Cihad AYDIN 1

YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTİRİK

AKAN ELEKTRİK

DURGUN ELEKTRİK

6.SINIF

1.BÖLÜM

Cihad AYDIN 2

4. ÜNİTE

1.Elektrik Enerjisi Nasıl Taşınır

2. İletkeni Değiştir, Ampulün Parlaklığı Değişsin.

Konular

Cihad AYDIN 3

Maddelerin elektrik enerjisini iletip iletmediğini sağlayan devreler kurmak.

Maddeleri elektrik enerjisini iletmesine göre, yalıtkan ve iletken olarak sınıflandırma.

Bazı katı, sıvı ve gazların iletken ve yalıtkanlığı

Elektrik çarpmasına karşı alınması gereken önlemleri öğreneceğiz.

Anahtar KavramlarİletkenYalıtka

n

Elektrik çarpması

1.Elektrik Enerjisi Nasıl Taşınır

Cihad AYDIN 4

Elektrik Enerjisi Nasıl Taşınır?Elektrik enerjisi evlerimize, fabrikalarımıza, okulumuza ve işyerlerimize kablolarla taşınır.

Elektrik enerjisi basit bir elektrik devresidir.

Elektrik santrallerde başlayıp evlerimize kadar uzanan ve oradan tekrar dönen kapalı bir devrede taşınır.

Elektrik enerjisi üretmek üzere kurulmuş tesislere elektrik santrali adı verilir.

Üretilen elektrik enerjisinin voltajını artıran veya azaltan trafolar vardır.

Akü, pil ve batarya birer elektrik enerjisi üreteci dir.

Elektrik, elektrik santrali adı verilen tesislerde üretilir.

Elekrtik üretiminin farklı metodları Elekrtik üretiminin farklı metodları

vardır. Barajlarla, doğalgazla, vardır. Barajlarla, doğalgazla,

kömürle,radyoaktif madde ile, kömürle,radyoaktif madde ile,

rüzgarla elektrik üretimi mümkündür.rüzgarla elektrik üretimi mümkündür.Cihad AYDIN 5

Elektrik santralinde üretilen elektrik direkler veya toprak

altından kablolarla taşınır.

Büyük direkler ve kablolar yardımı ile Büyük direkler ve kablolar yardımı ile

kilometrelerce uzaktan şehirlere kilometrelerce uzaktan şehirlere

ulaşır…ulaşır…Cihad AYDIN 6

Cihad AYDIN 7

ELEKTRİK SANTRALİ (Termik)

TRAFO (Transformatör)

TRAFO

OKUL

TRAFO

Cihad AYDIN 8

Cihad AYDIN 9

GÜNEŞ ENERJİSİNDEN ELEKTRİK ENERJİ ELDE EDİLMESİ

Cihad AYDIN 10

RÜZGAR ENRJİSİNDEN ELEKTRİK ENERJİSİ ELDE EDİLMESİ

Evlerimize kalın kablolarda Evlerimize kalın kablolarda

giren elektrik, daha ince giren elektrik, daha ince

kablolarla duvar içlerine kablolarla duvar içlerine

kadar dağılır.kadar dağılır.

Elektrik tesisatı ev Elektrik tesisatı ev inşaatı esnasında inşaatı esnasında yapılır.yapılır.

Cihad AYDIN 11

Evlerimizde elektriği prizler veya lamba anahtarları şeklinde görebiliriz.

Anahtar ile lambaları açıp kapayabilir, priz ile çeşitli

cihazları çalıştırabiliriz.Cihad AYDIN 12

Cihad AYDIN 13

BASİT ELEKTRİK DEVRESİ

ÜRETEÇ(Batarya)

İLETKEN TEL

ANAHTAR

AMPÜL

Cihad AYDIN 14

DEVRE ELEMANI DEVRE ELEMANI

GÖSTERİLİŞİ İSMİ GÖSTERİLİŞİ İSMİ

İletken tel Lamba

Direnç Ampermetre

Açık anahtar Voltmetre

Kapalı anahtar Sigorta

Pil Reosta

İki tane pil (batarya)

Reosta

(direnç ölçer)

A

V

ELEKTRİK DEVRESİ ELAMANLARININ SEMBOLLERLE GÖSTERİLMESİ

Cihad AYDIN 15

İLETKENLİK VE YALITKANLIK

Etkinlik:

Basit bir elektrik devresi kurarak ampulün ışık vermesini sağlayalım.

Araç ve gereçler:Güç kaynağı ( veya 9 V’luk pil )

Ampul ( 6 V )

Duy

Bağlantı kabloları

Çivi

Plastik

Alüminyum folyo

Cam

İki adet bakır elektrot

Saf su, şekerli su ve tuzlu su

Beherglas

Cihad AYDIN 16

Demir çivi

Demir çivi elektrik akımını iletir.

KATILARIN ELEKTRİK AKIMINI İLETMESİ

Cihad AYDIN 17

Alüminyum

Alüminyum elektrik akımını iletir.

KATILARIN ELEKTRİK AKIMINI İLETMESİ

Cihad AYDIN 18

Plastik

Plastik elektrik akımını iletmez.

KATILARIN ELEKTRİK AKIMINI İLETMESİ

Cihad AYDIN 19

Cam çubuk

Cam çubuk elektrik akımını iletmez.

KATILARIN ELEKTRİK AKIMINI İLETMESİ

Cihad AYDIN 20

YA

LIT

KA

N

KA

TI

ÖR

NE

KL

ER

İ İLE

TK

EN

K

AT

I Ö

RN

EK

LE

Rİ

PLASTİK

CAM

PORSELEN

DEMİR

BAKIR

ALÜMİNYUM

ELEKTRİK AKIMINI İLETEN KATILARA İLETKEN KATI DENİR

ELEKTRİK AKIMINI İLETMEYEN KATILARA YALITKAN KATI DENİR

Cihad AYDIN 21

Aşağıdaki maddeleri iletken ve yalıtkan olarak sınıflandırınız?

İLETKENLER YALITKANLAR

Plastik cetvel

Altın yüzük

Plastik cetvelAltın yüzük

Kemik gözlük

Karbon kömür

Yün kumaş

Kemik gözlük

Tahta kaşık

Alüminyum ip

Demir çivi

Karbon kömür

Yün kumaş

Tahta kaşık

Alüminyum ip

Demir çivi

Cam bardak

Naylon ip

Yaş tahta

Gümüş kolye

Toprak vazo

Lastik top

Bakır cezve

Nikel tel

Cam bardak

Naylon ip

Yaş tahta

Gümüş kolye

Toprak vazo

Lastik top

Bakır cezve

Nikel tel

Cihad AYDIN 22

Saf su

Bakır elektrot

Çinko elektrot

Saf su elektrik akımını iletmez.

SIVILARIN ELEKTRİK AKIMINI İLETMESİ

Cihad AYDIN 23

Tuzlu su

Tuzlu su elektrik akımını iletir.

SIVILARIN ELEKTRİK AKIMINI İLETMESİ

Cihad AYDIN 24

Şekerli su

Şekerli su elektrik akımını iletmez.

SIVILARIN ELEKTRİK AKIMINI İLETMESİ

Cihad AYDIN 25

YA

LIT

KA

N

SIV

I Ö

RN

EK

LE

Rİ İL

ET

KE

N

SIV

I Ö

RN

EK

LE

Rİ

SAF SU

ŞEKERLİ SU

YAĞMUR SUYU

TUZLU SU

LİMONLU SU

MUSLUK SUYU

ELEKTRİK AKIMINI İLETEN SIVILARA İLETKEN SIVI DENİR

ELEKTRİK AKIMINI İLETMEYEN SIVILARA YALITKAN SIVI DENİR

Cihad AYDIN 26

4_1_1.ag

Cihad AYDIN 27

Acaba Gazlar da İletken midir?

Elektrik enerjisi boşalması olan yıldırım ve şimşek normalde yalıtkan olan havanın iletkenlik kazanması sonucu meydana gelir.

Aydınlanmada kullanılan floresan lambalar ve reklam tablolarda kullanılan neon lambaları, gazların özel koşullarda iletkenlik kazanmasından yararlanılarak yapılmıştır.

Benjamin Franlkin yıldırımın elektrik enerjisi boşalması olduğunu gösterdi.

Cihad AYDIN 28

Şimşek:Farklı yüklü iki bulut arsında elektrik akımına şimşek denir.

Yıldırım: Yüklü bulut ile yeryüzü arasında elektrik boşalmasına yıldırım denir.

Yıldırım ve şimşek olayları havanın iletkenlik kazanması sonucu meydana gelir.

Yıldırımdan korunmak için yüksek binalarda paratoner kullanılır.

Cihad AYDIN 29

Cihad AYDIN 30

Cihad AYDIN 31

Cihad AYDIN 32

YALITKANLAR SİZİ KORUSUN

Elektrik enerjisi prizlerine, elektrik fişlerinden başka hiçbir şey sokmayalım

Ellerimiz ıslak iken elektrik aletlerinden uzak duralım. Banyo ve buna benzer ıslak ortamlarda elektrikli aletleri kullanmaktan kaçınalım.

Bir elektrik prizine birden fazla aynı anda fiş takmayalım. Takılması anında kabloların ısınıp yangın çıkmasına neden olabilir.

Elektrik iletim hatlarından uzak duralım. Yakınlarında uçurtma uçurmayalım sarkan tellere yaklaşmayalım.

Fırtına ve yağmurlu havalarda ağaç altında durmayalım, açık alanda oynayalım ve suda yüzmeyelim, çünkü yıldırım çarpabilir.

Cihad AYDIN 33

Elektrik enerjisi

üretmek için kurulan

tesislerdir.

Üzerinden elektrik

enerjisini aktaran

maddelerdir.

Gazların iletkenlik özelliği

ile parlak ışık yayan ekonomik

lambadır.

Üç öğrencinin yaptığı tanımlardan tanımı olmayan kavram hangisidir?

A)Santral B)Floresan C)İletken D)Yalıtkan

Cihad AYDIN 34

YANLIŞ CEVAP !

Tekrar denemek için tıkla

Cihad AYDIN 35

Cihad AYDIN 36

Aşağıdaki davranışların yanlarına doğru (D) ya da yanlış (Y) olduklarını yazınız.

1) Ahmet bozuk olan televizyonu tamir etmeye çalışıyordu.

2) Hava soğuk olduğundan Mert babasından elektrik sobasını açmasını istedi.

3) Ayşe, tost makinesinin kablosu kopuk olduğu için sabah tost yapmadı.

4) Umut’un küçük kardeşi elindeki oyuncağın telini prize takmaya çalışıyordu.

5) Ali kırda oynarken gök gürültüsü duydu ve yağmurdan ıslanmamak için iri bir çınarın altına geldi.

6) Çocuklar, elektrik trafosunun etrafında saklambaç oynuyorlardı.

7) Oya evde şehir cereyanı kullanarak kendi başına elektrik devresi kurup deney yapmaya çalıştı.

8) Can elektrikli araçların fişlerini kablolarından çekerek prizden çıkarır.

Y

D

Y

Y

Y

Y

D

Y

Cihad AYDIN 37

ELEKTRİK ENERJİSİ

YalıtkanMaddeler

İletkenMaddeler

Katı İletken

Direnç

Cins Uzunluk Kesit

Ohm

Sıvı İletken Katı Yalıtkan Sıvı Yalıtkan

iletir

belirtir

vardırbirimidir

olabilirolabilir

Metaller Çözeltiler

olabilir olabilir

olabilir olabilirolabilirolabilir

demir

bakır

Limonlu su

Tuzlu su plastik

tahta

seramik

Saf su

Şekerli su

Dirençölçer

iletmez

İle ölçülür

Teknoloji

kullanılır

kullanılır