yenilikçi mesleki Örgüt yönetimi

2014

Prof. Dr. Ali Osman ÖNCEL

TMMOB Jeofizik Mühendisleri

Odası XII. Dönem İstanbul

Şube Başkanı

İstanbul Üniversitesi

01.01.2014

Yenilikçi Mesleki Örgüt Yönetimi

YENİLİKÇİ MESLEK ÖRGÜTÜ YÖNETİMİ

Yenilikçi Mesleki Örgüt Yönetimi Jeofizik İstanbul Şube

Uygulama Modeli

I. Giriş

Meslek Örgütlerinin çalışması ve özellikle mesleki gelişime katkı vermeleri

ülke gelişmesine oldukça önemli katkılar sağlamaktadır. Özellikle TMMOB

çatısı altında toplanan farklı meslek örgütleri, ülkemizin teknolojik

gelişimine katkı sağlayacak mezun mühendislerin güncel bilgilerle

donatılması ve mühendislik uygulamalarına esas olacak teknik şartnamelerin

gelişmiş ülke standartlarına uygun yapılması hususunda çok önemli katkıları

sağlayacak kamu niteliği taşıyan kurumlardır. Siyasi değil mesleki bir odak

olarak tüm enerjisini teknoloji tabanlı mühendislik uygulamalarına ayırması

beklenir. Ancak bu şekilde, uygulayıcı nitelikli mühendislerin artmasına

katkı verebilir. Mensubu üyelerinin aldıkları ücret ve istihdam tavanı

yükselir.

Ülkemizde TMMOB çatısı altında olan odaların yetkileri bir yasayla alınmış

ve parasal olarak sıkıntıya düşmüşlerdir. Denetim yetkileri ellerinden

alınmıştır ve finansal olarak sıkıntılı bir döneme girmişlerdir. Denetimin net

olarak kimler tarafından ve ne şekilde yapıldığı henüz tam olarak ortaya

konmadığı içinde mühendislik projelerine bağlı uygulamalarda sorunların

çıkacağı tahmin edilmektedir. Yürütme tarafından yapılan yasal

düzenlemenin nedenlerinden birisi olarak kamu niteliğinde bir kurumla

bağdaşmayacak şekilde protesto eylemlerine örgütsel destek vermesi olduğu

düşünülmektedir. Kamu niteliğinde kurum olarak meslek odalarının,

kurumsal itibarı sarsıcı eylem ve faaliyetlerin odağında bulunmamasıyla


ancak meslek örgütü tabanında katkıları artabilir ve destekçi üye tabanını

genişletebilir.

Bu çalışmada Yenilikçi Meslek Odası anlayışına model olarak TMMOB

Jeofizik Mühendisleri Odası İstanbul Şube XII. Şube Yönetimi tarafından

yapılmış etkinliklere kısaca değinilerek, siyaset üstü duruşla, kaynakları

sınırlı bir şube yönetimi tarafından yapılmış çalışma modellerine

değinilecektir. Bu çalışmanın amacı sorumlu meslek yöneticiliğinin

merkezine proje ve kalite odaklı mesleki gelişimin yerleştirilmesi

gerektiğinin belirgin şekilde açıklayarak, farklı bakış açılı şube yönetimi

örnekleriyle ilgili kısa bir notu meslek odasıyla ilgileneceklere bırakmaktır.

II. Çalışma Modelleri

Meslek Örgütü Yönetiminde çalışma modelleri çok önemli bir yer

tutmaktadır ve model ne kadar iyi olursa olsun ortaya konacak çalışmaları

taşıyacak bir çalışma grubunun oluşması önemlidir. Uyguladığımız bazı

çalışma model başlıkları aşağıda verilmiştir.

Sıfır Maliyetli Etkinlik Politikası

Sıfır maliyet çalışması oldukça kapsamlı ve hedefli projeler üretilmesini

zorunlu kılmaktadır. Üretilen projeye destek olacak kurumlar verim ve

sonuçları açısından ikna olmaktadır. Proje geliştirici olarak etkinlik

modelinizin desteklenmesi için proje destekçisi olacak kurumlar tarafından

beğenilmesi ve ortak çalışılabilir olduğuna kanaat getirilmesi gerekir. Sıfır

Maliyetli projenin avantajlı tarafı veya üretilen projenin en önemli faydası

bir meslek örgütü için, meslek örgütlerinin kaynaklarının savurgan bir

anlayışla veya verimsiz çalışmalarla kullanılır olmaktan çıkmasıdır. Meslek

örgütünün parasına dokunulmadan meslek odası üyelerine sponsor destekli


projelerle mesleki gelişim etkinlik taslakları hazırlanmaktadır. Ortaya çıkan

proje ürünü, destekçinin ilave katkılarıyla daha verimli olmaktadır. Sıfır

Maliyetli Proje Etkinliğiyle ilişkili uygulanan çalışma modelleri aşağıda

anlatılacaktır.

Jeofizik Mühendisliğinin medya üzerinden tanıtımı sıfır maliyetle yapılan

konferanslarla sağlanmıştır. Medya üzerinden çok yüksek maliyetlerle

yapılabilecek bir tanıtım, ülkemizin kurumlarıyla (üniversite, belediye ve

sivil toplum kuruluşlarıyla) kamusal yarar gözetme ilkesiyle, ülkemizin

temel sorunlarını -Deprem ve Kentsel Dönüşüm - öne çıkartan konularla

ilgili konferanslar yapılmıştır (bkz. Şekil 1).

Akademik Konferanslar

Dışa açık, proje ve kalite odaklı yönetim anlayışıyla çalışan bir şube olarak,

kurumlardan randevu talep edilmiş, yüz yüze müzakere yoluyla ortak

çalışma alanları bulunmuştur. İstanbul Üniversitesiyle, “ Beklenen İstanbul

Depremi ve Kentsel Dönüşüm” ve “ İstanbul Depreme Nasıl Hazırlanıyor”

başlıklı iki akademik konferansı başarıyla organize edilmiştir.

Şekil 1. İstanbul Üniversitesinde Yapılan Akademik Konferanstan görüntüler. Konferans İstanbul’da deprem

konusunda sorumlu kuruluşlardan çağrılan uzman ve medyada tanınan bilim adamlarının katılımıyla

gerçekleştirilmiştir.


Teknik Geziler

Teknik gezi modelleri geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Proje olarak

geliştirdiğimiz teknik gezi formatıyla, bir depremin 100. yılı için İstanbul

Üniversitesi ve STK ortaklı yapılan bir çalışma yapılmıştır. Sıfır maliyetle

“Mürefte Şarköy Depreminin 100. Yılını Anma Gezisi” gerçekleştirilmiş

ve tamamlanmıştır. Şube yönetimi olarak kamu yararını öngören benzer

birçok projeleri geliştirdik (bkz. Şekil 2).

Teknik geziler düzenlenmelidir. Mürefte-Şarköy deprem kırığı boyunca

Şekil.2 Halkımızı Deprem ve Jeofizik konusunda bilgilendiriyoruz.


yapılan teknik gezi oldukça başarılı olmuş, mesleki markalaşmaya ve

halkımızda deprem odaklı bilinç kazanımının gelişimine yarar sağlamıştır.

Rahmetli Aykut Barka, Kuzey Anadolu Fay Zonu boyunca uluslararası

ölçekte bir teknik geziyi yıllar önce yapmış ve teknik geziye katılan bilim

adamlarının daha sonra proje yapmalarıyla ülkemizin deprem ve fay

özelliklerinin bilinmesine katkı sağlayacak çalışmalar ortaya çıkmıştır.

Benzer şekilde, Kuzey Anadolu Fay Zonu’na yakın yerleşik kamu kurumları,

meslek örgütleri veya üniversiteler, Fay Parçalarına JeoTurizm Gezileri

organize ederek, ülkemizde deprem ve kentsel dönüşüm bilincinin

arttırılmasına katkı sağlayabilir. Ülkemizin dışında ki bilim adamları ve

öğrencilerin katılmasının sağlanmasıyla da, ülkemizin deprem sorunu

çalışmalarına teşvik sağlanabilir. Özellikle, Samsun’un içinden bir fayında

geçmesi (Örencik Fayı) ülkemizde kentleşmede sakıncalı şehir plancılığına

iyi bir örnek olarak gösterilebilir.

Halk Konferansları

Halka açık konferans projesini geliştirdik ve uyguladık. Fatih İlçe

Belediyesiyle ortaklaşa olarak halk konferansı düzenlenmiş ve bu konferans

“Deprem ve Kentsel Dönüşüm” konusunda yapılarak, halkımızla bilim

adamları buluşturulmuştur. JFMO İstanbul Şube tarafından geliştirilen

Halka Açık Konferans modelinin, diğer şubeler tarafından da yapılması

Şekil.3 İstanbul Üniversitesi Rektörü ve YÖK Üyesi Prof. Dr. Yunus Söylet beyi makamında, TMMOB Jeofizik

Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetimi adına ziyaret ettik. Toplantımız sonucunda, İstanbul Üniversitesi

ve Jeofizik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi olarak, "Beklenen İstanbul Depremi Işığında Kentsel Dönüşüm"

konulu toplantının, 17 Ağustos günü İÜ Rektörlük Toplantı Salonunda ortaklaşa yapılması konusunda karar

birliğine varıldı.


gereken önemli bir çalışma projesi olduğunu düşünüyoruz.

Öğrenci Konferansları

JFMO İstanbul Şube Yönetimi olarak geliştirdiğimiz öğrenci konferansları

projesinin ilki, Sakarya Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü, JFMO

İstanbul ve JFMO Sakarya şubelerinin katılımıyla yapılan öğrenci konferansı

“Jeofizik Mühendisliğinin Geleceği” konusunda düzenlenmiştir. Daha önce

yapılmamış çalışma ve işbirliği modellerine örnek olarak organize edilen bu

konferans modelinin, TMMOB Odalarına bağlı Şubeler ve Üniversiteler

arasında örnek alınacak yeni bir etkinlik modeli olduğunu düşünüyoruz.

Kurum Destekli Konferans

Büyükşehir Belediyesiyle ortak toplantı organize edilmiştir. İstanbul

Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreterliğine yaptığımız ziyaret sonucunda,

İBB ve JFMO İstanbul Şubesi arasında yapılmış bir ilk ortak çalışma

toplantısının “Kentsel Dönüşümün İrdelenmesi ve Öneriler” konusunda

yapılması önerilmiş, Büyükşehir Belediyeleri ve Şubeler arasında ortak

çalışma modelleri içerisine girecek örnek bir çalışma olarak başarıyla

tamamlanmıştır.


Sektör-Üniversite Tabanlı Seminer

Sektör-Üniversite Tabanlı haftalık seminerler başlatılmıştır. JFMO İstanbul

Şubesinde, periyodik Sektör ve Üniversite tabanlı seminer modelini hayata

geçirdik. Seminerler kapsamında, yeni mezun gençlerimizin kariyer ve

istihdamı konusunda Sektör ve Akademi tabanlı olarak verilen seminerlerden

almış olduğu bilgiler ışığında kendilerini geliştirme ortamını sağladık.

İşsizlik ve istihdam konusunda genç mezunlara yol gösterecek, Sektör,

Akademi ve Genç Mühendis üçlüsünün buluşma noktası olan JFMO İstanbul

Şube Seminerleriyle, bilgi ve birikimin transfer edildiği bir merkez, şube

haline geldik. Bilim ve Sektör tabanlı haftalık seminerlerin duyurusu

aşamasında ki yapılan çok yönlü ve özgün tanıtımlarla, Jeofizik

Mühendisliğinin markalaşma değerinin büyütülmesi gerçekleştirildi.

Şubemizi ve dolayısıyla meslek odasını yeni tanıyan genç bir tabanın,

şubemizle bütünleşmesinin sağlanmasıyla mesleğimizin geleceği teminat

altına alınmaya çalışıldı.

Disiplinlerarası Seminer Modeli

Çok farklı disiplinlerden deneyimli kişilere seminer verdirilmektedir.

Şekil.4. Seminerlere Katılım Belgesi Sistemine Geçerek, Seminer Katılımlarına Disiplin, Katılanlara Referans

Belge, Katılımcılara da Yarına Taşıyacakları imzalı Belge Vermeyi Hedefledik.

Şekil.4 İstanbul Üniversitesi Rektörü ve YÖK Üyesi Prof. Dr. Yunus Söylet beyi makamında, TMMOB Jeofizik

Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetimi adına ziyaret ettik. Toplantımız sonucunda, İstanbul Üniversitesi

ve Jeofizik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi olarak, "Beklenen İstanbul Depremi Işığında Kentsel Dönüşüm"

konulu toplantının, 17 Ağustos günü İÜ Rektörlük Toplantı Salonunda ortaklaşa yapılması konusunda karar

birliğine varıldı.


Seminer verecek kişilerin farklı disiplinlerden kişiler olmasıyla da,

konuşmacıların temsil ettikleri disiplinler ve şubemiz arasında ilişkilerin

başlatılmasını sağladık.

Katılım belgeli seminer modeliyle kariyer gelişimine katkı sağlandı. Katılım

belgeli seminer sistemine geçerek, katılan arkadaşlarımızın özgeçmişlerinde

kullanacakları katılım belgeleri hazırlatıp ve seminer sonrası vererek iş

bulma potansiyellerinin yükseltileceğini düşündük.

Seminerlerin çözümleri yaptırılması ve seminerlere katılamayan

meslektaşlarımıza ulaştırılmasının sağlanması düşünüldü. Buna ilave olarak,

konuşulan ve öğretilenlerin kalıcı olması için konuşmalar kayıt altına alınıp

çözümlemesi yaptırılmaya çalışıldı. Bu çalışmalarda gönüllülük esasına

dayalı olarak öğrencilerimiz görev alması ve sıfır maliyetle seminerlerin

kayıt altına alınması planlandı.

Şekil.5. Farklı Disiplinlerden Bilim Adamlarına Verdirilen Seminerlerle, Ülkemizin Önemli Sorunlarına Ortak

ve Doğru Çözümleri Arıyoruz


Enerji Jeofiziği Sertifika Programları

Enerji arama jeofiziği sertifika programlarına geçilmesi istihdam

sağlayabilir. Yurt dışındaki petrol üniversitelerinde çalışmış bir bilim adamı

sıfatıyla, Jeofizik Mezunlarının enerji arama sektöründe (Petrol, Doğal Gaz

ve Maden) daha fazla iş bulduklarını belirtmem gerekir. Petrol ve enerji

sektöründe iş bulanların oranı yüzde seksendir. Ülkemizde yeraltı enerji

arama jeofiziği eğitimi yeterli ve etkin düzeyde verilememektedir. Bu

nedenle, petrol ve enerji arama jeofiziği konularında yetişmiş ve kitap sahibi

tanınmış Türk bilim adamlarından (Cahit Çoruh, Özdoğan Yılmaz gibi) ve

yabancı bilim adamlarından yararlanılması gerekir. Kendilerinden, periyodik

ders ve kurs programları düzenlemeleri istenmeli ve arama jeofiziği

konusunda gençlerimizin yetişmesi sağlanmalıdır. Sevindirici olan, 2002

yılından sonra enerji aramalarına verilen destekle enerji arama şirketlerinin

sayısı bugün için ülkemizde yaklaşık 25 sayısına yükselmiştir ve enerji

arama politikalarının devam etmesiyle enerji şirketlerinin sayısı her geçen

gün artacaktır. Jeofizik Mühendislerine İstihdam ancak enerji arama

politikalarının geliştirilmesi ve uygulanmasıyla rahatlıkla bulunabilir.


Ulusal Tabanlı Projeler ve İstihdam

Ulusal meslek tabanlı projelerin geliştirilmesi sağlanarak meslektaşlarımızın

istihdamlarının gerçekleştirilmesinin sağlanması daha yararlı olabilir. Örnek

olarak, 2012 Energy is Future uluslararası kongresine sunumla katılım

sağlanmış bir proje modelinden söz etmek istiyorum. Geliştirilen enerji

modeline göre, ülkemizin tamamı boyunca 36 tane aranmamış basen olduğu,

ve bunlar için yapılması gereken araştırmada incelenmesi gereken profil

uzunluğunun 800 km tahmin edildiği, ve harcanması gereken yatırımın 21.5


milyar dolar olabileceğini öngören bir çalışma sunumu bulunmaktadır.

Ülkemizde bu projenin hayata geçirilmesiyle, 500 jeofizik mühendisine

istihdam sağlanacaktır. Libya, Irak ve Azerbaycan'da araştırma yaparak

dışarı açılım yapan ülkemizin en güzide kurumlarından biri olan TPAO ve

diğer kurulmuş yerli enerji firmalarından ülkemizin enerji kaynaklarının

aranması amacıyla yararlanılması gerekir. Bu amaçla, yurt içinde

araştırılmamış alanlarında eş güdümlü olarak benzer ulusal enerji arama

projelerinin hem üretilmesi hem de hayata geçirmesi için, JFMO olarak

baskı kurulmasıyla ülkemizde ki arama faaliyetlerinin artması ve dolaylı

olarak da istihdam sağlayacak projelere hız verilmesi sağlanabilir.

Bölgesel Jeofizik Birlikleri Kurulmalıdır

Bölgesel Jeofizik birlikleri kurulmalıdır. Balkan Jeofizik Birliğine benzer,

Karadeniz Jeofizik Birliği kurulması önemli olabilir ve böylece Karadeniz

bölgesinin ortak potansiyeline öngören proje ve çalışmaların ortaya çıkması

teşvik edilebilir.

Kurs Teklifi Modeli

Kurs Teklifi Toplama Modeli geliştirilmiştir. Meslek İçi Eğitim ve

Sertifikalandırma kurslarının düzenlenmesi ile ilgili olarak İstanbul Şubesi

olarak, İstanbul’da ki Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyelerinin

tamamına İadeli Taahhütlü Mektup gönderilmiş ve bu yolla kendilerine kurs

verin teklifi sunulmuştur. Üzülerek söylemek gerekirse, bugüne kadar

akademisyenlerin tamamına kurs verdirme politikasının güdülmemesi bazı

akademisyenlerimizi küstürmüştür. Ayrım gözetmeden her kesimi

kucaklayan bir tavırla, akademisyen ve sektörden deneyimli kişilere kurs ve

eğitimleri verdirecek modellere örnek olacak bir modeli XII. JFMO İstanbul

Şube Yönetimi olarak hayata geçirdik.


Kurs vermek isteyen akademisyenlerin verecekleri kurslar ve hazırladıkları

program JFMO Genel Merkezine sunulacak, sektöre eğitim vermek isteyen

tüm akademisyenlerden yararlanma fırsatı doğacaktır. Benzer çalışmanın

ülkemizde ki kurulu Jeofizik Mühendisliği Bölümlerinde ki tüm

akademisyenler üzerinde yapılmasıyla, kurs verecek akademisyen taraması

hızla yapılabilir.

Kayıtlı Eğitim ve Kalite

Kayıt altına alınmış eğitim modeline geçilmelidir. İstanbul Şubede verilen

kurs kayıt altına alınmış ve YOU-TUBE üzerinden paylaşılmıştır. Benzer

şekilde verilen kurslar kayıt altına alınarak, bilgini yaygınlaşması ve

gerektiğinde başvurulacak elektronik ortamlara taşınması gerekir.

Şekil.7 Jeofizik Mühendisliğinde Bölümler Kurmuş ve Bölümler Yönetmiş, Enstitü Müdürlüğü Yapmış,

Onlarca Doktora Talebesi ve Yüksek Lisans Talebesinin Yetişmesine Katkı Vermiş, Hocaların Hocası Ömer

Alptekin hocamızla, Türkiye'de Jeofiziğin GELİŞİM VE GELECEK seminerleri konseptini başlattık.

yenilikçi mesleki Örgüt yönetimi

Education