z e n p a y laŞ im l · • pukÖ (planla-uygula-kontrol et-Önlem al) çevriminin evreleri...

YARIŞM

A

KAİZ

EN PAYLAŞIMLARI ETKİNLİĞİ

SERGİ

SUNUM

4-5 Aralık 2015MMO Tepekule Kongre ve Sergi Merkezi - İZMİR

KAIZEN 2015 | 1

YARIŞM

A

2. K

AİZE

N PAYLAŞIMLARI ETKİNLİĞİSERG

İ

SUNUM


http://embk.mmo.org.tr

KAİZEN: Japonca “Kai” değişim “Zen” daha iyi anlamına gelmektedir. Türkçe’de “Sürekli Gelişim” anlamındadır.

YARIŞM

A

KAİZ


SERGİ

SUNUM


KAIZEN 2015 | 2

Kaizen Nedir,

Neler Kaizen Olur?

Batı dünyasında, Kaizen, sürekli iyileşme anlamında kullanılır.

Japonca’da, kai ve zen kök sözcüklerinden türemiştir. İyiye doğru değişim anlamına gelmektedir. Kaizen felsefesi, işyerlerinde, toplumda, hatta ev yaşamımızda çalışma-larımızın sürekli iyileşmeye yönelik olmasını öngörür. Kaizen sırasında, elde edilen iyileşmeler çok küçük adımlar halinde olmasına karşın, bunların bütününde ortaya muhteşem iş sonuçları çıkacaktır.

Kaizen ekipman, işçilik, malzeme ve enerji etkinliğinin sağlanması için 16 büyük kaybın yok edilmesine yönelik yapılan çalışmalardır. Bunun dışında tertip düzen, iş güvenliği ve çevreye yönelik olumsuzlukların iyileştirilmesi çalışmalarını da kapsar.

Başarılı bir kaizen statejisi elde edebilmede kuruluş bünyesinde yer alması beklenilen sistemler şunlardır:• Tepeyöneticidenbaşlayarakherkesingeliştirmefaaliyetlerininiçindeolması,• Problemlerinküçükparçalaraayrılarak,kolayçözülürhalegetirilmesi anlayışının yerleşmesi,• Bilgivedeneyiminpaylaşılması,şirketinortak“BilgiveDeneyimArşivi”nin oluşturulması,• BÖS-BireyselÖneriSistemiilebütünleştirerek,gerçeksonuçlarınelde edilebilmesi.

Kaizen yaklaşımının kuruluş bünyesine tam olarak yerleştirilebilmesi için, vazgeçilmez kaizen prensipleri şöyle sıralanabilir:

• PUKÖ(Planla-Uygula-Kontrolet-Önlemal)çevrimininevrelerieksiksiz uygulanmalıdır.• Kalite,VerimlilikveİşGüvenliğikutsalüçlüsüherzamanönplandaolmalıdırve Kaizenden elde edilen sonuç bunlara olumsuz yönde etki etmemelidir.• Daimabilimselverilerlekonuşulmalıdır.• “Birsonrakiişlemmüşterimizdir”bakışaçısıyerleşmelidir.

YARIŞM

A

KAİZ


SERGİ

SUNUM


KAIZEN 2015 | 3

NELER KAIZEN DEĞİLDİR? NELER KAIZENDİR?

Mevcuttan kötüye gitmiş bir ekipmanı veya makinayı mevcut durumuna getirmek

Kötüye gitmiş ekipmanı eski durumuna getirirken bir daha kötüye gitmesini engelleyecek önlemler

Arızalanan bir makinayı tamir etmekMakinanın bir daha bu arızayı yapmasını önleyecek veya azaltacak önlemler

Yeni makina veya ekipman almak, monte etmek Mevcut makinayı ufak harcamalar ile iyileştirmek

Makinanın temizlenmesi, boyanması Makinanın kirlenmesini önleyecek tedbirler

Yol çizgileri çizmek Yol çizgilerinin yıpranmasını önleyecek tedbirler

Uyarı panoları asmakUyarı yapılan konunun gerçekleşmesini engelleyen hatasızlaştırma önlemleri

Bir bölgedeki hurdaları toplayıp satışını sağlamak Hurda çıkmasını azaltan, engelleyen iyileştirmeler

Bir sarf malzemesini düşük fiyattan başka bir tedarikçiden temin etmek

Sarf malzemesinin birim sarfiyatını azaltmak, daha ucuz farklı bir sarf malzemesi kullanmak

Büyük yatırımlarla bir seferlik harcama yapmak Küçük yatırımlarla sürekli iyileştirme sağlamak

Analiz yapmadan anlık kararların alınmasıAnaliz aşamasında problem çözme tekniklerini kullanarak yapılan çalışmalar

YARIŞM

A

KAİZ


SERGİ

SUNUM


YARIŞM

A

KAİZ


SERGİ

SUNUM


KAIZEN 2015 | 4

Sıkça Kullanılan Kaizen Türleri

Kaizenler önem ve yapılış durumlarına göre farklılık gösterirler. İşletmelerde yoğun olarak iki çeşit Kaizen uygu-lanmaktadır:

1. Önce-Sonra Kaizen: Birey öncelikli çalışmalardır. Ekip sayısı en fazla 2-3 kişiden oluşabilir. Tecrübe ve sağduyu ile gerçekleşir. Her an uygulanır. Kısa sürede tamamlanan çalışmalardır. Genellikle önceki ve sonraki durumu, maliyetleri ve sonuçları gösterecek şekilde A3 formatında raporlanırlar.

2.Kobetsu Kaizen: Odaklanmış iyileştirmeler de denir. Ekip öncelikli çalışmalardır. Ekip 3-8 kişiden oluşur. Genel-likle 16 büyük kayıpla ilgilenir. Veri takibi gerektirir. Öncesinde ve sonrasında gözlem ve izleme gerektirir. Her konuda uygulanabilir. Uzun süreli (min.2-max.6 ay) çalışmalardır. Genellikle 10 adımda Kaizen formatında uygu-lanır ve raporlanırlar.

YARIŞM

A

KAİZ


SERGİ

SUNUM


KAIZEN 2015 | 5

Kaizen’lerin Odaklandığı 16 Temel Kayıp

» Ekipmanı Etkileyen 8 Temel Kayıp

1- Arıza Kayıpları2- Setup/Ayar Kayıpları3- Takım Değişimi4- Başlangıç Kayıpları5- Küçük Duruşlar6- Hız Kayıpları7- Hatalı Üretim ve Tamir Kayıpları8- Kapatma Kayıpları

» İşgücünü Etkileyen 5 Temel Kayıp

9- Yönetim Kayıpları10- Üretim Hareket Kayıpları11- Hat Organizasyon Kayıpları12- Lojistik Kayıpları13- Ölçme ve Ayar Kayıpları

» Malzeme ve Enerji Etkinliğini Önleyen 3 Temel Kayıp

14- Enerji Kayıpları15- Jig, Kalıp ve El Aleti Kayıpları16- Ürün Kayıpları

YARIŞM

A

KAİZ


SERGİ

SUNUM


YARIŞM

A

KAİZ


SERGİ

SUNUM


KAIZEN 2015 | 7

ADIM SORU İDEAL DURUM ÖRNEKLER

ADIM

1:

KON

U S

EÇİM

İ

Problem nasıl belirlenmiştir?

Problemin belirlenmesi verilere, somut gerekçelere dayanmıştır ve uygun analiz metotlarından yararlanılmıştır.

Problem sayısal olarak ifade edilmiş midir? (Ne kadar sıklıkla oluyor, maliyet, oran)

Konunun çerçevesi nettir (tam olarak nerede hangi ürün grubunda vb spesifik tanımlamalar) ve sayısal ifadelerle ortaya konmuştur.

“Fire oranında iyileştirme yapılması” olarak seçilen konu spesifik ve sayısal değildir. Olması gereken “1.hat A ürününün fire oranını 8 hafta içinde %50 iyileştirmek”.

Kurumsal hedeflerle bağlantısı nedir? (Makina, hat, ürün)

Konu kurumsal hedeflerle uyumludur ve aradaki bağlantı açıklanmıştır.

Kurumsal hedef “X malzeme maliyetinde %25 azaltma” olan firmada, seçilen Kaizen konusu “%10 daha ucuz ikame malzemesinin üretime adaptasyonu” olabilir.

10 Adımda Kobetsu Kaizen Rehberi

YARIŞM

A

KAİZ


SERGİ

SUNUM


KAIZEN 2015 | 8


AD

IM 2

:H

EDEF

BEL

İRLE

ME

Konuya ilişkin bir hedef tanımlanmış mıdır?

Hedef aşağıdaki özellikleri taşımaktadır. • Hedefin sınırları net • Ölçülebilir• Ulaşılabilir ama zorlayıcı • Gerçekçi • Kurumsal hedeflerle bağlantılıKalite, iş güvenliği, müşterişikayeti gibi konularda hedefdaima “0” dır.

Doğru örnek: Yıllık enerji sarfiyatının % 20 düşürülmesi.

Doğru örnek: Depodaki üretim fazlası malzemelerin, üç ay içinde alternatif kullanım alanlarına yönlendirilerek sıfırlanması.

Yanlış örnek: Elektrik sarfiyatının düşürülmesi.


ADIM

3:

EKİP

OLU

ŞTU

RMA

Proje planlanırken çalışacak insan kaynağı ile ilgili planlanma yapılmış mıdır?

İlgili bölümler konuya dahil edilmiştir. Ekip lideri ve sponsor (üst danışılan) nitelik ve görev tanımı açısından doğru seçilmelidir. Ekip üye sayısı en az 3, en fazla 8 olmalıdır.

Verimlilik ile ilgili yapılacak bir çalışmada method, üretim, kalite mühendisi, bölüm çalışanı, bütçe elemanı gibi kişiler olmalıdır.

YARIŞM

A

KAİZ


SERGİ

SUNUM


KAIZEN 2015 | 9


ADIM

4:

MEV

CUT

DURU

M

ANAL

İZİ

Mevcut durumun tam olarak anlaşılması için sayısal verilerden, uygun araçlardan ve yöntemlerden yararlanılmış mıdır?

5N1K, PARETO, Değer Akış Haritası, İş etüdü çalışmaları, vb çalışmalar yapılmıştır.


ADIM

5:

PROJ

E PL

ANI

Uygun proje planı yapılmış mıdır?

Ekip üyeleri tanımlanmış eylem basamaklarında görevlendirilmiştir. Projenin max 6 ay içerisinde bitirilmesi önerilir.

Hedeflenen durumdan sapmalar olduğunda nasılönlemler alınmıştır?

Hedeflenen durum ile gerçekleşen durumun takibi yapılmalı ve hedeflenen tamamlanma zamanlarından sapmalar olduğunda planda revizyona gidilmeli ve gerekli önlemler alınmalıdır.

Proje planı için kaynak ihtiyaçları hakkında yönetim desteği alınmış mıdır?

Proje planının uygunluğu, kaynak ihtiyaçlarının karşılanacağının garanti altına alınması dahil, yönetim tarafından onaylanmıştır.

YARIŞM

A

KAİZ


SERGİ

SUNUM


YARIŞM

A

KAİZ


SERGİ

SUNUM


KAIZEN 2015 | 10


ADIM

6-7

:AN

ALİZ

VE

UYG

ULA

MA

Problemin kök nedeni tespit edilirken uygun araçlar kullanılmış mıdır?

Problemin tespitinde uygun analiz teknikleri kullanılmıştır. (5 neden analizi, balık kılçığı diyagramı, pareto şemaları, sebep-sonuç diyagramları, ECRS, Karşılaştırma Matrisi, FMEA, vb.)

Çözüme giden bütün yollar incelenmiş midir?

Deneme yanılma yolu, Benchmarking, vb araçlarla incelenmesi

Problemin çözümü ile ilgili kimlerin görüşleri alınmış mıdır?

Çözümü belirlerken/değerlendirirken problemle ilgili tüm paydaşların görüşü alınmıştır.

Yan sanayide üretilen bir parça ile ilgili çalışma yapılırken üretim yapan yan sanayicinin fikrinin alınması.

YARIŞM

A

KAİZ


SERGİ

SUNUM


KAIZEN 2015 | 11


ADIM

8:

SON

UÇ

VE K

AZAN

IMLA

R

Belirlenen hedef ve elde edilen sonuçlar aynı birimle ifade edilmiş midir?

Aynı birimle ifade edilmiştir.

Hedef kWh cinsinden ise kazanım da aynı birimle ifade edilmelidir.Hedef % ise kazanım da %‘dir.

Hedeflenenin yanı sıra başka olumlu/olumsuz sonuçların elde edilip edilmediği değerlendirilmiş midir?

Hedefe konu olan / olmayan İsraf türlerinde iyileşmeler olup olmadığı gözlenmiş ve değerlendirmeye eklenmiştir.

-Çevre, maliyet, kalite, verimlilik, motivasyon, iş güvenliği vb açısından olumlu etkiler görülmesi -Hedefin müşteri şikâyetlerini azaltmak olduğu bir çalışmada, bu amaçla yapılan iyileştirmenin depoda bekleme süresini de azaltması

Hedefle ilgili elde edilen sonuçlar somut verilere dayalı olarak ifade edilebilmekte midir?

Hedefle ilgili elde edilen sonuç bilgileri, anlamlı, geçerli ve yeterli verilerin uygun yöntemlerle hesaplanması / değerlendirilmesi sonucu ortaya konmuştur.Çalışmanın başındaki mevcut durum ile çalışma sonucu elde edilen yeni durum, yeterli süre boyunca sayısal olarak izlenmiş olmalıdır.

%95 verimlilik artışının düzenli kaydedilmiş son 3 aylık verilerden elde edilmiş olması,

Olumsuz örnek :Müşteri memnuniyeti için teşekkür mektuplarının geldiğini ifade etmek

Fayda – Maliyet analizi yapılmış mıdır?

(Uygun koşullarda) elde edilen fayda ekonomik değer cinsinden ifade edilmiştir.

*Çalışma süresince tüm aşamalarda oluşan maliyetler dikkate alınmalıdır.

YARIŞM

A

KAİZ


SERGİ

SUNUM


KAIZEN 2015 | 12


ADIM

9:

STAN

DART

LAR

Kurumda uygulanan kaizen çalışmalarını düzenleyen bir sistematik* var mıdır?

*Kaizen kitapçığı / talimatı, formu, pano, öneri sisteminin varlığı gibi

Kurum kaizen çalışmalarını düzenli olarak sürdürmek amaçlı bir yöntem belirlemiş ve uygulamaktadır.

-Kaizen çalışmalarının ISO9000 kapsamında sürekli iyileştirme maddesi ile ilişkilendirilmiş olması.-Kaizen çalışmalarını organize eden sorumlunun tanımlı olması- Ekiplerin nasıl oluşacağı, konunun nasıl seçileceği hakkında belirli yöntemler kullanılması.

Elde edilen sonuç, uygulama alanında standart bir uygulamaya dönüşmüş müdür?

Elde edilen sonuç, uygun durumlarda dokümante edilerek ya da mevcut dokümantasyonda revizyona gidilerek, standart olarak uygulamaya dahil edilmiştir. *Dokümantasyonun uygun olmadığı durumlarda eğitim etkinlikleri ile standardizasyonun sağlanması


ADIM

10:

YAY

GIN

LAŞT

IRM

A

Mevcut çalışma kurum içinde / dışında ilgili gruplara duyurulmuş mudur?

Yapılan iyileştirme çalışması ve sonuçları, ilgili tüm gruplarla uygun seviyede paylaşılarak, iyileşme sonucunun (olabildiğince geniş alanda) hayata geçmesine ve benzer çalışmaların yaygınlaşmasına hizmet etmelidir.

-Deneyim paylaşım toplantıları, bültenler..

-Kurum dışında Üniversite, Meslek Odaları, vb kurumlarla paylaşılması gibi.

YARIŞM

A

KAİZ


SERGİ

SUNUM


KAIZEN 2015 | 13

YARIŞM

A

2. K

AİZE

N PAYLAŞIMLARI ETKİNLİĞİ

SERGİ

SUNUM


MMO Tepekule Kongre - Sergi ve İş MerkeziAnadolu Caddesi №: 40 K: M2 Bayraklı - İZMİRTel: (0232) 462 33 33 | Faks: (0232) 486 20 60

www.izmir.mmo.org.tr | [email protected]

z e n p a y laŞ im l · • pukÖ (planla-uygula-kontrol et-Önlem al) çevriminin evreleri...

Documents