Yasar Kemal Sar Scak ADAM YAYINLARI Adam Yaynclk ve Matbaaclk A.. lk basm Sar Scak adyla 1952 ylnda yaplan bu kitap baka ykler eklenerek geniletil Btn Hikyeler adyla ilk olarak 1967 ylnda yapmlanmtr. Adam Yaynlar'nda Birinci Basm : Ekim 1995 Adam Yaynlar'nda kinci Basm : Aralk 1996 Adam Yaynlar'nda nc Basm : Ocak 1998 Adam Yaynlar'nda Drdnc Basm : Kasm 1998 Adam Yaynlar'nda Beinci Basm : Kasm 2000 Adam Yaynlar'nda Altnc Basm : Ekim 2001 Adam Yaynlar'nda Yedinci Basm : Eyll 2002 Kapak Tasarm : Tlay Ulukl Kapak Deseni -. Ara Gler 02.34.Y.0016.548 ISBN-975-418-342-2 Adam Yaynlan, Kkparmakkap Sk. No:17 80060 Beyolu - stanbul Tel: 0212 293 41 05 - 292 0 47 (3 hat) Faks: 0212 293 41 08 e-mail: adam@ada.net.tr Yaar Kemal Sar Scak ykler SARI SICAK ocuk : "Anam," dedi, "anam, yarn sabah gn madan uyandr beni." "Gene uyanmazsan?" "Uyanmazsam ine sok etime. Salarm ek. Dv beni." Soluk yzl, ince kadnn kara gzleri sevinli bir lt iinde kald. "Ya gene uyanmazsan?" "ldr beni." Kadn var gcyle ocuu kucana alp, barna bast. "Cannn!" dedi. "Uyanmazsam..." ocuk dnd. Birden : "Azma biber koy," dedi. Anas yeniden, ayn sevecenlikle, gzleri yaararak onu barna basp pt. ocuk boyuna yineliyor : "Bak uyanmazsam azma biber koy ha!.." Ana : "Can!" diyor. "Biber ok ac olsun." manyor, tepiniyor, ara vermeden boyuna haykryor : "Ac biber, krmzbiber... Bir yaksn ki azm... Bir yaksn ki... Hemencecik... Hemencecik aym." Anasnn elinden kurtuluyor, o hzla ardaa kp yataa giriyor. Bunaltc bir yaz gecesi... Gkte tek tk soluk yldzlar, kocaman, testekerlek bir ay... Ya tak eki eki ter kokuyor. Yanna ynne dnyor. Sonra bir karar : "Sabaha kadar uyumam." Seviniyor. Sabahleyin, ana s "Osman," der demez, hemen kalkp boynuna sarlacak. Nasl da aacak bu ie anas! Yatan 7 SARI SICAK sevinle hopluyor. Sevinci bir an snverip, iine korku giriyor : "Ya uyursam." Kendi k endine hep yineliyor : "Uyumam. Uyumam, ite. Neden uyuyum? Ne var uyuyacak?" Az sonra anas gelip yataa, yanna uzanyor. Okuyor : "Yavrum," diyor, "uyudun mu?" Osman hi mi hi ses karmyor. Anas kucaklayp pyor. Os-mann iinden lk lk bir sevg zer alatc bir eyler geiyor. Sabah bekliyor. Anas nasl aacak. Akl fikri, sabahleyin ik uyanp nasl artacanda. Ana uyumu, Osman yatakta dnyor. Gzkapaklar arlayor. Osman kendini yle kolay kolay b Bir an kalkp derin derin soluk alan anasnn yzne bakyor. Yz, ay nda bembeyaz parl imdi daha kara grnyor. rgl uzun salar, yastn beyazlnda reklenmi. rglerde z yze bakyor. Sonra ba arlap yasta dyor. Gece yars, ay oktan am, ortalk gndz gibi apaydnlk. ardan altnda yatan inein g uluyor. Uyku iyiden iyiye bastryor. Uyuyuverecek. Diini skyor. Kollarn sryor. Ne ya apsn, uyku bir su gibi drt yann sarm, boyuna ykseliyor. Kzyor, sonra glmsyor. Kz ahleyin anasnn boynuna sarlyor. Kollar anasnn boynunda...Ay, batdaki ovaya doru inmi, bir ucu topraa deecek gibi. Neredeyse kzarp batacak. Doudaki dalarn arkasndan ince, ak bir k kmesi fkrrca-sna usuldan usuldan dalar Kyn srlar brmeye, kyde her ey canlanmaya balad. Ana diz kp ocuun stne yumulmu, kmldamadan bakyor. ocuun ba yastktan yana kaym, boynu ipincecik, yz sar. ocuk soluk bile almyor. K a hayal me-yal... Ana durup durup iini ekiyor... ocuk bir ara bir kolunu karp dar atverdi. Kol bir baparmak kalnlnda ancak var. D n dklecekmi gibi kr SARI SICAK kr... Anann gz kola'takld kald. Sonra, derinden "Of!" dedi, "yavrum ooof..." ; Kmldad. ki yanna salland. ocuun yanndan kalkt. Ay, glgesini huun sazlarnn stn Ana hmla, "uyandrmam" dedi. "Uyandrmam. Acmzdan leceksek de lelim. Bir ocuun lur?" Gzleri incecik kolda. imdiye kadar, ocuun bunca zayf olduunun farkna neden varmadna "Acmzdan leceksek de lelim." Uzun, rgl san azna alp hrsla inedi. Aadan kocas bard : "Gene uyanmad m?" Kadn, okar, yalvarr bir sesle : "Ne istersin ocuktan?" dedi. "Daha parmak kadar. Kem ikleri krlacak, yle ince ite..." Koca huysuzland : "Bugn mutlak uyanmal. Uyanmal diyorum sana! alsn, almasn tembel. ocuklukta pimel Kadn, mrlt halinde, korka korka : "Kolu yle ince ki..." dedi. ocuun bana varp durdu. Gnl bu ty gibi hafif ocuu uyandrp, bu atr atr scakta, rdu. Aadaki huysuz ses : "Uyandr onu," dedi. "At tokad. Sz verdik Mustafa Aalara. Bu gece y rs nereden ocuk bulurlar sonra?" Kadn : "Herif," dedi, "hi yreim gtrmyor. Bir ince ki... Onun almas bizi zengin mi Erkek : "imdiden almaya almazsa..." dedi. Kadn ocuun salarn okad. Usuldan : "Osmanm," dedi, "Osmanm, kalk. Yavru kalk. Gn ocuk inledi. Yavaa bir yandan bir yana dnd. Osmanm, yavrum! Gn iiyor..." ocuu omuzlarndan tutup kaldrd. ylesine yava tutuyordu ki... Sanki krlp dklecek... yatrd. "Uyanmyor ite, uyanmyor. ldrym m?" Hzla ardaktan aa indi. ardak beik gibi salland. Erkek kprd : SARI SICAK "Allah senin de belan versin, onun da... Uyanmyormu!" "Uyanmyor ite napaym!" Erkek serte merdivenlere atlad. ardaa kt, hnla ocuun iki kolundan tutup kaldrd. yavrusu gibi, elinde asl kald. Uyku sersemi rpnyor, "ana ana" diye baryordu. Adam tan aa indirip kadnn nne atverdi. ocuk avlunun tozlar iine serildi. Kadn ocuuna bakt bakt: "Allah kimsenin yavrusunu, kimsenin eline koymasn," dedi. ocuu yerden hzla kapp barna ast. ocuun gzleri kocaman kocaman alm, aknlkla bakyordu. Gtrp souk suyla yz Kendine gelen ocuk : "Ana!" dedi. "Can!" "Azma krmzbiber mi koydun?" Bu srada Mustafa Aann arabas gelip evlerinin nnde durdu. "Osman..." Osman koa koa gidip, arabaya atlad. Sevinten tayor, trkler sylyordu. Ana, Mustafa Aalara gndelie giden Zeynebi bir kenara ekip : "Kurban olaym Zeynep, Osm an kolla, ocuk... Bir deri bir kemik..." dedi. Zeynep: "Korkma bac, Osman incitir miyim hi?" Tarlaya geldiler. Daha gn domam... Orak makinesinin dzgn sralad desteler iyli... O ekin kokusu... Kzaa at koup, desteleri yklemeye baladlar. Kzakta ift yerine tek at k . Atn ban Osman ekiyor, kzak dolar dolmaz, ku gibi, harmana gtrp getiriyor... Kza ykleyenler arada Osmana taklyorlar."Nasl, Osman?" "Yaa, Osman!" Osman seviniyor... Derken, kpkrmz bir ate yuvarlan andran gne kar daIO SARI SICAK larn ardndan kt... Ekin saplarndan, destelerden usul usul, incecik, gzle grlr grl ykseliyor. Gkte para-para ak bulutlar dnyor... Osman, harmanla desteciler arasnda mekik dokuyor. Osman canl, dipdiri. Zeynep, ikide bir : "Ha Osmanm. Aslan Osmanm..." diye Osman okuyor. Gn tepeye doru yekindi. Ortalk a boulmu... Topraktaki ekin saplarna, destelere vura r... Iltlar iplik iplik snyor. Binlerce, yz binlerce, birbirine dolanm k iplii u lerin yzleri toza bulanm, yzlerden oluk oluk ter szlyor. Drt bucaa ate dm yany Osman kararm, yz biraz daha incelmi, kocaman gzleri kslm... Gmleinden de ter fk Sabahki canllk!.. imdi Osman yrrken ayaklar birbirine dolayor. Neredeyse dp atn a kalacak... Osman tutuyor kendisini. Toprak da kzgn demir gibi. Osman her ayan basta bir sryor. Bu yzden yry bir a Kzak gelinceye kadar, desteci kadnlar, azlar yukar, destelerin stne, gnein alnna y luklarn karyorlar. Osman boyuna gkyzne bakyor... Bir para bulut... Bazen bir ak bulut glgesi, stlerinde b r an kalp geiyor... Gzler bulut glgesinin arkasnda... Gn tepede... Ekin saplar atrdyor. Yarlm, kzgn toprak, Osmann ayaklarnn altnda.. oplatyor. Cann diine takm Osman. Alttan yanyor, tepeden yanyor. Cierine kzgn bir demiri sokuy ibi... Scak... Dnya kama kama... Gz ap on metre ileriye baklmyor. Zeynep deste yklerken Osmana dnp bakt. Bakt ki Osmann bacaklar zangr zangr titriyor. "Osman," dedi. "Osman... Osmanm, byle yaya gidip gelme. Seni atn stne bindireyim." II SARI SICAK Kaldrd atn stne koydu. Osman at srd. Daha bacaklarnn titremesi durmamt. At stn eynep uzaklarda deste yapyordu. Attan atlayp Zeynebe doru yrd. Zeynep : "Neden at braktn Osman? Ya kaarsa?" Osman yanna yaklap elini tuttu : "Bak," dedi, "Zeynep teyze, ben byrsem var ya, sana altn kpe alacam." Koa koa atn bana dnd. Scak boucu... Yel esmiyor, ufack bir fisilti bile yok. Atn stnde Osmann bacaklar ar z oldu. Neredeyse decek... Gz drt bir yan grmyor. Osman at srmyor, at kendisi gidi . Derken le paydosu. Scan altnda yemek... Kan gibi lk su. Zeynebin tm yalvarp yakarma rn Osman azna bir lokma ekmek bile koymad. Boyuna su iti... Zeynep akl etti de bana bir kova su dkt. ocuk ondan sonra artk kendisine gelebildi. e kalkarlarken Zeynep : "Osmanm," dedi, "sen git otur gayr. At bakas gtrsn." Osman : "Olmaz, Zeynep teyze," dedi, "ben gtrrm. Hi yorulmadm." At elinden alnca Osman oturup hngr hngr alamaya, "Ben yorulmadm. Vallahi yorulmadm," ye balad. Bir kocakar : "Bindirin ata unu... Dsn de atn ayann altnda paralansn it enii!" d Osman : "Vallahi dmem, billahi dmem. Ben yorulmadm ki!" Bindirdiler. Bindirdiler ya, Osmann sonra ba dnmeye balad. Kendini skyor. Bir an geldi, atn stne boylu boyunca uzanp yelesine ellerini dolad. Zeynep iin farkna arp atn stnden Osman ald. Osman kendinde deildi. Gtrp bir destenin stne yatrd. "yavru. Ne de inat..." 12 SARI SICAK Sonra Zeynep gene su getirip bana dkt. Gnee kar durup glge etti. Osman neden sonra a ma, i paydos edilinceye kadar, Zeynebin koyduu destenin stnde, bombo gzlerle, bir topa k olup alanlara bakt. Utancndan ban yerden kaldramyordu. Paydosta Zeynep Osmann elinden tutup arabaya bindirdi. ocuk yumuack bir kle gibiydi."Osmanm," dedi, "bugn sen ok iyi altn. Mustafa Aa hakkn fazlasyla verecek..." Osman ararak : "Verir mi ki?" diye sordu. "Sen ok altn." Osman canlanr gibi oldu. Tm aile toplanm, darda, kapnn nnde yemek yiyor. tede araba, arabaya bal atlar. At e ota sokmu, hrtyla, sanki otu smryorlar. Ortal taze bir ot kokusu alm... Karanlk perde perde iniyor. Atlarn az ilerisinde de Osman. Tarladan geldiinden beri dikilmi duruyor. Sabrsz, gz yemek yiyenlerde. Yemek yiyenler Osmann farknda deiller. Osman bekliyor. En sonunda sabr tkenip ksryor. Osman drt dnyor. Yerden bir ubuk alp or. Yemek yiyenler oral deil. Sonra Osman krd ubukla tozlara daireler, izgiler iziyo olanca gcyle topraa srtyor. ubuun topraa serte srtlmesinden kan sesler... Osman -yor. Yemek yiyenler konuup glyorlar. Osman sinirleniyor. Ha-bire ubuu topraa srtyo ileri ayaklaryla geri kapatyor. ubuun ucu toprakta... Osman koa koa ubuun etrafnda d onra yemek yiyenleri unutup kendini salt oyununa kaptryor... iziyor, iziyor, kapatyor . Birden bir ses... ubuk elinden dt. Donakald. Brakp kaacak, kaamyor. Mustafa Aann kars hayretle : "Aman," dedi, "Osman! Osman bu... Gel Osman!" Osman yerinden kmldamyor. SARI SICAK "Gel Osmanm, otur da yemek ye!" Osman aldrmyor, susuyor. "Seni anan m gnderdi?" Osmann ba yerde. Kaldrmyor. "Sen tarladan gelince eve gitmedin mi yoksa deli olan? Anan seni imdi arar, merak eder. Kocasna eilip bir eyler syledi. Sofradakiler glt. Osmann iinden boyuna kamak geiyor. Geiyor ya, yerine mhlanm gibi. Mustafa Aa : "Bakn hele u bana, Osmann hakkn vermeyi unutmuum..." dedi, kesesini kar na bir yirmi belik uzatt. Osman kala gz aras paray kapt. Bir "AJlooo..." ekip, frla Koa koa eve gelip soluk solua anasnn boynuna atld. "Al!.." dedi. Ana, yirmi belii kez banda dndrp dudana gtrd. BEBEK yle abuk yryordu ki, yar beline kadar toz iinde kalyordu. Tepeden dikine inen gne onu adamakll sersemletmiti. Yrrken iki yanna arada bir sallan ayakkablarnn yrtndan giren kz gibi scak tozlar ayaklarn yakyordu. smail hem yryor, hem boyuna mrldanyordu, belli belirsiz. Kucandaki alacal bulacal kuan ierisinde bir bebek sarl. Bebein ba smailin sa k r gibi kpkrmz. Krmz yz bir toz tabakas rtm. Bebein gzleri yu-mulu. Boynu ipinc Toz yar belinde. smail ha yryor, ha mrldanyor. Ter izgili mintanndan dar km, gelmi. Yanda ynde deste ekenler, ekin bien orak makineleri, bierdverler var. Bunlarn g eri ortal alyor. smail yandaki deste ekenlere, kadnl erkekli tarlaya doru sapt. Kucandakini arabann a lak topran stne koydu. Yanda sar bir it, dilini bir kar dar karm uyukluyordu. A bir tas su ald, kafasna dikti. Artann da ak, kll gsnden aaya dkt. Srtn tekere dayayp oturdu. Ayaklarm uzatt. Ayakkabsnn yrtk yerinden baparma k un, dilim dilimdi. tede, deste ekenlerden bir kadn su imek iin arabaya doru yrd. Arabaya gelince yz b oldu. enesi sivrildi. Kocaman kara gzleri ald: "O neee!" dedi. "smail karde buralarda ne iin var?" Gzn arabann altna dikti : "Vay," dedi. "Vaay Zalam. Vay, srmelicem." Eildi, ocuu kucana ald. SARI SICAK "Boynu dm," dedi, "bunun. Bu yaamaz bre karda. Vay Zala... Vaay srmeli Zala. Zala gibi i yoktu." Memesini karp ocuun azna dayad. ocuk memeyi ald. "Bak," dedi, "smail karda, ocuk Dknl alktan ocuun. Scakta da telesimi. Hry araym da st versin. Memeleri beri topraa sayordu stn."ocuun azndan memesini ayrd. "Kuru memeyi bile koyvermiyor... Kz Hr! Kz Hr, gel! Gel!" Hr alan kalabalktan ayrld. ."Gel Hr, Zalann ocuu... Gel emzir..." "Hr ocuu alp arkasn dnd : "Vay," dedi, "kimse kimsenin ksmetini yemez. Duramaz ol-dumdu. istiydi memeklerim. Az daha saacaktm topraa... Kimse kimsenin..." Sivri eneli kadn : "Zala gibisi yoktu. Zalann ei yoktu. Kz iken kazmaya giderdik. Yz gleti. Bir salar v ir kucak. Mor salar... Bir kusuru vard, yalnayak yere basamazd. Bir kusuru vard... Ya lnayak..." Hr ocuu memesinden ayrd. ocuun gzleri gene kapalyd. Yalnz enesi oynuyordu. enes de st bula kalmt. "Topraa saacaktm gayri." iini ekti. "Vaay Zala," dedi. "ocuu byle el aralnda m ka Sivri eneli: "Karda," dedi, "Zala nasl ld?" Hrnn kucanda ocuu gren bir iki kadn ilerini brakp arabaya doru geldiler. Yrtk bartsnden ak salar frlam Hava Ana : "Ne o?" dedi. "Zalann bebei mi? Vaay Zala!" Gzlerinden bir iki damla boand. "Vaay srmelice Zalam. Kara gzlm. Kadersizim... Nasl oldu da ld yavru? Nasl ld?" 16 BEBEK Yerden bitmi, ksa boylu, kk avurtlu Kara Elif: "Nasl ld, smail? Nasl ettin?" ' smail boyuna mrldanyordu. Boynu nne dmt. Kalkt arkasn rpt. Hrden ocuu al "ld," dedi. "Doktora da gtrdm gene ld. ne yaptrdm gene ld." abuk abuk yrd. Uzun bacaklarndaki bol, yrtk kara alvar yalpalanyor, alvarnn yrtklarndan beyaz do Kadnlar arkasndan bakakaldlar. Hava Ana bzlm dudaklarn usulca oynatt. "Dertli olan. Fkara, baknsana ne kadar dertli! Kan alyor. Hibirimizin yzne bakamad. kendi ldrd sankime..." Yerden biter gibisi, avurdu kk kara avrat: "Amaan anam, bakmam Zalaya, bakmam boyu devrilesi. Gezsin byle kuca ocuklu, ky ky g Gezsin! Gtrmemi yirmi gn doktora... Ei iinde kalm... Ben ne bileyim, ei iinde gver ibi var myd? lmeyeydi Koca Emine, kurban ederdi Zalay o yabann smailine..." Hr oturduu yerden : "El kaplarna kald fkarack. Hayra sere karmaz, babayiit olan smail." Hava Ana : "Baktracak birini bulabilir mi ola?" Sivri enelisi : "Kim bakacak? Herkes kendi ocuuna bakamyor. Bak Hr-ye, gl gibi ocuu evde koydu da gel ocuk orada a a sinekler gibi vzldyor, bu burada topraa sayor sdn. Bu burada topr maz Hrnn ocuu. Varyor akam... Kan gibi st..." Hr ellerini yere bastrp kalkt : "Ben gnlmlen mi geliyorum? Krolas yokluk. Keyfimden mi geliyorum? A kalrk oluk ocuk. muhta... Muhanetin kaps... Bilmez deilsin ya bacm. Gnlmlen olsa..." SARI SICAK Hava Ana : "Zor," dedi. "Muhanet kaps lmden de zor." Sivri eneli: "Kocakarnn gzleri de grmez. Nasl bakyor ocua ola? yle mi, kz Hr? Gzleri de grme Hr : "ocuk yangls kar. ocuk iin deli olur. Ku gibi dner stnde. ocuklar onun yannda hi ya alaya lsn, gtr karnn yanna, kesiverir sesini. ocuk yangls... Bir nen alar..." Kara Elif: "ocuu alatmyor. Sinek kapsn, karasinek yesin, haberi olmuyor, ille ocuk alayacak. G neylesin kar. ocuk yangls ya, neylesin. Diyorlar ki, ikide bir, az diye ocuun gznesini." Sonra smailin arkasndan bakt bakt: "Nereye gidiyor smail? Nereye gtryor ocuu? Kim bakacak? Kimse ocuuna bakamyor bu i " Hava Ana : "Daysgil var. Onlar bakar zaar. Onlar bakar." Sivri eneli alanlara doru giderken geri dnd : "Teh, daysgilde bakacak avrat vard! Allah kimsenin ocuunu anasndan geriye komasn." Hava Ana : "Anas lnce o da leydi, Allahm. Nolurdu? Ne diye koydun anasnn ardna? Bir kszlen dn racaksn, Allahm? Vaaay Zala... g zaman... Netsin smail?" Gn tepedeydi. Toz duman ortal almt. tede, uzakta, kyn beri yannda incecik bir duma n, beli belirsiz ge doru szlyordu. Firezler prl prld. Koca ova bir prlt iinde gn vurmu gibi yalp yalp ediyordu. tede, alan bierdverin parlak bir demiri avkd. smailin gzleri bir ho oldu. Gzleri du. Yolun kysnda tozdan apak olmu, seyrek glgeli bir dut aac grd. Ona sapt. ocu18 BEBEK un ba kolunun stnden aa sarkm, ipincecik yumuak boyun uzamt. ; ocuu dutun kkne doru yerletirdi. Kendi de oturmadan srtndaki gmlei karp skt. G zdan belirsizleen brtlen alsnn stne serdi. alvarnn paas amur olmutu, silkele Bebe vzldyordu. Yzn gzn karasinek kaplamt. Sert bir el rpmasyla smail onlar . smail ocuu iki yanna ralad: "Neen yavru," dedi. "Neeeen... Nenniii..." Vzlt kesilmedi. Ya gmlei aldan abucak ekti, giydi. Yrd. Toz yar belinden aasn gstermiyordu. bir sesle, inler gibi, vzldyordu. Yoldan bir kamyon geti. Havada bir zaman, yol boyu, bir toz bulutu asl kald. Toz bul utundan knca smailin burnuna keskin bir bataklk kokusu geldi. Sa yanlarndan kyn dibi dar bir yeil alan, eltik tarlas uzanyordu. Yolun kysndaki hendekte st tozdan kaymak r su durup duruyor, kocaman eltik alan, yakan gn altnda buulanyordu. eltik alannn kysnda, yani yola gelen yannda, elinde beli, srtnda abas, ak sakall, urlam bir ihtiyar saka duruyor, yzndeki tane tane ter uzaktan belli oluyordu. smail n n hzla geti. Ba ocuun bandan yana eilmi, kmldamadan bakyordu. Saka : "Ulan," dedi, "bre yolcu, ocuun ba sarkm." smail duymad. Ba yle, yryp geti gitti. Saka : "Dman bana," dedi kendi kendine. "Dman bana. Zor..." smail o hzla kye girdi. Tozlu, dar yollarda kocaman manda pislikleri st ste ylmt. l, tezek yaptrl hularn cbellerinde azlar ak, dilleri darda, kanatlar dk, avuk duruyor, uzun, krmz dilleri sarkSARI SICAK m kpekler uyukluyorlard. Kyde ila iin araan aa yoktu. Hendek kylarnda tozdan aa lirsiz olmu bodur kara-canlar vard ya, onlar aatan bile saylmazlar. Ksack, al gibi. smailin daysgilin evi kyn ortaranda, kamtan rlm, st ot, sa cbeli ieri doru , aalar atlam, tekerlerinin nas paslanm bir arabann altnda tavuklar, kpekler ya , arkasnda yumak yumak ccklerini dolatryordu. Kap akt. Uzun boylu, iri olduu uzaktan belli olan bir kadn, ayaklarn karnna doru e kten yana koymu uyuyordu. smail, ba ocuktan yana bklm, yz kapank, kapda y-lecene durdu kald. ocuk vzlt kaldrd. Bir yn karasinek havaland. Gzlerini ovuturdu. smaili seemeden, yumuak bir "Ne o? Girsene ieri. Durma gnde." smail duymad. Ba ocuktan yana bklm duruyordu. Glgesi kapnn nndeki boz tozun, g yu, yar insan byklnde bir glge. Kadn ayaa kalkt. Kendine gelir gibi oldu. "Ne o? smail, yavru, sen misin?" ocuu kucandan ald. smail yerinden kprdamad. Bebek vzldyordu. "Neen yavru, neen, alama. smail gel ieri. Yandn gnde. Ate sayor. Gel yavru. KadersiziBebei bir ulpazn stne koydu. smailin koluna dokundu. "smail, yavru, kurban, gir ieri. pldak tere batmsn. pldak." smailin gzleri cam kesilmiti. eri girip dizlerinin derman zlm gibi kverdi. Kadn smaile bakt. "Yavru," dedi. "Bu kadar meraklanma. Baa gelmedik i olmaz. lenle lnmez. Zala iyi avra tt. Ne gelir elden. lenle lnmez yavru. Akln bana al. lenle lnmez. Avrad lmedik h 2O BEBEK medik avrat olur muymu? O binde bir yavru. Meraklanma. Haberin var m ne haldesin? Hi kendinden haberin var m? Baa gelen" ekilir. Sen iine bak. Duyduk, dayn meraklanyord . Diyorlard ki, alm bebei kucana... ki kolunun stne smail, nen alp yatyor. Deli tyor. Can skld daynn. Gece gndz diyorlar, ocuk kollarnda smailin, nen alp yaty ine bunu." smailin uzun yz az daha uzam, kararmt. Yz, gzleri dnm gibiydi. Kapln yannda yal... "Teyze," dedi, "hatun teyze... ldryor beni. Vzldatma unu. Vzldatma..." Cennet Kadn yerdeki ocuu kollarna ald. Cennet Karnn salar apakt. Bir blk sar tel Bundan gayr yan st gibiydi. ncecik, ne doru bkk belinde, anm, psklleri dklm n kalma bir kuak sarlyd. Gzleri prl prl, kckt. Erkeklerinki gibi'gl enesi y du. Bebei kollarnda ralad : "Neen yavru, neen kszm. Neen kadersizim, neen." "Evin iinde o batan bu baa, kollarnda bebei sallayarak gidip geliyor : "Neen kadersizim nen. Nenni kszm nenniii..." diyordu. ocuk boyuna vzldyor, kurulmu gibi. "Sen, diyorlar smail, bakamamsn Zalaya. Bakmszlktan lm. Gvdeli avrad gtrmsn douun atmsn bir ahrla. Bakan yok, eden yok. Bir bana... Vebali gnah boynuna... B ite." Dardan ieri doru bir glge uzand. Kara alvarnn iinde geni, etli kalalar belli ola lu Dnd Kz girdi. Kalar kirpikleri top toptu. Dudaklarnda, ak dilerini gsteren, her za bir glmseme olurdu. Kocaman gzleri vard. Kirpiklerinin glgesi yzne derdi. Gamzeliyd Cennet Karnn kucandaki bebei ald. Arkasn dnp memesini kard. ocuun azna verdi ni kesti. 21 SARI SICAK Darda iki rlplak, anadan ryan ocuk, bir ellerinde bak bir ellerinde soyulmam dal Karnlar kocaman kocaman, boyunlar ipincecikti. Grtlaklarna kadar amura svanmlard. umu, kurumu atlamt. ocuun biri ban ieri uzatp geri ekti. "Eeeyt," dedi, "bir grsen!" Ortaparman gsterdi. "Boynu byle ince ite. Byle ince..." teki de uzanp bakt. "Sahiden ulan byle ite... p gibi ince. Dnd bacck memek vermi." "Yalancktan, alamasn diye vermi memeyi. Kzlarn st olur mu? Herife gitmemi kzlarn s Anam olmaz dedi. Yalancktan ite..." "Yalancktansa yalancktan. Bebek alamyor ya! Emiyor ya!" Ellerindeki dallar budaya bud aya uzaklatlar. Cennet Kar: "te byle diyorlar," dedi. "te byle smailim. Avrad kapamsn bir ieri ocuklan, kili erinden, iecek bir su veren bile yok. Gitmisin tarlaya. Irak yerin davulu koygun te r smailim. Byle diyorlar smailim. Biri inanmazsa smailim, bini inanr... Elin az ukur eil ki eke balayasn yavru. Dmeye gr, keyf iin yerler seni! Diyorlar ki karanlk ierd avrat, alr-m ocuu kucana, deli gibi dnermi ierde rlplak, anadan ryan. Vebal t delisi olmu Zala... Yaa smailim. Ya yavru..." smaili dinlemiyor sanrdn, birden irkildi: "Teyze," dedi, "gzne kurban olduum teyze..." Sesi yalvarr gibi, ama kzgn kyordu. "Kurban olduum teyze, ben Zalaya ktlk eder miyim? Evimin orta direiydi. Evimin orta d irei... Gel benden sor. Yanyor yreim. Yanyor ierim kz gibi. Beni iflah etmez Zalann di. Zala-dan sonra ben neye yararm ki? Zala gibisi kar kar gezsem u dnyay bulunur mu? abilir miyim? Gel ierimden sor." 22 BEBEK Cennet Karnn gzleri yala doldu. "Zala gibisi bulunmaz," dedi. "Hani yle avrat? Bir geldi dnyaya, bir gitti." smailin sesi sanki kendinden kmyordu. Yandaki duvardan, yerden, baka yerlerden kyor g ydi. Gzleri yar kapalyd. Ak karas belirsizdi gzlerinin. Bir ho... "Teyze," dedi, "ayaklarn peyim teyze, bunda benim bir suum yok. Kz, dedim, avrat dedi m, Zala dedim, az kald dedim. Sen dedim, gitme tarlaya. Ben bir bama alrm, ekerim e en ne kald dedim, zaten ne kald. Tutmad szm. Ben, dedi, bugn bekliyordum, dedi. ke olsun da, el iin almadan kurtulaym da, dedi. lnceye dek alrm. Kemiklerim krlnc i, tutmalktan, el kapsndan bu yl kurtuldun daha. Ben yllar yl bugn bekliyordum, dedi aklk tutmalktan iyi, dedi. Yars elin ise, yars da benim. Ettim etmedim, kalmad evde. i avrat... Karn burnunda. Yreim paralanyordu alrken. Zala, diyordum, etme, diyordum. diyordu. Ben, diyordu, bugn bekledim. Kendi iimde almay da grr mym diyordum. Elin irezil sefil belim bkld. tahla alyordu. Ben bugn bekliyordum. Babam, diyordu, el k tmalkta, anam peniklikte ld. Ben de el kaplarnda srnyorum. Deli gibi boyuna, ben bu bekliyordum, diyordu. "Bir gnd, dilleri bir kar darda, kularn tap deyin havadan dt scak bir gnd. e izdeydi. Mh gibi kileniyordu tepemize. Zalann srtnda bir koca elek deste vard. ki ada ir olsa gtremez. Kz o kadar vurma dersem, ben bu gn bekliyordum der, gzleri dolard. "Bir baktm, yar yolda, harmana varmadan elei yazya atver-di. Noldu kz, dedim. Sanc, d . Keskinleti. Sabahtan beri o kadar deildi ya, ijndi keskinleti. Bak drtk gibi oluyor edi. ldrc, dedi. Ben gidiyorum eve, sen iine bak, sen al, karncaya pay etme yiyecei in yln bir ba, dedi, kendi malmzda kendimiz iin alyoruz. Karnn tuta tuta kye do bir yere ykld. Varacak oldum. Karncaya pay etme malmz, ben gideSARI SICAK rim, dedi. Kalkt gitti. "Akamleyin eve vardm. Bir yanda kendi yatyor, bir apt iinde, bir halbnn stnde, bir y cuk. Gbeini kendi kesmi bir makaslan. Avrat yok ki iftlikte gbek kesecek. ocuu yumu, la-m kendi eliylen, komu uraca. Aa bir yandan, kendi bir yandan, malmz kurda kua, ay etme, diye bamn etini yediler. Aa yzn azdrr, kan atar, kt sz eder. Zala, b i olduk, onu da benim yzmden yerlerde rtme, der, ben kendime bakarm... Gzrganr. Edem yalnz, ierde tek bana koydum, almaya gittim. Edemedim." Cennet Kar, usul usul, derin derin iini ekti: "El kapsnda byd. kszlk, yoksulluk... bi oluun, canndan tatl gelmi. Grmedi gnn... Vaay Zala, grmedi." smail, szne ara v "Bir hafta yataktan kalkamad. Zala, dedim, bu byle olmaz. Bu gidile iyileemezsin, lrsn byle olursa, dedim, a susuz, kuru ierde... Yz de mum gibi olmutu. Sapsar, kemikleri lerim banda, dedim. Gtrrm doktora daha olmazsa. Sana canm da kurban, malm da, dedim. szlad. Sabahtan iyi olurum, dedi. Sald beni gene almaya. Kald ierde, karanlkta, Zek in ahrlnda, tek bana, a susuz, sersefil... Aa olmasa zar zor onu kandrrdm ya, Aa tuttum yarc, ortak ettim diyor, tutma iken ortak ettim. rtme yerde malm. Her akam gel m, Zala, derim, senin halin kt. Ben kalaym da sana bakaym. Yoksa doktora gtreyim, deri m. Her akam yemini billah eder. Bugn biraz iyiceyim. Sabahleyin dimdik yekinirim y ataktan, der. Akam varrm ki kalkamam. Byle aradan yirmi gn geti. ne iplie dnd Za a kat. Bir deri, bir kemik... i de yeyniledi. Burama geldi. Tak dedi imanma. Baktm av rat gidiyor, elden gidiyor." Sesi sertleti. Dudaklarna bir titreme geldi. Deminki halini stnden att. Sesine sahip oldu. Deminden mrlt gibi kan sesi dik-leti. "Vardm dikildim karsna Aann. Aa, dedim, avradm lyor. Doktor, dedim, ille doktor. A , dedi, bunlar ya2-4 BEBEK tar yatar dirilirler. Doktor moktor istemez bunlar. Can demir bunlarn. Telan ne, ded i. ine bak, dedi. Yok, dedim, Aa malm ne varsa anan sd gibi sana helal olsun. Kozam, k cm, budaym, anan sd gibi. Bana yirmi be lira bul. Edemedi, verdi yirmi bei. Buldum bir araba, gtrdm doktora, vardm doktorun kapsna, doktor yok. Yaylaya gitmi doktor. Gezdim ri batan ayaa. Bir ineci buldum. Kinin datanlardan birini. Geldi bakt Zalaya... Son so luk..."Eildi kulama. Bu oktan gitmi, dedi. Dedim ki, gitsin, olaca buydu zaten, sen yap bir e. Ben, dedi, soluktakine ine yapamam, ne faydas var? Koydum paray nne. Aha, dedim, s ana para. Yap ineyi. Parasylan deil mi? u aaca vurdururum, beygirlerime vurdururum. Y ap ineyi karda, dedim. Yreime dert olmasn, ela-lem anama avradma svmesin, dosta dman dedim. yi adamm, bir ine yapt. Bir ine daha yaptrdm. Bir daha yap karda. Zalann ben kk var, dedim. Bir daha yapt. Deri kemie yapm, bir deri bir kemik, teyze... Zala yle u ite. nanlmaz. Grsen, bu Zala deil, dersin. Gznlen grsen. Kotum arabay lenin s yola. lcyse de iftlikte lsn dedim. Bir scak bir scak vard, kabil karar deil. yle s e dmt yazya yabana. Alev almt dnyay. Yar yola geliin, Zala eremeke doruldu. Bi ldu, syleyemedi, ba geri dt. Azndan, bin yln... ocuum... ktn duydum. Usulca edi." Cennet Kar: "Bin yln bir ba fkara kendi iinde alcyd, o da ksmet olmad. Vay," dedi, "vaay Za smail: "Gzleri donuverdi. Baktm ses soluk yok. ocuk kucanda. Baktm ses soluk yok. Gne tepeme mi. Bir ho oldum. Gerisini bilmiyorum. Kendime geldim ki ne greyim, tozun topran iine belenmiim. Her yanm szlyor. At, arabay koydunsa bul. Seirttim imdi. Sar scan alt ler, dedim, ya gtrp bir dereden yuvarladlarsa? Dirisi gn grmedi... ls, dedim, ls SARI SICAK sn irezil. ocuk, dedim, ocuk kurda kua yem olmasn, lr lmeye ya... Anasz ocuk yaar dn ocuun? Elin adam analy yaatamyor. Hemi kouyorum, hemi yanma ynme bakyorum, "Byle byle, koa koa geldim baktm ki bir kalabalk, toplanmlar kyn ortasna. Ne ky? olduunu bilemiyorum. Bir ky ite... Bir kalabalk, bir kalabalk, ine atsan dmez yere. ama bir lm laf geldi. Vardm girdim kalabala. Araba ortalarnda. ocuk anasnn kuca iinde. Gzleri yumulu. Avratlar alyor. Ne kyyd bilmem. Boyuna avratlar alyor. "Bindim arabaya srdm. Necisin, demediler. Bu l nen olur senin, demediler. Nereye, de mediler. Azlarndan bir ift laf kmad. ylecene donakaldlar. Arkamdan bakakaldlar. "ocuk kald stme. zaman, g zaman... Yukar kye gtrdm. Sar Kz derler emzikli b na, geldim kye. ki gn sonra getirdiler ocuu attlar stme. Benim sdm, diyormu, benim miyor. ldremem, diyormu, elin ocuu iin ocuumu. O yanlarda emzikli avrat koymadm. Kim dimse getirdi att stme. Elim kolum baland bu i g zaman... St versen st imez, emzi zik almaz. lp kurtulmuyor. Bir alamet, lp kurtulmuyor. Bir kolumda ocuk ar gibi vzlda uruyor. Bir elim ite. atm kaldm." t smail yerinden doruldu. Ba huun otlarna yetecek kadar uzun boyluydu. Salland, geri m "te gryorsun," dedi. "Bir anas da sensin. Ne edersen et. g zaman. Dkm sam kald '' Cennet Kar, ba yerde, kmldamyordu. Bir zaman getikten sonra usulcana babn kaldrd. "smail..." dedi. Sonra sustu. Sesi titriyordu, alamaklyd. smail : "Ne diyorsun, teyze," dedi. "Desene ne diyorsun?" 6 BEBEK Cennet Kar: "smail," dedi, "bin yln bir ba el kapsndan kurtulduk,;kendi iimize allaydk, gnn i zaar, Zala, yle deil mi? ocuuma iyi bak diyecekti zaar..." smail: "Zaten," dedi, "dilinden dmyordu. Bin yln bir ba, bin yln bir ba... Bir seviniyord apsndan kurtulduumuza. Deli gibiydi. Grmedi gnn. Doya doya alamad kendi iimizde. liyordu kendine, el ii, el iin alma ldryordu onu. mr el iinde tkendi. Grmedi gn sin, ne-dersen et ksz..." Dnd Kz, bebei memesinden ayrmadan Cennet Karnn yanna geldi. Yz yalm gibi, korlu at i kzarmt. Kulana eilerek: "Cennet teyze," dedi, "bir ho bir tatl bir eyler oluyor bana bebek emdike. Srtmdan tat l bir eyler'geiyor. Akama kadar emse, on tane ocuk olsa da emse... Bir tatl..." Usulcana gerindi. "Bir tatln... Bir hooo..." Cennet Kar :"Deli," dedi, "hepimiz yle oluruz." Akama doru day eve geldi. riyar bir adamd. Gne yan yzne saman paralar, klk, "smail," dedi, "diyorlar ki, smail, ocuu almsn kucana, gece gndz. Deli olmusun." Bebek orta direin yannda bir ulun stnde vzldyordu. Kars bir imar etti, yal adam sz deitirdi. "Demek byle smail? Duyduk durumunu, yreimiz yand." Cennet Kar: "Herif," dedi, "sal Musduluya da gelsin. Topal Emineynen onun avrad var emzikli. Bir de Hr var ya, o fkara kendi ocuuna bakamyor. Musdulunun avradnn sd ok. Temiz d cuk sal Musduluya. Avrad, gnl olursa Musdulunun emziririm dedi." Az sonra Musdulu, gnderdikleri ocukla ieri girdi. Ksa boySARI SICAK luydu. Lacivert ceketinin yakasndaki el byklnde krmz mendili, ilk bakta adamn gz taranm salar, yeni kasketinin altndan frlamt. alvar da yeniydi. Ayanda da arkas ayakkabs vard. Day, Musdulunun elini tutup yanna oturttu. "Olum," dedi, "gzel olum, Musdulu," dedi. Eliyle orta direin dibinde vzldayan bebei g rdi. "Gryorsun ite. Allah kimsenin bana vermesin. Baa gelmedik i olmaz. Kul sklmayn yetimez. Senin avradn sd bolmu. Bir iki... Neyise smail esirgemez. Ne diyorsun? yilik azda kalmaz. Bir iyilik yap da at denize, balk bilmezse, Halik bilir. Bir iyilik e t de... Bilir..." Musdulu ban yere dikmi, ince dudaklarn skm, bititirmi, hibir sze varmyordu. "Olum," dedi, "bu i g zaman... Evde kimse yok... or yok, ocuk yok... smailin durumu. ir gzyn nne. Ta olsa erir adamn yrei. Garip yiit kii smail. Bin yln bir ba ku da batmasn ocuk yznden. Ne dedin olum Musdulu? Bir sze varmyorsun?" Musdulu durumunu bozmam, ba yerde, kmldamyordu. "yilik etmek frsat her zaman ele gemez. Bak," dedi, "buna Allah da raz olur. Cennetin kapsn aarsn. Senin avrat bakmazsa bu ocuk lr. Bir can kurtarrsn. Yaamasna sebep cann. Bak venildeyip duruyor... Buna can, buna yrek dayanr m?" Musdulu kalkt yrd. Ayann birini eiklikten dar attktan sonra, ban geri evirdi. "Emmi," dedi, "kim dedi sana Musdulunun avrad hizmeti diye? Benim avradm hizmeti deil ..." Hmla kt. smail, birden yerinden kalkt. ki elini Musdulunun arkasndan uzatt. "Karda, karda," dedi, "karda etme bu ktl..." Days birden kolunu tuttu. "Ulan," dedi, "yalvarma byle it olu itlere! Can iin olsa bile yalvarma! Avrat gibi olmusun. Sana noldu byle? lsn," dedi, kar28 BEBEK sini gsterdi. "Bu," dedi, "on altsn gmd. Byle bebek deil, tosun gibi babayiit. : Cennet Kar : "Yavru," dedi, "sen bir ho olmusun. Bir ocuk... Ayna yetmedik bir bebek... Evlenirsi n. Allah gene verir. lrse lsn. Ben on al-.tsn gmdm. Ben nasl dayandm? On altsn raklara... Kr ocaklara oturdum. Gene evlenirsin. Allah gene verir. Skma cann yavru.. . Sen de hasta olursun bu yaz gn. Bu i g zaman. ldrme kendini..." smailin yz duvar gibi apak kesilmiti. Cennet Karnn yz dnd, dnceli bir grnm ald. "Dur hele," dedi kendi kendine. "Dur hele... Topal Emine bir, Hr iki... Topal Emin e... Hr... Topal bir... Hr... baka yok." Hep kendi kendine konuuyordu : "Topaln sd zehirli... Hi ocuu durmaz. Kendimi bildim bileli ocuk dourur. Her yl bir "dourur. Her yl lr. ocuktan kalmaz benim gibi. Her yl dourur, her yl ayna varmadan ez... imdiye kadar ka ocuk dourdu, saysn kendi bile bilmez. Ben heyle veririm ocuu o dersen ba kays oldu f-kara, kendi ocuuna bakamyor. trgen oldu ocuu scak st ie Kr ocua nasl bakar? lle ana..." Day: "Avrat," dedi, "ne vn vn edip duruyorsun? Sd zehirli mehir-li, Topal Emineden baka yo k. Verek Topal Emineye."Cennet Kar: "Herif," dedi, "gz gre gre ldrlr m ocuk? Vebali?" smail serte : "Teyze," dedi, "alrsa verelim. Acndan lmesin. El anama avradma svmesin de... Byle lece e, yle lsn. Bak u hale... Acndan lmesin de gz gre gre... Herkesin ocuu lyor. l Topala ocuk gnderdiler. Topal ayann birini ta gerilerden srkleyerek, eile kalka, eil ka geldi. Boyu ksayd. Bir yan, omuzdan aa dmt. O kadar ok dkt ki, dururken, o 29 SARI SICAK nasl devrilmediine insan aar kalrd. Bacaklarnda rengini atm, bozarm, bir iplik ek alk dklr, kara bir alvar vard. Ba gevek alvarn geni kalalar tutmasa alvar ba yanna doru sarkmt. st ba toz, un, hamur bula iinde idi. Bz bz kara memele tne doru sarkyordu. Yz bir acayipti. Gzleri, karmakar, kirli, pis salarnn altnda Koca koca benli kara yznn benleri meme meme, parmak ba gibi sarkyordu, kr kr. Daynn karsna geldi. "Veli Aa," dedi, "beni artmsn. Geldim ite." "Kzm," dedi, "ite u ocuk. Bak diye ardm seni. smail gnln grecek. Seni fazlasyl Fazlasylan. He-mi sevap. Bir can kurtaracaksn. Az iyilik mi? Allah yannda kymetin a rtar. Hemi de hakkn alrsn. Ne diyorsun kzm?" smail yalvarr bir sesle : "Bac," dedi, "Emine bac, ne istersen sana veririm. Ku sdn bile eksik etmem. Ku sdn bile bulurum." Eminenin yz daha ok krklat, karard. "Aa," dedi. "Veli Aa, benim sdm benim ocuuma yetmiyor zaten. Ne yiyorum ki sdm olsun! smail doruldu : "Bak," dedi, "gzel Emine bacm, ku sd bile istesen bulurum. Ne diyorsun? Olur de, gel. " Emine : "Ne deyim karda," dedi. "Akam benim herif gelsin de..." Yerde szldayan bebee st bile vermeden ekti gitti. Dnd Kz koa koa ieri girdi. ocuu kucana ald. Arkasn dnp meme verdi. Szlt kes "salmaz ki... Yoktan i karr. Anam da..." Kurbaa sesleri geceyi dolduruyordu. kindiyin kan garbi yeli durmutu, azck fisilti bile yoktu. Azck olsun. Hava bataklk koku30BEBEK yor, taze sr pislii kokuyordu. Yap yapt. Gk kocaman, parlak yldzlarla rtlyd. : tede, uzakta, ayrn kysnda bir nar vard. Bir ulu nar. Dallarnn stne ak ak leyl in. Saysz. Bir iki kez takrtlar duyuldu. Veli daygilin evlerinin nnde bir adam boyu yksekliinde bir ardaklar vard. Altnda, ya ynnde kyn srlar yatar, gevi getirirlerdi. Bebek ardan sa yannda, Cennet Karnn yan banda vzldayp duruyordu. Cennet Kar da rdu. Beii salladka ardak da beik gibi rgalanyordu. Veli day oktan uyumu horluyordu a beiin sallanmas kesildi. Cennet Kar da uyumu olacak. Sivrisinek dopdolu, ortal kavu or. Gece yary oktan amt. Bebek daha alyordu. smail serte bir iki kere yanna dnd. Bi d. ardak beik gibi salland. Duyulur duyulmaz bir sesle : "Teyze," dedi. "Cennet teyze!" Kadn uyand. Ya da uyumam, uyukluyordu. "Teyze," dedi, "al gtr unu Topal Emineye. ldryor beni. Kesmedi, kesmiyor sesini, ldr eni... Gtr unu." Kadn gzlerini ovutura ovutura kalkt, ocuu beikten kard. Kyn kadnlar tarlada, sokakta, buza srer, sdar dokurken, nerede ikisi bir araya gelirs Topal Emineden, smailin bebeinden konuuyorlard. Kara Elifin kapsnda bir top kadn vard. Kadnlar ayakta kirmen eviriyorlard. "Aman kele bacm, kader kader dediin de byle olmal. Oluun byle olmal. Zalann lm yar opala...""He bacm, ocua baksa, baksa yreim yanmaz. ocuk akamlara dek it enii gibi veniliyor. O bey gibi yiyor smailin getirSARI SICAK diklerini. eker koymad arda, ya koymad, zm koymad deli batas, batas smail tad dnd Topaln evi..." "He bacm dkkana dnd!" "ocua da baksa..." "Ben kapsndan geemiyorum. afaktan akama dek venildiyor, bebecik. Yrek dayanmaz. t eni ibi venildiyor..." "Sabi ocuk, yrek dayanmaz." "smailin halini grsen!" "Yrek dayanmaz!" "Sararm solmu fkara. "Yrek dayanmaz!" "Varn younu, elindekini avucundakini yedirecek Topala. Gene tutmalkta srnecek it gibi. " "t gibi..." "flah olmaz ocuk." "lr ocuk." "Topala baktracana..." "Gtrsn koysun bir aacn bana, kartallar alsn..." "Suya atsn..." "Diri diri mezara gmsn." "Heee bacm!" "ki gne bir srtnda bir uval..." "Gelir smail..." "Avrat yesin, dermi, sd oalsn." "Otururmu beiin yanna, bkermi boynunu, bakarm yzne ocuun... Kprdamadan bakarm en gidiine kadar bakarm yle. Hi kmldamaz." "Durur yle bakarm." "Cier..." "Yrei yanyor fkarann." "Yrek..." "Anasz." "Anasz yavru yaamaz..." 32 BEBEK "Emecii boa smailin." "Sd zehirli..." "Yaasa kendi ocuklar yaard." "Yaamaz!" Emine ocuu aldktan on gn sonra ortala dt. nne gelene : "Amaaan avratlar, hi bama gelmedi byle i! Attlar bama ocuklarn. Sde doymuyor. Ne rm. Ona bakaym derken, kendi ocuumdan oluyorum. trgen oldu ocuum. Su gibi, su gibi g r alt. lc Duranm. Bu yaar diyordum. O da bu yzden lc. Gtrr atarm stne... Kend Zaten getirdii ne ki. Ben ocuumu ldryorum, iki kilo eker, on gn oldu iki kilo eker! bacm, iki kilo eker..." Kadnlarn tm birden : "Gtr at," diyorlard, "Cennet Karnn stne. Gtr at." Topal Emine ayan srye srye gittikten sonra da aralarnda : "ocuk yaamaz zaten." "Gtrsn atsn." "Kele bacm, getirdiklerini de beenmiyor herifin!" "Bulunca bunar." "ki kilo eker! Pasakl, anadan dodun doal boazndan at m iki kilo eker?" "Heee, at m, batasca?" "Topal pasakl!" "Herife yazk. Bir yreim acyor ki..." "Gtrsn atsn." "Gtrsn atsn.""Gtrsn atsn." Konuuyorlard. smail, ocuu Topal Emineye verdiinin on ikinci gn gene geldi. Srtnda gene yarsna kad bir uval vard. 33 SARI SICAK Daysgile, baka bir yere sapmadan doru Eminenin evine yrd. Eminenin evi, stnn otlar itlerinde topak topak tezek yaptrl, svas tezekten bir gz bir hudu. erde teberi z eya vard. Kede dayal uval, bir de yzsz, pamuklar dar km bir yatak. Bir k uzann bal bulunduu keden taze sr pislii, iemik kokusu geliyordu. ocuklarn bei kirden kapkara kesilmi, yarlm eski beiin iinde koyun koyunaydlar. Yumuk elleri birbi e dolayordu. Evin ii batan aa amurdu. Bir kar byklndeki pencerenin altnda, s m bardaktan boyuna su szyordu. smail beiin altnda durdu, durdu bakt... "Bac," dedi, "Emine bac, nolmu bu ocua byle?" ocuun derisi kemiine, karn beline yapm, gzleri ukura kamt. Dayanamayp dar kt. Emine uval silkeledi. "Bak," dedi, "Elif bacm, unun getirdiklerine. Bak u boyu dev-rilesi uzun devenin et tiine. Bir de kurumlu kurumlu bakyor da, ocua nolmu byle diyor. lyn kr oldu. Boyca ki kilo ekercik! Ye de ocuk emzir..." teberileri uvaldan alp oraya buraya fildryordu. "lr ocuk. Benim ocuum lr. trgen... lr de kurtu-lamam elalemin dilinden." Kara Elif: "Gtr stne at bacm," dedi. "Gtr at stne." "lr de ocuum... Elin ocuuna bakt da kendi ocuunu ldrd derler." smail srtn verdii itten doruldu. Derin bir "ooof ekti. Dilerinin arasndan slk gib "Orospu," kt. "Topal orospu..." Sarho gibi yalpalayarak yrd. ki gn sonra Emine, dve ekie, ocuu getirip Cennet Karnn stne att. 34 BEBEK "El ne der," diyordu, "benim ocuum lrse, el ne der?" Cennet Kar da ocuu babasna gnde Harman bir adam boyu yksekliindeydi. Ta afaktan nce balamt sap atmaya. Gn kuluktu. i bek epeyce ykselmiti. smail elindeki dirgeni saplarn stne att. Harmann glgeli yan n testiyi bana dikti. Denin stnde ince boyunlu, kirpikleri ok uzun bir ocuk vard. o una nndeki iki zabn doru beygiri krbalyor, daha yumuamam sapn stnde hzla dnyor ini yakan bir saman, bir kuru ot kokusu almt. smail han ann glge gelen dibinde vzldayan ocuun azna stne emzik geirilmi st do d. ocuk sesini kesti. Usulca emmeye balad. smailin sa dizi yere dayalyd. Yz samanda an belirsizdi. Sol duluundan enesine doru inen uzun derin yara izinin ii tozla, sama n paralaryla dolmutu. Yrtk, izgili gmleinin yakas akt. Kll gs grnyordu. Gmleini karp firezlerin stne serdi, geldi dizini yere dayayp ieyi tutu. Daha yornu m, krk gibi soluyup duruyordu. Den sren ocua seslendi: "Memed gel," dedi. "Gel de ekmeini ye." Memed atlarn ban sapa verip geldi, kn at. smail bir eliyle yiyor, bir eliyle de ieyi tutuyordu. ieyi ekecek olsa, ocuk hemen vz aya balyor, smail de buna dayanamyordu. Memed hem yiyor, hem konuuyordu. "Bak," dedi, "smail emmi, bizim kyde bir olan vard..." Bebei eliyle gsterdi : "te o da bunun gibiymi. Anas lm. Kucanda gezdirirmi babas. Fkaraym da kimse bak ordu. Hi kimse bakmazm. Kimsesi de yokmu. ocuk lcym acndan, 35 SARI SICAK yaa ocuk lcym. Acndan alaya alaya lcym. Anam yle diyordu, babasnn kucanda dn olu diyorlar. Anam diyor ki, babas ne Km, ne bir ey... Anam yle diyor. Babas bir g sarm bir uval eskisine bebei, koymu kyn ortasndaki emenin tana, savumu gitmi.alm bytm. Krdn olu diyorlar imdi. Krt kz alm... Babas ban alm gitmi bir iz olmu. Ne bileyim ben, anam yle diyordu ite." smail birden yekindi. Gnee gelince, gsnn kllarna yapm saman paralar lat. utu. abucak giyindi. ocuu kollarna alp yrd. Kr Kar ayak seslerini duyunca yzn kapdan yana dndrd. "Kim o," dedi, "kim o gelen? Bir bebek mi var ne kucanda? Bebek sesi deil mi bu gel en?" smail: "Benim," dedi. "Ana benim." Kr Kar: "Kusura kalma yavru, sesinden bilemedim." smail: "Benim na," dedi. "Avar smail... Durmu Aann eski tutmas..." Kr Kar, zehir gibi ac, yumuak, alar gibi bir sesle : "Yand," dedi, "hepiciimizin yrei Zalaya... Gn grmedi fka-ra. Pasakl Topal kurban olsu alaya, kurban olsun bebeine. ocuu getirip de stne atm diyorlar, yle mi? Aaah," dedi, m olayd burada! Hr de gitmeyeydi ie, Zalann gl hatr iin bakardm bebeine. Yavru," d ucanda alayp duruyor, yatr beie ocuun yanna. Yatrdn m? Neeen neeeen... Anasz ku Beii usul usul sallyordu. smail: BEBEK "Ana," dedi, "daha ne zaman gn yetki Mahmudun .ola? Daha ne zaman?" "Neeen neen, ololo neeen..." Sonra hmla : "Aaah," dedi, "benim olum, hkmet geer mi hakkndan? Hkmet geer mi? Neen, anasz kuzu n .. Toplanm yol paras, toplanm smailim, toplanm yavru... Neeen sefilim neeen... ololo n... Hkmet diyormu ki, versin param koyvereyim kendisini. Diyormu ki hkmet... Neen can neeen... Vermezse param kendi bilir diyormu, yatar lene dek. Neeen el elinde kalanm neeen... Az buz para deil yavru, bir araya gelmiyor yavru. Neeen kszm neeen... Bir Hr lyor. Bir avradn almasndan nolur? Neeen Zalann bebei neeen... Ka kere varaym, ded im hkmetin eline ayana... Hayr olmaz dediler, ille para dediler. Neeen kadersizim nee envololooo neeen." Ev, yan yana serilince iki yatak alacak byklkte, itleri svasz, stnden gn klar s ar seyrelmi, tertemiz bir hudu. Kr Kar kapya doru oturmu, yz a dnkt. Usul usul beii sallayp ninni sylyordu "Neeen neeen... Anaszlar hep byle durmadan alar... Neeen neeen neeenniii... Ooof ba na da bir eyler oluyor. Neeen neeen... Gnm yaklat gayr... Mahmut gitti gideli Allahn g ma tutar beni. Neeen ololo neeen. akr akr stma tutar. Hi halim dermanm yok. Neeen gl n. Neeen dalarn gzel iei, alama neeen... Aaaah Mahmudum burada olayd... Neeen neeen n niii... Zalann ocuunu byle kap kap srndrr mydm? Neen neeen." Beii sallamay brakt. "Hangi yandaki smail? Hangisi Zalann bebei?" smail eli ald, ocuun stne koydu. Kr Kar usulca, elini ok-ar gibi ocuun yznde dol "Vaaay," dedi, "vaaay anasz! Bir deri bir kemik kalm... Hr destesini toplad. Neeen nee en... imdi gayr pamuunun otunu d37 SARI SICAK vc... Neeen neeen nenni... Bir deri bir kemik... Neeen." Gn batarken Hr geldi. eri girer girmez ii anlad. Bir yanda Kr Kar uzanm of eke e . Her ikindi nbeti gelirdi. smail de beiin banda usul usul sallyordu. Hr yirmi yanda gsteriyordu. Yz gnden yanm, kapkara olmutu. "smail karda," dedi, "ne deyim imdi? Sana ben ne deyim? Yreim para para oluyor ya, ben ne deyim? Grdn, ben sdm topraa sayorum, memeklerim iiyor akama dek, ocuuma verem raa sayorum. Ben ne deyim imdi sana smail karda? Ben ne deyim? Mahmut olayd smail kar ." smail: "Bacm," dedi, "Hr bacm, ne istersen veririm. Harmann ben srerim, harmanm bitince. Son udum sende..."Hr : "Ana," dedi, "sen ne diyorsun? Ben ne deyim imdi? Ben ne deyim?" Kr Kar of ofla kark : "Kzm," dedi, "kzm, kara gzl srma sal hanm kzm, gz gre gre ldrlr m bebecik ne diyeyim? Zalann bebei. Ben ne diyeyim? Zalann teberii..." smail stnden ldrc bir arlk kalkm kadar yeynidi, evden kt. Hr iki ocuun her birini bir koluna alm, Kr Kan da onun alvarnn ba yerinden tutmu, liyordu. Tarlaya vardklar zaman afan yeri daha yenice aaryordu. ocuklar yan yana, otlar dek gibi yapp yatrd. Kr Kary da bana oturttu. Be dnm Pamuk alacakaranlkta otlardan seilemiyordu daha. Iynca apalamaya balad. Tarlada, yak a ne aa vard, ne bir ey... Ne de al... Tm ova da yleydi ya. apay vurduka taze bir kusu fkryordu. Gn epeyi ykselip scak drt yan kzdrnca Kr Kar, Hrye : 38 BEBEK "Kzm," dedi, "kzm Hr, ocuklar yanyor... Scaktan lrler bunlar. Srmeli kzm, gel d r." Hr geldi, Kr Karnn arkasn gn doudan yana dndrd, ocuklar da glgesine yerletird "Ya," dedi, "ana, gn tepeye dikildiinde glgen kalmaz, glgen ekilirse nilerik? Ya anam, o zaman nederik?" Kr Karnn dudaklar titredi. ncecik dudaklar buru buru, dudak m, deil mi, yzndeki krklklarn iinde belli bil ii kadar kckt. Krklar olmadan yzne bakan adam apar olduunu hemen anlayverirdi. ulu gzkapaklarnn altnda iki yuvarlak kml kml ediyordu. ncecik, bir deri bir kemik ka arlar grnen elinin stnde gne lekesine benzer bir sr irili ufakl lekeler vard. Otur karalts ufack bir ocuun karalts kadar grnyordu. ocuklar aladka iyilik, cana ya Hry aryor, emzirttiriyor, iki yanna usul usul ralana ralana ninnisini sylyordu Bebek seni uyuturum, neeen neeen Bahelerde bytrm, neeen neeen Alayan ocuu avutur derler, Kr Karnn ite byle yank, taa adamn yreine ileyen bir s Gn ykseldike Hry aryor, ocuklar kendine doru ektiriyor, stlerine eiliyordu. deiyor mu diye de Hrye soruyordu. Gnn tepeye dikildii, ortal kavurduu zaman, adam o zaman elini yere dediremez, ayan samaz olur. Otlar boyunlarn bkerler, pamuklarn yapraklar drlr, ite o zaman Kr Kan, aa karnna ekmi, stlerine de kapanmtr. Usul usul rgalanp ninni sylemese uyuyor sanr Bebek seni uyuturum, neeen neeen Bahelerde bytrm, neeen neeen 39 SARI SICAK Bebek seni uyuturum, neeen neeen Aldm geldim bebek seni oooy oooy Yeil beik sekisin den neeen neeen Anay emmeyen bebek oooy ooooy Bilmez ana kokusundan neen neeen. Nen alarken sa yandan yatan Zalann bebeinin ayan okuyordu. Bebek seni uyuturum, neeen neeen Saraylarda bytrm neen neeen. Gn tepeye dikildi, gn yakt piirdi ama, kar ne etti eyledi de gn ikindin oluncaya dek o uklarn yzn gne gstermedi. Tam ikindist, gn aalara inerken nbet geldi. Karck ye balad. Tirtir titriyor, uzun uzun scak topran stnde geriniyor, debeleniyordu. te byle, her gn byle, karck gn ikindin oluncaya dek bebelerin yzn gne gstermiyor nca... Be dnmlk yerin apas bitinceye dek byle gidecekti. Bir kecikleri kalmt. Ufack bir dar... Ne are ki... Kara haber tez ular. smail harmann bitirmi, budayn kuyularken sylediler. Yldrmla Vard bakt ki ne grsn. Hr yatakta, yz sapsar, avurtlar birbirine gemi. smail ekine ekine: "Bac," dedi, "Hr bac, ban sa olsun. Nur iinde yatsn o kar. Dnyada k yz grmed " Hr titrek, alar gibi bir .sesle : "ld," dedi, "iki gn oluyor. ocuk yanglsyd fkara. Bir nen alard, yrek komazd insa n alard, da ta eritir. smail: 40 BEBEK "Nur dolsun mezarna, k yz grmedi."Hr inler gibi: