zemin deneyleri1

8/10/2019 Zemin Deneyleri1

1/42

T.C.

MLL ETM BAKANLII

MEGEP(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN

GLENDRLMESPROJES)

NAAT TEKNOLOJS

ZEMN DENEYLER-I

ANKARA2006


2/42

Milli Eitim Bakanltarafndan gelitirilen modller;

Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 saylKarar ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarndakademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim

programlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelikgelitirilmiretim materyalleridir (Ders Notlardr).

Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeyerehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm,denenmek ve gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul veKurumlarnda uygulanmaya balanmtr.

Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterliikazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir veyaplmasnerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir.

rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine meslekiyeterlik kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerindenulalabilirler.

Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarakdatlr.

Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlndasatlamaz.


3/42

i

AIKLAMALAR ....................................................................................................................iiGR .......................................................................................................................................1RENME FAALYET1 ....................................................................................................31. RSELENMEMZEMN NUMUNELERNN DENEYE HAZIRLANMASI...............3

1.1. Deneyler in Numunenin n Hazrl.........................................................................31.1.1.Numuneleri Deneye Hazrlamak in Gerekli Aletler..............................................3

1.2. Deneyler in Gerekli Malzeme Miktarlarnn Belirlenmesi.........................................71.3. Numunelerin Deneye Hazrlanmas...............................................................................9

1.3.1. rselenmemiNumunelerin Deneye Hazrlanmas ................................................91.4. Laboratuar Raporlarnn Hazrlanmas ........................................................................14

1.4.1. Raporda BulunmasGereken Bilgiler ...................................................................15DEERLENDRME LE...........................................................................................17DEERLENDRME LE...........................................................................................17LME VE DEERLENDRME .....................................................................................19

RENME FAALYET2 ..................................................................................................202. ZEMN SU MUHTEVASI DENEY .................................................................................20

2.1. Zeminlerin Hacimleri ve Ktleleri Arasndaki likiler...............................................202.2. Zeminlerin Fiziksel zelliklerinin Belirlenmesinde Kullanlan Deneyler ..................222.3.Laboratuar Deneyleri ....................................................................................................23

2.3.1. Su erii Deneyi ..................................................................................................23

2.4. Zeminin Su eriine Bal

Younluklar.....................................................................31DEERLENDRME LE...........................................................................................32LME VE DEERLENDRME .....................................................................................33

MODL DEERLENDRME ..............................................................................................34CEVAP ANAHTARLARI.....................................................................................................36KAYNAKA.........................................................................................................................38

NDEKLER


4/42

ii

AIKLAMALARKOD 582YIM102

ALAN naat Teknolojisi

DAL/MESLEK naat Laboratuar Teknisyenlii

MODLN ADI Zemin Deneyleri - I

MODLNTANIMI Zemin Deneyi UygulamalarnKapsayan retim Materyalidir.

SRE 40/32 (+40/32 Uygulama tekraryapmal)

N KOUL Alan ortak zemin modln baarmolmaldr.

YETERLK Zeminlerin kvam deneylerini yapabilmek.

MODLN AMACI

Genel Ama:Gerekli ortam salandnda, zemin kvam deneylerini kuralnauygun olarak yapabileceksiniz.Amalar: Deney ara gerelerini tanyabileceksiniz. Pistonlu numune itici ile tpten rselenmeminumuneyi

zeminin zelliini bozmadan karmayrenebileceksiniz. Yksek devirli testere ile numune kesmeyi

renebileceksiniz. Deney numune tutanaklarndoru olarak hazrlamay

renebileceksiniz. rselenmemibir numuneyi doru olarak deneye

hazrlayabileceksiniz. Zeminlerde su ierii saptanmasdeneyini kuralna uygun

yapabilecektir. Deney ara gerelerini tanyabileceksiniz. Numuneyi tartma ilemlerini renebileceksiniz. Zemin ktleleri ve hacimleri arsndaki ilikileri formller

yoluyla doru olarak renebileceksiniz. Zeminin su muhtevasnformller yardmyla doru olarak

hesaplayabileceksiniz.

Deney numune tutanaklarndoru olarak hazrlamayrenebileceksiniz.

ETM RETMORTAMLARI VEDONANIMLARI

Nemli ortam, etv, terazi, yksek devirli testere, havan, pistonlunumune itici, deney elekleri, UD tp, kaplar keskin bak veyanumune kesici

LME VEDEERLENDRME

Bu modldeki her faaliyet sonrasnda verilen lmearalarile kazandnz bilgi ve becerileri lerek kendikendinizi deerlendirebileceksiniz.

Modl sonunda retmeniniz tarafndan hazrlanan lmearacile kazandnz bilgi ve beceriler llerek

deerlendirilecektir.

AIKLAMALAR


5/42

1

GR

Sevgili renci,

lkemizin deprem kuanda olmasve lkemizde byk depremlerin yaamolmassebebiyle binalarn oturmuolduklarzemini, byk nem kazanmtr. zellikle AdapazarDepreminde grlen zemin svlamas sonucunda meydana gelen bina hasarlarazmsanmayacak derecededir.

Dnyada ve lkemizde inaat teknolojisi ok ileri seviyelerdedir. Denizin zerindeyaplan ok katlbinalar, deniz altndan geirilen tneller, raylsistemde yaplan gkdelenler

bunlara rnek olarak verilebilir. lkemizde yaplan Tp Geit de bu rneklere ilaveedilebilir.

Dolaysyla burada nemli olan binann oturacazeminin salamlve binann yapmteknolojisine uygun olarak yaplmasdr. Bizim burada, zerinde duracamz konu zeminindurumu, yaplacak binaya uygunluu, uygun deilse nasl uygun hale getirilebileceidir?(zemin iyiletirmesi) te zeminin uygun olup olmadnn tespitini Zemin Deneyleri 1-2-3-4-5 modllerinde yapacamz deneylerde greceiz.

Yap

lacak deneylerin sonucu, zeminin ta

yabilirliinin, yer alt

su seviyesinin, zeminegelecek ykleri tayp tayamayacann, tayamayacak ise zemin iyiletirmesine gidilipgidilmeyeceinin bilgisini vereceinden ok nemlidir. Dolaysyla da ok byk titizlikleyaplmas gerekmektedir. Yaplacak deney sonularnn hassasl byk bir oranda yapankiiye yani siz teknik elemanlara baldr.

Sizlere bu modlde, araziden gelen zemin numunelerini yaplacak olan deneylere;zelliklerini bozmadan hazrlamay ve bu deneylerden elde edilen sonularla raporhazrlamaygrsel arlklolarak adm adm anlatmaya alacaz.

GR


6/42

2


7/42

3

RENME FAALYET1

Bu renme faaliyeti ile gerekli ortam salandnda, araziden getirilen zeminnumunelerini deneylere hazrlayabilecek ve ilerideki deneylerde kullanlacak numunemiktarlarnn belirlenmesini yapabileceksiniz.

Bu faaliyeti tam olarak kavrayabilmek iin evrenizde devam eden bykantiyelere giderek oradaki zemin hakknda ve yaplan zemin etd hakknda

bilgi alnz. Hangi zemin deneylerinin yapldnsorarak aratrnz.

1. RSELENMEMZEMNNUMUNELERNN DENEYE

HAZIRLANMASI

Bu faaliyette araziden getirilen zemin numunelerinin deneylere hazrlanmas veilerideki deneylerde kullanlacak numune miktarlarnn belirlenmesi anlatlmaktadr.

1.1. Deneyler in Numunenin n Hazrl

1.1.1.Numuneleri Deneye Hazrlamak in Gerekli Aletler

Etv: Srekliolarak 45 C - 50 C ve 105 C-110 C scaklk salayabilen frn,

Terazi: 0,01 g ve 1 g duyarlkl,

Yksek devirli testere:Elektrikli sulu kesim yapan daire testere,

Pistonlu numune itici: UD tp aplarna gre deien balklar olan hidrolikpiston, Havan: Zemindeki topaklar, dane boyutlarnda klme meydana getirmeksizin

ufalayan, Deney elekleri:Gz aklklar400 m (mikron), 2,5 mm, 4,5 mm, 20 mm, 40

mm olan, UD tp:rselenmeminumune almak iin eitli aplarda pirin borular,

Kap:Numaralandrlmpaslanmaz metal veya cam kaplar, Keskin bak veya numune kesici:Numuneleri dzenli ve przsz kesmek iin

kullanlan alet.

RENME FAALYET1

AMA

ARATIRMA


8/42

4

Resim 1: Etv (Frn)

Resim 2: Hassas terazi Resim 3:Havan (Numune Ufalayc)


9/42

5

Resim 4: Yksek devirli testere

Resim 5: Pistonlu numune itici


10/42

6

Resim 6: Elekler

Resim 7: rselenmeminumune alma (UD) Tp Resim 8: eitli metal kaplar


11/42

7

1.2. Deneyler in Gerekli Malzeme Miktarlarnn Belirlenmesi

Yerinden alnp deney iin laboratuvara gnderilecek numunelerin miktar bunumuneler zerinde yaplacak olan deneylere baldr. Eer ayrca zel deneyler veyaaratrma iin istenen numune arl belirtilmemise baz standart deneyler iin gerekliyaklak numune arlklar, Tablo:2 de verilmitir.

Zeminden numune alndktan sonra zeminin hangi gruba girdiine yani ince daneli mi,orta daneli mi, yoksa iri daneli mi olduuna karar vermek gerekir. Pek ok durumda buzellik, ya nceden bilinir veya kolayca anlalr. Ancak, tereddtte kalnd durumlarda,numunenin bir paras, uygun bir elek veya eleklerden elenmelidir. Bu amala kullanlacaknumune miktarTablo:lde verilmitir. Zemin gruplarnhatrlatmak gerekirse;

ri daneli zemin :erdii danelerin en az % 9037,5 mm elekten geen,

Orta daneli zemin :erdii danelerin en az % 9019,0 mm elekten geen,

nce daneli zemin :erdii danelerin en az % 902.00 mm elekten geen

zeminler olarak tanmlanr.

Malzemenin %10dan ounu 0luturanBlmn Maksimum Dane ap

Eleme in AlnacakMalzemenin Minimum

Arl(kg)

20 mm den byk 1520 mm 22.5mm den kk 0.1

Tablo:1 Zeminin Gruplandrlmasin Elenecek Malzeme Miktar

Deneylerde kullanlacak olan numunenin toplam arl;

Zeminin gurubuna,

Malzemenin en byk dane boyutuna, Yaplacak deney adedine,

Deney metoduna gre deiir ve buna gre artrlp azaltlabilir.

Bununla birlikte, zeminin zelliklerini doru yanstabilen bir numunenin toplamarl, genellikle aada verilen arlklardan az olmamaldr.

nce daneli zeminler : 500 g Orta daneli zeminler : 5 kg ri daneli zeminler : 30 kg

Tablo:2de parantez iindeki arlklar, sktrma srasnda daneleri ezilmeye yatknolmayan malzemeler iin kullanlr. Ayrca ince daneli zeminlerde sktrma deneyi (su


12/42

8

ierii - kuru birim arlk ilikisi deneyi) 101,6 mm apndaki kk kalp kullanlarak

yap

ld

nda yukar

da verilen miktarlar

n yar

s

kadar numune yeterlidir.stenilen boyuttaki malzemelerin elenerek hazrlanmas srasnda malzemenin yeterliolup olmamasna balolarak, bu miktarlarda arttrma veya azaltma yaplabilir.

Zeminin Gruplarna Gre Elenecek Malzeme MiktarDeney

nce Daneli Orta Daneli ri DaneliSu muhtevas Deney 1 50 g 350 g 4 kgLikit limit Deney 2 (A) 500 g 1 kg 2 kgLikit limit Deney 2 (B) 500 g 1 kg 2 kgPlastik limit Deney 3 50 g 100 g 200 g

Tek eksenlibzlme

Deney 4 500 g 800 g 1.5 g

zgl arlk Deney 5 (A) 100 g 100 g 100 gzgl arlk Deney 5 (B) 600 g 600 g 600 gDane apdalm

Deney 6 (A) 150 g 2.5 kg 17 kg

Dane apdalm

Deney 6 (B) 150 g 2.5 kg 17 kg

Dane apdalm

Deney 6 (C) 250 g 250 g 250 g

Dane apdalm

Deney 6 (D) 100 g 100 g 100 g

Sktrma deneyi Deney 7 25 kg(10 kg) 25 kg (10 kg) 25 kg (10 kg)Sktrma deneyi Deney 8 25 kg(10 kg) 25 kg (10 kg) 25 kg (10 kg)Sktrma deneyi Deney 9 80 kg(50 kg) 80 kg (10 kg) 80 kg (50 kg)

Tama Oran Deney 10 6 kg 6 kg 12 kgTablo2: Deneyler iin gerekli numune miktar

Deneyler iin gerekli gerek numune miktar, Tablo. 2de verilen arlklar, yaplacakdeneylerin says ile arplarak elde edilir. Bu arlklarda, gereken yerlerde talarn

karlmas sonucu doacak eksilmeyi karlayacak bir pay bulunmaktadr. Bu yoldanhesaplanan numune arl, ilgili zemin grubu iin yukarda verilen minimum miktarnaltnda kalyorsa, deney iin bu minimum miktar alnacaktr.

NOT: Zemin, kire ta, kum ta trnden, tokman veya titreimli tokmandarbeleriyle ap klebilecek cinsten yumuak yapl daneleri ieriyorsa, o numunenindaneleri sktrma srasnda paralanmaya eilimli olarak nitelendirilmeli ve Tablo. 2 deki

parantez iindeki arlklar kullanlmaldr.


13/42

9

1.3. Numunelerin Deneye Hazrlanmas

1.3.1. rselenmemiNumunelerin Deneye Hazrlanmas

1.3.1.1. nce Daneli (Kumlu, Killi, Siltli ) Zemin Numunelerinin Deneye Hazrlanmas

UD tplerinin (UD tplerinin eitli ap ve ebatlarmevcuttur. Bu aplara uygunpiston balklarda mevcuttur.) veya dier numune alma tplerinin doal sumuhtevasn kaybetmemesi iin parafin ile kapatlan azlar keskin bir baklaalr.

Resim 9: Parafin ile azlarkapatlmud tpleri

UD tplerinden apna uygun olan piston baltaklarak pistonlu numune iticiye

balanr.

Resim 10: Pistonlu numune iticiye balanmud tp


14/42

10

Piston kolu aa

yukar

hareket ettirilerek piston bal

n

n yukar

ya dorubasksyla numunenin bozulmadan kmassalanr.

Resim 1112: rselenmeminumuneden eitli boy ve miktarda para kesilmesi

Yaplacak deneye ait yeterli numune miktarnumune kesiciyle alnarak metal veyacam kaplara konulur.

Resim 13 14: Piston gcyle karlmrselenmemikil numune

Resim 15 -16: Baka bir deney iin gerekli miktar kadar numune alma


15/42

11

Su muhtevas deneyi iin alnan numuneler, kurumay nlemek amacyla,

al

nd

ktan hemen sonra kapakl

kaplarda tutulmal

ve kapaklar buharlamay

nleyecek biimde yaltlmaldr. Su muhtevas deneyi yaplacak numuneninkap + ya numune arl tartlarak gerekli forma yazlr. Daha sonra kuruarlnbulamak zere etve (frn) konulur.

Resim 17 -18: Kap + YaArln tartlmasve etve konulmak zere hazrlanmas

Numuneden gerekli olan miktar alndktan sonra numunenin geri kalan, gerekirseakta veya etvde kurutularak ufalanabilecek duruma getirilir (Resim:20,21 ). Builem, 50 C yi amayan bir scaklkta yaplmaldr. Su muhtevas deneyiyaplmayacak numuneler gerekli deneyler (likit limit, plastik limit vs.) iin yine

kurutulmak zere 105C - 110C scaklkletvde de kurutulabilir.

Resim 19: Etve kurutulmak zere konulan numuneler

105C - 11OC scaklkl etvde kurutulan baz zeminlerin zellikleri yenidenkazanlamayacak biimde deitiinden deneyler iin hazrlanacak zemin numunelerinin

akta kurutulmas nerilmitir. Bununla birlikte bu deiimin pratikteki etkisi, pek ok


16/42

12

zemin iin nemsizdir. Plastisite deneylerinde kullanlacak numunelerin 50C nin stndeki

bir etvde kurutulmamalar

gerekir. Baz

yerinde olumu zeminler a

kta kurutulmaktanbile etkilendikleri iin bunlar, doal su muhtevasnda denenmelidir. Akta kurutulacaknumuneler, laboratuvarda tepsilere serili durumda (Resim:20) braklarak 34 gndekurutulabilir. inde iri daneler bulunmayan baz kil ve siltler, belirli deneyler iin aktakurutulmak yerine tabii su muhtevalarnda deneye alnabilirler.

Resim 20 : Doal ortamda kurutulan zemin numuneleri

Resim 21: Kurutulduktan sonra etvden karlan numuneler

Etvden karlan numuneler ufalanarak kk paralara ayrlr ve 400 mikronlukelekten geecek ekilde havanda dvlr. Dvlme esnasnda danelerin

krlmamasiin havan metal dnda bir malzemeden yaplmolmaldr.


17/42

13

Resim 22: Deney iin hazrlanan elek altve elek st malzemesi

Elenen numune deneylerde (likit limit, plastik limit vs.) kullanlmak iin hazrlanr.

1.3.1.2. ri daneli (tabloklu vs.) zemin numunelerinin deneye hazrlanmas

UD tplerinin veya dier numune alma tplerinin doal su muhtevasnkaybetmemesi iin parafin ile kapatlan azlarkeskin bir bakla alr (Resim:9).

UD tplerinden apna uygun olan piston baltaklarak pistonlu numune iticiyebalanr.

Piston kolu aa yukar hareket ettirilerek piston balnn yukarya dorubasksyla numunenin bozulmadan kmassalanr (Resim:11,12).

Tplerden karlan numuneler gerekli muhafaza ilemleri iin yaplacak deneyleregre naylon torba, kapalkaplar veya cam kavanozlara konulur.

Tabloklar halinde kan silindirik numunelerin alt ve st tabanlarnn dzeltilmesi(basn dayanm deneyi vs. iin) ve istenilen ykseklie getirilmesi iin yksekdevirli testere ile kesilir.

Resim23: Yksek devirli testere rselenmemikarot numune kesimi


18/42

14

Resim 24: Yksek devirli makine ile kesilmirselenmemikarot numunesi

Az miktarda kohezyonlu malzeme ihtiva eden daneli zeminlerde, gerekli numunemiktarn elde etmek iin malzemenin 400 mikronluk elekten ykanarak elenmesigerekebilir (Resim:25,26). Ykayarak eleme ilemi uygulandnda, elekten geenmalzeme ve su bir kap iinde toplanp bekletilmelidir. Su, olduka berrak birduruma geldiinde, bulandrlmadan dklmeli ve kabn dibinde kalan malzemekurutulmaldr.

Resim 25: Suda bekletilen numunenin elekten Resim 26: Numunenin ykanmasgeirilmesi

1.4. Laboratuar Raporlarnn Hazrlanmas

Rapor; tasarm, yapm veya aratrma projelerinin en nemli ksmdr. Deneylerinyaplmas, sonularn deerlendirilmesi ve hesaplanmas daha ok vakit alsa bile bunlarnsonucunu rapor etmek hepsinden daha nemlidir. Laboratuar raporlarnn hepsi A4

boyutunda dzgn ktlara, okunakl ve belli bir sra ierisinde yazlm olmaldr.Laboratuvar raporlarnn yazlmasna bir angarya imi gibi bakmaktan ziyade, arazidekidurumu kt zerine yanstabilmek iin her trl zen gsterilmelidir.


19/42

15

1.4.1. Raporda BulunmasGereken Bilgiler

Sondaj yaplan arazinin lekli bir krokisi ve kuzey ynn gsteren bir iaret, Yaplan sondajlarn kroki zerinde gsterilmesi, koordinatlarnn yazlmasve her

bir sondajn yapldyzeyin kotlar, Yzeydeki zeminin tr, Yer altsuyunun durumu, lekli olarak izilmisondaj logu ve zerinde zemin tabakalarnn cinsinin ve

kalnlnn gsterilmesi, Zeminin tanmlanmasve snflandrlmasiin yaplmdeneyler ve sonular, Sondaj srasnda karlalan glkler ve bu glklerin almasiin nelerin

yapldna ait bilgiler bulunur.

Her raporun kendine has zellikleri olmakla birlikte, genel olarak bir rapordabulunmasgereken ksmlar aada zetlenmitir.

Balk sayfas(Raporun kapa) Deneyin amac zlenen yol ve yntem Sonular tablosu ekiller, grafikler veya eriler rnek hesaplamalar Sonularn tartlmas Varlan sonular ve neriler

Orijinal veri sayfalar

Balk sayfas: Deneyin ne olduunu tam olarak gsteren uygun bir balk,rencinin ad, rencinin laboratuvar grup numaras, deney numaras, deneyinyapldtarih ve deney grubunda bulunan dier rencilerin isimlerini iermelidir.

Deneyin amac: Deney yapmaktaki amacn ne olduu belirtilmelidir. Deney niinyaplmtr? Deney sonularndan nasl yararlanlacaktr? Aklanmaldr. Raporun

bu ksmyaklak veya drt cmle ile ifade edilebilir.

zlenen yol ve yntem: Deney yaplrken izlenen yntem adm adm

aklanmaldr. Eer kullanlan bir laboratuar klavuzu varsa bu klavuzda deneyinyapln aklayan sayfalar referans olarak gsterilerek tekrar ayn admlarnyazlmasna gerek kalmaz. Fakat deiik bir yol izlenmise mutlaka budeiiklikler raporun bu ksmnda aklanmaldr.

Sonular tablosu: Bu ksm deneyle ilgili olan tm veri ve bilgileri iermelidir,Sonular tablosu basit olarak sonularn bir zetidir. Bunun iin bir okuyucusonucun ne olduunu renmek iin raporu tamamen okumak zorunda kalmamolur.


20/42

16

ekiller, grafikler ve eriler:

1. ekiller milimetrik ktlar zerine lekli olarak ve rapidolarla veya A4boyutundaki ktlar zerine bilgisayarda izilmelidir.

2. Veri noktalar ekil 1.31de grld gibi daire, kare, gen ve dier yaygnekiller kullanlarak gsterilmelidir.

3. Eriler pistolelerle koyuca izilmelidir. Bir ekli zerinde iki ve daha fazla eribulunmasdurumunda her bir erinin ne olduu belirtilmelidir.

4. Ayrca deiik renklerde izilerek tannmaskolaylatrlabilir.5. Eer veri noktalarna bir denklem uydurulmusa bu denklem grafik zerinde

verilmelidir.6. Apsis ve ordinat eksenlerine isimler verilmelidir.

7.

Her bir eksen iin kullan

lan lek kesin olarak belirtilmelidir.8. Her bir grafik veya ekil iin birer numara ve isim verilmelidir.9. izilmiolan her ekil veya grafik metin iinde referans olarak verilmelidir.

rnek hesaplamalar:Hesaplarn nasl yaplarak sonularn elde edildii ayrntlolarak gsterilmelidir. lm birimleri tm rnek hesaplamalarda gsterilmelidir.Kullanlan denklemler nce verilmeli sonra deikenlerin saysal deerleridenklemlerde yerine konularak hesap yaplmaldr.

Sonularn tartlmas: Bu blmde elde etmeyi beklediiniz sonularla eldeettiklerinizi kyaslayp eer farkllklar varsa nedenlerini aklaynz. Kendi

bulduunuz sonularn hassas olup olmadklarnaklaynz.

Varlan sonular ve neriler: Elde edilen sonulara bakarak ne tr bir sonucaulald bu blmde aklanmaldr. Elde edilen verilerin makul olup olmad

burada tartlabilir.

Orijinal veri sayfalar:Deneyin yaplsresince kaydedilmiher trl kayt veokumalardan oluur. Btn bu sayfalar raporun sonuna eklenmelidir.


21/42

17

DEERLENDRME LE

DEERLENDRME LE

Aada hazrlanan deerlendirme leine gre kendinizin ya da arkadanzn yaptalmay deerlendiriniz. Gerekleme dzeyine gre evet/hayr seeneklerinden uygunolankutucua iaretleyiniz.

PERFORMANS TEST1

DersinAd

Zemin Deneyleri rencinin

Ama rselenmemizemin numunesini deneyehazrlayabilmek AdSoyad

Konunce daneli zemin numunesinin deneyehazrlanmas

Snf No

GZLENECEK DAVRANILAR Evet Hayr

1UD tplerinin bal mumu ile kapatlan azlarnkeskin bir

bakla atnz m?

2UD tplerinin apna uygun olan piston balntakarak

pistonlu numune iticiye baladnz m?

3Piston kolunu aayukarhareket ettirerek piston balnnyukarya doru basksyla numunenin bozulmadan kmasnsaladnz m?

4Yaplacak deneye ait yeterli numune miktarnnumunekesiciyle alarak metal veya cam kaplara koydunuz mu?

5Su muhtevasdeneyi iin alnan numuneleri, kurumaynlemek amacyla, alndktan hemen sonra kapaklkaplarakoyup kapaklarnkapatarak hava ile temasnkestiniz mi?

6Su muhtevasdeneyi yaplacak numunenin kap + yanumunearltartlarak kaydettiniz mi?

7 Kurutmak zere frna (etve) yerletirdiniz mi?

8Numuneden gerekli olan miktaraldktan sonra numuneningeri kalann, daha sonraki deneyler iin muhafaza altnaaldnz m?

9Frndan karlan numuneleri ufalayarak kk paralaraayrdktan sonra 400 mikronluk elekten geecek ekildehavanda dvdnz m?

10Elenen numuneden likit limit, plastik limit vs. deneylerdekullanlmak zere ayrdnz m?

DEERLENDRME LE


22/42


23/42

19

LME VE DEERLENDRMESORULAR

Aadaki sorularda doru olduunu dndnz seenei iaretleyiniz.

1. Aadakilerden hangisi numuneleri deneye hazrlamak iin gerekli aletlerden deildir?A) EtvB) UD tpC) BeherD) Deney elekleri

2. Aadakilerden hangisi zemin gruplarndan deildir?A) Kaba daneliB) nce daneli zeminC) Orta daneli zeminD) ri daneli zemin

3. Deneylerde kullanlacak olan numunenin toplam arlneye gre artrlp azaltlabilir?A) Zeminin grubunaB) En byk dane boyutunaC)Yaplacak deney adedinD)Hepsi

4. Aadakilerden hangisi raporda bulunmasgereken bilgilerden deildir?A) Yzeydeki zeminin tr,B) Yer altsuyunun durumu,C) Zeminin tanmlanmasve snflandrlmasiin yaplmdeneyler ve sonular,D) Hibiri

Not:Verdiiniz cevaplarcevap anahtarile karlatrnz. Yanlcevap verdiiniz sorular

iin renme faaliyetindeki ilgili blme geri dnerek konuyu tekrarlaynz. Tm sorularadoru cevap verdiyseniz dier renme faaliyetine geiniz.

LME VE DEERLENDRME


24/42

20

RENME FAALYET2

Bu renme faaliyeti ile gerekli ortam salandnda, araziden getirilen zeminnumunelerinin su muhtevas deneyini yaparak zeminin yzde su muhtevasn hesaplaya-

bileceksiniz.

Bu faaliyeti tam olarak kavrayabilmek iin evrenizde devam eden bykantiyelere giderek oradaki zeminin durumunu (zeminin slakln, yer alt suseviyesini, suyun muhtevasn herhangi kimyasal su veya lam suyu vs. olupolmadn) gzleyiniz.

Zeminin yzde su muhtevasnsorarak reniniz.

2. ZEMN SU MUHTEVASI DENEYZemin; kat paracklar, hava boluklar ve bu boluklar ierisinde bulunan svdan

(genellikle su) oluan fazl bir sistemdir. Hava boluklarnn tamamen su ile dolmas

halinde zemin iki fazl hale gelir. Bu durumdaki zeminlere doygun zeminler denir. teyandan hava boluklarnda hi su bulunmamas halinde zemin yine iki fazldr. Budurumdaki zeminlere de kuru zeminler denir.

Birim hacimdeki zeminin ierisinde bulunan su miktar ktle veya hacimsel olarakifade edilebilir. Ziraat asndan zemini inceleyen bilimler genellikle su muhtevasnhacimsel olarak ifade ederler. Geoteknik mhendisliinde zeminin su muhtevas(w) zeminierisindeki su ktlesinin katparacklarn ktlesine oranolarak ifade edilir.

2.1. Zeminlerin Hacimleri ve Ktleleri Arasndaki likiler

Zeminin ierisindeki katparacklar organik olmayan mineral daneleridir. Bu mineraldaneleri deiik hacimlerde boluklar ierecek ekilde zeminin ierisinde bir arada

bulunurlar. Katparacklar arasndaki boluklar hava, su, organik maddeler veya bunlarnbir ksmile doludur. Bunun iin bir teknik eleman, zeminin sadece dane bykln deildaneler arasnda bulunan boluk hacmi ve bykl ile bu boluklarn ne ile dolu olduunuda bilmek zorundadr.

Zemin ierisindeki farklbileenlerin hacim ve ktleleri ekil 1 de grld gibi birblok diyagramda gsterilebilir. Toplam hacim ve ktle bloun tamamn gstermek zeredaneler, svve gaz bir araya toplanarak idealize edilmitir. Burada gaz olarak ok istisnadurumlar dnda hava, svolarak da su dikkate alnacaktr.

RENME FAALYET2

AMA

ARATIRMA


25/42

21

ekil 1: Zemin bileenlerinin ktle ve hacimlerini gsteren ekil

ekil:1 de grlenVtoplam hacim olmak zere,Vsdanelerin,Vahavann,Vwise suyun hacmini gstermektedir.

Zeminin Toplam Hacmi V =Vs+ Va+ Vwolarak bulunur.

te yandan;Mtoplam ktle olmak zere,

Msdanelerin,Mwsuyun ktlesini gstermektedir.

Zeminin toplam ktlesi M = Ms+ Mwolarak bulunur.

Ma: Havann ktlesiihmal edilerek sfr (0) olarak alnmtr.

Blok diyagrama baklarak zemine ait bazfiziksel (temel) zellikler tanmlanmtr.

Zeminin ktleler ve hacimler arasndaki ilikisine deinirken baz tanmlarhatrlatalm.

Boluk oran(e):Zemin ierisindeki boluk hacminin danelerin hacmine olan orannazeminin boluk oranadverilir ve e ile gsterilir.

s

v

V

Ve =

Zemin iindeki boluklarla zemin daneleri arasndaki ilikiyi dier bir fiziksel zellikolan porozite ile de ifade edebiliriz.

Porozite (n):Zemin iindeki boluk hacminin zeminin toplam hacmine oranolaraktanmlanr ve n ile gsterilir.


26/42

22

V

Vn v=

Zemin ierisindeki boluklar kayalardan farklolarak genellikle birbirlerine baldrlar. okistisna durumlarda daneler arasna hapsedilmi ve dier hava boluklar ile temassalayamayan boluklar da olabilir.

Hava muhtevas (Av): Zemin iindeki hava hacminin toplam hacme oran olaraktanmlanr.

V

VA av =

Doygunluk derecesi: Zemindeki su hacminin toplam boluk hacmine oranna

doygunluk derecesi adverilir ve S ile gsterilir.

v

w

V

VS =

Su muhtevas (ierii) w (%): Suyun ktlesinin danelerin ktlesine olan oran suierii (muhtevas) olarak adlandrlr.

(%) 100xM

Mw

S

w=

Zeminin su ieriine baklarak bu zemine ait kvam limitleri biliniyorsa zeminin nasldavranacahakknda tahminler yaplabilir.

Younluk ( ): Toplam zemin ktlesinin toplam hacme olan oranna zeminin

younluu denir. Zeminin su ieriine bal olarak deiik younluklar ileridetanmlanacaktr.

V

M=

Dane younluu ( k ): Zemindeki sadece kat (dane) ksmnn birim hacimdeki

ktlesi olarak tanmlanr. Zeminlerde genel olarak dane younluu 2.60 Mg/m3ile 80 Mg/m3arasnda deimektedir.

s

ss

V

M=

Dier younluk eitleri de konun sonunda tanmlanmtr.

2.2. Zeminlerin Fiziksel zelliklerinin Belirlenmesinde KullanlanDeneyler

Zeminlerin temel fiziksel zelliklerinin belirlenmesinde laboratuar veya arazideneylerinden yararlanlr. Su ierii, younluk ve zgl younluk laboratuarda kolayca

belirlenebilir. Bundan dolay bu zelliklerin bilinmesi ve hacmin de birim kabul edilmesidurumunda, yukardaki eitlikler ve faz diyagram(blok diyagram) kullanlarak dier zemin


27/42

23

zellikleri hesaplanabilir. Bu tr hesaplamalarda nce faz diyagram izilerek bilinen

deerler bu diyagram zerinde gsterilmelidir. Bylece zme gitmek olduka kolaylaa-caktr.

2.3.Laboratuar DeneyleriZemine ait fiziksel zelliklerin belirlenebilmesi iin araziden alnan ve genellikle

rselenmi bazen rselenmemi halde olan zemin numuneleri laboratuara getirilir. Buzeminler kullanlarak laboratuarda su ierii, younluklar, kvam (Atterberg) (ZeminDeneyleri-2 Modlnde deinilecektir.) limitleri ve benzeri deneyler yaplabilir.

2.3.1. Su erii Deneyi

Su ierii yukarda da tanmladmz gibi kuru arln yzdesi olarak belirtilen,zeminin 105 C de, stlmas sonucu bnyesinden verebildii su miktardr. Optimum sumuhtevas ise belirli bir mekanik enerji uygulanarak sktrlan zeminde, maksimum kuru

birim hacm arlsalayan su muhtevasdr.

Bu deney ile zeminin ierisindeki su miktarn belirleyip bunu zeminin kuruarlnn yzdesi olarak bulacaz.

2.3.1.1. Deney in Gerekli Aletler

a) Etv : Srekli olarak 105 C - 11O C s

cakl

k salayabilen f

r

nb) Terazi : 0.01 g hassasiyetle lm yapabilen elektronik

b) Kap : Cam veya paslanmaz metal bir kutu

d) Palet ba : Ucu yarm daire eklinde 23 cm geniliinde 1020 cm

uzunluunda keskin bak

2.3.1.2. Deneyin Yapl

a) Gerek younluk ve gerekse su muhtevas deneylerinde, deneye balamadan nce

yeterli sayda metal veya cam kap hazrlanp Resim:1 ve Resim:2 deki gibi zerlerinenumaralar verilir.

Resim 1: Metal numaralandrlmkaplar


28/42

24

Resim 2 : eitli metal kaplar

b) Metal veya cam kaplar 0.01 g hassaslndaki bir terazide Resim:3 teki gibi tartlr.Bu ktleler dara ktleleri olarak kaydedilir. Metal veya cam kabn ktlesi (dara = Mt)

Resim 3 : Metal kabn darasnn belirlenmesic) Islak zeminden bir para alnarak kaba koyulur ve su muhtevasnn deimemesi

iin Resim:4 teki gibi hzlca tartlr. Ktle Mtwsolarak kaydedilir. (kap + yazemin ktlesi=

Mtws)


29/42

25

Resim 4 : Islak zeminin kapla birlikte tartlmas

Resim 5: eitli derinliklerden alnan zemin numuneleri

d) Sonra kap ve slak zemin etve konularak sabit bir ktleye gelinceye kadar

bekletilir. Bu sre genellikle 16 ile 24 saat arasnda deiip zeminin cinsine, slaklna vebyklne baldr.

Numune frnda bulunduu srece, kapak kapatlmamaldr.

NOT: Pek ok zemin iin 16 24 saatlik bir kurutma sresi genellikle yeterli olmaklaberaber, belirli tip zeminler ve ok slak veya miktarca ok olan numuneler, daha uzunsrede kururlar. Kuruma sresi ayrca, frnda bulunan toplam malzeme miktarna da

baldr.


30/42

26

Resim 6 : Kurutulmak zere etve yerletirilen zemin numuneleri

Resim7 : Etvde kurutulmuzemin numuneleri

e) Etvdeki zemin sabit bir ktleye geldikten sonra alnarak havadan nem almamasiin Resim 4 teki gibi hzlca tartlr ve kabn azkapatldktan sonra ktlesi (Mtds) (slaktartma ve kuru tartma arasndaki fark su muhtevasnverir) olarak kaydedilir. (kap + kuruzemin ktlesi = Mtds) Bu ilem srasnda zemin rneinin atmosferden nem alveriininlemek iin bir kapak kullanlmasfaydalolur.


31/42

27

2.3.1.3.Su MuhtevasHesaplamalar

Zeminin su muhtevas(w) kuru zemin arlnn yzdesi olarak aadaki formldenhesaplanr:

100xM

Mw

s

w= % olarak

100xKtlesiZeminKuru

KtlesiSuw = % olarak

100xMM

MMw

ttds

tdstws

=

100)(

)()( xkapzeminkurukap

zeminkurukapzeminslakkapw+

++=

Su ktlesi, Mw= (kap + slak zemin) - (kap + kuru zemin) = Mtws- MtdsKuru zemin ktlesi, Ms= (kap + kuru zemin) kap = Mtds - Mt

2.3.1.4. Sonularn Sunulmas

Su muhtevas deneyinin sonular genellikle zemin iinde bulunan su ktlesininzeminin kuru ktlesine oran, w olarak verilir. Elde edilen su ierii oranlaryzde olarakrapor edilirler. Su ierii belirlenirken yaplan deneysel lmler ve hesaplamalar Tablo:1de grlen bir form zerine kaydedilir.

Numunenin geldii yer: sov YapMeslek Lisesi Ek Binas Deneyi Yapan: HseyinSondaj n. : SK-3 AYDIN

Deney Tarihi : 18.08.2005Numune n. : UD 1 n. : 5Derinlik(metre) : 5.50 Aklama :

Numunenin Tanm : Kumlu Yeilimsi Kil

Deney n.: 1 2 3 4

1.Kap n.: 65 762.Kap (g) 145.28 85.29

3.Kap+slak num. (g) 830.59 354.95

4.Kap+kuru num. (g) 681.45 291.26

5.Su Ktlesi (g) 149.14 63.69

6.Kuru num.(g) 536.17 205.97

7.Su muhtevas, %w 28 31Tablo 1: Su ierii deneyi formu


32/42

28

rnek 1:

Araziden laboratuvara getirilen bir zemin numunesinden bir miktar alnp, daha nce145,28 g. olarak tartlan bir kaba konularak doal halde tartldnda 830,59 g olduugrlmtr. Numune 105 5 C scaklkta bir frnda (etv) 24 saat kurutulduktan sonra681,45 g olarak tartlmtr. Buna gre zeminin doal su ieriini hesaplaynz.

zm:

Kabn ktlesi : Mt = 145,28 g.

kap + slak zemin ktlesi : Mtws = 830,59 g.

kap + kuru zemin ktlesi : Mtds = 681,45 g.

Numune ierisinde bulunan su miktar;


kap + kuru zemin ktlesi : Mtds = -681,45 g.

su ktlesi : Mw = 149,14 g.

Numune ierisinde bulunan katparacklarn (danelerin) ktlesi;kap + kuru zemin ktlesi : Mtds = 681,45 g.

Kabn ktlesi : Mt = -145,28 g.

kuru zemin : Ms = 536,17 g

Su ierii (su muhtevas), 100=s

w

M

Mw (% olarak)

8.2710017,536

19.149==w olarak bulunur.

w = % 28


33/42

29

rnek 2:

Araziden laboratuara getirilen bir zemin numunesinden bir miktar alnp bir kabakonularak doal halde tartldnda 354,95 g. olduu grlmtr. Numune 105 5 Cscaklkta bir frnda (etv) 24 saat kurutulduktan sonra 291,26 g. olarak tartlmtr. Numunekabnn 85.29 g olduu bilindiine gre zeminin doal su ieriini hesaplaynz.

zm:

Kabn ktlesi : Mt = 85,29 g.



Numune ierisinde bulunan su miktar;


-kap + kuru zemin ktlesi : Mtds = - 291,26 g.

su ktlesi : Mw = 63,69 g.

Numune ierisinde bulunan kat paracklarn (danelerin)ktlesi;


-kabn ktlesi : Mt = - 85,29 g.

kuru zemin : Ms = 205,97 g.

Su muhtevas(su muhtevas); 100=s

w

M

Mw (% olarak)

9.3010097.205

69.63==w olarak bulunur.

w = % 31


34/42


35/42

31

w = Doygun zeminin su ierii, kuru arln yzdesi olarak

d = Kuru haldeki birim hacim a

rl

= Doygun haldeki birim hacim arl

2.4. Zeminin Su eriine BalYounluklar

Bir cismin birim hacimdeki ktlesine o cismin younluu denir. Zeminler iintanmlanan younluklar unlardr:

Doal younluk ( n ) :Zeminin doal ktlesinin toplam hacmine olan oranolarak

tanmlanr.

T

Tn

V

M=

Kuru younluk ( k ) :Zeminin 105 5 Cde 24 saat kurutulmasndan sonraki kuru

ktlesinin toplam hacmine oranna kuru younluk denir.

T

sk

V

M=

Doygun younluk ( doy ): Zeminin btn boluklarnn su ile dolu olduu (S=1)

durumdaki ktlesinin toplam hacmine oranna doygun younluk denir.

T

doy

doyV

M=

Batk younluk ( ):Zeminin su altnda bulunmasdurumunda, zeminin doygunyounluu ile suyun younluu arasndaki farka eittir.

= wdoy

Rlatif sklk, Dr, (izafi sklk, greli sklk): Kohezyonsuz zeminlerin (kum, akl)sklnveya gevekliini gsteren bir kavramdr.

Kohezyon: Zemin danelerini birbirlerine balayan (yaptran) elektriksel ve balayckuvvetlerdir.

Kohezyonlu zeminler: Bol miktarda kil ieren, plastik ve kohezyonu olanzeminlerdir.Kohezyonsuz zeminler: Kohezyonu ve plastiklii olmayan kum ve akl gibi

zeminlerdir.Kat ksmn zgl younluu(Gs): Sadece zemin danelerinin ktlesinin zemin

danelerinin hacmine eit bir hacimdeki suyun ktlesine oran olarak tanmlanr ve Gsgsterilir.

ws

ss

V

MG

=


36/42

32

DEERLENDRME LEDEERLENDRME LE

Aada hazrlanan deerlendirme leine gre kendinizin ya da arkadanznyapt almay deerlendiriniz. Gerekleme dzeyine gre evet/hayr seeneklerindenuygun olankutucua iaretleyiniz.

PERFORMANS TEST

Dersinad


Ama Zeminin su muhtevasdeneyini yapabilmek AdsoyadKonu Su muhtevasdeneyi Snf No


1 Deneye balamadan nce yeterli sayda metal veya cam kaphazrlayp Resim 1 ve Resim 2 deki gibi zerlerine numaralarverdiniz mi ?

2 Kullanacanz metal veya cam kaplarterazide Resim 3 dekigibi tartp bu ktleleri dara ktleleri olarak Tablo 1 ekaydettiniz mi ? Metal veya cam kabn ktlesi (dara = Mt)

3 Islak zeminden bir para alarak kaba koydunuz mu? Sumuhtevasnn deimemesi iin Resim 4 deki gibi hzlcatartp ktle Mtwsolarak Tablo 1 e kaydettiniz mi ? (kap + yazemin ktlesi= Mtws)

4 Sonra kap ve slak zemini frna koyarak sabit bir ktleyegelinceye kadar beklettiniz mi ?

5 Etvdeki zemini sabit bir ktleye geldikten sonra alarakhavadan nem almamasiin Resim 4 teki gibi hzlca tartp vekabn aznkapattktan sonra ktlesini (Mtds) Tablo 1 ekaydettiniz mi ?

6 Tablo 1 e kayt edilen deerleri verilenler olarak alt alta yazpgerekli formllerde yerlerine koyarak yzde su muhtevas

deerini buldunuz mu ?

DEERLENDRME LE


37/42

33

LME VE DEERLENDRMESORULAR

Numunenin Geldii Yer: Deneyi Yapan :Sondaj n. : Deney Tarihi :

Numune n. : n. :Derinlik(metre) : Aklama :

Numunenin Tanm :

Deney n.: 1 2 3 4 5

1.Kap n.:2.Kap (g)

3.Kap+slak num. (g)

4.Kap+kuru num. (g)

5.Su Ktlesi (g)

6.Kuru num.(g)

7.Su muhtevas, %wTablo:2 Su Muhtevasdeneyi formu

Aadaki sorularstte verilen formu kullanarak znz.

1. Bir zemin numunesi bir metal kap iinde tartlmve 583,68 g elde edilmitir. Metal kap95,38 gdr. 24 saatlik srede 105C scaklkta etvde kurutulduktan sonra, kutu ile

birlikte numune arl 396,87 g bulunmutur. Bu zemin numunesinin su ieriinibulunuz?

A)% 60 B)% 62 C)% 64 D)% 68

2. Bir zemin numunesi bir teneke kutu iinde tartlmve 153,78 gr elde edilmitir. Tenekekutunun daras 35,30 gr dr. 24 saatlik srede 105C scaklkta bir etvdekurutulduktan sonra, kutu ile birlikte numune arl103,23 gr bulunmutur. Bu zemin

numunesinin su ierii neye eit olur?A)% 70 B)% 72 C)% 74 D)% 78

Not:Verdiiniz cevaplarcevap anahtarile karlatrnz.

LME VE DEERLENDRME


38/42

34

MODL DEERLENDRMESoru: Araziden gelen rselenmemi zemin numunesini su muhtevas deneyinehazrlayarak yzde su muhtevasdeerini bulunuz.

retmeniniz, modldeki faaliyetleriniz ve aratrma almalarnz sonundakazandnz bilgi ve becerilerinizi lme aralaryla lerek modlle ilgili durumunuzudeerlendirecek ve sonucunu size bildirecektir.

PERFORMANS TEST

Dersinad


Ama1-rselenmemizemin numunelerini deneyehazrlayabilmek2-Su muhtevasdeneyi yapabilmek

AdSoyad

Konu1-Numuneleri deneye hazrlamak2-Su ierii deneyi yapmak

Snf No


1UD tplerinin bal mumu ile kapatlan azlarnkeskin bir

b

akla at

n

z m

?2

UD tplerinin apna uygun olan piston balntakarakpistonlu numune iticiye baladnz m?

3Piston kolunu aayukarhareket ettirerek piston balnnyukarya doru basksyla numunenin bozulmadan kmasnsaladnz m?

4Yaplacak deneye ait yeterli numune miktarnnumunekesiciyle alarak metal veya cam kaplara koydunuz mu?

5Su muhtevasdeneyi iin alnan numuneleri, kurumaynlemek amacyla, alndktan hemen sonra kapaklkaplarakoyup kapaklarnkapatarak hava ile temasnkestiniz mi?

6 Su ierii deneyi yaplacak numunenin kap + yanumunearlntartarak kaydettiniz mi?7 Kurutmak zere etve (frn) yerletirdi mi?

8Numuneden gerekli olan miktaraldktan sonra numuneningeri kalann, daha sonraki deneyler iin muhafaza altnaaldnz m?

9Etvden karlan numuneleri ufalayarak kk paralaraayrdktan sonra 400 mikronluk elekten geecek ekildehavanda dvdnz m?

10Elenen numuneden likit limit, plastik limit vs. deneylerdekullanlmak zere ayrdm?

MODL DEERLENDRME


39/42

35

11

Deneye balamadan nce yeterli sayda metal veya cam kap

haz

rlay

p Resim 1 ve Resim 2 deki gibi zerlerine numaralarverdiniz mi ?

12Kullanacanz metal veya cam kaplarterazide Resim 3 dekigibi tartp bu ktleleri dara ktleleri olarak Tablo 1 ekaydettiniz mi ? Metal veya cam kabn ktlesi (dara = Mt)

13

Islak zeminden bir para alarak kaba koydunuz mu? Sumuhtevasnn deimemesi iin Resim 4 deki gibi hzlcatartp, ktle Mtwsolarak Tablo 1 e kaydettiniz mi ? (kap + yazemin ktlesi= Mtws)

14Sonra kap ve slak zemini frna koyarak sabit bir ktleyegelinceye kadar beklettiniz mi ?

15Frndaki zemini sabit bir ktleye geldikten sonra alarakhavadan nem almamasiin Resim 4 deki gibi hzlca tartpve kabn aznkapattktan sonra ktlesini (Mtds) Tablo 1 ekaydettiniz mi ?

16Tablo 1 e kaydedilen deerleri verilenler olarak alt altayazdnz m? Gerekli formllerde yerlerine koyup yzde suierii deerini buldunuz mu ?


40/42

36

CEVAP ANAHTARLARIRENME FAALYET1 CEVAPLAR

1 A2 B3 C4 D

RENME FAALYET-2 CEVAPLAR

1. B2. C

Not: Yanlcevap verdiiniz sorular iin renme faaliyetindeki ilgili blme geridnerek konuyu tekrarlaynz..

CEVAPLARzm 1:

Zemin numunesi ve kap arl : 583,68 grSadece kap arl : - 95,38 grYazeminin arl : 488,30 gr

Kurutmadan sonraki arlk (kap ve zemin) : 396,87 grKap arlkarlarak : - 95,38 grKuru zemin arl : 301,49 gr

Demek ki;

Yazemin : 488,30 g.Kuru zemin : - 301,49 g.Su muhtevas : 186,81 g. dr

Buna gre, % su ierii ise; 100=s

w

M

Mw (% olarak)

62%%100.49,301

81,186==w dir.

CEVAP ANAHTARLARI


41/42

37

zm 2:

Zemin numunesi ve kutu arl : 153,78 grSadece kutu arl : - 35.30 grYazeminin arl : 118,48 gr

Kurutmadan sonraki arlk (kutu ve zemin) : 103,23 grKutu arlkarlarak : - 35,30 grKuru zemin arl : 67,93 gr

Demek ki 118,48 gr ya zemin (118,48 67,93 = 50,55) g su ihtiva etmektedir.Buna gre, su ierii;

100=s

w

M

Mw (% olarak)

74%%100.93,67

55,50==w dr


42/42

KAYNAKA Prof. Dr. AYTEKN Mustafa, Deneysel Zemin Mekanii, Teknik Yaynevi,

Ankara, 2004

ALP Ahmet, Sha, Aray, Zeliha, Demirel, Mge, Kadolu, Fatma, Orhan,Toprak ve Stabilizasyon Laboratuar El Kitab, Bayndrlk ve skanBakanlYaynlar, Ankara, 1991

AYDIN Hseyin, Yap ret. Zemin Mekanii Ders Notlar, SOV YapMeslek. Lisesi, stanbul, 2001

Prof. Dr. DNMEZER Hayrettin, Zemin Mekanii Cilt 1, Kurtulmu

Matbaas, stanbul, 1974 UZUNER, Bayram Ali, Temel Zemin Mekanii, Teknik Yaynevi, Ankara,

1996

TS 1900, naat Mhendisliinde Zemin Laboratuar Deneyleri, TrkStandartlarEnstits Yaynlar,1987

KAYNAKA

zemin deneyleri1

Documents