zastosowania metod inteligencji obliczeniowej

56
Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej Tomasz Pawlak Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej 1

Upload: duongthu

Post on 11-Jan-2017

246 views

Category:

Documents


4 download

TRANSCRIPT

Page 1: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Zastosowania MetodInteligencji ObliczeniowejTomasz Pawlak

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

1

Page 2: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Plan prezentacji

Sprawy organizacyjne

Wprowadzenie do metod inteligencji obliczeniowej

Studium wybranych przypadków zastosowań IO

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

2

Page 3: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Dane kontaktowe

[email protected]

www.cs.put.poznan.pl/tpawlak

Pokój: 1.6.6 BT

Konsultacje:

Piątek 9:30 – 11:00

Lepiej: umawiać się mailowo

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

3

Page 4: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Plan wykładu

Studium wybranych przypadków zastosowań IO

Uczenie maszynowe

Paradygmaty uczenia maszynowego

Wybrane metody uczenia maszynowego

Programowanie genetyczne

Podstawowe sformułowanie

Rozszerzenia

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

4

Page 5: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Bibliografia: uczenie maszynowe

Peter Flach, Machine Learning: The Art and Science of Algorithmsthat Make Sense of Data, Cambridge University Press, 2012

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

5

Page 6: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Bibliografia: programowanie genetyczne

Riccardo Poli, William B. Langdon, Nicholas F. McPhee, A Field Guide to Genetic Programming, lulu.com, 2008

http://www.gp-field-guide.org.uk/

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

6

Page 7: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Bibliografia

Wikipedia!

Ale raczej angielska

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

7

Page 8: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Zakres laboratorium

Klasyfikatory drzewiaste

Klasyfikatory regułowe

Regresja symboliczna

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

8

Page 9: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Zasady zaliczenia

Wykład

Test

Obecność nieobowiązkowa

Laboratorium

Realizacja trzech projektów ćwiczeniowych

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

9

Page 10: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Pytania?

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

10

Page 11: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Co to jest „inteligencja obliczeniowa”?

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

11

Page 12: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Co to jest „inteligencja obliczeniowa”?

Inteligencja Obliczeniowa (ang. Computational Intelligence, CI)

Zbiór inspirowanych biologicznie metod uczenia się

Budowa modeli procesów rzeczywistych

Wspólna cecha

Uczenie z niedokładnych, niepewnych lub częściowych danych

Stosowane tam, gdzie klasyczne metody (ręcznego) modelowania nie sprawdzają się

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

11

Page 13: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Inteligencja sztuczna vs obliczeniowa

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

12

Page 14: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Inteligencja sztuczna vs obliczeniowa

Inteligencja sztuczna

Obliczenia twarde (ang. hard computing)

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

12

Page 15: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Inteligencja sztuczna vs obliczeniowa

Inteligencja sztuczna

Obliczenia twarde (ang. hard computing)

Logika binarna

Prawda i fałsz

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

12

Page 16: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Inteligencja sztuczna vs obliczeniowa

Inteligencja sztuczna

Obliczenia twarde (ang. hard computing)

Logika binarna

Prawda i fałsz

Wiedza kodowana ręcznie

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

12

Page 17: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Inteligencja sztuczna vs obliczeniowa

Inteligencja sztuczna

Obliczenia twarde (ang. hard computing)

Logika binarna

Prawda i fałsz

Wiedza kodowana ręcznie

Metody klasyczne

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

12

Page 18: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Inteligencja sztuczna vs obliczeniowa

Inteligencja sztuczna

Obliczenia twarde (ang. hard computing)

Logika binarna

Prawda i fałsz

Wiedza kodowana ręcznie

Metody klasyczne

Siłowe przeszukiwanieZastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

12

Page 19: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Inteligencja sztuczna vs obliczeniowa

Inteligencja sztuczna

Obliczenia twarde (ang. hard computing)

Logika binarna

Prawda i fałsz

Wiedza kodowana ręcznie

Metody klasyczne

Siłowe przeszukiwanie

Inteligencja obliczeniowa

Obliczenia miękkie (ang. soft computing)

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

12

Page 20: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Inteligencja sztuczna vs obliczeniowa

Inteligencja sztuczna

Obliczenia twarde (ang. hard computing)

Logika binarna

Prawda i fałsz

Wiedza kodowana ręcznie

Metody klasyczne

Siłowe przeszukiwanie

Inteligencja obliczeniowa

Obliczenia miękkie (ang. soft computing)

Logika rozmyta

Prawdopodobieństwa

Współczynniki pewności itp.

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

12

Page 21: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Inteligencja sztuczna vs obliczeniowa

Inteligencja sztuczna

Obliczenia twarde (ang. hard computing)

Logika binarna

Prawda i fałsz

Wiedza kodowana ręcznie

Metody klasyczne

Siłowe przeszukiwanie

Inteligencja obliczeniowa

Obliczenia miękkie (ang. soft computing)

Logika rozmyta

Prawdopodobieństwa

Współczynniki pewności itp.

Odkrywanie wiedzy z danych

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

12

Page 22: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Inteligencja sztuczna vs obliczeniowa

Inteligencja sztuczna

Obliczenia twarde (ang. hard computing)

Logika binarna

Prawda i fałsz

Wiedza kodowana ręcznie

Metody klasyczne

Siłowe przeszukiwanie

Inteligencja obliczeniowa

Obliczenia miękkie (ang. soft computing)

Logika rozmyta

Prawdopodobieństwa

Współczynniki pewności itp.

Odkrywanie wiedzy z danych

Symulacja procesów naturalnych

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

12

Page 23: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Inteligencja sztuczna vs obliczeniowa

Inteligencja sztuczna

Obliczenia twarde (ang. hard computing)

Logika binarna

Prawda i fałsz

Wiedza kodowana ręcznie

Metody klasyczne

Siłowe przeszukiwanie

Inteligencja obliczeniowa

Obliczenia miękkie (ang. soft computing)

Logika rozmyta

Prawdopodobieństwa

Współczynniki pewności itp.

Odkrywanie wiedzy z danych

Symulacja procesów naturalnych

Symulacja inteligencji ludzkiejZastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

12

Page 24: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Inteligencja obliczeniowa vs uczenie maszynowe

Inteligencja obliczeniowa

Obliczenia miękkie (ang. soft computing)

Logika rozmyta

Prawdopodobieństwa

Współczynniki pewności itp.

Odkrywanie wiedzy z danych

Symulacja procesów naturalnych

Symulacja inteligencji ludzkiejZastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

13

Page 25: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Inteligencja obliczeniowa vs uczenie maszynowe

Inteligencja obliczeniowa

Obliczenia miękkie (ang. soft computing)

Logika rozmyta

Prawdopodobieństwa

Współczynniki pewności itp.

Odkrywanie wiedzy z danych

Symulacja procesów naturalnych

Symulacja inteligencji ludzkiej

Uczenie maszynowe

Obliczenia miękkie (ang. soft computing)

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

13

Page 26: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Inteligencja obliczeniowa vs uczenie maszynowe

Inteligencja obliczeniowa

Obliczenia miękkie (ang. soft computing)

Logika rozmyta

Prawdopodobieństwa

Współczynniki pewności itp.

Odkrywanie wiedzy z danych

Symulacja procesów naturalnych

Symulacja inteligencji ludzkiej

Uczenie maszynowe

Obliczenia miękkie (ang. soft computing)

Logika rozmyta

Prawdopodobieństwa

Współczynniki pewności itp.

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

13

Page 27: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Inteligencja obliczeniowa vs uczenie maszynowe

Inteligencja obliczeniowa

Obliczenia miękkie (ang. soft computing)

Logika rozmyta

Prawdopodobieństwa

Współczynniki pewności itp.

Odkrywanie wiedzy z danych

Symulacja procesów naturalnych

Symulacja inteligencji ludzkiej

Uczenie maszynowe

Obliczenia miękkie (ang. soft computing)

Logika rozmyta

Prawdopodobieństwa

Współczynniki pewności itp.

Odkrywanie wiedzy z danych

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

13

Page 28: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Inteligencja obliczeniowa vs uczenie maszynowe

Inteligencja obliczeniowa

Obliczenia miękkie (ang. soft computing)

Logika rozmyta

Prawdopodobieństwa

Współczynniki pewności itp.

Odkrywanie wiedzy z danych

Symulacja procesów naturalnych

Symulacja inteligencji ludzkiej

Uczenie maszynowe

Obliczenia miękkie

(ang. soft computing)

Logika rozmyta

Prawdopodobieństwa

Współczynniki pewności itp.

Odkrywanie wiedzy z danych

Metody bazujące na statystyce

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

13

Page 29: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Inteligencja obliczeniowa vs uczenie maszynowe

Inteligencja obliczeniowa

Obliczenia miękkie (ang. soft computing)

Logika rozmyta

Prawdopodobieństwa

Współczynniki pewności itp.

Odkrywanie wiedzy z danych

Symulacja procesów naturalnych

Symulacja inteligencji ludzkiej

Uczenie maszynowe

Obliczenia miękkie

(ang. soft computing)

Logika rozmyta

Prawdopodobieństwa

Współczynniki pewności itp.

Odkrywanie wiedzy z danych

Metody bazujące na statystyce

Maksymalizacja sztucznych

współczynników jakościZastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

13

Page 30: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Filary inteligencji obliczeniowej

Logika rozmyta

Sztuczne sieci neuronowe

Obliczenia ewolucyjne

Teoria uczenia

Metody probabilistyczne

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

14

Page 31: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Logika rozmyta (ang. fuzzy logic)

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

15

Page 32: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Logika rozmyta (ang. fuzzy logic)

„Nic nie jest czarne albo białe, istnieją odcienie szarości”

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

15

Page 33: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Logika rozmyta (ang. fuzzy logic)

„Nic nie jest czarne albo białe, istnieją odcienie szarości”

Typy danych bazujące na liczbach rzeczywistych

Zmienne losowe

Prawdopodobieństwa

Współczynniki pewności

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

15

Page 34: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Logika rozmyta (ang. fuzzy logic)

„Nic nie jest czarne albo białe, istnieją odcienie szarości”

Typy danych bazujące na liczbach rzeczywistych

Zmienne losowe

Prawdopodobieństwa

Współczynniki pewności

Metody pomiaru

Niepewności

Szumu w danych

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

15

Page 35: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Logika rozmyta (ang. fuzzy logic)

„Nic nie jest czarne albo białe, istnieją odcienie szarości”

Typy danych bazujące na liczbach rzeczywistych

Zmienne losowe

Prawdopodobieństwa

Współczynniki pewności

Metody pomiaru

Niepewności

Szumu w danych

Wnioskowanie przybliżone

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

15

Page 36: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Logika rozmyta (ang. fuzzy logic)

„Nic nie jest czarne albo białe, istnieją odcienie szarości”

Typy danych bazujące na liczbach rzeczywistych

Zmienne losowe

Prawdopodobieństwa

Współczynniki pewności

Metody pomiaru

Niepewności

Szumu w danych

Wnioskowanie przybliżone

Odporność na błędy

Np.: niewielkie różnice w danych

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

15

Page 37: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Sztuczne sieci neuronowe (ang. artificial neural networks)

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

16

Źródło: Laurentaylorj - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=26311114

Page 38: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Sztuczne sieci neuronowe (ang. artificial neural networks)

Neuron

Wiele wejść

Jedno wyjście

Funkcja przejścia/aktywacji

Symulacja działania neuronu naturalnego

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

16

Źródło: Laurentaylorj - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=26311114

Page 39: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Sztuczne sieci neuronowe (ang. artificial neural networks)

Neuron

Wiele wejść

Jedno wyjście

Funkcja przejścia/aktywacji

Symulacja działania neuronu naturalnego

Sieć neuronowa

Graf powiązań między neuronami

Wyjścia neuronów powiązane z wejściami innych neuronów

Niepowiązane wejścia i wyjścia służą za wejście/wyjście sieci

Symulacja działania mózguZastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

16

Źródło: Laurentaylorj - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=26311114

Page 40: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Zastosowania sieci neuronowych

Analiza danych, klasyfikacja i regresja

Pamięć asocjacyjna (skojarzeniowa)

Detekcja wzorców i klastrowanie

Systemy autonomicznej kontroli

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

17

Page 41: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Obliczenia ewolucyjne

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

18

Page 42: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Obliczenia ewolucyjne

Symulacja ewolucji naturalnej

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

18

Page 43: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Obliczenia ewolucyjne

Symulacja ewolucji naturalnej

Populacja osobników (rozwiązań)

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

18

Page 44: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Obliczenia ewolucyjne

Symulacja ewolucji naturalnej

Populacja osobników (rozwiązań)

Selekcja naturalna

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

18

Page 45: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Obliczenia ewolucyjne

Symulacja ewolucji naturalnej

Populacja osobników (rozwiązań)

Selekcja naturalna

Przetrwanie najlepiej dopasowanych

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

18

Page 46: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Obliczenia ewolucyjne

Symulacja ewolucji naturalnej

Populacja osobników (rozwiązań)

Selekcja naturalna

Przetrwanie najlepiej dopasowanych

Operacje genetyczne

Krzyżowanie rozwiązań

Tworzenie rozwiązań łączących cechy innych osobników

Mutacja rozwiązań

Drobna zmiana cech rozwiązania

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

18

Page 47: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Zastosowania obliczeń ewolucyjnych

Symulacja procesów populacyjnych

Optymalizacja heurystyczna

Bez gwarancji znalezienie optimum

Optymalizacja wielokryterialna

Poszukiwanie rozwiązania minimalizującego wiele kryteriów

Zazwyczaj takie rozwiązanie nie istnieje

Występuje przetarg między kryteriami

Poszukiwanie rozwiązania niezdominowanego

Nie gorszego od pozostałych na wszystkich kryteriach

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

19

Page 48: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Front Pareto

Dwa minimalizowane kryteria

A i B są niezdominowane

Nie istnieje rozwiązanie nie gorsze na każdym kryterium

A i B są nieporównywalne

C jest ściśle gorsze od A i B

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

20

Źródło: Nojhan - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=770240

Page 49: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Teoria uczenia (ang. learning theory)

Zapożyczenie z psychologii i kognitywistyki

Ogół metod symulujących ludzkie uczenie

Zapamiętywanie

Powtarzanie

Detekcja i utrwalanie częstych wzorców

Uwzględnianie kontekstu (stanu środowiska)

Uwzględnianie wcześniejszych doświadczeń

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

21

Page 50: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Metody probabilistyczne

Narzędzia zapożyczone ze statystyki

Analiza losowości

Analiza częstości występowania

Analiza powiązań między zmiennymi

Np.: korelacji

Służą realizacji zadań logiki rozmytej

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

22

Page 51: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Przykłady zastosowań CI

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

23

Page 52: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Detekcja zawartości obrazuAlex Krizhevsky, Ilya Sutskever, Geoffrey E. Hinton, ImageNet Classification with Deep Convolutional NeuralNetworks

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

24

Page 53: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Autonomiczny robotAtlas – Boston Dynamics

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

25

Page 54: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Boty gier wykorzystujące informacje wizualneMichał Kempka, Grzegorz Runc, Jakub Toczek, Marek Wydmuch, Wojciech Jaśkowski, VizDoom,Instytut Informatyki Politechnika Poznańska

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

27

Page 55: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Pojazd autonomiczny„Stanley” – zwycięzca DARPA Grand Challenge 2005, dystans: 212,4km, czas: 6:54h.

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

28

Page 56: Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

Pytania?

Zastosowania Metod Inteligencji Obliczeniowej

29