yarış atlarında kullanımına İzin verilen...

26
Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar Prof. Dr. Fidancı

Upload: others

Post on 18-Jan-2020

10 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar

Prof. Dr. Fidancı

Page 2: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

Yaklaşık 10 milyon kimyasal madde biliniyor ve 4000’den fazla ilaç reçeteye yazılabiliyor.İlaç ve tedavi uygulamaları iki büyük gruba ayrılıyıor:

1. Performans artırıcı maddeler: En geniş grup, “0 tolerans maddeler” yaklaşık 850 kadar, potansiyel olarak performansı artırıcı maddeler 5 sınıfta toplanır.

2. Terapötik uygulamalar: Atlarda tedavi amaçlı kullanılan yaklaşık 50’nin üzerinde ilaç var,sınırlı şekilde kullanılırlar.

İlaç Etkili Kimyasal Maddeler

Page 3: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

Atlarda performansı etkileyen çeşitli kategorideki ilaçlar kullanılmaktadır

Kazandırmak için ilaç uygulanması;– Akut: Amfetamin, kokain, narkotikler gibi kısa etkili uyarıcılar.– Kronik: Vitamin veya anabolik steroidlerin haftalarca devam eden dozlarda verilmesi.

Kaybettirmek için ilaç uygulanması;– Depresantlar; yüksek dozda trankilizan, sedatif veya depresant verilmesi.

Normal performansı yeniden düzenlemek için (tedavi amacıyla);– Non-steroid antienflamatuvar ilaçlar; Fenulbutazon ve benzeri ilaçlar kontrol altında uygulanmalarıyla

kabul edilebilen ilaçlardır.– Kortikosteroidler; Eklem ağrılarında intraartiküler olarak bazen uygulanır. Kullanımı nadiren kabul edilir.– Lokal anestezikler; hissizleştirerek veya dondurarak sinir veya eklem bölgesini bloke eder, kullanımı

yasaktır.– Sıvı ve elektrolit uygulanması; sıklıkla kabul edilir.

Yanlışlıkla kullanılan dopingler (yanlışlıkla pozitif sonuç bulunması);– Procain penisilin kullanımı sonucu prokain pozitif çıkabilir.– Pelet yemlerindeki coca kabuklarından ileri gelen kafein pozitif bulunması.– Gliseril-guaiacolate’den ileri gelen Robaxin pozitifler.– Bitkilerden ileri gelen pozitifler veya yanlış pozitifler.

Uygulanan diğer ilaçları maskelemek için;– Dipyrone ve tiamin uygulanması ile kullanımı yasal olmayan ilaçların varlığı maskelenir.

Uygulanan diğer ilaçları sulandırmak için;– Dierütikler; Furasemid, Ethakrinik asit, Hidroklortiasit.

Diğerleri; “Kan dopingi”, Gen dopingi”

Page 4: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

• Merkezi sinir sistemi üzerine etki eden ilaçlar• Otonom sinir sistemi üzerine etki eden ilaçlar• Kardiovasküler sistem üzerine etki eden ilaçlar• Gastrointestinal fonksiyonlar üzerine etki eden ilaçlar• İmmun sistem üzerine etki eden ilaçlar• Antibiyotikler, sentetik antibakteriyel ve antiviral ilaçlar• Antihistaminler• Antimalarial ve antiparaziter ajanlar• Antipiretikler, analjezik ve antienflamatuvar etkili ilaçlar• Diüretikler• Lokal anestezikler• Kas gevşeticiler• Solunum uyarıcılar• Cinsiyet hormonları, anabolik ajanlar, kortikosteroidler• Kanın pıhtılaşmasına etki eden maddeler• Hücre için zehir etkili maddeler

Yarış kurallarına göre yasak olduğu bildirilen maddeler

Page 5: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

Rutin olarak tedavi amaçlı kullanımı izinli olan ilaçlar (Yarışta Veteriner Danışma Komitesi için de gerekli)

32. Nandrolone16. DMSO

31. Methylprednisolone15. Diazepam

46. Trichlomethiazide30. Methocarbamol14. Dexamethasone

45. Triamcinolone29. Mepivacaine13. Detomidine

44. Testosterone28. Lidocaine12. Dantrolene

43. Stanozolol27. Ketoprofen11. Cromolyn

42. Reserpine26. Isoxsuprine10. Clenbuterol

41. Ranitidine25. Isoflupredone9. Cimetidine

40. Pyrilamine24. Hydroxyzine8. Butorphanol

39. Procaine Penicillin23. Guaifenesin7. Boldenone

38. Prednisone22. Glycopyrrolate6. Betamethasone

37. Prednisolone21. Furosemide5. Beclomethasone

36. Phenytoin20. Fluphenazine4. Atropine

35. Phenylbutazone19. Fluprednisolone3. Aminocaproic Acid

34.-----------------18. Flunixin2. Albuterol

33. Omeprazole17. Dipyrone1. Acepromazine

Page 6: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

Eşikli Maddeler

Atlar dokularında, beden sıvılarında veya atıklarında çeşitli eşikli maddeleri bulundursalar da yarışabilirler. Önemli olan bunların eşik değeri aşmaması.Bunlar:– At için endojen maddeler, – Bitkilerle at yemi şeklinde alınan maddeler,– Normal beslenme sırasında at kontamine yemle

birlikte alabilir

Page 7: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

Eşikli Maddeler

Serbest ve konjuge Testosteron 0.02 μg/ml idrar iğdiş veya 0.055 μg/ml idrar genç yada olgun erkek

Testosteron

625 μg/ml idrar yada 5.4 μg/ml plazmaSalisilik asit1 μg/ml idrarHydrocortisone

Serbest ve konjuge 5α-estrane-3β, 17 α-diol 0.045 μg/ml idrarEstranediol (erkek atlarda)

15 μg/ml idrar 1 μg/ml plazma

Dimethyl sulphoxide (DMS)

Erkek atlarda serbest ve konjuge Boldenone 0.015 μg/ml idrarBoldenonePlazmada 36 mmol/LKarbon dioksid (CO2)

Eşik değeriEşikli Madde

Page 8: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

İdrarda miktarları deteksiyon limitlerinin altında kalacak şekilde kullanımına izin verilen ilaçlar

> 1000 ng/ml Salbutamol

> 25 μg/ml Psödoefedrin> 25 μg/ml Fenilpropanolamin> 5 ng/mldişilerde19-norandrosterone> 2 ng/ml erkeklerde19-norandrosterone> 1 μg/ml Morfin> 10 μg/ml Metilefedrin> 200 ng/ml Epitestosteron> 10 μg/ml Efedrin> 5 μg/ml Katin> 15 ng/ml Karboksi-THC

> 12 μg/ml Kafein

Page 9: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

Yarış atlarında kullanımına izin verilen ilaçlar-Amino Asitler ve Proteinler

Yasaklı maddeler değildir.Amino asitler ve proteinler performansı arttırırlar mı?Bazı sporcular, amino asit ürünlerini, kaslarını geliştirdiği inancı ile almaktadırlar. Ancak bu iddiayı destekleyecek bilgiler bulunmamaktadır.Kas proteinlerinin sentezi, yüksek protein diyeti veya daha fazla miktarda alınan amino asit alımı ile artmaktadır.Yüksek proteinli diyetler veya amino asit preparatları ile alınan fazla protein, enerji olarak kullanılmakta veya yağ olarak depolanmaktadır. İyi düzenlenmiş bir diyet, birçok sporcuya yeterli proteini karşılar.

Page 10: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

Astım için:

* Bu etken maddeleri içeren müstahzarlar sadece inhalasyon ile kullanılmalı ve ilgili makama, örneğin tıbbi sorumluya, uygulamaya ilişkin yazılı bilgi verilmelidir.

Flixotide (inhalasyon), Brethal (inhalasyon)Flutikazon *

Becotide (inhalasyon), Becloforte (inhalasyon), Ventide (inhalasyon)Beklometezon *

Astmerole (inhalasyon), Serevent (inhalasyon)Salmeterol *

Bricanyl (inhalasyon)Terbutalin *

Afonilum SR, Talotren, Diffumal R, Theo-durTeofilin

Salbulin (inhalasyon), Salbutol (aerosol),Ventide (aerosol), Ventalin (inhalasyn)Salbutamol *

İntalSodyum kromoglikat

MüstahzarEtken Madde

Yarış atlarında kullanımına izin verilen ilaçlar

Page 11: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

Formoterol

Salmeterol

Terbutalin

Astım ve egzersize bağlı astım tedavisinde Formoterol, Salbutamol, Salmeterol ve Terbutalin adlı beta-2 agonistlerin ancak inhalasyon yoluyla kullanılmasına izin verilmiştir. Kullanılmadan önce IOC tarafından yayınlanan ilaç listesi kontrol edilmelidir.

Yarış atlarında kullanımına izin verilen ilaçlar

Page 12: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

GlikokortikoidlerGlikokortikoidlerinağızdan ve rektalkullanılması, damar içine ve kasa enjekte edilmesi yasaktır.Diğer kullanım yolları için kullanım izni alınması zorunludur.

Yarış atlarında kullanımınaizin verilen ilaçlar

Page 13: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

Soğuk Algınlığı / Öksürük için:

(Listesi aşağıdadır)İzin verilen antihistaminikler

Panadol, SifenolParasetamolMorfanDekstrometorfan

Benzoleks, Bricanyl, Kofilin, Pertu,VicksVaposyrupGayafensin (Gliseril gayakolat)

Astemin, Hismanal, AlmizolAstemizol

Hisfenadin, Sanofen, TerfenaTerfenadin

BuğuseptilBuğu ve mentol inhalasyonlarıAmoksisilin, Ampisilin, Basitrasin…..Tüm antibiyotikler

MüstahzarEtken Madde

Yarış atlarında kullanımınaizin verilen ilaçlar

Page 14: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

Saman Nezlesi:

Antihistaminikler, kortikosteroidve ksilometazolin içeren burun damlaları, sodyum kromoglikatiçeren göz damlaları.

Allerset, Cetryn, ZyrtecSetirizin

SemprexAkrivastin

AllergodilAzelastin

Prakten, SipraktinSiproheptadin

İncidalMebhidrolin

SoventolBamipin

Claritine, Loratab, Histadin, Lergy

Loratadin

SefalSinnarizin

VistarilHidroksizin HCl

LongifeneBuklizin

TavegylKlemastin fumarat

FenistilDimetinden

AvilFeniramin

DramamineDimenhidrinat

Benadryl, Allerjin,BenisonDifenhidramin

MüstahzarEtken Madde

Antihistaminikler:

Yarış atlarında kullanımına izin verilen ilaçlar

Page 15: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

Göz damlaları:

Allersol®,Opticrom® ,VividrinSodyum kromoglikat

MüstahzarEtken madde

Kusma:

Metpamid, Metoklamide, Primperan

Metoklopramid

MotiliumDomperidon

MüstahzarEtken Madde

Yarış atlarında kullanımına izin verilen ilaçlar

Page 16: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

İshal için:

Rehidratek, Ge-OralOral Rehidrasyon Tuzları (ORT)Lorimid, Lopermid,DiadefLoperamid HClLomotilDifenoksilat

MüstahzarEtken Madde

Yarış atlarında kullanımına izin verilen ilaçlar

Page 17: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

Kortikosteroid içeren burun damlaları:

Naze, Otrivine®, ZolinKsilometazolin HCl

NasonexMometazon funoat

Flixonase aqueousFlutikazon propionat

NasalideFlunisolid

RhinocortBudesonid

Beclomet, BeconaseBeklometazon dipropionat

MüstahzarEtken Madde

Yarış atlarında kullanımına izin verilen ilaçlar

Page 18: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

Kortikosteroidler

Kortikosteroidlerin tedavi dışı kullanımlarının artması nedeniyle kısıtlı olarak kullanımına gerek bulunmaktadır.Tıpta kortikosteroidler başlıca, öfori sağlamak ve ağrı gidermek için, antienflamatuvar ilaç olarak kullanılmaktadır.Kortikosteroidlerin kullanımı; yüzeysel (topikal) uygulama, (kulak, göz ve deri) solunum yolu ile (inhalasyon) uygulanması, (astım, allerjikrinit) lokal ve eklem içine (intraartiküler) enjeksiyon dışında, yasaklanmıştır.Bundan dolayı, kortikosteroidlerin ağızdan, kas veya damar içine enjeksiyon ile kullanımı izinli değildir. İzinli bazı antienflamatuvar ilaçların isimleri ise Doping Kontrol Merkezi'nden elde edilebilir.

Page 19: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

Ağrı:

Tüm NSAİD’lerDihidrokodeinKodein

(Panadol, Sifenol)ParasetamolArtril, Brufen, İbufen, Dolven, Dolgitİbuprofen

Aspirin, Alcacyl, Ataspin, Babyprin, Ecopirin, Coraspin, Dispril, Notras, Minaspin

Asetilsalisilikasit

MüstahzarEtken Madde

Yarış atlarında kullanımına izin verilen ilaçlar

Page 20: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

Nonsteroid Anti-inflamtuarİlaçlar (NSAİD’ler):

Doloksen, DarvalDekstropropoksifen

Tilcotil, Tenocam, TenoktilTenoksikam

Felden Flash, Piroksan, OksikamPiroksikam

RomafenFlufenamik asit

Ponstan, RolanMefenamik asit

RantudilAsemetazin

Lodine, EdolarEtodolak

Ketrodol, ToradolKetorolaktrometamol

TolectinTolmetin

Endol, Endosetin, Romacidİndometasin

RelifexNabumeton

Voltaren, MifadrenDiklofenak sodyum

MajezikFlurbiprofen

SurgamTioprofenik asit

Keto, Ketofen, ProfenidKetoprofen

Apranax, Naprosyn, Aprol, DoloxenNaproksen

Novalgin, NeolidonDipiron

MüstahzarEtken Madde

Atlarda kullanımına izin verilen ilaçlar

Page 21: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

264i.v (6)0.7 mg/kgRimadyl, PfizerCarprofen

144i.v (4)1 mg/kgFinadyne, ScheringFlunixin

168Oral (2)

i.v (6)

Oral (6)

4.7 mg/kg/5gün/günde iki kez

8.8 mg/kg

8.8 mg/kg/x2/günde1kez4.4 mg/kg/10gün/x2gündeiki kez

Equipazolone-Arnold

Phenylarthrite-Vetoquinol SA

Equipazolone- Intervet SA

Phenylbutazone

Deteksiyonzamanı (saat)

Verilme yolu(at no)

Doz Preparat Madde

Beş üye ülke laboratuarından elde edilmiş Deteksiyon Zamanı ve Dozlar-16 Ocak 2006

Page 22: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

48i.v (6)1 mg/kgDimazon, IntervetFurosemide

96i.v (6)2 mg/kgQuadrisol - Intervet SAVedaprofen

72i.v (10)30 mg/kgVetalgin - Intervet GmbHDipyrone(metamizole)

192i.v (6)0.5 mg/kg/5gün/günlükTelzenac – ScheringEltenac

72Oral (8)i.v

0.6 mg/kg/14gün/günlük0.6 mg/kg

Metacam – BoehringerMeloxicam

96i.v (6)2.2 mg/kg/5gün/günlükKetofenKetoprofen

Deteksiyonzamanı (saat)

Verilme yolu(at no)

Doz Preparat Madde

Beş üye ülke laboratuarından elde edilmiş Deteksiyon Zamanı ve Dozlar-16 Ocak 2006

Page 23: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

Beş üye ülke laboratuarlarınca doğrulanmış deteksiyon limitleri-16 Ocak 2006 (04.07.2006)

>15 günOral (6)10mg/kg/5gün/günde bir kezNaprosyn, RocheNaproxen

48i.v (10)0.02mg/kgDomosedan, Orion Ph FinDetomidine

120Oral (6)0.3 mg/kg/9 doz12 saatte aralıklıSputolysin, BoehringerDembrexine

120Oral (6)4 mg/kg/5gün/ günde bir kezDynoton, Biove Lab FranceMeclofenamic acid

48i.v (6)2.2 mg/kg tek dozTicari değil, SigmaMeclofenamic acid

48s/c (6)s/c boyun (6)

2 ml/40mg (0.07 - 0.09 mg/kg)8ml/160mg (0.28-0.35mg/kg)

Intra-Epicaine,Arnold Vet Products

Mepivacaine

Deteksiyonzamanı (saat)

Verilme yolu(at sayısı)

Doz Preparat Madde

Page 24: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

Deteksiyon Zamanı: kullanılan rutin veya standart izleme yöntemleriyle Tüm atlarda ilaçların yada metabolitlerinin veya izomerlerinin idrarda deteksiyon limitinin altında konsantre olma zamanları

Page 25: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci

Atlarda kullanımına izin verilen ilaçlar

Page 26: Yarış Atlarında Kullanımına İzin Verilen İlaçlar80.251.40.59/veterinary.ankara.edu.tr/fidanci/Ders_Notlari/SA-Yaris_Atlarinda... · fidanci Eşikli Maddeler Serbest ve konjuge

http://veterinary.ankara.edu.tr/~fidanci