yüksek performanslı Çimentolar Çimento araştırma ve ... · usa, fransa, japonya, brezilya,...
TRANSCRIPT
Yüksek Performanslı Çimentolar
Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi
2016, Nisan
STRICTLY
CONFIDENTIAL
Yüksek Performanslı Çimentolar
Betonarme Yapılardaki Problemler
Aşırı yüklemeler altında güvenlik eksikliği;
Özel uygulamalara yönelik çalışmaların eksikliği;
Uzun süreli kullanımda durabilite eksikliği;
Sürdürülebilirlik açısından zayıf oluşu;
Beton yapıların çevreye olumsuz etkileri;
Çevresel etkilere karşı dayanıksız olma (Deniz suyu, kimyasal maruziyeti,
biyojenik korozyon, )
Bu dezavantajları ortadan kaldırmak adına özelleşmiş çimentolar ve beton tasarımları
kullanılmaktadır. Bunar içerisinde bu sayımızda inceleyeceğimiz çimentolar
aşağıdadır:
Kalsiyum Alüminat Çimentosu,
Sülfata Dayanıklı Çimento,
Petrol Kuyusu Çimentosu,
Kalsiyum Sülfoalüminat Çimentosu.
Yüksek Performanslı Çimentolar
Kalsiyum Alüminat Çimentosu
2000 yılından beri Mersin Çimsa’da üretilmekte olan alüminat çimentosu ISIDAÇ40 sahip
olduğu ısıya dayanıklılık ve sülfat-asit direnci gibi özellikleriyle zorlu uygulamalarda
müşteriye çözüm olanağı yaratmaktadır.
Fiziksel ve Mekaniksel ÖzelliklerÖzgül Ağırlığı gr/cm
33,25
Özgül Yüzey cm2/gr 3.000
Flow Test (ASTM C-109) % 55
Priz Başlangıcı dakika 280
Priz Sonu dakika 295
Su % 23,1
Hacim Sabitliği (Le Chatelier) mm 1,0
Elek Kalıntı (45 mikron) % 23,0
Elek Kalıntı (90 mikron) % 6,5
Dayanım (6 Saat) Mpa 47,0
Dayanım (24 Saat) Mpa 70,0
1.200 oC'ye kadar üstün performans gösterir.
Asidik ortamda minimum kütle kaybına uğrar.
ISIDAÇ 40, Kalsiyum Aluminat Çimentosu, TS EN 14647
standardına uygun olarak Çimsa tarafından üretilmektedir.
Kimyasal ÖzelliklerSiO2 % 3,60
Al2O3 % 39,8
Fe2O3 % 17,1
CaO % 36,2
MgO % 0,65
SO3 % 0,04
Kızdırma Kaybı % 0,30
Na2Eq % 0,16
Cl- % 0,01
S % 0,01
Sülfat ataklarına karşı maksimum koruma sağlar.
Kalsiyum Alüminat Çimentosu
Sınıf Renk Al2O3 CaO SiO2 Fe2O3+F
eO TiO2 MgO Na2O K2O Üretilen Ülkeler
Standart Düşük
Alümina
Gri / soluk
siyah 36-42 36-42 3-8 12-20 <2 ~1 ~0,1 ~0,15
Fransa, İspanya, USA,
Hindistan, Doğu Avrupa,
Hırvatistan, Türkiye
Düşük Alümina,
Düşük Demir Gri, açık gri 48-60 36-42 3-8 1-3 <2 ~0,1 ~0,1 ~0,05
Fransa, USA, Hindistan,
Kore, Brezilya
Normal Alümina Beyaz 65-75 25-35 <0,5 <0,5 <0,05 ~0,1 <0,3 ~0,05 Fransa, İngiltere, USA,
Japonya, Brezilya
Yüksek Alümina Beyaz >80 <20 <0,2 <0,2 <0,05 <0,1 <0,1 ~0,05 USA, Fransa, Japonya,
Brezilya, Kore
Kalsiyum alüminat çimentosu portland çimentosunun aksine geniş bir aileye sahiptir. İçerisindeki
alüminyum miktarının farklılaşmasıyla çeşitlenen çimento standart olarak %40-50 arasında alümina
içeriğine sahip olup, hammadde olarak kireçtaşı ve boksit kullanılarak elde edilir.
Tablo 1. Farklı Miktarda Al İçeren KAÇ Kompozisyonları
Kalsiyum Alüminat Çimentosu
Kalsiyum Alüminat Çimentosu ile 3’lü Sistemler
Günümüzde yapı kimyasalları sektöründe doğan farklı ihtiyaçlar için (yüksek sıcaklık,
erken mukavemet, hızlı priz, çatlaksız yapı) farklı çözümler sunma gerekliliği vardır.
Bu sebeple sadece standart portland çimentosu ile karışımlar hazırlamak yerine;
portland çimentosu, kalsiyum alüminat ve kalsiyum sülfatın farklı oranlarda birleşimiyle
üçlü sistemler oluşturulmakta ve bu sistemdeki karışım oranları ihtiyaca göre revize
edilmektedir.
Aşağıdaki üçlü sistem diagramında da üçgen içerisinde yer alan noktalar hangi köşeye
daha yakınsa kompozisyon ve karakteristik özellik olarak o maddeye yakınsar.
Kalsiyum Alüminat Çimentosu ile 3’lü Sistemler
Bu karışımlar üçlü sistemde yer aldıkları noktaya göre mekanik ve kimyasal özellik
kazanır.
Bu bağlayıcıların içinde çok çeşitli elementler var olmasına rağmen hidratasyon
reaksiyonları çözelti içerisindeki alüminyum sülfat ve kalsiyum varlığında oluşan
etrenjitlere göre şekillenir.
Üçlü sistemlerde erken mukavemet ve rötre engelleyici özellik etrenjit oluşumuna
bağlıdır.
Etrenjit oluşumunun kontrolü ile donma kinetiği, kristal büyüklükleri, mukavemet
özelliklerine doğrudan etkisi vardır ve istenilen değerlere ulaşılması için kontrolü
gereklidir.
Kalsiyum Alüminat Çimentosu ile 3’lü Sistemler
Sülfata Dayanıklı Çimento - SDÇ
Sülfata Dayanıklı Çimento - SDÇ
Mevcut Portland Çimento Klinkeri tanımına ilave olarak sülfata dayanıklılık için;
Sülfata dayanıklı portland çimento (CEM I) ve Puzolanik çimento (CEM IV)
üretiminde kullanılan klinkerin C3A miktarı (C3A=2.65A-1.69F) CEM I ve CEM IV
için aşağıdaki limitler verilmiştir.
CEM I C3A = 0 , %3 %5
CEM IV/A C3A %9
CEM IV/B C3A %9
Çimentoda sülfatla reaksiyona giren en önemli bileşen C3A olduğu için, bu çimentoda C3A yüzdesi
% 5 ile sınırlanır.
Sülfata Dayanıklı Çimento - SDÇ
Sülfata Dayanıklı Çimento - SDÇ
İLAVE olarak;
Sülfata Dayanıklı Genel Çimentolar:
CEM I – SR0 C3A = 0
CEM I – SR3 C3A ≤ %3
CEM I – SR5 C3A ≤ %5
CEM III/B –SR C3A limiti yoktur.
CEM III/C – SR C3A limiti yoktur.
CEM IV/A – SR C3A ≤ %9
CEM IV/B –SR C3A ≤ %9
Petrol Kuyusu Çimentosu
Petrol kuyusu çimentosu;
Oluşumlar arasındaki sıvı
hareketini kısıtlar.
Metal cekete destek verir.
Metal ceketi korozyondan korur.
15
Petrol Kuyusu Çimentosu
• API Construction Cement olarak tanımlanmaktadır.
• OPC ye benzer bir çimentodur. A,B,C
• API Retarded Cement olarak tanımlanmaktadır.
• 1980 lerde kullanımı bırakılmıştır. D,E,F
• Kalsiyum Sülfat ve Su dışında içinde katkı bulunmayan çimento türüdür.
• En yaygın OWC ‘G tipi’ olandır. G,H,J
Petrol Kuyusu Çimentosu
API standartlarına göre toplam 5 tip çimento vardır. En yaygın
olarak kullanılan G Type HSR çimentosudur.
MSR: Orta derece sülfata dayanıklı.
HSR: Yüksek derece sülfata dayanıklı. (C3A<3%)
OPC 55 18 8 11
Petrol Kuyusu Çimentosu
Fiziksel Özellikleri US Birim Sistemi SI Birim Sistemi
@38 ̊C, 8 Saat Kürleme Sonucu Dayanım Min 300 Psi Min 2.1 Mpa
@60 ̊C, 8 Saat Kürleme Sonucu Dayanım Min 1500 Psi Min 10,3 Mpa
Serbest Su İçeriği Maks 5,9 % Maks 5,9%
Maksimum Kıvam (15-30 Dakika Arasında) Maks 30 Bc Maks 30 Bc*
Koyulaşma Zamanı (Thickining Time) 90-120 Dk 90-120 Dk
Bc: Bearden Unit of consistency for viscosity
Koyulaşma zamanı en önemli fiziksel özellik denilebilir. Diğer fiziksel özelliklere
göre ulaşılması en zor parametre ‘koyulaşma zamanı’ dır.
Petrol Kuyusu Çimentosu
Kimyasal Özellikler Limitler-%
SO3 Maks 3
MgO Maks 6
Kızdırma Kaybı Maks 3
Çözünmeyen Kalıntı Maks 0,75
Toplam Alkali Maks 0,75
C3S 48-65
C3A Maks 3
2C3S + C4AF Maks 24
G Sınıfı HSR çimentosu için SO3 ve C3A ilk bakılan kimyasal özellikler
denilebilir. Çimento üretimi esnasında katkı olarak alçı dışında hiçbir malzeme
beslenemez.
Beyaz Portland Çimentosu
Beyaz Çimento Avantajları
Hızlı Priz,
Yüksek Erken Mukavemet,
Estetik Görünüm,
Durabillite Avantajı,
Alkali-Silika Reaksiyonalrına Direnç,
Uzun Ömür.
Beyaz Portland Çimentosu
Çimsa Süper Beyaz Çimento Fiziksel Özellikleri:
Türkiye’deki en
yüksek yüksek
erken ve nihai
dayanıma sahip
çimento
Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi
TEŞEKKÜRLER…
Her türlü soru ve bilgi için.. Çimsa Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi
Toroslar Mah. Tekke Cad.
33013 Yenitaşkent/MERSİN
T: 00.90.324 241 23 37 / 241 23 44
C: 00.90.505 462 00 52
F: 00.90.324 454 00 52