zinvol leven

Zinvol leven

stefan paas &siebrand wierda

boekencentrum

prediker

stefanpaas

&siebr

and

wier

da

zinvo

lleven

Wat geeft het leven zin? Waar genieten we

van en waar gaan we voor? Dat zijn de

kernvragen van het boek Prediker, maar ze

zijn ook bijzonder actueel.

Zinvol leven is ontstaan in de jonge christelijke gemeen-

schap Via Nova in Amsterdam, waar vooral jonge mensen

komen die midden in het leven staan. Dit boek is dan ook

een zoektocht naar een praktische toepassing van de

adviezen in het boek Prediker, in het leven van elke dag.

Daarbij komen alle levensterreinen aan de orde: werk, geld,

plezier, relaties en geloven. De lezer wordt uitgedaagd om

zich hierover met behulp van de Bijbel eenmening te

vormen en aan de slag te gaan.

Door de toegevoegde gespreksvragen is Zinvol leven ook

een inspirerend boek voor kringen.

Stefan Paas en Siebrand Wierda zijn verbonden aan de

christelijke gemeenschap Via Nova. Beiden hebben veel

ervaringmet het brengen van de christelijke boodschap

aan een gemengd publiek.

www.uitgeverijboekencentrum.nl

9 7 8 9 0 2 3 9 2 3 7 9 4

ISBN 978-90-239-2379-4

NUR 707

Zinvol leven Plano 09-07-2009 10:44 Pagina 1

9096_Zinvol leven 5.0 08-07-2009 12:48 Pagina 2

Stefan Paas en Siebrand Wierda

Zinvol leven

Prediker

Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer


www.uitgeverijboekencentrum.nl

Ontwerp omslag: Mulder van Meurs

Ontwerp binnenwerk: zetR

De bijbeltekst in deze uitgave is ontleend aan De Nieuwe bijbelvertaling, © Ne-

derlands bijbelgenootschap .

ISBN

NUR

© Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,

opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in

enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën,

opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toe-

stemming van de uitgever.


Inhoud

Inleiding

. Het leven is zinloos, maar wel leuk (Prediker :-, :-, :-)

Siebrand Wierda

. Werk, werk, werk (Prediker :-, :-)

Siebrand Wierda

. Alles onder controle (Prediker :-, :-)

Stefan Paas

. Relaties geven me voldoening (Prediker :-, :-)

Stefan Paas

. De zin van zen (Prediker :-:)

Siebrand Wierda

. Kennis brengt me aan de top (Prediker :-, :-, :-, :-)

Stefan Paas

. In een gezond lijf leef ik lang (Prediker :-:)

Stefan Paas

. Leven in overvloed (Prediker :- en Johannes :-)

Siebrand Wierda


. Het leven is zinloos, maar wel leuk. (Prediker :-, :-, :-)Siebrand Wierda

Meaninglessit’s all meaninglessall my life and labor is foolishand now I don’t have a reason anymore

(Sixpence None The Richer)

Dat is een heldere boodschap. Meaningless, it’s all meaningless… Het le-ven is zinloos… Vind je dat een onplezierig idee? Luister dan naar JanWolkers. Hij maakt het allemaal nog erger. Wolkers cultiveert de zin-loosheid: ‘Het bestaan is niet meer dan feestelijke zinloosheid,’ zegt hij.‘Juist door de zinloosheid wordt het feestelijk.’1 Het leven is zinloos,maar wel leuk. Volgens Wolkers is dat doordat het zinloos is. Volgensanderen door er in ieder geval zo veel mogelijk plezier uit te slepen. InClub Tropicana bijvoorbeeld. Daar zingt George Michael dat een smilevoldoende is om binnen te komen op die plek waar je elkaar bij de handneemt, de drank gratis is en voldoende zon voor iedereen. Klinkt goed.

Het leven is zinloos, maar wel leuk… Die boodschap horen we óók inde bijbel, in het boek Prediker. Zoals je wellicht weet, is de bijbel eenbibliotheek van in totaal kleinere boeken. Het boek Prediker maaktdeel uit van de afdeling Wijsheidsboeken. Binnen die afdeling heb jeruwweg twee stromingen, zoals we ook in de inleiding hebben gezien.(a) Een stroming die vanuit het bestuderen van de schepping wil latenzien hoe goed de dingen allemaal kloppen en werken en hoe mooi hetis dat goede mensen worden beloond en slechte worden bestraft. En

. Citaat in Jan Wolkers & Steye Raviez, Jan Wolkers jaar schrijver, Amster-dam (fotoboek).


(b) een stroming die uitgesproken sceptisch en kritisch is: het ís alle-maal niet zo mooi en het klopt vaak helemaal níet. Het gaat goede men-sen juist vaak slecht, terwijl slechte mensen veel te lang leven. Predikerhoort duidelijk thuis in de laatstgenoemde stroming. Het boek ademteen sfeer van twijfel, scepsis en aarzeling. Het leven is zinloos.

Overigens brengt Prediker die boodschap met adembenemend mooiezinnen. ‘Lucht en leegte,’ zegt Prediker, ‘lucht en leegte, alles is leegte.’Mooi geallitereerd in de Nieuwe bijbelvertaling (). Het rijmt zelfs(:-):

Generaties gaan, generaties komen,maar de aarde blijft altijd bestaan.De zon komt op, de zon gaat onder,en altijd snelt ze naar de plaats waar ze weer op zal gaan.

Daarna nog een vers om van te smullen en een paar keer over te lezen,vers : ‘De wind waait naar het zuiden, dan draait hij naar het noorden.Hij draait en waait en draait, en al draaiend waait de wind weer terug.’Vind je het niet mooi?

De eerste zin van het boek zegt dat Prediker koning was in Jeruzalemen een zoon van David. Velen hebben hier gedacht aan de wijze koningSalomo, pakweg een millennium voor Christus. Dat Prediker zeer rijkwas en vele vrouwen had (:-), zou ook goed bij Salomo passen. Erzijn echter meer punten die níet overeenkomen. In : staat bijvoor-beeld dat hij koning was over Israël. Dat kan Salomo niet gezegd heb-ben, want hij was tot zijn dood koning. Verder vergelijkt de auteur zicheen paar keer met hen die vóór hem over Jeruzalem hebben geregeerden zegt hij dat hij het veel beter heeft gedaan dan zijn voorgangers (:;:, ). Maar het ligt niet voor de hand dat Salomo zich zo zou verge-lijken met de grote koning David voor hem. De situatie van : pastevenmin bij Salomo, omdat tijdens zijn regering vrede en recht goedfunctioneerden. En in :- presenteert de auteur zich niet als koning,maar als onderdaan. Het gebruik van Perzische leenwoorden in het He-breeuws duidt er verder op dat dit boek in veel later tijd is geschreven.Prediker is daarom waarschijnlijk een van de jongste boeken van hetOude Testament. Het boek is geschreven door een denker, een filosoof,een pedagoog, een schrijver. In het oorspronkelijke Hebreeuws is zijn

Siebrand Wierda


naam Qohelet. Luther (e/e eeuw) heeft deze naam voor het eerst ver-taald met ‘Prediker’. Je kunt het ook vertalen met ‘verzamelaar’, name-lijk van spreuken en wijsheden.

Prediker is niet bepaald een ‘vroom’ bijbelboek. Welgeteld gaat het veer-tig keer over ‘God’, maar nergens in het boek vind je de oudtestamen-tische naam van God: Jahweh, de naam die in het Nederlands meestalwordt vertaald met H. Niet een erg vroom boek dus. Wel een scep-tisch boek. Al in de tijd van Jezus was er discussie of dit boek daaromwel in de bijbel thuishoorde. Een strenge religieuze beweging (Sjammai)van die tijd vond het geschrift veel te profaan. Mildere stromingen (Hil-lel) accepteerden het wel en hebben uiteindelijk gelijk gekregen. Ditneemt echter niet weg dat het boek de eeuwen door met argusogen isbekeken – Prediker zou een fatalist zijn, een nihilist, een atheïst, een pes-simist. In het jodendom wordt Prediker al eeuwenlang gelezen op hetLoofhuttenfeest – het feest dat herinnert aan de tocht door de woestijn,waar alleen maar ‘lucht en leegte’ was. Lijkt me een goede keus: eensceptisch boek lezen als je in een loofhut woont, een huisje vol kierenen gaten.

Het boek Prediker bevat een hele rij thema’s die in het leven van ons al-lemaal ontzettend belangrijk zijn. In dit boekje behandelen we er zeven:plezier, werk en geld, controle, relaties, religie, kennis, gezondheid enleven. In dit hoofdstuk gaat het over plezier. Het leven is zinloos, maarwel leuk.

Wij zoeken een zinvol leven

Prediker doet me denken aan het verhaal van Nietzsche over een gekkeman. ‘Die gekke man stak op een heldere morgen een lantaarn op enschreeuwde op de markt: “Ik zoek God, ik zoek God!” Omdat op demarkt veel mensen waren die niet in God geloofden, verwekte de maneen uitbundig lachen. “Is God zoekgeraakt?” zei de een. “Is hij als eenkind de weg kwijtgeraakt?” vroeg een ander. “Of heeft hij zich verstopt?Is hij bang voor ons? Is hij scheep gegaan, geëmigreerd?” – zo riepen enlachten ze door elkaar heen. De gekke man sprong tussen hen rond endoorboorde hen met zijn blikken. “Waar God heen is?” riep hij, “Ik zalhet u zeggen: wij hebben hem gedood – u en ik. Wij zijn allemaal moor-

1. Het leven is zinloos, maar wel leuk


denaars. Maar hoe hebben wij het gekund? Hoe konden wij de zee leeg-drinken? Wie heeft ons de spons gegeven om de hele horizon uit te wis-sen? Wat deden we toen we deze aarde van haar zon losmaakten? Waar-heen beweegt ze zich nu? Waarheen bewegen wij ons? Weg van allezonnen? Vallen we niet voortdurend? En achterwaarts, opzij, voor-waarts, naar alle kanten? Is er nog een boven en een beneden? Dolen weniet door een eindeloos Niets?”’

Als je met dit in gedachten Prediker leest, zou je denken dat Prediker deopa was van Nietzsche. ‘Wat er was, zal er altijd weer zijn, wat er is ge-daan, zal altijd weer worden gedaan. Er is niets nieuws onder de zon. Devroegere generaties zijn vergeten en ook de komende zullen weer wor-den vergeten…’ Dolen we door een eindeloos Niets? Kijk wat Predikerdan doet. Hij zegt tegen zichzelf: ‘Kom, laat ik proberen de genoegensvan het leven te smaken en te genieten van het goede.’ Kun je het je voor-stellen? Lijkt mij wel! Overweldigd door het gevoel volstrekt alleen te zijnin dit grenzenloze heelal, een stofje in de kosmos, een onbetekenendzandkorreltje aan het strand van de eeuwigheid… Dan ga je drinken.Maar dan is één glaasje niet genoeg. Dan zet je het op een zuipen!

Inderdaad, dat is wat Prediker deed. ‘Vrolijkheid’ noemt hij het in:. Stel je daarbij gerust voor dat hij oceanen van drank naar binnenslorpte, ernaar verlangend om laveloos te zijn. Vers : ‘Ik heb mezelf on-dergedompeld in de vrolijkheid van de wijn.’ Maar dat niet alleen. Invers noemt hij naast ‘vrolijkheid’ ook ‘vreugde’. Vrolijkheid is lol. Bor-relpraat. Onderbroekenhumor. Nederlandse mannen in oranje tenuesop Zwitserse campings. Vreugde is meer de beschaafde variant. Con-certgebouw-vijftigers die na afloop van een muziekstuk plotseling alle-maal beschaafd moeten hoesten. Bezoekers van een zéér beschaafd res-taurant waar je voor een vermogen enkele liflafjes krijgt en aan het eindevan de avond liefst de Febo zou opzoeken (maar dat kun je niet maken,want je vriendin heeft juist voor deze avond haar allermooiste jurk aan-getrokken).

In vrolijkheid heeft Prediker het gezocht. En in vreugde. En in nog veelmeer. Kijk naar de verzen -: hij heeft paleizen gebouwd, wijngaardengeplant, parken aangelegd. Veel personeel had hij, in de vorm van sla-ven en slavinnen. Een grotere veestapel dan ooit iemand voor hem heeftgehad. En, slot van vers : ‘Ik heb het genot geproefd van vele, vele vrou-wen.’ Ik moest denken aan dat lied van Bram Vermeulen, ‘Dorst’:

Siebrand Wierda


Mijn vriend, kom, laat ons samen drinken,kom, laat ons samen ondergaan,verdrinken in de wanhoop van het glasen vergeten dat we ooit hebben bestaan.

Mijn vriend, kom, laat ons samen dromenvan alles wat nog komen kan,van alle vrouwen hier op aarde,van alle vrouwen en wij de enige man.

Zuip, mijn vriend, slemp, mijn vriend,schreeuw en wees niet bang,brul, mijn vriend, bral mijn vriend:de nacht is eindeloos lang.

Mijn ziel is te groot,hij barst uit mijn borst:ik heb dorst, dorst, dorst.

Het leven is misschien zinloos, maar het is wel leuk.

Waarom doet Prediker dit allemaal? En waarom doen ook wij zulke din-gen? Afgelopen jaar speelde in het Amsterdamse Bostheater een bewer-king van ‘Zomergasten’. Dat is een stuk uit van de Russische schrij-ver Maxim Gorki. Het gaat over bewoners van datsja’s, zomerhuisjeswaarin mensen uit de stad die het zich konden permitteren, verblevengedurende de zomermaanden. Even weg uit de hitte en de drukte vande stad. Tijdens eindeloos lange zomeravonden hebben ze daar con-versaties over de zin van het bestaan. Helaas ontaarden die steeds ingrimmige emotionele ruzies. Mij trof hoe de regisseuse van het Bos-theater het stuk typeerde. ‘Het stuk is,’ zo zei ze in het Parool, ‘een tra-gische komedie met een hunkering naar een zinvol leven.’ Als je het ge-zien hebt, weet je dat dit inderdaad een treffende omschrijving is. Eentragische komedie met een hunkering naar een zinvol leven…

Maar dat is ook wat Prediker aan het doen is. Hij zoekt en zoekt enzoekt. Naar een zinvol leven! Vers nog een keer: ‘Ik heb mezelf on-dergedompeld in de vrolijkheid van de wijn, en ik greep die dwaasheidaan om te onderzoeken of ik in mijn wijsheid – want die behield altijdde overhand – kon ontdekken wat een mens het beste doen kan, dat lut-



tel aantal levensdagen dat hij doorbrengt onder de hemel.’ Prediker isontzettend druk bezig met een zoektocht naar een zinvol leven.

En dat doen wij allemaal! Wij denken dat er geen antwoorden zijn. Wijdenken dat dit leven alles is. Daarom doen we allemaal wat Prediker ookdeed: plezier maken. Met drank. Met chique restaurants. Sommigen meteen datsja. En velen met seks. Moeten we nog een top- maken van watwe allemaal doen om plezier te maken?

Maar denk nu eens door. Neem seks. Is seks werkelijk alleen maariets voor een pleziertje van een half uur of een uur of een nacht – af-hankelijk van je leeftijd of je conditie of het aantal euro’s dat je tot jebeschikking hebt? Is seks werkelijk alleen maar iets wat je plezier voorzo’n moment geeft? Natuurlijk niet. Ratten doen het puur voor de seks.Maar mensen? Jij en ik? Wij doen het voor meer. Wij willen geliefd zijn.Wij verlangen er diep naar om de moeite waard gevonden te worden.Wij willen bij die ene zijn, die zegt: ‘Jij bent geweldig.’ Niet om de seks,maar om jou zélf. Jíj bent geweldig.

En zo is het ook met al die andere dingen. Maakt drank een mensgelukkig? Natuurlijk niet. Je wilt bij anderen zijn. Je wilt waardevol zijn.Je wilt liefde geven en verbondenheid en interesse. En dat ook terug-ontvangen. Datzelfde geldt voor rijkdom en bezittingen. Een mens wilde moeite waard zijn. Jij en ik, wij zoeken een zinvol leven.

Plezier is onvoldoende voor een zinvol leven

Bijzondere kerel is het hoor, die Prediker. In : zegt hij dat hij ‘grootsedingen’ heeft ondernomen. Nu, zo is het precies! Groots! Het is onvoor-stelbaar wat hij allemaal bij elkaar heeft gekocht. Paleizen, wijngaarden,tuinen, parken, waterbekkens, slaven, slavinnen, een gigantische veesta-pel, een eigen opera-orkest (of rockband, Prediker zelf spreekt over ‘zan-gers en zangeressen’, vers ) én een complete harem. Kan misschien promille van de bevolking zichzelf zoiets permitteren? Het klopt in elkgeval precies wat in vers staat: ‘Grootse dingen heb ik ondernomen.’

Het woord ‘groots’ doet me denken aan Intermediair, waar rond dezomer van ene Nathalie wekelijks op de pagina ‘Werk’ een columnschreef. Boven de column werd ze geïntroduceerd als ‘ongekend ambi-tieus en oneindig commercieel’. Klaar voor het grote werk. In haar co-lumn schreef ze een keer over een tripje naar New York, samen met haar

Siebrand Wierda


baas, die ook haar minnaar was – althans: minnaar-to-be, wat hém be-trof. Maar Nathalie is toen naar huis gevlucht, totaal in de war. Zeschreef: ‘Het grootse en meeslepende leven waar ik altijd van heb ge-droomd, begint me nu toch echt de keel uit te hangen. Straks maar evenlangs mijn moeder. Koekje eten. Thee drinken.’

Misschien ontdekt Nathalie wat Prediker ook heeft ontdekt: plezier isonvoldoende voor een zinvol leven. Op twee plaatsen in de bijbeltekstzie ik dat hij deze conclusie trekt:. Om te beginnen, plezier helpt onvoldoende om af te leiden. In vers

zegt Prediker dat, ondanks dat hij zich dompelde in de vrolijkheidvan de wijn, zijn wijsheid de overhand hield. En in vers , slot: ‘Enbij alles wat ik voor mezelf verworven had, behield ik ook mijn wijs-heid.’ Al die dingen die Prediker deed, al dat plezier dat hij zocht,het leek alsof steeds meer deze waarheid doorbrak: ‘Dit helpt mijniet om ergens voor te leven. Weliswaar raakten de dingen die ikdeed mij fysiek, maar ik ben meer dan een dier! Ik ben meer daneen lijf dat bevrediging zoekt! Al dat plezier, het leidde mij tijdelijkaf, maar het was niet blijvend, ik ben er niet werkelijk door veran-derd.’

. En verder, plezier helpt onvoldoende om voldoening te ontvangen. Invers is Predikers conclusie: ‘Maar toen nam ik alles wat ik onder-nomen had nog eens in ogenschouw, alles wat mijn moeizaam ge-zwoeg me opgeleverd had, en ik zag in dat het allemaal maar luchten najagen van wind was. Het had geen enkel nut onder de zon.’ Inplaats van voldoening was het ‘najagen van wind’, zo merkt Predi-ker. De eerste keer dronken was leuk, de eerste keer platte seks ook.Maar hij wilde meer. En meer. En nog meer. En uiteindelijk ont-dekte hij: het is als wind! Het gevoel dat je erbij hebt, kun je nieteens tot de volgende dag vasthouden…! Hoe brak kun je zijn na aldie drank. En wat kan het tegenvallen met die persoon die vannachtnog zo geweldig leek. Het is als wind. Je voelt het even, maar danglipt het zo weer tussen je vingers door.

En dus is plezier onvoldoende voor een zinvol leven. Sterker nog: hetkan een vloek worden in plaats van een zegen. Omdat je steeds meerwilt. Meer seks, meer geld, meer woonruimte, meer sieraden… De hon-ger neemt toe in plaats van af.



Ik hoop dat je dit verhaal tot nu toe goed hebt gevolgd. Ik heb dus níetgezegd dat in de bijbel staat dat je niet mag genieten van allerlei dingen.Dat wil ik toch maar even duidelijk gezegd hebben. Want maar al tevaak wordt het christelijk geloof afgeschilderd of gezien als een vijandvan plezier en van genot – bijvoorbeeld als het gaat om drinken of ergoed uitzien of seks. In de bijbel vind je echter op tal van plaatsen lo-vende woorden hierover. Het huwelijk wordt in de bijbel gezien als eenverbeelding van de unieke en zeer intieme relatie tussen God en zijnvolk. En over drank en schoonheid staat in Psalm , om maar éénvoorbeeld te noemen: ‘Zo zal de mens brood winnen uit de aarde enwijn die het mensenhart verheugt, geurige olie die het gelaat doet stra-len.’ Prachtig allemaal dus. Wat ik hier echter duidelijk wil maken, isdat onze zoektocht naar plezier onvoldoende is voor een zinvol leven.Als je vertrouwt op deze dingen van plezier en er je heil in zoekt, dan isplezier jouw afgod. En dan merk je dat al deze dingen je hooguit tijde-lijk en hooguit oppervlakkige bevrediging geven. Terwijl je zoekt naarmeer…

God biedt je werkelijke vreugde

In plaats van bij een afgod – plezier – moeten we bij God zijn. Dat ge-loof ik van harte. We moeten bij de God van de bijbel zijn, de God diede Vader is van Jezus Christus. Op diverse plaatsen in het boek Predi-ker lijkt het alsof de auteur een stapje opzij doet en toelaat dat er doordie God een alternatief wordt geboden. Het zijn kleine openingen in hetbetoog, waarin als het ware wat wolken van de donkere hemel wordenweggetrokken en er een goddelijk perspectief oplicht.

Zo bijvoorbeeld in :: ‘Wanneer een mens geniet van rijkdom en be-zit, wanneer hem dat door God wordt toegestaan als zijn rechtmatigdeel en hij zich verheugt in alles wat hij moeizaam heeft verworven, isdat een geschenk van God.’ De uitdaging volgens dit vers is om de handvan God te zien in de dingen waar een mens zich in verheugt. Het is eengeschenk van God als je dat kunt doen. Als je deze levensvisie aanhangt,zie je in het goede dat je ontvangt een cadeau van God. Dit geeft veelontspanning. Weg van dat hijgerige, een open oog hebben voor God dieboven de dingen staat. Dankbaar voor alles waarvan je kunt genieten.Een goede maaltijd. De roes van wijn. Het genot van een intieme rela-

Siebrand Wierda


tie met de geliefde aan wie je je voor het leven hebt verbonden. Dit al-les is volgens de bijbel zelfs een voorbode van de hemelse vreugde dieeenmaal zal aanbreken.

Maar het gaat nog verder. En dat is nodig ook. Immers, het ís allemaalniet zo mooi en het klopt vaak helemaal níet. Hoe vaak niet gaat hetslecht met goede mensen en leven slechte mensen veel te lang? Er is meernodig dan dankbaarheid jegens een God die een mens wil laten genie-ten van het goede leven. Maar lees verder! In : staat: ‘Dan piekert eenmens tenminste niet zo veel over het luttel aantal dagen van zijn leven,maar gaat hij van ganser harte op in de vreugde die God hem toebe-deelt.’

Hier gaat het om. Vreugde die God iemand toebedeelt. Dat gaat uitboven het zoeken naar een zinvol leven. Als een zinvol of gelukkig le-ven ons doel is, welke rol speelt God dan? Hij is dan een middel tot eendoel. Hopelijk geeft God je voldoende dingen waarmee jij je leven zin-vol acht en waardoor jij gelukkig bent. Maar dan gebruik je God om ge-lukkig te worden op de manier die jij de beste vindt. Het geheim is ech-ter om niet je levensgeluk te zoeken in een pakketje zegeningen die Godje wellicht geeft, maar om aan de andere kant te beginnen. Het kennenvan God, het persoonlijk met hem omgaan, het leven met hem, dát geefteen mens werkelijke vreugde. Dan kom je tot je bestemming. Je gaat opin de vreugde die God je toebedeelt. Je geniet van God zelf.

In het christelijk geloof is er veel ruimte om sceptisch te zijn. Geen vraagof overtuiging is te gek. Ik bedoel: als Prediker erbij hoort, dan is er heelwat plaats voor dwarse mensen. Maar wat is het doel van zo’n veel-kleurige gemeenschap? Dat wij allemaal steeds meer ontdekken van devreugde die je ontvangt als je God persoonlijk kent. Dat je kunt genie-ten van hemzelf. Ik hoop dat dit hoofdstuk je aan het denken heeft ge-zet over de rol die de afgod plezier misschien speelt in je leven. En datik je een hint heb gegeven van een God die je werkelijke vreugde wil ge-ven. Dat is de moeite van het onderzoeken waard.

Gespreksvragen

. In hoeverre ben je bang voor plezier? Ben je in staat om te genietenvan het leven?



. In hoeverre ben jij verslaafd aan plezier? En hoe zien anderen (bij-voorbeeld je gezinsleden of je vrienden of de andere kringleden) datten aanzien van jou?

. Stel je een geweldige dag voor, met alle tijd en geld om die dingente doen die je het liefst zou willen doen. Wat zou je dan doen? (Pro-beer eerlijk te zijn.)

. Als er bij jou verschijnselen zijn van verslaving aan plezier, welkestappen zou je dan kunnen zetten om daarmee te breken? Zou je diestappen ook willen zetten?

. Als je met pijn te maken hebt of met grote teleurstelling, hoe kun jedan toch vreugde in God ervaren? Of is God voor jou te ver weg omdit te kunnen beantwoorden?

. Neem jij aan het einde van de dag de tijd om na te denken over watje hebt ontvangen, om vervolgens dankbaar te zijn? Speelt God daar-in voor jou een rol? Dank je hem bijvoorbeeld? Waarom wel/niet?

. Welke bijbelgedeelten helpen jou om in God je diepste vreugde tezoeken? Deel je ervaringen op dit punt en praat er met elkaar overdoor.

Siebrand Wierda


zinvol leven

Documents