yuvarlanmali yataklar i: rulmanlar
TRANSCRIPT
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Rulmanlı Yataklar
YUVARLANMALI YATAKLAR I: RULMANLAR
Prof. Dr. İrfan KAYMAZ
Atatürk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi
Makine Mühendisliği Bölümü
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Rulmanlı Yataklar Giriş
Bu bölüm sonunda öğreneceğiniz konular: Yuvarlanmalı Yataklama ve Türler Bilyalı Rulmanlar
Sabit Bilyalı Rulmanlar Eğik Bilyalı Rulmanlar Oynak Bilyalı Rulmanlar
Makaralı Rulmanlar Eğik Makaları Rulmanlar Oynak Makaralı Rulmanlar
İğneli Rulmanlar Eksenel Rulmanlar Rulman Standart Gösterimlerinsuz Geniş Düzlemsel Eğilimli Yatak
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Rulmanlı Yataklar: Yuvarlanma-kayma sürtünmesi prensibi ile çalışan, dönen bir makine elemanı ile duran bir makine elemanı arasında kuvvet geçişini aradaki yuvarlanma elemanları vasıtasıyla sağlayan yataklardır.
Rulman elemanları: Dış Bilezik İç bilezik Bilye(yuvarlanma elemanı) Kafes
Giriş
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Giriş
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Yuvarlanma Elemanları
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Rulmanlı Yataklar yükün
durumuna göre;
-Radyal rulmanlı yataklar,
-Eksenel rulmanlı Yataklar,
-Radyal ve Eksenel R. Yatak.
Rulman Çeşitleri
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Rulmanlı yatakların Sınıflandırılması
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Avantajlar/Dezavantajlar
Avantajlar ilk harekette fazla sürtünme
yapmazlar, Eksenel yükleri de karşılarlar, Eksenel yönden az yer kaplar Hafiftir, Az bakım isterler, Yağlaması basittir, yağ sarfiyatı
azdır Milin yatay, eğik veya dik
olmaması halinde aynı kolaylıkla takılır,
Standart olarak imal edilirler.
Dezavantajları: yüksek hızlarda gürültülü
çalışırlar, Ömürleri az ve hıza bağlıdır, Radyal yönden çok yer kaplar, sönümleme kabiliyetleri azdır, Montaj ve demontajlarında
problem çıkabilir. yüksek tolerans gerektiğinden
pahalıdır.
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Ruman İmlatı Video
Rulman İmalatı
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Rulmanlı Yatak Çeşitleri
BİLYALI RULMANLAR
Sabit bilyalı Rulmanlar:
Radyal ve eksenel yük taşıyabilirler,
Bütün devir sayıları için uygundur,
ucuz olup en çok kullanılan rulmandır
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Sabit bilyalı rulmanlar
Yan taraflarında farklı sızdırmazlık elemanları içeren rulman tipleri
Uygulamada iki sıralı bilyalı sabit rulmanlar da kullanılmaktadır.
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Eğik bilyalı rulmanlar
Yük taşıma açısı : Yuvarlanma elemanı ile yuvarlanma yüzeyleri arasında temas noktalarının oluşturduğu doğru ile yatağın merkez doğrusu arasındaki açıdır.
Bu rulmanlar radyal kuvvetlerin yanında büyük eksenel kuvvetler de taşırlar. =40o’dir
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Eğik bilyalı rulmanlar
a: Kuvvet tatbik noktası temas doğrusunun rulman eksenini kestiği nokta olup rulman kataloglarında verilir.
Tek sıralı eğik rulmanlar çift olarak takılır
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Oynak Bilyalı Rulmanlar
Milin yatak yuvasına göre eğim yapmasına müsaade eder
Genellikle iki sıralıdır Dış bileziğin iç kısmı küreseldir,
yatak kendi kendini ayarlar
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Makaralı Rulmanlar
Sabit makaralı rulmanlar Dış boyutları aynı olan bir sıralı bilyalı
yataktan iki kat daha fazla yük taşır. Temas, çizgi temasıdır. Ağır ve darbeli işletmelerde kullanılır.
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Makaralı Rulmanlar
Sabit makaralı rulmanlar N: İç bileziği faturalı NU:Dış bileziği Faturalı NJ:Dış Bilezik Faturalı İç Bilezik Tek taraflı faturalı, NUP:İç ve dış bilezikler faturalı
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Makaralı Rulmanlar
Konik Makaralı Rulmanlar Makaraların yüzeylerinin eğik durumlarından
dolayı radyal ve eksenel kuvvetleri taşımaya elverişleridir.
Daima çift ve simetrik yerleştirilirler
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Makaralı oynak Rulmanlar Milin eğim yapmasına izin
verir Ağır ve darbeli zorlanmalarda
tercih edilir İki sıra makara vardır Dış bilezik iç yüzeyi, küreseldir Büyük radyal yük anında iki
yönde etki eden eksenel yükleri de taşır.
Makaralı Rulmanlar
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
İğneli Rulmanlar Kafessiz, ince uzun, silindirik makaralara sahiptir, Radyal yönde dar yerlerde kullanılır, Sürtünme kuvveti büyük, titreşimli hareketlerde elverişlidir.
İğneli Rulmanlar
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Eksenel rulmanlı yataklar
Tek yönlü bilyalı eksenel yataklar Oluklu plak veya bilezikler arasında hareket eden bir sıra bilye
vardır Orta büyüklükteki eksenel yükleri taşıyanlar radyal yük taşımazlar
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Eksenel Rulmanlı Yataklar
Tek yönlü bilyalı eksenel yataklar Çalışma esnasında bilyalar
merkezkaç kuvvet etkisi ile yanlara kayar, dolayısıyla yüksek devirdeki hızlar için uygun değildir
-.
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
İki yönlü bilyalı eksenel Rulmanlar İki sıra bilya grubuna sahip Her bir sıra bir yöndeki eksenel yükleri taşır Dış bileziklerin oturma yüzeyleri küresel olabilir
Eksenel Rulmanlı Yataklar
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Makaralı oynak eksenel rulmanlar Çok büyük yük kabiliyetlerine sahiptir, Eksen kaçıklığının ve mil eğilmelerinin çok büyük olduğu yerlerde
kullanılır. bileziğin hareket yüzeyi küreseldir. Rulman kendi kendini ayarlayabilir. Radyal kuvvetleri de taşır.
Eksenel Rulmanlı Yataklar
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Rulman Boyut Serileri ve Standart semboller
Rulmanlar: Rulman tipi delik çapı d dış çap D ve genişlik B içeren sayı grupları ile sembolize edilirler.
Aynı d delik çapına, çeşitli D dış çap ve B genişlikleri karşılık gelir. Boyut Serisi; iki rakamdan oluşur ve bu farklılığı ifade eder.
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Rulman Boyut Serileri ve Standart semboller
Boyut serisinde: birinci rakam: genişlik serisi ikinci rakam : çap serisi
Aynı çap serisine mensup rulmanların delik çapları aynı ise dış çapları da aynıdır.
Her çap serisi bir çok genişlik serilerini ihtiva eder . Boyut serileri ve mil çapları aynı olan rulmanlar aynı kesite sahiptir.
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Kullanılan sembol, 00:d=10mm, 01:d=12mm, 02:d=15mm ve
03:d=17mm bunların dışında sembol sayısı=d/5
Rulman Boyut Serileri ve Standart semboller
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Rulman Boyut Serileri ve Standart semboller
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Rulmanlı Yataklar
Atatürk Üniversitesi
Rulman Hesabı, Seçimi ve montajı….
Gelecek Ders