zapłodnienie ( fertilizatio)

ZapłodnieZapłodnienie nie

((fertilizatio)fertilizatio)

Warunkiem koniecznym do zapłodnienia Warunkiem koniecznym do zapłodnienia jest zbliżenie się, a następnie zetknięcie z jest zbliżenie się, a następnie zetknięcie z sobą dojrzałych gamet – sobą dojrzałych gamet – zaplemnieniezaplemnienie ((inseminatioinseminatio). Z chwilą, gdy to nastąpi, ). Z chwilą, gdy to nastąpi, plemnik wnika do jaja, dochodzi do plemnik wnika do jaja, dochodzi do zespolenia się jąder komórkowych obu zespolenia się jąder komórkowych obu gamet oraz połączenie się jaja i plemnika w gamet oraz połączenie się jaja i plemnika w jedną komórkę – jedną komórkę – zapłodnieniezapłodnienie ( (fertilizatiofertilizatio) ) Zapłodnione jajo zdolne jest do rozwoju Zapłodnione jajo zdolne jest do rozwoju zarodkowego i wytworzenia organizmu zarodkowego i wytworzenia organizmu podobnego do rodziców.podobnego do rodziców.

Science Photo Library-East NewsScience Photo Library-East News

moment wnikania plemnika do komórki jajowej, widziany w mikroskopie elektronowym.moment wnikania plemnika do komórki jajowej, widziany w mikroskopie elektronowym.

ZaplemnienieZaplemnienie

Wewnętrzne – spotkanie jaja z plemnikiem Wewnętrzne – spotkanie jaja z plemnikiem odbywa się w organizmie samicy odbywa się w organizmie samicy (bezkręgowce, ryby spodoustne, gady, ptaki, (bezkręgowce, ryby spodoustne, gady, ptaki, ssaki). Plemniki zostają wprowadzone do ssaki). Plemniki zostają wprowadzone do żeńskich dróg rodnych lub u niektórych żeńskich dróg rodnych lub u niektórych robaków do jamy ciała.robaków do jamy ciała.

Zewnętrzne – poza organizmem samicy i Zewnętrzne – poza organizmem samicy i samca (jamochłony, szkarłupnie, mięczaki, samca (jamochłony, szkarłupnie, mięczaki, ryby). Jaja składane do wody i polewane ryby). Jaja składane do wody i polewane nasieniem przez samca (plemniki w otoczce nasieniem przez samca (plemniki w otoczce – – spermatoforyspermatofory))

Po zbliżeniu się do jaja plemniki przebijają osłony Po zbliżeniu się do jaja plemniki przebijają osłony jajowe, aby dotrzeć do samej komórki jajowej. U jajowe, aby dotrzeć do samej komórki jajowej. U większości zwierząt do komórki jajowej wnika większości zwierząt do komórki jajowej wnika tylko jeden plemnik – tylko jeden plemnik – monospermiamonospermia ((monospermiamonospermia). ).

PolispermiaPolispermia ( (polyspermiapolyspermia) – do jaja dostaje się ) – do jaja dostaje się kilka plemników równocześnie (ptaki), jednak kilka plemników równocześnie (ptaki), jednak tylko jeden jest plemnikiem zapładniającym. tylko jeden jest plemnikiem zapładniającym.

Dojrzewanie jajaDojrzewanie jaja

Zdolność do zapłodnienia, a następnie Zdolność do zapłodnienia, a następnie rozwoju zarodkowego nabywa oocyt rozwoju zarodkowego nabywa oocyt po długim okresie wzrostu i po długim okresie wzrostu i dojrzewania.dojrzewania.Dojrzewanie jajaDojrzewanie jaja – końcowe etapy – końcowe etapy oogenezy, w których zostaje oogenezy, w których zostaje zakończona mejoza i zachodzą zakończona mejoza i zachodzą przemiany metaboliczne w oocycieprzemiany metaboliczne w oocycie

- dojrzewanie jądra- dojrzewanie jądra- dojrzewanie cytoplazmy- dojrzewanie cytoplazmy

Oocyt I rzędu w diplotenie profazy I podziału mejotycznego (do Oocyt I rzędu w diplotenie profazy I podziału mejotycznego (do okresu poprzedzającego owulację)okresu poprzedzającego owulację)

redukcja liczby chromosomów do połowyredukcja liczby chromosomów do połowy

wznowienie I podziału wznowienie I podziału mejotycznegomejotycznego

dalsze etapy I podziału mejotycznego, aż do wyrzucenia I dalsze etapy I podziału mejotycznego, aż do wyrzucenia I ciałka kierunkowegociałka kierunkowego

II podział mejotycznyII podział mejotyczny

zatrzymanie w metafazie, kończy się po wniknięciu plemnika do zatrzymanie w metafazie, kończy się po wniknięciu plemnika do oocytuoocytu

Dojrzewanie jaja u Dojrzewanie jaja u bezkręgowcówbezkręgowców

Proces złożony, najlepiej poznany u Proces złożony, najlepiej poznany u szkarłupni:szkarłupni:uwolnienie z nerwów promienistych do jamy uwolnienie z nerwów promienistych do jamy

ciała neurohormonu (przed złożeniem jaja)ciała neurohormonu (przed złożeniem jaja)powstanie w jajniku tzw. czynnika jajnikowego powstanie w jajniku tzw. czynnika jajnikowego

lub substancji stymulującej mejozę (MIS – lub substancji stymulującej mejozę (MIS – meiosis stimulating substance)meiosis stimulating substance)

zmiany w metabolizmie oocytu (wzrost ilości zmiany w metabolizmie oocytu (wzrost ilości jonów Cajonów Ca++++w cytoplazmie)w cytoplazmie)

powstanie w cytoplazmie oocytu czynnika powstanie w cytoplazmie oocytu czynnika dojrzewania MPF – maturating promoting dojrzewania MPF – maturating promoting factor, pod wpływem MISfactor, pod wpływem MIS

rozpad otoczki jądrowej pod wpływem MPF i rozpad otoczki jądrowej pod wpływem MPF i dalsze przemiany jądra komórkowego.dalsze przemiany jądra komórkowego.

Dojrzewanie jaja u płazówDojrzewanie jaja u płazów

Następuje pod wpływem hormonów Następuje pod wpływem hormonów gonadotropowych przysadkigonadotropowych przysadkiLH LH stymulacja pęcherzyka jajnikowego do stymulacja pęcherzyka jajnikowego do wydzielania progesteronu wydzielania progesteronu zapoczątkowanie zapoczątkowanie procesu dojrzewania w oocycieprocesu dojrzewania w oocyciePod koniec okresu wzrostu jądro oocytu osiąga Pod koniec okresu wzrostu jądro oocytu osiąga największą objętość (kilkaset największą objętość (kilkaset µµm). Dojrzewanie m). Dojrzewanie jądra rozpoczyna się od rozpadu otoczki. jądra rozpoczyna się od rozpadu otoczki. Chromosomy zagęszczają się i przesuwają na Chromosomy zagęszczają się i przesuwają na obwód oocytu na biegun animalny. Zostaje obwód oocytu na biegun animalny. Zostaje zakończony I podział mejotyczny i wyrzucone I zakończony I podział mejotyczny i wyrzucone I ciałko kierunkowe. Rozpoczyna się II podział ciałko kierunkowe. Rozpoczyna się II podział mejotyczny, który zatrzymuje się w metafazie. mejotyczny, który zatrzymuje się w metafazie. Tylko te oocyty, które dotarły do tego etapu są Tylko te oocyty, które dotarły do tego etapu są zdolne do skutecznego zapłodnienia i dalszego zdolne do skutecznego zapłodnienia i dalszego rozwoju.rozwoju.

ProgesteronProgesteron

powstawanie czynników powodujących powstawanie czynników powodujących dojrzewanie pęcherzyka zarodkowegodojrzewanie pęcherzyka zarodkowego

rozpad pęcherzyka zarodkowegorozpad pęcherzyka zarodkowego

kondensacja chromosomówkondensacja chromosomów

jeden z czynnikówjeden z czynników

drugi czynnikdrugi czynnik

dojrzewanie oocytów pod bezpośrednim wpływem progesteronu, a dojrzewanie oocytów pod bezpośrednim wpływem progesteronu, a pośrednim hormonów gonadotropowych zachodzi również u rybpośrednim hormonów gonadotropowych zachodzi również u ryb

Dojrzewanie jaja u ssakówDojrzewanie jaja u ssaków

U samic ssaków dojrzewaja tylko te oocyty, które U samic ssaków dojrzewaja tylko te oocyty, które osiągnęły maksymalną wielkość oraz zakończyły osiągnęły maksymalną wielkość oraz zakończyły proces witellogenezy i gromadzenia informacji proces witellogenezy i gromadzenia informacji rozwojowej. Przebywają one w dojrzałych rozwojowej. Przebywają one w dojrzałych pęcherzykach jajnikowych, z jamą wypełnioną pęcherzykach jajnikowych, z jamą wypełnioną płynem pęcherzykowym.płynem pęcherzykowym.

substancje hamujące substancje hamujące mejozę w płynie mejozę w płynie pęcherzykowympęcherzykowym

Dojrzewanie jaja u ssakówDojrzewanie jaja u ssaków

I faza induktywna, przygotowawczaI faza induktywna, przygotowawcza – zależna – zależna od samego pęcherzyka jajnikowego i od samego pęcherzyka jajnikowego i stymulowana hormonami – FSH, LH (6-8 godzin)stymulowana hormonami – FSH, LH (6-8 godzin)Pod wpływem LH znika w pęcherzyku jajnikowym Pod wpływem LH znika w pęcherzyku jajnikowym czynnik hamujący mejozę oocytu oraz połączenia czynnik hamujący mejozę oocytu oraz połączenia między komórkami pęcherzykowymi, a oocytem – między komórkami pęcherzykowymi, a oocytem – komórki wieńca promienistego zmieniają kształt, komórki wieńca promienistego zmieniają kształt, a ich wypustki wysuwają się z osłonki przejrzystej.a ich wypustki wysuwają się z osłonki przejrzystej.II fazaII faza – procesy syntezy w oocycie oraz – procesy syntezy w oocycie oraz przemiany w jądrze komórkowym (8 godzin)przemiany w jądrze komórkowym (8 godzin)Zmiany morfologiczne w oocycie w czasie Zmiany morfologiczne w oocycie w czasie dojrzewania:dojrzewania:

- przesunięcie jądra na obwód i jego rozpad- przesunięcie jądra na obwód i jego rozpad- kondensacja chromosomów i zanik jąderka- kondensacja chromosomów i zanik jąderka

Jaja ssaków owulują z dojrzałego pęcherzyka Jaja ssaków owulują z dojrzałego pęcherzyka jajnikowego w metafazie II podziału jajnikowego w metafazie II podziału mejotycznego, po wyrzuceniu I ciałka mejotycznego, po wyrzuceniu I ciałka kierunkowego. U suki, lisicy i klaczy oocyty w kierunkowego. U suki, lisicy i klaczy oocyty w momencie owulacji zawierają jeszcze pęcherzyk momencie owulacji zawierają jeszcze pęcherzyk zarodkowy lub są w metafazie I podziału zarodkowy lub są w metafazie I podziału mejotycznego.mejotycznego.Równocześnie z dojrzewaniem oocytu zachodza Równocześnie z dojrzewaniem oocytu zachodza zmiany w jego osłonce przejrzystej – pod zmiany w jego osłonce przejrzystej – pod wpływem komórek wieńca promienistego.wpływem komórek wieńca promienistego.Dojrzewanie osłonki przejrzystej zachodzi na Dojrzewanie osłonki przejrzystej zachodzi na około 6 godzin przed owulacją.około 6 godzin przed owulacją.Jajo po owulacji zdolne jest do przyjęcia plemnika Jajo po owulacji zdolne jest do przyjęcia plemnika 6 – 20 godzin zaleznie od gatunku. Zapłodnienie 6 – 20 godzin zaleznie od gatunku. Zapłodnienie starego jaja – zaburzenia w rozwoju zarodka.starego jaja – zaburzenia w rozwoju zarodka.

Wędrówka jaja przez jajowódWędrówka jaja przez jajowód

strzępki jajowodustrzępki jajowodu

migawki i śluzmigawki i śluzwpływ estrogenówwpływ estrogenów

Dojrzewanie plemników i ich Dojrzewanie plemników i ich wędrówka w kierunku jajawędrówka w kierunku jaja

Procesy ostatecznego dojrzewania plemniki Procesy ostatecznego dojrzewania plemniki przechodzą w różnych etapach wędrówki w przechodzą w różnych etapach wędrówki w kierunku jaja:kierunku jaja:

- u kogutów są magazynowane w dystalnej - u kogutów są magazynowane w dystalnej części nasieniowodu i tu pod kontrolą hormonów części nasieniowodu i tu pod kontrolą hormonów androgennych jądra przechodzą ostateczne androgennych jądra przechodzą ostateczne dojrzewaniedojrzewanie

- z kloaki samca wędrują do kloaki samicy, - z kloaki samca wędrują do kloaki samicy, a dalej do macicy, cieśni jajowodu i światła a dalej do macicy, cieśni jajowodu i światła gruczołów wydzielających białko (gruczołów wydzielających białko (magnummagnum). W ). W przewodach krypt gruczołowych tworzą „gniazda przewodach krypt gruczołowych tworzą „gniazda plemników” (50-80 sztuk) skąd są uwalniane do plemników” (50-80 sztuk) skąd są uwalniane do jajowodu partiami przy każdej owulacji. W jajowodu partiami przy każdej owulacji. W gniazdach długo zachowują żywotność (7-72 dni), gniazdach długo zachowują żywotność (7-72 dni), ale po uwolnieniu tracą zdolność do zapłodnienia ale po uwolnieniu tracą zdolność do zapłodnienia po kilku godzinach.po kilku godzinach.

Dojrzewanie plemników u Dojrzewanie plemników u ssakówssaków

Plemniki + wydzielina komórek nabłonka Plemniki + wydzielina komórek nabłonka wyścielającego światło kanalików wyścielającego światło kanalików wyprowadzających najądrze wyprowadzających najądrze (magazynowanie dłuższy czas w trzonie i ogonie (magazynowanie dłuższy czas w trzonie i ogonie najądrza)najądrza)

utrata kropli cytoplazmatycznej, zmiany w obrębie mitochondriów i utrata kropli cytoplazmatycznej, zmiany w obrębie mitochondriów i chromatyny jądrowej, wzrost ciężaru właściwego plemników, chromatyny jądrowej, wzrost ciężaru właściwego plemników, zmiana sposobu reagowania na temperaturę otoczenia oraz na zmiana sposobu reagowania na temperaturę otoczenia oraz na działanie szeregu substancji np.. alkaloidówdziałanie szeregu substancji np.. alkaloidów

przechodząc przez najądrze plemniki zostają otoczone rodzajem płaszcza przechodząc przez najądrze plemniki zostają otoczone rodzajem płaszcza z wydzieliny kanalików najądrza, który chroni je przed działaniem z wydzieliny kanalików najądrza, który chroni je przed działaniem enzymów znajdujących się w plazmie nasienia.enzymów znajdujących się w plazmie nasienia.

Wędrówka plemników ssaków Wędrówka plemników ssaków przez żeńskie drogi rodneprzez żeńskie drogi rodne

Końcowy etap dojrzewania plemników Końcowy etap dojrzewania plemników odbywa się w żeńskich drogach rodnych. W odbywa się w żeńskich drogach rodnych. W ich wędrówce przez macicę i jajowód ich wędrówce przez macicę i jajowód rozróżnia się dwie fazy:rozróżnia się dwie fazy:- - faza szybkiej wędrówkifaza szybkiej wędrówki regulowana przez regulowana przez bodźce nerwowe z układu sympatycznego. bodźce nerwowe z układu sympatycznego. Trwa zależnie od gatunku 2 – 30 min.Trwa zależnie od gatunku 2 – 30 min.- - faza powolnej wędrówkifaza powolnej wędrówki nie podlegająca nie podlegająca kontroli nerwowejkontroli nerwowejPlemniki nadliczbowe i niezdolne do Plemniki nadliczbowe i niezdolne do zapłodnienia są usuwane z wydzieliną zapłodnienia są usuwane z wydzieliną macicznych lub fagocytowane.macicznych lub fagocytowane.

KapacytacjaKapacytacja

Proces ostatecznego dojrzewania Proces ostatecznego dojrzewania plemników odbywający się w czasie ich plemników odbywający się w czasie ich wędrówki przez macicę i jajowód. wędrówki przez macicę i jajowód. Substancje powodujące kapacytację to Substancje powodujące kapacytację to tzw. tzw. czynnik kapacytacyjnyczynnik kapacytacyjnyDwa etapyDwa etapy kapacytacji:kapacytacji:- I etap w macicy – czynnik kapacytacyjny - I etap w macicy – czynnik kapacytacyjny w wydzielinie gruczołów macicznych – w wydzielinie gruczołów macicznych – tylko w fazie tylko w fazie estrus.estrus.- II etap w jajowodzie – czynnik - II etap w jajowodzie – czynnik kapacytacyjny w wydzielinie nabłonka kapacytacyjny w wydzielinie nabłonka (amylaza)(amylaza)Kapacytacja jest gatunkowo swoista.Kapacytacja jest gatunkowo swoista.

W czasie W czasie kapacytacjikapacytacji na skutek przesunięć na skutek przesunięć cząsteczek białka w obrębie błony cząsteczek białka w obrębie błony komórkowej, zmieniają się jej właściwości komórkowej, zmieniają się jej właściwości fizykochemiczne. Staje się ona sztywniejsza fizykochemiczne. Staje się ona sztywniejsza w obrębie przedniej części akrosomalnej, co w obrębie przedniej części akrosomalnej, co ułatwia jej pęknięcie w czasie reakcji ułatwia jej pęknięcie w czasie reakcji akrosomalnej. W rejonie segmentu akrosomalnej. W rejonie segmentu równikowego błona komórkowa staje się równikowego błona komórkowa staje się bardziej płynna. Rejon ten odgrywa ważną bardziej płynna. Rejon ten odgrywa ważną rolę przy fuzji błony komórkowej plemnika i rolę przy fuzji błony komórkowej plemnika i jaja.jaja.

Wzajemne oddziaływanie jaj i Wzajemne oddziaływanie jaj i plemnikówplemników

Jajo – fertylizynaJajo – fertylizynaPlemnik – antyfertylizynaPlemnik – antyfertylizyna

Fertylizyna aktywuje plemniki Fertylizyna aktywuje plemniki zapoczątkowując reakcję akrosomalną i zapoczątkowując reakcję akrosomalną i wzmagając ich ruchliwość, dzięki czemu wzmagając ich ruchliwość, dzięki czemu szybciej docierają do jaja. Zwiększa się szybciej docierają do jaja. Zwiększa się lepkość główek plemników - aglutynacja lepkość główek plemników - aglutynacja zapobiegająca polispermii.zapobiegająca polispermii.

Przechodzenie plemników przez Przechodzenie plemników przez osłony jajoweosłony jajowe

Kontakt z osłoną jajową Kontakt z osłoną jajową reakcja reakcja akrosomalnaakrosomalna czyliczyli rozerwanie błony rozerwanie błony akrosomalnej zewnętrznej, celem akrosomalnej zewnętrznej, celem wydostania się na zewnątrz enzymów wydostania się na zewnątrz enzymów proteolitycznych akrosomu nazywanych proteolitycznych akrosomu nazywanych spermolizynami. Główka plemnika wnika do spermolizynami. Główka plemnika wnika do osłony i posuwa się naprzód, w kierunku osłony i posuwa się naprzód, w kierunku przestrzeni okołożółtkowej, dzięki przestrzeni okołożółtkowej, dzięki aktywnym ruchom witki.aktywnym ruchom witki.U ssaków reakcja akrosomalna zachodzi U ssaków reakcja akrosomalna zachodzi przed wejściem plemnika pomiędzy komórki przed wejściem plemnika pomiędzy komórki wieńca promienistego.wieńca promienistego.

Reakcja akrosomalnaReakcja akrosomalna

Reakcja ta ujawnia się jako sklejanie się w Reakcja ta ujawnia się jako sklejanie się w niektórych miejscach błony niektórych miejscach błony cytoplazmatycznej z błoną zewnętrzną cytoplazmatycznej z błoną zewnętrzną akrosomu. Na skutek tego obie te błony akrosomu. Na skutek tego obie te błony fragmentują się i rozpadają na pęcherzyki. fragmentują się i rozpadają na pęcherzyki. Jest to tzw. Jest to tzw. wesikulacjawesikulacja. . Proces ten Proces ten zachodzi wyłącznie na przedniej części zachodzi wyłącznie na przedniej części akrosomu, a błony pokrywające kołnierz akrosomu, a błony pokrywające kołnierz akrosomalny pozostają niezmienione. Przy akrosomalny pozostają niezmienione. Przy wesikulacji z akrosomu zostaje uwolniona wesikulacji z akrosomu zostaje uwolniona hialuronidaza, która rozpuszcza substancję hialuronidaza, która rozpuszcza substancję międzykomórkową łączącą komórki wieńca międzykomórkową łączącą komórki wieńca promienistego.promienistego.

W reakcji akrosomalnej zostaje W reakcji akrosomalnej zostaje odsłonięta wewnętrzna błona odsłonięta wewnętrzna błona akrosomalna, z którą związane są akrosomalna, z którą związane są akrozynyakrozyny potrzebne do przejścia potrzebne do przejścia przez osłonkę. Przejście trwa kilka przez osłonkę. Przejście trwa kilka minut, a w osłonce tworzy się minut, a w osłonce tworzy się tunel tunel zapłodnienia.zapłodnienia. W czasie przechodzenia W czasie przechodzenia przez osłonkę plemnik zostaje przez osłonkę plemnik zostaje ogołocony – ogołocony – denudacja plemnika.denudacja plemnika.

Aktywacja jajaAktywacja jaja

Wniknięcie plemnika do jaja Wniknięcie plemnika do jaja powoduje w nim znaczne zmiany. powoduje w nim znaczne zmiany. Bezpośrednio po owulacji jajo jest Bezpośrednio po owulacji jajo jest fizjologicznie nieaktywne. Podczas fizjologicznie nieaktywne. Podczas zapłodnienia w jaju wyzwala się zapłodnienia w jaju wyzwala się szereg reakcji, które określamy szereg reakcji, które określamy mianem mianem aktywacji jaja.aktywacji jaja.


W czasie aktywacji zachodzi wiele W czasie aktywacji zachodzi wiele procesów, które przejawiają się procesów, które przejawiają się zmianami fizjologicznymi i zmianami fizjologicznymi i morfologicznymi. U większości morfologicznymi. U większości zwierząt zostają zakończone podziały zwierząt zostają zakończone podziały mejotyczne i wyrzucone ciałka mejotyczne i wyrzucone ciałka kierunkowe.kierunkowe.


Następuje zlanie się błony Następuje zlanie się błony cytoplazmatycznej plemnika z cytoplazmatycznej plemnika z oolemmą, powodując zmiany w oolemmą, powodując zmiany w strefie cytoplazmy przylegającej do strefie cytoplazmy przylegającej do oolemmy oraz na powierzchni jaja. oolemmy oraz na powierzchni jaja. Ten proces określa się mianem Ten proces określa się mianem reakcji korowej.reakcji korowej.


Reakcji korowej u ssaków towarzyszy Reakcji korowej u ssaków towarzyszy zanik mikrokosmków na powierzchni zanik mikrokosmków na powierzchni jaja.jaja.

Delikatna powłoczka wytworzona na Delikatna powłoczka wytworzona na powierzchni oolemmy zapobiega powierzchni oolemmy zapobiega wnikaniu dodatkowych plemników, wnikaniu dodatkowych plemników, co określamy mianem co określamy mianem bloku bloku polispermii.polispermii.


U wielu zwierząt odznaczających się U wielu zwierząt odznaczających się okresowo wysoką płodnością może okresowo wysoką płodnością może występować tzw. występować tzw. superfetacjasuperfetacja, , tj. tj. zapłodnienie jaja i rozwój zarodkowy zapłodnienie jaja i rozwój zarodkowy w macicy już ciężarnej, lub w macicy już ciężarnej, lub równoczesny rozwój dwóch równoczesny rozwój dwóch „pokoleń” jaj. „pokoleń” jaj.


U zajęcy podczas pierwszej kopulacji U zajęcy podczas pierwszej kopulacji część plemników zapładnia część plemników zapładnia wyowulowane jaja, część zaś zostaje wyowulowane jaja, część zaś zostaje zmagazynowana w gruczołach zmagazynowana w gruczołach macicy. macicy. Druga kopulacja, na kilka dni przed Druga kopulacja, na kilka dni przed porodem, prowokuje owulację jaj, porodem, prowokuje owulację jaj, które zostają zapłodnione które zostają zapłodnione plemnikami zmagazynowanymi po plemnikami zmagazynowanymi po pierwszej kopulacji.pierwszej kopulacji.

PrzedjądrzaPrzedjądrza

przedjądrze męskie (przedjądrze męskie (pronucleus pronucleus masculinusmasculinus) – jądro plemnika po ) – jądro plemnika po wniknięciu do jaja.wniknięciu do jaja.

przedjądrze żeńskie (przedjądrze żeńskie (pronucleus pronucleus femininusfemininus) – haploidalne jądro jaja po ) – haploidalne jądro jaja po dwóch podziałach dojrzewaniadwóch podziałach dojrzewania

fuzja przedjądrzy – fuzja przedjądrzy – kariogamiakariogamia

Powstaje Powstaje zygotazygota

zapłodnienie ( fertilizatio)

Documents