zoonozlar ve halk sa açısından...
TRANSCRIPT
![Page 1: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/1.jpg)
Zoonozlar ve halk sağlığıaçısından önemi
Nurcan Çakır
![Page 2: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/3.jpg)
![Page 4: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/4.jpg)
Zoonoz nedir?
• Doğal olarak omurgalı hayvanlardan insanlara, insanlardan hayvanlara geçen ve her yerde görülebilen hastalıklar yada enfeksiyonlar
• FAO/WHO ortak uzmanlar grubu; 1959
• 1967; enfekte edici özellik taşımayan bakteriyel toksinler ve kimyasal zehirler
![Page 5: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/5.jpg)
Zoonozlar neden önemlidir?
• Her yerde görülebilen hastalıklardır.• Hayvanlar insan yaşamının ayrılmaz birer
parçasıdır.• Fazla sayıda etken ile fazla sayıda
hastalık tablosu oluştururlar.• Meslek hastalıklarının bir bölümünü
oluştururlar.• Ekonomik önemleri vardır.• Beslenme yönünden önem taşırlar.
![Page 6: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/6.jpg)
Sınıflandırma
• Bulaşma yollarına göre;• Yaşam döngülerine göre;• Rezervuar konakçılarına göre;• Etiyolojilerine göre;
![Page 7: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/7.jpg)
Etiyolojilerine göre;
• Bakteriyel zoonozlar• Mantar hastalıkları• Paraziter hastalıklar
– Protozoal– Trematod– Cestod– Nematod
![Page 8: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/8.jpg)
Etiyolojilerine göre;
• Arthropod hastalıkları• Ricketsial hastalıklar• Viral hastalıklar
![Page 9: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/9.jpg)
Bakteriyel zoonozlar• Antraks• Brucella• Listeriosis• Leptospirosis• Salmonellosis• Tetanus• Tuberculosis• Tularemia• vd.
![Page 10: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/10.jpg)
Mantar zoonozları
• Çevresel bulaş yolu• Ringworm
![Page 11: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/11.jpg)
Paraziter zoonozlar
• Chagas hastalığı• Toxoplasmosis• Trypanosomiasis• Cyctisercosis• Echinococcosis• Larva migrans• Trichinosis
![Page 12: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/12.jpg)
Viral zoonozlar
• Çiçek• Kuduz• Kırım Kongo hemorajik hastalığı• Batı Nil hastalığı• Rift Valley hastalığı• Şap hastalığı• Bazı ensefalitler• vd.
![Page 13: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/13.jpg)
Antraks
• Bacillus anthracis
• Hayvanlarda dalak ya da şarbon• İnsanlarda kara çıban ya da kasap çıbanı
• Sığır ve koyunlar
![Page 14: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/14.jpg)
Antraks
• Eilert (1836) enfeksiyon!• Koch (1876) ilk kültür; kan serumu• Pasteur (1877); üre kullanarak • Koch (1878) sporlu basiller!
![Page 15: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/15.jpg)
Antraks
• Hayvanlar enfekte otların bulunduğu çayırlardan enfeksiyonu alır.
• Sporlarla kontamine otlaklarda 30 yıl boyunca enfekte etme özelliği
![Page 16: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/16.jpg)
Antraks
• Hasta hayvan ile temas• Kontamine hayvan ürünlerinin kullanımı
• Hasta hayvan kesildiğinde • Eti yendiğinde • Deri ve yünleri işlenerek
![Page 17: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/17.jpg)
Antraks
• Deri• Akciğer • Barsak şarbonu
![Page 18: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/18.jpg)
Antraks
• Etken alındıktan 2-3 gün sonra belirtiler• Belirtiler ortaya çıktıktan sonra;• Koyun ve keçiler birkaç gün içinde• Sığırlar bir hafta içinde
• ölürler.
![Page 19: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/19.jpg)
Antraks
• Korunma;• Ölü hayvanların ortadan kaldırılması• Otopsi yapılmaz.
• Aşılama; hastalık ortaya çıktığında ateşi olmayan hayvanlar aşılanır.
• Bölgede beş yıl süre ile aşılama yapılır.
![Page 20: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/20.jpg)
Antraks
• İnsanlarda korunma
• Koruyucu antijen aşısı• Canlı spor aşısı
![Page 21: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/21.jpg)
Brucella
• Brucella melitensis• Brucella abortus• Brucella suis• Brucella canis• Brucella ovis• Brucella neotomae• Brucella maris
![Page 22: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/22.jpg)
Brucella
• Bulaşıcı yavru atma hastalığı• Malta humması
• Sığırlarda en yaygın• Koyun ve keçiler• Domuzlar
![Page 23: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/23.jpg)
Brucella
• Ahır tozlarında altı hafta• Sularda 10 hafta• Dondurmada dört hafta• Kremada 20 hafta• Salamura peynirde altı hafta
canlı kalabilir.
![Page 24: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/24.jpg)
Brucella
• Dünyada en yaygın zoonozis
• Kuzey Avrupa • Kuzey Amerika ülkeleri • Avustralya ve Yeni Zellanda
![Page 25: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/25.jpg)
Brucella
• Güney Avrupa ülkeleri (Akdeniz ülkeleri) • Orta Doğu • Hint Yarımadası• Afrika • Orta ve Güney Amerika
![Page 26: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/26.jpg)
Brucella
• Orta ve Doğu Karadeniz sahil şeridi dışında
• yaygın
![Page 27: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/27.jpg)
Brucella
• Genel hijyenik kurallar• Enfekte hayvanların sürüden
çıkarılmaları• Sağlam hayvanların aşılanmaları
![Page 28: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/28.jpg)
Brucella
• 1984 yılında bu yana uygulanan ve 26 yıl sürmesi hedeflenen
• Türkiye Brusellozis Mücadele Projesi
• Hayvan aşılamaları
![Page 29: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/29.jpg)
Brucella
• Risk gruplarının eğitilmeleri• Süt ve süt ürünlerinin sağlıklı biçimde
tüketilmesi
![Page 30: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/30.jpg)
Tularemi
• Francisella tularensis
• Bilinen en enfeksiyöz bakterilerden biri• Tavşanlar ve diğer kemiriciler• Kenelerde ömür boyu
• Tavşan ateşi, avcı ateşi
![Page 31: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/31.jpg)
Tularemi
• En sık enfekte tavşan eti yenmesi ile bulaş
• Enfekte hayvanlarla doğrudan temas• Artropodlar aracılığı ile bulaş
• İnsandan insana bulaş söz konusu değil…
![Page 32: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/32.jpg)
Tularemi
• Hastalık görülen canlılar:– İnsan– At– Koyun– Domuz– Kedi– Köpek– Kuşlar – Sürüngenler– Bazı yabani memeliler (tilki vd.)
![Page 33: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/33.jpg)
Tularemi
• Klinik formları: – ülseroglandüler, – oküloglandüler, – glandüler, – orofaringeal, – tifoid, – pnömonik
![Page 34: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/34.jpg)
Tularemi
![Page 35: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/35.jpg)
Tularemi
• Korunma
• Hasta hayvanların ıslahı ve imhası• Enfekte hayvan ve karkaslarının
taşınmasının engellenmesi
![Page 36: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/36.jpg)
Tularemi
• Hastaların sağaltımı
• Aşı: laboratuar çalışanlarına
• Kene ve sineklerden korunma• Hayvan karkasları ve vücut sıvıları ile
temastan kaçınma
![Page 37: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/37.jpg)
Tularemi• Türkiye’de epidemiler
1920; Trakya Bölgesi1936-1953; Trakya, Antalya, Van1988; Bursa-Karacabey 1997; Ankara-Ayaş1998; Bilecik1999; Samsun 2000; Düzce ve Sinop2004; Kars ve Amasya
![Page 38: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/38.jpg)
Gastroenteritler
• Campylobacter jejuni• Vibrio cholerae• Vibrio parahaemolyticus• Salmonella enteritidis• Yersinia enterocolitica
![Page 39: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/39.jpg)
Gastroenteritler• İshalle birlikte;
– Diğer sistemik semptomların birlikteliği – Suyun kaynağı– Çevresinde benzer yakınması olan kişilerin varlığı– Hayvanlarla temas– İmmunsupresyon– İlaç kullanımı– Seyahat – Ağır spor yapma– Toplu yaşam
![Page 40: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/40.jpg)
Leptospiroz
• Leptospira interrogans• Leptospira biflexa
• Tropikal ve subtropikal• Az gelişmiş veya gelişmekte olan
ülkelerde daha sık
![Page 41: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/41.jpg)
Leptospiroz
• Fareler• Kedi, köpek • Keçi, koyun • Sığır • Domuz, geyik, kuş, sürüngenler
![Page 42: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/42.jpg)
Leptospiroz
• Hayvan idrarıyla dolaylı temas
• Hayvan ısırıkları
![Page 43: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/43.jpg)
Leptospiroz
• Aseptik menenjit
• Karaciğer ve böbrek fonksiyon bozukluğu
• Kanama, kollaps
• %90 anikterik• %10 Weil hastalığı
![Page 44: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/44.jpg)
Leptospiroz
• Fareler!!!• Kişisel korunma önlemleri• Sel sularından korunma
![Page 45: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/45.jpg)
Trişinozis
• Trichinella spiralis– Domuz – Etoburlar (ayı)
• Asya ve Avustralya dışında yaygın
![Page 46: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/46.jpg)
Trişinozis
• Larvalar çizgili kaslar, kalp ve SSS’neyerleşir.
• Parazit / 1 gram kas dokusu = X• X < 10 ise hastalık tablosu oluşmaz• X > 100 ise belirgin hastalık tablosu• X > 1000 ise ağır hastalık tablosu
![Page 47: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/47.jpg)
Trişinozis
• Etlerin iç ısıları –15 ºC olacak şekilde dondurulmalı
• 3 hafta dondurulduktan sonra tüketime sunulmalı
• Etler uygun ısılarda pişirildikten sonra tüketilmeli
![Page 48: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/48.jpg)
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi
• Viral hemorajik ateş– Filoviridae (Marburg, Ebola)– Arenaviridae (Lassa, Junin, Machupo)– Bunyaviridae (KKKA, Hanta, Rift valley
fever ) – Flaviviridae (Sarı humma, Dengue)
![Page 49: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/49.jpg)
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi
• 1944 -1945 Kırım virüsü• 1956 Kongo virüsü• 1969 aynı virüs
![Page 50: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/50.jpg)
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi
• Konakçı spektrumları:– Küçük kemiriciler– Yaban hayvanları– Evcil memeli hayvanlar– Kuşlar
![Page 51: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/51.jpg)
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi
Bulaşma;Kene ısırığıViremik hayvanla temas (kan, doku)
![Page 52: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/52.jpg)
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi
• 2002; Tokat, Sivas, Yozgat, Doğu Karadeniz
• 2002-2003; 150 pozitif olgu; 6 ölüm• 2004; 249 pozitif olgu; 13 ölüm• 2005; ?
![Page 53: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/53.jpg)
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi
• Kişisel korunma önlemleri• Temas sonrası hijyen kurallarına uyma• Akarisit kullanımı
![Page 54: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/54.jpg)
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi• Kenelerle savaşımın güçlükleri:
– Yoğun biçimde tarım ve orman alanları içinde yayılmış durumdalar
– Akarisidlerin kenelerin konakları üzerinde tutundukları bölgelere ulaşabilmesi güç
– Konak üzerinde bulunmadıkları süre içinde kenelere ulaşmak güç
– Üreme yetenekleri (3000-7000 yumurta) – Uygun olmayan çevre koşullarında çok uzun süreler
boyunca canlı kalabilirler – Çok değişik konakçılarda canlı kalabilirler– Akarisid direnci
![Page 55: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/55.jpg)
Ensefalitler
• Prion: protein yapıda küçük enfeksiyöz ajan
• Prionlarla oluşan hayvan hastalıkları– Scrapie (koyun ve keçi)– Transmissible mink encephalopathy (mink ve vizon)– Chronic wasting disease (geyik)– Bovine spongioform encephalopathy (sığır)– Feline spongioform encephalopathy (kedi)
![Page 56: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/56.jpg)
Ensefalitler
• İnsanlarda oluşan hastalıklar• Sporadik Creutzfeldt-Jakob hastalığı
Sporadik fatal insomnia• Kalıtsal Ailesel Creutzfeldt-Jakob hastalığı
Fatal familial insomniaGerstmann-Straussler-Scheinker
hastalığı• Kazanılmış İatrojenik Creutzfeldt-Jakob hastalığı
KuruYeni varyant Creutzfeldt-Jakob hastalığı
![Page 57: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/57.jpg)
Ensefalitler
• Varyant Creutzfeldt-Jakob hastalığı• 1994’de ilk olgu • 68 olgu İngiltere, • 2 olgu Fransa, • 1 olgu İrlanda
• Et yeme öyküsü
![Page 58: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/58.jpg)
Kuduz
• İleri derecede duyarlı hayvanlar:– Tilki, kurt, çakal
• Ender görülenler:– Fare, sincap, kuş, sürüngenler
• Rezervuar:– Yarasalar
![Page 59: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/59.jpg)
Kuduz
• Avustralya ve Yeni Zelanda'da hiç yok• İngiltere, Havaî ve İskandinavya
hastalık yönünden ari • Bovine paralytik kuduz, Güney
Amerika'da endemik• Vahşi kuduz Avrupa'nın çoğunluğunda
![Page 60: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/60.jpg)
Kuduz
• Kent nüfusunun artışı• Alınan önlemler ve aşılamalarla kuduz
olgularında düşüşler • En fazla kuduz olgusu İstanbul • İzmir'de 1988-1996 yılları arasında
azalma• 1997 yılından sonra artış
![Page 61: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/61.jpg)
Kuduz
Bulaşma:– Hayvan ısırıkları– Yara ve mukozaların sekresyonla teması– İnhalasyon– Organ transplantasyonu
![Page 62: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/62.jpg)
Kuduz
Endemik bölgelerde her türlü temas Profilaksi
Her türlü vahşi hayvan ve yarasa temasısonrası Aşı ve Ig
![Page 63: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/63.jpg)
Kuduz
• Temas sonrası profilaksi
Lokal tedaviİmmünglobulinAşı
![Page 64: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/64.jpg)
Kuduz
• Aşı: – HDCV; 0- 3- 7- 14- 28. günler, im
– Bağışıklık yetmezliği olanlar – 50 yaş üzerinde olanlar – Obezler için
• 6.doz
![Page 65: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/65.jpg)
Kuduz• Temas sonrası;
– Profilaksi gecikmiş, – Ig uygulanmamış, – Yara bakımı yapılmamış, – Riskli bölgelerde
0- 7- 21. günlerde 2-1-1 şeması
• Daha önce aşılanmış ise;0- 3. günlerde 2 doz aşı
![Page 66: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/66.jpg)
Dünyada
• 1978 yılı Dünya Sağlık Asamblesi’nde alınan karar: – Hayvan üretimine bağlı besin kaynaklı ve
zoonoz hastalıkların önlenmesi ve korunma
• Akdeniz Bölgesi Zoonoz Kontrol Programı (MZCP)
• Merkezi Atina (MZCC); 1979
![Page 67: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/67.jpg)
Akdeniz Bölgesi Zoonoz Kontrol Programı (MZCP)
• Ülkeler arası teknik işbirliği sağlamak• Hastalık görüldüğünde güvenilir bilgiye
ulaşmak• Sürveyans, kontrol sistemleri ve
yasaların uyumunu sağlamak• Etkili ulusal kontrol ve korunma
programları için sektörler arası ilişki ve iletişimi sağlamak
![Page 68: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/68.jpg)
Akdeniz Bölgesi Zoonoz Kontrol Programı
• Katılımcı ülkeler• Türkiye• Kıbrıs• Yunanistan• Bulgaristan• Suriye• Lübnan• Mısır• Suudi Arabistan• Kuveyt• İspanya• Portekiz
![Page 69: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/69.jpg)
Akdeniz Bölgesi Zoonoz Kontrol Programı
• İlgili ülkeler• Cezayir• Fas• Tunus• Ürdün• İtalya• Malta
![Page 70: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/70.jpg)
Akdeniz Bölgesi Zoonoz Kontrol Programı
• MZCP’nin başlıca aktiviteleri– Bölgesel önceliklere göre ülkeler arası
eğitim kursları düzenlemek– Ülkelerin kendi önceliklerine göre eğitim
çalışmaları düzenlemek
![Page 71: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/71.jpg)
Akdeniz Bölgesi Zoonoz Kontrol Programı
• MZCP’nin program katılımcıları:– Tarım bakanlığı– Sağlık bakanlığı– Konu ile ilgili diğer yönetim birimleri– Akademik kurumlar– Veteriner ve tıp birlikleri– Sektör
![Page 72: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/72.jpg)
Türkiye’de…
• HAYVAN SAĞLIĞI VE ZABITASI KANUNU
– Kanun Numarası : 3285– Kabul Tarihi : 8/5/1986– Yayımlandığı Resmi Gazete: – Tarih : 16/5/1986– Sayı : 19109
![Page 73: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/73.jpg)
Türkiye’de…
• Amaç:
– Madde 1 – Bu Kanunun amacı, hayvanlardan ve hayvan maddelerinden insan ve hayvanlara geçebilen hastalıklardan korunulmasını ve bulaşıcı hayvan hastalıklarıile mücadele edilmesini sağlamaktır.
![Page 74: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/74.jpg)
Türkiye’de…
• Madde 41 – (Değişik: 27/12/1993 –3951/1 md.) – Bu Kanun hükümlerine göre ruam, sığır
tüberkülozu, sığır brusellozu, sığır vebası, at vebası ve şap hastalıklarından dolayıöldürülen veya kestirilen hayvanların sahiplerine, Bakanlık bütçesinden …belirtilen miktarlarda tazminat verilir.
![Page 75: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/75.jpg)
Türkiye’de…
• 1991 yılında– Sağlık bakanlığı ile tarım ve köyişleri
bakanlığı arasında protokol– Türkiye Zoonoz Milli Komitesi
• İlk toplantı 1999’da– Kurban bayramı öncesi uyarılar– Kuduz ile ilgili, belediyelere tavsiyeler
![Page 76: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/76.jpg)
Riskli gruplar• Tarım işçileri• Hayvancılıkla uğraşanlar• Veteriner hekimler• Mezbaha işçileri• Kasaplar• Laboratuar çalışanları• Sağlık personeli• Kanalizasyon işçileri• Balıkçılık ve avcılıkla uğraşanlar• Hayvan ürünleri ile çalışanlar• Gıda işi ile uğraşanlar• Orman işçileri
![Page 77: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/77.jpg)
Meslek hastalıkları
• Brucella:– DSÖ laboratuar çalışanları için yüksek risk
grubu olarak belirlemiştir.– İşçi sağlığı ve iş güvenliği tüzüğünün 88.
maddesi gereği risk altındaki işçilerin aşılanmaları
![Page 78: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/78.jpg)
Meslek hastalıkları
• Şarbon:– 1800’lerden itibaren mesleksel form– Yünlerin dezenfeksiyonu– İSİG tüzüğünün 85. maddesi– Yünlerin dezenfeksiyonu– Aspirasyon sistemi– Kişisel korunma araçları
![Page 79: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/79.jpg)
Meslek hastalıkları
• Leptospiroz:– İSİG tüzüğünün 87. maddesi – Farelerle savaş– Çıplak ayakla gezmenin engellenmesi
![Page 80: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/80.jpg)
Ekonomi
• Ekonomik kayıplar:– yavru kaybı, – süt veriminde azalma, – damızlık değeri kaybı, – kısırlık
![Page 81: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/81.jpg)
Ekonomi
• Hayvansal protein kaynaklarına olumsuz etki
• Hayvan ve hayvansal ürünlerin ticaretine engel
• Kırsal kesimde kısıtlı olanaklara sahip hayvan yetiştiricilerinin sosyo-ekonomik gelişmesinin engellenmesi
![Page 82: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/82.jpg)
• İnsanlarda;– fiziksel hastalık hali – iş gücü kaybı– tedavi giderleri
![Page 83: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/83.jpg)
Korunma • Süt ve süt ürünlerinin pastörizasyonu• Kaynatılarak tüketilmesi• Etlerin iyice pişirilerek tüketilmesi• Besinlerin depolama koşullarına dikkat
edilmesi• Çapraz kontaminasyondan kaçınılması• Genel hijyen kurallarına uyulması• Kişisel koruyucu malzemelerin kullanımı• Hayvan sağlığının korunması ve hastalıklarının
tedavisi
![Page 84: Zoonozlar ve halk sa açısından önemihalksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2005-06/Zoonoz_Nurcan.pdf · –tifoid, – pnömonik. Tularemi. Tularemi •Korunma • Hasta hayvanların](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022020723/5ae44e5a7f8b9a495c8e610c/html5/thumbnails/84.jpg)