ZIRKULAZIO APARATUA

TAFYD 1. Maila2010/11 Ikasturtea

Juan Arbulu

Zirkulazio aparatuaren osagaiak

Bihotza Odol basoak:

Arteriak Benak (zainak) Kapilarrak

Zirkulazio aparatua

Ugaztunetan bi zirkulazio mota daude:

Odol-zirkulazioa Sistema linfatikoa

Bihotza

Hiru geruza muskular: Endokardioa Miokardioa Perikardioa

Lau barrunbe: Bi aurikula Bi bentrikulo

Bihotzaren barrunbeak

Aurikulak Eskuineko aurikula:

Goiko kaba bena Beheko kaba bena

Ezkerreko aurikula: Birika benak

Bihotzaren barrunbeak

Bentrikuluak Aurikuletan baino musukulu garatuagoa. Eskuineko bentrikulua

Birika enborra (arteria)

Ezkerreko bentrikulua Aorta arteria

Bihotz balbulak

Balbula aurikulobentrikularrak Balbula bikuspidea edo mitrala (EzA-EzB) Balbula trikuspidea-3 balba (EsA-EsB)

Balbula sigmoideoak (3 balba) Birika-enborraren balbula (EsB-BirEnb) Balbula aortikoa (EzB-Aorta)

Bihotza

Bihotz bulkadaren transmisioa

Sistole estimuluak bihotzean bertan sortzen dira. Nodulu Sinusala Nodulu Aurikulobentrikularra His-en faszikulua Purkinje-ren sarea

Bihotz bulkadaren transmisioa

Odol-hodiak

Odol-hodiak

Zirkulazio txikia eta handia.

Bihotzetik urruntzen diren odol basoak dira, eta ehunetara O2 ugari duen odola daramate(birika arteria izan ezik, horiek O2 eskasaduen odola daramate).

Sendoak eta malguak dira. Malgutasun horidela eta, odola bihotzetik irten ondoren, arteriak dilatatu (basodilatazioa) eta uzkurtu(basokonstrikzioa) egiten dira. Horrek fluxujarrai bat eragingo du, eta horrela odolaazkar jarioko da ehunetara.

ARTERIAK

Odol-presioa: odolak hodiaren paretarenkontra egiten duen indarra da. Ezkerrekobentrikulua uzkurtzen denean zirkulazioorokorreko arterietarantz botatzen du odola. Taupada bakoitzean kopuru txikia botatzendu, eta horrela sistole edo bentrikulukouzkurdura izan bitartean presioak gora egitendu (tentsio altua) baina diastole edobentrikuluko laxaketan behera egiten du(tentsio baxua). Hodien diametroa txikitzeakhipertentsioa dakar.

ARTERIAK

Bihotzera odola daramaten hodiak benakdira. Birika-benek izan ezik denek dute odolezoxigenatua.

Gorputz-atal aktiboen muskulu uzkurketekmuskulu horretan zehar doazen benenbalbulei laguntzen diete odola bihotzerantzitzultzen. Ariketa fisikoa horrexegatik da onuragarria odol zirkulaziorako.

BENAK

Odola arterioletatik benuletara daramaten hodimikroskopikoak dira. Euren funtzioa zelulak bizigaizhornitzea eta hondakinak garbitzea da.

Hodi guztietako diametroa txikitzen den neurrian, odolaren eroapen-abiadura txikitu egiten da, etapareten lodiera ere bai. Horrela, kapilarrek endotelio deritzon geruza mehe bat baino ez dute, eta hodihorietan zehar eroapena oso motela izango da, plasmaren eta zirrituko isurkiaren artean substantzia-truke eraginkor bat egotearren.

KAPILARRAK

BIHOTZ-FUNTZIOAREN KONTROLA

Maiztasun normala minutuko 50-100 taupadakoa da.

Ariketa fisiko, sukar edo emozioenondorioz maiztasuna areagotu egitenda.

Egoera normalean 100etik gorakoabada takikardia da. Eta 50tik beherakoa bada bradikardia da.

Bihotzak bulkaden maiztasuna kontrolatzekosistema propioa du.

Nerbio-kinada estrinsekoak ere eragindezakete maiztasunean (NSA) Sistema parasinpatikoa: maiztasuna txikiagotu. Sistema sinpatikoa: maiztasuna areagotu.

Adrenalinak sistema sinpatikoaren efektuberbera du.

BIHOTZ-FUNTZIOAREN KONTROLA

ZIKLO KARDIAKOA

Bihotz-taupada bakoitzean aurikuletan etabentrikuluetan egoera batzuk errepikatzendira. Ziklo kardiako horren barruan laxatzekofase bat dago, diastole deritzona, eta jarraianbeste bat, uzkurtzeko fasea, sistole deritzona.

ZIKLO KARDIAKOA Zikloko gertaera nagusiak hauek dira:

Sistole aurikularra: aurikulak uzkurtu egiten dira, eta odola balbulaaurikulo-bentikularren bidez bentrikuluetara igarotzen da.

Sistole bentrikularra: balbula aurikulo-bentrikularrak itxi egiten dira, eta horren ondoren bentrikuluak uzkurtu egiten dira. Balbulasemilunarrak ireki egiten dira (bentrikuluak uzkurtzearekin batera gertatzen da hori) eta odola arterietara igarotzen da. Bihotz-taupadabakoitzean ezkerreko bentrikulutik irteten den odol-bolumenaribolumen sistolikoa deritzo.

Diastole bentrikularra: odola bentrikuluetatik irteten deneansemilunar balbulak itxi egiten dira, aurikulo-bentrikularrak ireki, bentrikulua laxatu egiten da eta odola aurikuletatik bentrikuluetaraigarotzen da, horren ondoren sistole aurikularra berriz hasteko.

SISTOLEA ETA DIASTOLEA

SISTEMA LINFATIKOA

Sistema linfatikoa, funtsean, zirkulazioaparatuaren alde espezializatu bat da. Likido batek (linfa) eta hodi multzobatek (hodi linfatikoak) osatzen dute, baina sistema kardiobaskularrean ezbezala, ez da zirkuitu itxia.

SISTEMA LINFATIKOA

Sistema horretako bi funtzio nagusiakhauexek dira: Barruko esparruan oreka hidrikoa mantenu. Inmunitatea: gongoil linfatikoan linfozitoak

eta antigorputzak (defentsarako zelulak) sortuko dira.

SISTEMA LINFATIKOA Linfa: Linfa likido urtsu argia edo horiska izaten da.

Bere osaketa plasmarenaren antzekoa da (proteinakopuru txikiagoa izan arren, isotonikoa baita). Kapilarretan zehar doan plasmaren likidoa zirritukoespazioetara igarotzen da, hau da, zelulen arteangeratzen diren espazioetara. Likidoaren parterikhandiena zelulek eta kapilarrek xurgatzen dutenarren, parte bat zirrituko espazioetan geratzen da. Likido hori pilatzen den neurrian, hodi linfatikoetandrenatzeko joera du, eta hodi horiek isurkia odolbenosora itzularazten dute.

SISTEMA LINFATIKOA Linfa kapilarrak:

Ehun gehienetan eta itsuan hazten diren hodiak dira. Kapilar horiek hodi linfatikoetan drenatu egiten dute. Hodi horien egitura benen egituraren antzekoa da, baina basoek pareta meheagoak, balbula gehiago eta gongoilak dituzte. Hodiak gero eta handiagoak diren enbor biltzaileak osatzeko elkartu egiten dira, eta gongoil linfatikoetan amaitzen dira. Normalean, linfa gongoil linfatiko batean edo hainbatetan zehar pasatzen da zirkulazio-uharrean sartu aurretik (odolsistema baskularrera doaz, bena subklabietara). Substantzia kaltegarririk izanez gero, gongoiletik pasatzean bertako zelula inmunitarioek defentsa mekanismoa martxan ipiniko lukete. Beste alde batetik organo linfatikoak daude, adibidez, barea, amigdalak eta timoa.

Animazioak

The virtual body Anatomia del aparato circulatorio

ZIRKULAZIO APARATUAZirkulazio aparatuaren osagaiakZirkulazio aparatuaBihotzaBihotzaren barrunbeakBihotzaren barrunbeakBihotz balbulakBihotzaBihotz bulkadaren transmisioaBihotz bulkadaren transmisioaOdol-hodiakOdol-hodiakNmero de diapositiva 13Nmero de diapositiva 14Nmero de diapositiva 15Nmero de diapositiva 16BIHOTZ-FUNTZIOAREN KONTROLANmero de diapositiva 18ZIKLO KARDIAKOAZIKLO KARDIAKOASISTOLEA ETA DIASTOLEASISTEMA LINFATIKOASISTEMA LINFATIKOASISTEMA LINFATIKOASISTEMA LINFATIKOANmero de diapositiva 26Animazioak