1

Yüksekte Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği

Konu; Yüksekte Çalışmalarda İş Sağlığıve Güvenliği

Konunun genel amacı; Katılımcıların, yüksekte yapılan çalışmalarda oluşabilecek

muhtemel riskler ve bunlara karşı alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini

öğrenmelerine yardımcı olmaktır.

Öğrenme hedefleri

Bu dersin sonunda katılımcılar;

• Yüksekte yapılan çalışmalarda kullanılan ekipmanları tanımlar.

• Yüksekte yapılan çalışmalardan kaynaklanan riskleri değerlendirir.

• Yüksekte yapılan çalışmalardan kaynaklanan riske göre alınması gereken iş sağlığı ve

güvenliği önlemlerini belirler.

Konunun alt başlıkları

• Yüksekte çalışanların toplu ve bireysel korunması

o Çalışma platformu

o Seyyar merdivenler ve halatlar

o İskeleler

o İlgili mevzuat

Kişinin bulunduğu referans seviyenin üzerinde, sağlık ve güvenlik açısından tehlike

oluşturabilecek durumda yapılan çalışma şekilleridir.

Yükseklik nedir?

Genel olarak ise yükseklik; adım atarak çıkamayacağımız yerler olarak tanımlanabilir.İnsanların boyları birbirinden farklı olsa da bir insanın denge noktası ikinci bel omurudur.Yani ikinci bel omurunu geçen yerler yüksek olarak kabul edilir.

Tek yöntem yükseğe çıkmak olmadıkça yüksekte çalışma yapılmamalıdır…

Ülkemizde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğünün 521. maddesine göre 4 metreden,

Yapı İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğünün 13. maddesine göre 3 metredenyüksekte çalışanlara emniyet kemeri verileceği belirtilmiştir.

Ülkeden ülkeye farklılık gösteren yükseklik kavramı Avrupa’da 1,8 mt. , Amerika’da1,2 mt. olarak belirlenmiştir.

3,4 metre üzerinde çalışırken düşen insanların % 85’ i hayatınıkaybetmiştir.

2

Yüksekten düşmeye karşı donanımlar

4703 Sayılı Kanun

Yüksekten düşmeye karşı donanımlar KKD Kategorizasyon Rehberine DairTebliğ içerisindeki kategori III ‘de yer almaktadır. Bu kategori içerisinde yer alan KKD’lerilgili yönetmeliğin Piyasa Arzı madde 5’e göre CE işareti taşımak zorundadır.

4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına DairKanunun 11. ve 12. maddesinde Kategori III içerisinde yer alan fakat CE işaretitaşımayan KKD’ler hakkında cezai yaptırımlar bulunmaktadır.

Kişisel Koruyucu Donanımlarda EN Standartları

3

Neden düşeriz?

• Bilgi Eksikliği

• İş Güvenliği Kurallarının Uygulanmaması

• Mühendislik Eksikliği

• Yetersiz Kişisel Koruyucu Ekipman

• Yetersiz Kontrol ve Bakım Programı

• Yetersiz/ Düşük Kaliteli malzeme alımı

• Güvensiz Çalışma Yöntemleri

Yüksekte çalışma güvenliğini etkili şekilde yürütebilmek için bu konularaeğilmek gerekir;

• Yüksekte çalışmayı gerektiren bütün noktaları belirlemek,

• İşe başlamadan iş öncesi risk analizi yapmak,

• İşe başlamadan güvenli bir çalışma planı yapmak,

• Güvenli çalışma metotlarını ve önlemleri belirlemek,

• Mümkün ise yüksekte çalışmaktan kaçınmak,

• Kaçamıyorsanız, korkuluklar, iskeleler, platformlar yada mobil araçlar ile çalışmak,

• Çalışanları gerektiği gibi eğitmek,

4

• Bu araçların sağlanamadığı durumlarda düşmeyi engelleyecek KKD ile çalışmak,

Yüksekte Güvenli çalışma için Basit bir Sistem bileşeni ;

• Ankraj noktası,

• Paraşüt tipi emniyet kemeri,

• lanyard yada çalışma halatı.

Emniyet Kemerleri Nereye Sabitlenebilir?

1. Belirlenmiş sabit bağlantı noktalarına

2. Sağlam yapı elemanlarına (Kiriş,kolon)

3. İçinden tehlikeli sıvı geçmeyen kalın borular

4. Çelik konstrüksiyon elemanlarına

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü’ nün (İSİG T) 529. maddesinde

• “Emniyet kemerleri; kromlu kalın kösele kayışlardan veya keten, pamuk dokuma veyauygun diğer bir malzemeden yapılmış olacaktır. Emniyet kemerleri, en az 12 cmgenişliğinde 6 mm kalınlığında uygun malzemeden yapılacak ve taşıma yükü en az1150 kg. olacaktır... denilmektedir.

• Emniyet kemerlerinin (bütün tiplerinin) yapımında göz önünde bulundurulmasıgereken nokta; eğer kullanıcı düşerse fiziksel zarar riskini en aza indirmek , aynızamanda kullanıcının işine en az engel olmaktır.

Ankraj Noktası

Dış cephe yüzeyindeki balkon, sundurma, kemer gibi yüzeyler ankraj noktası tespitedilemez

Ankrajın çekme kuvveti en az 2.2 ton ağırlığı kaldırmasına karşılık gelmesi gerekir

Ankraj noktası yetkili kişi/ kurumlar tarafından belirlenmesi ve çakılması gerekir.

Neden Paraşüt tipi emniyet kemeri?

• Bir paraşüt tipi emniyet kemeri giyildiğinde, kullanıldığında, bir düşme anındavücut üzerine etki eden kuvvet sadece gövdeye (bele) bindirilmeden, bacaklardadağıtılarak engellenir.

5

Yüksekte Güvenli Çalışabilmek için;

Tüm ekipmanların yönetici tarafından ilgili kontrol formu ile her çalışma günü öncesikontrol edilmesi şarttır.

• Yüksekte yapılacak çalışma için iş talimatı yapılmış mı?

• Yüksekte yapılacak çalışma için risk analizi yapılmış mı?

• Yüksekte çalışacak personel yüksekte çalışma eğitimi almış mı?

• Eğitim sonrası sınav yapılmış mı, Başarı puanı %80 üzerinde mi?

• "Kişisel koruyucu donanım taahhüt ve tesellüm formu" bu forma eklendi mi?

• "Personel yüksekte çalışma izin formu" bu forma eklendi mi?

• Yetkili teknisyenler tarafından kullanılacak ekipmanın "periyodik bakım kayıtları"bu forma eklendi mi?

Bu sorular olumlu cevaplanmadan yüksekte çalışamazsınız..!

YAŞAM HALATI

Dış cephe Asansörlerinde alınacak emniyet tedbirleri

• Dış cephe cam temizliği ‘’ağır ve tehlikeli işler ‘’kapsamında olduğu için cepheasansörüne 18 yaşından küçükler kullanamaz.

6

• 45 km / saat rüzgâr hızında dış cephe asansörüne çıkılmamalıdır.

• Cephe asansörü 2 kişi sepette ,1kişi sepet dışında olmak üzere 3 kişi tarafındanoperasyon yürütülür. Sepet dışında olan kişinin görevi işin emniyetini gözlemektir. Hiçbir zaman cephe asansörünü tek başınıza kullanmayınız.

• Cepheye cam silmeye çıkmadan önce, tüm kumandaları sepet kontrolden testediniz . Özellikle ACİL STOP, TELEFON VE SEPET ALTI SVİÇ ‘ in görevini yapıpyapmadığını kontrol ediniz.

• Sepete binen veya yüksekte çalışan personel çalışma esnasında baret ve emniyetkemeri takmak zorundadır.

• Sepete mutlaka zeminde ve çatıda emniyetli yerde binip, yine zeminde ve çatıdaemniyetli yerde ininiz. Kesinlikle parapet bölgesinde inip binme yapmayınız.

• Cephede çalışırken kesinlikle vantuz vasıtası ile binanın camına sepeti yapıştırınız.

İskele ve Platformlarda Alınacak Emniyet tedbirleri

• İskele üzerinde çalışacak işçilerin, paraşüt tipi emniyet kemeri takmalarıgerekmektedir. Bu kemerin tutma halatı kancası, yukarıdan aşağıya sarkıtılan canhalatına bağlı olmalıdır.

• İskele korkulukları, 90 cm. yüksekliğinde ve her 50 cm.bir olmak üzere iki sırakorkuluğu bulunmalıdır.

• İskeleye çıkıp inmek için mutlaka merdiven kullanılmalıdır.

• İskele üzerine metre kareye 500 kg’ dan fazla ağırlık konmamalıdır.

• İskele 100 kg. kuvvet şiddetindeki darbeye karşı dayanıklı olmalıdır.

• İskelenin ayakları yere batmaması için özel yapılmış metal başlıklara takılı olarakkurulması gerekir.

• İskele ayakları altına tuğla, ahşap, vs. kesinlikle konulmamalıdır.

• Çelik borulu iskeleler statik elektriğe karşı topraklanmış olmalıdır.

• Çelik borulu iskeleler yüksek gerilim hatlarını 5 m. den daha yakınınakurulmamalıdır.