam kunnen openzetten om wat frisse lucht te krijgen.”

GroenHet thema van het nieuwe ziekenhuis is ‘Bernhoven in het groen’. Het binnenterrein is ontworpen als een groene binnenwereld. Zo wordt het

hotelgebouw als een soort metafoor voor het beddenhuis.”Omdat de poliklinieken en de röntgen-kamers altijd veel patiënten trekken, liggen ze dicht bij de hal. De balies van de poliklinieken hebben allemaal hun eigen kleur, met kleine plekken voor wachtruimte. “Dit ziekenhuis stelt de klant centraal, dus de wachttijd moet zo kort mogelijk zijn. Als patiën-ten eenmaal bij de juiste balie arrive-ren, zijn ze ook snel aan de beurt.”

TotaalplaatjeIn het ziekenhuis is duidelijk veel aandacht besteed aan de interieurarchi-tectuur. “Voor ons horen architectuur en interieurarchitectuur bij elkaar”, zegt Rien Trouborst.” Die aspecten kan je niet los van elkaar zien, het totaalplaatje moet kloppen. Op de spoedeisende hulp zijn felle kleuren niet handig, maar op de kinderafdeling kan dat juist weer wel.” Bij het ontwerp is wel rekening gehouden met alle apparatuur die het ziekenhuis al heeft. “Ze kunnen niet opeens allerlei nieuwe bedden gaan aanschaffen. We hebben bij het inrichten van de kamers rekening gehouden met de kleuren van de bedden.”

Bernhoven, Uden TyperingRegionaal ziekenhuis voor de regio Oss – Uden – Veghel. In Bernhoven vinden per jaar 40.000 ziekenhuisopnames plaats en 400.000 poliklinieken per jaar.

IndelingVier gebouwtypen: de hotfloor met spoedeisende hulp en operatiekamers, het hotel met verpleegafdelingen, het kantoor met poliklinieken en kantoren en het bedrijfsge-bouw met o.a. de apotheek en het laboratorium.

Bouwproces2005: goedkeuring overheid voor nieuwbouw2010: bouw gestart2013: opening ziekenhuis

Architectuur en Interieur-architectuurde Jong Gortemaker Algra architecten en ingenieurs

AmbianceCompacte structuur. Goede verbinding tussen de verschil-lende gebouwtypen. Interieur is groen en kleurrijk. Ruime gangen en een mooi binnenter-rein.

Websitewww.bernhoven.nlwww.djga.nl

34-36 zorg & bouw.indd 35 11-04-13 15:51



polikliniekgebouw straks helemaal begroeid met klimplanten. Als patiënten dan vanuit het hotelgebouw naar buiten kijkt, zien zej een groen gebouw. Ook in het interieur komen overal groene elementen terug. In de polikliniek hangen grote foto’s van natuurtaferelen uit de omgeving, er ligt hout op de vloer en er groeit straks zelfs een levende plantenwand in de hal. “Dat is een duidelijke verandering in het ziekenhuisdenken”, weet Henk de Jong. “Dit ziekenhuis wil graag - waar het kan - planten introduceren. Als architecten kunnen wij dat alleen maar toejuichen. Bovendien blijkt uit Amerikaans onderzoek dat groen een helende werking heeft. Hoe meer spanning we kunnen wegnemen bij de patiënt, hoe beter. De patiënten moeten zich maximaal ondersteund en op hun gemak voelen en het personeel moet dit een fijne werkplek vinden. Zo kan er optimale zorg verleend worden.”

ToekomstVolgens de architecten is de structuur ontworpen met het oog op de toekomst. Het hotelgebouw kan bijvoorbeeld daadwerkelijk een hotel worden, als mocht blijken dat de ligduur van patiënten de komende jaren nog verder afneemt en de algemene verpleging geen eigen gebouw meer nodig heeft. “Ook hebben we een flexibele polikliniek ontworpen”, zegt architect Rien Trouborst. “Deze kan in de toekomst, bijvoorbeeld dankzij de patio’s, worden veranderd in een kantoor-

landschap.” De architect zou het mooi vinden als de gebouwen in de toekomst allemaal verschillende eigenaren hebben. “De leverancier van het linnen kan dan bijvoorbeeld meteen ook de bedden opmaken. Op die manier kunnen de verpleegkundi-

gen zich focussen op medische taken. Ik zie duidelijk dat de tendens is om steeds meer uit te besteden. Dokters en verpleegkundigen zijn goed in het genezen van mensen, het gebouwbe-heer kan overgelaten worden aan anderen.”

34-36 zorg & bouw.indd 36 11-04-13 15:51


het ecosysteem waarvan de visserij afhankelijk is, behouden blijven;

• De visserij moet alle lokale, nationale en internationale wetten naleven en beschikken over een beheersysteem waarmee de duur-zaamheid behouden kan blijven.

Niet-duurzame aspecten (of waar het MSC-keurmerk niets over zegt)• Het verpakkingsmateriaal;• De wijze van doden van de

vissen;• Het energiegebruik van de boten;• De arbeidsomstandigheden;• De transportkilometers;• De tijdsduur en wijze van opslag, • De wijze van bewerking van de vis:

toevoegingen, olie waarin in vis wordt gebakken, et cetera.

Wordt gebruikt inPuur Culinair, de grootkeuken van Stichting Amarant in Tilburg.

Waarom?Marieke Winters, manager Puur Culinair “Wij willen ons op het gebied van duurzaamheid onder andere profileren met regionale producten, het liefst van zo dichtbij mogelijk. Vis uit onze eigen Noordzee past daar prima bij. Daarom gebruiken wij in onze keuken Ekofish scholfilet: herkenbare Nederlandse vis, vers, goede smaak en weinig foodmiles. Ekofish let naast MSC-kenmerken ook op energiegebruik van de boten en een pijnloze doding van de vis. We gebruiken de scholfilet van april tot en met september. De prijs is voor ons goed, mede omdat Ekofish de vis rechtstreeks aan ons levert.”

Profileren met Nederlandse visIn deze nieuwe rubriek komen voorbeelden aan bod van producten of diensten met de aspecten die wel en niet duurzaam zijn. Het project ‘Lekker Betrokken!’, dat zorginstellingen ondersteunt in het structureel verduurzamen van product, proces en mens, wil zo de keuze voor een duurzaam product makkelijker maken.

Productie Phyllis den Brok

VoedingLEKKER BETROKKEN!

ProductMSC-gecertificeerde visproducten

ProducentDiverse leveranciers / producenten

OmschrijvingVis en schaal- en schelpdieren afkom-stig van een MSC-gecertificeerde visserij op wilde vis. Voor gekweekte vis is er het ASC-keurmerk.

Duurzame aspecten• Alle gecertificeerde visserijen

moeten zodanig te werk gaan dat het vissen oneindig door kan gaan zonder dat de bronnen uitgeput raken;

• Het vissen moet zodanig worden beheerd dat de structuur, produc-tiviteit, functie en diversiteit van

37 lekker betrokken.indd 37 11-04-13 15:52


De bouw van een nieuw zorgcentrum is bij uitstek een moment om na te denken over de faciliteiten die nodig zijn om in te spelen op de behoeften van de bewoners. Zelfstandigheid en regie zijn belangrijke behoeften voor elk mens. Voor ouderen zijn deze behoeften echter steeds minder vanzelfsprekend. Ouderen kampen in veel gevallen met eenzaamheid, angst en verdriet. Daar kan wat aan gedaan worden door een rustige thuisomge-

ving te creëren. Dit geldt in het bijzonder voor mensen met dementie.Thuiswonen kan voor dementerenden helaas vaak niet meer; wonen als thuis wel. Het sleutelwoord hierbij is kleinschalig wonen, waarbij zorgfacili-terende techniek wordt ingezet om enerzijds de bewoner een maximaal thuisgevoel te geven en anderzijds de verpleegkundige de middelen te geven om patiëntgerichte zorg te kunnen verlenen.

In februari 2010 is in de wijk Vlietwijk in Voorschoten gestart met de bouw van een nieuw woonzorgcentrum. Bij de ontwikkeling van dit pand is invulling gegeven aan de behoefte tot kleinschalig wonen. Dit nieuwe woon-zorgcentrum is in het voorjaar van 2012 opgeleverd en functioneert intussen als spil in de wijk. Het gebouw bestaat uit 10 kleinschalige groepswoningen voor in totaal 63 dementerende bewoners. Naast groepswoningen zijn er in het

Facilitronica onmisbaar in nieuwe zorgcentraFacilitronica is niet meer weg te denken uit nieuwe zorgcentra. Zorgcentrum Vlietwijk is daarvan een aansprekend voorbeeld. De implementatie van elektronica bedoeld om te faciliteren, vereist een intensieve voorbereiding en kennis van zowel het zorgproces als de techniek.

Tekst Peter Drooger

Zorgcentrum Vlietwijkdomotica

38-39 domotica vlietwijk.indd 38 11-04-13 15:56

Zorgcentrum Vlietwijkdomotica


zorgcentrum een aantal zorghotelka-mers en kamers voor tijdelijke opvang gerealiseerd. Ook bevinden zich in dit gebouw algemene voorzieningen zoals een kapper en een restaurant.De bewoners van het zorgcentrum hebben een verpleeghuisindicatie categorie ‘zwaar’. Er wordt voortdu-rend rekening gehouden met de mogelijkheden van de bewoners en de bezoekers. De kwaliteit van leven is daarbij het uitgangspunt. Bewoners wonen in het gebouw, worden daar verzorgd en kunnen behandeld worden of therapie ontvangen.

FaciliterenAls hulpmiddel voor wonen, zorg en behandeling maakt zorgcentrum Vlietwijk gebruik van van elektronica. Deze elektronica is puur bedoeld om te faciliteren: facilitronica. Het is bedoeld als aanvulling en niet als vervanging. Het doel is het verzorgen van de bewoner en het ontzorgen van de verpleging. De techniek kan te allen tijde teniet worden gedaan door middel van menselijk handelen.Belangrijk is verzorgers en andere medewerkers iedere bewoner zien als een individu met specifieke eigen wensen en eigen behoeften. De techniek geeft hieraan invulling door iedere bewoner een eigen profiel te geven. In dit profiel kan worden vastgelegd of een inactiviteitsmelding

voor een bewoner op een bepaald tijdstip van de dag wel of niet tot een alarm moet leiden. Verder zijn in het gebouw leefcirkels gecreëerd. Dit zijn gebieden waar een bewoner vrij mag rondlopen. Deze leefcirkels verschillen per bewoner en zijn bedoeld om de zelfstandigheid en de regie van de individuele bewoner te maximaliseren.

VrijIn het profiel dat iedere bewoner heeft, is vastgelegd welke bewoner waar mag komen. Voor sommige bewoners is het veiliger dat ze alleen in de eigen groepswoning blijven terwijl andere bewoners vrij over de verdieping mogen lopen. Anderen mogen zelf-standig naar beneden of zelfs naar buiten. Op deze manier ontstaat

bewegingsvrijheid voor de bewoners zonder dat er fysiek toezicht nodig is. Technisch gezien bestaan de leefcirkels uit bakens die bij de grenzen hangen en tags die de bewoners bij zich dragen. Als een bewoner, die niet over de grens heen mag, zich in de buurt van de grens bevindt, wordt de deur vergrendeld. Het verplegend personeel kan het slot eenvoudig openen wan-neer een bewoner onder begeleiding van familie of personeel over de grens mag.

BouwprocesBelangrijk is dat vanaf het begin van een bouwproject in de zorg rekening wordt gehouden met zorgfaciliterende tech-niek. Met de huidige technische mogelijkheden is dit absoluut noodzake-lijk. In het verleden was die noodzaak minder groot doordat middelen voor zorgcommunicatie los stonden van het bouwproces. Zorginstellingen kochten hun eigen middelen voor zorgcommu-nicatie. Veelal was dit niet veel meer dan een oproepdrukker per kamer en een pieper voor elke verpleegkundige. Op dit moment is het aanbod van technische mogelijkheden onbeperkt en zit de uitdaging niet meer in de techniek, maar in het stellen van de juiste grenzen. Belangrijk is dat een instelling ervoor zorgt dat alleen die techniek wordt toegepast de bewoner helpt en de zorgverlener faciliteert.

*Peter Drooger is adviseur bij DWA.

IntegratieAlle zorgfaciliterende technische voorzieningen in zorgcentrum Vliet-wijk zijn geïntegreerd tot één systeem, waarbij de opzet zo is dat deelsystemen van willekeurige fabrikanten ook in de toekomst meege-nomen kunnen worden. Alle systemen in het pand hangen met elkaar samen: telefonie staat niet los van zorgalarmering en verpleegoproep staat niet los van het schakelen van de verlichting. Door volledige integratie kan de informatie van het ene deelsysteem voor het andere deelsysteem benut worden. Een tastbaar voorbeeld van het resultaat van de integratie is het DECT-toestel waarop alle informatie voor de verpleegkundige bij elkaar komt. Dit toestel wordt gebruikt voor onder meer bellen, het openen van de buitendeur en brandmeldingen.

38-39 domotica vlietwijk.indd 39 11-04-13 15:56

Het nieuwe installeren vooroptimale drinkwaterkwaliteit.Serieleidingen van Viega.

Viega. Altijd beter! Serieleidingen voorkomen stagnatie in drinkwaterinstallaties en scheppen de beste voorwaarden voor eersteklas drinkwaterkwaliteit. Kies daarom nu voor de nieuwe installatiemethode – met efficiënte systeemoplossingen en expertise van Viega. www.viega.nl/drinkwater

41 facto congres.indd 40 11-04-13 15:56

412013-April / ZorgInstellingen 412013-April / ZorgInstellingen

Het nieuwe installeren vooroptimale drinkwaterkwaliteit.Serieleidingen van Viega.

Viega. Altijd beter! Serieleidingen voorkomen stagnatie in drinkwaterinstallaties en scheppen de beste voorwaarden voor eersteklas drinkwaterkwaliteit. Kies daarom nu voor de nieuwe installatiemethode – met efficiënte systeemoplossingen en expertise van Viega. www.viega.nl/drinkwater

Is Lean ook een beetje Lief?Het jaarlijkse Facto Magazine Congres heeft dit jaar als thema 'Alles verandert’, ook FM!'. Met de workshops Facilitaire regie in de zorg (Parnassia Groep), Ondernemerschap in het ziekenhuis (MC Zuiderzee) en Is LEAN ook een beetje Lief? (St. Elisabeth ziekenhuis) is dinsdag 11 juni ook voor FM-professionals in de zorg bijzonder interessant. Een overzicht van het programma.


Facto Congres 2013CONGRES

Het Facto Congres 2013 vindt plaats op dinsdag 11 juni congrescentrum De Reehorst in Ede. Organisator is Vakmedianet, uitgever van onder meer Facto Magazine en ZorgInstellingen. Abonnees van Zorginstellingen, Service Management of Facto Magazine en leden van FMGezondheidszorg of FMN ontvangen een aantrekkelijke korting op de toegangsprijs. Wie met meerdere personen komt, geniet ook korting.

Meer informatie: www.factomagazine.nl/congres

Alles verandert: de wereld, de mensen, organisaties, samenwer-kingsvormen tussen organisaties, technologie, de manier waarop we communiceren, de manier waarop we produceren en werken. Het kan dus niet anders dan dat facility manage-ment ook verandert. Alle reden dus voor een facilitair vakcongres rondom het thema: ‘Alles verandert, ook FM!’In een zeer vermakelijk betoog laat cabaretier Rob Urgert (onder meer bekend als medepresentator van de satirische nieuwsquiz in het tv-pro-gramma van Paul de Leeuw op zaterdagavond) in hoog tempo zien hoe u ‘out of the box’ leert denken en doen. Na een welkom door dagvoorzitter Thijs van der Spil van Twynstra Gudde is het woord aan trendonderzoeker Andrea Wiegman, oprichter van het platform Second Sight. Zij houdt zich intensief bezig met trends en trend forecasting. In haar presentatie ‘A new world in the making’ belicht zij vanuit een helicopterview de belangrijkste ontwikkelingen die op ons afkomen. Wat betekenen deze veranderingen voor facility management en waar liggen de grote kansen en uitdagin-gen?

WorkshopsOm 11.30, 13.30 en 15.00 uur vinden (in drie rondes van 60 minuten) 13 workshops plaats, waarbij deelnemers aan drie workshops naar keuze kunnen deelnemen. Een greep uit het aanbod:• Facilitaire regie in een zorgin-

stelling Joke van der Schoor, (divisiemana-ger Facilitair Bedrijf bij Parnassia Groep)

• Integraal uitbesteden of zelf blijven doen? Marc Claassen (facility manager WTC Amsterdam)

• Prestatieinkoop in een facilitaire omgeving, werkt dat? Antoinette Bos (inkoopmanager bij het facilitair bedrijf Hanzehoge-school Groningen)

• HRYou: veranderen naar

dienstverlening om trots op te zijn.Anneli van der Reijden (directeur Facilitaire Dienstverlening Hoge-school Rotterdam) en Annette van de Meene (directeur Hotelschool Den Haag Consultancy & Training)

• Is LEAN ook een beetje lief? Ad van de Laar MFM (Manager Facilitair Bedrijf & Vastgoed bij het St. Elisabeth Ziekenhuis, Tilburg)

• Ondernemerschap in het zieken-huis Frans Smits (strategisch hoofdinko-per MC Groep) en Jan Kreeft (commercieel Directeur ISS Cure & Care).

• Serviceconcepten Schiphol, en wat kan FM daar van leren?Maryan Brouwer (Schiphol) en Claudia Alflen (Twynstra Gudde)

41 facto congres.indd 41 11-04-13 15:56


Product & Markt

Longlife Hospital gaat voor de hoogste eisenReiniging en bescherming van vloerbedekkingen kosten tijd en geld. Ook

milieufactoren spelen een steeds grotere rol. De emulsies van Longlife bieden u

de mogelijkheid om vloerbedekkingen te onderhouden volgens de modernste

normen. Longlife Hospital is een verzorgingsdispersie speciaal geoptimaliseerd

voor de zorgsector en geschikt voor de loopveilige behandeling van alle

waterbestendige vloerbedekkingen in ziekenhuizen, dokterspraktijken en andere

zorginstellingen. Het middel gaat slijtage tegen, maakt de vloeren bestendiger en

gaat mechanische beschadiging tegen. Om te voldoen aan de hoogste hygiëni-

sche eisen is Longlife Hospital alcohol-, water- en detergentbestendig. Longlife

Hospital is beschikbaar in jerrycans van vijf en tien liter.

Meer info: www.wmprof.com

Foam zeep nu met korrelWiltec heeft Deb GrittyFoam handzeep geïntroduceerd, volgens het bedrijf ’s

werelds eerste foam zeep met korrel en een hoog gehalte verzorgende bestand-

delen. Deze heavy duty zeep verwijdert de zwaarste vervuiling én verzorgt de

handen met minder zeep en water. Tijdens een industrieel onderzoek kwam de

GrittyFoam bij negen van de tien gebruikers als meest favoriet uit de bus. Het is

daarnaast een duurzaam product, want met GrittyFoam kunnen per liter tot 45

procent meer handen gewassen worden, vergeleken met traditionele handreini-

gers. Daarbij kan 100 procent van het product gebruikt worden, dankzij de

dispenser die het patroon in elkaar vouwt. Wiltec B.V. is specialist op het gebied

van persoonlijke beschermingsmiddelen en geeft advies op maat, voor iedere

werkomgeving.

Meer info: www.wiltec.nl

Webshop voor grootkeukens gelanceerdBouter B.V., gevestigd te Zoetermeer, heeft een webshop geopend op het gebied

van grootkeukenapparatuur: www.bouterwebshop.nl. De site bevat een

uitgebreid assortiment, waaronder vaatwasapparatuur, combi-steamers, koeling

en kook- en koffiezetapparatuur. Bij alle producten is een uitgebreide beschrij-

ving en technische informatie beschikbaar. Het assortiment bevat uitsluitend kwa-

liteitsmerken waardoor een lange levensduur is gegarandeerd. De webshop biedt

ook gebruiks- en reinigingsartikelen aan, zoals filterpapier, vaatwaspoeder en

ontkalkingsmiddel. Om de opening van de webshop te vieren, biedt Bouter een

openingsactie aan.

Meer info: www.bouterwebshop.nl

Softwareservice kwaliteit van leven verbeterenBoomerweb, de specialist van zorg op afstand, heeft Multrix gecontracteerd voor de

levering van hostingdiensten voor zorg op afstand. Deze Software as a Service-

dienst (SAAS) is onlangs onder de naam Zuster Ria op de Nederlandse markt

geïntroduceerd. De diensten van Zuster Ria voor beeldcommunicatie en het

bevorderen van welzijn, zijn schaalbaar en voldoen aan alle eisen en wensen van de

zorgsector. Deze dienst is apparaatonafhankelijk en wordt gebruikt op zowel

mobiele tablets als op computers. De software maakt op een eenvoudige manier

beeldcommunicatie mogelijk tussen cliënten, zorgverleners, artsen, familieleden en

vrienden. Tevens biedt Zuster Ria informatie en amusement voor mensen die zorg of

gewoon aandacht nodig hebben. Dit laatste is vooral gericht op het creëren van een

(sociale) omgeving voor de eindgebruiker. Zuster Ria biedt bijvoorbeeld digitale

spelletjes, lokaal nieuws, regio tv en groepsactiviteiten die bewoners verenigen.

Meer info: www.boomerweb.nl en www.multrix.com

42 markt en product.indd 42 11-04-13 16:00


Product & Markt

Sortrans heet voortaan Iseco BeneluxSortrans, de leverancier van voedselverdeelwagens, gaat verder onder de naam Iseco

Benelux. Volgens het bedrijf heeft de naamswijziging geen gevolgen voor klanten. In andere

Europese landen was Sortrans al actief in de markt onder de naam Iseco. In de Benelux was

dat nog niet het geval. De naam verandert, maar verder blijft alles hetzelfde: het kantoor in

Breda, de mensen in het bedrijf, de service, maar ook de voedselverdeelsystemen en

grootkeukenconcepten. In de markt van grootkeukens is Sortrans een begrip. In de afgelo-

pen 35 jaar is het bedrijf er in de Benelux in geslaagd om de positie te veroveren van

marktleider in voedselverdeelsystemen. Belangrijk detail: deze systemen worden geprodu-

ceerd door Iseco, net als Sortrans onderdeel van de Iseco Groep. Meer info: www.iseco.eu

EC@Home maakt rolstoelgebruikers mobielerDe EC@home (easy at home) is de nieuwste uitbreiding van de mobile tillift (EC-Lift) voor

rolstoelgebruikers. Dit is een belangrijke voorziening op reis, op vakantie of gewoon thuis.

Rolstoelgebruikers kunnen met de EC@Home ook terecht op de meeste invalide toiletten en

op een standaard toilet met de deur links van de pot. De EC@Home Adapter is een nieuw

onderdeel van de eerder ontwikkelde EC-Lift. Deze maakt het mogelijk dat rolstoelgebruikers

weer mee kunnen rijden als passagier in iedere auto. Hierdoor zijn rolstoelgebruikers niet meer

afhankelijk van de rolstoeltaxi, rolstoelbus of ander aangepast vervoer. Het gewicht van de

EC@Home is 2,13 kilo (het totaalgewicht met lift is 12,6 kilo). Hierdoor is hij makkelijk overal

mee naartoe te nemen.

Meer info: www.ec-lift.nl

Ongedierte is uw en onze zorg

Een zorginstelling is open, gastvrij, het is er warm en er is altijd voedsel voorhanden. Helaas zijn het juist deze eigenschappen die deze instellingen tot een ideale verblijfplaats voor ongedierte maken, met alle risico’s van dien.

Voorkomen is beter dan genezen. Ons aanbod op het gebied van ongediertepreventie heeft in de zorgsector zijn effectiviteit bewezen. Wanneer het onverhoopt toch nodig is, kunt u op ons rekenen voor een snelle, doeltreffende en discrete bestrijding. Dat is een hele zorg minder.

Kijk op www.rentokil.nl/zorg, mail naar [email protected] of bel gratis 0800-7368654 VCA

Adv A5LiggendZorg.indd 1 03-04-13 14:11

42 markt en product.indd 43 11-04-13 16:00


ServicewijzerQuartoDe specialist in betaaloplossingen voor (kleinschalige) zorginstellingenWestbaan 2002841 MC MoordrechtPostbus 592840 AB MoordrechtT 0182-700500E [email protected] www.quarto.nl

AutomAtisering

Beveiliging

VDZ SecurityHoofdkantoorPapendorpseweg 53-593528 BJ UtrechtTel: 030-7991106Regio Kantoor Oost NederlandMetaalstraat 2c7483 PD HaaksbergenT 053-5742294E [email protected] www.vdzsecurity.nlBeveiligingsdiensten voor zorgsector VDZ Security levert vakbekwaam en goed opgeleid beveiligings-personeel.

Bedrijfskleding

erkende certificAtie-instellingen

George Pisa & Zn.Stijlvolle bedrijfs-kledingGeorge Pisa & Zn. TailleursKanaaldijk Noord 15B5613 DZ EindhovenT 040-2433631E [email protected] www.georgepisa.nl

ARTIMO textilesPostbus 11504700 BD RoosendaalDe Meeten 534706 NK RoosendaalT 0165-543940E [email protected] www.artimo.nlArtimo is leverancier van permanent vlam- vertragende gordijn- en meubelstoffen voor projecten.

Bureau Veritas CertificationComputerweg 23821 AJ AmersfoortT 088-4505500E verkoopnederland@ nl.bureauveritas.comI www.bureauveritas.nl

DNV Postbus 95993007 AN RotterdamT 010-29 22 700E [email protected] www.dnv.nl/zorgZichtbare kwaliteit door certificering? DNV certificeert manage-mentsystemen volgens: HKZ, ISO 9001, NTA 8009, NEN 8048, OHSAS 18001, ISO 14001. Onze unieke auditmethode Risk Based Certification® gaat nét even verder en haalt het maximale uit uw certifi- catietraject. Resultaat? Betrouwbare zorg van hoge kwaliteit.

Lloyd’s RegisterQuality AssuranceCertificatie en TrainingP.O. Box 7013000 AS RotterdamK.P. van der Mandelelaan 41a3062 MB RotterdamT 010-2018445I www.lrqa.nl

TUV Nederland QADe Waal 21c 5684 PH BestT 0499-339500 E [email protected] www.tuv.nlTUV Nederland is uw partner in certificatie: o.a. de HKZ T, V&V, Gehandicaptenzorg, Jeugdzorg, Revalida-tie, Kinderopvang en Zorg-boerderijen en Veiligheidsmanage-mentsystemen. Wij komen graag bij u langs !

fAcilitAire diensten

LanduwascoBellstraat 103133KE VlaardingenE [email protected] www.landuwasco.nlLanduwasco Wasserij-techniek levert meer dan 48 jaar het totale pakket wasmachines, droogmachines en strijkmachines aan de wasserijindustrie, instellingen, campings, hotels, scheepvaart en professionele inhuis- wasserijen.

Newasco Newasco Diensten BVNijverheidsweg 402102 LL HeemstedeT 023-5474004E [email protected] www.newasco.nlInnovatieve regionale wasserijbedrijven met hoge kwaliteit, ontzorgt volledig op het gebied van textielvoorziening. Onze dienstverlening sluit aan op de nieuwe AWBZ. Facturatie per bewoner is mogelijk.

Eromes Project-inrichtersNieuweweg 240Postbus 136600 AA WijchenT 024-7502300I www.eromes.nlEromes ontwerpt, produceert en levert creatieve oplossingen voor zorgen werkom-gevingen. Creativiteit die voorkomt uit nieuwe inzichten en ook door anders te kijken naar bestaande.

E.S.T.I.D.A Interieurontwerp en - fabricage AmsterdamScannerstraat 211033 RV AmsterdamT 020-3371576E [email protected] www.estida.nlE.S.T.I.D.A ontwerpt, realiseert en produceert totaalinterieurs en interieuronder-delen voor zorgin-stellingen, horeca, retail, kantoren en wellness. Uw inrich - tingspartner voor nieuwbouwprojecten, uitbreiding, renova -ties en stoffering.

evAcuAtie

inrichting

Escape Mobility CompanyMarconistraat 326372 PN LandgraafT 045-5727031E [email protected] www.escape-mobility.com

Gerflor BeneluxPostbus 7102 5605 JC Eindhoven T 040-2661700E [email protected] I www.gerflor.nl of www.gerflor.be Sinds 1937 wereld- wijd producent van professionele PVC projectvloeren en specialist in vloer-oplossingen voor de gezondheidszorg.

44-45_serviewijzer.indd 44 11-04-13 15:59


Servicewijzer ServicewijzerDe kosten voor

een vermelding in deze Service-rubriek (logo,

adresgegevens en ca. 20 woorden tekst) bedragen

750 euro per jaar. Inclusief plaatsing van

een logo/link op de website www.zorg instellingen.nl in de rubriek

producten.

Informatie:Michel Lases

T 088-5840983E [email protected]

lABels

ArtevoAlexanderstraat 66882 BG VelpT 026-3619334E [email protected] www.naamlabels.nlZelf investeren of uitbesteden? ARTEVO naamlabels maakt al ruim dertig jaar naamlabels voor uw kleding die wasecht en chemisch reinigbaar is.

instAllAtietechniek en onderhoud

trAiningen kAssAsystemen

Bureau Veritas TrainingComputerweg 23821 AJ AmersfoortT 088-4505551F 088-4505555E bvct@

nl.bureauveritas.comI www.bureauveritas.nlTheoretisch of toege-past, standaard of maatwerk, intern of open inschrijving: training is altijd een bron voor het creëren van meerwaarde.

BLR-BimonairconditioningPostbus 72 3417 ZH MontfoortT 0348-472247E airconditioning@ blr-bimon.nlI www.blr-bimon.nlBLR-Bimon is de specialist op het gebied van airconditioning.

Straight Systems Straight Systems, één adres voor al uw kassa- en betalingsuit-dagingen in de zorg en ziekenhuizen.Kattenburg 29-316651 AL DrutenT 0487-517700I www.straight.nl

Imtech Care & CureRivium Boulevard 1222909 LK Capelle aan den IJsselPostbus 85843009 AN RotterdamT 010-4477400I www.zorg.imtech.nl

een begrip in documentatie en archivering

AL MEER DAN 100 JAAR IS SAMSOM FORMULIEREN & OPBERGSYSTEMEN EEN

BEGRIP IN HET VASTLEGGEN, BEHEREN EN ARCHIVEREN VAN INFORMATIE.

Ga naar www.samsom.nl/formulieren voor meer informatie of een persoonlijk advies. Of scan de qr code.

VerlofaanvraagbriefjesHandig formulier voor het aanvragen van verlof, vakantie of een snipperdag. Wordt door de werknemer ingevuld. Zelfkopiërend.

.

44-45_serviewijzer.indd 45 11-04-13 15:59


agenda Agendatip? Mail de redactie van ZorgInstellingen: [email protected]

advertentie-index

WWW.WMPROF.COM

GEZOCHT: GREEN CLEANERS!

WENST U SAMENDE MVO-WEG IN TE SLAAN?14 mei

Facility MiddagArnhemwww.axxerionfs.nl/site/facilitymiddag

30 meiCongres Complexe OuderenzorgArnhemwww.leidscongresbureau.nl/congres

4 juniSeminar Inspecties Brand-veilige ZorginstellingenBaarnwww.bouwforum.nl

5 – 7 juniVakbeurs GebouwbeheerUtrechtwww.vakbeursgebouwbeheer.nl

6 juniNationaal Congres Gastvrijheidszorg met SterrenEdewww.zorgmetsterren.nl

11 juniFacto Congres 2013Edewww.factomagazine.nl

12 juniCongres Scheiden Wonen en ZorgAmersfoortwww.leidscongresbureau.nl/congres

19 juniCongres Innovatie in de SpoedzorgAmsterdam www.leidscongresbureau.nl/congres

23 – 24 oktober Facilitaire Vakbeurs AssenAssenwww.facilitairevakbeurs.nl

20 – 21 novemberBeurs Domotica & Slim WonenEindhovenwww.beursdomoticaenslimwonen.nl

advertentie-index

alpheios 4Brother 7diversey 19dr. Weigert 24electrocar 45electrolux 48Miele Professional 2rentokil 43SCa Hygiene 15SSa 2013 32viega 40virobuster 24Werner & Mertz 47

46 agenda + advertentie-index.indd 46 11-04-13 16:01

WWW.WMPROF.COM

GEZOCHT: GREEN CLEANERS!

WENST U SAMENDE MVO-WEG IN TE SLAAN?

46 agenda + advertentie-index.indd 47 11-04-13 16:01

T: 020 56 92 911 | Mail: [email protected] www.electrolux.nl/laundrysystems | twitter.com/eluxprofnl

Uw instelling vraagt om een effi ciënte en betaalbare oplossing als het gaat om het dagelijks verschonen en drogen van uw beddengoed, microvezeldoeken en werkkleding. Electrolux Professional komt daarom nu met ‘PayperWash’.

Geen investering, maar een vast bedrag per was. Desgewenst inclusief onderhoud, installatie en service!

De was doen in gratis machines van Electrolux.

www.payperwash.nl

made by Electrolux.

210x297mm_ppw_Zorginstellingen2.indd 1 28-03-13 15:0846 agenda + advertentie-index.indd 48 11-04-13 16:01

zorginstellingen april 2013

Documents