yumuŞak gÜÇ savaŞlari

1

YUMUŞAK GÜÇ SAVAŞLARI

Doç. Dr. ATİLLA SANDIKLIBİLGESAM Başkanı

2

Giriş

Klasik Dönem Savaşları (Ok, Yay, Piyade, Süvari, Savaş Arabaları vs.)

Erken Modern Dönem Savaşları(Cephe Savaşları, Yivsiz Tüfek, Top)

Modern Dönem Savaşları(Topyekun Savaşlar: Askeri, nüfus ve ekonomik güç)

(Manevra Savaşları: Hava Kuvvetleri, füzeler ve Tanklar)

Güvenlik, güç ve savaş kavramları tarihsel bir süreç içinde teknolojik, siyasal, sosyal ve hukuksal gelişmelere bağlı olarak bir evrim geçirmiştir

3

Soğuk Savaş sonrası dönemde ise post-modern savaş yöntemleri ortaya çıkmış ve bu savaşlarda asimetrik yöntemler kullanılmaya başlanmıştır.

Düşük Yoğunluklu Savaşlar (İç çatışmalar, Terör Örgütleri, Mafyalar, Gizli Servisler ve Özel

Kuvvetler) İleri Teknoloji Savaşları

(Yıldız Savaşları, Siber Savaşlar, Etki Odaklı Savaş) Yumuşak Güç Savaşları

(Parçalanmış Yapılar, Eylemler, Halk ayaklanmaları, Sosyal Medya)

Giriş

4

Günümüzde

Güvenlik;

Sistem

Devlet

Toplum

Birey

düzeyinde analiz edilmeye

başlanmıştır.

Güvenlik;

Siyasi

Askeri

Ekonomik

Toplumsal

Çevresel

beş boyutlu sınıflandırılmaktadır

Güvenlik

5

Güç Kavramı

Genellikle realist yaklaşımla özdeşleştirilen güç kavramı, gerçekte farklı şekillerde İdealizm, Marksizm, Feminizm ve Eleştirel yaklaşımlarda da önemli bir yer tutmaktadır.

Uluslararası ilişkiler tarihi bir bakıma güçlerin oluşumu, gelişimi, mücadelesi ve ilişkileri tarihidir.

6

Uluslararası İlişkiler literatüründe güç kavramını tanımlayan bir çok yazar bulunmaktadır.

Hans Morgenthau: Güç; hem bir ilişki türü, hem uluslararası politikanın en temel amacı, hem de amacın gerçekleştirilmesi için bir araçtır.

Kalevi J. Holsti: Güç; bir ülkenin ödül, ikna ve zorlama gibi yöntemlerle karşı tarafın çıkarlarını etkileme ve yönlendirebilme kapasitesidir.

Robert Dahl: Güç; bir aktörün bir diğer aktöre normalde yapmayacağı bir şeyi yaptırabilme kapasitesidir.

Güç Kavramı

7

Kenneth N. Waltz: Güç; karşılıklı bağımlılığa dayalı bir uluslararası sistemde diğer aktörlerden bağımsız karar alabilme ve onların kararlarından en az etkilenme kapasitesidir.

Robert Keohane ve Nye: Gücü vurgulamada “Kompleks Bağımlılık Teorisi”ni kullanır. Bu teoriye göre güç için; gündem belirleme, uluslar ve hükümetler arası ilişkiler geliştirme ve uluslararası örgütlerde söz söyleme kapasitesine sahip olunması gerekir.

Güç Kavramı

8

GÜÇ

Sert Güç Yumuşak Güç

Akıllı Güç

Güç yaşanan döneme, var olan aktörlere ve mevcut olaylara göre bu üç kavram arasında geçişkenlik ve değişim gösterebilir

Uluslararası örgütlerin yaygınlaşması, sivil toplum örgütlerinin güçlenmesi, devlet dışı diğer aktörlerin etkinliğini artırması ve küresel medyanın gelişmesi, içinde bulunduğumuz dönemde “sert güç”, “yumuşak güç” ve “akıllı güç” tartışmalarını gündeme getirmiştir.

Güç Kavramı

9

Bir ülke, istediği hedeflere ulaşmak için askeri güç ve dayatmayı içeren sert gücü kullanarak müdahale edebileceği gibi;

o ülkeyi örnek alan, refah seviyesine ve fırsatlarına özenen ülkelerin kendisini izlemesiyle yumuşak gücü de kullanabilir.

Akıllı güç ise sert güç ile birlikte yumuşak gücün etkin biçimde kombine edilmesini esas alır.

Yumuşak, Sert ve Akıllı Güç

10

Yumuşak güç kavramını literatüre

kazandıran Nye’ye göre;

küresel sistemin çok kutuplu yapısı,

uluslararası örgütler ve medyanın artan

etkisi sonucu askeri kapasite geri

planda kalmıştır.Joseph Nye

Yumuşak Güç Kavramı

11

Nye yumuşak gücü;

“Eğer istediğim şeyi istemeni sağlayabilirsem, o zaman yapmak istediğim şeyi yapman için seni zorlamama gerek yoktur”

şeklinde tanımlamıştır.

Yumuşak Güç Kavramı

12

Yumuşak GüçAktöre İliştirilmiş

Güç

Ülke, doğrudan cazibe merkezi haline getiren

özellikleri ile kamuoyunu etkiler.

Aktöre Doğrudan Bağlı Olmayan Güç

Ülke, uluslararası örgüt, kurum ve yapılar

üzerinden de kamuoyuna etki eder.

Yumuşak Güç

13

Ekonomik Kapasitesi Rekabet Kabiliyeti Yaratıcı Düşüncesi İnsan Kalitesi Sosyal Sermayesi Özgürlükleri Demokrasisi ve Refahı Kültürel Zenginlikleri Sanatı, mimarisi ve müziği Bilim ve Teknolojisi…

Bir Ülkenin Yumuşak Güç Araçları

16

Küresel güçlerin ulusal

çıkarlarını elde etmek

için terörü bir araç olarak

kullanma durumu,

11 Eylül 2001’de terörün

kendilerini de vurmasından

sonra ortadan kalkmıştır.

Yumuşak Güç Savaşları

17

Bu stratejilerde yumuşak güç doğrudan ülkeleri

yönlendirebilecek şekilde kullanılabileceği gibi;

karşı tarafın direnmesi durumunda onun yumuşak gücüne

darbe vurulması, yok edilmesi veya zayıflatılması

maksadıyla da kullanılabilir.

Bu durum Yumuşak Güç Savaşları’nı gündeme getirir.

Bu durum, yumuşak güç kullanımını esas alan stratejilerin geliştirilmesine neden olmuştur.


18

Yumuşak Güç Savaşları,

çıkarları çelişen ülkelerin

birbirlerinin yumuşak güçlerini

yok etmek, zayıflatmak için

kendi yumuşak güçlerini

kullandıkları bir mücadeledir.


19

Yumuşak gücü hızlı bir şekilde gelişen ülkenin politikaları küresel ve bölgesel güçleri hedef almaya veya yumuşak gücüne zarar vermeye başlarsa Yumuşak Güç Savaşları’nın çıkması kaçınılmaz olur.

Bu savaşlarda, karşı tarafın etkili olan yumuşak güç unsurları hedef alınır.(Siyasi liderler, partiler, sivil toplum örgütleri, ideolojiler, ekonomik gelişme, finansal sistem vb.)


20

Yumuşak güç savaşlarında şiddet içermeyen mücadele yöntemi esas alınır.

İletişim ve teknoloji ile uluslararası kamuoyu ve hedef kamuoyu şekillendirilmeye çalışılır.

Ülke içindeki kutuplaşmadan azami şekilde istifade edilir.


21

mücadele üç geniş kategoride sınıflandırılmaktadır.

1. kategori: Protesto, ikna, direniş

2. kategori: Sivil itaatsizlik yöntemleri

3. kategori: Hızlı ve “barışçıl” işgal, paralel hükümet girişimleri

Şiddet içermeyen mücadele karmaşık ve şiddetten daha farklı bir mücadele aracıdır.

Mücadele toplum ve kurumlar tarafından psikolojik, sosyal, ekonomik ve siyasi araçlarla gerçekleştirilir.


22

Siyasi liderin hassasiyetleri toplumda istismar edilmeye çalışılır.

Bilgi teknolojileri ve medya etkin bir şekilde kullanılarak liderin bir diktatör olarak algılanması için propagandalar yapılır.

Özgürlük adına gerçekleştirilen eylemler ve direnişler ile liderin karizması ve otoritesi aşındırılır.

Şiddet içermeyen direnişlerle ülke yönetiminin meşruiyetini kabul etmeme ve itaatsizlik propagandası hız kazanır.

Yumuşak Güç Savaşları’nda;


23

Farklı hassasiyetlere sahip geniş halk kitlelerinin katılımı ile direnişler yaygınlaştırılır.

Eylemler açık isyan, itaatsizlik ve grevler şeklinde de görünür bir hal alabilir.

Şiddet içermeyen direnişlerde, ülke yönetiminin meşruiyetini kabul etmeme propagandası ile karşılaşılabilir.

Çeşitli grev türlerinin seçici şekilde kullanılması yöntemi ülkeyi ekonomik olarak çöküntüye sürükleyebilir.


24

Yumuşak Güç Savaşları’nda şiddet içermeyen diğer mücadele yöntemleri olarak;

Genel Grev

İş Yavaşlatma Eylemleri

Broşür Dağıtma

Gizlice Basın Faaliyetleri Yürütme

Açlık Grevleri

karşımıza çıkabilir.


25

Bir liderin yumuşak gücü ve cazibesinin, bölgedeki diğer liderleri ve halkları etkileyebilecek duruma gelmesi durumunda da bu lidere karşı Yumuşak Güç Savaşları yürütülebilir.

Yumuşak gücü gelişen ülkenin etkinliğini sınırlamak amacıyla bölgedeki gelişmeler yeniden şekillendirilebilir.


26

Yumuşak Güç Savaşları’nda kullanılan araçlardan biri sivil toplum kuruluşlarıdır.

Yumuşak Güç Savaşları’nda sivil toplum örgütlerinin oluşturduğu parçalanmış yapılar da istismar edilebilir.

Bu parçalanmış yapılar arasında kutuplaşmalar ve düşmanlıklar oluşturularak çatışma zeminleri oluşturulabilir.

Yumuşak Güç Savaşları’nın Özellikleri

27

Güç kullanımı özgürlüklere vurulmuş bir darbe olarak gösterilir, kutuplaşma, düşmanlık ve çatışma ortamı derinleştirilerek yaygınlaştırılmaya çalışılır.

Siyasi iktidarların halkın belirli kesimlerinin taleplerini yeterince dikkate almaması, o kesimleri ötekileştirmesi Yumuşak Güç Savaşları için bulunmaz bir fırsat yaratır.


28

Yumuşak Güç Savaşları’nda;

liderler eğer farklı kesimlerin

beklentilerini dikkate almazsa

ve otoriter yaklaşımı

benimserse, diktatör olarak

gösterilerek mücadelenin

meşruiyeti sağlanır.


29

Oluşturulan siyasi ortamda farklılıklar, kutuplaşmalar

ve düşmanlıklar ön plana çıkarılırken,

uzlaşma ve işbirliği arayışları dikkate alınmaz.

Devletin ve halkın ortak menfaatleri siyasal

çatışmalara, kargaşaya ve kaosa feda edilir.


30

Yumuşak güç, olduğundan büyük gösterilmemelidir.

• Güç, olduğundan büyük gösterildiğinde ülke, rekabet içinde

bulunan diğer güçler tarafından hedef haline getirilebilir.

Küresel ve bölgesel güçlerle iyi ilişkiler yürütülmelidir.

• Hayati bir konu olmadıkça; küresel güçlerle çatışma ve

gerilim yaratacak eylem ve söylemlerden uzak durulmalıdır.

Alınması Gereken Tedbirler

31

Yumuşak Güç Savaşları’nda çağcıl demokrasi,

demokratik kültür ve olgunluk eksikliği önemli bir

hassasiyet oluşturmaktadır.

Bir ülkenin çağcıl demokrasi olarak nitelenmesi için

demokrasinin hem devlet-toplum, siyaset-toplum,

devlet-siyaset ilişkileri içinde, hem de toplum-içi farklı

kimlikler arası ilişkilerde ve güncel hayatın

örgütlenmesinde “yerleşikleşmesi” ve “derinleşmesi”

gereklidir.


32

Çağcıl demokrasinin yerleşikleşmesi ve

derinleştirilmesi için de çoğulcu demokrasi ve

yönetişim prensiplerine uyulmalıdır.

Demokrasinin gelişim sürecinde, çoğunluğun devlet

yönetimindeki kararlarının mutlak olması, azınlık

haklarını kısıtlayabileceği kaygısı çoğulcu

demokrasiyi ortaya çıkarmıştır.


33

Çoğulcu Demokrasi Çoğulcu demokrasi anlayışında çoğunluğun yönetme

hakkı bulunmasına rağmen çoğunluğun sınırsız

yetkilere sahip olduğu söylenemez.

Temel insan haklarına saygı,

İnsan onurunun korunması,

azınlıkta veya muhalefette olanların beklentilerinin

dikkate alınması,

farklı düşüncelerin serbestçe hiçbir baskıyla

karşılaşmadan söylenebilmesi,

çoğulcu demokrasi için şarttır.

34

Çoğulcu Demokrasi Çoğulcu demokrasilerde özgürlük herkesin yönetime

serbestçe katılımını sağlarken, eşitlik de insanların her

türlü farklılığına rağmen, insan onurunun korunması

gereğinden dolayı, eşit bir şekilde yönetime katılabilmesi

anlamına gelmektedir.

Çoğulcu demokrasilerde;

korunur ve genişletilir.

Bireysel haklar

Kültürel haklar

Sosyal haklar

35

Çoğulcu Demokrasi Farklı görüşler ve kültürel

kimlikler arasındaki ilişkilerde

ötekileşme yerine eleştirel

anlama ve diyalog temelli

tartışma ortamı oluşturulur.

Toplumsal sorunların çözümü

ve taleplere karşı şiddet ve

baskı yerine demokratik

müzakere yöntemi etkin

olarak kullanılır.

36

Yönetişim Yönetişim kavramı ise hükümet otoritesine ve gücüne dayalı

yönetim anlayışından, hiyerarşik yapıdaki bir yönetim

olgusundan farklı yeni bir süreci ve toplumun yönetimine

ilişkin yeni bir modeli anlatmaktadır.

Böyle bir model içinde aktörlerin ve birimlerin tek taraflı

yönlendirmeleri ve etkileri değil, bir etkileşim süreci içinde

gerçekleşen interaktif ilişkiler söz konusudur.

Sadece hükümet birimlerinin ve görevlilerinin değil, aynı

zamanda hükümet dışı örgütlerin, sivil toplum örgütlerinin,

bilim adamlarının, uzmanların ve vatandaşların katılımı söz

konusudur.

37

Yönetişim yaklaşımından hareketle yapılan analizlerde; özellikle hükümet-toplum etkileşimi üzerinde durulmakta;

Devlet ile devlet-dışı alan arasında işbirliğinin,

Kamu ile sivil toplum örgütleri arasında ilişkilerin geliştirilmesinin,

Çok kutuplu karar alma mekanizmalarının yaygınlaştırılmasının

önemi belirtilmektedir.

Yönetişim

38

Yönetişim

Devlet, doğrudan doğruya yönetme pozisyonundaki

egemen aktör niteliğine sahip olmaksızın,

karşılıklı bağımlılık konumunda bulunan aktörler

arası etkileşimlerin çoğalması yoluyla,

gerek hükümet çerçevesinden, gerekse toplumsal

tabandan gelen örgütler arası ilişki ağlarının bir

koleksiyonu ya da toplamı olmaya başlamaktadır.

39

YönetişimBu olguyu dile getirmek üzere;

gibi deyimler kullanılmaktadır.

Birlikte düzenle

me

Birlikte Üretme

Birlikte yönetim

40

Yönetişim

Çoğulculuk ve yönetişimin temel ilkeleri olan

Hukukun üstünlüğü

Katılımcılık

Şeffaflık

Eşitlik

Etkinlik

Hesap verebilirlik

sayesinde önemli güç merkezleri arasında uzlaşma sağlanarak toplumsal gerilimlerin çıkması önlenebilir.

Çıkan gerilimler kutuplaşmaya ve karşılıklı düşmanlıklara varmadan yatıştırılabilir.

41

Çoğulcu Demokrasi ve Yönetişim Prensipleri Çoğulcu demokrasi ve yönetişim prensiplerinin

siyasetin, bürokrasinin, ve toplumun her kesimine yerleşmesi ve demokratik kültür ve olgunluğun oluşturulabilmesi için;

◦ Bu prensiplerin aileden başlamak üzere eğitimin her kademesinde öğretilmesi ve uygulanması,

◦ Siyasal etik kuralların geliştirilmesi ve siyasal hayata hakim olması,

◦ Anayasa, Siyasi Partiler ve Seçim Kanunları,diğer kanunlar ve mevzuatın içine ve ruhuna yerleştirilmesi,

◦ Yürütmenin yasama ve yargı üzerindeki baskın rolünün ortadan kaldırılarak kuvvetler ayrılığı prensibinin tam olarak gerçekleştirilmesi gereklidir.

42

Bireysel ve toplumsal özgürlük alanları

genişletilirken, güvenliğin temel görevinin bu

alanları korumak olduğu üzerinde durulmalıdır.

Bireyler ve toplumun her kesimi özgürlük

alanlarının temel sınırlarının, diğer kişilerin ve

toplumun diğer kesimlerinin özgürlük alanlarının

sınırları olduğunu algılaması ve bu alanlara

müdahaleden kaçınması çok önemlidir.

Çoğulcu Demokrasi ve Yönetişim Prensipleri

43

Olumsuz olayların gelişmesi durumunda,

güvenlik güçleri yetkisini hukuktan alarak ve

hukukun sınırlamalarına uyarak ihlal edilen

özgürlük alanlarını korumalıdır.

Sadece çağcıl demokrasi, demokratik kültür ve

olgunluğa ulaşmış bir ülkede; barış, istikrar ve

güven ortamı yaratılabilir, huzur ve refah içinde

insanca bir yaşam hakim olabilir.

Çoğulcu Demokrasi ve Yönetişim Prensipleri

44

Nükleer yetenekler Konvansiyonel silahların tahrip güçlerinin aşırı

derecede artması İletişim ve bilgi teknolojilerindeki gelişmeler Demokrasideki sosyal değişimler

Yumuşak Güç kullanımını ön plana çıkarmıştır.

Sonuç

45

Sert gücün ön plana çıktığı uygulamalardan, yumuşak güç savaş yöntemlerinin ve asimetrik yapıların kullanıldığı post-modern savaşlara bir evrilme söz konusudur.

Sonuç

46

Soğuk Savaş sonrasında yaşanan devrimleri, halk

ayaklanmalarını, darbeleri ve eylemleri

tanımlayabilmek, anlamlandırabilmek,

açıklayabilmek ve muhtemel gelişmeleri öngörerek

gerekli güvenlik önlemlerini alabilmek için

Yumuşak Güç Savaşlarını, hedeflerini ve

yöntemlerini araştırmamız gerekmektedir.

Sonuç

47

YUMUŞAK GÜÇ SAVAŞLARI

Doç. Dr. ATİLLA SANDIKLIBİLGESAM Başkanı

yumuŞak gÜÇ savaŞlari

Documents