yaşar kemal - Ölmez otu

8/8/2019 Yaar Kemal - lmez Otu

1/163

Yaar Kemal _ lmez Otu (Dan te Yz3)

MerhabalarBuraya Yklediim e-kitaplar Aada Ad Geen Kanuna stinadenGrme zrller in HazrlanmtrEkran Okuyucu, Braille 'n Speak Sayesinde Bu Kitaplar Dinliyoruz

Amacm Yayn Evlerine Zarar Vermek DeildirBu e-kitaplar Normal Kitaplarn Yerini TutmayacandanKitaplar Beyenipte Engelli Olmayan Arkadalar Sadece Kitap Hakknda FikirSahibi OlduundaAada Ad Geen Yayn Evi, Sahaflar, Ktphane, ve Kitaplardan TeminEdebilirlerBu Kitaplarda Hi Bir Maddi karm Yoktur Byle Bir eyide DnmemBu e-kitaplar Kanunen Hi Bir ekilde Ticari Amal KullanlamazBilgi Paylatka oalrYaar MutluNot: 5846 Sayl Kanunun "altnc Blm-eitli Hkmler " blmnde yeralan "EKMADDE 11. - Ders kitaplar dahil, alenilemi veya yaymlanm yazl ilimve edebiyat eserlerinin engelliler iin retilmi bir nshas yoksa hibir

ticar ama gdlmeksizin bir engellinin kullanm iin kendisi veya ncbir kii tek nsha olarak ya da engellilere ynelik hizmet veren eitim kurumu,vakf veya dernek gibi kurulular tarafndan ihtiya kadar kaset, CD, braillalfabesi ve benzeri 87matlarda oaltlmas veya dn verilmesi bu Kanundangrlen izinler alnmadan gerekletirilebilir."Bu nshalar hibir ekildesatlamaz, ticarete konu edilemez ve amac dnda kullanlamaz vekullandrlamaz. Ayrca bu nshalar zerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerinbulundurulmasve oaltm amacnn belirtilmesi zorunludur." maddesine istinaden web sitesindedeneme yaynna geilmitir.T.C.Kltr ve Turizm Bakanl Bilgi lem ve Otomasyon Dairesi BakanlAnkaraBu kitaplar hazrlanrken verilen emeye harcanan zamana sayd duyarakLtfen Yukardaki ve Aadaki Aklamalar SilmeyinTarayan Yaar MutluYaar Kemal _ lmez Otu (Dan te Yz3)YAAR KEMALlmez OtuDan te Yz 3Yayn1 hakk: Yaar Kemal Trkiye'de yayn hakk: Toros YaynlarDokuzuncu bask Toros Yaynlar, stanbul 1988Kapak resmi : sa elik Dizgi ve bask: Teknografik Matbaaclk A..8834Y01080058 ISBN 9754330018Nuruosmaniye Cad. Atasaray Han 37/406 Caalolu-stanbul522 23 76YAAR KEMALlmez OtuDan te Yz 3toros yaynlarMemidiin iindeki fkenin gn getike cumas, daya-nmaz bir hal utmas.Memidik st yapra ban olanca hzyla knndan ekti, bak ayndabir imek mavisinde balkyarak havada geni bir yay izdi. Memidiin btnbedeni avna atlmaa hazr kaya atmacalar rnei iliklerine kadar gerildi.Olduu yerde bir srad, sonra gene gergin, gerilmi bacaklar titreyerek ylekalakald. Bedeni tepeden trnaa ar bir kurun klesine dnmt. ylekprtsz.Silme bir ay vard. Aalar, otlar, tmsekler, tepeler bu gmprltsnda sallanr, geniler, uzar gibiydi. Dereleri, koyaklar ak birkaranlk doldurmu, Anavarza kayalnn glgesini gneye Ceyhan rmannstne drmt. Ceyhan rma usuz bucaksz ovann stnde eritilmi gmltsnda durgun, sessiz, kml-tsz kayalklarn glgesinde bir sreyitiyor, kayalklar geince de parlak kvrltsn yeniden srdrp akyordu.


2/163


3/163

Sonunda:Bu kta kyamette, bu donda soukta, insan beklemekten zlyor, dedi.ukurovaya indiimiz gn, onu ukurova toprana sermek boynumun borcu olsun.ukurovaya inince, elinin ayann zlmeyeceine inanyordu. te genezld.Memidik ucu buca bulunmaz bir karanlk duvarna geldi dayand. Umutsuzluun

son uundayd.Kendi kendimi ldrmeliyim, dedi. ldreceim.Ya kendini ldrrken de eli aya kesilirse?Karartnn gittii yne doru yrd. ki yz, yz adm gi--mmmiM'-tmmu j'jifl'I-'adince bir karaalla dt. Dikenler bacaklarn dalad, alvarm azckyrtt. Ortalk ac ptrak kokuyordu. Bir yerlerden bir nane kokusu, bataklkkokusuna karm geliyordu. Geceyi kurumu ekin sap, sr kuyruu ieikokusu almt. Kokular, gece, ay pslakt.Memidiin bedeninden bir an yldrmla vurulmucana bir rperti geti. Bir sreolduu yerde irkildi kald. Sonra yrd. Yrdke, kurumu ekin kokusunu iineektike, ar ar kendine geliyor, bedeni de yeniden geriliyordu.

Top dutlarn yanna vardnda iyice kendine gelmi, tm bedeni de gerilmi,dopdolu olmutu. Alttaki incecik yoldan dereye indi, sonra da tepeyi kt.Tepenin te yz bir eski mezarlkt, gzlerini yumup oradan uzaklat. Bankaldrdnda gene dereye, derenin apak akltalaryla denmi byk, dz biralan kadar yaylm geidine geldiini grd, hi armad. Burada su ancakinsann ayak bileklerine kadar kyor, yanar dner karnlar parlayarakyukarlara giden balk srleri suyun yznden frlayacakm gibi oluyordu.Karart geitte byk bir akltann stne oturmu, ayaklarn suyun iinesokmutu. Arkas Memidie dnkt. Omuzlar amma da geniti! Dev bir adamnomuzlarna benziyordu.Muhtar Sefer bu kadar iri deildir, dedi Memidik kendi kendine. AUalemaynda byle gzkyor, karanlkta insanlar gittike byr, drt misli, bemisli olurmu. imdi belki ben de on misli bymmdr.>Bunu stste, seslice birka kere tekrar etti. Gven geldi.Karartnn st banda bir oylum anaac vard. Ayaklarnn ucuna basa basaanaacnn arkasna kayd. Bann sapn kavrad, karartnn stneatlacakken gene zld, bir titreme stmasna tutulup yere kverdi.Karartnn nnde byk bir pullu balk gm karn aynda parlayarak kere suyun yzne atlad. Karart ban kaldrd bala bakt. Sonra balnfrlad yere bir aklta att.Memidiin fkesi arttka artyor, kendine lanetler yadryordu. Aaah, imdieli aya bir tutsayd, ii bylesine mese, titreme-seydi! imdi varsayd,elindeki ban kkne kadar onun srtna, tam yreinin stne saplasayd...Kan suyun iine akard. Akan' su kzl kana keserdi.8Karartysa hi kprdamyordu. Ayaklarnn ucuna basa basa... Hi trtkarmadan...Karartdan bir of anam yandm, l ykseldi. Sonra da Memidiin kulanabir yerlerden of anam yandm, szleri gelmee balad.Memidik alnn arkasnda bir sre aba harcad, ama bir trl ayaa kalkamad.Srnerek suya indi, bir iki avu su iecek oldu, elleri ylesine titriyordu kiavuladg azck su bile yakasna dkld. Ald suyla azn bile slatamad.Ban sola evirince bakt ki suyun bandaki adam gitmi. Gz ap kapayncayakadar yokolmu. Cin mi, eytan m bu adam?Adam yitince kendine geldi hemen. Titremesi geti. Ayaa frlad. Komaabalad. imdi, u anda Sefer eline bir geseydi, saysz haner rrd onunpis, onun alak bedenine. Suyun kys boyunca aklt a iarn drt yanasratarak kotu kotu, ortalkta kimsecikleri gremedi.Aaah, bir elime gese... imdi, imdi...Artk ne elleri titreyecek, ne de bedeni zlecekti.Tabanlar szlyor, ayaklarnn baparmaklar yanyordu. Sefer ona dayak attzaman o baylmt da... Sefer onun baparmana akmak tutup yakmt.


4/163

Baylmken aya yannca nasl da frlamt havaya... Ahrn damna deecekkadar.Tam tamna bir yl oldu. Seferin beni ldrd gne, diye dnd.Sonra seslice dncesini srdrd:Sefer beni bir yl ay nce ldrdyd. Tam bir yl ay nce... Benildrd, ldrd.

Bedenini bir ac, bir szlama ald. O gnk gibi. O gn, dayak yedii,ldrld o gn ne zaman aklna gelse hep byle olurdu. Olduu yerdekalakald, kvrand kald. Kasklarn iki eliyle tuttu, stne yumuldu. Birsre byle uundu kald.Kendine geldiinde inceden bir yel km, ay bulutlarn arkasna girmiti. Biryerlerde bir kam topu hrdyordu.Ayaa kalkt, gerisin geri dnp suya aa komaa balad.Beni Sefer ldrd... Ben de onu, ben de, ben de onu...Geit yerine geldi. Birden olduu yerde kalakald. Karart eski yerinde,ayaklar gene yle suyun iinde durup duruyordu. Aralarnda elli adm ya var. yayok.9Haydi, dedi. Sefer dnyasndan gemi. Kprdamyor. Frsat bu frsat.>

Bu szleri syler sylemez gene bedeni zlverdi. Yere kt. Sefer banevirip de ona bakmyordu.Seferin nnden bir bycek balk kere sudan darya atlad, gm karnaymda balkd snd.Sefer kalkt, gerindi, kollarn gerdi. Bedeni atrdad. Memidiin stndenyryerek geti.O stnden geerken, Memidik elindeki ba kalkp bu adama saplamak iin bykbir aba harcad. Harcad, ama yerinden de kalkamad. Sefer yrd gitti,hltanlarn ardnda gzden kayboldu. Beden, beden, diye bard Memidik. Neoluyor, ne oluyor sana byle? Anan avradn ulan! Byle de i olur mu hi? Neyaparsan yap, nasl zlrsen zl, ben de Seferi ldreceim.Derken Sefer geldi gene eski yerine oturdu, nnden uup giden balklartalamaa balad.Memidik ona baktka karart gznde iriletike irileiyordu. riletikeMemidiin iindeki korku da byyordu.Bu Seferde bir sr, bir keramet var. Ne yapaym, ele avuca smyor adam. Sugibi... eytan gibi. cin gibi. Ben de onu ldrmem. Ne olacak, ldrmem ite...Doru, bir azck dayak att, kemiklerini krd diye bir adam ldrld neredegrlm. Bir dayak iin bir can... Fzla deil mi? Ama daha kimsenin yznebakamyorum. nsanlar bana baktka yerin dibine geiyorum. Zeliha kzn deilyanna varmak, deil Zeliha kza gnlm sylemek, yzne bile bakamyorum. Amaare yok, elimden gelmiyor. Gcm yetmiyor. Allah Allah, bu nasl i?zlyorum, bu ne korku?Korku deil, korku deil. gibi bir ses geldi kulana. Dinledi. Ses kesildi.Kar karya kaldlar. Aralarndaki uzaklk silindi, burun buruna geldiler.Suyun altsn dinlediler. Uzaklarda patlayan bir traktr sesi geceyidoldurdu. Farlar Anavarzanm kayalklarn yalayarak bir otomobil geti. Birsre k iinde kaldlar. kisinin de gzleri kamat, biribirlerini, akarsuyu, kaml, nar aalarn gremediler.stlerinden, n iinden kara bulut gibi bir ku srs geti. Memidikstmaya tutulmu. Stmas arttka artyor. Titremek-*-10ten bedeni yoruldu.Ay batt. Toprak soluk alr gibi fkeyle iini ekti, titredi, gerindi,salland. Memidii yakt.Sefer karanlkta daha irilemi, ayaa kalkt. Gerindi. Kemiklerinin atrtsduyuldu. Gerinirken kollarm ulu bir kartaln kanatlan gibi karanla at.Kanatlarn indirirken de Memidiin stne doru kocaman bir adm att. Memidikkprdayamad, kaamad, bacaklarnn arasnda kald.nar aacnn dallar karanlk kadar bymt. Memidiin stn, gkyznrtyordu. Sudaki balk kere suyun yzne srad. kere bir imek uzandge doru.


5/163

Sefer, Memidiin banda durmu byyordu boyuna. Sonra oradan uzaklat.Uzaklardan bir ses geldi:Hit, hit! Memidik karda! Hit, hit Sen misin? Ne aryorsun buralarda?Konusana benimle! Benimle hi kimse konumuyor. Sen konusana! Tabaolu yasaketti benimle konumay. Hi bir mahlukat benimle konumuyor. Kurt ku bile.Tabaolu ermi deil ki... Hi ermi olsayd boranda kta donup lr myd?

Tabaolu ld, ld...Memidiin o anda titremesi geti, birden ayaa frlad. Kaya atmacas rnei.St yapra bann sapn skt. Avucuna kanoturdu.Tabaolu lmedi,> diye var gcyle bard. D deil, gerek. D deil,d deil. lmedi! Onu ben grdm. Arkasnda yedi da gibi yedi top k, onuyrr gider grdm. Arkasndaki klar kaynap durur, onu gler grdm.>Seferin sesi inceden, yumuack, sevgi dolu, okar gibi: ld yavrum ld.Iklar da ld. Tabaolu da... Sen bana inan ve de benimle konu! ld.Iklar da lr, toprak da lr, sular da... Ermiler de lrler.Birden byk. Seferden de byk bir karart geldi nne duvar gibi gerildi.Kollar ulu kartal kanatlar gibi geceye dt. Kartal kanatlan gkyzn rtt.Gece, kanat, aa dallar, klar, karart biribirine kart. Memidik

dnemedi, zlemedi. Elindeki bak fr-11lad, kvlcmland, karanlkta yalmdan ince, uzun krmz bir yay izdi.St yapra topraa uzanm ses seda vermeyen yumack ete girdi kt, girdikt.Ban ucundan, Memidiin ellerinden gn yncaya kadar kumlu topraa p pdiye kan damlad durdu. Kumlu toprak kan emdi.12Koca Halilin pamuk tarlalarna dp kyllerini aramas.tncecikliler pamua inerlerken Koca Halilin altna bir at ektiler. At yal,zayft ama olsun. Koca Halili uktrovaya kadar gtrrd. Ata bir de erkeeyeri vurmulard. Eyer eskiydi, derisi yzlm, naklar dklmt ama genede yumackt.Koca Halil atn stnde dimdik duruyor, gn banda gidiyordu. Sol elindekikrba da eskimiti. Krbah elini sol dizine eski zamann nl atllar gibidayamt. Kabaryor, ii sevinle dolup dolup tayordu.te adam dediin, yiit, insan dediin bunlar, bu ncecik kylleri gibi olur!Kadrim bilmemiin eline dtm o alak kyde. Mer-yemce orospusunun, yedi dvelorospusunun, smkl de alak Seferin, ahmak Taban eline dtm. O kye birdaha gidilmez, tvbe! O kpeklerin yzne bir daha baklmaz, tvbe... Tvbe detvbe!>imdi u atn stnde, u kyn nndeyken, hi olmazsa o kyden Meryemce onugrmeliydi. u ukura inerlerken bir kavakta o kyllerle bir karasalard.Ne iyi olurdu! Meryemcenin gzleri falta gibi alrd. Belki dekarlarlar. inde sevinli bir umutla altndaki kr at krbalad.Koca Halilin iindeki umut bir dakika bile snmeden, o kyller-13le de karlamadan ukurovaya indiler. Kr ata bindii de, erke eyeri de,krbac da, atn stnde bir vgack dal gibi dimdik duruu da, hepsi hepsi deboa gitti...Ksrelinin oralarda bir aann byk iftliine inmilerdi. ncecik kylleriilk olaraktan burada pamuk topluyorlard. Daha nceleri Yreir toprayd pamuktopladklar yer.Pamuk tarlalar sikirdim gibiydi. Her pamuk avu ii kadar kocaman amt.Tekmil ova apakt, kar yam gibi. Koca Halil apak kesilmi ovaya bakt da:Bir ho oldu bu dnya, dedi. Deil mi arkada? Deil mi Cab-bar? Bizimgenliimizde byle ok, bu kadar kocaman asayd pamuklar, ukurova byletepeden trnaa apak olsayd, gnde biz yz kilo toplardk.Cabbar:Dnya ok ilerledi. dedi. ukurova adamnn boyu bile uzad. Eskiden herbirisi parmak kadar parmak kadard, deil mi? . Koca Halil mutlu:imdi bile bu halimle yirmi kilo toplarm, dedi.


6/163

Cabbar:Ben de...Kyden kap da kendini Uzundereye vurduunda Koca Halil soluu nceciktealmt. Uzundereyi nasl gemi, donmaktan nasl kurtulmu, gece karanlnda,boran oradan oraya vururken ncecik kyn nasl bulmu, ncecik kyn buldudiyelim, gelip de arkada Cabbarm kapsnda nasl durmutu? Hi birisim, hi

birisini ans-yamyordu.Gzn at zaman, stne eilmi, elinde scak, tten bir ay barda,Cabbarn gle yz aklna geliyor.Ne olmu bana Cabbar?Ne olmu sana Halil?Ka gndr buradaym?Var bir on be gn.Hemen o gn ayaa kalkt. Hemen o gn de btn ncecik ky bana birikti. KocaHalil de balad konumaa.Delirmi o kyl. Yediden yetmie delirmi. Adil de delirmi. Taba dadelirmi. Muhtar Sefer de. Hele Meryemce iyice kudurmu. Yaknda duyarsanz ki okyl hep biribirini yemi, ldrm, bitirmi, yaknda duyarsanz ki o kydesiniler sinek kalmam, ky

14bombo, hi amayn.O kyn stne her gn bir gln hikaye uyduruyor, ncecikli-leri glmektenkrp geiriyordu. Ne kadar glnletirirse gln-letirsin! Yalak kynekar iindeki fke bydke byyor, azdka azyordu.Koca Halili saatlerce konuturmak iin bir Yalak ky laf yetiyordu daartyordu bile.Her szn de:Tabam dedii olacak, Taban dedii olacak. O kye ylanlar, ulu ylanlaryaacak, her bir Yalakly da bir ulu ylan yutacak. Meryemceyi de Tabada... diye bitiriyordu.ncecikliler, Koca Halili deiyorlar deiyorlar, Yalakllara bu bitmez tkenmezdmanlnn, fkesinin sebebini bir trl bulamyorlard. Bulamyorlar:Kimbilir, u onmayas Yalaktlar bu kocaca ne yaptlar ki bu hale dt,kendini lme, borana ka att? Kimbilir? diyorlar, iin iinden kyorlard.Koca Halil postu ocan bana serdi. Cabbarn evinden darya kmaz oldu.kide birde de kapya korkuyla bakyor, irkiliyor, yerinden sryordu.ldrecekler. Beni Yalakllar, o alaklar, firavunlar ldrecekler, diyor dakapya bacaya smyordu.Son gnlerde uyku da uyumaz oldu. Btn ncecik kylleriyle haftada bir kerehelallayor:Buraya geldim. Yourdu sd bol, ball ball, gzel, mor kayalkl, kamalakl,kara ardl, adam ince, adam gnl krmaz, adam dost ncecik kyne canmdar attm, gene kurtulamadm. Cabbar benim z bir kardam, canm cierim, athrszlnda onun stne yoktu. Bir onun, bir de benim. te geldim de onunevine sndm. Gene de kurtulamadm. Tatl canm Yatakllarn elindenkurtaramadm gitti. Hakknz helal edin, beni bugn deilse yarnldrecekler, diyordu.Siz hi bilmiyorsunuz o zalmlar, hi! Ben onlar pamua ge koydum. Onlar dabana at vermedi. Ben bu kocam hal ilen ukura kadar nasl yrrm, yle deilmi? Ben de onlar ge gtrdm ukurovaya. Vardlar ki ukurovaya, iyi pamuklutarlalar teki kyller paylamlar. Onlar avularn yalad. Bir kilo bilepamuk top-layamadlar. ldrmek, para para etmek iin beni aradlar. Ben15katm, geldim kye. Saklandm ambarn iine. Ambarn iinde smkl Hac,szmona benim olum, beni bulmasn m? Buldu. Bulur bulmaz da tekmil kye,babam gelmi ambarda saklanyor, diye ilanat verdi. Kyller bir bamabiriktiler, bir biriktiler! oluk ocuk, avrat uak... El deer etek demez benisoyuverdiler. rlplak kaldm. Bir de baktm, kyn orta yerine byk, birharman yeri kadar byk bir ate yakmlar. Beni rlplak atein iineatacaklar. Ya Allah, dedim, atei grnce, ellerinden kurtuldum, katm. BtnYalak ky, bata yedi dvel orospusu Meryemce arkama dt. Yetiemediler.


7/163

Gittim, doru maarama saklandm. Sonra da buraya geldim. Saklayn beni,saklayn...K byle geti. Koca Halilin korkusunu ncecikliler de yaadlar. Onlar da hergece binlerce adamn gelip ky basacan, nce Koca Halili, sonra dakendilerini keseceini hayal eder oldular. Yaz geldi geti, herkeste bir korku.Korkular byd. oklar Koca Halilin korkusuyla, kendi korkularyla alay

ediyorlard ya, gene de korkuyu ilerinden skp atamyordular.Pamuk amazdan bir hafta nce ukura indiler. ukurovaya indiklerinde btn ovadmdz, esiksiz kesiksiz bir aklkt. ukurun stnde bir ak, dz dumansallanyordu.ukura indikleri gece, Koca Halil belki bir yldr ilk olaraktr ki deliksiz biruyku ekti. Uyandnda tan yerleri iiyordu. Gn dodu doacak.Kyller bir utan pamua girmiler, elleri makina gibi iliyor. Koca Haliluyanr uyanmaz, daha yzn bile yumadan, aptestini bile yapmadan, halbuki canylesine bir atlamak istiyordu ki... u suyun kysna varmak, u dereniniinde, lgnlar koklaya koklaya, yle bir keyfince atlamak... Bir saat, ikisaat oturarak, kokulu, bayltc lgn yapraklarn ineyerek atlamak... Herukura indii gn byle yapard. lk olaraktr ki tresini bozdu. atlayamadanvard pamuk toplayanlara katld. Elleri en sk balanm atlar zmekte, en

almaz bukalar amakta ne kadar hnerliyse, pamuk toplamakta da ylesinehnerliydi. leye kadarki pamuk ynlar iinde en byk pamuk yn KocaHalilindi. Herkes bakp bakp Koca Halilin el abukluuna havran kalyordu.Bu yata, bu hz!.Bu yata, bu g.Eski toprak...16' Koca Halil gn, durmadan, yle Dr Keynnce rana atlayamadan pamuktoplad. nc gnn gecesi uyumakta olduu dereden, lgnlarn arasndanusulca kayd, geldi pamuk ynlarnn dibinde bir sre yere yatm bekledi,sonra kalkt kendi ynn arkada Cabbarn ynnn stne koydu. Cabbarniki misli olmu ynn bir sre uzakta durup seyrettikten sonra arkasndnd, yrd. Tozlu bir yola dt. Ayaklar, bilek kemiklerine kadar yolunserince tozlarna gmlyordu.Hep aklna alamakl bir trk geliyordu. inde bir boluk, bir kimsesizlik,kszlk duyuyordu. Gn doarken boazna bir yumruk geldi tkand. Gzlerindenbir iki damla ya akt. Sonra hemen kesildi.Glmsedi, kendi kendine:Avrattan kt oldun, Koca Halil. Avrattan, dedi.Yandaki tarlada giyinilerinden Toroslu olduklar belli bir ky pamuktopluyordu. Onlara sapt. Ter iinde kalmt. Irgatlar da ter iindeydiler. okscak vard. Selam verdi. alanlarn hepsi doruldu, ona bakt. Sonra geneeilip ilerine daldlar.Koca Halil byle ortada yapayalnz kahnca bir yalya yaklat;Karda. dedi, sana bir sorum var.Yal adam pamuktan doruldu: "Sor bakalm arkada.Koca Halil glmsedi. Sonra glmsemesi birden utu. Yz ac-lat. Sonra hemengene mutlu bir glmseme batan aa yzn kaplad.Sen Yalak kyn hi duydun mu? Bana oradan Koca Halil derler. Kyllerimiaryordum. Nerede pamuk topluyorlar acaba? Bir haberin var m?Yal adam:Sen Koca Halil misin? diye biraz aknlk, biraz da hayranlkla sordu.Almaz bukalar aan, krlmaz kaplar kran, ahn padiahn, Krolununbile atn alp da karan Koca Halil sen misin?Adamn Koca Halili bylesine tanmas onu bir ho etti. Boaz tkand. Biralama geldi, onu sarst. Ancak:Benim. diyebildi. Bir szck daha sylese tkanacakt. Arkasn dnd, koaradmla oradan uzaklat. Yal adam, teki pamuk toplayanlar dorulup, otarladan kncaya kadar kan seyretti-17


8/163

ler. Koca Halil tarladan km, yola dm daha kouyordu. Hem kouyor, hemalyordu.Dalar kartal Koca Halil bu hale mi gelecekti? Vay dnya vay!Yklas dnya vay!0 byle uunup giderken, karsndan gmleinin btn dmeleri zlm, karakll gs ortada, kara kvrck sakall, gzleri kocaman, fkeli, salam,

gnete yanm, bedeninden salk taan bir gen adam geldi. Koca Halil onaimrendi. Yerleri drer gibi, topra sarsarak, yolun tozlarn drt yanafkrtarak yryordu:Eeee, Koca Halil, sen de bir zamanlar byleydin. Alc ku gibiydin. Kimseyzne bile bakmyor. Kimse seni ldrecek kadar bile adamdan saymyor.Yakacam, atee verip yakacam o ky, daha da adam saymayacaklar m beni?Daha da...Yolcu yaklat. Koca Halil yolun kysna ekildi. O nnden geerken en sevgidolu sesiyle: Dur karda, dedi.Yolcu durdu. Uzun boyluydu. Yznden kendine gvenmilik okunuyordu. Bynnsa ucu solundan daha aadayd, enesine doru sarkyordu. Koca Halilin bugzne takld. Bir tutam kara peremi alnna dm, kvrlmt. Kara perembu gvenli, sert, fkeli yze bir ocuksuluk veriyordu.

Koca Halilin yrei arpyordu. Kendini toplad: Sa ol yolcu, iyi ki durdun.Durduuna iyi ettin... Yolcunun tavr yumad. Derin derin, terli solukalyordu. Yalak ky nerede pamuk topluyor? Ben Yalak kynden KocaHalilim.Yolcunun yz sertleti, eski halini ald.Ben Yalak ky diye bir ky duymadm ki nerede pamuk topladn bileyim!Elini sallad. Sinek kovar gibi bir hareket yapt. Sen, ahn, ahbazn,padiahn, aalarn, beylerin, ko Kro-lunun bile atn alan, almazkaplar aan, krlmaz bukalar kran Koca Halilin rdn da m duymadn?Yalvarrcasna onun yeili ok, birisine kzm gibi bakan gzlerinin iinebakt. " -Yolcu bir an aknlad, az sonra da toparland. Glmsedi. Geni, candan:Hi duymadm, dedi. Ben hi at hrsz da grmedim. Buka18nedir, onu da bilmem.Elini gene sinek kovar gibi sallad, yrd. Eli kapkara ya iindeydi. KocaHalilin gznden kamad.una bak, una, dedi seslice. una bak, una, u boyu devri-lesi yalancherife. unun yal, pis eline bak. Ne Yalak kyn, ne de Koca Halili duymu,ne de buka grm. Bak hele bak, u ee-e bak! Sen bu akllan ne geziyorsunu dnyada? Ulan it soyu. te byle bu yollara, tek bana, elin yzn yaiinde dersin... Bu akl sende olduka "sen ok daha bu yollarda yalnz banasrtersin. Elin yzn de ya iinde. Teh, Yalak kyn de bilmiyormu. KocaHalili de hi duymam. Ulan, ya aklszsn, ya da eek. te bylece srnrsnukurova dznde yzn gzn ya iinde. Tek ba -na...Adam gzden uzaklap gzkmez oluncaya kadar Koca Halil ar kasndan onunlaekiti durdu. ylesine ekiti ki az kprd.Derken adamn gittii ynden bir araba geldi. Arabann iinde on altsndagsteren bir gen oturuyor, bir salkm zm tutmu, tane tane azna atyordu.Koca Halilin nne gelince:Bin amca. Haydi atla bakalm, dedi. Koca Halil hemen, bir delikanlevikliiyle arabaya atlad.Atnn birisi doru, birisi de-kr, diye geirdi iinden. Kr atla doru atnbir araya gelmesi uur getirir. Sonra 'Ja: Amma yalan atyorsun Halil, dedikendi kendine. Belki de getirir, dedi sonra da. u dnyada ne var, ne yokbilmiyoruz ki. Neyin uur getirip getirmeyeceini bilmiyoruz ki.Delikanl ona bir salkm zm uzatyordu. Koca Halil zm ald, yle birszd. Delikanl bir duruyor, bir drt yanma bakyor, sonra da azna bir tekzm tanesi atyordu. Koca Halil de tpk onun gibi yapmaa balad. Delikanl:


9/163

Nereden gelip nereye gidiyorsun amca? diye sordu. Koca Halil, ben KocaHalilim. Yalak kyllerini aryorum, diyemedi. Bu delikanly ok sevmiti.Aralarnda bir krgnlk olsun istemiyordu. Ikl, sevin dolu, umutlu gzlerivard delikanlnn. Parlak gzleri kocamand. Yz tatl bir sevgiyleklanmt. Kulaklar, kasketi toz iindeydi. Alnna dklen salar gnetensolmu krmz olmutu.

Koca Halili gittike bir fke kasrgas sa"ryordu. O alak kyde19;u delikanl gibi bir adam olsayd lmden kurtulmu gitmiti.Kayorum, dedi. Beni ldrecekler arkada. Kanm iecek, derimi yzecekler.Dman zalim, arkada, halim yaman arkada..Sonra kylnn kendini nasl rlplak soyduunu, nasl atee atacaklarn,nasl ncecik kyne sndn bir bir anlatt. Sonra da ncecik kyllerinianlatt.Baktm gece yars... Be zebella gibi adam beni aryorlar. Be tane karartgeliyor ki stme, amanallah. Bir tanesi diyor ki, brakn kocam, fkaray.Gelmi bu kye snm. teki diyor ki, Yalak kyllerine sz verdik. Mademkisz verdik, bu kocam ldrmemiz ok gerekli. Ben hemen yanmdaki lgnalsnn iine ak verdim. Geldiler, baktlar yerime, kimsecikler yok. O

aldan teki ne, o aldan tekine kaydm. Byle kaya kaya sabaha kar yolaktm. Yryorum ite. Sen geldin arabana bindirdin. Senin gibi iyi adamlarnhi bir zaman srt yere gelmez. Hzr babamz, iyiliin ve de iyi adamlarn herbir vakit yardmcsdr. Hzr bir adama yardma karar vermise sen higerisinden korkma. Sana yardm edecek. Neden belli, diyeceksin. Atyn biridoru, birisi de kr d m. Bu uurdur.Delikanl:imdi sen nereye gidiyorsun amca?Koca Halil bir duraklad, dnd. Geni geni mutlu gld:lmn olmad, lmn ulaamayaca bir yer aryorum,* diye inledi. Yzannda deiti. Yze, geldi bir ac, bir hzn rek lendi kald. Elleri,dudaklar titriyordu.Delikanl tekrarlad:lmn ulaamad bir yer? inden kamad, vazgeti. lmn ulaamadyer neresi ola?Koca Halilin gene yz d:Bilsem hi durmaz giderdim, dedi, gld.kisi de salkmlarn yediler bitirdiler.Koca Halilin ii iini yiyordu. Yalak kyn u delikanlya sorsa m? indenikirciklenip dururken, kendi kendini yerken, uzakta pamuk toplayan bir srrgat grd. Kendini hemen arabadan att.Ben, dedi, u kyllerin oraya gidiyorum. Belki onlarn oraya lm ulaamaz.

Delikanl yanndaki sepetten bir kocaman salkm zm ald, ona uzatt.Al, dedi. Sen ok zayf kalmsn. Byle gidersen lm sana abuk ulaacak.Koca Halil dnd zm ald.Salcakla git yavrum, dedi. Ayana ta demesin yaadn srece.Gzlerinden perim.Tarlaya doru abuk abuk yrd.21Yalak kynn ukurovaya inmesi.Yalm krmzs dngeleler gelmi ev aralarn doldurmutu. Yalak kyukurovaya inmenin hazrlnn telandayd. Kyl yediden yetmie durmuyor,bir patrt, bir grlt, bir gidip gelmeler... Kyde kyamet kopuyordu. Her ylukura pamua inerken kylerde byle kyametler kopar.Bu hrgre kyde bir tek kii katlmyor, uzaktan seyirci kalyor. O da UzuncaAli. Elini lktan soua vurmuyor, uradan kalkp da uraya oturmuyor. Netela var, ne bir eyi. Kyde bir uyurgezer gibi dolanp duruyor. Kimse de onunbu halinin farknda deil. Herkes iinde gcnde, kimse burnunun ucunu grmyorki...nce onun bu halini kke Dakurdu grd. Bir besmele ektikten sonra:


10/163

Bu halin ne Ali? diye sordu. Yarn sabah gn madan ky yola kyor.Bakyorum sen elini kolunu balam ylecene duruyorsun. Yoksa ukurovaya bu ylgitmiyor musun? Adil insann derisini yzer, gzlerini oyar, donunu alrkndan, gmleini soyar. Adil ky bamza ykar.Sonra tekmil ky alkand. Uzunca Ali bu yl ukura inmiyor-mu diye.

Sebep aramaa baladlar. Kurnazlk, ktlk dndler. Ali22bir ey dnyordu. Elbet bunda bir kar vard. Kyde kalnca pamuktankazanacandan mutlak daha ok kazanacakt. Ama nasl kazanacakt? Nerdenkazanacakt? Aradlar taradlar, nasl kazanaca stne uzak yakn bir eybulamadlar.Bir tanesi ortaya en akla yakn bir dnce att. Uzuncayla Ta-baolu okseviirlerdi. Demek ki Uzunca Ali bu yl ssz kyde tek bana kalacak TabaEfendimizi bekleyecekti.Taba Efendimiz kyl ukura inince gelecek, Uzunca Aliye hayrl ksmetlergetirecek.Ali onu bekliyor. Beklemez mi, koskocaman bir ermi kan kardei var. TabaEfendimiz anasn, babasn, avradn unutur da Uzunca Ali kardan hi bir

vakit unutamaz.Arkada unutmamak ermilerin amndandr.Hele beklesin Taba. Hele gelsin Taba kye. Gelsin de bet bereket getirsin.Salk esenlik getirsin. Hele bir gelsin efendimiz.Bundan baka ne Ali kimseyle konutu, ne de kimse Aliye bir ey sordu.Daha tan yerleri madan kyde bir patrt, bir grlt patlad. yle birgrlt doldurmutu ki ortal btn bozkr yanklanyor, yer yerindensarslyordu: Grlt eksilmeden bir zaman byle srd gitti. Sonra birden kirpdiye kesildi. imdi artk aadaki dereden tenekelerin sesleri tek tek, uzakuzak yanklanarak geliyor. Son teneke tkrts da duyulmaz oluncaya kadar Alikulak verdi dary dinledi. Sonra ortala ssz, soluksuz bir sessizlikkt.Yataktan kalkt, darya kt. Parlak, gndz gibi bir ay vard. Evlerinaralarna billur krmzs dngeleler dolmutu. Sabah yelinde oradan orayakaynap duruyorlard.Ay altnda ak bir erit gibi uzanm, ince akar bir su gibi tepenin dibinekadar parlayan yola bakt. stbataki sivri tepe glgesini yolun stnesermiti. te orada, giden gten kalan ince bir toz bulutu ar ar yolainiyordu.afan yeli inceden yzn yalad. Kendine gelir gibi oldu. Bir tan stnekt, ban elleri arasna ald. Gn yncaya kadar orada ylecene kald.Elif yatandan kmldamam, gn yncaya kadar Meryemce-nin homurtularn,iniltilerini dilerini skarak dinlemiti.Dar ktnda kocasn tan stne km, oraca yumulmu grd. Onudrtt:23Ali, Ali! Kalk hele!Ali ellerini bandan ekti, karsndan yana dnd.Ne diyorsun Eif? diye sordu. Sesinde hi bir anlam yoktu. Bombo, sabahsessizliinde nlad.Elif:Anan, dedi, sabaha kadar inledi durdu. Kulak kabarttm, boyuna fkara olandeyip duruyordu. Benim yzmden borcunu veremedi. Dnyaya rezil oldu. Bu yl dabenim yzmden ukura pamua gidemiyor. ocuklar benim yzmden a, plakkalacak. ldreyim de kendimi, kurtulaym. Ne diyorsun, onurlu kadndr, kendinildrr, ldrr. Ha, Ali?Bilmem.Gitmezsek ukura anan kendini ldrecek.Az sonra deneine basa basa ierden Meryemce kt. Konumalar yarda kald.Meryemcenin yz iek gibi alm, gencecik olmutu. Yz tam yirmi be ylnceki yzyd. Yznden sevin tayordu. Beli de dorulmu, Meryemce dimdikolmutu. Elindeki denek bir alkanlk gibi ereti duruyordu.


11/163

Geldi, Alinin karsnda durdu.Alim, dedi, kurban olduum yavrum, bak bak! Baksana bana! Naslm ha? Dimdik,ceren gibi deil mi anan?Ali neye uradn bilememiti. u dimdik, gelin gibi, ceylan gibi kadn anasmyd gerekten? O muydu? Bir trl gzlerine inanamyor, gzlerini uuturupuuturup bakyordu. .

Sevincinden ne yapacan bilemedi, bir ara kekeledi, bir eyler sylemekistedi, syleyemedi. Sonra abuk abuk:Ceren gibisin, ceren... atm. Hayat suyu mu itin anam? Kr-olunun kratgibi? Ceren, ceren gibisin, anam, dimdik.Meryemce avluda oradan oraya koarcasna yryor, kouyor,, atlyor, zplyordu.Alim, yavrum, sen ne sandn anan. te senin garip anacn byledir. Benukura kadar da, Akadeniz glne kadar da ite byle byle yrrm. Kalma benimyzmden burada. Bir daha senin srtna yk, bana bela olmam. Giden yl unut.Adam hi ukurova-ya gitmez mi? Tm kyl gider de adam bir bana kalr mburada? Olur mu yavrum? Bak, bak, anana bak!Elinden deneini de frlatp att, oradan oraya koarak gidip gelmee balad.24Maallah deyin, maallah! Demir gibiyim de som elik. Kurban olduum

yavrularm. Bakn, hele bakn. Bakn ha, bakn!Soluu tayor, yklacak gibi, lecek gibi oluyor, ama Meryemce cann diinetakm yall, zayfl yeniyor. Hi belli etmemek iin btn gcntoplam.Grdnz ya... Grdnz, grdnz ya... Ben ite byle... Byle ite... Ciritat gibi inerim ukurovaya. Geen yl bela oldum sana, gzel yavrum, yiidim.Kocalktan deildi yk olmam. O canavara, geberesiceye f kemdendi. Bu yl hiyk olur muyum sana...Salland, soluu kesildi, dt decek... Gs krk gibi inip inip kalkyor.Sana... yk... Bak... Bak... Cirit... ukur... ova...Bir iki adm att. Dizleri onu tayamad, bkldler. Meryemce daha yerederken iki elini yere dayad, doruldu, eve yolland, ieriye kendini att.Yar baygn yatan stne dt.Ali dayanamad;Ana, ana, diye bard. Yeme kendini. Burada kalmam senin yznden deil.Kurana el basarm, ocuklarn stne andierim ki senin yznden deil...Anasna sokuldu, ona ok sakl bir sr verir gibi usul usul kulana syledi:Ana dur, azck sabrl ol. in iinde bir i var. Hele dur.Sonra yanna ynne kukuyla baknd, azn anasnn kulana dayad.Beni iyi dinle ana, dedi. Beni iyi dinle de srrmz kimseciklere ama.Kurda kua, hem de karncaya...Meryemcenin solumas azck durdu, tela kesildi. Yznn krklklarzld. Solmu, bulank gzleri kland, yanaklarna usuldan, inceden birpembelik geldi. Meryemce merak kesildi.Ali:Taba beklerim. Oturmu burada ermi Efendimizin yolunu gzlerim. Belki yoluburaya der de, u fkara halimizi grr de, yrei acr da bize bir imdateyler. Bir de Vurgun Ahmet kardamz beklerim.Meryemce iki eli stne doruldu, gzlerini Uzunca Alinin gzlerinin stnedikti. Bir sre hm gibi oluna bakt.Bana bak, bana bak, diye grledi. Sen beni mi kandryorsun? Beni mi? Sonrasustu. Gerisin geri, halsiz yatana yatt. Derin55derin, stste soluk aldktan sonra:Aaah, aah! dedi. Tabaolu da senin, benim gibi beni adem. Vurgun Ahmet,yavrum, iki gzm, cerenim. O nerede?Onu bekliyorum ana. Onu ite...Meryemce usuldan, belli belirsiz, alayc gld.Ali bu gl grd. ine tarif edemedii bir ac, bir utan oturdu, bir dahada anasnn yzne bakamad.Meryemce hi bir eyi yutmamt. Ali, baka bir hileye bavurmak zorunda kald.Ayaa kalkt, evin iinde bir iki doland, elini arkasna balad, kasld.


12/163

Kendi kendine gld. Hah, hah! diye grledi. Meryemce onun bu ocukahallerini seyreyliyordu.Elini kaldrd:Ana, dedi. Hah, hah! Ben niye gitmiyorum ukurovaya? Niye gitmiyorum daukurovaya, kalyorum? Bil bakalm. Sustu. Birka adm daha att, sonra: Bilbakalm, diye steledi. Haydi bil bakalm. Bil de niye gitmedim. Bil de...

Darya kt, ieri girdi.Bil bakalm.Durdu, gzlerini sevinli, mthi srlar bilirmi gibi anasnn yzne dikti.Sonra sesini ykseltti:Bu yl ukurovada pamuk olmad. Tekmil pamuklar kurt yedi. ukurova ylesinekurak kald ki, tm sular kurudu. Bir tek, ila iin araan, gz iin araanbir yeil yaprak bile yok ukurovada. Bunu ben biliyorum. Kyl de biliyor.Biliyorlar ama gene de gidiyorlar. Biz de mi gidelim, syle? Biz de gidip oahmak kyller gibi perian m olalm? Greceksin, yaknda, bu hafta deilsegelecek hafta kyller hep burada. Permeperian. Biz de mi gidelim, syle?Gidelim de eli bo, perian, ayaklar imi geri mi dnelim? Syle!Meryemce gene dirsekleri stne doruldu:Gidelim yavrum, dedi. Yaaa, biz de gidelim. Elilen gelen dn bayram. Pamuk

olmasa da, eltik bitmese de, sular akmasa da, yansa kavrulsa, yana yana rtolsa da ukurova ukurovadr, beti bereketi vardr. Ol sebepten hi durmamal,ukurovaya inmeli yavrum. Gn geirip frsat vermemeli zamana.Ali:Gitmem ite, diye var gcyle bard. Ben o ahmak kyl gibi deli deilim.Deli, deli, deli deilim. Bu yl ukurova boz toprak.26Kra, boz, bomboz toprak. Boz toprak burada da dolu, maksat boz topraksa...Meryemce dercesine srtst gene yatt.Gitmeli, diye inledi. Bozmamal grenei. Boz toprak olsa da gene gitmeli.Ucunda lm olsa da gene gitmeli. Gitmekte hayr vardr. Mutlak gitmeli.Alinin kollar lcesine iki yanna dt.Oooof ana, oof, dedi. Oooof...Damdan koarcasna kt. Ynn boz tepelere dnd, yrd. Ayaklan ayaklarnadolanyordu. Dereyi yuvarlanrcasna hzla indi. stnden bir top ku getilk la. Durup bir sre dalga dalga bir o yana bir bu yana vuran kulargzden rayncaya kadar izledi. Krmz dngeleler de oradan oraya, kular gibidalga dalga vuruyorlard. teki tepenin ard kuytuluktu. nce bir pnar szardyamacndan. Pnarn banda plak, yapraksz bir aa bit misti. Aacn neaac olduunu, kimse bilmiyordu. Aa, oldum olas kel, yle clzd. Dnd,pnardan yne yrd. Knal bir srt geti. Sonra masmavi toprakl bir koyaadt. Koyakta sar, kr mz dikenli iekler bitmi, masmavi topran stneserilmiti. Sivri bir kayal trmandktan sonra pnara geldi. Sska aaca belini verdi oturdu. Gzlerini kapad. Boz, masmavi, krmz yeil top raklar,sivri kayalklar, iekleri, dngeleleri, kular, ak bulutla ryla dnyabanda dnyordu. Dnya sszlk iinde n n tyor du. inden kamak,arkasna bakmadan, evi bark, Meryemceyi, ocuklar, kular, rltl pnar,u uluyan, kzl dngeleli, kurtlar yata bozkr brakp kamak, kamakgeiyordu.Korkuyla gzlerini at. Bak yemi gibi bir yerleri acd. Bir sre gzlerikamat, yanna ynne bakamad. Sonra tepeye doru kotu, tepenin bana kt.Aalar, ukurovaya kvrla kvrla gi den ak yol duman iinde kalmt. lkdefa grd deniz geldi akl na. Deli deli homurdanyor du deniz. ok byk,ok heybetliydi. Tuz kokusu, boz topran kokusuna kart. Bozkr topra dadeniz gibi derinden derinden soluk alyordu. Bozkr topra da deniz gibituzludur. Bozkr topra tpk denize benzer.kindiye kadar tepenin stnde dikildi kald. Dimdik durmu, gzlerini yummutu.Ayaklarnn dibinde trdayan yalm krmzs dngeleler, gne, yol, boztoprak, kekik kokulu kayalar... Neden sonra uykudan uyanrcasna uyand.Salland, az daha decekti.27toparland.


13/163

Topraa oturdu. Yar hayal, yar gerek kafasnn karanlnda, yreine yaknbir yerlerde denizi, tuzu, pamuu, eltii, yal traktrleri, binlerce binlerceyalnayak, ba kabak, bir paavra yn gibi yollara dklm rgatlar, tozuduman, prl prl otomobilleri, benzin kokusuyla ukurova gemee balad.indeki bak acs, zehir yeili gibi km keder bir an dindi. Bu zlemletitredi. Sa elini scak topraa bastrd. ukurovaya giden yol boyuna

tozuyordu. Durmadan tozuyor ha tozuyordu. ukurovaya doru bir yel akyor,yoldan kalkan tozlar direk direk oluyor, ormana kadar gidiyor, orada yemyeil,mavi, mor ormana karyordu. Sonra pamuk tarlalar, ukurova toza dumanabatk...Sararm ince, uzun, sakall yznde usuldan, tatl, glmseyen bir pembeliklehzla tepeden inmee balad. Soluk solua tepeyi indi, srt kt bozkradt. Eve geldiinde ayakta duracak halde deildi.eriye seslendi:Elif, Elif! Elif, k dar hele...Elif telala darya kt, kocasnn yzn grnce yle bir trkildi amabelli etmeden toparland. Ali onu elinden tuttu, az tedeki komusunun damnnkesine ekti.ukurovaya gitmeliyiz, baka aremiz yok.

Yok ama, Meryemce anay ne yapalm? Beraber gtrsek bir adm atamaz. Sen degeen ylki gibi onu srtnda tayamazsn.Alinin srtndan souk bif rperti geti. Kemikleri szlad.Ben bir yol buldum... Buldum amma...Kadn telala, sevinle gzlerini aa aa:Nasl bir yol? diye bard.Ali eliyle Elifin azn rtt.Sus, dedi. Barma o kadar. Yava yava. Azn Elifin kulana gtrd:Bana bak, beni iyi dinle. Telalanma. yi dn. Anam burada, kyde brakalm.Biz gelinceye kadar...Elif:Bir bana! Tek bana, bombo kyde... El tutmaz, ayak tutmaz. Kurdun kuun,urlunun uursuzun iinde... Biz dnene kadar kemikleri bile kalmaz.Ali ban kederle sallad:Gc yetmez, el ayak tutmaz. yleyse vazgeelim. Olmad, ol-28mad. Burada kaldk gitti. Varsn Adil Efendi de canm alsn.Elif:Burada kalrsa ardmza derse yollarda da lp kalmaz m? Biz onu buradakoyar gidersek o bombo kyde kalmaz. Ban tatan taa vurur.Ali:atm kaldm.Elif:ardm. Kyl dnnceye kadar biz de burada deliririz.Ali:Skntdan. Bo ky mezarlk gibi.Ky psszd. l sszl. Vzldayan sinein sesi duyulur. Yalnz kediler,kpekler azck bir canllk verir gibiydi kye. Yaknda onlar da ekilipgidecekler.Toprak damlar yerden bir metre yksekliinde. Bacalar aalar kesilmi ormankalntlar gibi. Ky bir boz toprakl tepe gibi apak gzkyor. Dngelelerdamlarn aralarnda billur krmzs... Doldurmu. Ky, ky oldu olal sankiburaya insan aya dememi. Buras da insan eli dememi bir doa paras...Bir bozkr kadar yalnz, ssz, bir da ba gibi rzgarl. Kpekler, kedilerbile durumu deitirmiyor. Belki de kye biraz daha keder, biraz -dahayapayalnzhk veriyorlar. Her halleri, bellerini kamburlatrp, tylerini dikendiken ederek gerinmeleri, her halleri buraya uygun. Yalnz kalm, m. Buyer bundan sonra kedilerin, kpeklerin yeri. Dnya kurulduundan bu yanakediler, kpekler burasn mekan tutup oturmular. ylesine yerlemi birhalleri var. Yerlerine ylesine sahipler.Ali yemeden imeden tam gn kyn iini, sszlm dolat. Dnd.29


14/163

Koca Halilin pamuk tarlasnn beklemesi.iinde kp kylynce Memidik grd. Geen yldan kalm, rgatlarn unuttuu saman dolu bir kluval sand. Ona doru yaklat. Az daha yaklanca l l yanan bir ift gzgrd. Bir irkildi, duralad. Yrei att. Gznn nnden bir takm acaip

hayaller geti. nce bu iki l l delikli karartnn ne olduunu anlayamad.Azck daha yaklanca bunun bir insan olduunu grd. nsand ama hikprdamyordu. Gzlerini bile krpmyordu. Memidiin iine bir korku dt,geriye dnd, koarak alacklarn yanna geldi. Kyl pamuk tarlasnn kysnaalacklarn kurmu, teberilerini alacklara yerletiriyordu. Gn karardkararacak.Soluk solua:Grdm, dedi. ki gzm nme aksn ki, ite bu gzlerle grdm. te orada,tarlann ortasnda kapkara bir ey, bir topak. Yalnz, kapkara topakta bir iftgz. Il l yanyor. te orada... Orada ta gibi duruyor. ok korktum.Tarla kar yam gibi apakt. Buradan ta Ceyhan rmann kysndaki bklekadar uzuyor, bir tepe gibi ylm bkln aalarnda bitivordu,30

Kyl nce bir duraklad, dnd. Sonra Gmleksizolu ayaa kalkt:Ulan, dedi, gene bir hayal grmiyesin? Karartnn arkasnda yedi da gibi,yedi top k da var myd?Memidik:Iklar gremedim, dedi. Amma gzleri bir ift ktan.Gmleksizolu ellerini beline dayad, uzun uzun tarlann stnden telere bakt.teki kyller de yle yaptlar. Sonra Memidiin boynundan tuttu:D nme uursuz olan, dedi. Bu bokluklar hep senin bann altndan kar.Tabaolu, Gk tfekli Hocann tfeinin kn vermesi, hem de iek amas,hem de k yaz ieklen donanmas, her dalnda yedi renk, yedi trl iekamas hepsinin hepsinin senin bann altndan kmas, hepsi hepsi seninbann altndan kar. Yr ulan... Yr...Gmleksizolu uzun, dimdik admlarla tarlann ortasna yrd. Bir eli deMemidiin boynunda. Tavan encii gibi tutmu ocuu. ylesine kavram boynunu,Memidik can acsyla yzn buruturmu, yz kr kr tannmayacak gibi.Gmleksizolu yrynce teki kyller de oluk ocuk, gen ihtiyar, ilerinibrakp Gmlek-sizolunun ardna dtler.Muhtar Sefer belini bir aaca dayam, ba nnde dnp duruyordu. Bakt kikyl tmcek dm tarlaya gidiyor, hemen yerinden frlad arkalarna dt.Gmleksizolu uzaktan kararty grnce biraz yavalad, iine de bir korkudt. Kyller de bir gz kesilip gzlerini karartya diktiler. imdi ar,saknarak yryorlard.Birden Gmleksizolu durdu. - Kyller de durdular. rkilitiler. Gmleksizolukaln, davudi sesiyle olanca gcyle bard:Kimsin sen? Ayaa kalk. Sa msn, l m? l m, sa m? Cin misin, perimisin? eytan msn, melek mi? Kalk ayaafKarart kprdamad bile. Kyllerle karart yle kar karya durdularkaldlar. Gmleksizolu arada srada karartya doru bir adm atyor:Kalksana ayaa, gelsene bu yana, diyor, sonra Memidie dnyor: Ulan Memidikkarda, sen avclar basn, geceler gezensin, karanlklar yoldasn. ukarart ne biim bir mahlukattr, git-sene yanna. Gitsene karda, diye onuarkasndan karartya doru31itiyordu.Memidik bir iyice korkmutu. inde byk bir alkant vard. Karartnn neolaca stnde dnyor, dnyor, bulamyor, ikide birde aklna Tabaolugeliyordu. Byle l yanan gz olsa olsa Taba Efendimizde olurdu.Gmleksizin, Memidiin, kyllerin korkusu gittike artyordu. Kafalarndakihayaletler gittike oalyor, Tabatan Gk tfekli Hocaya, onlardan ukurovaejderhasna, cinlere, perilere, hortlaklara kadar gidiyordu.Karanlk kyordu. Karart da usul usul bymee, uzamaa balad.Gmleksizoglu:


15/163

Memidik, dedi, ulan ne korkak adamsn! Byle mi gezdin dalar ban? Git ukarartnn yanna. Senin gibi bir avc ba iin un-cack bir karartnnyanna gitmek de i mi?Memidii arkasndan karartya doru var gcyle itti. Memidik o hzla karartnnta elli adm nne kadar vard. Karartda yle bir kprdanma olur gibi oldu.Memidik bararak gerisin geri kat.

Gmleksizoglu fkeyle onun stne yrd:Korkak, korkak it. Bu kadar cann tatl da ne demeye avclar ba olur da data dolarsn? Dolar da byle olur olmaz ileri kylye haber verirsin?Deil mi?Kylden t kmyordu.Gmleksizoglu gr sesiyle karartya doru bir eyler baryor, rpnyor,kararty tehdit ediyor, ne yaparsa yapsn karartdan bir karlk alamyordu.kide birde de karartnn stne yryor, sanki balym gibi bir admatamyordu.Yoruldu. Sesi de ksld. Kylye dnd, usulca, duyulur duyulmaz:Bu ukurova tekin deildir. Bu ukurovann her sinei bir cin, her ars bireytan, her ylan bir ejderhadr. Bu ukurovaya hi bulamaman. Hi mi hi.Kimbilir bu karart da hangi mahlukatn hortladr? Siz siz oldunuz da byle

l l yanan avkl gz grdnz m? Byle gzler ancak cinler padiahndaolur, dedi. Haydi yryn kardalar. Beklemeyin bu kararty. Yarn burada hibir ey kalmaz. Cin padiahlar stlerine gn dourtmazlar. I grrgrmez erir giderler. Onlar bir tek ktan bile korkarlar. Cinlerin padiahlarbir de karanlklarn padiahlardr. Haydi yryn32alaiKiara...Alacklara geldiler. Ateler yand. Atelerin drt yanna oturmu insanlarbalarn nlerine emilerdi. Yemekler piti. Herkes yemee oturdu. Sessizkprtsz yemei yediler. Uzaklardan traktr sesleri geliyor, nadastakitraktrlerin klar geceyi yldz yldz damgalyordu. Hepsi birden bir sreyakndaki bir traktrn pat patn dinlediler.

Herkes durmadan tarlann ortasndaki gzleri l l yanan karartydnyordu. ukurova tekin deildir. Karart olmasa da ukurovaya ilkindiklerinde ilerine bir rperti, bir yadrgama, bir korku der, sonra usulusul buraya alrlard. Alrlard demek kolay, yadrgamay, o ezik korkuyubir trl ilerinden skp atamazlard.Ne olabilirdi? Gn doar domaz eriyip gidecek miydi karart? Yoksa beni ademmiydi? Beni ademse neden hi kprdamyor, gzleri yalm gibi parlyordu? Herkeskafasnda tarlann ortasndaki s-tne-bn? efsane kurdu, bytt, gelitirdi. Ogece ocuklarn dnda kimse doru drst bir uykuya varamad. Yar hayal, yard ktan gzler herkesin kafasnda sabaha kadar akt durdu,ukurova tekin deildir. Bir usuz bucaksz dzlktr. Bataklktr, bklktr,akar sular, ulu denizlerdir. Bulut rnei gelen sivrisinekler... ukurova birsonsuz aklktr. Ge ykselmi, ulu devler gibi ayaa kalkm yrm, binbirrenkli ulu devlercesine uan, akan toz direkleridir. ukurova sar scaktr. Tozdumandr. Otsuz aasz, yana yana rdolmu bir belal topraktr. Stmadr,hastalktr. Szlayan kemik, akan terdir. Otomobildir, traktr, bierdver,konumayan, srasnda yalnz baran, insanst bir yaratk, pamuktan el, ipekten, ibriim satr. Hasr apka, ak libas, kara gzdr. Tekin deil, tekindeil... Yeil bir ejderhadr. Bulut rnei gkyznden hayarak gelir.ukurdan dnnceye kadar Toros kyls rahatszdr, korku iindedir. inibitirip bir gn nce dana, bozkrna dnmek ister. Daha geldiinin ikinci gndalar zlemi, bozkr zlemi iini yakar, kavurur.O gece Memidik hi yataa girmedi, karartnn yresinde doland durdu. okuzandan kararty izledi. inde yenilmez bir korku... Ama merak korkusunabaskn kyordu. Sanki onu oraya balamlar, brakmyorlard. Bir trl dekarartya yaklaamyordu.Gn rken kyller pamuk toplamaa kalktlar. Efil efil seher33


16/163

yei esiyor, ocuklarn yz yordu. Kimse ban evirip tarlann ortasynne bakamad. ocuklar bile. Gn douyordu ki Memidik koarak geldi.Heyecanndan soluk alamyordu.Bir insan, bir insan! Ne cin, ne peri, bir insan.Dnd, yeniden karartya doru komaa balad. Kyller de, nde ocuklar,arkadan gen kzlar, erkekler, yallar karartya doru komaa baladlar.

Her gelen bir irkiliyor, sonra el kavuturup saygyla duruyordu. Karartkldke klyor, bzlp duruyordu. Hem de titriyordu. Gzleri gene ylel l, her gelenin stne bir an dikiliyor, sonra tekine geiyordu. elikgibi iki prlt. Kprtsz, dimdik.Byle byle tekmil kyller geldiler karartnn yresine halka oldular. Uzun birsre, gn kzdrncaya kadar bylece sessiz beklediler.lk kendine gelen Gmleksizolu oldu:Allah Allah! Allah Allah! Hala Emmi lmemi, dedi, ona doru yrd omuzundantuttu. Yumulmu, bir topak olmu Koca Halili kaldrd, koluna girdi alacklarynne yrd.Yahu Halil Emmi, sen ne biim adamsn byle, dmz kopardn. Tekmil kylsabaha kadar gzn krpmad. ok kr lmedin ya, kyly de ok korkuttun. Nebiim gz yle, eski kurt gz!

Kyller ar ar arkalarndan geliyordu. Sonra kalabalk konumaya balayncasabahn sszlnda ovada birden bir grlt patlad.

34Meryemcenin tek bana bo kyde uyuyup kalmast.Ummahan ile Hasan her kapy atJar, her eve girip ktlar. Bir kapalmyordu o da Kstolunun kaps. Hasan urat urat da kap bana msndemedi. Sonunda Kstolunun evine girmekten vazgetiler. Ama Hasann yreindeonulmaz bir merak kald. Ne vard u evin iinde? Ne vard da Kstolu bu kadarmuhkem kapatm bu kapy?Evlerdeki krlang yuvalarm dolatlar. Tabam evinin iine tam on alt tanekrlang yuva yapmt.Ummahan:Herkesin evinde bir tek yuva, Taba Efendimizin evinde on alt tane yuva!Krlanglar da onun ermi olduunu biliyorlar.Hasan, Ummahann her dediine kar kard. Buna da kar kacakt ama iiniinde Tabaolu vard. Ermi olsa da olmasa da Taba amcasn ok severdi.imdi de onu ok zlemiti.Hasan:Keke ermi olmayayd Tabaolu. Ermi olmayayd da kyden gitmeyeydi. ylebir zledim ki Taba Emmimi. Burnuma ttyor. Ne vard sanki ermi olmaya! Neoldu yani ermi olunca? Hi... te yzn bile grmyoruz. Diyorlar ki Krklarakarm. Krklar maarasna ekilmi gitmi...35Ummahan:O Krklar var ya, hepsi de yeil urba giyiyorlarm, parl parl... Elleri,yzleri, salar, ayaklan da som yeil olurmu Krklarn.Hasan:Sus, diye bard. Sen karma onlarn yeiline. Tabaoh Emmimi bir canmekti ki... imdi o varp da Krklara karmasayd, yeil don giymeseydi bizi bukyde tek bamza koymazd. O da bizimlen kyde kalrd.Teke dann banda her gece, her gece yedi top k yanyor-mu ki, u kavakvar ya, onun boyunun misli... Hem de som yeil, yeil k. Ya, nenemsyledi, dedi Ummahan vnerek.Hasan:Yalanc. diye onu iteledi. Yalanc, yalanc, pis yalanc. Nenem yeminli deilmi? O hi kimseyle, bu kyn karncasyla bile konuur mu? O, yeminini bozar mki seninle konusun?Ummahan gene ayn vngen tavrla:Nenem benimle her gece konuur, dedi. Yatakta fsr fsr her eyi kulamasyler. Nenem dedi ki, ben dedi, kyn iinde kimseyle konumamaya yemin ettim,


17/163

dedi. Yatakta torunumla konuurum hem de sabaha kadar. Yaa, sen ne sanyorsun?Geende nenem babamla da konumad m? Teh, nenem karncayla konumazm!Hasan fkelendi:Git bamdan mendebur kz, dedi. Allann bin belas... Nenen de, sen debamza bela oldunuz zaten.Ummahan boynunu bkt:

Doru, diye alams sylendi. Doru, banza bela olduk. Bizim yzmzdenukurovaya gidemiyorsunuz. A kalacaksnz btn k. Bir de Adil gelecek, hereyimizi alacakm. Btn k yemsiz yiyeceksiz... Bir de rlplak. Bizimyzmzden leceksiniz. lsek de biz de kurtulsak, siz de elimizden kurtulsanz.Nenemlen ben .lmek istiyoruz ama... lm zor. Biz lsek siz de ukurovayagidersiniz...Ummahamn byle konumas Hasann zoruna gitti. Ona dokundu. Dokunsanalayacakt.Biz bu kyde tek bamza nenem yznden kalmadk. Babam Tabaolu kardambekliyor. Taba Emmim kyl varken kye gelemezdi. Ermiler kylleregzkmezler. Babam Taba Efendi-36mizi bekliyor. Syle neneme hi cann skmasn, olur mu?

Ummahan sevindi:Olur, dedi. Hemen gider neneme sylerim. O da hi zlmez. O da TabaEfendimizi ok sever. Hasan, sana bir ey deyim mi?Hasan:De, dedi hemen. Haydi.Ummahan:Sen gnaha giriyorsun.Hasan dikeldi:Ne gnah?Ummahan, Hasana doru eildi, byk bir sr verircesine.Hasanm, kardam hi ermilere emmi denir mi? Ermilere Efendimiz denir.Taba Efendimiz, senin eskiden emmindi. imdi Efendimiz.Hasan:ok doru sylyorsun Ummahan, dedi. Ama velakin bir kere azm alm. Birkere Efendimiz demeye azm alamad. Taba emmime Efendimiz demek gerek.Sonra Taban evine gidip, duvarn dibine oturdular. Ummahan:Avrad beklemedi Taba Efendimizi. Beklemedi de ukurovaya gitti. TabaEfendimiz imdi gelirse onu aramaz m?Hasan, eksik eteklerde iman olmaz, din olmaz, diyecekti, Um-mahan kzdrmamakiin vazgeti.Taba Efendimiz bizi sever. Her bir eyi yapar bizim iin. Krklara karanlarkyamete kadar lmezlermi.Hasann srtndan souk bir rperti geti. Ben de Krklara ka-rsam, diyednd. Krklara karmak iin ok oru tutmak, ok namaz klmak gerek. Fakirfkaraya ok iyilik yapmak gerek. Ben byynce ok oru, ok namaz, okiyilik...Taba Efendimiz ermi olmadan ok namaz klar myd?Ummahan:Suuus... Gnaha girme. Nenem diyor ki ermilerin iine karmak olmaz.Taban evinin duldasnda akama kadar hayaller kurdular. Taba ka kere kyegeldi. Karanlklar gndz gibi oldu. Sofralar yal yemeklerle donand. Bir odadolusu ayakkab. Bir oda dolusu da giyit... Bir oda dolusu kiraz ubuu. Bir odadolusu da kibrit...37Ummahan:Kiraz ubuunu ne yapacaksn? diye ona kar koydu. Kiraz ubuunu veripkibrit almayacak msn? te bir ev dolusu kibrit var.Hasan:Olsun. dedi. Ben kiraz ubuklarn ok severim. Kiraz ubuklarn verirkencanm gidiyordu ama neylersin ki kibritleri daha ok istiyordum. imdi TabaEfendimiz bana bir ev dolusu kiraz ubuu vermiken alrm. Ummahan:


18/163

O baka, dedi. O baka. Al! Kiraz ubuklar gzeldir... Bir de Tabaolukye gelirken arkasnda bin, iki bin, yz tane bin yamurcuk kuuyla geliyordu.Gkyz akr akr, ustura mavisi, keskin, yanar dner yamurcuk kuuyladoluyordu.yle bir iki tane deil. Bir bulut gibi... Gkyz deli. Taba Efendimizinarkasnda. Bulut gibi ge am, arkasnca salp durur. Taba Efendimiz

gelince byle gelmeli. Ummahan:Suuus! Gelsin de nasl gelirse gelsin. Hasan:Nasl gelirse gelsin, dedi. Vard, eildi Tabam evinin eiini pt. Sen depsene Ummahan, dedi. Ummahan da vard kapnn eiini eildi pt.-Birgresim geldi ki Taba emmimi, bir gresim! Burnuma ttyor... Keke ermiolmayayd da, gidip de Krklara karmayay-d. O, babamdan da iyiydi. Ummahan:Susss! dedi. Gene gnaha giriyorsun. Efendimize emmi diyorsun.Ne varm yani, Efendimiz olunca? O benim emmim deil mi? Braksn ermiliigelsin. O benim emmim. Emmim ite. Haydi benim azm esin. ont etsin beni.Gzm kr etsin. Ben ona emmi diyorum ite. Ve de Taba diyorum. Haydi, neduruyor! Ummahan bilgi bilgi glmsedi:Biliyorsun seni sever. Ne sylersen syle sana ktlk etmez. Ona gveniyorsunda... Ona hi gvenme. Ermilerin sa solu olmaz.

38Hasan yavaa:Olmasn, dedi. Varsn arpsn beni.Bu arada da gzlerinin nne Taban tatl, gle yumak yz geldi. Yz,yeiller iinde, top top klar arasnda balkyordu.Sen hi zlme Ummahan, dedi, ermilerin sa solu olmasa da Taba Efendimizbeni can gibi sever.Bir masal dnyasnn tadndaydlar. Mest olmulard. Taban kulu, iekli,kolay, sevgi dolu d dnyasaldaydlar.Sarholar gibi mest, yalpalayarak, dudaklarnda bir sevin glmsemesi evegeldiler ve buz gibi suya dalm gibi ayktlar. Mer-yemce yatakta, bir lminiltisinde. 'Elif durmadan oradan oraya dolap duruyor. Uzunca Ali duvarnkesine srtn vermi, ba canszca nne dm kprdamyor bile.Dngeleler gelmi dizlerine kadar dayanm, o farknda deil.Hasann iinden nne durulmaz bir kamak istei geti. Az daha kalsaboulacakt.Ummahan haydi gidelim. dedi. Taba Efendimiz gelene kadar hi eveuramayalm.. Ummahann canna minnet, ,onun hali; Hasann halinden de beterdi.Uramayalm, dedi.Usulca damn arkasna kaydlar.Elif erkenden yataktan kalkt. Gece gzlerine bir tutamck bile uyku girmemiti.Dar kt. Kydeki hi bir baca ttmyordu. Sonra birden aklna dt kikyde yalnzlar. Bir sessizlik acs geldi yreinin bana reklendi. Tam busrada Ali de uyanp darya kt, gitti Krce Hasann evinin nnden birkucak kuru odun ald getirdi ocaa koydu. Bir kucak da krlm, ezilmidngeleyi ald geldi, ateledi. Sa ocan stne koydu. Elif de byk leeneyarm uval unu boaltt yuurmaya balad. Onu yuurduktan sonra geriye kalanyarm uval da leene boaltt. Onu da yuurdu.Meryemce hep durmu onu seyrediyordu. En kk bir kprda nta dabulunmuyordu. Elif hamuru amaa halaynca geldi, ocan bana oturdu, evrecieline.ald, Elifin kzgn sa stne serdii yufkay evirmee balad., - >39IKOrtal keskin, i ac, acktran bir pimi yufka kokusu ald. Hasandayanamad, nc yufkay san stnden ald, elinde tuttuu kelekle soanscak yufkann iine sard drm yapt.Elif:Ummahan sen de kelekten soan al da gel. Ali sen de. Anamada azck ya getir.Herkesin elinde bir drm vard. Ackmcana yiyorlard.


19/163

Meryemce sevgiyle bir iki kere gelinine bakt, sonra bundan piman olupvazgeti.Tekmil hamur yufka olup bittiinde gn akam oluyordu. Meryemce de Elif de kanter iinde kalmlard. stlerinin unlarn rparpa kalktlar.Meryemce her eyi anlamt, bu yzden gelinine hi bir ey sormad. Bu kadar

yufka ne olacak? demedi. Hasan geldi, yufka ynnn yannda durdu: Aboooov!diye bir aknlk l kopard. Boyumdan da byk.Oluyla gelininin u yapt insanla hi yakmazd, ama Meryemce onurunayedirip onlara tek szck bile sylemiyordu. Yalnz u ii nasl yapacaklar,diye iinde bir merak bekliyordu. Yufkalar seleye koydular ve seleyi damn ortayerine astlar. Meryemce bu ii gzlerini krpmadan izledi.Yatsya kadar hi kimsenin azn baklar amad. ocuklar bile konumadlar.Ylgn, kederli orada, kelerinde kalakaldlar. Bir ey, bir ktlk olduunseziyorlard, ama anlamyorlard.Elif yataklar serdi. Yataa ilk nce Meryemce girdi. Arkasndan Ummahan, onunarkasndan da Hasan. , oldum olas bir yatakta yatarlard. ;:Uzun bir sre, kar*,karya oturup kprdamadan orada durdular kaldlar.Sonra, klfce Dakurdunun kap kyde kalm horozu tnce ikisi de

ayaa-'kalkt. Ali vard, anasnn soluunu dinledi. Anam uyumu Elif dedikulana. Meryemce bunu duyMu, iinden geirdi:Sen uyumu bil, boyu devrilesi Uzunca Ali. Yediin her bir boku birem birembiliyorum.. Allah ya sana verir, ya da bana...Aliyle Elif, kurovaya gtrecekleri teberilerini toplamaa, denk etmeebaladlar. Meryemce ban yorgandan karm onlarabakyordu. .:Sabaha kadar alp dengi'yaptlar. Ali dengi srtlad dar k-t.kke Dakurdunun kaak horozu bir daha tt.Elif, Meryemcenin yatana yaklat:Ana, ana, ana, diye usuldan seslendi. Meryemce karlk vermedi. stelik debir horultu koyverdi havaya.Ali, ana uyuyor. ocuklar usulca kucandan ek. Usulcack. Usul, usul!..;Meryemce:Usulcack, ya usulcack orospu gelin! Demek beni tek bama, bu karanlniine, bu ssz kyde, kurda kua yem olaym diye.brakp gideceksiniz. Varngidin. Siz de admnz kyn dna atar atmaz, ben de arkanzdan gelmez miyim,sizden nce de kese yoldan ukura inmez miyim, inip de herkeslerden ok pamuktoplamaz mym?Ali, Hasan Meryemcenin kucandan usulca ekti, darya kard, dut aacnngvdesine dayad. Ummahan da ylece ektiald.Ali, Uzunca Ali. Al! ocuklarn da koynumdan al! ocuklar gidince iindedayanlmaz bir boluk duydu. Ali dengi yklendi. Meryemce iinden, imdi dengiyklendi, dedi. imdi Elif keileri ahrdan kard. ocuklarn nne katt.ocuklar karanlkta uykulu sersem yryorlar. Gavur Uzunca Ali. uykulu ocuklarnasl gder keilerifc.Ayak sesleri uzaklat. Muhtara Seferin evinin nne vardlar. Meryemce yataktanfrlad. Bir srte; onlarn alacakaranlkta bir hayalet gibi uzamkarartlarna baktiGidin. dedi seslice. Cehennemin dibine gidin. ocuklar iin farknda deil.Karanlkta uykulu, sersem yryorlar. Daha afaa epeyi var. Ulu tepenin dibinegeldiler. Ulu tepe karanlk. Alinin yreindeki ac gittike artyor..Sallanarak karanlkta aya taklarak yryor ya, ayaklar da geri gerigidiyor. Yrei kyde, anasnn yannda. Dnveieecek, her eyi brakp dnve-recek diye korkuyor. .Komaa balad. Srtndaki yk topluyor. Elif de kouyor. ocuklar da keilerikoturuyorlar. Ali hem kouyor, hem arkasna dnp dnp bakyor.. ' .Ulu tepeyi byle getiler. Dereye indiler, orman yoluna girdi-


20/163

4140ler, sonra Ali kesildi. Soluk solua kalmlard.Uyanmad, uyanmad ya onun byle derin uykuya daldn hi grmedim. Mahsustanakal uykusuna vurmasn?Alinin yrei czzz ettil .

Belki haberi oldu da mahsustan bize belli etmedi. Onuruna yedi- .remedi.Elif:Belki, diye iini ekti. Onun byle derin uyuduunu on yldrgrmedim. -*v.-.--Ummahan kulak kesilmi, konuulanlar dinliyor, konumalardan bir sonuca varmaaalyor, bir eyleri anlamak istiyordu. indeki boluun sebebini imdianlamt. Ana, nenem?.. dedi.'Elif ard, kzn azm kapatt. Hasan nde slk alarak keileri sryordu.Gz ona iliti. Telala: Suuus, dedi. Hasan duymasn. Ummahan korkuylasustu?' Tan yeri aydnland. Byk dalarn stne epeevre bir aydnlk rtld. kidan arasndan bir sre top top klar fkrd, sonra da gnn ucu gzkt.

Dnya tepeden trnaa aard. Alinin, Elifin, ocuklarn, keilerin glgelerign vurunca bir ho, bir tuhaf topraa, yolun tozlarna serildi. Glgesinde bileAlinin acs belli oluyordu. Uzun, kocaman, tatan taa seken glgede birkvranmagzkyordu.Hasan da iin farkna vard.Nenem nerede, o bizimlen neden gelmedi? diye alamakl, kyden yne bakaraksordu.Anas ona da bir tela iinde, korkuyla: Suuus, yapt. Baban duymasn.-, Hasan, babasna bakt. Babasnn hali hal deildi. Sustu. Meryemce birdaha syledi:Gidin cehennemin dibine. Dinsizler imanszlar, Allahszlar, kitapszlar. udnya dnya oldu olal hi bir oul da anasna bunu yapm m? Hi bir oul daelsiz ayaksz anasn kurda kua yem olsun diye ssz kyde bir bana koymumu?eriye dnd, pamuklu hrkasn giydi. Sandktan deerli teberisini koyduubohasn jkard koarcasna yola dt. Hem kouyor, hem kendi kendinesyleniyordu: vYavrularm, yavrularm, iftelerim, o gavur ananz babanz beni lme terkettide, brakt da siz neden braktnz? Siz neden ayrldnz nenenizden? Siz neden,neden?..Bir ara arkalarndan barr gibi oldu sonra vazgeti. Ulu tepenin oraya kadarsoluu bile tamadan koarcasna yrd. Ulu tepenin orada bacaklar gvdesiniekemedi yere dt. Yz toz, ter, zehir acsna kesmiti.Bana yapacan bu muydu Alim? Nen alp da byttm, ak st emzirdiim Alim,bana bunu mu yapacaktn?leye kadar abalad abalad yerinden kalkamad. abalamaktan vazgeip birsekiye oturdu. Bir sre oturduktan sonra ayaa kalkabildi, ynn ukurovayadnd, usul, usturuplu yrmee balad.Ben de derim ukurova yoluna. Kurda kua yem ourum.


21/163

Kyden gelen kpeklerin sesi indi, seyreldi, sonunda hi duyulmaz oldu. Ortalkbyk bir sszla gmld. Sanki dnyada hi bir yaratk kalmam, esen yel,kayan yldz, akan bulut, hldayan orman... Her ey ortadan silinmi gitmiti.Dnya boalmt sanki. Karanlk ulu bir aa... Koyu yapraklar gecede...Bulutlar, akan su, yldzlar, ay, ieklenmi aalar, kapkara... Karanlk. Herey biribirine karm. Karanlk bir gece akyor. Durmadan akyor. Karanlk

yldzlar akyor.Gn tepenin stnde kpkrmz. Drt bir yanndaki bulutlar da kpkrmz.Neredeyse batacak. Meryemce d.4342Akam oldu, dedi.Karn da ok ackmt. Yryemedi. Dizleri artk iyice eldirdi-yordu. Yerekt. ukurovaya doru bir sre emekledi. Emeklemekhouna gidiyor.Aaah, kyl gelse de... Gelse de u halimi grse! Uzunca Alinin de Elifin deazna bir iyice ssa... Onlar tefe koyup lenedek sylese...Gn batt, ortalk iyice soudu. Byk yldzlar doldurdu gkyzn. O, boyunaukurovaya doru yolun tozlar iinde yzerek srnyor. akallar, sadan

soldan, ilerdeki ormandan haykrmaabaladlar.Meryemce rperdi:lm akallar paralar... Dnmem ssz kye. Dnmem!Yolun tozlarnda... Elleri, ayaklar... Yolun tozlar soumu...Can ekiliyordu. Artk elleri ar bedenini tayamyordu. Durdu, dorulmakiin elleri stne yklendi. Byk bir abadan sonra dorulabildi. Yolun tozlarortasna bada kurdu oturdu. Yumuldu, bzld bir topak oldu.44Memidiin ly oradan oraya tamas.Gvdesi topraa upuzun az yukar seribttt, kollar bacaklar alabildiineyanlara almt, mumlarn stnde kurumu, kumun yuttuu kan birikintisi kabukbalam, yaylmt. Gmlei yol yol sa boynundan gbeine kadar yrtlm,esmer kll ten keskin bir izgiyle yarlp alm, yara gibi cerahati*-nngnete kuruyordu. Gmlein sol yan kandan gzkmyor, kan kurumu, donmu,katlam, gmlek kazk gibi olmu. lnn yzne gzne mucuk o-kumugzlerin iine kadar dolmu. Birka yeil, iri, kanatlan geni, parltl sinekhzla lnn stnde dnyor. Arada bir gne n yrtp, uzun bir imekakyor.Gne gittike ykseliyor, kzdryor. lnn iki yanna uzanm, gepgenialm elleri slak. akltalar, tozlanm ptraklar, lgn, nar,anagalarnn yapraklan slak. Krlam salar alnna dklm, kvrck.Salara da mucuk okumu. Ban yars, sa kulak suyun iinde. Bycek biraklta, damarl, yastk olmu. Kck balk yavrular sryle gelip bandrt yannda dnyor, kula kokluyor, sonra olanca hzlaryla dalp,darmadan oluyor, sonra yeniden gelip kulaa yapyor, sonra gz ap kapa-45yncaya kadar... Su durgun. Dibine gne vurmu. aktalarnn srt balksrtlar gibi sykal, cilalanm, damarl, yosun balam.Gne ykseldike ortalk kzdryor. Ptraklardan ac bir koku, scak, drt biryana, suya, aalara, otlara siniyor.lnn stnden kopan delirmi, elik yeilinde iri bir sinek geldi at diyeMemidiin akana vurdu. Memidik bir hayt alsnn iine girmi iyicesaklanm, yumulmu suyun kysndaki akllara uzanm lye gzn krpmadanbakyor. Her eyi en ince yerine kadar gryor. lnn yz andan ana deiiyor.Sa dudann uykulu, alayc kvrm gittike byyor aaya sarkyor. Burnununsivrisine bir k dt, ine ucu kadar. sinek geldi n dt yerekondu, hemen de geri havalandlar. nar knmn stnden top dutlara doruyanyana utular.Akar suyun stndeki buu salnp duruyor. Gne kzdrdka alacana, dahada younlayor. Ikl, saydam bir buu. lnn giyitlerinin, ayakkabsnn,ellerinin, yznn rengi buu younlatka deiiyor.


22/163

Kuluklayn scakta, buulu yatyor.Memidiin gz avc bir kurdun gz gibi yuvalarndan frlam. lye bakyor,tepeden trnaa orada ne var, ne yok gryor. Sa ayakkabsnn ba zlm.Ka haner yemi, srtnda ka delik var? Be tane kan yolu, ince kumlarandrm, oymu suya kadar inmi. Be tane delik var srtnda.Kuluklayn scakta yatyor. Sol elin stne kanatlar nakl, turuncu, ok

iri, koskocaman, ba kapkara bir kelebek kondu. ki yelpaze gibi kanatlarnkavuturdu, elin stnde uykuya vard. Dimdik.Kelebein hortumlar titredi, d grr gibi. Kelebek kanatlarn yatrd, at,gerdi. Kanatlarn glgesi kapkara, kann stne dt. lnn gzleri ukurda.Gz ukurlarn mucuk doldurmu, svanm.l elini kprdatr, sallar, kaldrr gibi etti, kelebek bir saldrd, utu,uzaa gitmedi, hemen yandaki bir yaban nanesinin mor ieine kondu, oradasallanmaa balad.Scak kzdrdka kzdryor. Her yan, l, otlar, aalar, su bir gne sisiiinde kalyor, youn.Memidik irkildi. Bir kurbaa serte yandaki kaynam scak hendee atlad.Kurbaann sesinden akar suyun kysnda gnele-46

nen, kabuKiar Kurumu su losoagaar suya aoKuauer.Memidiin yrei arpt. nce bacakl yeile alan bir balkl geldi lnnyanma kondu. Hi aldrmadan, bakmadan, lnn bana uzun baca srnrcesineoradan geti. Uzun gagasn tam lnn ba yannda suya daldrd bir sregagay orada tuttu.Gne sisi koyulat, younlat. lnn stne ince bir duman gibi bir eyrtt. l kmldad. Memidik ayaa frlad, ayaa kalkmadan tarlalara doru ikibklm kotu. Hem soluk solua kouyor, hem de arkasna dnp dnp bakyordu.Anzlar uzun kalm, diken alm bir buday tarlasna dt. Elindeki hanerignete balkyp imeklendikten sonradr ki kendine geldi, haneri knnasoktu. Kendi kendine:Ulan ne yapyorsun, ulan Memidik, dedi.Tarlann ortasnda dikildi kald. Hi bir kimse gzkmyordu ortalkta. Dnyaboalmt. Bir sre yle kald. ekirgeler oradan oraya sryor, serte elineyzne arpyor, pat diye yere dyorlard.Koarak suyun kysna geldi, eildi, lnn bacaklarna yapt, ly suyaaa ekti. lnn suyun iine yan yarya batm bedenine, iyice suya gmlm,akltalarna arpan, arptka inip inip kalkan bana, suda sallanan^yaylan, kvrlan, alan salarna, byyp klen ^kulaklarna, arpk urpukolan yzne bakyor, bir ho oluyor, var gcyle suyun iinden ly aalarasrklyor-du. .Soluu tamcaya kadar ly srkledi.Belinden ipini zd. p ok ypranm, kopuk kopuk, dmlyd. lnn ikiayan birden balad. Ilgn yeildi, topraktan, sudan fkrmt. Uzun birdal ayn yarsna kadar stn rtyordu. lnn ayana ipi bir daha dolad.Ilgn aacna dolanm brtlen dallar krmz yapraa dnmt. Ikl birbillur krmzs. Memidik iki bklm oldu. Srnerek lgn aacnn kknedald. Yars amur, yars suydu. Damar damar, sarkm kkler suyun iindesaaklanm. pin ucunu lgnn gvdesine balad. ekti, ekti. Ayaklar geldiaacm gvdesine dayand. ekti. Ayaklar, tabanlar havada lgna trmand. ektiBacaklar geldi lgnn gvdesine yapt. lnn ba suyun iinde. Gzlerikocaman alm. Gzler, kl bir dalga vurduka iki drt be misli byyor,arplyor. Birden de hi gzkmyor. Gzlerin, suda sallanan ban stnkuytu,47karanlk bir glge rtyor.yi, dedi Memidik. Derin bir soluk ald. Burada kimse grmez onu. Sonra gelirtopraa gmerim.Kim bu adam? Niye bu kadar Sefere benzedi? Niye bir ses karmad, of biledemedi? rk bir nar gibi ykld gitti. Kimi kimsesi var m acaba? Belki deSefer bu, dedi sonra. l diriye benzemez...Sefer bu!


23/163

Kar kyya geti. Islak giyitleri stne yapt. Buuland. Gne yakyordu.d. Bedeninden ince, szya benzer bir rperti geti. Az sonra kzgn toprakkn yakt. Dayanamad, baka bir yere oturdu.Suyun stne uzanm lgn dalnn altndaki sallanan ba grd. Salar teltel, suyla birlikte akyor dalgalanyordu. Bir ara, bir an lnn donuk, almgzlerini grd. Kollar kartal gibi alm ak suya gerilmi durmadan

sallanyor, karp alyordu. Bir boluu kucaklyordu.Uzun, sivri, pul pul, ltl bir balk suyun yzne frlad, ak, byk birkvlcm parlad snd. Memidiin gzleri kamat. Bir aniin hi bir eyi grmedi.Giyitleri stnde kurudu. Kuru giyitleri sert, yap yap, takr-dad. Ayaafrlad, ly lgndan zd suya aa var gcyle kotu. Suyun iine dyorkalkyor, kalkyor dyordu. Ayaklar iri akllara takld, lnn stnedt. lnn kolu boynuna doland. Memidik kendini koldan bir trlkurtaramyordu. Su karanlklat, derinleti. Kpkl, kara bir bvete dnd.Memidik lyle birlikte suya gmld, geri kt. lnn eli elindeydi. lditilmi gibiydi. ki canl dnen, kpklenen sudan kurtulmaa altlar. Islakkumlua yanyana serildiler. Bir sre yanyana, slak slak, gnein alnnda ylekaldlar. Islak giyitleri bedenlerine yapt. Gne yakt. Youn. Bir anda

giyitleri kurudu, takr takr.Memidik ly srtna ald. nce kumlar tarlalarca serilmiti. Kyda bir tekyeil ot bile yoktu. Salt kumluktu her yan. Kumlarda bykl kkl ku ayaizleri grd. Su kumlua yayld. ncecik, bir sigara kad inceliindeki sukumlarda ldyordu. Ta uzaklara, kardaki hye kadar yaylm ince su, sisgibi, akan,ince sigara kad, sis...ly srtndan indirdi, ly yatrmad, oturttu. Elini dizinin stne koydu.Yanna da oturdu. Ayaklar kurudu. Gne yakt. Kyand. Elini kuma koydu, eli yand. Nereye aoKunsa yanyor.Elleriyle kumu kazd. Kumdan su kt. ukuru derinletirdi. Dize kadar. lyiine yatrd. Gitti, uzaktaki tarladan bir kucak iekli srkuyruu otukesti. Getirdi lnn stne koydu, yanba-na da oturdu._4548Hasann Sleymanl yokuuna varmadan Kirazl Koyaktan kiraz ubuklar kestii.Suyun dibine km boz bir tortu gibi Kirazl koyaa bir pus kmt. Gndomu, pusu daha da koy ulatrm, ta Kirazl Koyan dibine itmiti. Kaln,gece gibi, bulut gibi bir pustu. Youn, elletutulurcana.Hasan ne zaman kalkm, ne zaman Kirazl Koyaa inmi, ne zaman pusun iindeyitmiti, kimsenin haberi yoktu. Belki ilk ay doduunda, belki de ilk akamdanormana dalmt.Uzunca,.Ali daha gn domadan, kemiklerini atrdatarak uyandnda gzleri ilknce Hasam arad. Islak topraa gelmi bedeni sabaha kadar kaskat kesilmi,donmutu. Ali uzun bir sre alamad.Aliden sonra Elif de uyand, Ummahan da. Elifin gzleri i iti. Ayaklar dayarlmt. ok yal gzkyordu. Ummahann gzleri apak balamt. Heruyandnda apak balam gzlerini aabilmek iin uzun bir aba harcard.Ummahan anasnn arkasndan yardaki byk sedir aacnn kknden kaynayan, drtyann diz boyu yarpuz sarm, ak akltal. yosun balam, eri br amaacndan uzun oluklu pnara gitti. Elif bam oluun altna uzatm boynunu,kulaklarn, uzun, biribirine dolam, al gibi50

Suu ,evolmu salarn yuuyu-uu. Skand. Ummahan onu orada, ayakta, dikilmi bekledi.Ali bir kayaya srtm vermi, gne kar kollarm bacaklarn alabildiineam, ban gsne drm kprdamyordu. Srtnda, ellerinin stnde,bacaklarnda kck, yalm dilli kertenkeleler doan gne kar, gzle grnmez


24/163

bir gerinmede dolayorlard. Uzunca Alinin kertenkelelerden haberi yoktu.Ummahan da yzn yudu. Gzleri ald. Hasan nerde? Hasan yok, dedi.Ali ban kaldrd, gzlerini outurdu, ayaa kalkt, bacaklarn gerdi,kollarn iki yana at var gcyle gerindi. Yanna ynne, buralar, bukayalar, yosunlu oluu, puslu koya, kardaki ala karl da hi grmemigibi inceden inceye baknd. Hasan nerde? diye sordu.

Elif al al olmu, karmakar, keelemi salarn gnee sermiti. Salarok uzundu. Uzun, yeillenen bir siyahlkta. Gnete yanp dnen kuzgunkarasnda.Elif de Alinin sorusunu hi duymam gibi: Hasan nerde? diye sordu. Ummahan:Ben biliyorum, dedi. Dn bana diyordu ki... Kiraz ubuklar...Koya aa gsterdi. Oraya indi. Ali fkelendi, bard:Zaten benim ayam iti, canm kt. Bir de bu olann kiraz ubuklar!Usandm, canmdan bezdim vallahi. imdi bekle ki gelsin. Bela bir deil ki...Sdnden dm ocuun bile bana bela.Ellerini boru gibi azna gtrd, koyaa aa dnd. Koyaktaki pus gittikekoyan dibine kyordu. Daha youn, daha ipiltili. Koyan dibindeki aalarnbalar pusun stne kyor, geni, sk ulu bir fra grntsn alyordu. Alivar gcyle, fkeyle bard: Hasan, Hasaaan! Hasaaan, Hasan! Ses ver. Sesi

koyaktan koyaa, kayadan kayaya uzunca bir sre yankland. Ali durdu, sesininyanks snnceye kadar dinledi. Yank biler bitmez de yeniden:51Hasan, Hasaaaan! diye bard. Ve boyuna tekrar etti, sesler oalnca sustu,yanklar dinledi. Ses dadan daa uzayp gidiyor, yanklar bir trlbitmiyordu. Biter bitmez de Ali hemen arkasndan. Hasan, Hasaaan' sallyordu.Bir ara sesine o kadar kapld ki Hasan unuttu. Baryor, aryor, sesinintok koygun yanklarn dinliyordu. Bu, anas aklna dnceye kadar srd.Birden gznnnnden her ey silindi:Vay anacm, sz azndan lrcesine dkld. Vay anacm, imdi o bombokyde, kurdun kuun arasnda neyler ki...Birden tef>esi att:Yetmezmi gibi, bir de bu ocuk...Var gcyle bard. Sesi kurun gibi kayalarda yankland, tuzbuz oldu.Ellerini dizlerine vurdu:Nereye gider, nereye bu ocuk? Kurt paraladysa, kua yem olduysa ya...Alamaklyd. Halsiz, olduu yere kt, srtn incecik am -kmna verdi,kn bir yana eildi gitti. Sustu. Elif irice tatan att ocaa tencereyikoymu tarhana piiriyordu. Ocan altndaki yalm ylesine bykt ki, yalmdantencere zor grnyordu. Az sonra ortal mis gibi kokan, itah ac birkzarm tereya kokusu ald. Tereya kokusuna nane kokusu kart. Sonrahepsinin stne, hepsiyle birlikte bir tarhana kokusu geldi. Tarhana kokusunualnca Alinin ba dnd. yle bir ackmt ki, sinirleri yatt. Hasan,anasn bir anda unuttu, ayaa frlad, sahan kapt gibi. Elifin ocaktan dahahemen indirdii, gn altnda dumanlanan, tten tencereye vard doldurdu.Elindeki ka kocaman, bir kepe kadard.Elif:ok scak, dedi.Ali:ok scak, diye tekrarlad. orbay abuk abuk hprdete-rek imeye balad.nceden bir yel kt, bir bulut glgesi geldi geti ormann stnden. Be onkartal, biribirinden ok uzakta Kirazl Koyan stnde dnyor. Koyan dibinebir tortu gibi km pusu gne eritmi,ya da yel alm gtrm.Ali elindeki sahan yana frlatt, ayaa srad, sklm diinin52arasndan:te ben gidiyorum. Kalsn o it dl de gebersin. Anamdan iyi deil ya...


25/163

Yke gitti, srtna ald, o hzla ayaa kalkt: Haydi dn yola. Dn nme,dedi, emir verdi, yola atld. Elif, Ummahan yle kalakaldlar arkasnda. Alibir fke. gibi uunmu gidiyordu. Elif l gibi:Dur Ali gitme. Dur kurban olaym, diye seslendi. Ali bir an durdu:Geen yl ldk zaten, sizin yznzden, a kaldk. Yetieme dik. Bu yl dagene...

Dilerinin arkasndan tkrk gibi: Gebersin, lsn. Elif:Dur kurban olaym, dur. Bir parmak ocuk bu dada konur da gidilir mi?Ali gene yola dt, koarcasna.Gidilir. Hem de ite byle gidilir. Kalsn, lsn. Gidilir ite. Byle diyorduama, ayaklar da gittike yavalyordu. Ayaklar yavalad yavalad, sonradurdular. Ali ayaklarn sryerek Elifin yanma geldi, srtndaki ykayaklarnn dibine grltyle att, ykn de dibine kt, yorgun, ylgngzlerini kapad, sustu. yle kald, sonra ayaa frlad, deliler gibi saa solakoarak, Hasaaan, Hasan, diye bard.Ben de seni bu dada brakr giderdim ama... fkesi o anda indi:Kar, dedi, bir hal gelmesin ocuun bana? Elif:Ben ne bileyim ben. Aah, ben ne bileyim, diye karlk verdi, o da dizlerininba zlmesine ylgn yere kt. Gn kuluk oldu, scak kzdrd. Oluktaki

su durmadan ldad. Pnar suyunun stndeki bcekler yzlerce kez suyunyznden imek gibi kayarak gidip geldiler.Arkada kayaln orada bir trt duyuldu. Ali ban evirince Hasan grd,hemen ayaa frlad, ldrrcesine ocua saldrd. Elif: Etme Ali, diyeinledi. Dokunma Hasana.53Ali duymad. O fkeyle bir anda ocuun yann buldu, elini kaldrd, ocukdurmu, bo gzlerle, aknlkla ona bakyor, olan bitenden hi bir eyanlamyordu. Eli ylece kalakald. Hasann srtndaki kiraz ubuu yk Hasannbir misli vard belki. Tere batm, giyitleri paralanm Hasann. Yz kapkarakesilmiti. Ayaklarm, ellerini al yrtm, kan kurumutu. Hasan zorlu birharp alanndandner gibiydi.Ali usulca vard. Hasann srtndaki kiraz ubuklarn iki eliyleald, kayann dibine frlatt.Deli, dedi, ne yapacaksn bu kadar ubuu? Adam bu kadar ubuu deilukurovaya, iki adm bile gtremez. Haydi git de bir eyler ye. Elif, orba varm?Elif:Var, diye sevinle karlk verdi.Ali orba kaldna sevindi.una bak, unun u haline! ki ubuk iin...Hasan hi konumadan tarhana tenceresinin bana kt, imeye balad,babasnn kocaman, kepe kadar kayla. Elif, Umma han, Ali tede durmularonun makina gibi bir azna, bir tarhana tenceresine gidip gelen elinebakyorlar*.Hasan tenceredeki son damlay da kana boalttktan sonra Ali yknyklendi:Haydi bakalm, diyerek yola dzld.Hasan bir anda ubuklarnn bulunduu kayann dibine vard, u fouklarn dibinekt, alt, alt, yk srtna alamad. Yalvarr gzlerle Ummahanabakt, lisan hal ile sen benim gzel bacm deil misin, diyordu. Ummahan vard,yk onun srtna dorulttu. Hasan ykn altnda iki bklmd. Sendeleyerek, heradm attka bir daha admn kaldramayacak duygusunu uyandrarak yryordu.Sleymanlmn dibine gn kavuurken geldiler. Ummahan anasnn yanndayd:Ana, neneme ne oldu? diye yeniden sordu.Elif telala:Sus, Hasan duymasn, dedi.Az sonra ykn altnda bitmi, kapkara marsk olmu Hasan geldi anasnn yanndadurdu.Neneme ne oldu? diye o da yksek sesle sordu. Susss! Baban duymasn!54


26/163

Hasan da sustu.Az sonra Ah' geldi, ykn indirdi. Youn bir ter kokusu burun direkleriniszlatt. Hasan da ykn indirdi. O da babas kadar ter-lemiti.Ali Hasann omuzuna yle bir dokundu:nat herif, le gebere ukurovaya tadn bu ubuklar bu sefer de neyapacaksn?

Hasan, belli belirsiz, mutlu, bir glge gibi glmsedi:Bu ubuklar verip kibrit alacam. Bu sefer tam yirmi kutu.Ummahann dilinin ucuna geldi ama kendini tuttu. Ya Adil Efendi? diyecekti,diyemedi.Ortalk gittike kararyor, orman gmbrdyor, su aldyor, yel esiyordu.Dimdik Sleymanh yokuu gittike dikelerek, ge doru uzuyordu.'Ali:Hasan pehlivan, dedi, yarn sabah, afakta birlikte u belay trmanmak var.Aklnda m bu yoku. Sleymanh yokuu?Aklmda. Nenem... dedi. hemen sustu.Elifin yakt ate o anda parlad,, byd, ortalk yanm am sakz koktu.Bir de aadaki akar suyun kysndan su preni kokusu geldi.

55Yalak kyllerin Ceyhan suyu kysnda gzel verimli bir tarlada pamuktoplamalar.ukurova donuklamaa, yer yer de silinmee balayan yldzlarn altndauyuyordu. Yamur rnei bir i yam, Memidik dizlerine kadar suya batmkm gibiydi. plak ayaklarn yolun serin tozlarnn iine sokmu, buz gibibir su iinde yrrcesine ayaklaryla yolun tozlarna iki uzun, sonsuz izgiizerek yryordu. Ayaklarn okayan tozlar, iki yana yumack dklyor,aryan, szlayan tabanlarn dinlendiriyordu. At arabalarnn ar, koygunampara sesleri uzaklardan geliyordu. Bir de nereden geldii belirsiz, inceden,geceye svanan bir trk geliyor. Yoldan homurtulu kamyon geldi geti.Kamyonlarn farlar yandaki Ceyhan suyunun stne yzlerce k yolu izdi.Suyun yz dalgasz dmdzd. Su kprdamyordu. Azck olsun bir yel deesmiyordu. Memidik ter iindeydi. Yolun kysna oturdu. Bir brtlen dalntuttu, skt. Dal elini actt, kanatt. Memidik dal brakmad. Heyecandantayordu. Birden dal brakt, ayaa frlad, ayaklarn yumack serin tozlaragmd, serin. izgilerini izmee balad. Bandaki kasketini kard. Ar,buulu, eki bir ter kokusu, slak, yap yap havaya dald.Bir sivrisinek bulutunun iine dt, kasketini hemen bana ge-56irdi, iki eliyle de kulaklarn, yzn kapatt. Elleri ok bykt.Sivrisinekler saldryorlard. Memidik ayaklarn tozdan kartp komaabalad. Yoruluncaya kadar kotu. Sonra durdu, yolun kysna tozlarn iinekt oturdu. Saldran sinekleri elleriyle kovuyor, dnyordu. Srtndan arbir yk kalkmt. Bundan sonra, o ldkten sonra yaayabilirdi. stelikZelihaya gidip yreindeki yangn syleyebilirdi. O aklna dtke, tabanlar,srt, boynu, bacaklar szlard. O aklna ne zaman dse hep kan ierdi.Yataklara derdi. O yok gayr. nanlmaz bir kvan duydu iinde, taderinlerde. Sivrisinekler gittike daha ok saldryor, inelerini mintanndantenine alvarndan bacaklarna geiriyordu. Sefer yok. Sefer! Sefer ld! Zatenkimse konumuyordu ki onunla. Tabaoglu Efendimiz yitip gitmeden nce, Krklarakarmadan nce, kimse, dedi, hi kimse, kul olan, insan olan, karnca olan,Allahn bir sevgili yarat olan azn ap da u Muhtar Sefere bir ift szetmeyecek. Onunla kimse bile konumuyordu. ifter ifter kars var. Herkesinbir tek kars bile yok. Onun kars var, hem de gzel. Gzel de ne demek.Ulan Kr smailin kz. Kir smailin kz geni, ehvetli kal-alarylarlplak... Memidik kocaman elleriyle yzn kapatt. Yzlerce sivrisinekellerini, yzn o anda ineledi. Sivrisinekler deliriyor, uulduyor, yakyor,saldryor.Memidik yorgun. Baka bir zamanda olsayd, bu kadar yorgunluktan dolay Memidikayaa bile kalkamazd. indeki taze, umulmaz sevin ona her eyi yaptryordu.


27/163

Kr smailin kznn stnden saysz erkek gemi. Kr smailin kz gl veazgn. Azgn kadnla baa klmaz. imdi Kr smailin kz kiminle evleniracaba? ok gen, ok gl birisi olmal onun evlenecei erkek. Yoksa gene kyky dolap tekmil erkeklerle mi yatacak? Kzgn kar. O topraa basncayangnndan topra bile titretiyordu. Ona yaklaan erkek deil, kedi, kpek,ku, karnca, bcek, sinek, ona kim yaklasa azyor, iftleecek birini bulmak

iinldryor.Tabaoglu Efendimiz Krklara karmadan nce dedi ki, kimse konumasn bumendebur kpekle. Ve de onun Allah indinde katli vaciptir... Katli vaciptir. Hikimse, Yalak kyn karncas bile konumad onunla. Avratlar bile, akrabalar,kimse bile konumad. Konusunlar bakalm! Yrekleri varsa konusunlar! TabaEfendimiz Krklar dandan bir hmla inip gelir. Gelir de o kafirle kim konu-57ursa vurur bana, gzlerini kr eder, dilini lal eder, elini kolunu tutmazeder. Konusunlar bakalm. Birden aklna geldi, kimse artk Muhtar Seferlekonuamaz ki... Sefer imdi nerde, suyun altnda, nar aacnn dibinde, derinbir kuyunun iinde, stnde insan ba byklnde otuz tane aklta.stnden su geiyor. Onu kimse bulamaz. Hi kimse. Yarn sabah ne diyecekler?

Tabaolu Efendimiz Seferi ald gtrd, diyecekler. Seferin ne olduunu kimsebilmeyecek. Bir de kan fkrd. Bir de ok ki, akar su, akltalan, balklar,brtlen allar, nar aac, srkuyruu iekleri, karncalar kanabatm. Seferin mezarna kan dolmu. Aacn kkleri kan iinde. stnden sugeiyor. Kimse bulamaz. Kimse kimse kimsecik... Bulsalar bile, l Seferebenzemiyor ki... Memidik bzld. Srtnda binlerce sivrisinek inesi.-..*Sinekler vzlyor. Kulan sar edercesine. Srt, elleri, ayaklar, boynu,burnu, kulaklar kanad. Delicesine ayak bileklerini, bacaklarn, srtnkayor. Uzun, kirli trnaklar etini yrtyor. l diriye benzemez. Deiir.Hi benzemez. l Sefer, diri Sefere hi benzemiyor. Bi! Hi! ller l gibiolurlar. ller l gibi...Scak. Soluk alamyor. Kalkt, soyundu, suya girdi. Su buz gibi geldi ona.Halbuki kan lk. Titredi. yor, mekten eli aya tutmuyor. Titreyerek,suyun iinden aalara doru kayd. narn altna geldi. l nara srtnvermi, ylece duruyordu. Gzleri de kocaman kocaman alm. ly hemen ald,gtrd ukura upuzun uzatt. Dallarla stn kapatrken bir trt duydu,arkasna dnd bakt, kocaman kapkara bir insan stne eilmi, onlara bakyor.Bir lk att, yere kapand. Eli lnn souk, vck vck kan iindebaldrna dedi. Kusaca geliyor, elini bir trl beriye ekemiyordu. Birdenbir k iinde balkyarak gkyznde ay patlad, ortalk gndz gibi oldu.Memidik rlplak kanl vck vck lyle tirtir titriyordu. Korkarak, usulusul ban arkasna evirdi, bakt bakt ki karart yok olmu. Ayaa frlad,abuk abuk Muhtar Seferin lsnn stn kapatt, toprakla, dikenlerle, budaysaplar, srkuyruu iekleriyle, kllerle, tozla... Koarak suya girdi. Birkurun klesi gibi suyun dibine indi, soluk solua yzne k ti, giyitlerinigiyindi.Ovay yal, mazot dumanl, scak, buulu, terli, kl, frn az gibi,kokulu bir grlt alm alkanyor, ukurova uyanyordu. ukurova yorgundu.Serilmiti. Ar ar soluk alyor, homurdanyor-58du. Scak, yakc, ehvetli, azgn, kudurtucu, uyuuk, devingen, ele avucasmayan bin bal ejderha... Uyanyordu. Yal, gnete kavrulan, yanm birsar... Frn az. Billur krmzs yalm, tozu savrulan.Pamuk tarlasnn ucunda durdu. Tarlada tane karart kprdyordu. Eilipkalkyorlar. Yumak, ekingen, korkulu. Daha ok klarnn stne oturmular.Dizlerini dikmiler, elleri kpr kpr.Memidik:Bu dinsizin birisi Zalaca... tekisi Delice Bekirin avrad... Sadaki de...Sadaki de...Memidik insanlar seslerinden, yzlerinden, boylarndan ne kadar tanrsa,devinmelerinden de o kadar tanrd.Sadaki de Tabaolu Efendimizin kars...


28/163

Memidik kendine geldi. Eti, kemii dirileti. Doldu. Tekmil bedeni ayakland,azd. ehvetten titredi. Bedenine sonsuz, ac, ulalmaz bir tad yayld. Birslk ald. Ortadaki kadn slkla birlikte ayaa kalkt. Memidik usuldan,derinden bir slk daha ald. Kadn Memi-die doru kotu. Memidik yerindeduramad. Derisi gerilmi atlayacakt.Baka bir zaman olsa sl almaa gc yetmezdi. imdi bir ho olmutu. Bir

daha ald. Islk, ak, ehvet, delilik tayordu.Memidik hi bir kadnla yatmamt. Delice Bekirin kars, kyde bulua eren hererkekle yatmt.Kadn titreyen bir sesle:Sen misin Memidik? diye sordu. Ben de seni bekliyordum. Ne zaman beniisteyecek diye. Deliriyordum...Hemen soyundu, giyitlerini topraa serdi, az yukar topraa yatt, bacaklarngerdi. Dolgun kalalar topraa yaylm, biimli, aymda daha da dolmu.Fildii bacaklar dikilmiti. ri gsleri diri, sivriydi. Gsne yaylmam,dimdik duruyordu. Memidiin elleri titriyor, bir trl soyunamyordu.Kadn inledi:abuk ol Memidik, dedi. abuk ol, abuk.Parmaklarn scak, yanan, yumuak, rm topraa geirdi, gerindi:

abuk ol.Memidik kendinden geti. Kadnn stne geldi. Kadnn eti yanyordu. Memidiinbedenini kor gibi yakt.59Ter topra amur eyledi. Ve Memidik kadn elinden tutup kaldrdnda kadnnkalalar amura bulanm, yalm gibi olmutu. Kadn yanyordu. Memidiindizleri titredi, derin bir tad iinde topraa meldi. Kadn, arkasndan geldi,onun arada srada seyiren bedenini bacaklar arasna ald, scak yanankalalarn, slak, onun omuzlarna, boynuna koydu.Kadn rlplak suya kotu, kendini suya att. Daha korkun bir ehvetinlemesindeydi suyun iinde bile.Memidik gel, dedi.Memidik bylenmi, ona gitti. Kadn, scak, slak, yanm. Kadnn bedenindenbuular kyordu.Memidik gel, dedi.Memidik bylenmi. ki beden bir tek beden oldu, birlikte, sonsuz bir taddaseyiriyor, biribirine karm, Memidiin dudaklar yand, kavruldu, atlad.Kumlan deen sa dizi, slak, suya dedi.Memidik gel!Memidik bir hummada yanyordu.Kadn Memidii kollar arasna alm skyor, kemiklerini atr-datyordu.Bir kamyon geldi, suyun dibini aydnlatt, birlemi, bitimi iki bedeniaydnlatt. Hi bir eyi duymuyorlard.Memidik:Her gece bu saatte mi kalkarsn?Her gece.ok mu topluyorsun?ok. Pamuk iin deil. Bekliyorum. Zalaca da...Zalaca?Zalaca uyumaktan, d grmekten korkuyor. Bir ylan musallat olmu ona. Hergece koynuna giriyormu. ki kat olup, Zalacayla yatyormu. Zalaca diyor ki,byle bir tad hi bir erkekte grmedim. Bin erkee deimem ylanm, diyor.Yalan... Yalan o. Yalan, korkuyor. Erkekten korkuyor. Ben grdm onu.Taban kars... Hasretlikten delirecek. O da Taba bekliyor. mz hergece, gece yarsndan sonra...Ben grdm.JFaba Efendimizi. Krklar danda. Serin, ooh, ok serin. Ne iivar bu sinein bu scan, bu mucuun iinde? Gelmem, dedi bana. Ama ukurovayserinletirim. sterseniz yamur60da gndereyim...Zalacanm eli makine gibi iliyordu. kocaman sepet ktl toplamt. Memidikde onun gibi. O da iki sepet doldurdu. Delice Beki-rin kars az yukar


29/163

yatm, hi kprdamadan yldzlara bakyor, az nceki tad yeniden yayordu.Tabaolunun kars hi konumuyordu. Elleri, ayaklar, ^alar, memeleri,kalalar, giyitleri, elindeki pamuk sepetiyle, her eysiyle dnyordu.Memidik gel! Kurban olaym Memidik gel! Senin gibisini hi grmedim Memidik.Gel, gel, gel!Zalaca:

Hayasz kar, sus! diye bard.Doudaki aydnlk izgisi biraz daha aard. nce bir yel esti. Seher yeli...Yzlerini yalad. nsanlarn ii yeynildi. Uacak gibi sevin doldu herkes...Bir trk duyuldu sevin dolu.Tenekesini, sepetini alan pamua dald. Sralandlar. Ovay da bu anda birgrlt doldurdu. Ortalk yava yava aaryordu. Ve ili kozalar rgatlartopluyorlard. Kl uvallar, bez torbalar, sepetler, nlkler doluyordu. Uykualdka eller de abuklayordu. En ok pamuk toplayan, en ok para kazanr.En ok pamuu en eli abuk insan, en iyi pamuk tarlasndan, toplar. Ceyhansuyunun kysndaki bu tarla Muttalip Beyindi. Belki bin, .dnm vard. Toprakukurovada en verimli topraklardand. Her kozann bykl yumruk kadar vard.Pamuklar dize kadar, gbee kadard. Her pamukta yzlerce koza. Sikirdim gibi.Bu yl btn ukurovadaki pamuklar iyiydi. Binbann olunun iftliindeki

pamuklar bile iyiydi. Kyl tekmil borcunu dedikten sonra elinde para dakalacakt.Ayaklar yumack topraa gmlyordu. Islak, alm, iri kozalar pamukfidanlarndan ellere, ellerden uvallara, eteklere, sepetlere akyordu.Gece yaan iden dolay pamuk nemlidir. Onun iin rgatlar daha gn madanpamuu koza olarak toplar, nemli nemli uvallara basarlar, sonra gn kzdrncaalacklarn, haymalarm glgesine oturup kozalardan pamuklan ekerler. Kozalarnyapraklan, kk dilleri nemli olduu iin krlp pamuu kirletmez. Pamukstbe-yaz, lekesiz kar. Halbuki scakta, nemsiz pamuk toplanp uvallara konupda sonra ekilirse yapraklar ufalanr, pamuu kirletir, kirli pamuk makbuldeildir. .Memidik ok abuk alyordu. Hi bir zaman elleri bu kadarabuk deildi. Memidik hi bir zaman bylesine mutlu olmamt.Irgatlar, uzun bir izgi, kimi melmi, kimi bklm, kimi dizlerininstnde... teki uta, iki bklm Koca Halili seti gzleri. Hayal meyal yartopallar gibiydi. Koca Halilin pamuk bei teki kyllerin beklerinin birmisli vard.Memidik imdi, diyordu iinden, imdi Seferi arayacaklar. Ner-de, diye,biribirlerine soracaklar. Arayacaklar, arayacaklar, bulamayacaklar... gnsonra kars, Kr Ismailin kz alamaa, at yakmaa balayacak, sonra daSeferin imi timi bellisiz olacak. Sefer dayanamad, diyecekler. Buncaaalanmaya dayanamad, canna kyd. Kendini dipsiz kr kuyuya att. Ceyhansuyuna att... ls bile bulunmad...Birden bedenini bir titreme ald, eli aya zld. Ya ly o ukurda birisigrmse? Ya kartallar, akbabalar, atmacalar stnde dnyorsa ukurun? Ya lygmmemi, l akta kalmsa... Elleri de uunuyor, bir anda elindeki sepetidoluyor, sepetini gidiyor uvala boaltyor, sonra gene geliyor, gene bir andadolduruyor.Gn kzdrd. Toprak kuruysa da hl pamuklar slak. Gn doduktan bir iki saatsonraya kadar pamuklar kurumazlar. lye ne oldu? Grmesinler! Bir grrlerse...Yreinin ortasndaki batanrlar.Memidik kendi kendine; Ama eeim be karda, dedi. Ba yreinin bandaunutmuum. Kim bilmez o ban benim bam olduunu? Sonra eli belindekiban knna gitti. Bir ho oldu.Gne, ortalk bir frn az gibiydi. Gn dounca sivrisineklerin vzltsdurmutu. Sivrisinekler gn dounca ortalkta gzkmez, kuytuluklara snrlar.Onun yerini mucuk alr. Mucuk, kck, ine ucu kadar kara bir sinektir. Gnkzdrnca binlercesi gelir insann yzne svanr. Yzler mucuktan kapkaraolur. Syrmakla, ldrmekle mucukla baa klmaz. Atlarn, eeklerin,ineklerin, kzlerin, tekmil iri yaratn gzlerinin iine girer.


30/163

Memidiin yzne, salarna safi mucuk svanm, yalnz dileri lyordu.Memidik hi farknda deil, korku iinde ly dnyor, acaba birisi buldu mu,grd m, diye d kopuyordu. Her an pamuu brakp lye gitmek istiyor amayapamyor. Ya birisi onu izlerse! O zaman ite... Ya mer? O alak, o kpek, oSeferin iti? O it olj it! Hele u Seferi bir saklayaym. Hele u Sefer birorta-

62dan KaiKsn, sra senue asmm...Kyller yorgundular. Gn kzdrnca ortal bir gnm ot, toprak kokusualr. Bir de papfuk tarlalarnda buna ter kokusu karr. Bir de pamuk kokusukarr, ac, gnete kavrulmu.Ter Memidiin srtndan tam, tuz balamt. Alnndan topraa p pdamlyor.Bir kadn gl duyuldu. Deli Bekirin kars Memidie yaklat, etekleriMemidiin ban bir sre rtt. Kadn kokusu Memidiin ban dndrd.Gel Memidik, gel! Senin gibi erkek grmedim. ok erkek grdm, senin gibisinigrmedim.Memidik Zelihay grd. Krmz yanakl, kaln, krmz yalm dudakl, dik

gsl, diri, ekik kara gzl, ltl ehvetli kalal bir kzd. Yayirmiydi. Dul Ee Karnn kzyd. Diilik salyordu kzdan, tayordu.Memidik onun iin deli olurdu. Ama utanrd. Yzne bakamazd. Hi aklndankmazd Zeliha. Dlerinde kudurur-du Memidik.Ayaa kalkt, yzndeki mucuklar kovalamak aklna gelmedi, bu utan teki ucayrd. Burnunda Delice Bekirin karsnn bayltc, deli edici dii kokusu,Zelihaya gitti. lk olaraktan onun yzne, hem de gzlerinin iine bakt. Kzbuna ok ard. Memidik baka bir ey daha^apt ki, insan yz yl dnse bunuMemidikten um-mazd:Zeliha, dedi, dili diline dolaarak, Zeliha, ben kozam topla dm. Sanatoplayacam. ''Zeliha o kadar aknd ki hi bir ey sylemedi. Memidik kzn yanma srayageti. Kz drm kalmt. Uzun kirpikleri kara, yalm gibi gzleriniglgeliyordu. "r 'i.Herkes, btn ky MerriidifrPZelihaya yangn olduunu, ona yaklaamadn,hatta bir kere olsun ban kaldrp bakamadm biliyordu. Memidik Zelihannyanna*'varnca, hem de onunla konuunca tekmil pamuk toplayanlar durdular onabaktlar. Memidik oral bile deil, ban emi. Zelihann diilii iinegirmi, eriilmez bir tada garkolmu, etinde seyirmeler.Delice Bekirin

yaşar kemal - Ölmez otu

Documents