Groningen, 21 januari 2013

Zeer geachte Leden van de Raad van State

Met zeer grote ontsteltenis en teleurstelling hebben wij, een groep Radiozendamateurs uit de provincie Groningen, deels deelnemers van de Stichting DARES, uit de pers moeten waarnemen hoe uw Raad denkt over radiozendamateurs in het algemeen.

Dit is het persbericht wat ons heeft bereikt :

“Rechter vindt zendamateurs niet van deze tijd”

Is de hobby van zendamateurs hopeloos ouderwets geworden en hebben ze hun langste tijd gehad sinds de komst van internet? Deze vraag legde de Raad van State gisteren op tafel in een rechtszaak die de Osse zendamateur A. Ruijs heeft aangespannen tegen de gemeente Oss.

 Het gemeentebestuur weigert Ruijs een vergunning voor de bouw van een steviger antennemast in zijn achtertuin. Die wordt te groot, zegt de gemeente. Ruijs stelt een nieuwe mast nodig te hebben omdat hij een extra antenne wil waar de huidige mast bij zijn huis aan de Tulpstraat niet sterk genoeg voor is. Ruijs en zijn adviseur W. Willekes uit Lutjegast beroepen zich op rechtspraak van het Europese Hof uit de vorige eeuw over het vrije verkeer van informatie waar burgers recht op hebben. Volgens hen kan Oss de vergunning niet weigeren.

Maar de Raad van State wees de Osse zendamateur er op dat het vrije verkeer van informatie sinds de komst van internet fundamenteel is veranderd en dat iedereen langs digitale weg thuis kan binnenhalen wat hij wil. "Er zijn andere tijden aangebroken voor het informatieverkeer'', aldus de Raad van State. Een zendmast is niet meer nodig.

De kans bestaat dat de Raad van State een principiële uitspraak gaat doen over zendmasten die veelal tot ergernis van omwonenden op daken van woningen staan of in achtertuinen.

Hieruit blijkt maar weer dat vrijwel niemand zich meer realiseert hoe afhankelijk we ons maken van internet en andere algemene voorzieningen. Op het moment dat daar iets mis gaat, wordt informatievoorziening of -uitwisseling onmogelijk. Maar dat schijnen rechters niet te begrijpen. Het lijkt me van uiterst belang dat de amateurverenigingen deze zaak op de voet volgen, dan wel juridische bijstand verlenen. Du moment dat hier een principiële uitspraak ontlokt wordt aan rechters die niets begrijpen van de waarde van het vrije radioverkeer, is het hek van de dam en kunnen we onze hobby beperken tot luisteren naar webSDR's of moeten we - als ware het oorlog - gebruik gaan maken van verborgen antennes. En dat zou uitermate kwalijk zijn.

Naar aanleiding van dit persbericht en de uitspraak van deze rechter hebben wij helaas sterk de indruk gekregen dat uw Raad schijnbaar onvoldoende op de hoogte blijkt te zijn van het experimentele als ook innovatieve karakter wat Radiozendamateurs veelal bezitten en daarmede een bijdrage leveren aan nieuwe technische ontwikkelingen, nog afgezien van de bijdrage in de vorm van hulpverlening bij ernstige calamiteiten.Om u in een korte samenvatting te informeren het volgende :

Radioamateur of ook RadiozendamateurMet radioamateurs of zendamateurs (of in officiële terminologie radiozendamateurs) worden in brede zin personen bedoeld die zich voor hun hobby bezighouden met experimenteren op het gebied van het uitzenden en ontvangen van radio- en/of televisiesignalen. Hiervoor hebben zij de beschikking over een officiële zendvergunning. Deze zendvergunning wordt door de overheid toegekend na het slagen voor een officieel examen, waarbij, afhankelijk van het gewenste vergunningsniveau, het kennisniveau met betrekking tot radio-elektronica en regelgeving getoetst word. Een aantal radioamateurs heeft zich binnen Nederland, als ook in vele andere landen in Europa, – op vrijwillige basis – ter beschikking van de lokale en regionale overheid gesteld om bij diverse calamiteiten als verbindingshulp te fungeren. Deze radioamateurs zijn verenigd in de Dutch Amateur Radio Emergency Service (DARES), die hiervoor speciaal werd opgericht..

VormenVoor het uitzenden wordt een grote verscheidenheid aan modulatievormen gebruikt, van morsecode, FM- Single Side Band (SSB) en AM-spraak, datasignalen zoals telex-signalen (in FSK, AFSK, QAM), slowscantelevisie (SSTV), Amateurtelevisie (zowel analoog als digitaal) en Packet Radio.

Radiosignalen zijn elektromagnetische golven, die zich volgens de wetten van Maxwell door de ruimte voortplanten. De voortplanting van radiogolven in de atmosfeer wordt beïnvloed door zonneactiviteit en/of weersinvloeden. Onderzoeken en experimenten naar de voortplanting onder diverse omstandigheden vormen een belangrijk onderdeel van het radiozendamateurisme.

Veel radiogolven zijn niet tot de aarde beperkt: er kunnen verbindingen gemaakt worden via een kunstmaan. Ook de maan (Moon Bounce) en meteoroïden kunnen als passieve reflector gebruikt worden om signalen terug naar de aarde te kaatsen.

Oorsprong van de term HAMEen HAM-radio is een radiozender die in gebruik is bij een beoefenaar van de radiozendhobby. Vooral Engelstalige radioamateurs noemen zichzelf "ham". HAM is geen afkorting; in het Engels betekent hamming sinds de middeleeuwen overacteren en is een ham een slechte acteur. In de betekenis van radio-operator wordt de term HAM voor het eerst vermeld in het studieboek The Telegraph Instructor van G.M. Dodge in 1899. Guglielmo Marconi had in 1895 de eerste radiotelegraaf uitgevonden maar het zou tot 1901 duren vooraleer het toestel via Morse een trans-Atlantische verbinding kon maken. In de beginjaren experimenteerden professionele onderzoekers en amateurs volop met antennes en vermogens.

De radiotelegraaf (vonkbrugzendapparaat) werkte op basis van breedbandige elektrische ontladingen en niet specifiek op een bepaalde frequentie, waardoor het haast onmogelijk was meer dan één uitzending tegelijk te ontvangen, zonder storing van een andere. In die context ontstond de term HAM voor een operator (pejoratief: amateur) die hogere vermogens toepaste dan strikt noodzakelijk voor zijn communicatie, waarmee hij het radioverkeer in de wijde omtrek verstoorde. Radioamateurs blijven zichzelf tot op vandaag ham noemen, waardoor de negatieve bijklank totaal verloren is gegaan.

Apparatuur

Een radiozendamateur maakt meestal gebruikt van een, commerciële radiozender en -ontvanger, of kortweg een transceiver (transmitter en receiver). Er zijn een aantal bekende merken te koop, waaronder Icom, Yaesu, Kenwood, Elecraft, Ten Tec en Flexradio. Grofweg kunnen transceivers in drie groepen worden ingedeeld:

HF -tranceivers, voornamelijk gebruikt voor lange-afstandsverbindingen (DX) op het MF- en HF-gebied, van 160 meter tot 10 meter. Gebruikelijk is een vermogen van 100 watt. Het is echter mogelijk voor bepaalde vergunningsklassen om een groter vermogen (tot maximaal 1000 watt) te gebruiken.

VHF -, UHF- en SHF-transceivers, voornamelijk gebruikt voor verbindingen waarbij de twee antennes elkaar kunnen zien (zicht-verbindingen). De gebruikelijke golflengtes zijn 6 meter (50 MHz), 2 meter (144 MHz), 70 cm (433 MHz) en 23 cm (1,2 GHz). Het gebruikelijke zendvermogen is 50 watt, maar er worden doorgaans ook grotere vermogens gebruikt, meestal tijdens zogenoemde 'contesten', radiowedstrijden in amateurjargon.

SHF - en EHF-transceivers, deze typen zendontvanger zijn commercieel moeilijk verkrijgbaar; doorgaans wordt de apparatuur zelf gebouwd, of wordt omgebouwd. De zendvermogens liggen meestal niet hoger dan 50 watt, gebruikelijk is 10 watt. Deze frequentiebanden worden vaak gebruikt voor amateurtelevisie. Door de grote benodigde bandbreedte voor ATV-signalen worden deze banden zeer frequent gebruikt, omdat deze banden relatief 'leeg' zijn. Er is veel frequentieruimte en er is daardoor weinig onderlinge interferentie.

Antennes

Antennes spelen de belangrijkste rol in de activiteit van de radiozendamateur, het is tevens een van de domeinen waarbij experimenteren het meest loont. Enkele belangrijke antennetypes zijn:

Draadantenne (dipool, long wire) Verticale, rondstraler (Ground Plane) Horizontale of verticale richtantenne (Beam of Yagi genoemd)

ExamensRadio(zend)amateurs verkrijgen na het succesvol afleggen van een technisch examen over radiotechniek en wetskennis een machtiging ("zendvergunning") van de overheid om de radioapparatuur te bezitten en te gebruiken. Dit heeft als doel om op een veilige en verantwoorde manier zenders en antennes te installeren en te gebruiken waarbij eventuele storingen veroorzaakt door bijvoorbeeld directe instraling snel en doeltreffend kunnen worden aangepakt en opgelost. Nog een onderscheid is dat officiële zendamateurs vastleggen dat ze zich aansprakelijk achten voor eventueel door hun activiteiten veroorzaakte schade (storingen, kortsluiting, stralingsziekte, schade aan muren, daken en schoorstenen door de aangebrachte antennes).

Voor de toegang tot de HF-banden was tot in 2003 een succesvol morse-examen benodigd, maar vanwege de totaal verouderde techniek is die eis in Nederland eind december 2003 en in België op 1 augustus 2003 afgeschaft. Tot die tijd moest men eerst met 12 woorden per minuut morse kunnen seinen en opnemen, in Nederland later 5 woorden per minuut.

In Nederland werden examens afgenomen door de overheid; sinds 2008 is dat afgeschaft en kunnen particuliere organisaties onder toezicht van het Agentschap Telecom de examens afnemen. Dat zijn zowel commerciële organisaties (t/m 2011 Dirksen opleidingen te Arnhem), als non-profitorganisaties als een samenwerking tussen VRZA en VERON met de

Stichting Radio Examens (SRE). Op 2 oktober 2008 hebben VRZA en VERON gezamenlijk deze Stichting Radio Examens opgericht. De stichting treedt op als rechtspersoon bij het afnemen van examens voor radiozendamateur, categorie N en F. Sinds 2008 worden er geen machtigingen meer verleend, maar is iedereen die voor zijn/haar examens is geslaagd "licensed by registration". Ook kunnen er proefexamens gedaan worden op Ham-radio.nl, dit is ook een goede voorbereiding op de examens.

In landen die behoren tot de CEPT kan men een HAREC-certificaat behalen dat in meerdere landen geldig is.

Callsign of roeplettersAls het examen met goed gevolg is afgelegd mag een aankomend radiozendamateur een roepnaam (in het Engels: callsign) aanvragen, waarmee hij zich voortaan in al het radioverkeer moet identificeren.

Voor Nederland bestaat een callsign uit een prefix van twee letters en één cijfer, gevolgd door een suffix van één, twee of drie letters. De roepnaam is tegenwoordig vrij te kiezen, met uitzondering van SOS en lettercombinaties in de reeks QOA t/m QUZ als suffix, om verwarring met de Q-codes te voorkomen.

Willekeurig voorbeeld van een Nederlandse callsign is PE1GLL. Aan Nederland toegewezen prefixletters zijn vanaf PA tot en met PI.

De eerste in Nederland uitgegeven call was, op 19 augustus 1929, PA0BZ en de enige Nederlander die zonder het doen van examen een machtiging en roepletters heeft gekregen is Henk Jesse, PA0CII. Hij ontving deze op 9 december 1983, 60 jaar nadat hij als piraat met de roepletters PCII in 1923 als eerste Nederlander een radioverbinding had gemaakt met Noord-Amerika op een golflengte van 113 meter. Henk Jesse is in 2001 overleden, SK (Silent Key) in amateurjargon.

SpectrumIn 1904 heeft Nederland voor het eerst een Telegraafwet ingevoerd om exuberante vermogens en storingen van het radioverkeer in te dammen. Uiteindelijk zijn in de telegraafwet ook de regels neergelegd waarbinnen radioamateurs hun hobby kunnen uitoefenen.

In het hele radiospectrum is globaal 6 procent door ITU-R gereserveerd voor zendamateurs. Dit voorrecht is eigenlijk een overblijfsel uit de begintijd van radiotechniek. Radioamateurs hebben meermalen met hun radio-experimenten mogelijkheden bedacht en het mogelijk gebruik van de verschillende golflengten aangetoond. Zo is veel kennis vergaard maar desondanks werden de amateurs steeds weer opnieuw verbannen naar commercieel minderwaardige banden. Gezien de schaarste op de MF- en HF-banden is daar de toegewezen ruimte beperkt, maar met name in de VHF- en vooral UHF/SHF/EHF-banden is volop ruimte gereserveerd, al zijn amateurs ook daar zelden de enige gebruikers van die frequentiebanden.

Rond 1930 werd structureel een deel van de radiobanden gereserveerd voor amateurs met een machtiging.

VerenigingenEr zijn twee landelijke verenigingen actief in Nederland en één in België, waar de twee grootste taalgemeenschappen verder ook hun eigen vereniging hebben. Deze verenigingen

proberen de belangen van zendamateurs in het overleg met de overheid zo goed mogelijk te bewaken en verdedigen. De grootste vereniging van Nederland is de VERON, gevolgd door de VRZA. De grootste vereniging van België is de UBA, gevolgd door de Nederlandstalige VRA en het Franstalige UFRC.

Daarnaast is per land één vereniging lid van de wereldorganisatie van zendamateurs (de IARU) (voor Nederland de VERON en voor België de UBA). Dit maakt dat een groot deel van de radioamateurs geen vertegenwoordiging heeft in de IARU. Deze IARU is één van de partijen in het wereldoverleg voor verdeling van radiofrequenties (de WARC).

Er bestaan ook zelfstandige en meestal lokale verenigingen zoals de NVRA te Haarlem, RCK te IJmuiden en YRC te Beverwijk. Deze verenigingen beschikken over een eigen onderkomen en bedrijven deze hobby in regionaal verband. De VERON en de VRZA zijn eveneens regionaal georganiseerd in afdelingen, die doorgaans ook een eigen onderkomen hebben en regionaal georiënteerd zijn. Ook de Belgische verenigingen zijn georganiseerd in plaatselijke afdelingen, voor de UBA zijn er dat meer dan 80.

ScoutingEens per jaar houden Scouts over de hele wereld de Jamboree On The Air (JOTA). Door middel van de amateurradio maken zij contact met elkaar tijdens het derde weekend van oktober. De roepletters van het station worden tijdens dit weekend uitgebreid met /J (stroke Jamboree). Bij verschillende groepen is een permanent amateurradiostation gevestigd. Lokale amateurverenigingen houden hier hun bijeenkomsten en helpen mee met de JOTA.

Overzicht van de aan radiozendamateurs toegewezen frequenties

LF Lange golf (LW/Longwave)

135,7 - 137,8 kHz (2200 meter) Alleen telegrafiesignalen toegestaan

MF Middengolf (MW/Mediumwave)

1,81 - 1,88 MHz (160 meter) Telegrafie, digitale data en spraak toegestaan

HF Korte golf (SW/Shortwave)

3,5 - 3,8 MHz (80 meter) Telegrafie, digitale data en spraak toegestaan.

7,0 - 7,2 MHz (40 meter) Telegrafie, digitale data, bakens en spraak toegestaan

10,1 - 10,15 MHz (30 meter) Telegrafie en digitale data toegestaan

14,0 - 14,35 MHz (20 meter) Telegrafie, digitale data, bakens, spraak en slowscantelevisie toegestaan

18,068 - 18,168 MHz (17 meter) Telegrafie, digitale data, bakens en spraak toegestaan

21,0 - 21,45 MHz (15 meter) Telegrafie, digitale data, bakens, spraak en slowscantelevisie toegestaan

24,89 - 24,990 MHz (12 meter) Telegrafie, digitale data, bakens en spraak toegestaan

28,0 - 29,7 MHz (10 meter) Telegrafie, digitale data, bakens, spraak, slowscantelevisie en satellietverbinding toegestaan

VHF Very High Frequency

50 - 52 MHz (6 meter) Telegrafie, bakens, slowscantelevisie, spraak en digitale data toegestaan

70 - 70,500 MHz (4 meter)

144 - 146 MHz (2 meter) Telegrafie, spraak, bakens, digitale data en slowscantelevisie toegestaan.

UHF Ultra High Frequency

430 - 440 MHz (70 centimeter) Telegrafie, bakens, slowscantelevisie, spraak en digitale data toegestaan

1240 - 1300 MHz (23 cm) idem

2320 - 2450 MHz (13 cm) idem

SHF Super High Frequency

3400 - 3475 MHz (9 cm) idem

5650 - 5850 MHz (6 cm) idem

10 - 10,5 GHz (3 cm) idem

24 - 24,25 GHz idem

EHF Extreme High Frequency

47 - 47,2 GHz idem

76 - 81,5 GHz idem

122,25 - 123 GHz idem

134 - 141 GHz idem

241 - 250 GHz idem

DARES

Hulpdienst voor noodcommunicatie

DARES is een groep vrijwillige radiozendamateurs die ingezet kan worden wanneer de telecommunicatie infrastructuur van reguliere hulpdiensten is uitgevallen of niet toereikend is. Een DARES-team opereert onder de verantwoordelijkheid van een Veiligheidsregio. DARES is in staat om in korte tijd een radionoodnet te realiseren die op lokaal, regionaal, nationaal en internationaal niveau spraak en dataverbindingen tot stand kan brengen. Dit kan zowel zelfstandig als ook in combinatie met het TITAAN netwerk van het Ministerie van Defensie.

DARES kan de volgende diensten aanbieden:Spraak Communicatie:

Point-to-point verbindingen Gerelayeerde verbindingen Nationale verbindingen Internationale verbindingen

 Data Communicatie:

E-mailverkeer via WinLink2000 Koppeling via TITAAN van Defensie

Wat voor incident kan DARES inzet noodzakelijk maken?Gelijktijdige uitval van C2000 en GSM netwerken door:

Significante stroomuitval van één dag of langer. Significante overstroming van een regio of provincie. Cyber aanval met grootschalige uitval van kritieke telecommunicatie infrastructuur tot

gevolg. Terroristische aanval met grootschalige uitval van kritieke telecommunicatie

infrastructuur tot gevolg.

 De rol van zendamateursHet bekendste voorbeeld in Nederland dat zendamateurs een cruciale rol hebben vervuld was bij de watersnoodramp in 1953. Vele tientallen zendamateurs hebben toen verbindingen onderhouden vanaf plaatsen waar verder niks was. Of waar bestaande infrastructuur was vernield. Enkelen woonden in het rampgebied, sommigen zijn met hun uitrusting door helikopters gedropt weer anderen zijn met boten vervoerd. Maar ook nu vervullen zendamateurs vaak een belangrijke rol. Bij ramp zijn de normale communicatiemiddelen snel overbelast. Als daar een stroomstoring bij komt valt bijna alles weg. Overheden hebben wel geïnvesteerd in noodnetten die onafhankelijk van de reguliere stroomvoorziening kunnen werken, maar de dekking door aggregaten is niet optimaal. Voorzieningen die op accu's werken vallen gemiddeld na 4 uur uit. De veiligheidsregio’s zijn afhankelijk van het goed functioneren van het C2000 systeem. Wanneer dit wegvalt heeft de overheid geen alternatief radionoodnet. Radioverbindingen verzorgt door DARES teams worden dan heel belangrijk als één van de alternatieven.Nederland wordt gelukkig niet vaak getroffen door een grote ramp en een op grote schaal inzet van DARES is nog niet nodig geweest. Op kleinere schaal zijn de zendamateurs amateurs van DARES wél actief geweest. Bij de Tsunami in 2004, bijvoorbeeld, kon een zendamateur in Nederland als eerste Buitenlandse Zaken namen van Nederlanders in het getroffen gebied in Thailand faxen.

Recente rampen waarbij zendamateurs levensreddende communicatie hebben verzorgd zijn onder andere:

Januari 2010 Haïti Aardbevingen met een kracht van 7.0 en 5.5Februari-maart 2010 Chili  Aardbevingen met een kracht van 8.8, 6.6 en 6.7 April 2010 grens van de USA en Mexico Aardbeving met een kracht van 7.2

Oktober 2009 Filipijnen Tropische stormOktober 2009 Indonesië   AardbevingApril 2010 Qinghai Province, China AardbevingAugustus 2010 Pakistan OverstromingenSeptember 2010 Christchurch, NZ Aardbeving

Maart 2011 Japan Aardbeving met een kracht van 7.9, Tsunami, Kernramp

Augustus 2012 Filipijnen Overstromingen

In NederlandDARES is erkend door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en neemt regelmatig deel aan oefeningen met de overheid. Zowel met de civiele overheden in de Veiligheidsregio's, het Landelijk Operationeel Coördinatie Centrum in Driebergen als ook met Defensie.In 2009 is er, bijvoorbeeld, de bijzonder grootschalige overstromingsoefening EU FLOODex 09 gehouden. In het scenario hiervan stroomden grote delen van de kop van Noord-Holland onder. De geprojecteerde ramp was zo groot dat Nederland voor het reddingswerk hulp uit het buitenland moest vragen. Een aantal landen heeft aan dat verzoek gehoor geven en zijn met honderden reddingswerkers naar Noord-Holland gekomen om daar ter plekke te gaan helpen.DARES heeft tijdens deze oefening, met groot succes, kunnen laten zien dat de vrijwilligers van DARES een belangrijke rol in noodcommunicatie kunnen hebben.De evaluatierapporten FLOODex 09 van de Veiligheidsregio Noord-Holland Noord .hier.en het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier .hier.bevestigen dat. Mede naar aanleiding hiervan hebben een aantal Veiligheidsregio's een convenant met DARES getekend. In het kader van de Intensivering Militair-Civiele Samenwerken is de koppeling van DARES aan het defensie netwerk formeel geprotocolleerd. DARES heeft van het Ministerie van Veiligheid en Justitie de afgelopen jaren een minimale subsidie ontvangen. Deze is echter niet structureel. Voor de organisatiekosten, exploitatie en uitrusting van onder andere de Verbindings- en Communicatiewagens heeft DARES extra fondsen nodig, die er tot nu toe niet zijn.

Resumé:

Uw Raad geeft advies over wetgeving aan regering en parlement en spreekt recht in bestuursrechtelijke geschillen. De uitspraken worden vastgelegd in een jurisprudentiedatabank die geraadpleegd kan en zal worden in soortgelijke zaken als van de Radiozendamateur in Oss, en zou voor alle Nederlandse Radiozendamateurs zeer verstrekkende gevolgen kunnen hebben.Zoals duidelijk mag blijken uit deze brief is onze hobby niet te vergelijken met het gebruiken van het Internet.

Wij wensen u veel wijsheid bij het nemen van een juiste beslissing.

Hoogachtend,

Mike Koopsen PC1MKHenk Groendijk PD0RGDPeter de With PE1AITMede namens een grote groep Radiozendamateurs in Noord Nederland