yaŞlilarda laboratuvar testlerİnİn yorumlanmasi
DESCRIPTION
Prof. Dr. Deniz SUNA ERDİNÇLER CTF Geriatri BD. YAŞLILARDA LABORATUVAR TESTLERİNİN YORUMLANMASI. Yaşlanma. Fizyolojik değ. Patolojik değ. Stres Farklı koşullar Laboratuvar testlerinin sonuçları da etkilenir. Adaptasyon ↓. Yaşlanma. Yaşlanmayla o rgan fonksiyonları azalır - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: YAŞLILARDA LABORATUVAR TESTLERİNİN YORUMLANMASI](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081421/56813ce7550346895da69149/html5/thumbnails/1.jpg)
Prof. Dr. Deniz SUNA ERDİNÇLERCTF Geriatri BD
![Page 2: YAŞLILARDA LABORATUVAR TESTLERİNİN YORUMLANMASI](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081421/56813ce7550346895da69149/html5/thumbnails/2.jpg)
Yaşlanma
Fizyolojik değ. Patolojik değ. Stres Farklı koşullar
Laboratuvar testlerinin sonuçları da etkilenir
Adaptasyon ↓
![Page 3: YAŞLILARDA LABORATUVAR TESTLERİNİN YORUMLANMASI](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081421/56813ce7550346895da69149/html5/thumbnails/3.jpg)
Yaşlanma
Yaşlanmayla organ fonksiyonları azalır
Sinir iletim hızı %10 yavaşlarBöbrek fonksiyonu % 40
azalır Fonksiyonlardaki düşüşler
“Normal laboratuvar değerleri” ile birlikte olabilir !...
![Page 4: YAŞLILARDA LABORATUVAR TESTLERİNİN YORUMLANMASI](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081421/56813ce7550346895da69149/html5/thumbnails/4.jpg)
Referans aralıklarının belirlenmesi
Komorbidite Fizyolojik ve anatomik değişiklikler Bireysel farklılık (yaşlanma, beslenme,
egzersiz) Polifarmasi
GÜÇ!!!
“ Kişiye, hastalıklara, ilaçlara ve eski sonuçlara göre değerlendirilmeli”
![Page 5: YAŞLILARDA LABORATUVAR TESTLERİNİN YORUMLANMASI](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081421/56813ce7550346895da69149/html5/thumbnails/5.jpg)
Tanı
1. Anamnez2. Fizik muayene3. Testler : Laboratuvar, radyolojik, EKG
vb.
Tüm testlerin amacı
“Klinik belirsizliği” en aza indirmektir
![Page 6: YAŞLILARDA LABORATUVAR TESTLERİNİN YORUMLANMASI](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081421/56813ce7550346895da69149/html5/thumbnails/6.jpg)
Laboratuvar ilkeleri 1:
Mükemmel test ? (%100 duyarlı, özgün, kesin tahmin ettirici!)
En duyarlı (sensitif): En az yanlış (-) sonuç (hastalık yok!)
En özgün (spesifik): En az yanlış (+) sonuç (hastalığı doğrular /dışlar!)
![Page 7: YAŞLILARDA LABORATUVAR TESTLERİNİN YORUMLANMASI](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081421/56813ce7550346895da69149/html5/thumbnails/7.jpg)
Laboratuvar ilkeleri 2:
Sonuç pek çok nedenden dolayı yanlış olabilir!...
(N): Laboratuvara göre değişebilir Yaş, cins, ırk, boyut, fizyolojik durum… (N): Sağlıklıların %95’i 20-40 yaş ort.
± 2 SD (%5 sağlıklı : “yanlış anormal”)
Tekrar; gerekirse başka bir laboratuvar!…
![Page 8: YAŞLILARDA LABORATUVAR TESTLERİNİN YORUMLANMASI](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081421/56813ce7550346895da69149/html5/thumbnails/8.jpg)
Laboratuvar ilkeleri 3:
(N) mi? Kişinin bazal değerine göre (↑), (↓) Aralıklarla takip (Örn.: MI/CK takibkas
kitlesi) H. öncesi değerler, daha iyi referans olur! Aynı hastalık için ≥2 farklı test (+) tanıyı ↑ Anormallik düzeyi ne kadar fazla ise, klinik
anlam da o kadar fazladır Takiplerdeki klinikle tutarsızlık Tekrarla!...
![Page 9: YAŞLILARDA LABORATUVAR TESTLERİNİN YORUMLANMASI](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081421/56813ce7550346895da69149/html5/thumbnails/9.jpg)
Laboratuvar ilkeleri 4:
Test; tanı, ayırıcı tanı, tedavi/prognozu değiştirecekse istenmeli
Aşırı test ve tekrar gereksiz Hata oranı ↑
Tarama testleri?- 1 test anormal %1,5- 8 testlik panelde%25- 20 testlik panelde %55 !!!
Sekreterya hataları > Teknik hatalar... İlaç etkileri…
![Page 10: YAŞLILARDA LABORATUVAR TESTLERİNİN YORUMLANMASI](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081421/56813ce7550346895da69149/html5/thumbnails/10.jpg)
Laboratuvar Testlerini Etkileyen Faktörler
![Page 11: YAŞLILARDA LABORATUVAR TESTLERİNİN YORUMLANMASI](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081421/56813ce7550346895da69149/html5/thumbnails/11.jpg)
YaşYaşlala birlikte görülen birlikte görülen laboratuar değişikliklerilaboratuar değişiklikleri
![Page 12: YAŞLILARDA LABORATUVAR TESTLERİNİN YORUMLANMASI](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081421/56813ce7550346895da69149/html5/thumbnails/12.jpg)
ESH, Hemogram, idrar tahlili KC fonksiyon testleri Renal fonksiyon Elektrolitler Endokrin fonksiyon değişiklikleri Metabolik değişiklikler Tiroid testleri Solunum fonksiyonları
![Page 13: YAŞLILARDA LABORATUVAR TESTLERİNİN YORUMLANMASI](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081421/56813ce7550346895da69149/html5/thumbnails/13.jpg)
İlaç tedavileri
Özellikle kırılgan yaşlılarda hafif volüm değişiklikleri ilaç tedavilerini potansiyalize eder ya da etkisiz kılabilir.
Toksik dozlar, yan etkiler çok daha düşük dozlarda ortaya çıkabilir
![Page 14: YAŞLILARDA LABORATUVAR TESTLERİNİN YORUMLANMASI](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081421/56813ce7550346895da69149/html5/thumbnails/14.jpg)
Sonuç
Anamnez Detaylı FM ve ÇYGD Akılcı laboratuvar testleri Detaylı yorum Bir bütün olarak değerlendirilmeli Bireysel faktörler Geçmiş sonuçlar dikkate alınmalıdır
![Page 15: YAŞLILARDA LABORATUVAR TESTLERİNİN YORUMLANMASI](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081421/56813ce7550346895da69149/html5/thumbnails/15.jpg)
TEŞEKKÜRLER