yrd. doç. dr. cumali ÖksÜz

42
BİLİMSEL BİR ARAŞT BİLİMSEL BİR ARAŞT İ İ RMA RMA ÖNERİSİ HAZ ÖNERİSİ HAZ İ İ RLAMA RLAMA Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ Adnan Menderes Üniversitesi Temmuz, 2011

Upload: lycong

Post on 30-Jan-2017

234 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

BİLİMSEL BİR ARAŞTBİLİMSEL BİR ARAŞTİİRMA RMA ÖNERİSİ HAZÖNERİSİ HAZİİRLAMARLAMA

Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZAdnan Menderes Üniversitesi

Temmuz, 2011

Page 2: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Bilimsel Araştırma• Bilim, Evrenin veya olayların bir bölümünü konu olarak seçen, deneye

dayanan yöntemler ve gerçeklikten yararlanarak sonuç çıkarmaya çalışan düzenli bilgi olarak tanımlanmıştır.

• Bilim elde etmenin yolu olarak da bilimsel yöntem gösterilmiştir. Bilimsel Yöntem, “kanıtlanmış bilgi elde etmek için izlenen yol” şeklinde tanımlanabilir.

• Yeni bir bilginin edinilmesi sürecindeki araştırmanın bilimsel yöntem kullanılarak elde edilmiş olması, araştırmaya bilimsellik kazandıracaktır.

• Bilimsel araştırma yapan bireylerin yaptıkları araştırmalarda zorlandıkları gözlenmiştir.

• Bu seminerde, yapılacak bir bilimsel araştırmada yer alabilecek temel aşamalara değinilmiştir.

Page 3: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Araştırma Önerisi Nedir?• Bir çalışmanın yazılı bir planıdır.• Araştırmacının yapmayı plandıklarını ayrıntılı bir

şekilde ifade etmesini sağlar.• Ayrıca araştırmacıya yapılması gerekenleri

açıklamak ve istenmeyen sorunları önlemek için yardımcı olur.

Page 4: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Araştırma Önerisinin Bölümleri

I. BÖLÜM-GİRİŞProblem Durumu•Problem Cümlesi •Alt Problemler (veya hipotezler)•Araştırmanın Önemi•Varsayımlar (Sayıltılar)•Sınırlılıklar•Terimler (Tanımlar)

II. İLGİLİ ARAŞTIRMALARIII. YÖNTEM•Araştırmanın Modeli•Evren ve Örneklem•Veri Toplama Teknikleri•Verilerin Çözümlenmesi ve YorumlanmasıIV.ÇALIŞMA TAKVİMİ•Süre ve Maliyet•Kaynakça

Page 5: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Giriş BölümüKapak, İçindekiler, Özet, Şekil Listesi, Tablo Listesi

Ana BölümlerI. Araştırma Problemi

• Araştırmanın Amacı• Araştırmanın Önemi• Araştırma Problemleri ve Hipotezler• Tanımlar

II.İlgili Araştırmalar• Araştırma ile ilgili teori/kuramlar• Araştırma ile doğrudan ilişkili çalışmalar• Araştırma ile dolaylı olarak ilişkili çalışmalar

Araştırma Raporunun Bölümleri

Page 6: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

III. Yöntem • Araştırma modelinin açıklanması• Evren, Örneklem/Çalışma Grubunun açıklanması• Veri Toplama Araçlarının açıklanması• Verilerin Analizi (Verilerin Çözümlenmesi ve

Yorumlanması)IV. Bulgular

Araştırma hipotezleri ile ilgili bulguların açıklanması V. Sonuç, Tartışma ve Öneriler

• Araştırma hipotezleri ve bulgularına yönelik sonuçlar• Sonuçların anlamlılığını ve önemini tartışma• Sınırlılıklar, çözülememiş problemler ve araştırmanın

zayıf yönleri• Gelecek araştırmalara yönelik öneriler

VI. Kaynaklar Ekler

Araştırma Raporunun Bölümleri

Page 7: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Araştırma Problemi• Araştırılacak konu ile ilgili belirlenen problem cümlesi bu

bölümde belirtilir.• Problem cümlesi mümkün olduğunca açık bir şekilde ifade

edilmelidir.• Özel olarak çalışılan alanın tanımlanması ve sınırlandırılması

gerekir.• Test edilecek hipotezler ya da yanıtlanacak sorular belirtilir.• Öncelikle ilgili kaynakların (Literatürün)taranması gerekir.

Page 8: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Araştırma ProblemiBir araştırma problemi,•Bir şeyin nasıl yapılacağını gösteren açıklamalar,•Geniş önermeler•Değer sorularından OLUŞMAMALIDIR.Bir araştırma probleminin kaynakları genel olarak;•Literatür tarama•Kişisel deneyim•Güncel sosyal sorunlar•Uygulamada karşılaşılan sorunlardır.

Page 9: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Araştırma ProblemiAraştırma problemi tanımlanırken,•Özellikle birkaç paragrafta okuyuculara araştırma tanıtılır.•Okuyuculara araştırmanın önemi ifade edilir•Problem ifade edilerek, bu alanda yapılan araştırmalara hakkında bilgiler verilir. •Araştırma yapılacak alanla ilgili genel bir çerçeve hazırlanır.

Page 10: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Araştırma Problemine Bir Örnekİlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Isı - Sıcaklık ve Buharlaşma

- Kaynama Konularındaki Kavram Yanılgıları,

Problem DurumuKavramların doğru yapılandırılması için İlköğretim birinci

kademenin önemi, gerekse program değişikliğinden sonraki uygulamaların kavram öğretiminde nasıl bir etki yarattığına duyulan merak böyle bir çalışma yapılmasına ön ayak olmuştur.

Page 11: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Araştırma Problemine Bir Örnekİlköğretim Fen ve Teknoloji Dersinde Proje Tabanlı Öğrenme (PTÖ) Yönteminin Uygulanması ile İlgili Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri

Problem DurumuFen ve teknoloji dersinde öğrenci başarısının arttırılması için pek çok değişkene ihtiyaç bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi derste kullanılan yöntemdir. ..Yeni öğretim programına göre bilginin doğrudan öğretmen tarafından öğrenciye verilmeyeceği ve zihinde yapılandırılacağı ifade edilmiştir. Milli eğitimin uyguladığı 2004 eğitim programı yapılandırmacı yaklaşımı benimsemesiyle PTÖ direkt olarak önem kazanmaktadır…. Özellikle Fen ve Teknoloji dersi içerisinde bu doğrultuda en uygun yöntemler olarak PTÖ, işbirlikli öğrenme ve grup çalışmalarının önemi ortaya çıkmaktadır.

Page 12: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

İlköğretim 8. Sınıf Fen ve Teknoloji Öğretmen Kılavuzu “Maddenin Yapısı ve Özellikleri” Ünitesinin Bilimsel Süreç Becerileri Açısından

DeğerlendirilmesiProblem DurumuYeni fen ve teknoloji dersi programı ile ilgili çalışmalar mevcutken (Bağcı Kılıç vd. 2008; Koray vd. 2006) doğrudan öğretmen kılavuz kitabı üzerine çalışmalara rastlanmamıştır. Programın en açık uygulama detaylarını öğretmen kılavuz kitabının içerdiği dikkate alınarak bilimsel süreç becerilerinin bu kılavuz kitabında incelenmesinin daha anlamlı olacağı düşünülmektedir. Ayrıca bu tür çalışmaların kazanımlarla etkinlikler arasındaki olası uyumsuzluğu ortaya koyması açısından da faydalı olacağına inanılmaktadır

Araştırma Problemine Bir Örnek

Page 13: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Araştırma Problemine Bir ÖrnekÖğretmen Adaylarının İlköğretim Matematik Öğretiminde

Teknoloji Kullanımına İlişkin AlgılarıProblem Durumu…öğretmen adaylarının teknoloji kullanımına ilişkin algıları gelecekte okullarımızda teknolojinin kullanımı konusunda fikir vermesi bakımından önemlidir. Bu bağlamda teknolojinin öğretime entegrasyonunu sağlayıcı stratejilerin geliştirilmesi ve öğretmen eğitim programlarının güçlendirilmesinde yönlendirici olması açısından öğretmen adaylarının teknolojinin ilköğretim matematik öğretimine entegre edilmesi konusundaki algılarını belirleme, araştırmada temel problem olarak ele alınmıştır.

Page 14: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Araştırmanın Amacı• Amaç, araştırmacının neyi araştırmak istediğini kısa ve öz

olarak ifade etmektir.• Araştırma amacıyla ilgili detaylar daha sonra eklenecek olan

araştırma ile ilgili genel bir çerçeve sağlamalıdır. • Araştırma yapılan alanın açıklanması bu bölümde dikkate

alınmalıdır.

Page 15: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Isı - Sıcaklık ve Buharlaşma - Kaynama Konularındaki Kavram Yanılgıları,

Araştırmanın Amacı 2004 yılında uygulamaya konan Fen ve Teknoloji Dersi

programına göre öğrenim görmüş olan ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin ‘ısı - sıcaklık’ ve ‘buharlaşma - kaynama’ konularıyla ilgili olarak sahip olduğu kavram yanılgılarının ortaya çıkarılmasıdır. Bu şekilde yeni programa göre öğrenim gören öğrencilerin ilgili konulardaki kavram yanılgıları ile literatürde çeşitli araştırmacılar tarafından saptanan kavram yanılgıları arasında karşılaştırma yapma fırsatı da doğmaktadır.

Araştırmanın Amacına Bir Örnek

Page 16: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersinde Proje Tabanlı Öğrenme (PTÖ) Yönteminin Uygulanması ile İlgili Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri

Araştırmanın AmacıBu araştırmanın temel amacı, ilköğretim 5. ve 8. sınıf öğrencileri ve fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin bu derste uygulanan proje çalışmalarının uygulanış biçimiyle ilgili görüşlerinin tespit edilmesidir. Bu amaç doğrultusunda aşağıdaki sorulara cevap aranmaktadır:•Öğrencilerin; okuduğu sınıf (5. ve 8.), cinsiyet, kendilerine ait çalışma odasının bulunması, kardeş sayısı, annenin ve babanın eğitim durumu açısından PTÖ yöntemiyle ilgili görüşleri arasında anlamlı bir fark var mıdır?•Öğretmenlerin, okuttuğu sınıf (5. ve 8.), cinsiyet, branş (sınıf ve fen bilgisi öğretmenliği), meslekteki yılı ve öğrenim durumu açısından PTÖ yöntemiyle ilgili görüşleri arasında anlamlı bir fark var mıdır?

Araştırmanın Amacına Bir Örnek

Page 17: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

İlköğretim 8. Sınıf Fen ve Teknoloji Öğretmen Kılavuzu “Maddenin Yapısı ve Özellikleri” Ünitesinin Bilimsel Süreç Becerileri Açısından

DeğerlendirilmesiAraştırmanın Amacı•Öğrencilerin bilimsel bilgiyi üretebilmelerini ve fen-teknoloji okuryazarı bireyler olmalarını sağlayan bilimsel süreç becerileri günümüz öğretim programlarında yer alan ve geliştirilmesinin gerekliliği üzerinde durulan beceriler içermektedir. Bu çalışmada da 8. sınıf fen ve teknoloji öğretmen kılavuz kitabının maddenin yapısı ve özellikleri ünitesinin bilimsel süreç becerilerini içerme açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Araştırmanın Amacına Bir Örnek

Page 18: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Öğretmen Adaylarının İlköğretim Matematik ÖğretimindeTeknoloji Kullanımına İlişkin Algıları

Araştırmanın AmacıBu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının ilköğretim matematik öğretiminde teknoloji kullanımına ilişkin algılarının belirlemektir. Bu genel amaç doğrultusunda araştırmada aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır.•Öğretmen adaylarının ilköğretim matematik öğretiminde teknoloji kullanımına ilişkin gereklilik, avantaj, dezavantaj ve genel boyuttaki algıları hangi düzeydedir?•Öğretmen adaylarının ilköğretim matematik öğretiminde teknoloji kullanımının gerekliliğine ilişkin algıları sınıf düzeyine göre faklılaşmakta mıdır?

Araştırmanın Amacına Bir Örnek

Page 19: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Araştırmanın Önemi• Araştırmacı hazırladığı çalışmanın araştırmak için neden

önemli olduğunu net bir şekilde bu bölümde açıklamalıdır.• Araştırmanın amaçlarında belirlenip toplanan verilerin hangi

kuramsal ya da pratik sorunun çözümünde ve nasıl kullanılabileceğinin açıklanması araştırmanın öneminin ifadesi olarak tanımlanır.

• Araştırmanın önemi, araştırmacının araştırmayı yapmadaki kendi amacını ortaya koymasıdır.

• Araştırmanın amacı nesneldir.• Araştırmacının amacı özneldir.Yani yorum ve tartışmaya açıktır.

Page 20: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

İlköğretim 8. Sınıf Fen ve Teknoloji Öğretmen Kılavuzu “Maddenin Yapısı ve Özellikleri” Ünitesinin Bilimsel Süreç Becerileri Açısından

Değerlendirilmesi •Bilimsel süreç becerileri, fen derslerinde öğrenmeyi kolaylaştıran, öğrenmenin kalıcılığını artıran ayrıca araştırma yol ve yöntemlerini kazandıran temel becerilerdir. Bu nedenle fen derslerinde bu becerilere dönük etkinliklerin yer alması büyük önem taşımaktadır.

Araştırmanın Önemine Örnek

Page 21: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

• Araştırmadan elde edilecek bulgular ve sonuçlar ışığında geliştirilebilecek eğitim olgusuyla öğrencilerin bireysel olarak daha etkin öğrenebilecekleri öğrenme ortamları sağlanarak, derslerin verimliliğini artırılacak; ayrıca donanımları artan öğrenciler derslerine daha az zaman harcayarak daha başarılı olabileceklerdir. Bunun sonuncunda da öğrenciler keşfetmeyi ve öğrenmeyi öğrenecek bunu yaparken de surece zevkle katılacaklardır. Fen ve Teknoloji dersinde bilimsel süreçleri islemeyi öğrenen öğrenciler, doğruya farklı yollardan ulaşılabileceğini kavrayacak, birden çok doğrunun olabileceğini öğrenecek ve fikir üretebilen bireyler olacaktır. Bununla birlikte öğrencilerin özgüvenleri ... Bu bağlamda çalışma ileride öğrenmeyi öğrenme, etkili öğrenme ve diğer Kuantum Öğrenme çalışmalarına katkıda bulunacaktır.

Kuantum Öğrenme Modeline Dayalı Fen ve Teknoloji Eğitiminin İlköğretim Öğrencilerinin Akademik Başarı, Derse Yönelik Tutum

ve Kendi Kendine Öğrenme Becerileri Üzerine Etkisi

Araştırmanın Önemine Örnek

Page 22: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Tanımlar Bilim dalları geliştikçe, kendine özgü terminolojileri, soyut

kavramları da çoğalır. Her bilim dalı kendine özgü kavramlar ile anlatılır.

Araştırmacı kullandığı kavramlardan yanlış anlamalara ve değişik yorumlara sebep olabilecek olanları tanımlamalıdır.

Bunun dışında araştırmada geçen her kavramın tanımlanmasına gerek yoktur.

Araştırma alanı ile ilgili olarak belirlenen kavramlar açık ve net olarak ifade edilmelidir.

Page 23: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Araştırma kapsamında kullanılan tanımlar aşağıda verilmiştir.• Kuantum Öğrenme: “Beyindeki tüm sinirsel ağları kullanarak,

anlamlı bilgi oluşturmak için yapıları özel ve bireysel bir şekilde bir arada tutmadır” (Valla, 2002, s.73).

• Tutum: “Bireyi belli insanlar, nesneler ve durumlar karsısında belli davranışlar göstermeye iten öğrenilmiş eğilimlerdir” (Demirel, 1993)

• Kontrol Grubu: Mevcut öğretim uygulamalarının uygulandığı sınıftır.

• Başarı Testi: İlköğretim 7. sınıf Fen ve Teknoloji dersinde “Maddenin Yapısı Ve Özellikleri” ünitesine ilişkin ….

Kuantum Öğrenme Modeline Dayalı Fen ve Teknoloji Eğitiminin İlköğretim Öğrencilerinin Akademik Başarı, Derse Yönelik Tutum

ve Kendi Kendine Öğrenme Becerileri Üzerine Etkisi

Tanımlar’a Bir Örnek

Page 24: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

• Bu bölüm, araştırmanın odak noktası ile ilişkili önceki çalışmaların özetini içerir.

• Araştırmacı çalışmanın önceki araştırmalarla benzerliği göstermeli ve planlanan çalışmanın öneminin anlaşılması sağlamalıdır.

• İlgili araştırmalar bölümünü düzenlenirken en çok yapılan hata, planlanan araştırma üzerinde etkisi olmayan kaynakların bu bölümde yer almasıdır.

İlgili Araştırmalar/Kuramsal Açıklamalar

Page 25: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Yöntem

Bu bölümde;•Araştırma Modeli•Evren ve Örneklem/ Çalışma Grubu•Verilerin Toplama Araçları•Verilerin Toplanması ve Analizi•Verilerin Çözümlenmesi ve Yorumlanmasıbölümleri yer almaktadır.

Page 26: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Araştırma Modeli•Araştırmanın amacına uygun ve ekonomik olarak verilerin

toplanması ve yorumlanması için gerekli koşulların düzenlenmesidir.•Bu aşamada araştırmada kullanılması gereken en uygun

yöntem bulunur.•Araştırmanın her sorusuna cevap vermede ya da her

hipotezini test etmede atılacak adımlar gösterilmelidir.•Araştırma modelinin belirtilmesindeki en temel amaç,

araştırma bulgularının belli değişkenlerle açıklanabildiğini ve araştırma bulgularının genellenebilirliğini yüksek tutmak olarak ifade edilebilir.

Page 27: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Isı - Sıcaklık ve Buharlaşma - Kaynama Konularındaki Kavram Yanılgıları,

Araştırma Modeli Yapılan araştırma tarama modeli niteliği taşımaktadır.

Tarama modelleri, geçmişte ya da halen varolan bir durumu varolduğu ekliyle betimlemeyi amaçlayan bir araştırma yaklaşımıdır. Araştırmaya konu olan olay, birey ya da nesne kendi koşulları içinde ve olduğu gibi tanımlanmaya çalışılır (Karasar, 2002).

Araştırma Modeli’ne Bir Örnek

Page 28: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Evren ve Örneklem• Araştırmada örnekleme yapılmasının temel amacı araştırma

bulgularının genelleneceği, uygulanacağı bir bütünün bilinmesini sağlamaktır.

• Evren, araştırma sonuçlarının genellenmek istendiği elemanlar bütünü olarak tanımlanırken; Örneklem ise; evrenden belli kurallara göre seçilmiş ve seçildiği evreni temsil yeterliği kabul edilen küçük bir küme olarak tanımlanmaktadır.

Page 29: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Isı - Sıcaklık ve Buharlaşma - Kaynama Konularındaki Kavram Yanılgıları,

Evren ve Örneklem•Araştırmanın evrenini Kocaeli il merkezindeki devlet ve özel ilköğretim okulunda öğrenim gören beşinci sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklemin alınacağı 10 ilköğretim okulu basit tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılarak kurayla belirlenmiş, sekizi devlet, ikisi özel ilköğretim okuludur. Araştırmanın örneklemini ise kura sonucunda belirlenen her okuldan basit tesadüfi örneklemeyle seçilmiş 30 öğrenci olmak üzere toplam 300 öğrenci oluşturmaktadır.•Araştırmaya katılan öğrencilerin 145’i kız 155’i erkektir. Bu örencilerden 240’ı devlet, 60’ı özel ilköğretim okulu öğrencisidir.

Araştırmanın Evren ve Örneklemi’ne Bir Örnek

Page 30: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersinde Proje Tabanlı Öğrenme (PTÖ) Yönteminin Uygulanması ile İlgili Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri

Evren ve Örneklem•Bu araştırma genel tarama (survey) modeli olarak yapılandırılmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini, Samsun ili Canik ilçesi ilköğretim okullarında okuyan 5. (1552 öğrenci) ve 8. (1495 öğrenci) sınıf öğrencileri ve bu okullarda 5. sınıf okutan sınıf öğretmenleri (287 öğretmen) ve 8. sınıf fen ve teknoloji öğretmenleri (35 öğretmen) oluşturmaktadır.•Araştırmada amaçlı örnekleme yolu izlenmiştir. Araştırmanın süresi 2007-2008 eğitim öğretim yılı bahar dönemi olarak belirlenmiştir. Evrenden alınan 610 kişiye anket uygulanarak, 402’si öğrenci ve 150’si öğretmen anketi olmak üzere toplam 552 kişiden dönüt alınarak örneklem oluşturulmuştur. Anketlerin geri dönüşüm oranı %90 olmuştur

Araştırmanın Evren ve Örneklemi’ne Bir Örnek

Page 31: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Veri Toplama Araçları • Bu bölümde araştırmada kullanılan materyaller ve bu

materyallerin işlevleri açıklanmalıdır. • Araştırmada kullanılan veri toplama aracı betimlenmeli,

geçerlik ve güvenirlik çalışmaları verilmelidir. • Araştırmacı veri toplama araçlarını geliştirmek durumdaysa,

geliştirme aşamaları ve işlemleri bu bölümde betimlenmelidir.

Page 32: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Isı - Sıcaklık ve Buharlaşma - Kaynama Konularındaki Kavram Yanılgıları,

Veri Toplama Araçları•Bu araştırmada nitel ve nicel araştırma yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Araştırmada ilk olarak, ısı-sıcaklık ve buharlaşma-kaynama ile ilgili olarak Fen ve Teknoloji Dersi dördüncü sınıf öğretim programında yer alan ‘Maddeyi Tanıyalım’ ünitesindeki üç kazanım ile beşinci sınıf öğretim programında yer alan ‘Maddenin Değişimi ve Tanınması’ ünitesinde yer alan onbir kazanım belirlenerek veri toplama aracında yer alan sorular bu kazanımlara göre oluşturulmuştur. Soruların ilköğretim birinci kademe düzeyinde olması ve kavramların bu kademedeki kapsamının darlığı nedeniyle sadece 15 çoktan seçmeli soru hazırlanabilmiştir.•Hazırlanan bu test, ilköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği öğrencilerinden 20 öğrenciye uygulanarak yanıtlamaları istenmiştir.

Veri Toplama Araçları’na Bir Örnek

Page 33: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersinde Proje Tabanlı Öğrenme (PTÖ) Yönteminin Uygulanması ile İlgili Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri

Veri Toplama Aracı•Araştırmada veri toplama aracı olarak iki anket kullanılmıştır. Ankette yer alan maddelerde,katılımcıların görüş farklılıklarını rahatça ifade edebilmelerini sağlamak için likert tipi dereceleme sistemi kullanılmıştır. Anket, öğretmen ve öğrenci grubuna yönelik olduğundan seviye farkı dikkate alınarak iki farklı türde hazırlanmıştır. Öğrencilere yapılan anket iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde öğrenciler hakkında bilgi almak için 6 farklı değişkene yer verilirken (sınıf, cinsiyet, çalışma odası, kardeş sayısı, anne ve babanın eğitim durumu), ikinci bölümde 30 adet soru yer almaktadır.

Araştırmanın Veri Toplama Araçları’na Bir Örnek

Page 34: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

İlköğretim 8. Sınıf Fen ve Teknoloji Öğretmen Kılavuzu “Maddenin Yapısı ve Özellikleri” Ünitesinin Bilimsel Süreç Becerileri Açısından

DeğerlendirilmesiVeri Toplama Aracı•Çalışmada dikkate alınan bilimsel süreç becerileri gözlem, ölçme, sınıflama, çıkarsama, yordama, iletişim, hipotez kurma, deney tasarlama ve yapma, değişkenleri belirleme ve kontrol etme, verileri yorumlama ve sonuç çıkarma ve model oluşturmadır(Çepni 2005; Aydoğdu ve Kesercioğlu 2005). Aşağıda yer alan çizelgede bilimsel süreç becerileri ve bu becerilerin içeriği yer almaktadır.Belirlenen konuların yukarıda belirtilen bilimsel süreç becerilerini içerme düzeylerini değerlendirmek amacıyla 10 ölçüt ve üç düzeyden oluşan analitik bir rubrik literatürden faydalanılarak geliştirilmiştir. Konular bu rubrikte yer alan ölçütler dikkate alınarak incelenmiştir.

Veri Toplama Araçları’na Bir Örnek

Page 35: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Öğretmen Adaylarının İlköğretim Matematik ÖğretimindeTeknoloji Kullanımına İlişkin Algıları

•Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştiren beşli likert tipi “ilköğretim matematik öğretiminde teknoloji kullanımına ilişkin algı ölçeği (TKAÖ)” (Öksüz, Ak ve Uça, 2009) kullanılmıştır. 73 maddeden oluşan ölçeğin yapı geçerliği varimaks rotasyonlu temel bileşenler analizi ile incelenmiştir. Analizler sonucunda ölçeğin toplam varyansın %49.70’ini açıklayan “gereklilik”, “avantaj” ve “dezavantaj” olarak adlandırılan üç faktörden oluştuğu görülmüştür. Ölçeğin iç tutarlılık katsayısı (Cronbach Alfa) .96 olarak hesaplanmıştır. Alt boyutlar için elde edilen iç tutarlılık katsayıları sırası ile .95, .96, .84 olarak hesaplanmıştır.•TKAÖ’de …ölçekten alınabilecek en yüksek puan 365….ayrı ayrı hesaplanabilmektedir. Gereklilik alt …..Alınan yüksek puanlar öğretmen adaylarının/öğretmenlerin ilköğretim matematik öğretiminde teknoloji kullanımına ilişkin algılarının olumlu olduğuna işaret etmektedir.

Veri Toplama Araçları’na Bir Örnek

Page 36: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Verilerin Toplanması ve Analizi

Bu bölümde araştırmada ihtiyaç duyulan verilerin nasıl toplanacağını gösteren genel bir plan ana hatlarıyla verilmelidir.

Verilerin analizinde ise; Elde edilen veriler listeler halinde düzenlenir. Araştırma kapsamında kullanılan veri toplama araçları ile

problem cümlelerinin denenmesi (sınanması) için uygun ola istatistiksel testlerden hangilerinin kullanılacağı belirtilir.

SPSS ve diğer programlar kullanılarak veriler istatistiksel teknikler kullanılarak analiz edilir.

Page 37: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersinde Proje Tabanlı Öğrenme (PTÖ) Yönteminin Uygulanması ile İlgili Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri

Verilerin Analizi•Veriler değerlendirilmeye tabi tutulmadan önce, gözden geçirilerek kurallara uygun olarakdoldurulup doldurulmadığı kontrol edilmiş ve bütün anketlerin istenilen şekilde doldurulduğu tespit edilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde, “Kesinlikle katılmıyorum” için 1, “Katılmıyorum” için 2, “Kararsızım” için 3, “Katılıyorum” için 4, “Kesinlikle katılıyorum” için 5 puan verilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde, aritmetik ortalama, frekans, yüzde, faktör yükleri, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), t testi, Kruskal Wallis ve Mann Withney U testi istatistik işlemleri kullanılmıştır.

Araştırmanın Veri Analizi’ne Bir Örnek

Page 38: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

İlköğretim 8. Sınıf Fen ve Teknoloji Öğretmen Kılavuzu “Maddenin Yapısı ve Özellikleri” Ünitesinin Bilimsel Süreç Becerileri Açısından Değerlendirilmesi

Verilerin Analiziİlköğretim 8. sınıf öğretmen kılavuzu maddenin yapısı ve özellikleri ünitesinde yer alan her bir konu geliştirilen rubrikteki ölçütler dikkate alınarak incelenmiş, konu değerlendirilen ölçütü tam olarak kazandıracak nitelikte ise 3, ölçütü kazandıracak nitelikte değil ise 1 ve ölçütü kısmen kazandıracak nitelikte ise 2 puan alacak şekilde puanlanmıştır. Ünitede yer alan herhangi bir konunun rubriğin geneli açısından bilimsel süreç becerilerini içerme düzeyi o konunun rubrikte yer alan bütün ölçütlerden aldığı puanların toplanarak bir konunun rubrikten alabileceği maksimum puana (30 puan) bölünmesiyle yüzde değer olarak belirlenmiş ve değerlendirmeler ortalama puanlar ve yüzdeler dikkate alınarak yapılmıştır. Ünitenin herhangi bir ölçüt açısından yeterliliği ortalama puanların hesaplanması ile belirlenmiştir. Ortalama puanlar her bir konunun değerlendirilen ölçütten aldığı puanların toplanıp konu sayısına bölünmesiyle elde edilmiştir.

Araştırmanın Veri Analizi’ne Bir Örnek

Page 39: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Öğretmen Adaylarının İlköğretim Matematik ÖğretimindeTeknoloji Kullanımına İlişkin Algıları

Başlangıçta 302 öğretmen adayına TKAÖ uygulanmış, cevaplanan ölçeklerden hatalı ve eksik doldurma nedeni ile 10 ölçeğe ait veri analiz dışında tutulmuştur. Böylece, analizde 292 kişiye ait veriler kullanılmıştır. Ölçeğe verilen yanıtlar “hiç katılmıyorum”dan tamamen katılıyorum”a 1’den 5’e doğru puanlandırılarak bilgisayara aktarılmıştır. Veriler SPSS 12 paket programı kullanılarak analize tabii tutulmuştur. Verilerin analizinde parametrik test tekniklerinin kullanılabilmesi için normallik varsayımlarının karşılanması gerekmektedir. Bu nedenle öncelikle bu varsayımların karşılanıp karşılanmadığına Kolmogrov-Smirnov Testi yapılarak bakılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistiklerde aritmetik ortalama, ortanca ve standart sapma değerleri; normallik sayıtlılarının karşılandığı avantaj ve genel algı puanlarına ilişkin karşılaştırmalarda t testi; normallik sayıtlılarının karşılanamadığı gereklilik ve dezavantaj puanlarına ilişkin karşılaştırmalarda ise Mann Withney U testi gibi parametrik ve nonparametrik test teknikleri kullanılmıştır. Araştırmanın bütün alt amaçları .05 hata oranı temel ……

Araştırmanın Veri Analizi’ne Bir Örnek

Page 40: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Bulgular• Araştırma bulguları yalnızca araştırma raporunda

belirtilmelidir. Araştırma önerisinde araştırma bulguları belirtilmemelidir.

• Bu bölümde araştırma problemleri ve alt problemlerine ilişkin ne tür analizlerin uygulandığı ve bu analizler sonucunda elde edilen veriler ifade edilerek yorumlanır.

• İstatistiksel analizlerle açıklanan veriler araştırma için herhangi bir öneminin gözlenip gözlenmediği bu bölümde belirtilmektedir.

Page 41: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

Sonuç ve ÖnerilerBu bölümde araştırma problemine yönelik bulgular, uygulanan

işlemler ve bu doğrultuda elde edilen sonuçlar genel olarak ifade edilir.

Araştırmacı özellikle tartışma bölümünde sonuçların kuram ya da uygulamaya nasıl bir etkisi olduğunu yorumlamalıdır.

Araştırmada karşılaşılan zorluklar, araştırmanın zayıf yönleri ve sınırlılıkları ifade edilmeli, araştırma bulguları paralelinde geleceğe yönelik uygulayıcı ve araştırmacılara yol gösterecek öneriler sunulmalıdır.

Page 42: Yrd. Doç. Dr. Cumali ÖKSÜZ

SON

Araştırmanın sonu yoktur. Var olduğuna inanıyorsan araştır ve beni ikna et

Ünlü düşünür

Doç.Dr. Cumali ÖKSÜZADÜ Eğitim Fakültesi

[email protected]