yildirimdan korunma ve topraklama sİstemlerİ · pdf file2 radsan a.Ş. yıldırımdan...

YILDIRIMDAN KORUNMA ve TOPRAKLAMA SİSTEMLERİ

ÖZEL UYGULAMALAR

AKARYAKIT İSTASYONLARI

2RADSAN A.Ş. Yıldırımdan Korunma ve Topraklamada Özel Uygulamalar/ Akaryakıt İstasyonları

Telif Hakkı RADSAN A.Ş. ye Aittir. RADSAN A.Ş. den İzin Alınmadan Bir Bölümü / Tamamı İltibas Edilmez, Çoğaltılamaz.

İLGİLİ MEVZUATLAR

PARLAYICI, PATLAYICI, TEHLİKELİ VE ZARARLI MADDELERLE ÇALIŞILAN İŞYERLERİNDE VE İŞLERDE ALINACAK TEDBİRLER HAKKINDA TÜZÜK Bakanlar Kurulu Karar Tarihi - No: 27/11/1973 - 7/7551 Dayandığı Kanun Tarihi - No: 25/08/1971 – 1475 Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi - No: 24/12/1973 – 14752

Madde 57 - Parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve zararlı maddelerin üreti ldiği işlendiği ve depolandığı binalar, yıldırıma karşı yürürlükteki mevzuatı n öngördüğü sistemlerle donatı lacaktı r. Tamamen çelik konstrüksiyon binal-arla, saç ve borulardan inşa edilmiş tank ve benzeri çelik depoların yeterli bir topraklamaya tabi tutulması halinde ayrıca paratoner tesisatı na ihti yaç yoktur. Ancak bu hususun yetkili teknik bir eleman tarafı ndan kontrol edilerek yeterliliğinin belgelendirilmesi zorunludur. Paratonerler ve yıldırıma karşı alınan diğer koruyucu terti bat yılda en az bir defa, ehliyetli bir elemana kontrol etti rilecekti r. Düzenlenen belge ilgililerin her isteminde gösterilmek üzere işyerinde saklanacaktı r. Madde 75 - Parlayıcı sıvıların konulduğu bütün depolar ve boru donatı mları, boru bağlantı ları stati k elektriğe karşı uygun şekilde topraklanacaktı r.

LPG ikmal istasyonuna gelen LPG tankeri tesise girmeden önce aracın egzoz çıkışına alev tutucu takılmalı, tanklara LPG ikmali başlatı lmadan önce de aracın tekerleklerine her iki yönde takoz konulmalı ve araç topraklanmalıdır. Gaz ikmali süresince topraklama işlemine devam edilmelidir. Tank sahasında gerekli topraklama bağlantı ucu kolay görünür durumda bulunmalıdır. Madde:2.3.2

Akaryakıt istasyonuna gelen tankerler stati k yükten arındırılmalı, doldurma ve boşaltma esnasında tank ile tanker arasında stati k elektrik yükü dengesini sağlayacak bağlantı yapılmalı ve tanker ayrıca topraklanmalıdır. Tank sahasında gerekli topraklama bağlantı ucu kolay görünür durumda bulunmalıdır. Madde:1.10.2

LPG ikmali yapacak taşıt, dolum başlamadan önce topraklanmalı ve dolum sırasında topraklanmış olmalıdır. Dispanserler yakınında araçlara dolum esnasında kullanılmak üzere araç topraklama sistemi bulunacaktı r. Mad-de:1.15

ELEKTRİK TESİSLERİNDE TOPRAKLAMALAR YÖNETMELİĞİ

2. BÖLÜM; f) Parlayıcı ve patlayıcı ortamlarda alınacak ek topraklama önlemleri: Parlayıcı ve patlayıcı ortamlarda alınacak ek topraklama önlemleri için ilgili standartlarda (örneğin EN 60079-14 vb), tüzük ve genel-gelerde belirti len hususlara uyulacaktı r.

Ek-P; Topraklama Sistemlerinin Dokümantasyonu ve Deneti m Ayrıntı ları;

5) Parlayıcı, Patlayıcı Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerleri ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük kapsamındaki topraklama tesisleri ile ıslak ortamlarda çalışılan işyerlerindeki topraklama tesislerinin muay-ene, ölçme ve denetleme periyotları bir yılı aşamaz.



TS EN 62305 YILDIRIMDAN KORUNMA – BÖLÜM 3: YAPILARDA FİZİKSEL HASAR VE HAYATİ TEHLİKE

3.34 Patlama riskine sahip yapılar IEC 60079-10 ve IEC 61241-10’a uygun olarak belirlenen patlayıcı mad-deleri ve tehlike bölgelerini içeren yapılar.

e) Çizelge 3’te verilen t’ye tahsis edilen değerden daha küçük olmayan kalınlığa sahip malzemeden yapılmış olmaları ve çarpma noktasında iç yüzeydeki sıcaklık artı şının bir tehlike oluşturmaması şartı yla, kolayca yanabilen veya patlayıcı karışımları taşıyan metal borular ve tanklar (ayrıntı lı bilgi için Ek E’ye bakılmalıdır).

D.3.3 Topraklama

Patlama tehlikesi olan yapılarda, Madde 5.4.2.2’ye uygun toprak sonlandırma sisteminde kullanılan B ti pi düzenleme bütün yıldırımdan korunma sistemleri için tercih edilmektedir. Not - Bir yapının konstrüksiyonu, B ti pi düzenlemedeki halka iletkenin etkin eş değerini sağlayabilir (örneğin, metalden yapılmış depolama tankları).

İçinde patlayıcı malzemeler ve patlayıcı karışımlar bulunan yapılardaki yakalama ucu sistemlerine ait topraklama direnç değeri, mümkün olduğunca düşük olmalı ve 10 Ω’u geçmemelidir.

ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

1. Akaryakıt istasyonlarında stati k topraklama, bina topraklaması, pompa topraklaması, iç yıldırımlık ve dış yıldırımlık tesisatlarının tesis edilmesi zorunlu bir uygulamadır.

2. İstasyon topraklaması yapılırken; pompalar, dış yıldırımlık tesisatı , bina temelleri eş potansiyel sisteme bağlanmalıdır.

3. Benzin tankerlerinden depolara dolum yapılırken stati k elektriklenmeyi önlemek maksadıyla, topraklama tamburu kullanılarak topraklama yapılmalıdır.

4. Yapıları bakımından akaryakıt istasyonlarında akti f paratonerler tesis edilmesi uygundur.

5. Akaryakıt tankları, korozyon riskini arttı ran malzemeden yapılmış ise katodik koruma yapılması gereklidir.

6. Akaryakıt istasyonlarında; pompa motorlarının enerji ve kumanda koruması, yakıt seviye gösterge cihazları, fi yat gösterge panelleri, ana ve tali aydınlatma panoları için, ani aşırı gerilim darbe bastı rıcıları kullanılması ger-eklidir. Doğru ve kusursuz tesis edilmiş, darbe bastı rıcılar sayesinde, tesisteki elektronik aksam yüksek düzeyde korunmuş olur.

7. Radsan A.Ş. olarak bu koruma önlemlerinin alınmasını öneriyoruz. Bu önlemler alınarak; yıldırım düşmesi sonucu meydana gelebilecek can ve mal kayıpları riskini en az düzeye indirgemek hedefl enir. Çünkü akaryakıt istasyonları içerdikleri patlayıcı maddeler, elektronik cihazlar ve dış ortamda çalışan insanlar bakımından yıldırım darbesinden en çok etkilenebilecek yapı grupları içerisinde yer alır.



ES.TESLA

1

IK.205

6

CDM.101

11

CDM 101

ELT.103

12

KB.102

10

CD.106

ANTİ STATİK PENSE

CDCD.1CD.1D.1060606

2

CDT.201

3

CS.00

4

IK.122

5

EPT.101-102

96

FOR.YS.02

7

ETK.201

8

CADWELD

13

CCEB.106

13

GE.101

16

GE.103

17

GE 101

GE.105

14

GE.104

15

AKARYAKIT İSTASYONUNDA PARATONER &

TOPRAKLAMA ŞEMASI

18

Akaryakıt İstasyonunda Paratoner ve Topraklama Uygulama Örneği

ELT.103

1121

ELT.103

TES.TED.TE.16.18.20.22

12

IK.201



TOPRAKLAMA VE YILDIRIMDAN KORUNMA MALZEMELERİ Standartlara uygun ürün kullanmak isti yorsanız, mutlaka gerekli kalite belgelerini isteyiniz. (Bknz sayfa 9)

Cadweld & Topraklama ölçüm videosu için www.radsan.com.tr / bilgibankası’na bakınız.

Erico Cadweld

Termokaynak Sistemleri

Topraklama Tamburu

Topraklama Çabuğu Topraklama Direnç Düşürücü

Erico GEM Metrel

Topraklama DirenciÖlçüm Cihazı

Yıldırım Sayacı

SMS Atan

Eşpotansiyelleme Barası

ESD Tank Topraklaması

Erico Caddweld



A.G. Parafodur ürünleri ve kodlarıSpark Gap

İç Yıldırımlık

SpSp

DV M TT 255 (951 310) DG M TT 2P 275 (952 110) DG M TT 275 (952 310) DPRO 230 (909 230)

1 2 3 4

A Ş Y ld d K T kl d Ö l U l l / Akl Ak k t İ t lAk

DGA FF TV (909 703 )BVT KKS ALD 75

(918 420)

8 9 10 11

( )

99

(

101000

) (

1111

(

EXFS 100 (923 100)BXT ML 2 BD 180 + BXT BAS (920 247 + 920 300 )

BXT ML 4 BE 24 + BXT BAS (920 324+ 920 300 )

BXT ML 4 BE HF 5 + BXT BAS (920 370+ 920 300 )

FS 25 E -HS (924 018)

5 6 7

L 4 BE 24 BX



4 4

6

6

6

6

Bina içi

Sistemi

3

1



KATODİK KORUMA

Katodik koruma sistemi toprağa gömülü ve sıvı içindeki metalik yapıların korozyonunu önlemek veya kontrol altı na almak için kullanılan elektrokimyasal bir metoddur. Katodik koruma sistemi korozyonu kontrol altı na almak için elektrik akımına dayanan akti f bir sistemdir. Eğer koruma elektrik akımı kesilirse korozyon materyal/çevre kom-binasyonu için normal değerlerde gelişmesine devam edecekti r. Eğer besleme akımı bütün koruma için yetersizse korozyon azaltı lmış değerde gelişecekti r. Katodik koruma sistemi tesis edilip gerekli ayarları yapılıp ve yeterli koruma akımı sağlandıktan sonra , akımlar ve potansiyeller önceki duruma göre genellikle sabit kalacak ;akımlarda ve potan-siyellerdeki aşırı değişimler sistem arızası olarak görülecekti r.

Katodik koruma uygulandığı alanlar

Yeraltı yakıt ve petrol depolama tankları ve toprak seviyesi tank tabanları

Yakıt ve petrol dağıtı m sistemleri

Toprak seviyesi veya üstündeki sıvı depolama tanklarının iç kısımlarıİçme suyu dağıtı m sistemleri,Doğal gaz dağıtı m sistemleri,Sıkıştı rılmış hava dağıtı m sistemleri

Yangın sistemleri,Kanalizasyon sistemleri

Deniz rıhtı mlarının çelik kazıkları,İskele çelik kazıkları

KOROZYON PROSESİ: Katodik koruma prensiplerini anlamak korozyon prosesinin doğasını anlamakla anlaşılabilmektedir. Met-allerin korozyonu eletrokimyasal bir işlemdir. Bu işlem ; devrenin bir bölümünde kimyasal reaksiyonlardan dolayı elektronların yer değişti rmesinden bir elektrik akımı meydana geti rdiği elektriksel devredir.Bu kimyasal reaksiyonlar metalin yüzeyini elektrolit olarak etkiler.Oksidasyon Reaksiyonu(Korozyon) anod yüzeyinde hidrojen çıkışı da katod yüzeyinde meydana gelir. Korozyon kontrol sistemleri korunan yapıları bir katod yaparak oksitletme reaksiyonlarının yer değişti rmesi esasına dayanan katodik koruma sistemidir. YAKIT TANKLARINDA KULLANILMASI GEREKEN SPARK GAP

Spark Gap ürünleri, katodik koruma ve topraklama sisteminin bir arada çalışabilmesi için zorunludur. Bir ucu katodik koruma sistemine diğer ucu ise topraklama sistemine bağlanan spark gapler normal durumda sistem-leri izole eder. Potansiyel farkın artması durumunda (topraklama sisteminin yıldırım deşarjı sırasında) iki sistemi eşpotansiyel hale geti rerek, potansiyel fark dolayısıyla da kıvılcım oluşmasını engellerler. Patlayıcı ortamlarda exproof özelliği olan Spark Gap ürün grubu kullanılmalıdır.



ÜRÜN KALİTE BELGELERİ

Standartlara uygun ürün kullanmak isti yorsanız, mutlaka aşagıdaki belgeleri talep ediniz.

TS EN 50164-1 TS EN 50164-2 TSE K 122CE BELGESİ

Tesisat ve Topraklama malzemeleri için Paratoner ve İç Yıldırımlık için Paratoner için

KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ BELGELERİ

TS ISO 9001

GARANTİ BELGESİTS ISO 14001

TS ISO 18001


Telif Hakkı RADSAN A.Ş. ye Aittir. RADSAN A.Ş. den İzin Alınmadan Bir Bölümü / Tamamı İltibas Edilmez, Çoğaltılamaz.10RADSAN A.Ş. Yıldırımdan Korunma ve Topraklamada Özel Uygulamalar/ Akaryakıt İstasyonları


MONITOHM™ TOPRAKLAMA ÖLÇÜM ve İZLEME SİSTEMİ

MONITOHM™ bağlandığı istasyonların topraklama ölçümünü kullanıcının tanımladığı aralıklarda ölçerek ve gerektiği durumlarda yetkililere haber vererek 7/24 topraklama sisteminin izlenmesini sağlar. Ülkemizde mevzuatlar gereği yılda en az bir kez topraklama ölçümü yapılarak, sonucun izin ver-ilen limit değerin altında olduğu kontrol edilmelidir. Bu kontrol mekanizması birçok yapı için yeterli ol-makla birlikte yüksek risk sınıfında bulunan benzinlik, cephanelik, yanıcı kimyasal depoları, tekstil fabri-ka ve depoları gibi yapılarda daha gelişmiş önlemler alınmalıdır. Özellikle yapı işlerinin devamlı olduğu tesislerde topraklama tesisatı kopabilir veya hasar görebilir. Gelişmiş elektronik sistemler barındıran yapılarda ise topraklama, elektronik sistemlerin performansını etkileyeceği için elektrik tesisatının uy-gun topraklama direncinde olduğu devamlı kontrol edilmelidir

Yılda bir kez ölçüm yapılan topraklama tesisatı için RİSKLER

MONITOHM™AVANTAJLAR

Yıl içindeki tadilat ve inşaat çalışmaları sırasında tesisatın hasar görmesi, kopuklukların oluşması

Topraklama değerindeki her türlü değişim izlenebilir.

Yıl içinde ek olarak yapılan yeni tesisatlarda toprak-lama tesisatının yanlış yapılması ve eski tesisat değerinde artış oluşma riski

İlgili teknik personele bilgi anında iletilebilir.

Topraklama ölçümünün yağışlı mevsimlerde, nemli toprakta yapılması ve böylece değerin gerçek değerden düşük çıkması

Yıllık değişimler analiz edilebilir.

MONITOHM™ ÖZELLİKLERİ

1. 32 noktada topraklama ölçümünü otomatik yapar.

2. Ölçüm tarih ve sonuçlarını kaydeder. Bilgisayara Excel, text dosyası olarak aktarabilir.

3. Ölçüm sonucunda sıkıntı varsa ilgililerin cep telefonuna SMS ile uyarı mesajı gönderir.

4. Ölçüm aralığı kullanıcı ihtiyacına göre ayarlanabilir. Örnek: Günde 20 kez, 30 dakika aralıklarla, 07.30-

18.30 saatleri arası.

5. LCD ekran sayesinde, 32 istasyonun en son ölçüm değeri cihaz üzerinden okunabilir.

6. Manuel kullanım yeteneği. 32 nokta dışında ölçüm yapılacak farklı yerler varsa cihaz normal topraklama

ölçüm cihazları gibi kullanılabilir.

7. Ergonomik ve hafi f tasarım. Tek el ile kullanabilme. 14x7,5x3,5 cm.

8. Otomatik çalışma modu için 6 volt yeterlidir. Manuel kullanım için gün boyu sahada kullanıma yeterli şarj

kapasitesi.



PARATONER

ÇOKLAYICI 1 ÇOKLAYICI 8

TANK 2TANK 2

TANK 1TANK 1

POMPA 4

POMPA 3

POMPA 2

POMPA 1

REFERANS ELEKTROD EK 1

10 cm

REFERANS ELEKTROD EK 2

MONITOHM

VERİAKTARIMI

SINIRSIZ KULLANICI SAYISI

SMSOTOMASYON

ALARM

web:www.radsan.com.tr • e-mail:[email protected] • [email protected]

Büro-Mağaza/Office-Shop: İVOGSAN Ağaç Metal İşleri Sitesi

1122. Cadde 1434. Sokak No:1 06370, İvedik-ANKARA/TÜRKİYE

Tel : 0 312. 394 53 56 - 57 Fax : 0 312. 394 53 58

Fabrika/Factory: Samsun Yolu 30. km Hasanoğlan Sanayi Bölgesi 06780, Elmadağ-ANKARA/TÜRKİYETel : 0 312. 865 23 51 pbxFax : 0 312. 865 25 92

Türkiye Temsilcisi Türkiye Temsilcisi

yildirimdan korunma ve topraklama sİstemlerİ · pdf file2 radsan a.Ş. yıldırımdan...

Documents