zaman teknoloji
TRANSCRIPT
•1- Hayatı
Hz. Mevlana, 30 Eylül 1207 tarihindeeski Türk kültür merkezlerindenbugün Afganistan sınırları içinde bulunan Belh şehrinde doğdu. Asıl adı Muhammed Celâleddin’dir.Âlimlerle dolu bir ailenin çocuğuydu.Büyükbabası Hüseyin Hatibi,yaşadığı devrin büyük bilginlerindendi. Babası Bahâeddin Veled ise “Sultânü’lUlema - Âlimler Sultanı” diye anılırdı[3].
Sultânü’l Ulema, sözünü kimseden sakınmayan dürüst bir insandı. Okuttuğu derslerinde ve vaazlarında doğru bildiği her şeyi hiçbir sınır tanımaksızın söylerdi. Bu sebeple başta Fahreddin Raşî olmak üzere devrin diğer bilginleriyle ve Sultan Harezmşah’la arası açıldı. Bu arada gerçekleşen kanlı Moğol istilâsı da onun Belh ile bağlarının kopmasına sebep oldu. 1212–1213 yıllarında ailesi ve yakın dostları ile beraber Belh’ten ayrıldılar. Hz. Mevlana bu esnada 5–6 yaşlarındaydı Bahâeddin Veled, artık evlenme çağına gelmiş olan oğlu Celâleddin’i (Hz.Mevlânâ’yı), 1225 yılında Semerkand’lı Hoca Şerâfeddin Lala’nın kızı Gevher Hatun ile evlendirdi.
Hz.Mevlânâ’nın ölümünden sonra Mevlevîlik Tarikatı’nı kuran “Sultan Veled” diye tanıdığımız oğlu Bahâeddin’de burada doğmuştur. Yedi yıldır Karaman’da ikamet etmekte olan babası Bahâeddin Veled’in şöhreti doğruluğu, fazileti ve sözünün tesiri gittikçe yayılıyordu. Anadolu Selçuklu sultanı Alâeddin Keykûbat, bu şöhretli âlimi davet etti.3 Mayıs 1228 tarihinde Konya’ya gelip yerleştiler. Başta Sultan Alâeddin olmak üzere devrin ileri gelenleri ve halk tarafından büyük ilgi, saygı ve sevgi ile karşılandılar
ESERLERİHz.Mevlânâ’nın en büyük eseri, Türk- İslâm sanatınınşaheserlerinin başında gelen Mesnevî’sidir. 25000’i aşkın beyitten oluşan bu eserde, İslâm düşüncesi çeşitli hikâye ve darb-ı mesellerle anlatılmaktadır. Form gereği aruzun “fâilatün/ fâilatün/ fâilün” vezniyle ölçülmüş olan eserin beyitleri kendi aralarında kafiyelidir. Mesnevî’nin ilk 18 beyti Hz.Mevlânâ’nın bizzat kendisi tarafından yazılmış, kalanı ise Çelebi Hüsâmeddin tarafından kaleme alınmıştır
Muhtelif zamanlarda söylediği gazelleri Divan-ı Kebir yahut Divan-ı Şems-i Tebyizi adlarıyla toplanmıştır. (Hz.Mevlânâ kendisini Şems-i Tebrîzî ile bir kabul ettiğinden, şiirlerinde Şems-i Tebyizi mahlasını kullanmıştır). Aruzun çeşitli kalıplarının kullanıldığı bu şiirlerde, muhtelif konular işlenir
HZ.Mevlânâ’nın bir diğer eseri de yedi vaazının veya öğüdünün not edilmesiyle meydana gelen Arapça-Farsça mensûr eseri Mecâlis-i Seb’a’ dır . Bu vaazların Şems-i Tebrîzî ile buluşmadan önce Konya camilerinde oğlu Sultan Veled ve diğer kâtipler tarafından yazıldığı rivâyet olunur [26].
Mektuba da Hz. Mevlana’nın mensur eserlerindendir. Başta Alâeddin Keykûbat olmak üzere Selçuklu Devleti’nin ileri gelenlerine, dostlarına herhangi bir konu ile ilgili olarak yazdığı 145 mektubun bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur [27].
Hz. Mevlana’nın gerek mensur ve gerekse de manzum tüm eserlerinde; olağanüstü bir akıcılık gözlenir. Üslûbu süslü fakat anlaşılırdır. Ayetler, hâdisler hikâyelerle açıklanmış; konular zevkle takip edilir bir hâle getirilmiştir
MEVLANA'DAN ALTIN SÖZLER
Gel, gel, ne olursan ol yine gel,İster kâfir, ister Mecusi, ister puta tapan ol yine gel,Bizim dergâhımız, ümitsizlik dergâhı değildir,Yüz kere tövbeni bozmuş olsan da yine gel...
Ben yaşadıkça Kuran’ın bendesiyimBen Hz. Muhammed’in ayağının tozuyumBiri benden bundan başkasını naklederseOndan da bizarım, o sözden de bizarım, şikâyetçiyim
Hamdım piştim yandım
Ölümümüzden sonra mezarımızı yerde aramayınızBizim mezarımız ariflerin gönüllerindedir.
Hayatı sen aldıktan sonra ölmek, şeker gibi tatlı şeydirSeninle olduktan sonra ölüm, tatlı candan daha tatlıdır
Cömertlik ve yardım etmede akarsu gibi ol.
Başkalarının kusurunu örtmede gece gibi ol.
Hiddet ve asabiyette ölü gibi ol.
Tevazu ve alçak gönüllülükte toprak gibi ol.
Hoşgörülülükte deniz gibi ol.
Ya olduğun gibi görün,Ya göründüğün gibi ol.
Şefkat ve merhamette güneş gibi ol.
Nice insanlar gördüm üstlerinde elbise yok... Nice elbiseler gördüm içlerinde insan yok...
Beni sabırla dinlediğiniz için TEŞEKKÜR EDERİM.