YAPI İŞYERLERİNDE “YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA” İLE İLGİLİ

İŞ TEFTİŞ POLİTİKALARI VE UYGULAMALAR”

Serkan ÇETİNCELİ

İş Müfettişi – İnş.Yük.Müh.

SUNUM

AKIŞI

İŞ KAZASI İSTATİSTİKLERİ

İNŞAAT SEKTÖRÜNDE İŞ

TEFTİŞ POLİTİKASI ve

TEFTİŞ MODELLERİ

YÜKSEKTE GÜVENLİ

ÇALIŞMA UYGULAMALARI

YAPI İŞYERLERİ

İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri

Tehlike Sınıfları Tebliği’ ne göre ÇOK

TEHLİKELİ sınıftadır

Yapı işyerlerinde yapılan işlerin geçici ve

süreli olması, imalat çeşitliliğinin çok fazla

oluşu ve işlerin farklı ekiplerce ve eş zamanlı

yapılması, tehlike kaynaklarının etkileşim

halinde olması, sektörde çalışan işçilerin

eğitim düzeyinin düşük olması gibi nedenler

yapı sektörünü daha riskli hale getirmektedir

İş kazası ve ölümlü iş kazası

istatistiklerine göre yapı işkolu maden sektörü

ile birlikte ilk sıralarda yer almaktadır

Yapı işkolunda meydana gelen kazaların

yaklaşık %5’i ölümle sonuçlanmaktadır

İş kazası sonucu meydana gelen

ölümlerin yaklaşık % 34’ü yapı işkolunda

meydana gelmektedir

YAPI İŞYERLERİ

5 5

YAPI İŞKOLUNDA

KAZA NEDENLERİ

ÖLÜMLÜ

İŞ KAZASI

ORANLARI

(2002-2007) 10,4 10,7 9,6 8,8 9,7

7,6

44,7

39,9

35

31,1

33,5

28,8

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

2002 2003 2004 2005 2006 2007

Eurostat ve SGK Verilerine Göre 100 Binde Ölümlü İş

Kazası Oranları ( 100.000*n(Ölümlü)/n(Toplam İşçi Sayısı) )

AB (15 ÜLKE) TÜRKİYE

İNŞAAT SEKTÖRÜ

ÖLÜMLÜ

İŞ KAZASI

(2008-2011)

48 41 50 53

125 95 85 112

74

133 114 130

297

156

475

570

1 309

1 138

1 023

943

0

260

520

780

1 040

1 300

2008 2009 2010 2011

Hayatını Kaybeden İşçi Sayısı

İngiltere Almanya Fransa Türkiye Avrupa Birliği (27 Ülke)

İNŞAAT SEKTÖRÜ

ÖLÜMLÜ

İŞ KAZASI

(2008-2011)

1,78 1,90 2,36 2,50

4,81 3,50 3,15

4,22 4,99

6,98 6,08

6,94 7,94

7,21 6,59

6,18

23,97

12,71

32,75

34,95

0,00

5,00

10,00

15,00

20,00

25,00

30,00

35,00

2008 2009 2010 2011

100 Binde Ölümlü Kaza Oranı

( 100.000*n(Ölümlü)/n(Toplam İşçi Sayısı) )

İngiltere Almanya Fransa Avrupa Birliği (27 Ülke) Türkiye

İNŞAAT SEKTÖRÜ

İNŞAAT

SEKTÖRÜ

TEFTİŞ

MODELİ

(2009 ÖNCESİ)

GENEL VE KONTROL TEFTİŞLER

BELİRLİ KONULARA

ODAKLANILMAKSIZIN TEFTİŞ

ESNASINDA GÖRÜLEN HER

UYGUNSUZLUĞA İLİŞKİN

TESPİTLER YAPILDI

KONTROL TEFTİŞLERİ

SONUCUNDA DEVAM EDEN

AYKIRILIKLAR İÇİN İDARİ PARA

CEZALARI UYGULANDI

İŞ TEFTİŞİNDE YENİ YAKLAŞIM

YENİ YAKLAŞIM/PROAKTİF

Çalışma hayatının teftişinde etkinliği artırmak

için yeni politikalara, yaklaşımlara ve stratejilere

ihtiyaç duyulmuştur.

Tepkisel teftişlerin (İK ve MH incelemelerini

içeren) oranının azaltılmasını,

Güvenlik kültürünün artırılmasını,

Sosyal sorumluluk konusunda bilinç

oluşturmasını,

Taraflarla yakın işbirliğini sağlayan ÖNLEYİCİ

TEFTİŞLERE ağırlık verilmesi benimsenmiştir

AMAÇ VE YÖNTEM

AMAÇ:

İş sağlığı ve güvenliği koşullarının

hızlı, etkin, aktif ve kalıcı bir şekilde iyileştirilmesi

ve önleyici yöntemlerin hızla devreye

sokulmasını sağlamak

YÖNTEM:

Yapı işyerlerinde yüksekten düşme riskinin

tespit edilmesi halinde işyerinin kapatılması

VEYA işyerinde işin durdurulması yoluna

gidilmiş, bu riskler giderilmeden işyerinde

çalışılmasına müsaade edilmemiştir

Sosyal tarafların (meslek odaları,

sendikalar, vs..), ilgili kurum ve kuruluşların

bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi

faaliyetleri (sempozyumlar, seminerler,

toplantılar, eğitimler, vs..) gerçekleştirilmiş,

Kitapçık, broşür dağıtımı sağlanmış,

Basın ve yayın araçlarından faydalanılmıştır

İNŞAAT

SEKTÖRÜ

TEFTİŞ

MODELİ

(2009-)

2009 YILINDA PİLOT UYGULAMA

Ankara, Antalya, Kocaeli, Konya,

Eskişehir ve Kayseri

RİSK ODAKLI TEFTİŞLER

YÜKSEKTE ÇALIŞMA

Teftişler, 2012 yılından İtibaren

“YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA“

ODAKLI genel denetimler şeklinde

devam etmiştir

Yaptırım: HAYATİ RİSKLER İÇİN İŞİN TAMAMEN YA DA KISMİ

DURDURULMASI + İPC

1. BİNA İNŞAATLARINDA

PROGRAMLI TEFTİŞLER

Teftişin Konusu:

EK-IV asgari gerekler–saha önlemleri

Yaptırımlar: İdari Para Cezası, Durdurma

2. BÜYÜK İNŞAAT İŞYERLERİNDE İSG

YÖNÜNDEN PROGRAMLI

ARAŞTIRMA FAALİYETLERİ

Mega Projelere Özgü Teftiş Modelinin ve

Takviminin Belirlenmesi

İSG yönetim sisteminin, kurulan

organizasyonun, uygulamalarının (risk

değerlendirmeleri, metot bildirimleri-işe özel

risk değerlendirmesi, sağlık ve güvenlik

planı, prosedürler, vs.) ve saha gözlemleri

Mevzuatın eksikliklerinin (Örn: Kapalı Alan

Çalışmaları, Barınma Şartları, Tünel

Çalışmalarına ilişkin standartlar) belirlenmesi

İNŞAAT

SEKTÖRÜ

TEFTİŞ

MODELİ

(2014)

Tarih : 13 Mayıs 2014 Yer : Manisa ili Soma ilçesi Kömür madeninde çıkan yangın 301 madencinin ölümüyle sonuçlanan facia

Tarih : 06 Eylül 2014 Yer : İstanbul Mecidiyeköy Asansörün düşmesi sonucu 10 ölü

2014/EKİM ayında maden teftişinde görev alanlar

hariç tüm Teknik İş Müfettişleri Türkiye genelinde

inşaat işyerlerinde denetim için görevlendirilmiştir

Teftişin Konusu: Yüksekte Çalışma ve Barınma

Yerleri

İller: Teftişler İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve

Adana gibi büyük iller başta olmak üzere 43 ilde

yürütülecektir.

İllerin belirlenmesinde, 2013 yılına ait istatistikler

esas alınmış, yapı işyerlerinde meydana gelen ölümlü

iş kazası sayıları, işyeri sayısı, illerdeki toplam iş

kazası hızları dikkate alınmıştır.

1800 civarında işyerinin denetlenmesi

beklenmektedir.

YÜKSEKTE ÇALIŞMA: Seviye farkı bulunan ve düşme

sonucu yaralanma ihtimalinin oluşabileceği her türlü alanda

yapılan çalışma

YÜKSEKTE ÇALIŞMA RİSKLERİNE

GENEL BAKIŞ

TOPLU KORUNMA ÖNLEMLERİNE (platformlar,

korkuluklar, bariyerler, kapaklar, çalışma iskeleleri,

güvenlik ağları veya hava yastıkları vs.) öncelik

verilmelidir

Toplu koruma tedbirlerinin düşme riskini tamamen

ortadan kaldıramadığı ya da uygulanmasının

mümkün olmadığı durumlarda ya da daha büyük

tehlike doğurabileceği durumlarda KİŞİSEL

KORUYUCU YÖNTEMLERE (uygun bağlantı

noktaları veya yaşam hatları oluşturularak tam

vücut kemer sistemleri veya benzeri güvenlik

sistemleri, vs.) kullanılmalıdır

Çalışma yerlerine güvenli bir şekilde ulaşım için

uygun araç ve ekipmanlar temin edilmelidir

Yüksekten düşme ile ilgili hususlara acil durum

planında yer verilmelidir

Yatay ve dikey yaşam hatları için gerekli olan

bağlantı noktaları ve yapısal düzenlemeler,

projenin hazırlık aşamasında belirlenerek bu

hususlara sağlık ve güvenlik planında yer

verilmelidir

Yüksekte çalışmayla ilgili tehlike ve riskler

konusunda bilgilendirme yapılarak gerekli eğitim

verilmelidir

YÜKSEKTE ÇALIŞMA YERLERİ PLATFORM KENARLARI (Kalıp Aşaması)

PLATFORM KENARLARI (Demir Montaj Aşaması)

YÜKSEKTE ÇALIŞMA YERLERİ

GÜVENLİ KORKULUK ÖZELLİKLERİ

Platformdan en az bir metre yükseklikte ve

herhangi bir yönden gelebilecek en az 125

kilogramlık yüke dayanıklı ana korkuluk,

Topuk levhası ile ana korkuluk arasında

açıklıklar 47 santimetreden fazla olmayacak

şekilde konulan ara korkuluk,

Platforma bitişik, en az 15 santimetre

yüksekliğinde topuk levhası

PLATFORM KENARLARI

ASANSÖR BOŞLUKLARI

DÖŞEMELERDEKİ BOŞLUKLAR

KALIP ÇALIŞMALARINDA EMNİYET

YÜKSEKTE ÇALIŞMA YERLERİ

TÜNEL KALIP SİSTEMİNDE GÜVENLİK

MALZEME ALIM YERLERİ

MALZEME ALIM YERLERİ

GÜVENLİK AĞLARI

Malzeme özellikleri, yapılan statik ve dinamik dayanım

deneyleri ile bağlantı ve kurulum şartları bakımından TS

EN 1263-1 ve TS EN 1263-2 standartlarına ve ilgili

diğer standartlara uygun olacak

Uygun tipte güvenlik ağı seçilecek, kurulum ve

kullanım kılavuzunun öngördüğü yöntemlerle yeterli

eğitim almış kişilerce uzman gözetiminde kurulacak ve

kurulan sistemin uygunluğu belgelendirilecek

YAKALAMA/GÜVENLİK AĞLARI

YÜKSEKTE ÇALIŞMA YERLERİNE ERİŞİM Kalıplara Erişim

Standartlara Uygun Seyyar Merdiven Kullanımı

YÜKSEKTE ÇALIŞMA YERLERİNE ERİŞİM

ULAŞIM YOLLARI - SABİT MERDİVENLER

ULAŞIM YOLLARI - SABİT MERDİVENLER

YÜKSEKTE ÇALIŞMA YERLERİNE ERİŞİM

Man-lift ve man-basket kullanımı

GEÇİTLER

ÇATI ÇALIŞMALARI

•Çatı koruma duvarları,

•Güvenlik ağları,

•Yastıklar

•Yatay yaşam hatları

ÇATILARDA ÇALIŞMA

ÇATI ÇALIŞMALARI

ÇATI ÇALIŞMALARI

• Çalışma platformları?

• Ara korkuluklar?

• Ana korkuluklar?

• Merdiven sistemi?

• Çapraz bağlantılar?

İSKELELERDE GÜVENLİ ÇALIŞMA

SABİTLEME KOŞULLARI

İSKELELER

• Ön yapımlı bileşenlerden oluşan cephe iskeleleri

ve iskele şeklinde kullanılan geçici iş

ekipmanlarının TS EN 12810-1, TS EN 12810-2,

TS EN 12811-1, TS EN 12811-2, TS EN 12811-3

standartlara ve ilgili diğer standartlara uygunluğu

• Sağlamlık ve dayanıklılık HESABI (üreticiden

temin edilecektir)

• Yeterli nitelik ve nicelikte taşıyıcı sistem elemanı (48,3

milimetre anma dış çapı)

• Ana korkuluk, ara elemanlar, platformlar, eteklik

• Çalışma platformlarında yağmur, kar, buz vs. karşı

önlem

• Merdiven - ulaşım sistemleri,

• Uygun kurulum, sabitleme, sağlamlık, dayanıklılık, zemin

şartları, yük dağıtan uygun ayak sistemleri

• Enerji hatlarına yeterli mesafe

• Bina-iskele arası mesafe

• Statik elektriğe karşı topraklama

GENEL TEDBİRLER

KURULUM ŞARTLARI

İskeleler mutlaka sağlam bir zemine kurulmalı!!!

KURULUM ŞARTLARI

İskele düzgün

ve sağlam bir

zemine

kurulmazsa

iskelede farklı

oturmalar

sonucunda

stabilitesi

bozulur !!!

İSKELELERDE GÜVENLİ ÇALIŞMA

SEYYAR İSKELELER

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM İnşaatta çalışanlara çelik burunlu ayakkabı,

koruyucu eldiven, koruma gözlüğü (özellikle demir, kalıp ve beton işlerinde çalışanlar için), kulak koruyucusu (gürültülü ortamlarda çalışan işçiler için - ≥ LEX, 8h = 85 dB (A) ), gerekli bağlantı aparatları ile paraşüt tipi emniyet kemeri verilmelidir

Teslim edilen kişisel koruyucu donanımların nasıl kullanılacağı konusunda uygulamalı eğitim verilmesi gerekmektedir.

Paraşüt Tipi

Emniyet Kemeri

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM

Şok Emicili

Çift Lanyard

ve

Karabinalı Halat

Emniyet Halatları Halat Tutucu

Portatif Üç Ayaklı

Alüminyum Sehpa

Karabina

Uygun bağlantı

noktaları ve

yaşam hatları

Bağlantı

halatları,

lanyardlar

Karabinalar,

D Halkaları

Enerji

Sönümleyiciler

Halat Tutucular

Gerekli Diğer

Donanımlar

Temin edilen tüm donanımlar ilgili

standartlara uygun olmalıdır !!!

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM

Bağlantı Aparatı

Yatay Yaşam Hattı (1)

(2)

(3)

“GÜVENLİĞİ BİRLİKTE İNŞA EDELİM...”

• Kamu

• İşverenler

• Çalışanlar

• Proje ve İSG Profesyonelleri

• Sivil Toplum Kuruluşları

• Üniversiteler

• Toplumun her bir bireyi

TEŞEKKÜRLER…

http://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/itkb.

portal?page=baskanlik&id=5

Yayınlar: rehberler, broşürler, kataloglar, programlı teftiş raporları, soru-cevaplar, yargı kararları vs.