Özel tüketim talebinin izlenmesinde kartlı alı veri yeni ... · sunum içerii* * bu sunumda yer...

24
Özel t üket im t alebinin izlenmesinde kart lı alıver i: Yeni bir t üket im endeksi önerisi (e.t.t.e) Er can Tür kan (er can. t ur kan@t cmb. gov. t r ) Türkiye Bankalar Birli i 28 Kasım 2007

Upload: others

Post on 01-Mar-2020

12 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Özel t üket im t alebinin izlenmesinde kart lı alı�veri�:

Yeni bir tüket im endeksi önerisi (e.t.t.e)

Er can Tür kan(ercan. turkan@tcmb. gov. t r)

Tür kiye Bankalar Bir li�i28 Kasım 2007

Sunum içeri�i*

* Bu sunumda yer alan görü�ler yazarına ait olup, çalı�tı�ı kurumu ba�layıcı nitelik ta�ımaz.

Tüketim geli�melerinin izlenmesi: mevcut araçlar

Ekonomik analiz kapasitesinin güçlendirilmesi: yeni araç önerisi (e.t.t.e)

Metodoloji

Örneklem kalite ve yeterlili�i

Hesaplamada özellikli durumlar

Bulgular

“e.t.t.e” nin mevcut tüketim endeksleri e�ilimleri ile kar�ıla�tırılması

“e.t.t.e” sonuçlarının özel nihai tüketim e�ilimlerini yansıtma yetene�i

Tüketim talebinin izlenmesi: mevcut araçlar

Tüketim endeksleri,CNBC-e tüketim endeksiCNNTürk/AC Nielsen öncü göstergeler endeksiAMPD/AC Nielsen perakende endeksi

Tüketici güven endeksleri,Beyaz e�ya & ta�ıt araçları satı�ları,Tüketim malları ithalatı,Katma de�er vergisi,Yukarıdakilerin karı�ımından olu�an bile�ik göstergeler

Yeni bir araç için esin kayna�ı: kartlı alı�veri� geli�meleri

1,3451,2831,141912662496365300POS sayısı(Bin adet)

879853754621��yeri sayısı(Bin adet)

3550342012954Banka kartı i�lem sayısı(Milyon adet)

6491,2721,2411,080788596464405Kredi kartı i�lem sayısı(Milyon adet)

1,2331,9021,13962834322310256Banka kartı i�lem tutarı(Milyon YTL)

58,74999,08378,04259,03536,06522,60812,6797,749Kredi kartı i�lem tutarı(Milyon YTL)

56,553,548,243,139,635,131,729,6Banka kartı sayısı(Milyon adet)

34,532,430,026,719,915,714,013,4Kredi kartı sayısı (Milyon adet)

20072006200520042003200220012000

�������� �������������������������������������������������������������������������������������������������������� �����������!��""#������$�%�������������&���������!

'

Örneklem yeterlili�i: ödemelerin kurumsalla�ma derecesi

34,328,626,022,516,313,310,79,4(A) / (B)(Yüzde Pay)

174,742352,995304,324264,717223,761171,828119,32682,854Özel Nihai Tüketim Harcamaları (B)

(Milyon YTL)

59,982100,98579,18159,66336,40822,83112,7817,805Kartlı i�lem tutarı (A)(Milyon YTL)

20072006200520042003200220012000

������()�����*!�+*����""#,

+-,�������������&������������������������������ �������!�-��������������������������������������������������������������������������� �����������!

+�,����(.����������������������������/�����0%�����/����)�����/��1�������������������������!

����� �""#������$�%�������������&���������!

2

Örneklem kalitesi: kategorilere göre i�yeri&i�lem tutarları

0,13,6

15,10,81,71,60,23,33,62,78,8

15,83,86,37,32,23,32,85,74,36,9

100,0

723.446

14.367726

1.6171.524

2053.1393.3922.5328.373

15.0453.5576.0106.9162.1233.1482.6875.4424.0676.583

94.968

0,25,32,80,11,41,00,42,56,34,7

15,09,47,67,04,24,81,36,21,17,2

11,5100,0

1.73746.11824.470

57011.9638.4673.436

21.60754.94040.560

130.77281.99366.48961.28236.24542.07411.65253.9479.780

63.031100.689

871.821

Araba kiralamaAraç sat��, servis ve yedek parçaBenzin istasyonlar�Havayollar�Seyahat acentalar�, ta��mac�l�kKonaklamaKumarhane ve içkili yerlerKuyumcularSa3l�k, sa3l�k ürünleri, kozmetikYemekGiyim ve aksesuarMarket ve al��veri� merkezleriMobilya ve dekorasyonElektrik, elektronik e�ya, bilgisayarTelekomünikasyonHizmet sektörleriSigortaYap� malzemeleri, h�rdavat, nalburiyeDo3rudan pazarlamaÇe�itli g�daDi3erTOPLAM

% Da�.��lem tutarı*% Da�.��yeri sayısı

�������� ����������������������������������������������������� +4,�51�6*��)���""#��0��������&�������� ������7(8!

#

Örneklem kalitesi: i�yerlerinin co�rafi da�ılımı

100,0871,821TOPLAM100,0871,821TOPLAM

40,3351,617Di�er iller

1,815,341Samsun

2,118,468Kocaeli

2,421,275Mu�la36,5318,126Marmara

2,622,291Konya0,65,216KKTC

2,723,932Adana9,582,939Karadeniz

3,429,332Bursa17,8155,475�ç Anadolu

4,740,920Antalya4,337,775Güneydo�u Anadolu

7,464,382�zmir14,8128,875Ege

8,271,893Ankara3,227,559Do�u Anadolu

24,4212,370�stanbul13,3115,857Akdeniz

% Da�.��yeri sayısı�ller% Da�.��yeri sayısıBölgeler

��������

9

Yeni tüketim endeksi: kullanılan metodoloji

ibt = {(kait/gs) / (kais/gs)} veya ibt = {kait / kais}

kbt = {(kait/gs) / ks}

isbt = {(kait/gs) / kayis}

pbt = {(kait/gs) / pts}

Endeks de�eri = (Cari dönem de�eri / Baz dönem de�eri ) * 100

e.t.t.e = {endeks de�erleri (ibt +kbt + isbt + pbt) / 4}

i�lem ba��na tutar, ibt

kart ba��na tutar, kbt

i�yeri ba��na tutar, isbt

pos ba��na tutar, pbt

kartl� al��veri� i�lem tutar�, kait

kartl� al��veri� i�lem say�s�, kais

kart say�s�, ks

kartl� al��veri� yap�lan i�yeri say�s�, kayis

pos terminali say�s�, pts

ayl�k normal gün say�s�, gs

:

Ham verinin i�lenmesinde özellikli hususlar

Kurumsalla�ma etkisi,Kurumsalla�ma, fiyat ve miktar etkileri��lem, kart, i�yeri, pos terminali ba�ına tutarlar

��lem günü/çalı�ma günü farklıla�ması,Günlük ortalama de�er,Banka ve kredi kartı ayrı�ımı,Harcama gruplarında toplula�tırma,

Gıda, gıda dı�ı, toplam veya ayrıntılı harcama grupları

Nisan= 2006 bazlı endeks olu�umu,Endeks de�erleri ortalaması (= e.t.t.e),E�it a�ırlık,

ibt ve kbt → talep yönlü – tüketici kaynaklıisbt ve pbt → arz yönlü – satıcıkaynaklı

�"

Tüketim harcamalarının sınıflandırılması

Kartlı alı�veri� (MCC)(1) araba kiralama, (2) araba satı�-servis-yedek parça, (3) benzin istasyonları, (4) havayolları, (5) seyahat acentaları-ta�ımacılık, (6) konaklama, (7) kumarhane-içkili yerler, (8) kuyumcular, (9) sa�lık-sa�lık ürünleri-kozmetik, (10) yemek, (11) giyim-aksesuar, (12) market-alı�veri� merkezleri, (13) mobilya-dekorasyon, (14) elektrik-elektronik e�ya-bilgisayar,(15) telekomünikasyon, (16) sigorta, (17) hizmet sektörleri, (18) yapımalzemeleri-hırdavat-nalburiye, (19) do�rudan pazarlama, (20) çe�itli gıda, (21) di�er.

Tüketici Fiyatları Endeksi (COI COP)(1) gıda ve alkolsüz içecekler, (2) alkollü içecekler ve tütün, (3) giyim ve ayakkabı, (4) konut, (5) ev e�yası, (6) sa�lık, (7) ula�tırma, (8) haberle�me, (9) e�lence ve kültür, (10) e�itim, (11) lokanta ve oteller, (12) çe�itli mal ve hizmetler.

Özel Nihai Tüketim Harcamaları (BEC)(1) gıda ve içki, (2) dayanıklıtüketim malları, (3) yarıdayanıklıve dayanıksız tüketim malları, (4) enerji-ula�tırma-haberle�me, (5) hizmetler, (6) konut sahipli�i.

�������� ��(.��!

��

Tüketim endekslerinin kar�ıla�tırılması

KDV dahilKDV dahil/hariç KDV dahiln.a.Satı� vergileri

21 adet i�yeri kategori kodu

Sektörel ayırım yok

Açıklama (4 adet harcama grubu)

Bilgi toplama (9 adet harcama grubu); açıklama

(3+ toplam harcama grubu)

Sektörel bilgi

Nisan 2006 aylıkOcak 2006 aylıkOcak 2002 aylıkOcak 2002 aylıkVeri dönemi

Her ayın 10-20’si (ham veri)

Her ayın 12’siHer ayın 28’iHer ayın 10’uAçıklama tarihi

34,5 milyon kredi kartı ve 870 bin

adet i�yeri

30 büyük �irkete ait 2900 adet satı� ma�azası

3250 adet perakende satı�

noktası

Yaygın satı� yapan bazı

firmalar

Veri kayna�ı

Birim/gün ba�ına kartlı alı�veri�

verisi

Organize perakende ciro

verisi

Perakende ciro verisi

Mü�teri ba�ına satı� verisi

Verinin niteli�i

AMPD / AC Nielsen

CNNTÜRK / AC Nielsen

CNBC-eKurum

e.t.t.ePerakendeÖncü Göstergeler

Tüketim

��

116,12108,12110,07112,17112,06108,77109,96104,81100,002006

128,87129,90129,60128,86128,61125,80118,30116,06112,68101,822007

“e.t.t.e” toplam endeks de�erleri

118,53107,05111,56113,30106,25102,70103,91100,67100,002006

130,97132,49126,81124,83124,10122,28118,27116,20113,5799,692007

129,93

113,21

A�ustos

129,22

111,81

Eylül

129,46

110,05

Temmuz

127,97

109,55

Ekim

129,26

111,24

Haziran

126,28118,04115,69112,01101,982007

114,99108,13105,68100,002006

“e.t.t.e” gıda-dı�ı endeks de�erleri

“e.t.t.e” gıda endeks de�erleri

AralıkKasımMayısNisanMart�ubatOcak

“e.t.t.e” endeks de�erleri(Nisan 2006= 100)

��

“e.t.t.e” deki geli�meler(Nisan 2006= 100)

95

100

105

110115

120

125

130

135

Nis

.06

May.0

6

Haz.0

6

Tem

.06

A�u.0

6

Eyl.0

6

Eki.0

6

Kas.0

6

Ara

.06

Oca.0

7

�ub.0

7

Mar.0

7

Nis

.07

May.0

7

Haz.0

7

Tem

.07

A�u.0

7

Eyl.0

7

Eki.0

7

ette

��

“e.t.t.e” nin bile�enleri(Nisan 2006= 100)

95

105

115

125

135

Nis

.06

May.0

6

Haz.0

6

Tem

.06

A�u.0

6

Eyl.0

6

Eki.0

6

Kas.0

6

Ara

.06

Oca.0

7

�ub.0

7

Mar.0

7

Nis

.07

May.0

7

Haz.0

7

Tem

.07

A�u.0

7

Eyl.0

7

Eki.0

7

��lem ba�ına Kart ba�ına Pos ba�ına ��yeri ba�ına

�'

Gıda ve gıda dı�ı “e.t.t.e”(Nisan 2006= 100)

95

105

115

125

135

Nis

.06

May.0

6

Haz.0

6

Tem

.06

A�u.0

6

Eyl.0

6

Eki.0

6

Kas.0

6

Ara.0

6

Oca.0

7

�ub.0

7

Mar.0

7

Nis

.07

May.0

7

Haz.0

7

Tem

.07

A�u.0

7

Eyl.0

7

Eki.0

7

ette (gıda) ette (gıda-dı�ı)

�2

Enflasyondan arındırılmı� “e.t.t.e”(Nisan 2006= 100, Toplam)

90

100

110

120

130

Nis

.06

May.0

6

Haz.0

6

Tem

.06

A�u.0

6

Eyl.0

6

Eki.0

6

Kas.0

6

Ara

.06

Oca.0

7

�ub.0

7

Mar.0

7

Nis

.07

May.0

7

Haz.0

7

Tem

.07

A�u.0

7

Eyl.0

7

Eki.0

7

ette ette (enflasyondan arındırılmı�)

�#

Gün sayılarına göre “e.t.t.e” düzeltmesi(Nisan 2006= 100)

95

105

115

125

135

Nis

.06

May.0

6

Haz.0

6

Tem

.06

A�u.0

6

Eyl.0

6

Eki.0

6

Kas.0

6

Ara

.06

Oca.0

7

�ub.0

7

Mar.0

7

Nis

.07

May.0

7

Haz.0

7

Tem

.07

A�u.0

7

Eyl.0

7

Eki.0

7

ette(normal gün sayısı) ette(çalı�ma gün sayısı)

�9

“e.t.t.e” endeks de�erindeki de�i�imler

8,59,49,310,28,8Toplam

10,810,810,310,89,7Gıda-dı�ı

4,37,38,29,47,1Gıda

Yıllık Yüzde De�i�im (Reel* * )

16,216,717,118,518,4Toplam

15,716,016,217,717,9Gıda-dı�ı

17,919,220,220,819,7Gıda

Yıllık Yüzde De�i�im (Nominal* )

AralıkKasımEkimEylülA�ustosTemmuzHaziran2007

+4,��������/������������������������������������;�!�!�!�<���������3�������������������3�������������������������������!

+44,�*���������������������������������(.���()���1�������������������+=���>=���6����,��������������!

�:

“e.t.t.e” endeks de�erindeki de�i�imler(e.t.t.e endeks de�erlerindeki yüzde de�i�im* )

1,281,261,42Eylül

1,371,331,44Ekim

1,361,311,56A�ustos

1,581,541,71Temmuz

1,441,411,53Haziran

1,671,641,71Mayıs

1,361,321,40Nisan

ToplamGıda dı�ıGıda2007

+4,���������/��������������������������������������������3������������)%���

��3���������������������!

�"

“e.t.t.e” ve di�er tüketim endeksleri(Nisan 2006= 100)

85

95

105

115

125

135

Nis

.06

May.0

6

Haz.0

6

Tem

.06

A�u.0

6

Eyl.0

6

Eki.0

6

Kas.0

6

Ara

.06

Oca.0

7

�ub.0

7

Mar.0

7

Nis

.07

May.0

7

Haz.0

7

Tem

.07

A�u.0

7

Eyl.0

7

Eki.0

7

ette cnbc-e tüketim endeksi

ampd-neilsen perakende endeksi cnn-neilsen öncü göstergeler endeksi

��

Tüketim endekslerinin ortak sonuçları

Genel e�ilim geli�melerinin benzerli�i,

2006 yıl ortasındaki global çalkantının tüketim kararları üzerine geçici negatif etkileri,

2007 yılı ile birlikte harcamalarda genel bir artı� trendinin ya�anması,

Bayram ve yılba�ı dönemlerinde harcama sıçramaları,

Son aylarda harcama e�ilimindeki dura�anla�ma.

��

Özel tüketim harcamaları ve “e.t.t.e”(2001Q1= 100, Toplam) ve (2002Q4= 100, Toplam, Yıllıklandırılmı�)

90120150180210240270300330

2002q1

2002q2

2002q3

2002q4

2003q1

2003q2

2003q3

2003q4

2004q1

2004q2

2004q3

2004q4

2005q1

2005q2

2005q3

2005q4

2006q1

2006q2

2006q3

2006q4

2007q1

2007q2

önth ette

90

120

150

180

210

240

2003q1

2003q2

2003q3

2003q4

2004q1

2004q2

2004q3

2004q4

2005q1

2005q2

2005q3

2005q4

2006q1

2006q2

2006q3

2006q4

2007q1

2007q2

önth(yıllıklandırılmı�) ette(yıllıklandırılmı�)

��

“e.t.t.e” aylık bültenleri

���������&��������������������������������;�!�!�!�<�

�������������������%��������������&)�����������

��������)�)��)�!

-����&)��������1��!�����?�1�&!=��!�����������

����@���������������������������&����!�

��

Daha detaylı bilgi için;

*�1���()��������������������� ���������������������������������� ��������������������� �����������*����""#�+7��������������������,!

�����������������