antykomunistyczny,

niepodległościowy ruch partyzancki,

stawiający opór sowietyzacji Polski i

podporządkowaniu jej ZSRR, toczący walkę

ze służbami bezpieczeństwa ZSRR i

podporządkowanymi im służbami w Polsce.

Zajęcie Polski przez Armię Czerwoną i włączenie połowy jej

terytorium do ZSRS sprawiło, że dziesiątki tysięcy żołnierzy nie

złożyło broni. Gotowi byli walczyć o odzyskanie niepodległości,

wypełnić złożoną przysięgę.

Powojenna konspiracja niepodległościowa była – aż do

powstania Solidarności – najliczniejszą formą zorganizowanego

oporu społeczeństwa polskiego wobec narzuconej władzy. W roku

największej aktywności zbrojnego podziemia, 1945, działało w nim

bezpośrednio 150-200 tysięcy konspiratorów, zgrupowanych w oddziałach o bardzo różnej orientacji. Dwadzieścia tysięcy z nich

walczyło w oddziałach partyzanckich. Kolejnych kilkaset tysięcy

stanowili ludzie zapewniający partyzantom aprowizację, wywiad,

schronienie i łączność. Doliczyć trzeba jeszcze około dwudziestu

tysięcy uczniów z podziemnych organizacji młodzieżowych,

sprzeciwiających się komunistom. Łącznie daje to grupę ponad

pół miliona ludzi tworzących społeczność Żołnierzy Wyklętych. Ostatni „leśny” żołnierz ZWZ-AK, a później WiN – Józef Franczak

„Laluś” zginął w walce w październiku 1963 roku.

Data 1 marca nie jest

przypadkowa. Tego dnia w 1951

w mokotowskim więzieniu

komuniści strzałem w tył głowy

zamordowali przywódców IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i

Niezawisłość – Łukasza

Cieplińskiego i jego towarzyszy

walki. Tworzyli oni ostatnie

kierownictwo ostatniej

ogólnopolskiej konspiracji

kontynuującej od 1945 roku

dzieło Armii Krajowej.