FEN-EDEBiYAT FAKULTESi

Y AKIN DOGU DNiVERSiTESi

TURK DiLi VE EDEBiYATI

DALGI<;LAR · RESiMLi ROMAN ALi HAYDAR EMiR

TEZ <;ALISMASI

ERDEM ERASLAN 20020531

DANISMAN: Y ARD.DO<;.DR.ALi EFDAL OZKUL

LEFKOSA

LIBRARY

i<;iNDEKiLER

Onsoz................................................................... 1

Dalgiclar/Birinci Mektup ). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

Ikinci mektup.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

U cuncu mektup. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Dordiincii mektup.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 7

Besinci mektup... .. . . . . . . . . . . . .. . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Altmci mektup..................................................... 12

Y edinci mektup..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Ozel isim indeksi.................................................. ... 20

I I

I I I

ONSOZ

Uzun bir cahsmarrun mahsulii olan bu eser, edebi bir tur olan mektup tarzma girmektedir.

Zaman yil itibariyle tam bilinmese de ilkbahar aylannm sonu ve yaz aymda gecmektedir,

Mektup karsilikh degil de birinci salus agzmdamyazann kaleminden) ele ahnrrustir.

Kullandigi dil ve uslup acisindan suslu ve alegoriktir. Mektubun yazan Efsun adh bir gene

kiza gonlunu kaptirnus, mektuplannda belirtmese de daha once beraber olan bu ciftin aynhk sebebi verilmemistir.

Yazar, hastaligi nedeniyle yurt d1~111a tedavi gormesi amaciyla gonderilmis, fakat yazar asil

hastaligmm maddiyatmm degil, maneviyatmm yani ruhunun hasta oldugunu her firsatta dile

getirmektedir. Mektuplarm yazilisi zamam ise 10 Mayis, 3, 25 Haziran,1, 11, 25 Temmuz ve

1 Agustos aylanm kapsamaktadir. Yazar hastahgi dolayisiyla gittigi yerde, arkadasiyla

birlikte 91kt1g1 bir sandal gezisinde nisanh gene dalgiclarla rastlasir. Hemen hemen her sandal

gezisinde onlan gorur. Onlann iliskisine, yasantilanna imrenir ve hep kendisinin de onlar gibi

mesut olmasim temenni eder. Lakin bu emeli hep karsihksiz kalnustir.

Mektuplarmm tamammda askina olan olurnsuzlugunu ve ebedi sevgisini rahathkla

gorebiliyoruz, Sandal gezisinde doganm butun guzelligini, asktan yana muzdarip oldugu icin

sevgilisine duydugu ask ve askma karsihk bulamamasi neticesindeki aciya benzetip, kendisine

manevi anlamda aci cektirmesi romamn genelini olusturmaktadir.

Bana bu cahsmamda yardimci olan Gime Milli arsivdeki butun cahsanlara, zorlandigim bazi

terkip ve kelimelerde bana yardimci olan sevgili arkadasim Gulhan Ceran'a, maddi ve manevi

yardimlanm eksik etmeyen anneme, bu tez calismamda Turkiyeden bilgisayanm gonderip,

istifade etmemi saglayan agabeyim Ersin Eraslan'a ve bu tez konusunu secrnemde bana yol

gosterici olan saym hocam Yard. Do9. Dr. Ali Efdal Ozkul'a tesekkurlerimi bir bore bilirim.

1

I I I

i i I

Dalgiclar

Resimli Roman

Ali Haydar Emir

''Birinci mektub''

10 Mayis

( ... )Day1m; ve beni bu muhtesem yerlere iktisab-i afiyet icin getirdiler. ..

Dusunemediler ki mariz olan maddiyanm degil; ruhum , maneviyatimdir. Ezilen , erir gibi

sizlayan bu zavalli kalbimi her dem bahar cayirlanmn hava-yi muattar-i $ita pezira edecegi? ...

Cimenlerin pay-i agyar altmda sessiz sedasiz muhavvel-i turab olan mini mini ciceklerin, ve

derinliklerinde hiiviyet-i nigalum gaib olan mai semalann muressemat-i nur-1 envan,

mufekkiremde guya nuru guzin edebiyetle nakisgir hayat olmus, -Bir sima-i me'nusisiyle

bilecek mi; ..

Unutarmyorum sevgili Nejatcigim: ve benimle birlikte pervesiyab-i sebab olan bu tab-

hayalperestaneme, olsemde unutamayacagim, Ah, isterdim ki sahne-i mahzun

mufarakatimizde o da, iki ser sek tahassur doksun. 0 katreler, belki sihhatim icin iksir-i hayat

olurdu .. Efsun'Dusunmedi ; dusunmeye tenezzul etmedi ki hasta hasta geldigim bu guluzar

meserretin bana karanhk bir sine-i mezar acmak ihtimali var ...

Size hep kendimden , kendime aid mesaib-i tahammulsuzluk tesiratmdan bahs

eyledigim icin beni ta'zir etmezsiniz .degil mi kardesim'iBilirsiniz ki butun mevcudiyetimi ..

ihata eden o nerm ve nazik tahasisatm bir kere zebun ve musahhan olmusum. A111k m'azur

goriiniiz, Hicranlanrm , en aci gozyaslanmla beraber donmege ihtiyacim var.Muhabbet ve

subhe . . . iste hayatmun es inkirazi'Bilmem kac defadir gecdiginiz bu yollardan.Onun

hatiramzi belki en latif menazirla susleyen bu yerlerden size bahisler acmak zaiddir.Cunku siz

2

onlardan baska milstagniza.Ben ise zavalh ben.Kendimden baska bir alem temasasina

muktedir degilim ki o milstesna levhalann serair dilrubasim tesrih edeyim.

Havas-i mevcudem mu'tal degildi: Goriiyordum getiren, ma'lum, olan revs-i ihtiyatm

rey icinde titreyerek kosuyor, ve etrafimdaki manzaralar pis-i nigahimda , zahir olunub silinen

bi-esas hulyalar gibi suratle teakub ediyor.Lakin dimagimda onlardan zevkiyab olacak kudret

yok . Benim butun emellerim o butun hevasim onunla mesgul yalmz onu goruyor ve yalmz

onu dusunuyorum. Bazen a'mak-i enaniyetimde nazik bir serare-i tekbir parhyor; Tesir-i

atesinle cismim zerre zerre yamyor ve"ne icin? Diyorum. Beni sevmeyen, beni muhkir goren

hakikat-i nasmasi bu kadar derin dusuneyim'Xinun tahsilatmi kendi amal-i seyyahnakimi ile

siisleyerek ... Sirf soylememekden bir muhabbet fevkalade hulasa eyledim .... ''

Zan ediyorum ki artik kurtuldum. Ve ilk trenle vatana, size, aileme

donebilirim.Heyhat! Bu hiddet hudperestanemde o hissiyati-i ask-i ulviden isyanmdan ibaret

degil mi?

Evet! Unutarruyacagim ! Ve isterseniz hevasimi began bu aci kederlerimle sizi rencide

etmeyeyim ...

Ikinci Mektub

3 Haziran

Goniilleri, bizim gibi , muteverrim bir askin inkiyaz-i harabisiyle muteellim olan

bicareganm bedayi' tabiata ne buyuk ibtilasi var.Muhabbet , hevas-i me'asuniyyeye o derece

nezaket bahs ediyor ki bedi' bir simada tehayyul eylemis sa'sali bir zekaya meftun

oldugumuz vakit artik ruhaniyetimizi malulu .. ad eyleyebiliriz.

Bilseniz ben geceyi ne kadar severim . 0 nihayet-i gayri meri karanhklar arasmda

mufekkirem bir asinay-i kadim bulur. Fersiz kevkebler semi' ruhuma mechul bir lisanm

3

I I

I

I

i I I

nesayid-i mafeukelhayatirn fisildar.Faikiyyet-i revakdanyla en evvel calib-i intizanm olan

parlak bir noktaya baktikca bir yildiz daha gorurum.Sonra bir daha ... ve nigahem o yuksek

avalimin temasasinda ilerledigi kadar bu uzak yildizlar teaddid eder.

0 vakit uluvviyet ve muhabbetler onunde secdegenan-i hayret olan fikr-i nacizanam

cirpimr; Gayn mazbut bir meyl-i tayaranc ile mavera-yi rnusebbehat-i cihaniyeyemizin

hevayat-i musteviresini anlamak hevesine duser.

Yine bu semanm altmda , yine bu nucumun sehadat-i munevveresine karsi biz ne bedayi

perver geceler emrar etrnistik? ! Balkonda ... bagcede ... derenin gamgamat-i rukudarurmzi,

simanm o muthis dideleri hep bizim amal-i mutekabilemizi takdis eder gorunurken onunla

aramizda derinligi nisbetinde belig bir sukut , . .leyyale mahsus o sehik-i muhibbiye kansarsk

hafif esmerliklerin sine-i tebcilinde uyuyan hissiyat-i safiyanemiz bidar olur. Simdi serin bir

nufha-i Nermin saba-i teneffiis -i peri-i leyyale benzer latif bir tehziz cenah ile turrelerini

cehreme doker ... Simdi belig bir nemi hazin esef. Onun taze deham biraz acarak ruh-i

muhteremden butun mevcudiyetime bir seyyale-i istika uzatirdi . . . Artik bu uzucu

mahcubiyetin te'sir-i isyanmdan kurtulmak icin guftesiz bir sey soylenir; Ve bu gI$$-1 mutlak

icinde her seyden bihaber, yalmz yekdigerimizin vukuf-u mevcudiyetiyle bahtiyar, ruhani bir

safayi sermedinin tekmil-i ezvak sitaretini his eylerdik.Ah o leyyal-i emel tab!

Nicin benden yuz cevirdi ?Hevesiyat1mm en taze , a'mak-i ruhumun en tehi bir

zamanda ne sebebden beni sever goriiniib hakim-i huvviyetim oldu?Ben .ask ve alakanm

hassaisi guzide maneviyatim hep ondan iktilaf eyledim. 0, sebabmm amal-i vesi' a

masumanesi heb benim nazarlanmda okudu. Simdi bu feragat niye? ...

Efsus! Gecelerine mukevkeb. Karanhklar yine sifir-i efza-yi sekun. Simalanna cazib ve

bl intiha ... Yalmz ben, bu kasvet-i bahs-i zamir olan rnubhemmiyyetlere karsi bikes ve

bicare.Yalniz ben zavalli! ... zavalli ben ...

Gah, deryanm sath-i saf ve takudiyyetine daha yakm bulunmak bulunmak. Heva-yi

cavidaniyyesini daha yakm teneffus eylemek uzere kucuk sandahmizla seyrana cikiyorum.

Deniz beni korkutuyor. Rihtmun silsile-i nevrini hat-i vahid mustakim seklinde , tatbik

silsilelerine gomulurken kalbime garib heyecan geliyor.Oh,bu deniz ! Ka 'rmola ne kadar

ezdad , ve tesirata medfundur.Iste rakid, halim ve merin.Fakat bu ruyi haz ibedar sukun

altmda dagilmanus kaideler sevk-i cereyan ile sallamyor.Curumemis cildler sisgin ve gayri

4

I I I I I I I I I

I

' I

muteaffin yamyor.Enkaz haline gelmis sefineler mahvolmus servetler hep yekdigerine

bigane, hep kendi aleminde ve hepsinin fevkinde peresdide ruhumuz bu hareli deniz!

Acihyoruz .. Her nevazes-i mukazzafimiz sadr-1 esmerin deryada leyyal-i

muzlimeye mahsus bir ceriha-i nevrin acarak daima acihyoruz.Sonra ben bedayi-i kainata

meftun; refikim , kiirek cekmeden yorgun, diimeni, kurekleri birakiyoruz.Simdi bizim serseri

teknecik sulann .mensezimiz matimi merak etmis bir cesetavi camidle suruklenib aheste

giderken, ben.jrefikimin havab-i mefturuni nimelvesile ad iderek butun ruh-1 teecassukanmla

mafevk-i hayalete yukseliyorum ....

Iste boyle .. Kainatm semt-i amikina kansib ondan daha Samet bir vaz-1 hazin

agu~unda kimbilir ne kadar acihyoruz.Nihayet o nageham bir lerzis intibaha ile

mahsusundan, gecenin bu los ratibmdan ve daima korkarak sevdigim bu durgun sulardan o

yanub gorenlere sanhyor.Simdi Racid .. ! Mukavvitatm tehhicat-1 neym-i ve daima korkarak

sevdigim bu durgun sulardan kaciyoruz, lste bir gunluk hayat-1 merizanem.

U ciincfi Mektub

25 Haziran

Beni af ediniz sevgili kardesim. Adab-i muhabereyi bana unutturan su: terbiyem

degil.Sevk-i askimdir.Kalemin hakimi ben olsaydun yazacagim (mektublarda biraz da sizin

icin hasr-1 sutun eylerdim.Heyhat ... Degil mi ?Hissedilmi~ olanlar asla )unutulamaz .

Sizin, o gorunmek istediginiz seyleri evvelki mektubumda bildiremedim, bu dogrudur.Sahaif­

i maziyemi birer birer acmak isterdim.Fakat hal-i hazinmm isyan-1 tefekkurati icinde makabli

hayatuna ferceyab rucur olmak ne kadar muskul ?! Sizin emel-i safinizle istirak (ederek

istiyorum ki, gozlerim hal-i hazir hayatimm elvan-1 atesbanyla tenciyab olmadan mazimin o

bifer, lakin sefik, Masum hatirat-i medfunesiyle konusayim: Simdi karanhk ve perisan olan

5

i Ii

makbere-i sermedi karara gormedugum muazzez vi.icudlan birkac saniye ihya edeyim! Ve

mevcudiyeti maneviyyemi irca' ederek o hava-yi sekerin sabahmda biraz museffa teneffus

edeyim. Ah! Simdi ki tesiratm evvelki tahsisata karsi ne gecilmez bir sedd-i mumanati var!

Bir aksam tenezzuha-i bahriyemize biraz erken baslarmsdik. Mutadiyarmz kadar

acildik. Sefinelerin arasmdan vakur ve aheste o reftar-1 hireman ile geciyorduk. Hep geldigi

yerlere bakdigindan, ara sira omuzlanm cevirmege cahsarak onunu gormek isteyen, refik-i

seyranemin ~ayretlerine ragmen dumeni bir dalgic sandalma dogru kiralim. Sevimli filikamiz

mai sularda hafif bir diimen suyu yaparak o buyuk sandala takrib etti.

Simdi hos fakat gayri mamul bir levha-i muhib bir kafa 91kt1... Karsismda

bulunuyorduk: Boyah.Metin sandalm sag tarafmda denize ,tic; ayak bir merdiven uzatilrms:

Arka tarafmda teneffiis makinesi yerlestirilmisdi. Kurekciler .isarete muntazirfBasda iki gene,

uclan a'rnak-i bahirde garib olmus iki ipi muhafaza ediyorlar.Merdivenin yanmda teneffus

borusu da muhtelif ellerle tanzim oluna oluna oraciklardan denize iniyordu.Bu levhada nazan

hayretimi celb eden sey, makinenin Dilruba bir kiz tarafmdan tedvir edilmekte olmasiydi.

Durmak dinlenmek bilmeyen narin kollan bayti ve emin bir sa'yi muferatla Bila Tevfik o

kucuk carki donduruyor. .. Bu tab-1 fersa isin bar-i tazyikine karsi Behic ve Sadan terliyor,

fakat arams1z, futursuz mutemadiyen cahsiyordu. Filikarmz biraz daha yaklasti,

Merdivenin yanmda denizin cazib-i derinliklerinden aynlan kerivat-1 havaiye biri birini

miiteakib yiikselerek sath-1 maiye gelince dagihyor. Bu vecihle o kiiciik safhada daimi bir

galeyan-1 meshud oluyordu.

Nefes borusu sandalm kenan imtidadmca seyrederek dalgicm ka'r-1 deryadaki

hareketini takip eylemekte idi. Kiz, yine catsiyor, ve lahzahk tevkifinin ne vahim bir netice

hasil edecegine vakif bir tavr-1 alicenabane ile asagidaki bi-careye taze hava sevk ediyordu ...

Bilmem ne oldu! Ipi yavas yavas cektiler; nihayet ici parlak seylerle dolu bir ag

geldi. Guzel kizm taravetli ruhsan yinelesti. Siyah ve muthic gozlerinden atesin bir tabes-i

istiyak dokuldu. Butiin asabiyet-i ihtiraziyla carki biraz daha bati ve emin tedvire basladi. Ve

tenefiis borusu da ihtiyat ile cekildi.

6

i i i i i

i I

Sakm sulann merdivene karib sathi lama nesar harelerle dalgalandi. Demir rnigferle

miicehhez bir kafa 91kt1. Sonra iii omuzlar, vahsi eller, yanm bir vucut muhaffef-i sudan zahir olup merdivene sanldi,

Simdi seri bir hareketle makineyi baskasina tevdi eden kiz bu vucud-i muhabbet V

resane atildi. 0 demir bashgi cikardi.Oh! bu muhaffaf bashk Veniis'iin bir setide-i ruhunu

ihtiva ediyordu: Taflane handelerinin nekat-i maneviyeti isitilen miiltemi ' nazarli gens; ,

narin, ter-u taze bir sima, butun mehasin ve cildiyle uzun saclanni nasiyesinden silkerek guzel

kizin cehre-i mustakina egildi.Sonra o matra bas.Venus'un sadr-i teslimkanna istinad

etti.Dinledi ve diklendi! 0 kalb. 0 samaya suphesiz en miiessir mesayet-i hicran okudu.

Mesud bir cift! dedim: Ve bir de kendi hayat menkesrimi dusundum ... Yine nicin?

Nicin? diye feryada basladim, Evet, nicin? .. Bizim telakki-i bahtiyaranemize kim mani olacakti? ..

Dordiincu Mektup

1 Temmuz

Size nasil tesekkur edeyim .. Hayat-1 magmum askmun tahyizini, takviliyetini,

sebabiyetini bildirmek benim icin saadat-1 maziyeme ricat demektir.Mektublanrm okudukca

ne kadar nahemvar bir tarik-i istifnake siiliik etmis bulundugumu anlayacaksimz, kabahat

benim mi?. diyeceksiniz ki ben bahtiyarlignru kendi ellerimle itiyorum. Fakat miisade ediniz

azizim.Refte refte acngirn bu sikeste meal sahifeler size gosterecektir ki saadet bizi bekliyor:

Cazibeli nazarlannda arzu-yi davet okunuyor; Kemal-i surur ve muhalesetle ona yaklasiyoruz.

0 vakit bizden kaciyor , uzaklara ... ta uzaklara gidiyor ve benim meri bir nokta-i baide de

yine bizi bekliyor! Bu isve-i nazaniyla bizi askm ebediyetlerine rehberledi; Orada da

birakmadi. Daha kim bilir nerelere sevk edecek? ! ..

7

I i i I I i i i i i i i i i i

i i Ii

Ben sevdim , fakat itirafi izzet-i nefsime yediremedim! Belki o da benim

mevkiimde bulunuyor! Fakat iste bir levha: Ne izzet-i nefis, ne kibir sevda!.. Hep sakat ask;

seraser bir sevda asikar!

0 dalgic nisanhlan artik ekseriya goruyorum. Onlarm temasasi, saadetleri bana

masum ve nevsin avunrnasi ettiriyor. Kendilerine karsi gittikce daha merbut bir alaka-i

vicdaniye-i perverde ettigimi anlaymca guzel kiz bana dest-i muveddetini uzatti, vc israr-i

garrarrum acti.

Bir eliyle pirinc carki ceviriyorken nazarlanm da Adonisi'nin nisane-i hayat ve

hareketi olan ince boruya, ve onun en hafi ihtizazatma nasb ederek nasil sevdigini .. ne kadar

sevdiginil. Ne zamana kadar sevecegini , hepsini anlatdi.Sozlerinin kalbimde actigi derin ve

eceltak yaralan gormeyerek hafif, atesli o savt-1 temriniyle sahaif rakik sevdasim birer birer

cevirdi.Ve beni kendi pur sefide-i ruhuna takdim etti ...

Bir silsile-i muhasene -i merbutinin isimlerini bilmeksizin mueddasmdan mustefid

oluyorlardi. Aralannda agbirar, serzenis hususuyle tekebbur ve teazzim yokdu. Nadiren

miikaleme ederler. Her vakit siiknana biri birinin cehre-i bediini temasa ile istigraka

dalarlardi. Sevda , bu saf gonullerde pek erken tecelli eylemisti.Bu guzel gene; daha biraz

bu yuk bir cocuk iken kiicuk bir kizcagiz olan Venus' e her tesadufunde kendisinde garip bir

mahzuziyet hissedermis.Kiz , bu hissiyati anlamakda gecikmemis.Pek kucuk, pek masum

kalbinde bu mini mini delikanhya bir cay-1 kabul ve muhabbet hazirlarms.Bir gun Venus

cantasi elinde mektebe giderken, refikalan Adonis'e "Seninki geciyorvdemisler.Baska bir

gun yine onun yanmdan gecerken iri gozleriyle Adonis'e bakarak kucuk kardesine hitaben

"Koske gidiyoruz, Adiyo! "diye ilk hicranmm alam-1 kalbiyesini ifsa etmek istemis.

0 zaman delikanh basmdan serpusunu cikardiktan sonra ! , kmk bir rom sisesiyle

nisanhsirun izahatma ilave etti:"Ben onda latif bir tekayyudmaderane bulmustum.Kendisini

guya evvelden beri tamyor gibiydim! Kucuk kardesinin elinden tutup onu dusmekten,

camurlara basmaktan oyle bir muhafaza edisi vardi ki o cocuktan pek pek iki bucuk parmak

buyuk olduguna inanmayacagim gelirdi."Burada ikisi de handan, busecin oldular.Ve sonra

Adonis'i ,daha sevdavi bir hal ile :"Bazan , dedi elinde bir seyi oldugu halde ona tesaduf

ederdim.Yiiziime matuf gozlerinde biitim mana-yi mevcudiyeti okunacak kadar dikkat eder,

ve nihayet gozleri gozlerimde , ayagina bir tas iliserek sendeler, elindeki duserek bin parca

8

I I

olurdu!.. "Venus 'un eli, yine bir gill tiramyla onun agzmi orttu, serzeniskar nikahiyla

nisanlisim ihata edere cevap verdi:"Ne kadar rm himmetsizdinl'<Yuzune baktigim icin

yerlere dustugumu gorurdun de beni oldurecek gibi siddetle gulerdin. "Gozlerinde hazin bir

dolgunluk vardi, Fakat o bahtiyar yaslar akmaga vakit bulamadi.

Ben , o levhaya daha ziyade bakamazdim ve artik onlarla hem dem olmak curetine

I malik degilim.Fakat hatir etmede bu dalgic nisanhlar en mualla bir levha-i sevda olarak

· - ebediyen payidar kalacak.

I I I I I I I I I I

I I I

Biz de boyle bahtiyar olamaz rmydik? ..

Besinci Mektub 11 Temmuz

Evet. .. ve bilmem haksiz miyim; bilmem yalmz erkekler mi, hayatm hep tekrardan

ibaret bu muternadi nizamda yalmz, yalmz erkekler mi haksiz. Guzel bir endam, zayif bir

kalp; sonra kadmlar. Ciddiyetimin nerede bitip askimm nerede basladigina vakif olsaydim

belki kalbimi sikar; henuz acilmak isteyen o cerihayi ortmege , basnrmaya cahsirdim .. Bu

oyle bir ruhani bir tevali-i hissiyat ile miiteradifdi. 0 kadar gayr-i mahsus bir hiiviyet latifesi

vardi ki ne onu bilmek , bilmege uzanmak ne de orada , o nokta-i tecellide tevkif etmek kabil

degildi.

Birlikte dogduk , birlikte yasadik ve bilmem birbirimizde ne akla gelmez mehasin

bulmustuk, Herseyirniz bir meziyet daima bir tekabul-i ibtila ahangiyle kanstmp bu

muvafakiyetden sermesar ve mahsuz gorunmekten de ayn bir zevk-i ebedi alarak hayatlammz

oyle kansrms, oyle bir vucud olmusduk ki bir an sahsiyet-i mahsusiyemizi dusunmeye mecbur

olacagimiz ihtimali tahakkuk edince, bu bir olum, ah,hatta hicbir umid-i necat, hicbir ferda-yi

uhrevi ile tenvir etmeyen aci bir olum oldu.Ben onda , o bende o kadar uzun yasadiktan sonra

bu rucu ; maneviyetimize pek ag1r... hele benim zayif ruhumun tahamul edemeyecegi

derecede agir bir darbe-i mucazat idi .. Lakin hata etmemistim; Ve ararruzda hicbir mani

yoktu, yalmz izzet-i nefis!

9

I I I I I I

LIBRARY

~ 0, her vakit neticesi tekebbiire, daha sonra zillet-i perisaniye cikan hiss-i garib~~I/~~\>'

ne tatli baslarmsti.Rabitanuz her saat yeni kuvvetlerle bir kat daha bizi bir viicud ederker1

araya muhabbetin ihale eyledigi ihtiraz, ve tereddiit, buyuye buyuye bir sekl-i mahsus

almasaydi; Biz daima hep o safiyetle hep o ask-i mesturiyetimizle asina, oyle kalsaydik ... hep

oyle ... mesela ~u mesud dalgiclar gibi ...

Aksamin mugabber bulutlu derin simasma karsi daima donen bu kucuk daire-i hayat;

denizin gittikce golgelenen serair-i perver galgalan altmda o vucud ile mutehalik ve meshur,

bila aram cahsan bu kizcagiz arasmda ne kadar ciddi bir rabita-i gram oluyordu. Biri derinlere

I dahyor, her seyinin oldugu o mezar bi-intihadan hayat cikanyor; ve o vakit oteki, nisanhsmm

idare-i hayatmi o kadar mustesna bir hiss-i tehalike yedd-i ihtimamma ahyordu ki, asagidaki,

I bu devasiz , bu sevasiz, yahud hevasiz bir sema olan bu mavera-yi emvaca auldigi zaman

kendisini en hayat arttmci hevalann , ruhlann , ebediyetlerin amakma hulul etmis

I addedebilirdi.

I Bazi aksam , artik pek ahstigim denizde , guzel dalgiclan bulamazdim, o vakit biitiin

hicranlanmla yalmz kalmis olurdum .. Sihrinin semalarda, damagnrn yorucu, mest edici bir

I nihayetsizlik vardi, vakit sularm hicbir tarafmda bir nur, bir lem'a goriinmezdi. Ufuk , biitun

etrafimda bir daire-i zilal-i muphemiyet cizer; ben bu hatt-1 gayr-i mahsusu gozlerime ve en

I uzak karanhklara aym zamanda merbut gorurdum, Y almz bir cihet , artik bize pek baid kalan

nhtun ciheti sanki bir nur ab-1 Nermin ile bakirurdi; sehrin sema-yi esmeriyetine beyaz, hafif

I I I I

I I I

bir toz serpilirdi .. muhitimde yegane eser-i hayat o nur-1 hakikatden ibaretti.Evet , oyle

bigane.oyle yalmz ... o semanm altmda , o denizin ustunde o guzel kadar yalmz ... Ve

kendimi filikamizla birlikte gibi hicbir tarafa temayul etmeden durgun sulann ihtimam-1

lakaydma terk ederek, sandali, sandalciyi, geceyi ve muhitimi hatta mevcudiyet-i halarimi

busbutun unutarak oyle bikeslikler gecirdim ki ... bu kalb ne? Bu rabita-yi maneviye ne?

Belki aldamyorum, belki bu siddetli rabita cumle-i asabiyenin elim birer dai'fidir.

Hatiramzda nuBilmem ne kadar cocukduk ve Gunes natavan agaclann , lerzestar kutlelerini

penbe bir nur-1 seyyal ile orterek aralannda kendisine bir lane-i istihaarat anyor iken sizinle

kol kola o bildiginiz hayaban icinde geziyorduk.Butun ruhlar, sanki bir mateme hazirlaruyor:

Bir sukun -1 maksi cabeca tabiati dolasiyor. Renksiz bi hayat yapraklan titreye, titreye

dokiiluyordu.. Vatan cidden birkac kus uryan dallann birinden otekine atihp her darbe-i

10

I cenahlarmda uzun bir silsile-i evrakm bitab ve lerzistar sukuk etmesine matemku otusuyorlar.,

Afitab, o da mersiye-i ekvare uzakdan istirak etmis agliyor; Hicbir sey bu nesis-i tabiata

lakayet kalmiyordu, her sey hazin ve bihayat yapraklar, titreye, titreye dokuluyorlardi. ... Oh

pek sevdigim bir vucudun firas-i ihtizan yanmda kadim agaclann bana dogru uzanrms kadid

I ellerinde hayatm vapesin bir ra' se izmihilalini gormek icin acilan gozlerim . U zaklardan, ta

a'mak-i nihan mevcudiyetimden ruhuma bir buse-i keda atan o Nennin ellerin bu kadid eller

I gibi, yavas yavas ganude-i renk-i memati oldugunu goruyordu. 0 vakit miinkesir kalbimde bir

ukde-i buga coziildii; Agladim; Ve; sizden gizlenmeleri bir emri nafize gibi izzet-i nefsimde

I istenen o masum katreleri size gostermemek icin uzaklara , odama kadar kacdim. Ve danlmis

, simamzi bir daha ferda-yi izdirabimda gordum ...

I I I I I I I I I I

I I

Yine baska bir gece yagmurdan evvel balkonda idik. Samet ve zulam-1 kainat her an

artiyor. Nehrin uyuyan sathi ustunde muphem mechul kanatlar ucusuyordu, Sizinle ben

birbirimize , biraz daha sokulmus, nefeslerimizi imtizacmdan muzdad olan hayif cesaretinizle

, karanhk ufuklann nihayetlerine ani ve gayet zayif iltima' eden hutut bir kiyye ile sararrms

fakat hala giilen cehrelerimi bir kere daha gostererek ve birbirimize biraz daha yaklasarak

sessiz mutefekkir balkonun koseciginde tabiatm kim bilir ne kadar felaketlerin hadvesine bais

olacak bu siikunetli hazirhklanna vakif ruh ile museddik . Asumanlar miinhedim ve birbiri

ustune yigilrms gibiydi.

Zir bayi temasarmzda sehrin sealver semasi yorgun mamafi yine pur hayat, o heyecan

mu'tadi icinde dinleniyordu ... Bir ses isiddik, ve birden ikimizde ona kosduk. 0 ses bir cift

guvercinin feryad-i meyusu imis; ellerimiz boyunlanmiza dolasrms , sizinle ben sine besine-i

masumiyet o teraneyi dinliyorduk. Firtina yaklasiyor, ara srra ellerimize soguk, miihemil

katreler dokiiliiyordu, Biz butun o tehdidkar alametlere bigane yalmz, olumiin, tahribatmdan

kurtaramayacagrmizi o mini mini vucudlan feryad-i me'yusi icinde yasiyorduk, Nagehan,bir

sirare nereden geldigi anlasilmayan bir ates kazayi tutusdurdu. Muhitimizin her zerresinden

bipayan denizler tugyan etti. Her koseden bir yildmm her taraftan gulgule-i asuman efgan

tasidr.Arnk biz o hava-yi muharebin uzaklanna kacrmsnk. Nihayetsiz zulumlerin arasmda

miitevali ve miinkesir kivilcimlar uzamyor ve her defasmda muhib ve lerzeresan-i tarakalarla

kansik yeni bir tufan-1 kiyamet bosaniyordu. Butun bu rnuttefik dehsetleri gorememek icin

simsiki kapamis oldugumuz perdelerin arasmdan, cocuklugun vesvesekar ve mutereddid

endiseyi istifarmyla simsekleri goruyor, titriyordu. Fakat yine bakmadan men' nefis

ediyorduk.

11

I I I I I I I I I I

I 1 I

Yagdi. Gi.irledi. Sonra kesb-i heft etdi ve biraz sonra bu burulmus tabakat-1 hevaiyyede

bir sikaf-i tesamih acildi, Oradan kamer ve tedricen baska yildizlar iltimai yol bularak o

muhlik yaz yagmurundan sonra . Nihayet mi.inevver ve asude bir yaz gecesi sahne-i

temasarmza avdet eddi. Gonlumuzde nihan bir endise vardi. Y ekddigerimizden bihaber o bir

cift kuscagizi aradik. Mahitabim envar-1 behicesine karsi orada yikilnus bir lane onun ustunde

bikes bir yavrucuk! Belki o mesud eslerin nasilsa bir hayat kalan bir teki, aci act feryad

ediyordu; Kendi yalmzhklanna, kendi oksuzluklerine aghyordu.

Biz de agladik .Iste simdi agliyorum ve oyle bikes gecelerinde kendime

namutenahiligin karanhk agusuna bi ihtiyar ativerdigim zaman yalmzligimda bir cihan-hazin

ve gam acihyor! Herkese hayat bahseden bu sihhi yerde ben boyle mi bu dusiincelerle mi iyi

olacagim .. ?.

Altmci Mektub 25 Temmuz

Hastayim hicranzedeyim ...

Halbuki butun asklan, sohret leri, saadetleri ile beraber hayatirmz nedir? Hakir bir

su'lc, ve sonmesi icin hafif bir nefes! Hayat icinde o pek dar sahnede ne kadar naciz

olmaliyizki onu buyiitiir kendisinde ulviyetler , si 'riyetler tasavvur eyliyoruz? Biz ki

muhayyelimiz cihanlarla dolmayacak kadar vasir olmak iddiasindayiz! Bununla beraber o

maholud sey icinde rengin ve cidden nihayetsiz bedialar miindemic ; olanlann seyr-i

mulahatlanyla yasamanm aciliklanm onunde biliyoruz.Fakat bizzat o telahhii muammeriyyet

-i mundefi olmuyor.Giram-i ihtisasanmiz, hie bir vakit o zehr-i emel fersaya sehid smh

veremiyor said halimize kail oldugumuz zaman esbab-i musariyemizi biraz ciddi dusunsek o

sebeblerin o muserretlerin ne kadar bi esas oldugunu goruruz. Ve mebna-yi zerin-i saadetimiz

semegu oluyor. Y asamakdan maksat nedir?

Onu o kadar filosofhane dusunmege muktedir degilim; bununla beraber goriiyorum

maksad , sahsa gore degisir. Mesela biz ! Mesela su dalgiclar! Bize muhabbetimiz icin kibr-i

12

nefsimizi feda edememege mahkum; Bu derece ulvi olan askimrzi izhar edersek sanki o

mi.imtaziyet, serab olacak. Iste sevdigimi his ediyorum .Lakin hissettigimi

soylemiyorum.Onlar samimiyetlerini fedakarhklanm gunde yuz kere isbat icin daima vesileci.

Gecen gun, yine bi't-tesadi.if, belki bilaihtiyar, 0 mesud arkadaslanma kosdum. Ve biraz

onlann feza-yi saf muhalisatlannda yasadim. Ve nevsim, butun bana musterek emellerini acdi; Butun menakib-i sevdasnu okudu.

Muhabbetleri ne kadar bi haberane baslannsdi, tibki bizimki gibi. Sonra o bihaberlik,

birgun pek tatli bir intibah-i a$1kane ile arz-i hiiviyyet edince guya kalplerine bir berkan-1

tehyic-i feveran etmisti. Artik kendilerini o cereyan-1 latife terk etmekde hicbir beis gormemi$lerdi.

- Diigiin ne vakit?

Diye sordum. Gen9 kiz ufuklarda bir cayi saadet arayan biraz daha suzerek:

- Kim bilir! dedi ... Boyle calisa cahsa ev parasi biriktiriyor; Koyun tenha bir sahilinde arsamz var; oraya soyle yuva kadar bir sey kurdukdan sonra ...

Ve sonra simasi kizamus, mahcubiyyetle biraz daha guzellesmis, ilave etti:

-Evimiz, ilahi kus yuvasi gibi olacak yesil agaclann ortasmda; ve deniz. Acacagumz bir kanalcikdan gecerek onu ...

Oh, baskalan gibta edebilir; fakat benim icin hased olunacak bir saadet.

Bize gelince: zekasi o kadar parlak ... Muhakemesi o kadar mi.inevver. .. vicdam o

kadar saf idi. Olurcesine sevdigim lisammdan mae'da her azvim tarafmdan ayn ayn, titreye

titreye efham olunurdu; Nasil oldu da anlayamadi! Kalbim mi, bu tegafil , butecahil onu belki

kendisinden daha iyi tamyan bir kalb icin sayan-i itimat olsun?Ve mademki bilemiyordu;

Nicin iizerimdeki nufuz-1 maneviyesini tam sirasmda bana ihtar eder; Oyle derin ve manidar

,beni bir agu~ nur-1 intizar icinde bahtiyar ederdi? Nicin? Madem ki anlamiyordu ...

Unutabilir miyim zan ediyordu?

Bir emeli, bir emeli, bir temennisi nice mumku ni.i'l-isaf olmak icin yalmz, ma fevk-i

miilkiyetime kadar o nigah sevdakan ile murafik bulunmak, kafi idi.Buna bilmeyerek mi beni

lerzan lerzan ifa-yi amaline kosduruyor.Bir bakisla yalmz o sen ve miitefekkir bakisla her

13

I I I I I I I

I I I

seye munkad ediyordu? 0 nikahm ruhumda ki tesiri fikr-i ferasetini bilmeyerek mi? .. Heyhat

!En muhtefi bir emel-i didelerde okuyan, en kaph ve muamma-yi mubdeinde kesf eden! Ah!

Hele benim butun muhakemati perisarurm benligimin her nasiyesinde bir kitab-1 kusad: meali

gibi hanifane bilen oyle ulvi bir zekaya heval . Nasil olur da bu muhrib-i sevdayi, bu dilsiz

su'ule dilleri gorernez? Nasil olur, madem ki o derece zekidir? ...

Oh, ne kadar sevdim; ve soyledigime ne kadar emin olduml Ask, ask ... ben o muhit-i

muhteseme karsi cerr-i mesarrem ; ancak bir muhabbeti edebiyyet kadar biintiha

.nihayetsizlik kadar mubeccel, bir kalb-i nevzad gibi lekesiz , afif Ve iste bu kadar.Ask

degil, cunku bizi yikar, oldurur, muzab eder. Onun tesiri de unvam gibi muharrebdir. Biz de

ona mukavemet yoktur. Bizim icin sevda, askm naciz bir sakird-i nubavesi ! Iste o da bizimle

unsivet edemiyor o da hakaret ediyor. Bunin bedayiima fevk-i'l hayati bizim izzet -i

nefsimize karsi pir-i aciz ve izdirab ve ricat ediyor. Nedir yarim? Bu her biiyiikliikten daha

biiyiik izzet-i nefis nedir? Ve ne icin onu yalmz bana karsi kullamyor? Ben ki onu suphesiz

herkesten ziyade takdir ediyorum.

Simdi biraz da hitabim sizedir.Ey benim insafsiz namzedim! ister m1s1111z ki bu

muhabbet , bu artik muhabbete de benzemeyen ibtilayi mukaddes , bu cennet-i vahide-i

emelfeza, yavas yavas, yahud, nagihan bitiversin.

Artik sizi sevmiyeyim? ..

Ister rmsimz: huzurunuzda, maliyatimzi, bihakki takdir etmis, takdir ve tahsini

kendisine ali bir meftuniyyet bahasma gelmis; Nazarlanm tesrih etseniz hep derinliklere,

ulviyetlere mutafiz bir nur-i hayat baha-yi rest-i vucu ile sayedar, oyle ki bir hifre-i sekbun

nazarlarda size karsi bir hayal-i secdeyan var! Karanhklarda, gayr-1 mazi Kehkesanlarda

revenkdar bir hayali cakerin.. Bir hakir.. bir kole . . . oyle bir sey ki maddi degil; Ve

golgenizde bir cayi kabul istemez, isteyemez ... Belki bir zan! lakin belki bir mana! Fakat hep

hakikat. .. barika nisar, lakin naciz dogrul

Gryabiruzda , sizi kendisinde yasatan ;siz mevcud degilken hatta siz olseniz , bu ruya­

yr kabilden bidar-i hakikata uyansamz bile, sizi kendi hayatiyla yalmz kendisi icin ihya eden ..

iste sizi takdise sitaban bir ruh, evet. ister misiniz , artik sizden ferag olsun? ..

14

I I I I I I I I I I I

Ah, evet demeyiniz ! bu sizin icin hie , o kadar taciz .. .lakin benim icin her sey o

kadar kiymetdar ... 0 muhabbet size bir sey ilave etmez.Lakin ben ikmal eden odur: ister

misiniz ki olduren de o olsun. Muhabbet gida-yi ruhdur; Gida ruhu oldurmez, onu sani

temdidi hayat olmalidir. .. Muhabbet hayat-1 kainarur.Masumlara cellad ; olmaz.Onun vas'i

fazilete tahdid edilmistir. .. Dolayrsiyla siz ,bizzat kendiniz kursun gibi itlaf icin degil takdir

gibi bedbaht etmek icin degil.ecel gibi oksuz birakrnak icin degil.Makber gibi furkat

dusunmek icin degil, degil, degil.i.Siz, ancak, elmas gibi kiymetbahs olmak, peygamber gibi

bahtiyar etmek, emel gibi uzlet vermek, hecle gibi vuslatbas olmak icin halk

olundunuz.Nihayet ister misiniz ki bir melik bir 'ifriyet olsun?.

Oh, hayir deyiniz!Size yakisan odur; Yasatmak, bahtiyar etmek.Ve zaten bi't-tecrube

eminiz: Bu sevda-yi garib ne benim icin zaiddir. Ne sizin icin noksan! Size acilmaz bir kitab;

bana dokunmaz bir mesur.Sizemazlum bir mazi; Bana miinevver bir istikball Size , faidesiz

bir dusunce.Bclki o kadar da muhim degillfsana , sehir tersan bir gencine ; hatta ondan da giran kiymet!

Y edinci Mektub 1 Agustos

Doktor dun, ber mu'tad beni uzun uzun muayene etdikten sonra , ''Pek tuhaf , dedi

herkes buraya fena gelir iyi gider; siz ise .. "Kalben aci aci guldum. Evet , ben ise ... Lakin

benim iyi olmak ihtimalim nasil olur ki zaten kendimde hicbir fenahk tasavvur edemiyorum.

Orada eski yerimde kalsaydim, kim bilir bana duzelir ma'anen kesb-i afiyet eylerdim. Lakin

burada bu hep ruhumdan ayn dakikalanmda ? ..

Daha ziyade duramayacagim.Son darbe ne kadar tahammtlkinm varsa hepsi harab eddi.

Dunyada imkan-1 sa'adetin ademine artik katiyyen kani oldum.O dalgiclar , o bahtiyar bir cift

kus, vaktiyle beraber seyretrnis oldugumuz firtna netice-i semeti gibi , bilseniz nasil perisan

oldular! 0 saadet yuvasi semavi emeller nasil ser nigun oldu ....

15

-Bu sefer dernisti, Kie kameresini gezecegim, Gorseniz ne tabii kabristan.

Onlan ilk tamdigim yerde bir vapur batmis. Son defa kendilerine mulaki oldugum

vakit, rnagruk sefinenin enkazi mesturini geziyorlar.Fahri ediyorlardi.Ne kadar idi bir

samimitle sukun ikdami icinde refik-i azizini canlandmyordu.ip yine ince ince seyrediyor

gayri kabil ta'adad-i hava kabarciklan rakid-i rek sath-i madde infilak eyliyor ve o dasire-i

gulyan cabeca geziyordu.Veniis:

-Bilseniz , diyordu. Neler cikardik. Bu koca geminin ne kiymetli ne hazinelerini kesfettik ...

Sonra bastakilere hitap ediyordu;

- Dikkat ! iskeleye geciyor. ..

Sevgilisine, sevgili odun isine boyle pek madarane takideleri vardi.

-Memnu musun , dedim. Hayatiruz arasmda o kadar derin bir ucurum var! Sen daima sevin

iistiinde, o her vakit deniz diplerinde! Fakat dedi. Biz daima birbirimizin kalbinde!

Oh daima, yavrucaklar daima bahtiyar olun bu sizin hakk-i sarihamzdir.

Birkac kere gens; , o mehabetli ba~1111 sudan cikardi, Bir seyler getirdi. Yine daldi. Tekrar o

ka're-i napabe inerken:

Ve indi. 0 pek tabii buldugu kabristam gezmek icin karanhklara, oliimlere indi.

Kizcagiz, benim daha ziyade kendimi , kendi ihtimal-i ikbalimi dustmen bir aderane

nazarlanm karsismda eski faaliyet-i mukademasiyla cahsmaya basladi.

Oh kendi ihtimal-i ikbalim! Hayir, kendi inkiraz-i alemim! Semanm, denizin ve

karsimdaki levh-i saffiyyetin nihayetsizligine karsi yine her seyden tecrid eylernisdim. Onsuz

ben ,sefil!

Beni hayata biraz ismdiran .. begahiyyet -i ictimaiyyeyi biraz sevdiren kendisiydi.

Evvelce bu zemzemat-1 beserriyyete ne kadar bigane idim! Kendimi ne kadar oksuz, gayri

iradi atihvermis oldugum bu cihan-1 garip icerisinde ne kadar bikes bulurdum. Ve o, en

ziyade benim meyl-i inzivarm seviyor gorundu ...

16

I I I I I I I I I

Hicbir seyin bence kiymeti yokdu. Bir ben vardim , Hayalim icinde basardim.

Cemiyyet-i medeniyye benim icin, bir manzara-i ma fevk elvusul idi. Ona karsi hicbir emel-i

muvanesetde beslemezdim ben bir alem-i tecridde idim, demek ki bahtiyar idim !

Lakin hayir, bahtiyar degilmisim, 0 , bana isabet etmis idi ki insanlar dunyaya

yasamak ve olmek icin gelmemislerdir.Ve hence fikrini tecil etmis onunla mizac olmusdum.

Ahlakim muteali tahayyulatim malikane idi. Ciinkii beni dembudem kerive-i beseriyyetden

baska bir merkez feyz-i ruhaniyete cikanyordu, Diinya munis insanlar kamil, hadisat-1

kevniye zevk-i ifsan idi .Nasil yasadigimi hissetmiyerek, bir havab-i zemin-i istigrak icinde

bir server idim.Hele o yammda iken, hele yammda iken, hele o ruhurnun en bildigim bir

nokta-i ternlikinde iken!

0 levh-i zerin hayat silindi.O meclis-i periserver dagildi.O behiset-i muhayyel haksar

oldu. 0 oldu; ben oldum; Hayat-1 Umumiye oldti ... Simdi, her sey yasiyor: Sefalet!bilrniyor

rnuydu, onsuz ben sefil ! .

-Ne dalgmhk!

Gunes , mevkii tevazu'na imnek uzere idi. Venusiime cevap vermek icin gozlerimle

ufuklardan istirndad eyledim. Herseyi samet , ve bana bir serruste-i ati vermemege muttefik

soyle sudan bir sey olmak uzere,

I I

-Dusunuyordumki, dedim, benim de bir nisanhm vardi. ..

Giizel deniz perisinin cehresinde gurubun sihab-i atesine mukabil bir harnarat-i hicab

ucdu.

-Ya! dedi. Simdi ne oldu?

Evet simdi ne olmusdu? Gayri ihtiyari:

-Bakmiz dedim.

Cigarami yakrrus oldugurn kibrit havamn olum sukunetine karsi kesayisle

parhyordu.t Yaloruzljihtanna masumane inkiyad eden o bakir nazarlarm onunde , bu naciz

kibrit , omuzun , o muhtesem ser ihtirakiyyla , nagiham bir temas uzerine gayr-i iradi bir

cazibe-i husn-u aska tutulmus mekanetsiz golgeler gibi, tasali bir tab-i nim-i magrur ile

yanrmsdi. 0 parlayisda aci bir felsefe-i hayatmimdemicdi. 0 miihella bas karardi; 0 latif

17

I I I I I

I I

I I I

pereta natuvan kaldi. 0 mevzun kamet bir olum irti'asiyla bukuldu; ezildi; simsiyah oldu

simdi elimde soguk bir mevta vardi. Bir an evvel mezin katularda mahzun bu nazenin. A111k

atilmah, cunku nemli, ezilmeliydi. Attim, ve gasub bir isabetle cignedim, ezdim.

0 artik bir zerre, bir kul , aciz bir hie olmusdu ...

-lste , dedim. 0 da benim kalbimle boyle oynadi. Herseyden evvel bir temas-i

nagihamyla yakdi; biraz muddet. Bicareligimle eglenen rikkat-1 hissiyatimla ferihyab olan

merhametsiz felsefesine taban onunla mesgul oldu. Kalbim ezildikce o, giildu! sonra birden

ativerdi.Efsus! Kibrit soner; lakin kalb mzdome'l -hayat yanar; Hatta onu yakanda

sonduremez!..

Venusun kollannda mamul etmedigim bir bittabiyes gordum. Dusunuyor gibiydi.

Ben de, o da birinci defa birbirimizin gozlerinde yasadik. Onda mecruh, elminan? Bir feryad-i

sakit vardi, Kadmligm ince bir his sine dokunmusdum.

-Dikkat ! ..

Emir, bu defa basdan geldi. Ve kizcagiz, pek azameddat etmis olan bu musademe-i

hissiyaddan perisan ve natuvan ricat ederek fakat halinde calib-i nazar bir telas-i izmihilal ile

vazifesine basladi. Iki dakika sonra!, Basdakilere Rumca bir seyler soyledi. Simdi hepsi,

evvelce bir saha-i galyan olan sathi gulyan olan sath-i maye nasib-i intizar eddiler.. Orada

artik hicbir zerre-i inkilak-i meshud degildi: Kizcagiz , 91ld1m11~ gibi feryad etti. Ipleri

cekdiler.. Mi.itakiben o mihib bas sudan 91kd1! Fakat va esefa! bir lahzahk tevkif Veni.ise,

persetide-i ruhunu oldurmusdu!

Gunes grub noktasmda idi. Ve her sey mi.itevaliyyen grub ediyordu ... 0 sahne-i

felaketden nasil aynldigirm bilemiyorum. Her sey, hatta zavalh dalgiclann seadeti bile bir

lahzada eful edebiliyorrnus! Dalgasiz Venusler!

Ben ise, butun bu fecayi' ruhfersayeye ragmen yine sevecegim. Lakin ne vakte

kadar? His eyledigim tam bir ask ise, o halde ask nami.itenahidir; Nammutenaligin hududu

olmaz ... Ask hakikatdir. Hakikatm hitarm kabil degildir. .. Ey ask! huzurunda sennest-i

18

istigrakim! ne bir nida-yi istikak, ne bir niyaz-1 istifam ... Bu, ser nuset-i bedbahtanememi: Ask, bir felaket ise, ona ser-i feru ediyorum.

Ask bir saadet ise, hissedemeyerek mesud oluyorum ask hayat ise oluler gibi

yasiyorum.Ah, ask mucerred kendi ise ... Fakat hepsi heyhat! ...

A~k olumse , ben hali ihtizarday1m.A~k mezar ise bu yazilar benim defter-i a'rnalim

olsun! Mizan-1 mualla-yi gibriyada onlar, samimiyet-i vicdaniyyeme burhan olacaklar; Hayat

ma'neviyyemi soyleyecekler; Bana husn-u sehadet edecekler; Bu zehirler beni bahtiyar

edecek.O halde ey zehirlerim!Devam ediniz; beni tasmiyemde bir saniye ihmal etmeyiniz; asla mazur gormeyecegim ....

Ali Haydar Emir

19

-

OZEL iSiMLER iNDEKSi

Efsun, 353 (1. Mektup)

Nejat,353 (1. Mektup)

Behir;,357 (3.Mektup)

Sadan,357 (3.Mektup)

.Veniis,358 (3.Mektup),359(4.Mektup),366,367,368(7.Mektup)

Adonis,359 (4.Mektup),366 (7.mektup)

20

-

·~