zawieranie umów w obrocie gospodarczym z niemcami

30
Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami Joachim Hilla Rechtsanwalt i radca prawny Frankfurt am Main - Warszawa www.hilla.eu Wykład z elementami warsztatu w ramach Poniedziałków Radcowskich organizowanych przez Komisję ds. Doskonalenia Zawodowego Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie 2 kwietnia 2012 r Hilla §

Upload: kaori

Post on 11-Jan-2016

44 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Hilla §. Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami. Wykład z elementami warsztatu w ramach Poniedziałków Radcowskich organizowanych przez Komisję ds. Doskonalenia Zawodowego Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie 2 kwietnia 2012 r. Joachim Hilla - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

Joachim HillaRechtsanwalt i radca prawny

Frankfurt am Main - Warszawa

www.hilla.eu

Wykład z elementami warsztatu w ramach Poniedziałków Radcowskich

organizowanych przez Komisję ds. Doskonalenia ZawodowegoOkręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie

2 kwietnia 2012 r

Hilla §

Page 2: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

Joachim Hilla

• radca prawny i Rechtsanwalt• studia prawnicze w Katowicach, Warszawie i Heidelbergu• 1990 wpis na listę adwokatów we Frankfurcie nad Menem• 2000 wpis na listę radców prawnych w Warszawie • 1990 - 1998 wspólnik w jednej z wiodących niemieckich kancelarii

adwokackich, • od 1998 r. własne biuro w Warszawie i we Frankfurcie nad Menem • były pracownik naukowy na Uniwersytetach w Katowicach i Passau,

publikacje w zakresie prawa polskiego i niemieckiego• arbiter ad hoc oraz Sądów Arbitrażowych: przy Krajowej Izbie Gospodarczej

w Warszawie, przy Polsko-Niemieckiej Izbie Przemysłowo-Handlowej w Warszawie, członek Deutsche Institution für Schiedsgerichtsbarkeit e.V.

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 3: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

Spis treści

I. Wstęp

II. Metodyka zawierania umów

III. Zagadnienia prawne

IV. Podsumowanie

V. Wskazówki bibliograficzne

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 4: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

I. Wstęp

1. Tło gospodarcze

Deutsch-polnischer Handel boomt. Polen investiert immer mehr in Deutschland.

2011 sind im deutsch-polnischen Handel Rekordumsätze verzeichnet worden. Nach deutschen Angaben waren es 75,9 Milliarden Euro, nach polnischen Statistiken – 69 Milliarden Euro. Immer mehr polnische Unternehmen investieren in Deutschland. 2011 war mit 400 Millionen Euro polnischer Direktinvestitionen in Deutschland ein Rekordjahr. (…)

/Informacja z 29.03.2012 r./

Quelle: Abteilung für Handel und Investitionen der Botschaft der Republik Polen in Berlin www.berlin.trade.gov.pl Wirtschaftsabteilung der Botschaft der Republik Polen in Berlin www.berlin.polemb.net

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 5: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

I. Wstęp

2. Przedmiot wykładu

a) definicja obrotu gospodarczego

• ogół stosunków prywatno-prawnych powstających w związku z działalnością gospodarczą, tj. działalnością wytwórczą, budowlaną, handlową lub usługową, prowadzoną w sposób zawodowy (profesjonalny) i zarobkowy;

• stosunki prywatno-prawne powstałe w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa;

• ogół stosunków prywatno-prawnych powstających w związku z działalnością gospodarczą przedsiębiorców

S. Włodyka (red.), Prawo umów handlowych, C.H. Beck 2006, str. 5 i n.

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 6: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

I. Wstęp

2. Przedmiot wykładu c.d.

a) definicja obrotu gospodarczego c.d.

• przez obrót gospodarczy należy rozumieć nie tylko wymianę dóbr i usług odbywających się z reguły za pośrednictwem pieniądza ale przede wszystkim towarzyszące tej wymianie i powstające w jej procesie stosunki prawne między jej podmiotami

http://www.arslege.pl/10/materialy-edukacyjne/3267/pojecie-obrotu-gospodarczego-i-czynnosci-handlowej-gospodarczej-/

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 7: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

I. Wstęp

2. Przedmiot wykładu c.d.

b) zawieranie a wykonanie, dochodzenie roszczeń z umów i egzekucja

Ograniczenie rozważań do samego zawierania umów

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 8: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

II. Metodyka zawierania umów

1. Ustalenie stanu faktycznego, w tym przedmiotu umowy i stanu pracy nad umową

Przy zawieraniu umów ustalenie stanu faktycznego, a przede wszystkim dokładne określenie przedmiotu umowy oraz stanu prac ma takie samo znaczenie jak ustalenie stanu faktycznego w procesie.

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 9: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

II. Metodyka zawierania umów

Konieczna ostrożność i właściwa ocena własnych umiejętności językowych przy uzgadnianiu języka negocjacji i tekstu umowy.

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 10: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

W razie rozwiązania umowy najmu, Najemca jest zobowiązany do niezwłocznego zwrotu przedmiotu najmu w stanie nie gorszym niż wynikający z normalnego użycia.

Hilla § II. Metodyka zawierania umów

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

2. Ustalenie języka negocjacji i tekstu umowy – studium przypadku

Page 11: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

W razie rozwiązania umowy najmu, Najemca jest zobowiązany do niezwłocznego zwrotu przedmiotu najmu w stanie nie gorszym niż wynikający z normalnego użycia.

Im Falle einer Auflösung des Mietvertrags ist der Mieter verpflichtet, den Mietgegenstand in einem Zustand herauszugeben, der nicht schlechter ist als solcher, der sich aus dem normalen Gebrauch ergibt.

Hilla § II. Metodyka zawierania umów

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

2. Ustalenie języka negocjacji i tekstu umowy – studium przypadku

Page 12: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

W razie rozwiązania umowy najmu, Najemca jest zobowiązany do niezwłocznego zwrotu przedmiotu najmu w stanie nie gorszym niż wynikający z normalnego użycia.

Im Falle einer Auflösung des Mietvertrags ist der Mieter verpflichtet, den Mietgegenstand in einem Zustand herauszugeben, der nicht schlechter ist als solcher, der sich aus dem normalen Gebrauch ergibt.

Po zakończeniu najmu najemca obowiązany jest zwrócić rzecz w stanie nie pogorszonym; jednakże nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania.

art. 675 § 1 k.c.

Hilla § II. Metodyka zawierania umów

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

2. Ustalenie języka negocjacji i tekstu umowy – studium przypadku

Page 13: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

W razie rozwiązania umowy najmu, Najemca jest zobowiązany do niezwłocznego zwrotu przedmiotu najmu w stanie nie gorszym niż wynikający z normalnego użycia.

Im Falle einer Auflösung des Mietvertrags ist der Mieter verpflichtet, den Mietgegenstand in einem Zustand herauszugeben, der nicht schlechter ist als solcher, der sich aus dem normalen Gebrauch ergibt.

Po zakończeniu najmu najemca obowiązany jest zwrócić rzecz w stanie nie pogorszonym; jednakże nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania.

art. 675 § 1 k.c.

Veränderungen oder Verschlechterungen der Mietsache, die durch den vertragsgemäßen Gebrauch herbeigeführt werden, hat der Mieter nicht zu vertreten.

§ 538 BGB

Hilla § II. Metodyka zawierania umów

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

2. Ustalenie języka negocjacji i tekstu umowy – studium przypadku

Page 14: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

II. Metodyka zawierania umów

3. Zebranie informacji o źródłach prawa

a) źródła urzędowe• www.bgbl.de (Bundesgesetzblatt Teil I und II, odnośnie umów

z Polską str. 147 i n.)• http://www.gesetze-im-internet.de/ (Gesetze im Internet)

4. Zebranie informacji o kontrahencie (i jego prawniku)

a) źródła urzędowe

• www.bundesanzeiger.de • Justizportal des Bundes und der Länder www.justiz.de (Rejestr

Handlowy, upadłości)

Hilla §

Page 15: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

II. Metodyka zawierania umów

4. Zebranie informacji o kontrahencie c.d.

b) inne

• wywiadownie gospodarcze• koledzy

c) informacje o prawniku

• sytuacja zawodowa adwokatów w Niemczech (przeszło 160 tys.)

• umiejętności adwokatów z małych, średnich, dużych i największych kancelarii

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 16: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

II. Metodyka zawierania umów

4. Zebranie informacji o kontrahencie c.d.

Kształcenie w zakresie zawierania umów.

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 17: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

II. Metodyka zawierania umów Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 18: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

III. Zagadnienia prawne

1. Wybór prawa i jego ograniczenia

Kryteria wyboru prawa polskiego, niemieckiego lub innego, w tym Konwencji Wiedeńskiej o międzynarodowej sprzedaży towarów.

2. Porozumienia okołoumownea) poufnośćb) wyłącznośćc) wyłączenie odpowiedzialności (c.i.c.)

3. Sądy powszechne czy arbitraż

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 19: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

III. Zagadnienia prawne

3. Sądy powszechne czy arbitraż c.d.

a) kryteria wyboru uzależnione od okoliczności konkretnej sprawy

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 20: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

III. Zagadnienia prawne

3. Sądy powszechne czy arbitraż c.d.

b) Struktura sądów powszechnych w sprawach cywilnych § 12 GVG

AG Amtsgericht § 23 GVG

• spory o wps do 5.000 euro• spory ze stosunku najmu mieszkań• spory pomiędzy podróżnymi a gastronomami i podobne• spory z ustawy o własności lokali

LG Landgericht § 71 GVG

• 1 instancja – zasadniczo, § 71 GVG• 2 instancja (odwoławcza) dla AG, § 72 GVG• Kammer für Handelssachen, § 94 GVG

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 21: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

III. Zagadnienia prawne

b) Struktura sądów powszechnych w sprawach cywilnych c.d.

OLG Oberlandesgericht

• Instancja odwoławcza dla LG (§ 119 GVG)

BGH Bundesgerichtshof

• Instancja rewizyjna (§133 GVG)

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 22: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

III. Zagadnienia prawne

3. Sądy powszechne czy arbitraż c.d.

c) arbitraż ad hoc albo przed stałymi sądami polubownymi

Główne instytucje arbitrażowe

• Deutsche Institution für Schiedsgerichtsbarkeit e.V. (DIS) http://www.dis-arb.de/

• Schiedsgericht für Privates Baurecht Deutschland http://www.schiedsgericht.org/

• Sportschiedsgerichte der Fachverbände

• Każda Izba Przemysłowo-Handlowa

• Każda Izba Adwokacka

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 23: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

III. Zagadnienia prawne

Statystyka DIS za 2010 r.

• 155 nowych postępowań arbitrażowych (w tym 1 z udziałem strony polskiej)

• wartość przedmiotu sporu od 2.856 euro do 650.000.000 euro, łączna w.p.s.: 1.090 mld euro

• 43 postępowania z udziałem stron z zagranicy

• 26 postępowań prowadzonych w języku angielskim

• 10 postępowań na podstawie regulaminu do spraw sportu

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 24: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

III. Zagadnienia prawne

4. Sposoby zawierania umów:

a) tryb ofertowyb) negocjacjec) przetarg i aukcjad) indywidualne sposoby zwarcia umowy według ustaleń

stron lub strony

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 25: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

III. Zagadnienia prawne

5. Strony umowy (po stronie niemieckiej)

• EK Einzelkaufmann, § 1 HGB• GbR Gesellschaft bürgerlichen Rechts § 705 BGB• oHG offene Handelsgesellschaft § 105 HGB• KG Kommanditgesellschaft § 161 HGB

• GmbH Gesellschaft mit beschränkter Haftung § GmbH• GmbH & Co.KG Compagnie Komanditgesellschaft• AG Aktiengesellschaft § 1 AktG• KGaA Kommanditgesellschaft auf Aktien § 278• SE Europäische Gesellschaft, Art. 1 SEAG• eG eingetragene Genossenschaft

• e. V. Eingetragener Verein, § 21 BGB• Stiftung Stiftung, § 80

• Juristische Personen des öffentlichen Rechts (Fiskus, Körperschaften, Stiftungen, Anstalten)

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 26: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

III. Zagadnienia prawne

6. Treść umowy

Abstraktionsprinzip w prawie niemiecki i jego przykład wpływu na uregulowania umowne.

7. Środki zabezpieczenia wykonania umowy

Daleko idąca zbieżność katalogu środków zabezpieczenia wykonania umowy (przywłaszczenie, cesja, zastrzeżenie prawa własności itd.).

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 27: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

V. Podsumowanie Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 28: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

IV. Wskazówki bibliograficzne

Źródła prawa w tłumaczeniu:

• Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Gesetz über das Vollstreckungsverfahren, tłumaczenie S. Stankowski, C.H. Beck 2012

• Prawo ochrony konkurencji i konsumentów. Recht des Wettbewerbs- und Verbraucherschutzes- Gesetzessammlung, tłumaczenie P. Elbers, R. Siwik, C.H. Beck 2012

• Kodeks postępowania administracyjnego. Verwaltungsverfahrensgesetz, tłumaczenie: Rödl & Partner, C.H. Beck 2011

• Kodeks cywilny. Zivilgesetzbuch, tłumaczenie: D. Łubowski, C.H. Beck 2011

• Prawo pracy – zestaw ustaw i rozporządzeń. Arbeitsrecht – Gesetzes- und Verordnungssammlung, tłumaczenie: S. Ociepa, C.H. Beck 2011

• Prawo własności przemysłowej – zbiór ustaw. Gewerbliches Eigentumsrecht – Gesetzessammlung, tłumaczenie: A. Sarnowska, A. Guzik-Ney, C.H. Beck 2010

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 29: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

IV. Wskazówki bibliograficzne

• Prawo zamówień publicznych. Recht des Öffentlichen Vergabewesens, tłumaczenie: dr J. Głowacka, A. Kwaśnik, C.H. Beck 2010

• Kodeks pracy. Arbeitsgesetzbuch, tłumaczenie: T. Major, C.H. Beck 2010

• Prawo ochrony środowiska. Umweltschutzgesetz, tłumaczenie: dr hab. B. Rakoczy, C.H. Beck 2010

• Ustawy podatkowe. Steuergesetze, tłumaczenie: P. Fil, J. Jungmann, C.H. Beck 2010

• Ustawa o rachunkowości. Rechnungslegungsgesetz, tłumaczenie: E. Grube, E. Suchocka, M. Kordyla, C.H. Beck 2009

• Polskie ustawy gospodarcze. Teksty jednolite w tłumaczeniu niemieckim. Polnische Wirtschaftsgesetze. Aktuelle Gesetztexte in deutscher Übersetzung, wydanie 8, C.H. Beck 2010

Hilla §

www.hilla.eu

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.

Page 30: Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami

Dziękuję za uwagę.

Joachim HillaRechtsanwalt und radca prawny

[email protected] www.hilla.eu

Schillerstraße 20 Al. Jerozolimskie 101/1260313 Frankfurt am Main 02-011 WarszawaTel.: +49 69 91 33 01 0 Tel.: +48 22 745 01 90Fax: +49 69 91 33 01 19 Fax: +48 22 745 01 91

Hilla §

Zawieranie umów w obrocie gospodarczym z Niemcami, OIRP w Warszawie, 02.04.2012 r.