Yatılı bir askeri lisede 2004 tüberküloz kohortunun başlangıç değerlendirmesi

Dr.Faruk ÇİFTÇİGATA Haydarpaşa Eğt.Hst.Göğüs Hstl.Srv., İSTANBUL

Arka plan ve sorun Çalışma yaptığımız askeri okul; lise

düzeyinde, yatılı, 4 sınıftan oluşan, yaklaşık 1300 erkek öğrenciden oluşan bir okul

Son 5 yıl içinde 5 akciğer tüberkülozu (TB) saptandı, bunlardan üçü yayma pozitif.

Ortalama yıllık insidansı yüzbinde 77 Hasta olan 5 öğrenciden dördü son

sınıfta, biri 2. sınıfta.

Arka plan ve sorun Okula girişte detaylı bir sağlık

muayenesinden geçerek tam sağlam olarak alınan,

Ülke ortalamasının çok üzerinde bir kalitede beslenme ve barınma sağlanan,

Yakın ve etkin bir sağlık desteği alan bu okul öğrencilerinde niçin bu kadar yüksek TB insidans hızı görülüyor?

Amaç TB açısından bir risk grubu olduğu

bilinen lise düzeyindeki bir askeri okula 2004 yılında başlayan öğrencilerin bir kohort grup olarak kabul edilip, risk dönemi öncesi tüberkülin cilt testi (TCT) yaparak, başlangıç enfeksiyon prevalansını ve özelliklerini ortaya koymak

Yöntem Epidemiyolojik bir çalışma Bir kohort grubun başlangıç profili Ekim 2004’te İstanbul’da yapıldı Askeri Lise 2004 girişli genel sağlık

muayenesinden sağlam raporu almış askeri öğrenciler alındı

1989-90 doğumlu 292 erkek öğrenci Çalışma dışı bırakılan öğrenci yok

Yöntem Her öğrenciye 5 TU PPD uygulandı 72 s sonra endurasyon çapı ölçüldü Test bir mikrobiyoloji uzmanı

tarafından yapıldı ve değerlendirildi Aşılılarda ≥15 mm, aşısızlarda ≥10

mm pozitif olarak kabul edildi Negatif saptanan reaksiyonlarda 10

gün sonra test tekrarlandı (booster)

Yöntem Her öğrencinin;

BCG skar sayısı Aile birey sayısı Aile gelir düzeyi Ailesinin oturduğu yer Vücut kitle indeksi TB temas hikayesi kaydedildi

Yöntem TB enfeksiyon prevalansı (TBEP)

= TCT(+) öğrenci sayısı / tüm öğrenciler

Yıllık enfeksiyon risk oranı (YERO)= 1-N1/y

N = Aşısız öğrencilerdeki TCT(-)’lik oranıy = Kohortun yaş ortalaması

Sonuçlar Toplam 292 erkek öğrenci 286’sı TC vatandaşı 6’sı yabancı uyruklu Yaş ortalaması 14.1±0.4 yıl

Öğrencilerdeki BCG aşılı olma oranı

AşılıAşısız

n=284

(%97.3)

n=8 (%2.7)

TCT (+)

TCT (-)

0

50

100

150

200

250

300

Tümkohort

BCG 0 BCG + BCG 1 BCG 2 BCG 3+

Hasta sayısı

%6.2

18/274

n=292

%12.5

1/7

n=8

%6.1

17/267

n=284

%3.1

4/124

n=128

BCG - TCT ilişkisi

%9.2

13/129

n=142

%0

0/14

n=14

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

7,00

8,00

9,00

10,00

Tümkohort

BCG 0 BCG + BCG 1 BCG 2 BCG 3+

Endurasyon çapı (mm)

7.95mm

2.12

8.11 7.10

BCG - TCT ilişkisi

8.96 8.85

Aile birey sayısı - BCG - TCT ilişkisi

>5 kişi =5 kişi <5 kişi

n (%) 30(10.3) 69(23.6) 193(66.1)Aşısız oranı n(%)

1(3.3) 1(1.4) 6(3.1)

TBEP(%) 6.7 5.8 6.2

TCT (mm) 7.5 7.5 8.2

Aile gelir düzeyi - BCG - TCT ilişkisi

YTL/ay >1500 1499-1001 1000-501 ≤500

n (%) 44(15.3)

69(24.1) 127(44.4) 46(16.0)

BCG (-) n(%)

2(4.5) 0(0) 5(3.9) 1(2.2)

TBEP (%) 4.5 5.8 7.9 4.3

TCT (mm) 7.8 8.6 8.1 6.8

Ailenin oturduğu yer - BCG -TCT ilişkisi

Marmara İç Anadolu

Akdeniz

n (%) 111(38.0)

92(31.5) 36(12.3)

TBEP(%) 4.5 3.3 13.9

TCT (mm) 7.5 8.5 8.6

Vücut kitle indeksi - BCG -TCT ilişkisi

>20 18-20 <18n (%) 59(20.2) 167(57.2) 66(22.6)

TBEP(%) 5.1 6.6 6.1

TCT (mm) 7.4 8.1 8.0

TB temas-TCT ilişkisiTemas

varTemas yok p

n (%) 8 (%2.7) 284 (%97.3)TCT pozitifliği

%25 %5.6 <0.05

TCT ortalama(mm)

10.0±5.7 7.9±4.3 <0.05

Sonuçlar TBEP;

Tüm öğrencilerde %6.2 Aşılılarda % 6.0 Aşısızlarda %12.5

YERO = %0.94 TCT ortalaması;

Tüm öğrencilerde 7.95±4.36 mm Aşılılarda 8.11±4.26mm Aşısızlarda 2.12 ±4.01

Tartışma %0.94’lük YERO okulun TB insidansı

ile uyumlu gibi gözüküyor Ancak YERO az sayıdaki aşısız

öğrenciden hesaplandığı için bu değer çok dikkate alınabilir bir oran değildir

Sadece 8 öğrenci aşısız ve bunlardan biri TCT(+) (TCT pozitiflik oranı %12.5)

Halbuki öğrencilerin çoğunluğunu oluşturan aşılılarda bu oran %6.0

Çıkarım Uzun yıllar Tb enfeksiyon ve hastalığı

yönünden takip edilecek olan bu kohort grubunda çalışma başlangıcı itibarıyla; Yüksek aşılama oranı ve Düşük enfeksiyon prevalansı saptandı Aile gelir düzeyi-birey sayısı, vücut kitle indeksi

ile TBEP arasında ilişki bulunmadı Aile oturduğu yer ile TBEP arasında kısmi ilişki

var TB temaslısı olmakla TBEP arasında ilişki

saptandı

Çıkarım Tüm ülke nüfusunu temsil etme

özelliği olmayan bu kohort gruptan önümüzdeki yıllarda elde edilecek verilerin; Risk özellikleri taşıyan kapalı bir

toplumdaki TB’nin bulaşıcılığı ve etyopatogenezi ile TB enfeksiyon – hastalık arasındaki ilişki hakkında önemli bilgiler içereceğini düşünüyoruz