yüksek frekanslı trading (hft) teknolojileri
TRANSCRIPT
Fintech ve Sermaye Piyasalarına Etkisi
Yuksek frekanslı trading teknolojileri
Harun Ozkan
8 Kasım 2016
Harun Ozkan Yuksek Frekanslı trading teknolojileri 8 Kasım 2016 1 of 15
Yuksek frekanslı trading (YFT)
I Yatırım degil, trading: seansı onceden saptanmıs birpozisyonda tamamlama -dinamik ve kısıt altında optimizasyon.
I Makina ile trading (“Rejim” degismedikce insan mudahalesiyok).
I Dusuk gecikme suresi -low latency. (Milisaniye duzeyi dusukgecikme degil!).
Harun Ozkan Yuksek Frekanslı trading teknolojileri 8 Kasım 2016 2 of 15
Dusuk gecikme (!)Bruksel-Aachen guvercini, teflgraf hatları, Edison’un telgrafı.
Laughlin, G., Aguirre, A., Grundfest, J., 2013. Information Transmission
between Financial Markets in Chicago and New York. Rock Center for
Corporate Governance at Stanford University.
Harun Ozkan Yuksek Frekanslı trading teknolojileri 8 Kasım 2016 3 of 15
Dusuk gecikme suresi trading motivasyonları
Making-the-spread
I En iyi satımdansatmak , en iyialımdan almak.
I Problem: Cok hızlıkarar ve islem.
Piyasa yapıcısı
I Rekabetci amakarlı spreadler.
I Problem: Pozisyonalmadan vezararsız gunutamamlama.
Algoritmik trading
I Islemi optimalfiyatta vehacimdegerceklestirmekister.
I Problem:Olcekleme vezamanlama
Harun Ozkan Yuksek Frekanslı trading teknolojileri 8 Kasım 2016 4 of 15
FPGA (Field-programmable gate array)
Cok spesifik islevleri yerine getirmek uzere tasarlanmıs mantıksaldevreler.
Avantajları
I Hızlı!
I Tutarlı (standart sapması sıfıra yakın)
Dezavantajları
I Programlama maliyetli ve vakit alıcı.
I Algoritmalarda degisiklik yapmak dahazor.
I Kutuphane, kod parcaları ve erisilebilirkaynak gorece az.
Harun Ozkan Yuksek Frekanslı trading teknolojileri 8 Kasım 2016 5 of 15
Uygulama gelistirme suresi ve islem gecikme
Harun Ozkan Yuksek Frekanslı trading teknolojileri 8 Kasım 2016 6 of 15
Hibrid ve saf FPGA mimariler
Hibrid mimari: CPU + NIC +FPGA Offload
I PCIe bus transfer zamanıoynak.
I Memory copy var
I Cache atlama olabilir
I Jitter var
FPGA mimari
I Bus copy yok
I Memory copy yok
I Cache atlama yok
I Paralel uygulama
I Jitter sıfıra yakın (tutarlı).
Harun Ozkan Yuksek Frekanslı trading teknolojileri 8 Kasım 2016 7 of 15
Kurumların problemi
I Hangi teknoloji bana uygun?I Trading problemini saptama.I Dusuk-gecikme ihtiyacını saptama.
I Nasıl yatırım yapmalıyım?I In-house ya da partner modelleri.I Yerli ya da yabancı
I Kolokasyon.
Karar verme faktorleri
I Trading ihtiyacını dogru konumlandırma.
I Diger kurumların ne yaptıgı.
Harun Ozkan Yuksek Frekanslı trading teknolojileri 8 Kasım 2016 8 of 15
Sahin-guvercin problemi olarak kolokosyon kararı.
Sahin-guvercin oyunu: kotu (suboptimal) denge.
I v : toplam arbitraj fırsatları, c : kolokasyonda yer alma maliyeti.
Harun Ozkan Yuksek Frekanslı trading teknolojileri 8 Kasım 2016 9 of 15
Konumlandırma
Pozisyon tutma suresi UzunKısa
Dusuk
Isle
mge
cikm
esu
resi
(lat
ency
)
Yuksek
Yuksek frekanslı trading
Algoritmik / elektronik trading
Geleneksel uzun vadeli yatırım
Harun Ozkan Yuksek Frekanslı trading teknolojileri 8 Kasım 2016 10 of 15
Makinalar ile trading
I Algoritma hataları cok tehlikelidir: insanlar sehven, makinalarsistematik olarak hata yapar.
I Karmasıklık arttıkca hata riski ustel olarak artar. Basittenadım adım karmasıga giden sema izlenmeli.
I Saglıklı bir backtesting seması (data snooping bias,overfitting, cherry picking).
Harun Ozkan Yuksek Frekanslı trading teknolojileri 8 Kasım 2016 11 of 15
Algoritmik trading ve veri yapıları
I Algoritmik tradingdeki artıs mesaj hacmini ve hızını cokartıracak. (Halihazırda GARANTI pay senedi icin gundeortalama 56 bin mesaj gelmekte).
I Veriyi temizlemeye harcanan zaman artacak. (%/80-%/20kuralı)
I Backtesting: limit-order-book’u gecmise donuk ‘ınsa” etmek.
Harun Ozkan Yuksek Frekanslı trading teknolojileri 8 Kasım 2016 12 of 15
TAQ ve ITCH (Trade ve emir)
I TAQ verisi (emir)row_number action bid_or_ask order_count price quantity signal_time
2015-01-02 16:30:26 3 u b 25 9.41 184890 1.420209e+15
2015-01-02 16:30:50 1 u b 5 9.43 86733 1.420209e+15
2015-01-02 16:30:50 2 u b 16 9.42 151982 1.420209e+15
2015-01-02 16:31:08 1 u b 4 9.43 85503 1.420209e+15
...
I TAQ verisi (trade)bid_or_ask trade_no price quantity signal_time
2015-01-02 10:08:58 1 39399 9.48 7500 1.420186e+15
2015-01-02 10:09:02 0 39471 9.49 2 1.420186e+15
2015-01-02 10:09:20 1 39871 9.48 2 1.420186e+15
...
I ITCH verisi (trade ve emir)type,time,id,price,size,type
A,34507486.630608,162427,1.03,2,BUY
T,34508699.967727,163388,1.03,50,BUY
C,34508700.276665,163389,1.04,2200,SELL
...
A: Emir, T: Trade, C: Iptal
Harun Ozkan Yuksek Frekanslı trading teknolojileri 8 Kasım 2016 13 of 15
“Elektronik yatırım destegi” ve modellemeI Cok hızlı olmak yetmez; YFT bir ekosistem olarak dusunulmeli.I Elektronik yatırım destegi
I Buyuk veri (big data)I Niteliksel veri ve icerik analizi (haber, twitter vb.) modellemesi.I Makina ogrenimi (Machine learning)
I Dusuk frekanslı fiyat verisinde daha anlamlı olan geleneksel zamanserisi parametrizasyonuna (getiri, volatilite) ilaveten gurultu (noise),sıcrama (jump) gibi daha yuksek frekanslı veride anlamlı olanparametrizasyonlar.
I Limit-order-book’a ozgu modelleme ve parametrizasyonI Kuyruk surecleri (queueing processes) yaklasımı.I Gunici emir miktar ve hacmi periodisitesiI Emir gerceklesme oranları (hit ratio)I Beklenen sureler (emir gerceklesme suresi, kademe degisim
suresi vb.)I Kategorik veriler ve icerik analizi (haber, twitter vb.). HMM
(Hidden Markov Models) turu rejimlere dayalı analizlerin kullanımı.I Algoritmanın olusturulmasında kullanılan enformasyon kumesi (F)
hızla artıyor. Faktor secim modellerin kullanımı: machine learning.
Harun Ozkan Yuksek Frekanslı trading teknolojileri 8 Kasım 2016 14 of 15