การศกษารปแบบการกระจายสนคา เพอลดตนทนโลจสตกส

กรณบรษท X.X.X. จ ากด

ฉตรกา สมรป

การศกษาคนควาอสระเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต กลมวชาการจดการโลจสตกส

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยหอการคาไทย ปการศกษา 2557

ลขสทธของมหาวทยาลยหอการคาไทย

การศกษารปแบบการกระจายสนคา เพอลดตนทนโลจสตกส

กรณบรษท X.X.X. จ ากด

นางสาวฉตรกา สมรป

การศกษาคนควาอสระเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต กลมวชาการจดการโลจสตกส

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยหอการคาไทย ปการศกษา 2557

ลขสทธของมหาวทยาลยหอการคาไทย

หวขอการศกษาคนควาอสระ การศกษารปแบบการกระจายสนคา เพอลด ตนทนโลจสตกส กรณบรษท X.X.X. จ ากด

ชอผศกษา นางสาวฉตรกา สมรป ปรญญา บรหารธรกจมหาบณฑต กลมวชา การจดการโลจสตกส อาจารยทปรกษา อาจารย ดร.นนท สทธการนฤนย

ปการศกษา 2557

บทคดยอ

บรษท X.X.X. จ ากด มแนวทางการด าเนนธรกจโดยใชแผนกลยทธของบรษท เพอตอบสนองความตองการของลกคาทกระจายอยทวประเทศ จงท าใหมการจดสงสนคาจากโรงงานเขาทพกตามศนยกระจายสนคาขนาดใหญตามภมภาค เพอกระจายสนคาใหกบทางคลงจงหวด และแบบสงสนคาจากโรงงานเขาคลงจงหวดโดยตรง กอนสงสนคาใหกบทางลกคาทเปนผคาสงรายใหญในจงหวดนน ๆ ท าใหเกดตนทนโลจสตกสในสวนตาง ๆ ทซ าซอนกนระหวางศนยกระจายสนคา (DC) และคลงจงหวด

การศกษาคนควาดวยตนเองในครงน เพอศกษารปแบบการกระจายสนคา และตนทนทเกยวของ โดยมวตถประสงค คอ ลดตนทนในสวนกจกรรมทซบซอนทเกดขนในการกระจายสนคาทศนยกระจายสนคา (DC) และคลงจงหวด หารปแบบการกระจายสนคาทเหมาะสมกบบรษท เพมประสทธภาพการด าเนนงานดานการกระจายสนคา หาแนวทางในการลดตนทนการกระจายสนคาทเกดขนจากการกระจายสนคา และตอบสนองความตองการลกคาในการจดสงสนคาไดรวดเรวยงขน

ผศกษาไดท าการเปรยบเทยบตนทนการกระจายสนคาในรปแบบปจจบน และการสงสนคาตรงจากโรงงานไปยงลกคา(Direct Shipment) ในพนทภาคกลาง ตะวนตก และตะวนออก ในชวงเดอน ม.ค.-พ.ย. 2557 ผลการศกษาพบวา ตนทนในการกระจายสนคาใน

จ

รปแบบ Direct Shipment จะสามารถลดตนทนการกระจายสนคา จากรปแบบปจจบนคดเปนมลคา 5,457,369 บาท และสามารถลดเทยววงการขนสงสนคาจากโรงงานมาคลงสนคาได 3,405 เทยว จากการแนวทางการปรบรปแบบการกระจายสนคาเปนแบบสงตรง Direct Shipment ทางบรษทยงสามารถลดปรมาณสนคาคงคลงทคลงจงหวดได เมอทางผศกษาไดท าการค านวณสนคาคงคลงส ารอง และจดสงซอใหม ท าใหบรษทสามารถลดตนทนการจดเกบสนคาคงคลง คดเปนมลคา 16,534,323 บาท

กตตกรรมประกาศ

การศกษาคนควาอสระเรองนส าเรจไดดวยความกรณาจาก อาจารย ดร.นนท สทธการนฤนย ซงเปนอาจารยทปรกษาการศกษาคนควาดวยตนเองของผศกษาเปนอยางสงทมอบใหทงความร ขอเสนอแนะ ค าแนะน าตาง ๆ ในการปรบปรงแกไขเนอหา ตลอดจนใหก าลงใจในการท าการศกษาคนควาดวยตนเองมาโดยตลอด ในล าดบตอไปผศกษาขอกราบขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารย ดร.วชรว จนทรประกายกล ประธานกรรมการการศกษาคนควาดวยตนเอง และผชวยศาสตราจารย ดร.กาญจนา กาญจนสนทร กรรมการการศกษาคนควาดวยตนเอง ทเสยสละเวลาในใหความกรณาใหค าแนะน า ตรวจสอบเนอหา อนเปนประโยชนอยางยงตอการศกษาคนควาดวยตนเองฉบบน

ผศกษาขอกราบขอบพระคณอาจารยประจ าหลกสตรการจดการโลจสตกส และอาจารยประจ าหลกสตรบรหารธรกจทก ๆ ทาน ทไดใหความรแกผศกษา ตลอดจนเจาของต ารา วชาการตาง ๆ ทผศกษาไดน าความรมาประยกตใช และจดท าการศกษาคนควาดวยตนเองฉบบน

ผศกษาขอกราบขอบพระคณมารดา และครอบครว ทไดชวยดแลเปนก าลงใจทส าคญยง ขอขอบคณทกค าแนะน า ความชวยเหลอ เปนทปรกษาและใหก าลงใจเสมอมาจากคณวศษฐ กจชยนกล ขอขอบคณบรษทกรณศกษา พ ๆ ทกทานในบรษททไดเออเฟอ และสละเวลาในการใหขอมลเปนอยางยง และขอขอบคณเพอน ๆ CEO-MBA รน 10 ทกทาน ทเปนก าลงใจดวยดเสมอมา ผศกษาขอขอบคณทก ๆ ทานมา ณ โอกาสน

สารบญ หนา

บทคดยอ .................................................................................................................... ง กตตกรรมประกาศ ...................................................................................................... ฉ สารบญ ...................................................................................................................... ช สารบญตาราง .............................................................................................................. ฌ สารบญแผนภม ............................................................................................................ ญ สารบญรปภาพ ........................................................................................................... ฐ บทท 1. บทน า .................................................................................................. 1 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา .................................... 1 1.1.1 องคกรและลกษณะองคกร ..................................................... 1 1.1.2 ทมาและความส าคญของปญหา ............................................. 2 1.2 วตถประสงคของการศกษา ....................................................... 2 1.3 ขอบเขตของการศกษา ............................................................. 3 1.4 ขนตอนและวธการด าเนนการวจย ............................................. 4 1.5 นยามค าศพทเฉพาะ ................................................................. 5 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ........................................................ 5 2. แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ .................................................. 6 2.1 ชองทางการกระจายสนคา ........................................................ 6 2.2 การขนสง ................................................................................. 9 2.3 ทางเลอกการออกแบบการขนสง ............................................... 11 2.4 คณลกษณะของลกคาทสงผลตอการเลอกรปแบบการขนสง ....... 24 2.5 จดสงซอใหม (Re-order Point) ................................................. 25 2.6 ตนทนโลจสตกส ....................................................................... 33 2.7 การค านวณตนทนโลจสตกส ..................................................... 37 2.8 งานวจยและวรรณกรรมทเกยวของ ........................................... 39

ซ

สารบญ (ตอ) บทท หนา 3. ระเบยบวธการศกษา ............................................................................. 45 3.1 รปแบบการกระจายสนคาในปจจบน .......................................... 45 3.2 กระบวนการภายในคลงสนคาในปจจบน ................................... 46 3.3 สาเหตของปญหาทเกดขน ........................................................ 49 4. ผลการวเคราะหขอมล ............................................................................ 56 4.1 การวเคราะหแนวทางการปรบปรงการกระจายสนคา ................. 56 4.2 การวเคราะหแนวทางการปรบปรงการจดเกบสนคาคงคลง ......... 67 5. สรปผลการศกษา อภปรายผล และขอเสนอแนะ ..................................... 84 5.1 สรปผลการศกษา ..................................................................... 84 5.2 ขอเสนอแนะส าหรบการศกษาครงน .......................................... 84 5.3 ขอเสนอแนะส าหรบการศกษาในครงตอไป ................................ 85 บรรณานกรม .............................................................................................................. 86 ประวตผศกษา ........................................................................................................... 89

สารบญตาราง ตารางท หนา 1. แสดงขอมลอปสงคสนคาตอวนของโรงงานผลตลนจกระปอง ............................... 29 2. แสดงการแจกแจงขอมลเวลาน า และจ านวนครงทมเวลาน าในการจดสงใหลกคา .. 31 3. แสดงระยะทางเปรยบเทยบเสนทางการขนสงสนคาในปจจบนกบการสงตรง ....... 51 4. แสดงปรมาณสนคาทท าการสงใหกบลกคา (ลตร) ในเดอน ม.ค.-พ.ย. ป 2014 .... 57 5. แสดงขอมลการสงสนคาเดอน มถนายน 2014 ใหลกคาทสามารถ สงสนคาตรงจากโรงงาน (Direct Shipment) ได ................................................. 58 6. แสดงขอมลลกคาทงหมดในขอบเขตการศกษาทสามารถท าการ สงสนคาตรงจากโรงงานได (Direct Shipment) .................................................. 59 7. แสดงขอมลตนทนปจจบน ของบรษท X.X.X. จ ากด โดยคดเปนบาทตอเดอน .... 61 8. แสดงขอมลการด าเนนงานในเดอน มกราคม – พฤศจกายน ป 2014 โดยคดเปนตนทนบาทตอลตรตอเดอน ............................................................... 63 9. แสดงขอมลตนทนเปรยบเทยบการกระจายสนคาในรปแบบปจจบน กบการสงสนคาตรงจากโรงงานไปยงลกคา (Direct Shipment) ........................... 63 10. แสดงผลการศกษาขอมลการกระจายสนคาทสามารถท าการสงสนคาตรง จากโรงงานไปยงลกคาได (Direct Shipment) เดอน ม.ค.- พ.ย. 2014 …............ 66 11. แสดงตวอยางขอมลการสงสนคาของคลงสพรรณบร บางสวน ............................. 68 12. แสดงปรมาณการจดเกบสนคาในรปแบบ Safety Stock และ ROP ..................... 69 13. แสดงการเปรยบเทยบการเกบสนคาคงคลงปจจบน ในรปแบบ Safety Stock, ROP กบการจดสงสนคาตรงจากโรงงานไป ยงลกคา (Direct Shipment) .............................................................................. 69

สารบญแผนภม แผนภมท หนา 1. แสดงอตราคาเชาพนทคลงสนคา (บาท/ตร.ม.) ................................................... 52 2. แสดงพนทคลงสนคา (ตร.ม.) ...…...…................................................................ 53 3. แสดงอตราความแมนย าของ Forecast .............................................................. 53 4. แสดงสนคาคงคลงเฉลยตอวนป 2012 และ 2013 ...........................……............. 54 5. แสดงปรมาณการสงสนคาเฉลยตอวนป 2012 และ 2013 .................................... 54 6. แสดงปรมาณการสนคาแตกเสยหายตอเดอนป 2012 และ 2013 ......................... 55 7. แสดงปรมาณสนคาแตกเสยหายแยกตามสถานท ............................................... 55 8. แสดงจดคมทนของการสงสนคาตรงจากโรงงานไปยง ลกคา (Direct Shipment) โดยรถบรรทก 10 ลอ ................................................. 65 9. แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบ การกระจายสนคา ของคลงกาญจนบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ........................ 70 10. แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงกาญจนบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ........... 70 11. แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงกาญจนบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ...... 70 12. แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบ การกระจายสนคา ของคลงจนทบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ............................ 71 13. แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงจนทบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ................ 71 14. แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงจนทบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ........... 71 15. แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบ การกระจายสนคา ของคลงชลบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ............................... 72 16. แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงชลบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 .................. 72 17. แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงชลบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ............. 72 18. แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบ การกระจายสนคา ของคลงนครปฐม ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 .......................... 73 19. แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงนครปฐม ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ............. 73 20. แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงนครปฐม ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ......... 73 21. แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบ การกระจายสนคา ของคลงบางขนธ ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ........................... 74 22. แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงบางขนธ ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 .............. 74

ฎ

สารบญแผนภม (ตอ) แผนภมท หนา 23. แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงบางขนธ ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ......... 74 24. แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบ การกระจายสนคา ของคลงบคคโล ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ............................. 75 25. แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงบคคโล ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ................ 75 26. แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงบคคโล ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ........... 75 27. แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบ การกระจายสนคา ของคลงมนบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ............................... 76 28. แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงมนบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 .................. 76 29. แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงมนบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ............. 76 30. แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบ การกระจายสนคา ของคลงระยอง ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 .............................. 77 31. แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงระยอง ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ................. 77 32. แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงระยอง ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ............ 77 33. แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบ การกระจายสนคา ของคลงลพบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ............................... 78 34. แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงลพบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 .................. 78 35. แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงลพบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ............. 78 36. แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบ การกระจายสนคา ของคลงสมทรปราการ ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ................... 79 37. แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงสมทรปราการ ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 …. 79 38. แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงสมทรปราการ ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ................................................................................... 79 39. แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบ การกระจายสนคา ของคลงสระบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 .............................. 80 40. แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงสระบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ............... 80 41. แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงสระบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 .......... 80 42. แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบ การกระจายสนคา ของคลงสพรรณบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ..................... 81 43. แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงสพรรณบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ......... 81 44. แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงสพรรณบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 .... 81

ฏ

สารบญแผนภม (ตอ) แผนภมท หนา 45. แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบ การกระจายสนคา ของคลงอยธยา ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 ........................... 82 46. แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงอยธยา ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 .............. 82 47. แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงอยธยา ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 …...... 82 48 แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบ การกระจายสนคา ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 .................................................... 83

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1. ขนตอนการจดสงสนคาในปจจบนของบรษท X.X.X. จ ากด ................................. 2 2. ขนตอนการด าเนนงานวจย ................................................................................ 4 3. การขนสงสนคาทางถนนแบบทวไป ................................................................... 10 4. Direct Shipment .............................................................................................. 12 5. Direct Shipment with Milk Runs from Multiple Suppliers ............................... 13 6. Direct Shipment with Milk Runs to Multiple Customers ................................. 14 7. Direct Shipment with Milk Runs From Multiple Suppliers to Multiple Customers ......................................................................................... 15 8. Shipment of Product with Temporary Store at DC ........................................ 16 9. Transportation with Cross-Docking ................................................................ 17 10. Shipment to DC with Milk Runs from Multiple Suppliers ............................... 18 11. Shipment from DC with Milk Runs from Multiple Retailers ............................ 19 12 Cross-Docking Shipment with Milk Runs from Multiple Suppliers ................. 20 13. Cross-Docking Shipment with Milk Runs to Multiple Retailers ...................... 21 14. จดสงซอใหม และสตอกเพอความปลอดภย ...................................................... 27 15. จดสงซอใหม ส าหรบระดบการใหบรการ ........................................................... 28 16. ตนทนของการขนสง ......................................................................................... 34 17. รปแบบการกระจายสนคาของบรษท X.X.X. จ ากด ณ ปจจบน ............................ 46 18. แสดงกระบวนการรบสนคา และจดเกบภายใน DC และคลงจงหวด ..................... 47 19. แสดงกระบวนการรบสนคา และจดเกบภายใน DC และคลงจงหวด ..................... 48 20. ผงกางปลาวเคราะหสาเหตของปญหา ................................................................ 49 21. แสดงรปแบบการกระจายสนคาทมกจกรรมซ าซอนกน ........................................ 50 22. แสดงรปแบบการขนสงสนคาในปจจบนของบรษท .............................................. 51 23. แสดงแนวคดการกระจายสนคาจากโรงงานไปยงลกคา (Direct Shipment) .......... 56

บทท 1

บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

1.1.1 องคกรและลกษณะธรกจ

องคกรและลกษณะธรกจของบรษท X.X.X. จ ากด ด าเนนธรกจเกยวกบเครองดมชนน าของประเทศไทย โดยมการพฒนาผลตภณฑใหมความหลากหลายอยตลอดเวลา ใหความส าคญทางดานโลจสตกสกบการแขงขนทเพมสงขนในปจจบนเนองจากการเปดเสรทางการคา ไดน าเทคโนโลยตาง ๆ เขามาบรหารจดการดานโลจสตกส ท าใหบรษท X.X.X. จ ากด ตองมการเรงพฒนา และปรบองคกรใหทนกบการแขงขน

หนวยงานทางดานโลจสตกสของบรษท X.X.X. จ ากด มวสยทศนมงสการเปนผน าดานโลจสตกสในระดบประเทศ และกาวสระดบสากล เพอสรางเสรมศกยภาพในการแขงขนอยางมประสทธภาพและยงยน โดยหนาทหลกของหนวยงานทางดานโลจสตกสของบรษท X.X.X. จ ากด คอ การใหบรการทางดานการวางแผน การบรหารคลงสนคา สนคาคงคลง และการขนสงสนคา เพอตอบสนองความตองการของลกคาดวยระบบขนสง และเทคโนโลยททนสมยในระดบสากล ท าใหมประสทธภาพสงสดในระบบโลจสตกส ซงมสวนส าคญในการเสรมสรางศกยภาพในการแขงขน การลดตนทน และการตอบสนองความตองการของผบรโภค

หนวยงานทางดานโลจสตกสของบรษท X.X.X. จ ากด มงเนนการพฒนาการจดการทางดานโลจสตกสใน 3 ดาน ไดแก 1) พฒนาศนยกระจายสนคาขนาดใหญในแตละภมภาคตามจดยทธศาสตรส าคญของการกระจายสนคา เชน นครราชสมา สราษฎรธาน ขอนแกน ล าปาง รวมทงกรงเทพและปรมณฑล 2) การลงทนระบบล าเลยงสนคาดวยรถขนสงขนาดใหญในระบบ Pallet และ 3) การบรหารหวงโซอปทานดวยระบบเทคโนโลยสารสนเทศททนสมย

การพฒนาโลจสตกสดงกลาวท าใหกระบวนการจดการทางดานโลจสตกสสอดคลองกบแผนกลยทธทางธรกจของบรษท X.X.X. จ ากด ดงน

2

- การควบคมสนคาคงคลงอยางเปนระบบ

- การบรการการกระจายและการขนสงสนคาไปยงลกคาตรงตามเวลาทก าหนด ในปรมาณทถกตอง เปนการตอบสนองความตองการของลกคาอยางสมบรณแบบ (Perfect Order)

- การบรณาการใหบรการแกลกคา

- การบรหารสนทรพยทมอยใหเกดประโยชนสงสด และการลดตนทนโดยรวม

1.1.2 ทมาและความส าคญของปญหา

ในปจจบนบรษท X.X.X. จ ากด มแนวทางการด าเนนธรกจโดยใชแผนกลยทธของบรษท เพอตอบสนองความตองการของลกคาทกระจายอยทวประเทศ จงท าใหมการจดสงสนคาจากโรงงานเขาทพกตามศนยกระจายสนคาขนาดใหญตามภมภาค เพอกระจายสนคาใหกบทางคลงจงหวด และแบบสงสนคาจากโรงงานเขาคลงจงหวดโดยตรง กอนสงสนคาใหกบทางลกคาทเปนผคาสงรายใหญในจงหวดนน ๆ ดงแสดงในภาพท 1 ท าใหเกดตนทนโลจสตกสในสวนตาง ๆ ทซ าซอนกนระหวางศนยกระจายสนคา (DC) และคลงจงหวด

ภาพท 1 ขนตอนการจดสงสนคาในปจจบนของบรษท X.X.X. จ ากด

จากปญหาดงกลาวขางตนเพอลดตนทนโลจสตกส และกจกรรมทซ าซอนกนระหวางศนยกระจายสนคาตามภมภาค (DC) และคลงจงหวด รวมถงการบรหารการกระจายสนคาอยางมประสทธภาพ เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนและรองรบการเตบโตของธรกจ จงมความสนใจในการศกษาเพอพฒนา และปรบปรงหาแนวทางในการจดสงสนคาใหถงลกคาอยางมประสทธภาพมากยงขน

3

1.2 วตถประสงคของการศกษา

1.2.1 เพอศกษาถงปญหาของรปแบบการกระจายสนคาในปจจบนของบรษท และเลอกรปแบบการกระจายสนคาทเหมาะสม

1.2.2 เพอเพมประสทธภาพการด าเนนงานดานการกระจายสนคา

1.2.3 เพอศกษา และหาแนวทางในการลดตนทนการกระจายสนคาทเกดขนจากการกระจายสนคา

1.3 ขอบเขตของการศกษา

1.3.1 ศกษากจกรรมการรบสนคา การเบกสนคาภายในศนยกระจายสนคา (DC) และคลงจงหวดของบรษท

1.3.2 ศกษารปแบบการกระจายสนคาในปจจบนของบรษทในสวนของพนทภาคกลาง , ภาคตะวนตก และภาคตะวนออก เพอใชในการวเคราะห และเลอกรปแบบการกระจายสนคา

1.3.3 ศกษาขอมลตนทนในสวนตาง ๆ ของป 2012 และ 2013 เพอวเคราะหปญหา และหาสาเหตของตนทนทเพมขน

1.3.4 ศกษารปแบบการกระจายสนคากรณการขนสงชนดเดยวแบบเตมคนรถ

4

1.4 ขนตอนและวธการด าเนนการวจย

ขนตอนการด าเนนการศกษาวจยในแตละชวงเวลามรายละเอยด ดงแสดงตามภาพท 2

ภาพท 2 ขนตอนการด าเนนงานวจย

5

1.5 นยามค าศพทเฉพาะ

ลกคา หมายถง ผคาสงรายใหญ ทอยตางจงหวดตาง ๆ

ศนยกระจายสนคา หมายถง พนทคลงสนคา เปนสถานทในการจดเกบสนคาเพอกระจายสนคาไปยงคลงจงหวดในภมภาคนน ๆ

คลงจงหวด หมายถง พนทคลงสนคา เปนสถานทในการจดเกบสนคากอนสงถงลกคา ทอยตามจงหวดตาง ๆ

อายเฉลยของสนคา หมายถง อายเฉลยของสนคาตงแตวนทผลตจากโรงงาน จนถงวนทสงออกจากคลงสนคาถงลกคา

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.6.1 มมมองดานตนทน ลดตนทนในสวนกจกรรมทซบซอนทเกดขนในการกระจายสนคาทศนยกระจายสนคา (DC) และคลงจงหวด

1.6.2 มมมองดานการท างาน เพมความยดหยนในรปแบบการกระจายสนคาของบรษท ลดกจกรรม และการจดเกบสนคาคงคลงในภาพรวม

1.6.3 มมมองดานลกคา ตอบสนองความตองการลกคาในการจดสงสนคาไดรวดเรวยงขน

1.6.4 มมมองดานการแขงขน เพมขดความสามารถในการแขงขนและรองรบการเตบโตของบรษท

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาและคนควาน ผศกษามวตถประสงคเพอศกษารปแบบการกระจายสนคาถงมอลกคาอยางมประสทธภาพ เพอลดกจกรรมทเกดขนภายในคลงสนคา ลดตนทนรวม โลจสตกส โดยผศกษาไดคนควาจากแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของตาง ๆ ดงน

- ชองทางการกระจายสนคา

- การขนสง

- ทางเลอกการออกแบบการขนสง

- คณลกษณะของลกคาทสงผลตอการเลอกรปแบบการขนสง

- จดสงซอใหม (Re-order Point)

- ตนทนโลจสตกส

- การค านวณตนทนโลจสตกส

2.1 ชองทางการกระจายสนคา

การกระจายสนคาเปนกจกรรมทเชอมโยงลกคาเขากบหวงโซอปทาน ซงมความส าคญตอความจงรกภกดของลกคาและสมรรถนะของหวงโซอปทานโดยรวม มความเกยวของกบกจกรรมตาง ๆ ทแตกตางกนออกไปตามประเภทของสนคาและตลาด โดยเฉพาะส าหรบตลาดของผบรโภคและตลาดอตสาหกรรม การกระจายสนคาของชองทางการตลาดแบบดงเดม เปนกจกรรมทมการด าเนนงาน การตดสนใจทแยกออกเปนอสระ มการประสานงานในการสงมอบสนคาใหกบลกคาขนสดทายแบบหลวม ๆ มการลงทนอยางมากเกยวกบสนคาคงคลงทงในการจดหาและการจดเกบสตอกเพอใหมสนคาเพยงพอในการสงมอบกบลกคา องคกรจงมตนทนเกยวกบสนคาคงคลงทสงมาก และไมสามารถตอบสนองตอการเปลยนแปลงของตลาดได

7

ชองทางการกระจายสนคาทางกายภาพ (Physical Distribution Channel) คอวธการ ขนตอนทสนคาหรอกลมของสนคาถกเคลอนยาย กระจายออกไปจากจดทผลต ไปจนถงจดทสนคาพรอมส าหรบลกคาคนสดทาย หรอจดหมายปลายทางคอ รานคาปลก รานขายของ เปนตน

2.1.1 ชนดและโครงสรางของชองทางการกระจายสนคาทางกายภาพ

ชองทางการกระจายสนคามใหเลอกหลายชองทาง และสามารถใชหลาย ๆ ชองทางประกอบกนภายในโครงสรางของชองทางการกระจายสนคาได

การสงโดยตรงจากผผลตถงรานคาปลก เปนการจดสงโดยตรงจากจดผลตไปยงรานคาปลก โดยทวไปจะเปนการจดสงแบบเตมคนรถ

การสงโดยผผลตผานปฏบตการกระจายสนคาของผผลตไปยงรานคาปลก เปนชองการกระจายสนคาแบบดงเดมวธหนง และนยมใชกนมากเปนเวลาหลายป โดยวธน ผผลตจะเกบสนคาไวในคลงสนคาส าเรจรป ศนยกระจายสนคากลาง (Central Distribution Center : CDC) หรอศนยกระจายสนคาประจ าภมภาค (Regional Distribution Centers : RDC) และจะถกจดสงแยกตามค าสงซอไปยงรานคาปลกดวยพาหนะส าหรบการคาปลกของผจดสง

ผผลตไปยงศนยกระจายสนคาของบรษทคาปลกไปยงรานคาปลก ชองทางนผผลตจะท าการจดสงสนคาไปยงศนยกระจายสนคาระดบประเทศ (National Distribution Centers : NDC) หรอ RDC ซงบรหารจดการโดยบรษทคาปลก ท าหนาทเปนจดรวมสนคา และใชพาหนะขนสงของตวเองจดสงสนคาแบบเตมคนรถซงประกอบดวยสนคาจากผผลตหลายๆ ราย ไปยงรานคาปลกของตนเอง

ผผลตไปยงบรษทคาสงไปยงรานคาปลก บรษทคาสงจะท าหนาทเปนตวกลางในการกระจายสนคา โดยใชศนยกระจายสนคาและพาหนะขนสงของตนเองขนสงสนคาไปยงรานคาปลก

ผผลตไปยงบรษทคาสงแบบ Cash-and-Carry ไปยงรานคาปลก จดเรมตนของธรกจ Cash-and-Carry ถกกอตงจากบรษทคาสงและประกอบดวยรานคาอสระรายยอย ๆ ไปรบสนคาตามค าสงของตนเองจากบรษทคาสงระดบภมภาค แทนการรอรบสนคาทจะถกจดสงมาให

8

ผผลตผานทางบรษทกระจายสนคาภายนอกไปยงรานคาปลก กลมบรษทกระจายสนคาภายนอกเหลานมทงใหบรการดานการกระจายสนคาทวไป และทมงเนนการใหบรการแบบผเชยวชาญ

ผผลตผานทางบรษทขนสงพสดขนาดเลกไปยงรานคาปลก บรษทขนสงเหลานจะใหบรการแบบเชยวชาญ ในดานการกระจายสนคาส าหรบสนคาทเปนพสดขนาดเลก

ผผลตผานทางบรษทนายหนาไปยงรานคาปลก เปนชองทางทไมพบเหนมากนก และเปนชองทางการคา มากกวาเปนชองทางการกระจายสนคา บรษทนายหนาจะท าหนาทเปนตวกลางระหวางผผลตและบรษทคาปลก แตจะใหความสนใจในดานการตลาดของกลมสนคานน ๆ และไมไดใหความสนใจดานการกระจายสนคาทางกายภาพมากนก

2.1.2 วตถประสงคในการเลอกชองทางการกระจายสนคา

เพอใหสนคามพรอมอยในตลาดทมผบรโภคทเปนเปาหมาย เปนปจจยทส าคญทสดในการเลอกชองทางการกระจายสนคาทเหมาะสมจะท าใหปจจยนส าเรจไดตามเปาหมาย เพราะเปนการน าสนคาไปยงศนยการคาหรอรานคาปลกประเภททถกตอง

เพอประสานงานและรวมมอกนกบปจจยทเกยวของกบการกระจายสนคา ปจจยนอาจจะมาจากมมมองของผจ ดสงสนคาหรอของผร บ รวมถงปรมาณการสงซอขนต า คณลกษณะของการขนถายสนคา อปกรณในการขนถายสนคา ขดจ ากดทางดานเวลาในการจดสง เปนตน

เพอลดตนทนรวมและตนทนดานโลจสตกส ซงเปนเรองทส าคญมาก ในแตละชองทางการกระจายสนคามตนทนเกยวของดวย และตนทนนจะถกประเมนโดยความสมพนธระหวางชนดของสนคาทจดสง และระดบการบรการทตองการ

เพอรบขอมลสารสนเทศจากการตอบรบอยางรวดเรวและถกตอง ขอมลสารสนเทศทเกยวของทงในเรองแนวโนมการขาย ระดบของสนคาคงคลง รายงานความเสยหายตาง ๆ ระดบของการบรการ การตดตามตนทน เปนตน การไหลของขอมลสารสนเทศทเกยวของและความรวดเรวเปนสงส าคญในการรกษาบรการทางดานการกระจายสนคาทมประสทธภาพ

9

2.2 การขนสง

การขนสงเปนกจกรรมโลจสตกสทส าคญ เพราะการขนสงเปนการวางแผน และบรหารจดการเพอล าเลยงสงของจากจดหนงไปยงอกจดหนง มความส าคญตอการด าเนนธรกจและความสามารถในการแขงขน การขนสงทมประสทธภาพคอ ความสามารถในการกระจายสนคาไดอยางทวถง ถกตองตามชนด ปรมาณ และตรงตามเวลาทลกคาตองการ ความรวดเรวในการขนสงและปรมาณการบรรทกจะขนอยกบรปแบบการขนสงทแตกตางกน มผลท าใหการตอบสนองความตองการของผบรโภคเพมมากขนแตประสทธผลอาจลดนอยลง ประเภทของการขนสงมผลตอสนคาคงเหลอ ราคาและสถานทต งในโซอปทาน

ประเภทของการ ขนสงประกอบดวย

- การขนสงทางถนน

- การขนสงทางน า

- การขนสงทางรถไฟ

- การขนสงทางอากาศ

- การขนสงทางราง/ทอ

การขนสงสนคาทางถนน สามารถแยกไดเปน 2 ประเภท คอ การขนสงปฐมภม (Primary Transport) และการขนสงทตยภม (Secondary Transport) มความแตกตางกนทงเปาหมายในการวางแผนและปฏบตการ การขนสงภายในประเทศจะมความแตกตางกนอยางชดเจนทสด โดยในภาพท 3 โซอปทานจะประกอบดวยจดผลต 2 แหง แลวท าการสงตอสนคาทผลตเสรจเรยบรอยแลวไปยงศนยกระจายสนคาระดบประเทศ (NDC) และสงตอไปยงศนยกระจายสนคาระดบภมภาค (RDC) ดวยปรมาณสนคาทเตมพาหนะ จากนนรานคาปลกจะไดรบสนคาทส งในแตละวนจากศนยกระจายสนคาระดบภมภาค (RDC)

10

ภาพท 3 การขนสงสนคาทางถนนแบบทวไป

ทมา : คมอการจดการลอจสตกสและการกระจายสนคา (2551 : 544)

การขนสงปฐมภม เปนการขนสงทเคลอนยายสนคาจากจดสงสนคาเพยงจดเดยว ดวยตนทนนอยทสด และบรรจสนคาเตมขนาดของพาหนะ มกจะถกมองวาเปนกจกรรมทไมเพมคณคาใหกบการปฏบตการ เพราะไมมสวนเกยวของโดยตรงกบลกคาปลายทางหรอรานคาปลก ดงแสดงในภาพท 3 ลกษณะอน ๆ ทส าคญของการขนสงปฐมภม มดงน

- พาหนะทเลอกใชงานจะมการใชงานเปนระยะเวลานาน เพอใหเกดประสทธภาพการใชงานทสงสด

- การบรรทกสนคาในเทยวกลบจะท าใหการใชพาหนะอยางเตมประสทธภาพมากยงขน

การขนสงทตยภม เปนการตดตอโดยตรงกบรานคาปลกหรอลกคาคนสดทาย เปนสวนส าคญในการบรการลกคาตามยทธศาสตรดานโลจสตกส ดงนนการลดตนทนจงไมใชประเดนหลกเหมอนกบการขนสงปฐมภม แตใหความส าคญกบการบรการลกคา ลกษณะอน ๆ ทส าคญของการขนสงทตยภม มดงน

11

- ลกคามกมขอจ ากดในเรองของกรอบชวงเวลาในการจดสงสนคา ท าใหการขนสงทตยภมจะตองมการวางแผนการจดสงของพาหนะทถกตองแมนย า ตรงตอเวลา ท าใหลกคาเชอมนวาจะไมขาดสนคาทจะวางจ าหนาย

- พาหนะขนสงทรองรบการขนสงสนคาใหกบลกคา เชน รถลากทแยกสวนไดหลายอณหภมถกใชเพอเพมโอกาสในการจดสงสนคาคงคลงใหกบรานคาปลกหรอลกคารายยอยได

2.3 ทางเลอกการออกแบบการขนสง

การจดการโลจสตกสทมประสทธภาพหนาททส าคญคอ การจดการการขนสงใหมตนทนต าและมคณภาพ ตลอดจนมการประสานงานตลอดหวงโซอปทานทงระหวางผขายวตถดบกบโรงงานทผลตสนคา และระหวางโรงงานทผลตสนคากบลกคา โดยมจดมงหมายคอใหคณคากบผบรโภคดวยการตอบสนองทรวดเรว ทนเวลา ราคาต าและคณภาพสง

วตถประสงคทส าคญของการขนสงคอ เพอตอบสนองความตองการของลกคาทงในดานเวลาและดานตนทน ทางเลอกในการออกแบบการขนสงมหลายทางเลอก ดงน การขนสงแบบขนสงตรง (Direct Shipment) การขนสงแบบรวบรวมสนคา (Milk Runs) การขนสงแบบใชคลงสนคาเปนจดผาน (Cross-Docking) การขนสงแบบตามขนาดลกคา (Transportation Design by Size of Customer) การขนสงแบบตามความหนาแนนของลกคาและระยะทาง (Transportation Design by Customer Density and Distance)

2.3.1 การขนสงแบบขนสงตรง (Direct Shipment)

การขนสงตรง หมายถงการสงสนคาแบบเตมคนรถ (Full Truck Load : FTL) จากผผลตตรงไปยงลกคาแตละราย โดยไมผานศนยกระจายสนคาหรอคลงสนคา และไมมการเปลยนถายโอนยานพาหนะระหวางทาง

ขอดของการสงตรง คอ

- ไมตองใชศนยกระจายสนคา หรอคลงสนคา ท าใหลดเวลาและคาใชจายทศนยกระจายสนคาหรอคลงสนคาได

12

- รวดเรว เพราะยานพาหนะไมตองแวะสงสนคาทจดอน ท าใหลดเวลาไดมากยงขน เออประโยชนตอการใชระบบ Just-in-Time Inventory

- ระยะทางขนสงสน เพราะไมตองผานศนยกระจายสนคาหรอคลงสนคา ท าใหสามารถเลอกเสนทางทระยะทางสนได

การขนสงแบบขนสงตรงจะพจารณาถงปรมาณสนคา และความถในการจดสง การประหยดหรอมตนทนทต านนจะตองเปนการขนสงแบบเตมคนรถ ถาหากขนสงแบบสนคาไมเตมคนรถตนทนคาขนสงกจะสง การขนสงแบบขนสงตรงจงมกจะใชกบการขนสงสนคาใหกบลกคารายใหญ ซงมปรมาณการสงซอในแตละวนเปนปรมาณมาก

ภาพท 4 Direct Shipment

ทมา : กลยทธโลจสตกสและซพพลายเชน เพอแขงขนในตลาดโลก (2550 : 240)

ตามภาพท 4 แสดงถงการขนสงจากผผลต (Supplier) อาจเปนผผลตวตถดบ หรอชนสวนอะไหลตาง ๆ ดงนนลกคาจะเปนโรงงาน ถาเปนสนคาส าเรจรป ลกคาคอผคาสงหรอผคาปลก ยานพาหนะทบรรทกสนคาเตมคนรถจะถกสงจากโรงงาน A ไปสงยงลกคา ก ยานพาหนะอกคนจะสงใหกบลกคา ข และยานพาหนะอกคนจะสงใหลกคา ค

13

2.3.2 การขนสงตรงแบบ Milk Runs (Direct Shipment with Milk Runs)

เปนวธการขนสงทใชประโยชนจากระวางยานพาหนะสงสดหรอเตมคนรถ มหลายรปแบบดงน

การขนสงตรงแบบ Milk Runs จากผผลตหลายราย (Direct Shipment with Milk Runs from Multiple Suppliers) เปนวธการขนสงตรงสนคาโดยไมตองเกบรกษาหรอพกสนคาทศนยกระจายสนคาหรอคลงสนคา ท าใหสามารถลดตนทนการขนสง และสงมอบสนคาไดอยางรวดเรว โดยมการรวบรวมสนคาจากหลาย ๆ โรงงานเตมคนรถไปสงใหกบลกคาแตละราย

ภาพท 5 Direct Shipment with Milk Runs from Multiple Suppliers

ทมา : กลยทธโลจสตกสและซพพลายเชน เพอแขงขนในตลาดโลก (2550 : 241)

ตามภาพท 5 แสดงถงการขนสงทผผลตแตละรายมปรมาณสนคาทยงไมเพยงพอตอค าสงซอของลกคา จงใหยานพาหนะแตละคนแวะรวบรวมสนคาจากผผลต A , B และ C แลวจงสงสนคาใหลกคาแตละราย เชน ยานพาหนะหมายเลข 1 บรรทกสนคาจากโรงงาน A , B และ C เตมคนรถแลวสงสนคาใหกบลกคา ก ยานพาหนะหมายเลข 2 สงสนคาใหกบลกคา ข และยายพาหนะหมายเลข 3 สงสนคาใหกบลกคา ค โดยวธนจะใชประโยชนจากยานพาหนะ

14

ขนสงไดอยางเตมท แตถาหากซพพลายเออรแตละรายมระยะทางทต งทหางกนออกไป วธการขนสงแบบนอาจจะไมคมคากได

วธการขนสงตรงแบบ Milk Runs จากผผลตหลายราย ถาน ามาใชกบการขนสงวตถดบ หรอสนคาส าเรจรป เชน ในอตสาหกรรมรถยนตทมการใชชนสวนอะไหลตาง ๆ มาจากผผลตภายนอก การขนสงชนสวนอะไหลตาง ๆ มายงโรงงานเพอท าการประกอบตามระบบการผลตแบบ Lean แตละเทยวของการจดสงจะมปรมาณนอยท าใหตนทนคาขนสงสง บรษทผผลตรถยนตจงไดน าระบบ Milk Runs มาใชโดยทรถบรรทกแตละคนจะท าการรวบรวมชนสวนอะไหลตาง ๆ จากผผลตหลายรายเตมคนรถแลวจงสงตรงมายงโรงงานประกอบรถยนต ท าใหสามารถใชระบบ JIT ได และยงประหยดคาขนสงดวย

การขนสงตรงแบบ Milk Runs ไปใหลกคาหลายราย (Direct Shipment with Milk

Runs to Multiple Customers) เปนวธการขนสงตรงจากโรงงานไปยงลกคา หากมปรมาณสนคาเตมคนกจะสามารถลดตนทนคาขนสงได หากกรณลกคามค าสงซอทปรมาณไมเตมคนรถ ควรใชวธการขนสงแบบ Milk Runs ใหยานพาหนะบรรทกสนคาเตมคนรถจากโรงงานไปสงสนคาใหลกคาหลายราย ซงวธนจะเปนการลดตนทนคาขนสงและเพมระดบการใหบรการแกลกคา

ภาพท 6 Direct Shipment with Milk Runs to Multiple Customers

ทมา : กลยทธโลจสตกสและซพพลายเชน เพอแขงขนในตลาดโลก (2550 : 242)

15

ตามภาพท 6 แสดงถงการขนสงสนคาเตมคนรถจากโรงงาน A ไปสงใหลกคา ก , ข และ ค จากโรงงาน B ขนสงสนคาแบบเตมคนรถไปสงใหลกคา ก , ข และ ค และจากโรงงาน C ขนสงสนคาแบบเตมคนรถไปสงใหลกคา ก , ข และ ค ยกตวอยาง เชน บรษทโตโยตาใชวธการขนสงแบบนในโรงงานประกอบรถยนตทญปน โดยขนสงอะไหลตาง ๆ จากผผลตแบบเตมคนรถไปสงยงโรงงานทประกอบรถยนตของโตโยตาทมสถานทตงของโรงงานใกลเคยงกนหลาย ๆ โรงงาน ท าใหสามารถสนบสนนระบบ JIT และลดตนทนคาขนสงได

การขนสงตรงแบบ Milk Runs จากผผลตหลายรายไปใหลกคาหลายราย (Direct

Shipment with Milk Runs From Multiple Suppliers to Multiple Customers) เปนวธการขนสงแบบ Milk Runs จากซพพลายเออรหลายรายไปยงลกคาหลายราย การขนสงแบบนจะท าการรวบรวมสนคาจากผผลตหลายรายแบบเตมคนรถไปสงใหลกคาหลายราย

ภาพท 7 Direct Shipment with Milk Runs From Multiple Suppliers to Multiple Customers

ทมา : กลยทธโลจสตกสและซพพลายเชน เพอแขงขนในตลาดโลก (2550 : 243)

ตามภาพท 7 แสดงถงการขนสงสนคาเตมคนรถจากซพพลายเออร A , B และ C ไปสงใหกบลกคา ค , ข และ ก

16

2.3.3 การขนสงสนคาแบบผานศนยกระจายสนคากลาง (All Shipment via

Central Distribution)

เปนการขนสงสนคาขาเขาแบบเตมคนจากโรงงานผลตตาง ๆ ผานศนยกระจายสนคา โดยสนคาจะถกขนถายออกจากยานพาหนะ และเกบเขาในศนยกระจายสนคาเปนการชวคราว หรอใชเพอเปลยนถายยานพาหนะ โดยจะไมมการพกสนคาทศนยกระจายสนคา เปนเพยงสถานทคดแยกและรวบรวมสนคาเพอสงตอไปยงลกคา เพอประโยชนในการใชยานพาหนะบรรทกเตมคน ซงแบงไดอก 2 กรณ คอ

การขนสงแบบผลตภณฑพกชวคราวทศนยกระจายสนคา (Shipment with Products Temporary Store at DC)

ภาพท 8 Shipment of Product with Temporary Store at DC

ทมา : กลยทธโลจสตกสและซพพลายเชน เพอแขงขนในตลาดโลก (2550 : 244)

ตามภาพท 8 แสดงถงบรษททมหลายโรงงาน และผลตสนคาหลายชนด ใชวตถดบจากหลายผผลตจากโรงงาน A , B และ C บรษทจงใชศนยกระจายสนคาเพอรวบรวมวตถดบขาเขาใหเตมคน และคดแยกตามค าสงซอของลกคาแตละราย เปนเพยงการพกสนคาไวทศนยกระจายสนคาแคชวคราวเทานน กอนท าการจดสงใหกบลกคา ก ข และ ค

17

การขนสงแบบใชศนยกระจายสนคาเปนจดผาน (Transportation with Cross-

Docking) เปนวธการขนสงแบบ Cross-Docking ทใชศนยกระจายสนคาหรอคลงสนคาเปนจดเปลยนถายยานพาหนะ โดยสนคาทมาจากโรงงานจะน ามาคดแยก และรวบรวมไปใหลกคา โดยวธการขนสงแบบ Cross-Docking แตกตางจากการขนสงตามภาพท 8 คอ ศนยกระจายสนคาจะเปนเพยงจดผานเทานน แตในขณะทการขนสงตามภาพท 9 สนคาจะพกทศนยกระจายสนคาชวคราวเกน 24 ชวโมง หรออาจนานกวานน

ภาพท 9 Transportation with Cross-Docking

ทมา : กลยทธโลจสตกสและซพพลายเชน เพอแขงขนในตลาดโลก (2550 : 245)

ตามภาพท 9 สนคาจากซพพลายเออรแตละรายจะขนแบบเตมคนรถมายงศนยกระจายสนคา เมอยานพาหนะมาถงจะท าการขนถาย และคดแยกสนคาตามค าสงซอของลกคาแตละราย จากนนจะท าการขนสงสนคาไปใหลกคาโดยไมมการพกสนคาไวท DC

ประโยชนของการขนสงแบบ Cross-Docking คอ

- ลดปรมาณสนคาคงคลง เพราะจากเดมทมการขนสนคาจากโรงงานมาเกบไวยงศนยกระจายสนคากอนสงออกไปใหลกคา จะมปรมาณสนคาคงคลงมาก แตวธการขนสงแบบ Cross-Docking สนคาทเขามายงศนยกระจายสนคาจะเปนเพยงจดผาน และคดแยกเทานน ไมมการเกบสนคาคงคลงไวทศนยกระจายสนคา จงชวยลดปรมาณสนคาคงคลงได

18

- ลดคาใชจายในการเกบรกษาสนคา เนองจากการขนสงแบบ Cross-Docking สนคาจะไมพกทศนยกระจายสนคา แตจะถกสงไปยงลกคาทนท จงท าใหไมมการเกบรกษาสนคาคงคลง ท าใหไมมตนทนในการเกบรกษา หรออาจมนอยมาก

- ลดคายกขนสนคา สนคาทเกบไวทศนยกระจายสนคา จะมการยกขนสนคาหลายครง ทงการยกออกจากยานพาหนะ ยกไปเกบในศนยกระจายสนคา ยกจากทเกบมาไวยงลานวางสนคาขาออก และสดทายยกขนยานพาหนะ แตการขนสงแบบ Cross-Docking สนคาจะถกยกจากยานพาหนะขาเขาไปยงลานแยกสนคา จากนนท าการยกสนคาขนยาพาหนะขาออก ซงมการยกสนคาทนอยครงท าใหลดคาใชจายในการยกขนสนคาลงได

- สนคาเคลอนไหวเรว เนองจากไมมการเกบสนคาไวทศนยกระจายสนคา สนคาถกสงมอบใหกบลกคาไดอยางรวดเรว ท าใหไดรบเงนเรวสงผลใหกระแสเงนสดของบรษทดยงขน

2.3.4 การขนสงไปและจากศนยกระจายสนคาแบบ Milk Run (Shipment to and

from DC with Milk Runs)

สามารถจ าแนกตามแบบ Milk Run ไดดงน

การขนสงแบบ Milk Runs จากผผลตหลายรายไปศนยกระจายสนคา (Shipment

to DC with Milk Runs from Multiple Suppliers) เปนรปแบบการขนสงทท าการรวบสนคาจากผผลตหลายรายใหเตมคน กอนสงมายงศนยกระจายสนคา

ภาพท 10 Shipment to DC with Milk Runs from Multiple Suppliers

ทมา : กลยทธโลจสตกสและซพพลายเชน เพอแขงขนในตลาดโลก (2550 : 247)

19

ตามภาพท 10 ยานพาหนะแตละคนรวบรวมสนคาจนเตมคนรถจากโรงงาน A , B และ C แลวจงจดสงมายงศนยกระจายสนคา เพอเกบสนคาชวคราว กอนท าการคดแยกและจดสงไปใหลกคาแตละรายตอไป

การขนสงแบบ Milk Runs จากศนยกระจายสนคาไปใหรานคาปลกหลายราย

(Shipment from DC with Milk Runs from Multiple Retailers)

ภาพท 11 Shipment from DC with Milk Runs from Multiple Retailers

ทมา : กลยทธโลจสตกสและซพพลายเชน เพอแขงขนในตลาดโลก (2550 : 248)

ตามภาพท 11 เนองจากลกคาแตละรายมค าสงซอไมเตมคนรถ แตการขนสงดวยวธแบบ Milk Runs จะรวมค าสงซอของลกคาแตละรายใหเตมคนรถ แลวท าการสงสนคาจากศนยกระจายสนคา ไปยงลกคา ก ข ค และ ง ดวยรถบรรทกคนเดยว เมอสงสนคาหมดจะกลบมายงศนยกระจายสนคา และหมนเวยนแบบนในรอบตอไป หรอหากปลายทางสดทายมระยะทางทหางจากโรงงานไมมาก ถาสงรถบรรทกไปรบสนคาจากผผลต แลวกบมายงศนยกระจายสนคา กจะเปนการขนสงแบบมสนคาทง 2 ขา ท าใหสามารถลดตนทนขนสงได

20

2.3.5 การขนสงแบบ Cross-Docking กบ Milk Runs (Cross-Docking Shipment

with Milk Runs)

เปนการขนสงแบบผสมระหวาง Cross-Docking กบ Milk Runs ใชประโยชนจากขอดของทง 2 วธ สนคาจากโรงานตาง ๆ จะขนมายงศนยกระจายสนคา เพอท าการรวบรวม และคดแยกตามค าสงซอ แลวท าการขนสงไปยงลกคา โดยสนคาไมถกจดเกบรกษาทศนยกระจายสนคา สามารถจ าแนกไดดงน

การขนสงแบบ Cross-Docking และ Milk Runs จากผผลตหลายราย (Cross-Docking Shipment with Milk Runs from Multiple Suppliers) เปนการขนสงสนคาทรวบรวมสนคาจากหลาย ๆ โรงงานเตมคน มายงศนยกระจายสนคา เพอท าการคดแยกและรวบรวมแลวท าการจดสงใหลกคาแตละรายแบบเตมคนรถ

ภาพท 12 Cross-Docking Shipment with Milk Runs from Multiple Suppliers

ทมา : กลยทธโลจสตกสและซพพลายเชน เพอแขงขนในตลาดโลก (2550 : 249)

ตามภาพท 12 รถคนท 1 รวบรวมสนคาจากโรงงาน A , B และ C เตมคน รถคนท 2 รวบรวมสนคาจากโรงงาน D , E และ F เตมคน และรถคนท 3 รวบรวมสนคาจากโรงงาน G , H และ I เตมคน มายงศนยกระจายสนคาทท าหนาทเพยงจดผาน เพอท าการคดแยก และรวบรวมสนคาเตมคนไปสงลกคาหรอรานคาปลก

21

การขนสงแบบ Cross-Docking และ Milk Runs ไปใหลกคาหลายราย (Cross-

Docking Shipment with Milk Runs to Multiple Retailers) เปนการขนสงสนคาจากโรงงานหลายแหงเตมคนมายงศนยกระจายสนคา เพอท าการคดแยกและรวบรวมสนคาตามค าสงซอของลกคาหรอรานคาปลกแตละหลาย แตเนองจากค าสงซอไมเตมคนรถ เพอการใชประโยชนจากยานพาหนะ และลดตนทนคาขนสง จงท าการรวบรวมสนคาไปใหลกคาหรอรานคาปลกหลาย ๆ รายในคราวเดยวกน

ภาพท 13 Cross-Docking Shipment with Milk Runs to Multiple Retailers

ทมา : กลยทธโลจสตกสและซพพลายเชน เพอแขงขนในตลาดโลก (2550 : 250)

ตามภาพท 13 รถคนท 1 ขนสนคาเตมคนจากโรงงาน A รถคนท 2 ขนสนคาเตมคนจากโรงงาน B และรถคนท 3 ขนสนคาเตมคนจากโรงงาน C มายงศนยกระจายสนคา เพอท าการคดแยก และรวบรวมสนคาใหเตมคนไปสงยงลกคา ก ข และ ค รถคนท 2 สงไปใหลกคา ง จ และ ฉ และรถคนท 3 สงไปใหลกคา ช ซ และ ฌ

การใชรปแบบการขนสง Cross-Docking และ Milk Runs จะชวยลดคาขน สนคาคงคลง และการจดเกบรกษา การประสานงานระหวางผผลต ศนยกระจายสนคา ผรบขนสง และรานคาปลก เปนสงส าคญทจะท าใหประสบความส าเรจ อยทความรวมมอกนของแตละฝาย รวมถงการน าระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาชวยเชอมโยงผทเกยวของในระบบหวงโซอปทาน

22

2.3.6 การออกแบบการขนสงตามขนาดลกคา (Transportation Design by Size of

Customer)

การออกแบบรปแบบการขนสงจะตองพจารณาถงขนาดของลกคาและท าเล ทต ง ลกคาทมการปรมาณสงซอจ านวนมากควรใชการขนสงตรงแบบเตมคนรถ สวนลกคาทมปรมาณสงซอนอยไมเตมคน ควรใชวธรวมสนคาไปรถคนเดยวแบบ Milk Runs ตนทนทางดานขนสงประดวยคาระวางซงขนอยกบระยะทาง ถามระยะทางไกลคาขนสงตอหนวยกจะสง และคาสงมอบสนคาขนอยกบปรมาณการสงสนคา หากมการสงมอบสนคาใหกบลกคารายเดยวในปรมาณมาก คาสงมอบกจะถก

2.3.7 การออกแบบการขนสงตามความหนาแนนลก คาและระยะทาง

(Transportation Design by Customer Density and Distance)

เนองจากบางพนทมปรมาณลกคามาก กระจายอยทวไป ท าใหขายสนคาไดด แตบางพนทขายไดนอย การออกแบบการขนสงตองพจารณาถงปจจยดานความหนาแนน และระยะทางเพอจดการขนสงไดอยางมประสทธภาพ

ลกคากระจกตวหนาแนนมาก (High Density) การขนสงสนคาใหกบลกคาควรพจารณาระยะทาง โดยแบงเปนระยะทางใกล ปานกลาง และไกล ดงน

- กระจกตวหนาแนนและระยะทางใกล ควรใชวธการขนสงแบบ Milk Runs มความเปนไปไดวาลกคาอยใกลโรงงานหรอศนยกระจายสนคา จะชวยประหยดคาขนสงและการสงมอบมความถ จงไมตองมสนคาคงคลงจ านวนมาก

- กระจกตวหนาแนนและระยะทางปานกลาง ควรใชวธการขนสงแบบ Cross-Docking กบ Milk Runs โดยสนคาขนสงจากโรงงานตาง ๆ มายงศนยกระจายสนคา เพอท าการคดแยก และรวบรวมไปยงลกคา การใชวธ Milk Runs ไปยงลกคาหลายราย ท าใหการสงมอบมความถสง ลกคาไมตองมสนคาคงคลงมาก

- กระจกตวหนาแนนและระยะทางปานไกล ลกคากระจกตวหนาแนน แตอยหางไกลโรงงาน ควรใชวธการขนสงแบบ Cross-Docking กบ Milk Runs แตอยางไรกตามบรษทควรพจารณาเลอกการใชบรการขนสงของบคคลภายนอก เพราะอาจมตนทนทต ากวาท า

23

เอง เพราะบรษทไมมสนคาเทยวกลบ ขณะทบรษทรบจางขนสงภายนอกมลกคามากจงมความเปนไปไดทจะมสนคาเทยวกลบท าใหอตราคาขนสงต าลงได

ลกคากระจกตวหนาแนนปานกลาง (Medium Density) การกระจกตวของลกคาเปนสงทก าหนดวธการขนสงทส าคญ ดงน

- กระจกตวหนาแนนปานกลางและระยะทางใกล กรณทลกคาแตละรายอยหางกนระยะทางขนสงรวมไกล การขนสงเองอาจไมคมคา ทางเลอกการขนสงอาจใชบรการจากบรษทภายนอกและขนสงแบบ Milk Runs ผใหบรการจากบรษทภายนอกมลกคามาก การขนสงอาจรวบรวมสนคาจากหลายบรษททมปลายทางเดยวกน แตถาลกคาอยใกลบรษท กควรพจารณาตนทนการขนสงเอง และระดบการบรการลกคา

- กระจกตวหนาแนนปานกลางและระยะทางปานกลาง ควรใชวธการขนสงจากผรบจางขนสงทวไปหรอผรบสงวสดภณฑ กรณปรมาณสนคาจ านวนมากควรเลอกใชผรบจางขนสง แตถาสนคามไมมาก และลกคาตองการสนคาดวน บรษทควรเลอกใชบรการรบสงวสดภณฑ

- กระจกตวหนาแนนปานกลางและระยะทางปานไกล กรณปรมาณสนคามากควรเลอกใชบรการผรบจางขนสงทวไป แตถากรณปรมาณสนคานอยควรเลอกใชบรการสงวสดภณฑ

ลกคาอยกระจดกระจาย (Less Density) ควรพจารณา 2 ประการคอ ปรมาณสงซอ และระยะทาง ลกคาทอยใกลโรงงานหรอศนยกระจายสนคา และมปรมาณการสงซอจ านวนมากควรเลอกท าการขนสงเอง สวนลกคารายยอยทอยใกล และไกลจากโรงงาน หรอศนยกระจายสนคา ควรเลอกใชบรการผรบจางขนสงทวไป หรอผรบขนสงวสดภณฑ

2.3.8 การออกแบบการขนสงตามอปสงคผลตภณฑ และมลคา (Transportation Design by Product Demand and Value)

สนคาทมอปสงคมากและมลคาสง สนคามลคาสงจะมตนทนสนคาคงคลงสง บรษทจะไมสตอกสนคาไวทกแหง แตจะเกบไวทคลงสนคากลาง (Central Warehouse) การขนสงสนคาไปเตมเตมใหกบลกคา ควรเลอกใชรปแบบการขนสงตนทนต า ไดแก การขนสงทางเรอหรอรถไฟ ส าหรบสนคาทเตมไปยงคลงส ารองควรใชรปแบบการขนสงทรวดเรว เชน

24

การขนสงทางถนน หรอเครองบน วธดงกลาวจะท าใหลกคามตนทนขนสงสงแตสนคาคงคลงของลกคาลดลง ตนทนทลดลงท าใหลกคามก าไรเพมมากขน

สนคาทมอปสงคมากและมลคาต า ควรเกบสนคาไวทคลงทอยใกลลกคา จะชวยลดตนทนขนสง ควรใชรปแบบการขนสงแบบตนทนต า การใชการขนสงตรงดวยรถบรรทก จะมตนทนต ากวาการใชรปแบบการขนสงทางเรอหรอรถไฟ และบรษทควรเพมระดบการบรการดวยวธการขนสงแบบ Milk Runs ไปยงลกคาหลายรายดวย

สนคาทมอปสงคนอยแตมลคาสง สนคามลคาสงจะมตนทนสนคาคงคลงสง จงควรเกบสตอกไวใหนอยทสดทคลงสนคากลาง และควรเลอกใชรปแบบการขนสงทรวดเรว เชน ถาระยะทางไมไกลควรเลอกใชการขนสงทางรถบรรทก ถามระยะทางไกล หรออยตางประเทศควรเลอกใชการขนสงทางเครองบน

สนคาทมอปสงคนอยและมลคาต า หรอสนคาทขายไดนอย ลกคาสามารถรอยคอยสนคาได ควรเกบสนคาไวทคลงสนคากลาง และเลอกใชรปแบบการขนสงตนทนต า หากเกบไวหลายแหงจะท าใหมตนทนสนคาคงคลงสง แตการเกบสนคาไวทคลงกลางมคาขนสงสงเพราะระยะทางไกล แตอาจชดเชยจากตนทนสนคาคงคลงทลดลงได

2.4 คณลกษณะของลกคาทสงผลตอการเลอกรปแบบการขนสง

คณลกษณะของลกคาอาจมผลกระทบตอวธการเลอกรปแบบการขนสง จงควรน ามาพจารณาประกอบการตดสนใจดวยเชนกน คณลกษณะเหลาน ไมไดเปนคณลกษณะเฉพาะเจาะจงส าหรบการกระจายสนคา แตเปนคณลกษณะหลก ๆ ทควรจะตองพจารณาคอ

ขอเรยกรองเกยวกบระดบการบรการ ขอเรยกรองบางประการมผลกระทบตอการเลอกวธการขนสงเปนอยางมาก ทงในดานขดจ ากดของเวลา สถานการณนอาจเกดขนเมอจ าเปนตองจดสงใหทนชวงเวลาใดเวลาหนง ซงเกดขนบอยกบการจดสงส าหรบการคาปลก

ขดจ ากดเกยวกบจดจดสง เปนปจจยทส าคญมากโดยตรงกบการจดสงทางกายภาพ หมายรวมถงสถานทต งของจดจดสง ขดจ ากดในการเขาถงเกยวกบยานพาหนะทสามารถจดสงได และขอเรยกรองเกยวกบอปกรณทตองใชในการลงสนคา

25

การประเมนเครดต อาจชวยในการจ ากดเสนทางและวธการขนสงทเลอก ลกคารายใหมและลกคาทมอยแลวทมเครดตต า หมายถงบรษทจะตองแนใจในเรองของการช าระเงนกอนจงจะท าการจดสงได ดงนน ขอตกลงทางการคาจงเปนสงทก าหนดทางเลอกส าหรบวธการขนสงแบบใดแบบหนง

ขอตกลงเกยวกบรปแบบการขาย ขอตกลงเกยวกบการขายทลกคาตองการมผลตอการเลอกวธการจดสงเปนอยางมาก และมผลตอผทเกยวของในการตดสนใจดวย

ขนาดของค าสงซอทเลอก ขนาดทางกายภาพของค าสงซอมผลตอการเลอกวธการขนสง เพราะการขนสงบางวธเหมาะส าหรบค าสงซอขนาดเลก และบางวธเหมาะส าหรบค าสงซอขนาดใหญ จงมผลตอตนทนดวย

ความส าคญของลกคา บรษทผจดสงวตถดบสวนใหญมลกคาทอยในระดบ ‘A’ ซงถอวาเปนลกคารายส าคญทสด ซงการจดสงตองไมมโอกาสผดพลาด ความนาเชอถอของการบรการเปนสงส าคญมาก ดงนน เสนทางการจดสงและรปแบบการขนสงบางแบบจงเหมาะส าหรบลกคาระดบน

ความรเกยวกบผลตภณฑ การถายทอดความรนอาจเกยวกบการประกอบผลตภณฑ หรอวธการใชผลตภณฑ ปจจยนมกไมใชปจจยทมผลกระทบตอค าสงซอจ านวนมากนก แตมกมความส าคญตอเสนทางและวธการเลอกส าหรบค าสงซอเหลานน

2.5 จดสงซอใหม (Re-order Point)

ในการควบคมสนคาคงคลงของกจการแบบตอเนอง เวลาถอเปนปจจยส าคญในการก าหนดการสงซอใหม กลาวคอเมอพบวาสนคาคงเหลอลดลงถงระดบหนงกจะท าการสงซอใหมในปรมาณคงททเทากบปรมาณการสงซอทก าหนดไว เรยกวา Fixed Order Quantity System ซงมความสมพนธแปรตามตวแปร 2 ตว คอ อตราความตองการใชสนคาคงคลง และเวลาน า หรอรอบเวลาในการสงซอ (Lead Time) สามารถค านวณไดแตกตางกน 4 แบบตามสภาวการณทแตกตางกน คอ

26

2.5.1 จดสงซอใหมในอปสงคคงท และเวลาน าคงท

คอ สภาวการณทไมเสยงในการเกดสนคาคงคลงขาดแคลน เพราะทกอยางมความแนนอน

จดสงซอใหม R (ROP) = Ld

โดยท d = อตราความตองการสนคาคงคลง (อปสงค)

L = เวลาน า หรอเวลารอคอย

ตวอยางท 1 ถาโรงงานผลตลนจกระปองใชลนจวนละ 10 ตน และการสงซอลนจจากเกษตรกรจะใชเวลา 2 วนทของจะมาถง จดสงซอใหมควรจะเปนเทาไร

R (ROP) = Ld

= 210

= 20 ตน

ดงนน เมอลนจเหลอ 20 ตน ตองท าการสงซอใหมเพมเตม

การสงซอในจดสงซอใหมมากหรอนอย นอกจากจะค านงถงอปสงค และเวลาน าแลวยงตองค านงถงสตอกเพอความปลอดภย และระดบการใหบรการดวย ดงน

สตอกเพอความปลอดภย (Safety Stock) คอ สตอกทตองมไวเพอความปลอดภยในการทสนคาคงคลงขาดแคลน เมอมปรมาณสนคาคงคลงลดลงจนถงจดสงซอใหม (Re-order Point) เปนการแจงเตอนในการสงซอรอบถดไป เมออปสงคมสงกวาสนคาคงคลงทเกบไว จงควรตองมการเกบสะสมสนคาคงคลงในชวงเวลาน าในการสงซอ (Lead Time) ดงแสดงในภาพท 14

27

ภาพท 14 จดสงซอใหม และสตอกเพอความปลอดภย

ทมา : การจดการสนคาคงคลง (2554 : 108)

ระดบการใหบรการ (Service Level) เปนวธการตรวจวดปรมาณสตอกเพอความปลอดภย เพอใหมความสอดคลองกบขอก าหนดในดานคณภาพในการจดสงสนคาใหกบลกคา โดยระบบคณภาพลกคาปกตจะมการคาดหวงในระดบการบรการทก าหนดเปนรอยละของการสงซอสนคาวาสามารถจดสงสนคาไดหรอไม ซงจะขนอยกบนโยบายในการปองกนสตอกขาดแคลน โดยจะขนอยกบตนทนส าหรบสตอกเพมเตม และเสยยอดขายเนองจากไมสอดคลองกบอปสงค โดยสามารถหาคา Z จากระดบการใหบรการตาง ๆ ในการกระจายตามปกต

ความสมพนธระหวางจดสงซอใหม และระดบการใหบรการ ดงแสดงในภาพท 15 โดยระดบการบรการในการหมนเวยนสนคา มคา 100% - โอกาสทจะเกดสนคาคงคลงขาดแคลน

28

ภาพท 15 จดสงซอใหม ส าหรบระดบการใหบรการ

ทมา : การจดการสนคาคงคลง (2554 : 110)

2.5.2 จดสงซอใหมในอปสงคทแปรปรวน และเวลาน าคงท

คอ สภาวการณทระบบของปรมาณการสงซอคงท ปรมาณสนคาคงคลงเพอความปลอดภยเตรยมไวเพอปองกนการขาดแคลนสนคาในชวงเวลาน าเทานน โดยจะค านวณภายใตสมมตฐานวาชวงเวลาน าคงท แตมอตราการใชทแปรแปรวน โดยความแปรปรวนทเกดขนสวนมากมกจะเกดขนในลกษณะการแจกแจงปกต (Normal Distribution) เปนสภาวการณทอาจเกดสนคาคงคลงขาดมอได เนองจากอปสงคหรอความตองการสนคาคงคลงไมสม าเสมอ จงตองมการเกบสนคาคงคลงเพอรกษาระดบการบรการในการหมนเวยนสนคา (Cycle Service Level)

จดสงซอใหม = (อปสงค x เวลาน า) + สนคาคงคลงเพอความปลอดภย

= LLd d

โดยท d = คาเฉลยของอปสงคสนคาตอวน

L = เวลาน า หรอเวลารอคอย(วน)

SS = สตอกเพอความปลอดภย = Ld

= คาระดบความเชอมนวาจะมสนคาคงคลงเพยงพอตอความตองการ

29

d = คาเบยงเบนมาตรฐานของอปสงค

คา เปนคาทสามารถเปดไดจากตางรางการแจกแจงปกต โดยการก าหนดคาความเสยงทยอมใหสนคาคงคลงขาดแคลน เชน ถาหากมการสงซอ 5 ครงใน 1 ป โดยมการก าหนดนโยบายใหมการขาดแคลนของสนคาคงคลงไดเพยง 1 ครง นนคอ ยอมใหมความเสยงในการขาดแคลนสนคาคงคลงไดรอยละ 20 เมอเปดตารางจะมคาความเสยงรอยละ 20 จะไดคา = 0.845

ตวอยางท 2 ถาโรงงานผลตลนจกระปองมเวลาน าในการจดสงทแนนอน 5 วน มขอมลอปสงค หรอความตองการสนคาตอวน ทไดจากการเกบรวบรวมขอมล 70 วน มการแจกแจงขอมลอปสงคตอวน ดงแสดงในตารางท 1

ตารางท 1 แสดงขอมลอปสงคสนคาตอวนของโรงงานผลตลนจกระปอง

อปสงคสนคา (ตนตอวน) จ านวนวนทใชอปสงค (วน) 100 30 300 20 500 10 700 10

จงหาปรมาณสนคาคงคลงทจดสงซอทเหมาะสม ณ ระดบการใหบรการทรอยละ 95

- คาเฉลยของอปสงคสนคาตอวน d

= 10102030

10700105002030030100

= 300 ตน

- อปสงคสนคาในเวลาน า Ld

= 5300 = 1,500 ตน

- คาเบยงเบนมาตรฐานของอปสงคหรออตราการใชตอวน d

= 215.32 = 215 ตน

- ณ ระดบการใหบรการรอยละ 95 คา = 1.645 ปรมาณสตอกเพอความปลอดภย (SS)

30

= d = 5215645.1 = 792.13 = 792 ตน

- จดสงซอใหม (ROP) = dLd

= 1,500 + 792

= 2,292 ตน

2.5.3 จดสงซอใหมในอปสงคคงท และเวลาน าแปรปรวน

คอ สภาวการณทเวลาน ามลกษณะการกระจายของขอมลแบบปกต อาจเกดขนไมบอยนก เพราะปกตพอคาทท าการสงของมกจะพยายามรกษาชอเสยง โดยการสงมอบสนคาใหทนตามก าหนด แตในบางครงอาจมการสงสนคาลาชา เนองจากเหตสดวสย โดยเฉพาะการสงของทมระยะทางไกล ตองใชเวลาในการจดสงเปนระยะเวลานาน หากมการเกบขอมลในการสงสนคาในอดตกจะสามารถประเมนเวลาของชวงเวลาน าได

จดสงซอใหม R (ROP) = LdLd

โดยท d = อตราความตองการสนคาคงคลงตอวน

L = คาเฉลยของเวลาน า (วน)

= คาระดบความเชอมนวาจะมสนคาเพยงพอตอ ความตองการ

L = คาเบยงเบนมาตรฐานของเวลาน า

ตวอยางท 3 ถาโรงงานผลตลนจกระปองมเวลาน าในอตสาหกรรมทผนแปร มอปสงค หรอความตองการสนคาทแปรแปรวน คอ 50 ตนตอวน ทไดจากการเกบขอมลจ านวน 80 ครง มการแจกแจงขอมลเวลาน า และจ านวนครงทมเวลาน าในการจดสงใหลกคาดงตารางท 2

31

ตารางท 2 แสดงการแจกแจงขอมลเวลาน า และจ านวนครงทมเวลาน าในการจดสงใหลกคา

ชวงเวลาน า จ านวนครงทเกดขน 100 30 300 20 500 10 700 10

จงหาปรมาณสตอกเพอความปลอดภย และจดสงซอทเหมาะสม ณ ระดบการใหบรการรอยละ 95

- คาเฉลยของเวลาน า (วน) L

= 183725

184373252

= 2.91 วน

- คาเบยงเบนมาตรฐานของชวงเวลาน า L = 0.73 วน

- อปสงคสนคาในชวงเวลาน า Ld

= 91.250 = 146 ตน

- ณ ระดบการใหบรการรอยละ 95 คา = 1.645 ปรมาณสตอกเพอความปลอดภย (SS)

= Ld = 73.050645.1 = 60.04 = 60 ตน

- จดสงซอใหม (ROP) = LdLd

= 146 + 60

= 206 ตน

2.5.4 จดสงซอใหมในอปสงคแปรผน และเวลาน าแปรผน

คอ ทงอปสงค และเวลาน ามลกษณะการกระจายตวของขอมลแบบปกตทง 2 ตวแปร ซงในกรณน การพจารณาระดบสตอกเพอความปลอดภยทเหมาะสม ไมใชเปนเรองทยงยาก

32

นก แตในบางครงอาจจะไมถกตองกบสภาวการณจรง ปญหาของการก าหนดสตอกเพอความปลอดภยจะยงมความยงยากมากขน ถาอปสงค และเวลาน าตางมความแปรปรวน ถาทงอตราการใช และเวลาน ามความแปรปรวนจดสงซอใหมสามารถค านวณได ดงน

จดสงซอใหม R (ROP) = 222

Ld dLLd

โดยท d = คาเฉลยอปสงคตอวน

L = คาเฉลยของเวลาน า (วน)

= คาระดบความเชอมนวาจะมสนคาเพยงพอตอ ความตองการ

L = คาเบยงเบนมาตรฐานของเวลาน า

d = คาเบยงเบนมาตรฐานของอปสงค หรออตราการใชตอวน

ตวอยางท 4 โรงงานผลตลนจกระปอง อปสงคมการแจกแจงแบบปกต พบวา มความตองการสนคาโดยเฉลย 150 ตนตอวน และคาเบยงเบนมาตรฐาน 10 ตนตอวน ชวงเวลาในการสงมอบสนคามลกษณะการแจกแจงแบบปกต โดยมคาเฉลย 6 วน และ คาเบยงเบนมาตรฐาน 1 วน จงหาปรมาณสตอกเพอความปลอดภย และจดสงซอใหมทเหมาะสม ณ ระดบการใหบรการรอยละ 95

- ความตองการเฉลยในชวงเวลาน า = Ld

= 6150 = 900 ตน

- ณ ระดบการใหบรการรอยละ 95 คา = 1.645 ปรมาณสตอกเพอความปลอดภย (SS)

= 222

Ld dL = 222 1150106645.1 = 247 ตน

- จดสงซอใหม (ROP) = 222

Ld dLLd

= 900 + 247

= 1,147 ตน

33

2.6 ตนทนโลจสตกส

ในการวางแผนโลจสตกสใหมประสทธภาพ จ าเปนตองศกษาตนทนทเกดขนในการด าเนนงาน เพอใชวเคราะหและพฒนาประสทธภาพของระบบโลจสตกสใหกบองคกร โดยรายละเอยดของตนทนโลจสตกสแบ งออกเ ปน 4 ประเภท ดงน ตนทนการขนส ง (Transportation Cost) ตนทนคลงสนคา (Warehousing Cost) ตนทนในการเกบรกษาสนคาคงคลง (Inventory Carrying Cost) ตนทนการบรหาร (Administration Cost)

2.6.1 ตนทนการขนสง (Transportation Cost)

ตนทนการขนสง สามารถแบงไดเปน 2 สวนหลก ๆ คอ การขนสงปฐมภม เปนการขนสงในปรมาณมาก ๆ ในรปแบบเตมแพลเลตจากโรงงานผลตไปยงศนยกระจายสนคา จ านวนศนยกระจายสนคามผลตอตนทนโดยรวมของการขนสงชนดน ซงถามศนยกระจายสนคาเพมจะท าใหตนทนการขนสงปฐมภมเพมตามไปดวย และในทางตรงกนขามการขนสงทตยภมจะมการใชระบบการขนสงทอาจจะใชรถขนสงของตนเองหรอจางบรษทเอกชนทใหบรการกได ตนทนของการขนสงชนดนจะเพมขนเมอมศนยกระจายสนคาลดลง โดยเฉพาะถามระยะทางจากศนยกระจายสนคาไกลจากลกคา

ตนทนคงท เปนตนทนทจะตองท าการจายเปนประจ า โดยคาใชจายเหล านไมมความสมพนธกบปรมาณกจกรรมการขนสง ไดแก

คาโสหย

- คาทดนและอาคารสถานท

- คาสงอ านวยการสถาน ไดแก ยานพาหนะในคลงสนคา พนทจอดรถ โรงซอมรถ และเครองมอตาง ๆ

- คาการจดการ อ านวยการ

คาใชจายประจ า เปนคาใชจายทเกดขนในการด าเนนการขนสง ไดแก การลงทนในสนทรพยเมอท าการซอหรอเชารถ ตนทนในกรณนคอ ดอกเบยทเกดจากการน าเงนไปซอรถ

34

อาจเรยกไดเปนตนทนคาเสยโอกาสในการน าเงนไปลงทนในกจกรรมอน ๆ นอกจากนยงรวมถงคาเสอมราคารถบรรทก คาประกนภย เงนเดอนพนกงานขบรถ เปนตน

ตนทนผนแปร เปนตนทนทผนแปรตามการใชงานรถบรรทก ไดแก คาเชอเพลง คาน ามนเครองยนต คายาง คาบ ารงรกษาตาง ๆ คาบรการการตรวจสภาพ รวมถง คาซอมบ ารงเปลยนอะไหลตาง ๆ ซงถอวาเปนคาใชจายทมากเปนอนดบสองของตนทนด าเนนการ

ในกรณทมเทยวเดนรถพเศษจะมตนทนการขนสงตาง ๆ ทเกยวของเพมขนอก ไดแก คาธรรมเนยมตาง ๆ ในการผานดาน ขามแดนในกรณขนสงเขาประเทศเพอนบาน คาธรรมเนยมทพกสนคาเมอตดขอหามการขนสง ตลอดจนคาใชจายในการเครองยาย ณ ปลายทาง ในกรณทลกคาไมมอปกรณการเคลอนยาย เปนตน

ตนทนรวม เปนตนทนทรวมของตนทนคงทและตนทนผนแปร ถอเปนตนทนของการบรการทงหมด ดงแสดงในภาพท 16

ภาพท 16 ตนทนของการขนสง

ทมา : การจดการขนสง (2550 : 85)

ตนทนเทยวกลบ เปนตนทนทรวมคาเสยโอกาส (Opportunity Cost) ถอเปนคาชดเชยทตองเสยไปจากการไมไดบรรทกอะไรกลบมา

35

2.6.2 ตนทนคลงสนคา (Warehousing Cost)

ตนทนคลงสนคา คอ ตนทนทเกดจากกจกรรมภายในศนยกระจายสนคาหรอคลงสนคา รวมถงการจดเกบ ดแลสนคา การเลอกสถานทตง ซงจะผนแปรไปตาม ชนด ปรมาณของสนคา ฯลฯ โดยทวไปตนทนแรงงานทางตรงจะเปนตนทนสวนใหญทสด สวนตนทนทเกยวของกบอาคารจะขนอยกบปจจยอน ๆ เชน ขนาดของศนยกระจายสนคา จ านวนศนยกระจายสนคา ฯลฯ

คลงสนคาสามารถแบงไดตามลกษณะของสถานทเปน 4 ประเภทคอ

- คลงสนคาโรงงาน (Plant Warehouses)

- คลงสนคาสาธารณะ (Public Warehouses)

- คลงสนคาเชาหรอเชาซอ (Rent or Leased (contact) Warehouses)

- คลงสนคาของกจกรรม (Company-owned (private) Warehouses)

ตนทนของคลงสนคาแตละประเภทจงแบงตามลกษณะของสถานททไดกลาวขางตน ดงน

ตนทนคลงสนคาโรงงาน (Plant warehouses costs) สวนใหญจะเปนตนทนคงท แตในกรณทมคาใชจายผนแปรจะเกดขนตามปรมาณสนคาทเคลอนไหวเขา-ออกจากพนท โดยไมไดผนแปรตามปรมาณสนคาทเกบรกษา นอกจากน ตนทนคลงสนคาในโรงงานสามารถประมาณไดถากจการใหเชาพนทโรงงานแทนการเกบรกษาสนคาคงคลงไว ซงจะท าใหกจการมรายไดเพมขนจากพนทโรงงานอกดวย ซงเทากบเปนการประมาณการตนทนคาเสยโอกาสของพนทโรงงานนนเอง

ตนทนคลงสนคาสาธารณะ (Public warehouse costs) ประกอบดวยคาใชจายในการล าเลยง (Handling charges) และคาใชจายในการเกบสนคา (Storage charges) โดยคาใชจายในการล าเลยงจะขนอยกบปรมาณสนคาทเคลอนยายเขาไปเกบ และออกจากคลงสนคา และในสวนของคาใชจายในการเกบสนคาจะขนอยกบปรมาณสนคาคงคลง

ในการเลอกใชคลงสนคาสาธารณะจะเกดขนเมอผบรหารมองเหนวาเปนทางเลอกทสามารถประหยดทสด โดยยงสามารถตอบสนองลกคาในระดบทลกคาตองการได และไมกอใหเกดตนทนคาขนสงมากเกนไป จากเหตผลดงกลาวท าใหคาใชจายสวนใหญเกดจากคาใชจายในการล าเลยงสนคา โดยคดตามปรมาณสนคาทเขา-ออกจากคลงสนคา ควรจดเปน

36

ตนทนของคลงสนคามากวาตนทนสนคาคงคลง ในกรณคาใชจายในการล าเลยงสนคาคดตามปรมาณสนคาคงคลง จะถอวาเปนตนทนของสนคาคงคลง สวนคาใชจายในการเกบสนคาควรจดเปนตนทนของสนคาคงคลงเนองจากผนแปรตามปรมาณสนคาคงคลง

ตนทนคลงสนคาเชาหรอเชาซอ (Cost of Rent or Leased (contact)

warehouses) คาเชาหรอซอจะไมผนแปรตามปรมาณสนคาคงคลงทเปลยนแปลงไปในแตละวน แตในบางครงอาจมการปรบคาเชาหรอเปลยนแปลงตามก าหนด ไดแก รายเดอน รายป หรอเมอตอสญญาใหม ในสวนของตนทนคงท ไดแก คาเชาจาย เงนเดอนผบรหาร ตนทนในการเกบรกษาความปลอดภย คาใชจายในการบ ารงรกษา ฯลฯ ในขณะทคาใชจายบางอยางจะผนแปรตามปรมาณของสนคา ไดแก คาแรงงานในคลงสนคา ตนทนในการเดนเครองจกร ฯลฯ ซงสามารถน ามารวมไวในตนทนการเกบรกษาสนคาคงคลง

ตนทนคลงสนคาของกจการ (Company-owned (private) warehouses) เกดขนจากกจการไดปลกสรางคลงสนคาเพอรองรบสนคาคงคลงของกจการ โดยตนทนสวนใหญเปนตนทนคงท ในการคดตนทนคลงสนคาของกจการอาจประมาณไดจากตนทนสวนทคาดวาจะหายไปในกรณทมการปดคลงสนคาของกจการ หรอตนทนทสามารถประหยดไดเมอท าการเชาคลงสนคาสาธารณะ เปนตน

2.6.3 ตนทนในการเกบรกษาสนคาคงคลง (Inventory Carrying Cost)

เปนตนทนทเกยวของกบการเกบรกษาสนคาคงคลง ประกอบดวยคาประกนภยในดานอคคภย การโจรกรรมทรพยสนทเปนสนคาคงคลง ภาษ เปนตน และยงรวมถงตนทนในดานตาง ๆ ไดแก

ตนทนเงนทน หมายถง ดอกเบยของเงนลงทนทกจการยอมเสยเพอซอสนคา หรออาจเรยกไดวา ตนทนการเสยโอกาสในการลงทนดานอน ๆ

ตนทนความเสยงของตวสนคา หมายถง ตนทนทเกยวของกบ การตกรนของสนคา การสญหาย การเสอมสภาพ การเสยหาย ซงน าไปสการเปนสนคาตายหรอไมมประโยชนตอธรกจ

37

ตนทนพนทจดเกบสนคา หมายถง ตนทนในการลงทนเชาหรอสรางคลงสนคาเพอจดเกบสนคา จะค านวณตนทนจากปรมาณสนคาทสามารถจดเกบไดในพนทคดเปนหนวยตารางเมตร สถานทต ง ระยะเวลาในการเชาคลง รวมถงลกษณะสนคาทเชาดวย

ตนทนบรการสนคา หมายถง ตนทนในการดแล คาประกนภย ภาษอากรทเกยวของกบสนคา เปนตน

2.6.4 ตนทนการบรหาร (Administration Cost)

เกดจากกจกรรมหลก 3 ประเภท คอ ระดบการใหบรการลกคา (Customer Service Level) ตนทนกระบวนการสงซอและระบบสารสนเทศ (Order Processing and Information costs) และตนทนปรมาณ (Lot Quantity Cost)

ระดบการใหบรการลกคา (Customer Service Level) คอ คาใชจายทใชเพอการสนบสนนการบรการลกคา เพอใหไดรบความพงพอใจจากลกคา ไดแก คาใชจายพนกงานนอกเวลาเพอใหสงสนคาไดทนก าหนดทลกคาตองการ เปนตน

ตนทนกระบวนการสงซอและระบบสารสนเทศ (Order Processing and Information costs) คอ ตนทนทเกยวกบกระบวนการสงซอและการตดตอสอสาร ซงรวมถงการพยากรณความตองการของลกคา

ตนทนปรมาณ (Lot Quantity Cost) คอ โดยหลกการจะขนอยกบปรมาณสนคาทจดซอ จดหา ในแตละรอบ

2.7 การค านวณตนทนโลจสตกส

การบรหารงานดานโลจสตกสใหมประสทธภาพนน ควรทราบถงตนทนของกจกรรมซงเปนสงส าคญมาก เพราะจะท าใหสามารถวางแผนจดสรรทรพยากรและปรบปรงการด าเนนการใหสามารถใชทรพยากรทมอยอยางจ ากดไดเกดประโยชนสงสด ปญหาสวนใหญของธรกจคอการไมทราบถงตนทนทแทจรง หรอไมสามารถตดสนใจไดวาตนทนทมอยในกจกรรมสวนใด ท าใหการวางแผนและการตดสนใจทถกตองเปนไปไดยาก ตองใชเวลานานในการเกบรวบรวม

38

ขอมลและคดแยกขอมลเพอใชในการวเคราะห ซงอาจท าใหเกดการตดสนใจทลาชาไมทนตอสภาวะการแขงขนในตลาด

กระทรวงการคาระหวางประเทศและอตสาหกรรม (The Ministry of International Trade and Industry (MITI)) ไดท าการสรป และรวบรวมการค านวณตนทนโลจสตกส แบงได 4 ระดบดงน

ระดบท 1 ศกษาขอมลของตนทนโลจสตกสในกรอบกวาง ๆ ลกษณะส าคญของการค านวณคอ

- แบงประเภท และประมวลคาใชจายทเกยวของกบงานโลจสตกส อยางงาย โดยใชขอมลจากการบนทกบญช เชน คาใชจายดานการจดสง คาใชจายดานบคลากร คาใชจายดานการเกบรกษา เปนตน

- ใชหลกการการประเมน (คาดคะเน) สวนรายจายดานโลจสตกสทเกดขน

ระดบท 2 ศกษาขอมลของตนทนโลจสตกสจากงบก าไรขาดทน ลกษณะส าคญของการค านวณคอ

- การวเคราะหตามกจกรรมดานโลจสตกสทเกดขนจรง

- การค านวณตนทนใชขอมลจาก งบก าไรขาดทน

- จดท าตารางขอมลทเกยวกบกจกรรมโลจสตกส เชน จ านวนรถทใชในงาน จ านวนผปฎบตงาน พนททเกยวของ เปนตน

ระดบท 3 ศกษาขอมลของตนทนโลจสตกสโดยจ าแนกตามลกษณะการปฏบตงาน ลกษณะส าคญของการค านวณคอ

- เปนวธการเกบขอมลตนทนโลจสตกสตามการปฏบตงาน เชน การรบค าสงซอ การหยบ การรบสนคาเขา การตรวจนบสนคา เปนตน ซงจะมความละเอยดกวาในระดบ 2

- จดท าตารางเวลาปฏบตงานตามรายบคคล โดยจ าแนกตามลกษณะการท างาน และพนท

ระดบท 4 ศกษาขอมลของตนทนโลจสตกสตามวตถประสงคของการน าไปประยกตใช โดยใชขอมลจากระดบท 3 ลกษณะส าคญของการค านวณคอ

39

- เปนวธการเกบขอมลตนทนโลจสตกสตามวตถประสงคของการน าขอมลไปประยกตใช เชน จ าแนกตามกลมของสนคา ฯลฯ โดยใชตนทนโลจสตกสทค านวณในระดบท 3

- ในบางกรณอาจตองใชขอมลการสงมอบสนคา หรอปรมาณทมการสงมอบ ซงจะขนอยกบวตถประสงคของการน าขอมลไปประยกตใช

2.8 งานวจยและวรรณกรรมทเกยวของ

พรทพย ตงจตเจรญพณช (2548) ไดท าการศกษา และคนควาวจยเรอง การศกษาเปรยบเทยบรปแบบการกระจายสนคาอปโภคระหวางการขนสงผานศนยกระจายสนคากบการขนสงตรงไปยงลกคา โดยศกษาจากกรณศกษาบรษทในธรกจสนคาอปโภคขามชาตบรษทหนง โดยใชการเปรยบเทยบประสทธภาพจากปจจยตางๆ ทสงผลกระทบตอการเลอกรปแบบการกระจายสนคา ซงผศกษาไดศกษาจากการด าเนนงานในการกระจายสนคาของบรษทตวอยาง ประกอบกบทฤษฎ งานวจยทผานมา และขอมลทไดมาจากการตอบแบบสอบถามและการสมภาษณของกลมประชากรทใหบรการ และผใชบรการ รวมถงผทเกยวของในการกระจายสนคาทง 2 รปแบบ ปจจยทใชในการเปรยบเทยบการกระจายสนคาทง 2 รปแบบคอ ตนทนรวมในการกระจายสนคา ระยะเวลาในการสงซอ ความถบรการ ความสะดวกในการด าเนนงาน ความนาเชอถอ ผลการศกษาสรปไดวา รปแบบการกระจายสนคาแบบขนสงผานคลงสนคา (Normal Shipment) มประสทธภาพในดานระยะเวลาในการสงซอ ความถบรการ ความสะดวกในการด าเนนงาน และความนาเชอถอ มากกวาการกระจายสนคาแบบขนสงตรง (Direct Shipment) ในขณะทการกระจายสนคาแบบขนสงตรง (Direct Shipment) มประสทธภาพในดานตนทนรวมในการกระจายสนคา มากกวาการกระจายสนคาแบบขนสงผานคลงสนคา (Normal Shipment) การศกษาในครงนผศกษาไดเสนอแนะไววา ควรมการศกษาเพมเตมในดานสนคาคงคลง (Inventory Carrying Cost) สนคาสญหาย ความพงพอใจของทางลกคา เพอเปนปจจยในการพจารณาการเลอกวธการกระจายสนคาตอไป

ภกดพงศ อบลรตน (2556) ไดท าการศกษา และคนควาวจยเรองการเพมประสทธภาพในการกระจายสนคา กรณศกษาการขนสงกาซเพอการอตสาหกรรม เนองจากพฤตกรรมการสงสนคาของลกคามการเปลยนแปลงไป จากทเคยสงสนคาในปรมาณแบบเตมคน (Full Truck Load) เปนการสงปรมาณนอยลง แตมความถในการสงบอยครงขนเพอลดตนทนในการเกบ

40

รกษาสนคาคงคลงของตนเอง แตเปนการเพมตนทนสนคาคงคลงกบทางบรษทตวอยาง ผศกษาจงท าการศกษาเปรยบเทยบวาการขนสงตรงจากโรงงานแยกกาซใหกบลกคากบการขนสงสนคาจากโรงแยกกาซไปยงลกคาโดยผานคลงสนคา แบบใดสามารถตอบสนองในดานเวลาในการสงมอบ ความถในการใหบรการลกคาไดมประสทธภาพมากกวา ประกอบกบการศกษาในการลดตนทนทเกดจากการบรรจ ขนยาย ขนถาย และการใชงานเพอการผลตสนคาของลกคา การเปรยบเทยบดงกวาไดพจารณาถงตนทนรวมของการขนสง ประกอบดวย ตนทนขนสง ตนทนของคลงสนคา และตนทนการเกบรกษาสนคาคงคลง ผลการศกษาสรปไดวา รปแบบการขนสงโดยตรง ชวยลดตนทนในการขนสงไดมากกวาการขนสงผานคลงสนคา เกดประสทธภาพในการกระจายสนคา และยงชวยลดตนทนดานโลจสตกส แตไมสามารถตอบสนองความตองการดานเวลาในการสงมอบสนคาใหกบลกคาได ดงนนผศกษาจงไดใหขอเสนอแนะไววา ในการปฏบตงานจรงบรษทควรจะตองมการตอรองกบทางลกคาในเรองของเวลาการสงมอบสนคา รวมทงอาจจะตองใชการขนสงทง 2 วธผสมกน เพอใหลกคาไดรบบรการทตรงตามความตองการ รวมทงการน าระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาชวยในการบรหารจดการ เพอชวยลดตนทนโลจสตกสตอไป

พรพมล เอยมส าอางค (2551) ไดท าการศกษา และคนควาวจยเรอง การลดตนทน โลจสตกสโดยการปรบปรงระบบการจดสงสนคา : กรณศกษา โรงงานผลตกระดาษ ผศกษาไดน าเสนอแนวคดเพอลดตนทนโลจสตกสการจดสงสนคาลง โดยวธการปรบปรงระบบการจดสงสนคาใหกบตวแทนจ าหนายภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ซงมการปรบลดกระบวนการจดสงเปนแบบขนสงตรง (Direct Shipment) จากโรงงานผลตไปยงตวแทนจ าหนายโดยไมผานศนยกระจายสนคา ใชประโยชนจากการวงเทยวเปลาของรถหวลากในการจดสงสนคาใหกบตวแทนจ าหนาย สงผลกระทบโดยตรงตอการลดตนทนทางดานการขนสง ผลการศกษาสรปไดวา การขนสงแบบสงตรงในบรษทตวยางกรณศกษาสามารถลดคาใชจายตาง ๆ ทเกดจากกจกรรมการโอนยายสนคาไปจดเกบทศนยกระจายสนคากอนการจดสงใหตวแทนจ าหนายซงเปนรปแบบการจดสงในระบบงานเดม ในกรณศกษาบรษทตวยางสามารถลดตนทนโลจสตกสการจดสงสนคาใหตวแทนจ าหนายทางภาคตะวนออกเฉยงเหนอในชวงไตรมาส 4 ป 2551 ไดทงสน 4,861,490.74 บาท จากการใชประโยชนจากรถเทยวเปลาของรถหวลากจ านวน 100 เทยว คดเปนมลคา 584,585.00 บาท นอกจากนยงสามารถลดระยะเวลาในการรอคอยสนคาของลกคาได 1 วนเปนอยางต า ซงเพมความพงพอใจใหกบลกคาไดมากยงขน

อสมาพร ประดจมณพนธ (2552) ไดท าการศกษา และคนควาวจยเรอง การออกแบบและประเมนระบบการขนสงสนคาโดยตรงของสนคาเคมเหลวจากโรงกลนไปยงลกคา ผศกษา

41

ไดท าการศกษาการกระจายสนคาเคมเหลวจากโรงกลนไปยงลกคาโดยผานคลงสนคาซงเปนรปแบบการขนสงแบบเดม เปรยบเทยบกบการขนสงโดยตรง โดยพจารณาจากตนทนรวม โลจสตกส ประกอบดวย ตนทนการขนสง ตนทนดานคลงสนคา และตนทนการเกบสนคาคงคลง โดยค านงถงความสามารถในการสงมอบสนคาใหกบลกคาตามชวงเวลาทลกคาก าหนดดวย ผลการศกษาสรปไดวา รปแบบการขนสงโดยตรงสามารถลดตนทนโลจสตกสได ชวยลดขนตอนการท างานผานคลงสนคาลงไดประมาณ 50% เนองจากไมมข นตอนการบรหารจดการดานคลงสนคาในการเขามาจดเกบสนคาทคลงสนคา ท าใหโอกาสผดพลาดจากการด าเนนงาน จ านวนสนคาสญหายจากการเคลอนยายลดลงตามล าดบ แตอาจท าใหลกคาบางรายไดรบการบรการสงมอบทดอยกวาเดม ผศกษาไดเสนอแนะเพมเตมวา ยงขาดการศกษาถงระบบการวางแผนงานดานเวลาการเขาเตมสนคาและความสามารถในการบรการ ท าใหเกดปญหาการรอคอยการเตมสนคาทโรงกลน หากมการศกษาถงขอบเขตดงกลาวจะเปนการชวยเพมประสทธภาพในการขนสงยงขน

สภาถนช สชาตวฒ (2556) ไดท าการศกษา และคนควาวจยเรอง การลดตนทนทางโลจสตกสโดยการปรบปรงระบบการจดสงสนคา กรณศกษา : บรษทผลตโซรถจกรยายนต การศกษาวจยนมวตถประสงคเพอศกษาวเคราะหขนตอน และคาใชจายในกระบวนการขนสงสนคาของบรษทตวอยาง และท าการปรบปรงระบบการขนสงสนคาไปยงลกคาและตวแทนจ าหนาย โดยมจดมงหมาย ในการลดตนทนทางดานการขนสง และเพมประสทธภาพในกระบวนการท างานในแตละขนตอน เพอตอบสนองความตองการของลกคาไดอยางมประสทธภาพมากยงขน ผศกษาไดท าการออกแบบระบบเพอปรบปรงระบบการจดสงสนคาใหลกคาและตวแทนจ าหนาย ในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล โดยท าการจดสงสนคาแบบสงตรงจากโรงงานผลต (Direct Shipment) ตลอด 3 เดอนของการทดลอง ผลการศกษาพบวา สามารถลดตนทนทางโลจสตกสลงได 2,300,577.94 บาท จากการประหยดคาใชจายตาง ๆ จากกจกรรม และกระบวนการขนยายสนคาไปจดเกบทศนยกระจายสนคากอนท าการจดสงใหลกคา และตวแทนจ าหนายในแบบระบบเดม

ชาลศา ตงตระกล (2551) ไดท าการศกษา และคนควาวจยเรอง การศกษาตนทนบรหารการกระจายสนคาเครองดมน าอดลม ผศกษาไดศกษาถงการประยกตใชการวเคราะหความสมพนธเพอการศกษาตนทนในการบรหารการกระจายสนคาเครองดมน าอดลม โดยวเคราะหจากตวแปรส าคญทมผลกระทบตอตนทน เพอหาแนวทางในการปรบปรงธรกจเครองดมน าอดลมใหมประสทธภาพมากยงขน ซงผศกษาไดใชขอมลจากการเกบรวบรวมจากผประกอบการขนาดกลางรายหนงซงด าเนนธรกจจ าหนายสนคาประเภทเครองดมน าอดลม ใน

42

เขตกรงเทพฯ และปรมณฑล โดยวเคราะหตงแตการรบสนคาจากโรงงานจนถงการสงสนคาไปยงลกคา มตนทนทเกยวของ คอ ตนทนรวม ตนทนบรหารสนคาคงคลง ตนทนบรหารจดการ น ามาวเคราะหกบตวแปร 6 ตวแปร คอ จ านวนลงเปลาทไมสามารถขายคนโรงงานได จ านวนขวด และลงทลกคายม จ านวนลกหน จ านวนเทยวเปลา จ านวนสนคาทปฏเสธการรบ จ านวนสนคาเสยหาย ผศกษาไดน ามาวเคราะหดวยโปรแกรมส าเรจรปทางสถต (SPSS) ใชเทคนคการวเคราะหแบบถดถอยพห (Multiple Regression Analysis) เพอหาตวแปรทสงผลตอตนทนใดบาง และน าผลทไดจากการวเคราะหมาปรบปรง หาแนวทางในการลดตนทนตอไป

วลยพนธ เธยรไทย (2549) ไดท าการศกษา และคนควาวจยเรอง การวเคราะหตนทนทางโลจสตกสเพอการกระจายสนคา ผศกษาไดศกษาถงกจกรรมการด าเนนงานในศนยกระจายสนคาในการปฏบตงานจรงอยางละเอยด เพอใชในการวเคราะหตนทนกจกรรมการบรหารการกระจายสนคา การบรหารงานจดสงของศนยกระจายสนคา และการจดตงศนยกจกรรมในการปนสวนคาใชจาย ตนทนทใชในการปนสวนสามารถแยกเปน 2 ดาน คอ คาจายดานบคลากร และคาใชจายดานทรพยากร โดยคาใชจายทางดานบคลากรจะใชเปนตวผลกดนกจกรรมไดแกสดสวนเวลาในการท ากจกรรมของพนกงานในแตละต าแหนงในการปนสวนของคาใชจาย และในสวนคาใชจายทรพยากร เปนตวผลกดนทรพยากรในการปนสวนคาใชจายวากจกรรมไหนมการใชทรพยากรในการด าเนนการคดเปนสดสวนเทาไร แลวจงท าการปนสวนคาใชจายเขาตามศนยกจกรรมทก าหนด จากนนน าผลจากการปนสวนคาใชจายทง 2 สวนมารวมกน เพอจดท าเปนตนทนกจกรรมของแตละศนยกจกรรม ผลการศกษาพบวามกจกรรมหลก 3 กจกรรม คอ 1) กจกรรมจากการจดเกบสนคา ซงเกดจากคาเสอมราคาอาคาร คาเชาพาเลท 2) กจกรรมการบรหารงานคลงสนคา เกดจากผลตอบแทนของผบรหาร และ 3) กจกรรมจากการจดเตรยมสนคา เกดจากคาเสอมราคาอาคาร และคาเชารถยก จากกจกรรมทงหมด 17 กจกรรมทกอใหเกดคาใชจายถง 51% ของศนยการกระจายสนคา ดงนนหากมการศกษาหาแนวทางการกระจายสนคาทมประสทธภาพมาชวยในการจดการจะสามารถลดตนทนในสวนดงกลาวลงได

พมพชนก วรวฒนนนท (2548) ไดท าการศกษา และคนควาวจยเรอง แบบจ าลองตนทนฐานกจกรรมในธรกจกระจายสนคา ผศกษาไดท าการศกษาจากการเกบรวบรวมขอมลตนทนและขอมลกจกรรมทเกดขนจรงจากผประกอบการทใหบรการกระจายสนคาอปโภคบรโภคไปยงปลายทางตาง ๆ ในประเทศไทย โดยน าแนวคดระบบตนทนฐานกจกรรมมาประยกตใชในการวเคราะหหาตนทนในการกระจายสนคาทเกดขนแตละประเภทของสนคา ผลการศกษาพบวา แบบจ าลองตนทนฐานกจกรรมเปนเครองมอทสามารถชวยในการวเคราะหหา

43

ตนทนทแทจรงจากการใชทรพยากรในการกระจายสนคารวมกน และยงท าใหทราบถงทมาของตนทนไดอกดวย ซงท าใหสามารถบรหารตนทน รวมถงการวางแผนกลยทธไดอยางเหมาะสม นอกจากนทรพยากรทไมไดถกใชประโยชนรวมกน ผลของแบบจ าลองกสามารถน ามาใชวเคราะหเพอดประสทธภาพในการใชทรพยากรได ซงจะท าใหสามารถน ามาใชเปนแนวทางในการพฒนาปรบปรงกระบวนการท างานและกจกรรมภายในใหมประสทธภาพไดมากขนอกทางหนงดวย

สมยศ นอยสข อรศรา ซองพาณชย และศนสนย กอสงศกด (2549) ไดท าการศกษา และคนควาวจยเรอง การวเคราะหโครงสรางตนทนในกระบวนการรบและกระจายสนคาของศนยกระจายสนคาบรษท ซ.พ. เซเวนอเลฟเวน จ ากด (มหาชน) โดยใชเทคนคการวเคราะหตนทนฐานกจกรรม (Activity Based Costing) และการวเคราะหคณคากจกรรม (Value Stream Mapping) ผศกษาไดศกษาถงกระบวนการรบและกระจายสนคาของ Distribution Center ของเซเวนอเลฟเวนแหงหนง ในกรณทมการใชทรพยากรในการกระจายสนคารวมกนระหวางสนคาหลาย ๆ ประเภท น ามาวเคราะหถงตนทนของกจกรรมทมความเกยวของกบการกระจายสนคาแบบ Full Case และแบบ Break Case ซงเปนรปแบบการกระจายสนคาหลกไปยงรานคาปลกสาขาตาง ๆ เพอหาหลกเกณฑการปนสวนตนทนทเหมาะสม ซงน าไปสการสรางรปแบบการค านวณตนทนฐานกจกรรม (Activity Based Costing) เพอบรหารตนทนการด าเนนการโดยรวมในการรบสนคาเขาคลงสนคา และการกระจายสนคาไปยงรานคาปลก ผลการศกษาพบวา การน าวธการวเคราะหตนทนฐานกจกรรม (Activity Based Costing) มาประยกตใช ขอมลทไดรบสามารถแสดงใหเหนถงตนทนแตละกจกรรม ซงเปนประโยชนในการชวยบรหารไดดกวาขอมลทไดจากระบบตนทนแบบเดม

เตชน บญรตน และระววรรณ จงวชกล (2550) ไดท าการศกษา และคนควาวจยเรอง การวเคราะหตนทนในกระบวนการขนสงสนคาและแนวทางปรบปรงประสทธภาพการขนสง ศกษากรณศนยกระจายสนคาบรษท ดเอชแอล เอกเซล ซพพลายเชน ประเทศไทย ผศกษาไดท าการศกษาและวเคราะหโครงสรางตนทนในกระบวนการขนสง โดยใชเทคนควเคราะหตนทนฐานกจกรรม (Activity Based Costing) เพอหาเกณฑการปนสวนตนทนทเหมาะสม ซงน าไปสงการสรางรปแบบการค านวณตนทนฐานกจกรรม (Activity Based Costing) แลวน าไปหาตนทนการขนสงในแตละเทยวเพอท าการเปรยบเทยบตนทนกบการจาง Subcontractor ผลการศกษาพบวาตนทนสวนใหญเกดขนจากกจกรรมการขนสงขาไป และขากลบสงถง 85% และขอมลทไดจากการค านวณท าใหทราบถงตนทนทแทจรงทเกดขน ทงนผศกษาไดใหขอเสนอแนะเพมเตมคอ ควรท าการศกษาถงรายละเอยดทเกยวกบคาใชจายและทมาของตนทนแตละ

44

รายการอยางละเอยด เพอใหการปนสวนตนทนเขาสกจกรรมมความถกตองและแมนย ายงขน และในสวนของการศกษาจดเสนทางเดนรถควรมการพฒนาแบบจ าลองการจดเสนทางเดนรถทเหมาะสมเพอใหไดคาใกลเคยงทดทสดหรอคาทเหมาะสมทสดในการศกษา

สทศน ตงมน (2554) ไดท าการศกษา บรษท ไทยโพลเมอร ซพพลาย จ ากด ซงเปนตวแทนจ าหนายเครองท าความเยน (Chiller) ยหอ ฮตาช ซงประสบกบปญหาการขาดแคลนสนคาคงคลงในสวนของอะไหลเครองท าความเยน เพอใหบรการหลงการขาย ผศกษาไดน าระบบ Inventory Control มาศกษาเพอแกไขปญหา และรวบรวมขอมลการใหบรการ เพอน าคาดชนวดผลทไดมาใชเปนขอมลแผนการคงคลง ใชหลกการ ABC Analysis ในการจ าแนกระดบของอะไหลตามมลคา กลมอะไหลระดบ C ม 45 รายการ เปนอะไหลทมการใชงานและเสยหายบอยครง อะไหลคงท 13 รายการ ใชหลกการพยากรณแบบ Regression Analysis เพอน าคาความตองการค านวณหาปรมาณสงซอแบบประหยด (EOQ) และจดสงซอใหม (ROP) ระดบความปลอดภยของสนคา (Safety Stock) จากผลการวจยพบวา อะไหล 13 รายการทมการใชงานคงทคดเปนมลคา 4,650,600 บาท/ป หรอ 83.52% ของมลคาของสนคาคงคลงทงหมด และอะไหลทมการใชงานแบบไมคงทมการค านวณการจดเกบแบบ Max-Mix 20 รายการ คดเปนมลคา 868,500 บาท/ป หรอ 15.59% และอะไหลทไมเคยมการใชงาน 12 รายการ คดเปนมลคา 49,000 บาท/ป หรอ 0.88% การวางแผนสนคาคงคลงมสวนชวยปองกนคาเสยโอกาสทางการขายถง 26% จากการตงเปาของยอดขาย ทงยงสามารถใหบรการหลงการขายไดทนเวลา สรางความพงพอใจ และเพมความเชอมนของภาพลกษณบรษทไดอกดวย

สมฤทธ ดวงศร (2551) ไดท าการศกษา และคนควาวจย บรษท บลสโคปสตล (ประเทศไทย) จ ากด เปนโรงงานรดเยนผลตเหลกมวนแผนเรยบ ซงมาจากการประเทศออสเตรย ซงในอดตเมอเกดอบตเหตลกรดแตก หรอสกหรอเสยหายจากการใชงาน บรษทจะท าการสงซอลกรดจากตางประเทศ ท าใหมการจดเกบสนคาคงคลงสง เนองจากไมมการวเคราะหจ านวน และชวงเวลาในการสงสนคาทเหมาะสม ผลการศกษาพบวา เมอน าทฤษฎ EOQ มาใชในการค านวณปรมาณการสงซอทเหมาะสม และ จดสงซอใหม (ROP) ในการควบคมสนคาคงคลง มคาใชจายในการสงซอตอครง และคาเสยโอการในการสงซอสนคาคงคลงนอยกวาแบบเกา มปรมาณนอยลง แตมจ านวนครงในการสงซอมากขน สามารถลดคาใชจายในการสงซอสนคาคงคลงได 22,935,255 บาท และยงสามารถลดปรมาณสนคาคงคลงลงได 10% คดเปนมลคา 10,200,000 บาท

บทท 3

ระเบยบวธการศกษา

ในการศกษาและคนควาเรอง “การศกษารปแบบการกระจายสนคาทเหมาะสม เพอลดตนทนโลจสตกส กรณศกษา บรษทX.X.X. จ ากด” โดยมระเบยบวธการศกษา ดงน

- รปแบบการกระจายสนคาในปจจบน

- กระบวนการภายในคลงสนคาในปจจบน

- สาเหตของปญหาทเกดขน

3.1 รปแบบการกระจายสนคาในปจจบน

ในปจจบนบรษท X.X.X. จ ากด มรปแบบการกระจายสนคา 4 แบบ คอ แบบท 1 จากโรงงานเขาทศนยกระจายสนคาขนาดใหญทอยตามภมภาคตาง ๆ จ านวน 3 แหง โดยท าหนาทกระจายสนคาใหกบคลงจงหวดในภมภาคนน ๆ แลวท าการสงสนคาใหกบลกคา แบบท 2 จากโรงงานเขาศนยกระจายสนคา แลวท าการสงสนคาใหกบลกคา แบบท 3 จากโรงงานเขาทคลงจงหวด แลวท าการสงสนคาใหกบลกคา และแบบท 4 จากโรงงานเขาทคลงจงหวด โดยมการโอนสนคาใหกบคลงจงหวดอกแหงหนง แลวท าการสงสนคาใหกบลกคา ดงแสดงในภาพท 17

46

ภาพท 17 รปแบบการกระจายสนคาของบรษท X.X.X. จ ากด ณ ปจจบน

3.2 กระบวนการภายในคลงสนคาในปจจบน

3.2.1 กระบวนการรบสนคา และการจดเกบ

กระบวนการรบสนคาของบรษท X.X.X. จ ากด เปนการรบสนคาจากโรงงานตามแผนการขนสนคาของทางฝายวางแผนขนสนคาสวนกลาง และรบสนคาจากคลงอน ๆ ดงแสดงในภาพท 18 โดยใชระยะเวลาในการท างานตงแตสนคาเขามาทคลงสนคาจนถงจดเกบเขา Location เฉลย 40 นาทตอ 1 คน

47

ภาพท 18 แสดงกระบวนการรบสนคา และจดเกบภายใน DC และคลงจงหวด

ขนตอนการรบสนคาและจดเกบ

3.2.1.1 เมอสนคามาถงทศนยกระจายสนคาหรอคลงจงหวด พนกงานขบรถจะมารายงานตวกบเจาหนาทธรการขนสง

3.2.1.2 เจาหนาทธรการขนสงท าการตรวจสอบขอมลเอกสาร เชน สถานทลงถกตองหรอไม เปนตน หากขอมลไมถกตองจะท าการตรวจสอบกลบไปทโรงงานตนทาง หรอศนยกระจายสนคาตนทาง เพอท าการแกไขขอมลในระบบ หรอท าการสงสนคากลบไปยงตนทาง หากขอมลถกตองจะท าการแจงใหพนกงานขบรถไปลงสนคาตามประตทก าหนด พรอมกบเอกสาร Receive

3.2.1.3 พนกงานขบรถน าสนคาไปลงตามประตทก าหนด และน าเอกสาร Receive สงใหพนกงานคลงสนคา (Receiving)

3.2.1.4 พนกงานคลงสนคา (Receiving) ตรวจสอบเอกสารกบขอมล WMS ท าการรบสนคาในระบบ พรอมกบท าการ Print เอกสาร Check List และสตกเกอร Barcode (LPN)

3.2.1.5 พนกงานตรวจสอบสนคา (Checkers) ท าการตรวจสอบสภาพสนคาตามเอกสาร Check List และน าสตกเกอร Barcode (LPN) ตดทสนคา

3.2.1.6 เจาหนาทโฟลลฟทท าการเคลอนยายสนคาเขาตาม Location ทก าหนด

48

3.2.2 กระบวนการจายสนคา

กระบวนการจายสนคาของบรษท X.X.X. จ ากด เปนการขนสงสนคาตามแผนการขายจากทางฝายขาย และการเคลอนยายสนคาไปทคลงอน ๆ ตามแผนของทางฝายวางแผนสวนกลาง ดงแสดงในภาพท 19 โดยใชระยะเวลาในการท างานตงแตรถเขามารบสนคาทคลงสนคาจนถงเวลาทรถสามารถออกจากคลงได เฉลย 50 นาทตอ 1 คน

ภาพท 19 แสดงกระบวนการรบสนคา และจดเกบภายใน DC และคลงจงหวด

ขนตอนการเบกจายสนคา

3.2.2.1 เจาหนาทแผนกจดควเสนทางแตละภมภาค จะไดรบค าสงขนสนคาจากทางฝายขายผานระบบ TOMs (Transport Orders Management System) ซงเปนระบบจดการค าสงขนสนคา เพอก าหนดรถ และทะเบยนรถทจะท าการขนสนคา และแจงใหรถเขาไปรอตามประตทก าหนด

3.2.2.2 พนกคลงสนคาด าเนนจองเบกสนคาตามแผนในระบบ WMS โดยจะท าการก าหนด Location ในการเบกสนคา ตามเงอนไข FE-FO

3.2.2.3 เจาหนาทโฟลลฟทท าการเคลอนยายสนคาออกจาก Location ทก าหนด มาวางไวทลานจดสนคา

49

3.2.2.4 พนกงานตรวจสอบสนคา (Checkers) ท าการตรวจสอบสนคาทเบกกบขอมลในระบบ WMS หากไมถกตองหรอสนคาไมไดคณภาพสนคา จะท าการหาสนคาทถกตอง แลวเบกออกมาใหม

3.2.2.5 เมอตรวจสอบเรยบรอยเจาหนาทโฟลลฟทท าการเคลอนยายสนคาขนรถ

3.2.2.6 เจาหนาทคลงสนคา (Outbound) ท าการยนยนตดจายสนคาในระบบ WMS แลวท าการ Print เอกสาร Ship Confirm ใหกบคนขบรถ น าไปยนใหเจาหนาธรการขนสง

3.2.2.7 เจาหนาธรการขนสงจดท าเอกสารใบสงสนคาใหพนกงานขบรถน าไปมอบใหลกคา

3.2.2.8 พนกงานขบรถน าสงสนคาจดสงใหกบลกคาตามเอกสารใบสงสนคา

3.3 สาเหตของปญหาทเกดขน

ผศกษาไดท าการวเคราะหถงสาเหตจากรปแบบการกระจายสนคาทมการท างานซ าซอนกนระหวางศนยกระจายสนคา และคลงจงหวด แลวน ามาจ าแนกปญหาของบรษท โดยใชผงกางปลาในการวเคราะหปญหาทเกดขน ดงแสดงในภาพท 20

ภาพท 20 ผงกางปลาวเคราะหสาเหตของปญหา

50

จากภาพท 20 แสดงถงสาเหตของปญหาทเกดขนจากรปแบบการกระจายสนคาในปจจบน โดยมรายละเอยดของปญหาดงน

3.3.1 กระบวนการท างาน

จากทไดศกษากระบวนการกระจายสนคาของบรษทในปจจบน จะพบวาจากภาพท 17 ในรปแบบการกระจายสนคาท 1 มกจกรรมภายในคลงสนคาทเกดขนซ าซอนกนทงทศนยกระจายสนคาตามภมภาค (DC) และคลงจงหวด และในรปแบบการกระจายสนคาท 4 มกจกรรมทซ าซอนกนเกดขนระหวางการโอนสนคาจากคลงสนคา ไปยงคลงสนคาอกแหงหนง ท าใหเกดคาใชจายภายในคลงสนคาทไมจ าเปน ดงแสดงในภาพท 21

ภาพท 21 แสดงรปแบบการกระจายสนคาทมกจกรรมซ าซอนกน

3.3.2 การขนสงสนคา

เนองจากปจจบนบรษทมสวนงานในการจดเสนทางการขนสงสนคาอยในระดบภมภาค ท าใหเสนทางการขนสงสนคาไมตอเนองกนจากโรงงานจนถงคลงจงหวดหรอลกคา ท าใหเกดรปแบบการขนสงสนคาทมบางเสนทางมระยะทางการขนสงสนคาไมเหมาะสมคอ ระยะทางจาก

51

โรงงานถงลกคานอยกวาระยะทางทใชในการขนสงสนคาในปจจบน ดงแสดงในภาพท 22 และตารางท 3

ภาพท 22 แสดงรปแบบการขนสงสนคาในปจจบนของบรษท

ตารางท 3 แสดงระยะทางเปรยบเทยบเสนทางการขนสงสนคาในปจจบนกบการสงตรง

คลง ลกคา

ระยะทาง (กโลเมตร) Direct

(โรงงาน-->ลกคา)

โรงงาน -->ลกคา

คลง-->ลกคา

รวมระยะทางปจจบน

ผลตาง(Direct-ปจจบน)

มนบร นาย ง 98 96 2 98 0 มนบร นาย ร 97 96 5 101 -4 บคคโล นาย ผ 90 73 17 90 0 จนทบร นาย ภ 385 353 32 385 0 จนทบร นาย ล 463 353 110 463 0 จนทบร นาย ว 354 353 1 354 0 ชลบร นาย ซ 201 178 30 208 -7 ชลบร นาย ฒ 201 178 30 208 -7 ชลบร นาย ษ 223 178 50 228 -5 ชลบร นาย ส 232 178 74 252 -20

ฉะเชงเทรา นาย ห 136 143 24 167 -31 ระยอง นาย ฬ 296 288 8 296 0 ระยอง นาย อ 323 288 35 323 0 ระยอง นาย ฮ 293 288 5 293 0

52

ตารางท 3 แสดงระยะทางเปรยบเทยบเสนทางการขนสงสนคาในปจจบนกบการสงตรง(ตอ)

คลง ลกคา

ระยะทาง (กโลเมตร) Direct

(โรงงาน-->ลกคา)

โรงงาน -->ลกคา

คลง-->ลกคา

รวมระยะทางปจจบน

ผลตาง(Direct-ปจจบน)

ระยอง นาย ฃ 298 288 10 298 0 บางขนธ นาย ถ 80 52 30 82 -2

สมทรปราการ นาย พ 130 120 16 136 -6 บคคโล นาย ฎ 93 73 20 93 0 บางขน นาย ธ 81 52 40 92 -11 อยธยา นาย ฐ 30 29 15 44 -14

3.3.3 คลงสนคา

คาเชาคลงสนคาเพมขน จากการศกษาขอมลตนทนในการด าเนนงานคลงสนคาในสวนของตนทนคงท พบวา ตนทนคาเชาคลงสนคาในป 2013 เพมขนจากป 2012 คดเปน 13% ดงแสดงในแผนภมท 1 โดยมพนทคลงเพมขน 17% ดงแสดงในแผนภมท 2

แผนภมท 1 แสดงอตราคาเชาพนทคลงสนคา (บาท/ตร.ม.)

53

แผนภมท 2 แสดงพนทคลงสนคา (ตร.ม.)

3.3.4 สนคาคงคลง

3.3.4.1 จากการศกษาขอมลของป 2012 และ 2013 พบวาป 2013 มการพยากรณยอดขายทไมใกลเคยงกบปรมาณการสงสนคาจรง จงสงผลใหมการจดเกบสนคาคงคลงโดยเฉลยตอวนเพมขน 8% ดงแสดงในแผนภมท 4 เพอรองรบตามปรมาณการพยากรณยอดขาย แตการพยากรณยอดขายป 2013 มความแมนย าลดลง 8.22% จากป 2012 โดยมปรมาณการสงสนคาโดยเฉลยตอวนลดลง 3% ดงแสดงในแผนภมท 5

แผนภมท 3 แสดงอตราความแมนย าของ Forecast

54

แผนภมท 4 แสดงสนคาคงคลงเฉลยตอวนป 2012 และ 2013

แผนภมท 5 แสดงปรมาณการสงสนคาเฉลยตอวนป 2012 และ 2013

3.3.4.2 สนคาแตกเสยหายเพมขน จากการศกษาขอมลของป 2012 และ 2013 พบวาป 2013 มปรมาณสนคาแตกเสยหายตอเดอน เพมขน 11% ดงแสดงในแผนภมท 6 ซงเกดจากพนกงานขบรถโฟลลฟทในคลงสนคาขาดความระมดระวงในการเคลอนยายสนคาภายในคลงในป 2012 47% และในป 2013 49% ของสนคาแตกเสยหายทงหมด

55

แผนภมท 6 แสดงปรมาณการสนคาแตกเสยหายตอเดอนป 2012 และ 2013

แผนภมท 7 แสดงปรมาณสนคาแตกเสยหายแยกตามสถานท

จากการศกษาขอมลรปแบบการกระจายสนคา และตนทนทเกยวของพบวารปแบบการกระจายสนคาในปจจบนนนท าใหเกดตนทนในสวนตาง ๆ ทมความซบซอนระหวาง DC กบ คลงจงหวด และคลงจงหวดมการโอนสนคาไปยงคลงจงหวดอกทหนง ผศกษาจงศกษาหาแนวทางทจะชวยลดตนทนทเกยวของดงกลาว เพอตอบสนองแผนกลยทธของบรษท

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

จากการศกษาและวเคราะหรปแบบการกระจายสนคาในปจจบนของบรษท X.X.X. จ ากด พบวาตนทนโลจสตกสเพมสงขน จากการทมกจกรรมทซ าซอนกนเกดขนเกนความจ าเปน ท าใหผศกษาเหนวา ควรมการปรบปรงรปแบบการกระจายสนคาใหเกดรปแบบการกระจายสนคาทเหมาะสม เพอเพมประสทธภาพ และลดตนทนในการกระจายสนคา

4.1 การวเคราะหแนวทางการปรบปรงการกระจายสนคา

จากการกระจายสนคาในปจจบนของบรษท X.X.X. จ ากด ผศกษาเลงเหนในความเปนไปไดในการกระจายสนคาจากโรงงานไปยงลกคา (Direct Shipment) เพอลดระยะทาง กจกรรมทซ าซอน และตนทนในการกระจายสนคา

ภาพท 23 แสดงแนวคดการกระจายสนคาจากโรงงานไปยงลกคา (Direct Shipment)

57

4.1.1 การเลอกสนคาทจะท าการสงตรงจากโรงงานไปยงลกคา

จากแนวคดขางตน ผศกษาไดท าการศกษาปรมาณสนคาทท าการขนสงทงหมดในเดอนมกราคม – พฤศจกายน ป 2014 พบวาปรมาณสนคา A มยอดการขนสงมากทสด จงท าการเลอกศกษาประเภทสนคา A และทางโรงงานมความพรอมในการผลตสนคาเพอรองรบการจดสงสนคาไปยงลกคาโดยตรง

ตารางท 4 แสดงปรมาณสนคาทท าการสงใหกบลกคา(ลตร) ในเดอน ม.ค.-พ.ย. ป 2014

สนคา ปรมาณการสงสนคา ม.ค.-พ.ย. 2014(ลตร)

สดสวน

A 402,088,769 38% B 329,518,624 31% C 124,350,636 12% D 75,301,385 7% E 122,368,175 12%

รวม 1,053,627,588 100%

4.1.2 การเลอกลกคาทจะท าการสงสนคาตรงจากโรงงาน

จากการศกษาขอมลลกคาในขอบเขตการศกษาภาคกลาง ภาคตะวนตก และภาคตะวนออก น ามาเปนกรณศกษาเพอคดเลอกลกคาทจะสามารถรบสนคาตรงจากโรงงานได (Direct Shipment) โดยลกคาจะมความสามารถในการรบสนคาเตมรถบรรทก 10 ลอ และมค าสงซอสนคาโดยเฉลยตอรอบมากกวารถบรรทก 10 ลอ 1 เทยว (6,804 ลตร/เทยว) ขอมลตามตารางท 5 และ ตารางท 6

58

ตารางท 5 แสดงขอมลการสงสนคาเดอน มถนายน 2014 ใหลกคาทสามารถสงสนคาตรงจากโรงงาน (Direct Shipment) ได

คลง ลกคา ขอมลการสงสนคา A (SKU :: 310001655)

เดอน มถนายน 2014 2 3 4 5 6 7 9 10

กาญจนบร นาย น 3,100 9,072 9,072 12,474 7,182

จนทบร นาย ภ 19,656 5,859 5,330

ชลบร นาย ข 9,677 9,677 9,677 9,677 9,677 9,677 4,838 4,838

ชลบร นาย ซ 27,216 27,216

ชลบร นาย ฒ

นครปฐม นาย ต 2,268 9,072 6,804 12,474 7,938 9,072 9,072

บางขนธ นาย ถ 24,948 26,460

บางขนธ นาย ธ 9,072 7,182 4,536 7,182

บคคโล นาย ฏ 7,938

บคคโล นาย ผ 13,306 76

มนบร นาย ง 4,649 4,649 13,173

มนบร นาย ณ 13,608 13,608 15,120 31,752

ระยอง นาย ญ 3,402 6,804

ลพบร นาย ฟ

ลพบร นาย ม 6,048

ลพบร นาย ย 7,560

ลพบร นาย บ 22,680

ลพบร นาย ป

สมทรปราการ นาย ฑ 22,680 9,828

สมทรปราการ นาย พ 19,656 15,120 15,120 9,072 9,072 19,656

สระบร นาย ค

สระบร นาย ฌ 1,701

สระบร นาย ฝ 3,402

สพรรณบร นาย ก 6,048

สพรรณบร นาย ฎ 18,144

สพรรณบร นาย ด 22,680

59

ตารางท 5 แสดงขอมลการสงสนคาเดอน มถนายน 2014 ใหลกคาทสามารถสงสนคาตรงจากโรงงาน (Direct Shipment) ได (ตอ)

คลง ลกคา ขอมลการสงสนคา A (SKU :: 310001655)

เดอน มถนายน 2014 2 3 4 5 6 7 9 10

สพรรณบร นาย ท 20,412

อยธยา นาย จ 12,096

อยธยา นาย ฐ 22,680 30,013

ตารางท 6 แสดงขอมลลกคาทงหมดในขอบเขตการศกษาทสามารถท าการสงสนคาตรงจากโรงงานได (Direct Shipment)

คลง ลกคา

ปรมาณเฉลยการสงสนคาตอรอบ

การสงซอ (ลตร)

โรงงาน-->คลง-->ลกคา

(รปแบบปจจบน) กโลเมตร

โรงงาน-->ลกคา (Direct

Shipment) กโลเมตร

กาญจนบร นาย ฉ 7,749 183 135 กาญจนบร นาย น 10,183 157 157 จนทบร นาย ภ 8,857 385 385 ชลบร นาย ข 8,908 256 249 ชลบร นาย ซ 11,237 208 201 ชลบร นาย ฒ 11,491 208 201 นครปฐม นาย ต 12,552 124 124 บางขนธ นาย ถ 25,032 82 80 บางขนธ นาย ธ 8,169 92 81 บคคโล นาย ฏ 8,640 93 93 บคคโล นาย ผ 15,542 90 90 มนบร นาย ง 10,267 98 98 มนบร นาย ณ 25,956 127 127 ระยอง นาย ญ 7,560 311 311 ลพบร นาย ฟ 17,010 114 70

60

ตารางท 6 แสดงขอมลลกคาทงหมดในขอบเขตการศกษาทสามารถท าการสงสนคาตรงจากโรงงานได (Direct Shipment) (ตอ)

คลง ลกคา

ปรมาณเฉลยการสงสนคาตอรอบ

การสงซอ (ลตร)

โรงงาน-->คลง-->ลกคา

(รปแบบปจจบน) กโลเมตร

โรงงาน-->ลกคา (Direct

Shipment) กโลเมตร

ลพบร นาย ม 7,749 150 132 ลพบร นาย ย 8,978 148 108 ลพบร นาย บ 13,892 109 100 ลพบร นาย ป 18,900 162 144 สมทรปราการ นาย ฑ 18,396 105 105 สมทรปราการ นาย พ 14,624 136 130 สระบร นาย ค 9,412 102 65 สระบร นาย ฌ 10,206 97 66 สระบร นาย ฝ 8,910 128 73 สพรรณบร นาย ก 6,804 72 72 สพรรณบร นาย ฎ 14,994 52 52 สพรรณบร นาย ด 21,546 51 51 สพรรณบร นาย ท 25,326 55 55 อยธยา นาย จ 7,409 73 37 อยธยา นาย ฐ 26,348 44 30

4.1.3 การวเคราะหเปรยบเทยบตนทนในการกระจายสนคาในรปแบบปจจบนและ

การจดสงสนคาตรงจากโรงงานไปยงลกคา (Direct Shipment)

การเปรยบเทยบตนทนในรปแบบการกระจายสนคาแบบปจจบนและการจดสงสนคาตรงจากโรงงานไปยงลกคา (Direct Shipment) ผศกษาไดน าขอมลจากการด าเนนงานของบรษท X.X.X. จ ากด ในระดบประเทศตงแตเดอนมกราคม – พฤศจกายน ป 2014 ซงประกอบดวยขอมลตนทนตามตารางท 7

61

ตารางท 7 แสดงขอมลตนทนปจจบน ของบรษท X.X.X. จ ากด โดยคดเปนบาทตอเดอน

รายการ หนวย ตนทนคาขนสง-Fix Cost - คาใชจายบคลากร 36,746,334 บาท/เดอน - คาเสอมยานพาหนะ 3,373,906 บาท/เดอน - คาเสอมอน ๆ 943,308 บาท/เดอน - คาเชายานพาหนะ 12,052,740 บาท/เดอน - คาเชาอน ๆ 936,966 บาท/เดอน - คารกษาความปลอดภยและคาเบยประกนภย 536,341 บาท/เดอน - คาใชจายอน ๆ 1,655,101 บาท/เดอน

รวมตนทนคาขนสง-Fix Cost 56,244,695 บาท/เดอน ตนทนคาจดเกบ - คาใชจายบคลากร 9,291 บาท/เดอน - คาน ามนรถโฟลลฟท 4,178 บาท/เดอน - คาซอมบ ารงรกษารถโฟลลฟท 5,066 บาท/เดอน - คาเชารถโฟลลฟท 242,003 บาท/เดอน - คาใชจายอน ๆ 22,983,794 บาท/เดอน - สนคาแตกเสยหาย 9,149 บาท/เดอน - คาจาง คาบรการ อน ๆ 234,245 บาท/เดอน - คาใชจายยานพาหนะ 210,497 บาท/เดอน - คาใชจายไฟฟาประปาสอสาร 1,297,437 บาท/เดอน - คาเครองมอ เครองเขยนและอปกรณ 180,966 บาท/เดอน - คารกษาความปลอดภยและคาเบยประกนภย 1,080,459 บาท/เดอน - คาเสอมราคา 1,008,606 บาท/เดอน - คาภาษอากรและธรรมเนยมตาง ๆ 167,894 บาท/เดอน

รวมตนทนคาจดเกบ 27,433,587 บาท/เดอน ตนทนคาเคลอนยาย - คาใชจายบคลากร 16,246,792 บาท/เดอน - คาน ามน 1,416,919 บาท/เดอน - คาซอมแซมบ ารงรกษารถโฟลลฟท 12,517 บาท/เดอน

62

ตารางท 7 แสดงขอมลตนทนปจจบน ของบรษท X.X.X. จ ากด โดยคดเปนบาทตอเดอน(ตอ)

รายการ หนวย - คาใชจายอน 1,164,025 บาท/เดอน - สนคาแตกเสยหาย 852,157 บาท/เดอน - คาจาง คาบรการ อน ๆ 4,152,337 บาท/เดอน - คาเชารถโฟลลฟท 4,124,968 บาท/เดอน - คารกษาความปลอดภยและคาเบยประกนภย 216 บาท/เดอน - คาภาษอากรและธรรมเนยมตาง ๆ 682 บาท/เดอน

รวมตนทนคาเคลอนยาย 27,970,611 บาท/เดอน ตนทนคาบรหาร - คาใชจายบคลากร 17,978,717 บาท/เดอน - คาน ามน 46,289 บาท/เดอน - คาซอมแซมบ ารงรกษารถ 8,728 บาท/เดอน - คาทางดวน 9,398 บาท/เดอน - คาใชจายอน 3,106,134 บาท/เดอน - คาเสอมยานพาหนะ 18,588 บาท/เดอน - คาเชายานพาหนะ 530 บาท/เดอน - คารกษาความปลอดภยและคาเบยประกนภย 184 บาท/เดอน - คาใชจายยานพาหนะส านกงาน 771,068 บาท/เดอน - คาใชจายไฟฟาประปาสอสาร 526,752 บาท/เดอน - คาเครองมอ เครองเขยนและอปกรณ 206,391 บาท/เดอน - คาภาษอากรและธรรมเนยมตาง ๆ 452,996 บาท/เดอน - คาเสอมราคาอน ๆ 2,081,728 บาท/เดอน

รวมตนทนคาบรหาร 25,207,502 บาท/เดอน

63

ตารางท 8 แสดงขอมลการด าเนนงานในเดอน มกราคม – พฤศจกายน ป 2014 โดยคดเปนตนทนบาทตอลตรตอเดอน

ล าดบ รายละเอยด ปรมาณ หนวย

1

ปรมาณสนคาโรงงาน --> คลง 119,943,903 ลตร/เดอน ปรมาณสนคาคลงสนคา --> ลกคา 95,784,326 ลตร/เดอน ปรมาณสนคาทงหมด 215,728,229 ลตร/เดอน เฉลยปรมาณการสงสนคา 55,941 ลตร/วน

2 จ านวนวนท างาน 25 วน 3 คาขนสงคงท (Fix-Cost) 56,244,695 บาท/เดอน 4 คาจดเกบสนคาคงคลง 27,433,587 บาท/เดอน 5 คาเคลอนยาย 27,970,611 บาท/เดอน 6 คาบรหาร 25,207,502 บาท/เดอน

น าขอมลการด าเนนงานตาง ๆ ในตารางท 8 มาค านวณเพอหาตนทนส าหรบการกระจายสนคาในรปแบบปจจบนเปรยบเทยบกบตนทนการด าเนนงานแบบสงสนคาตรงจากโรงงานไปยงลกคา (Direct Shipment) โดยรถบรรทก 10 ลอ ดงตารางท 9

ตารางท 9 แสดงขอมลตนทนเปรยบเทยบการกระจายสนคาในรปแบบปจจบนกบการสงสนคาตรงจากโรงงานไปยงลกคา (Direct Shipment)

ล าดบ รายละเอยด ตนทนการกระจายสนคา

ปจจบน Direct

Shipment(10W) หนวย

1 ตนทนคาขนสง-Fix Cost 0.2607 0.2607 บาท/ลตร 2 ตนทนคาจดเกบ 0.2287 - บาท/ลตร 3 ตนทนคาเคลอนยาย 0.1297 - บาท/ลตร 4 ตนทนคาบรหาร 0.1168 0.1168 บาท/ลตร 5 ตนทนแรงงานเพมเตมทโรงงาน

5.1 แรงงาน - 6 คน/วน Productivity - 9,323 ลตร/คน/วน คาแรงงาน - 500 บาท/คน/วน

64

ตารางท 9 แสดงขอมลตนทนเปรยบเทยบการกระจายสนคาในรปแบบปจจบนกบการสงสนคาตรงจากโรงงานไปยงลกคา (Direct Shipment)(ตอ)

ล าดบ รายละเอยด ตนทนการกระจายสนคา

ปจจบน Direct

Shipment(10W) หนวย

ตนทนคาแรงงานเฉลย - 0.0536 บาท/ลตร 5.2 Checker - 2 คน

คาแรงงาน - 18,000 บาท/เดอน User Admin - 2 คน คาแรงงาน - 15,000 บาท/เดอน คาแรงงานทงหมด - 66,000 บาท/เดอน ตนทนคาแรงงานเฉลย - 0.0472 บาท/ลตร

รวมตนทนคาแรงงานเพมเตม - 0.1008 บาท/ลตร รวมตนทน Fix Cost 0.7359 0.4784 บาท/ลตร

6 ตนทนคาขนสง-VC เชอเพลง 9.4487 7.5000 บาท/กม. เบยเลยงคนขบรถ 1.4552 1.4552 บาท/กม. คาบ ารงรกษา 1.2056 1.0600 บาท/กม. คายาง 0.8811 0.7300 บาท/กม. รวมคาขนสง-VC 12.9906 10.7452 บาท/กม. เฉลยปรมาณการสงสนคา A 13,608 6,804 ลตร/เทยว

รวมตนทนคาขนสง-VC เฉลย 0.0010 0.0016 บาท/ลตร/กม.

65

แผนภมท 8 แสดงจดคมทนของการสงสนคาตรงจากโรงงานไปยงลกคา (Direct Shipment) โดยรถบรรทก 10 ลอ

จากตารางท 9 การวเคราะหขอมลตนทนในการกระจายสนคาในรปแบบปจจบนเปรยบเทยบกบการจดสงสนคาตรงจากโรงงานไปยงลกคา (Direct Shipment) เมอน าขอมลดงกลาวมาสรางกราฟเพอหาจดคมทนของระยะทางการจดสงในแตละรปแบบ พบวา การสงสนคาตรงจากโรงงานไปยงลกคา (Direct Shipment) โดยรถบรรทก 10 ลอ มตนทนตอกโลเมตรต ากวาการขนสงในรปแบบปจจบนในชวง 0-415 กโลเมตร ดงแสดงในแผนภมท 8 ผศกษาจงน ารปแบบการสงสนคาตรงจากโรงงานไปยงลกคา (Direct Shipment) โดยรถบรรทก 10 ลอ มาศกษาในแตละรายลกคาเพอหาตนทนการกระจายสนคาทสามารถลดลงไดจากการกระจายสนคาในรปแบบปจจบน

66

ตารางท 10 แสดงผลการศกษาขอมลการกระจายสนคาทสามารถท าการสงสนคาตรงจากโรงงานไปยงลกคาได (Direct Shipment) เดอน ม.ค.- พ.ย. 2014

คลง ลกคา ปรมาณสนคา A

รปแบบปจจบน Direct Shipment

(10 ลอ) ระยะทาง(กม.)

ตนทน(บาท)

ระยะทาง(กม.)

ตนทน(บาท)

สพรรณบร นาย ก 34,020 72 27,375 72 20,143 ชลบร นาย ข 2,046,254 256 2,006,006 249 1,783,563 สระบร นาย ค 1,009,584 102 841,304 65 586,610 มนบร นาย ง 163,296 98 135,454 98 103,392 อยธยา นาย จ 278,964 73 224,743 37 149,754 กาญจนบร นาย ฉ 20,412 183 18,588 135 14,117 ชลบร นาย ซ 1,220,314 208 1,140,393 201 971,149 สระบร นาย ฌ 732,823 97 607,177 66 426,958 ระยอง นาย ญ 664,589 311 686,411 311 644,343 สพรรณบร นาย ฎ 608,148 52 477,753 52 340,873 บคคโล นาย ฏ 483,084 93 398,412 93 302,053 อยธยา นาย ฐ 2,337,725 44 1,818,631 30 1,229,099 สมทรปราการ นาย ฑ 2,121,811 105 1,774,219 105 1,366,894 ชลบร นาย ฒ 1,027,404 208 960,118 201 817,628 มนบร นาย ณ 1,885,680 127 1,616,374 127 1,280,291 สพรรณบร นาย ด 836,892 51 656,652 51 467,765 นครปฐม นาย ต 2,023,769 124 1,728,945 124 1,364,459 บางขนธ นาย ถ 2,561,933 82 2,085,990 80 1,549,277 ลพบร นาย ฟ 383,422 114 323,904 70 225,811 จนทบร นาย ภ 995,782 385 1,098,823 385 1,081,818 สพรรณบร นาย ท 646,380 55 509,638 55 365,365 บางขนธ นาย ธ 555,725 92 457,790 81 336,941 ลพบร นาย ม 81,648 150 71,780 132 56,080 กาญจนบร นาย น 1,400,414 157 1,240,518 157 1,017,166 ลพบร นาย ย 149,688 148 131,311 108 97,140

67

ตารางท 10 แสดงผลการศกษาขอมลการกระจายสนคาทสามารถท าการสงสนคาตรงจากโรงงานไปยงลกคาได (Direct Shipment) เดอน ม.ค.- พ.ย. 2014 (ตอ)

คลง ลกคา ปรมาณสนคา A

รปแบบปจจบน Direct Shipment

(10 ลอ) ระยะทาง(กม.)

ตนทน(บาท)

ระยะทาง(กม.)

ตนทน(บาท)

ลพบร นาย บ 224,532 109 188,607 100 142,873 ลพบร นาย ป 510,689 162 454,817 144 360,445 บคคโล นาย ผ 2,018,974 90 1,659,318 90 1,252,818 สระบร นาย ฝ 351,605 128 301,725 73 208,739 สมทรปราการ นาย พ 2,076,840 136 1,798,076 130 1,419,920

รวม 29,452,399 25,440,853 19,983,484

4.2 การวเคราะหแนวทางการปรบปรงการจดเกบสนคาคงคลง

จากปญหาทมการจดเกบสนคาคงคลงโดยเฉลยตอวนเพมขน 8% ดงแสดงในแผนภมท 4 ในบทท 3 ทางผศกษาจงไดท าการวเคราะหจดสงซอใหม (Reorder Point) และปรมาณสนคาคงคลงส ารอง (Safety Stock) โดยการค านวณหาจดสงซอใหม (Reorder Point) มสมการดงน

ROP = ( Demand x Lead Time ) + Safety Stock

การค านวณหาปรมาณสนคาคงคลงส ารอง (Safety Stock) มสมการดงน

Safety Stock = Ld

โดยท = คาคงทของสวนเบยงเบนมาตรฐานปกต

d = คาสวนเบยงเบนมาตรฐานของ Demand

L = ระยะเวลาการเตมสนคาคงคลง

โดยผศกษาไดใชกรณตวอยางของคลงจงหวดสพรรณบร ตงแตเดอน มกราคม – พฤศจกายน 2014 ดงกลาวมระยะเวลาการสงสนคาจากโรงงานถงคลงภายใน 1 วน (Lead

68

Time) ซงก าหนดระดบการบรการทรอยละ 95 และไดคา จากการเปดตารางพนทใตเสนโคงปกต ไดคา = 1.645 จากการรวบรวมขอมลการสงสนคาของคลงดงกลาว ตวอยางขอมลบางสวนตามตารางท 11 โดยจากขอมลตวอยางคลงสนคาสพรรณบร สนคา A รหสสนคา 310001655 สามารถค านวณหาคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน d = 21,426 และรหสสนคา 310001664 สามารถค านวณหาคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน d = 7,051

ตารางท 11 แสดงตวอยางขอมลการสงสนคาของคลงสพรรณบร บางสวน

คลง สนคา รหส ขอมลการสงสนคาเดอน พ.ย. 2014

1 3 4 6 7 8 10

สพรรณบร A 310001655

20,412 62,937 6,313 12,096 15,876 24,192 80,325

สพรรณบร A 310001664

8,554 7,603 3,326 21,859 3,802 13,306

ผศกษาไดค านวณสนคา A (310001655) ของคลงสพรรณบร ดงน

Safety Stock = 1426,21645.1

= 35,242 ลตร

ROP = (19,531 x 1) + 35,242

= 54,773 ลตร

สนคา A (310001664) ของคลงสพรรณบร ดงน

Safety Stock = 1051,7645.1

= 11,597 ลตร

ROP = (5,026 x 1) + 11,597

= 16,623 ลตร

69

ตารางท 12 แสดงปรมาณการจดเกบสนคาในรปแบบ Safety Stock และ ROP

คลง สนคา รหส Safety Stock ROP หนวย สพรรณบร A 310001655 35,242 54,773 ลตร สพรรณบร A 310001664 11,597 16,623 ลตร

จากตารางท 12 แสดงใหเหนวาการเกบสนคาคงคลงปจจบนของบรษท X.X.X. จ ากด มการจดเกบสนคาคงคลงทเกนความจ าเปน ท าใหเกดตนทนในการจดเกบทสงเกนความจ าเปน ทางผศกษาจงไดด าเนนการศกษาตอในสนคา A (310001655 และ 310001664) ในรปแบบการสงสนคาตรงจากโรงงานไปยงลกคาเพมเตมไดผลดงน

ตารางท 13 แสดงการเปรยบเทยบการเกบสนคาคงคลงปจจบนในรปแบบ Safety Stock , ROP กบการจดสงสนคาตรงจากโรงงานไปยงลกคา (Direct Shipment)

คลง สนคา รหส รปแบบปจจบน

(ลตร) Direct Shipment

(ลตร) SS ROP SS ROP

สพรรณบร A 310001655 35,242 54,773 3,750 6,009 สพรรณบร A 310001664 11,597 16,623 6,405 9,677

จากตารางท 13 แสดงใหเหนวาการสงสนคาตรงจากโรงงานไปยงลกคานนท าใหปรมาณสนคาคงคลงลดลง ผศกษาจงด าเนนการศกษาภาพรวมของสนคา A ของบรษท X.X.X. จ ากด ไดผลดงน

70

แผนภมท 9 แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบการกระจายสนคา ของคลงกาญจนบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 10 แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงกาญจนบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 11 แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงกาญจนบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

71

แผนภมท 12 แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบการกระจายสนคา ของคลงจนทบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 13 แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงจนทบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 14 แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงจนทบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

72

แผนภมท 15 แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบการกระจายสนคา ของคลงชลบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 16 แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงชลบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 17 แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงชลบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

73

แผนภมท 18 แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบการกระจายสนคา ของคลงนครปฐม ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 19 แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงนครปฐม ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 20 แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงนครปฐม ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

74

แผนภมท 21 แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบการกระจายสนคา ของคลงบางขนธ ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 22 แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงบางขนธ ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 23 แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงบางขนธ ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

75

แผนภมท 24 แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบการกระจายสนคา ของคลงบคคโล ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 25 แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงบคคโล ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 26 แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงบคคโล ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

76

แผนภมท 27 แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบการกระจายสนคา ของคลงมนบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 28 แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงมนบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 29 แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงมนบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

77

แผนภมท 30 แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบการกระจายสนคา ของคลงระยอง ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 31 แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงระยอง ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 32 แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงระยอง ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

78

แผนภมท 33 แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบการกระจายสนคา ของคลงลพบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 34 แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงลพบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 35 แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงลพบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

79

แผนภมท 36 แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบการกระจายสนคา ของคลงสมทรปราการ ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 37 แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงสมทรปราการ ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 38 แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงสมทรปราการ ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

80

แผนภมท 39 แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบการกระจายสนคา ของคลงสระบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 40 แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงสระบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 41 แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงสระบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

81

แผนภมท 42 แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบการกระจายสนคา ของคลงสพรรณบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 43 แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงสพรรณบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 44 แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงสพรรณบร ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

82

แผนภมท 45 แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบการกระจายสนคา ของคลงอยธยา ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 46 แสดงตนทนการจดเกบสนคา A คลงอยธยา ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

แผนภมท 47 แสดงตนทนการจดเกบสนคาอน ๆ คลงอยธยา ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

83

แผนภมท 48 แสดงการเปรยบเทยบตนทนการจดเกบสนคาในแตละรปแบบการกระจายสนคา ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014

จากแผนภมท 48 แสดงใหเหนตนทนการจดเกบของสนคาในแตละรปแบบการกระจายสนคา ในสวนของภาคกลาง ภาคตะวนตก และภาคตะวนออก ในเดอน ม.ค. -พ.ย. 2014 พบวาการกระจายสนคาในรปแบบปจจบนของบรษท X.X.X. จ ากด มตนทนการจดเกบสนคา 32,051,853 บาท หากมการปรบรปแบบการกระจายสนคาแบบสงตรงจากโรงงานถงลกคาจะมตนทนการจดเกบสนคา 15,517,530 บาท ซงสามารถลดตนทนการจดเกบสนคาไดถง 16,534,323 บาท

บทท 5

สรปผลการศกษา อภปรายผล และขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการศกษา

จากการเปรยบเทยบผลการศกษาของรปแบบการกระจายสนคาของบรษท X.X.X. จ ากด ในภาคกลาง ภาคตะวนตก และภาคตะวนออก ในเดอน ม.ค.-พ.ย. 2014 พบวา การกระจายสนคาในรปแบบสงสนคาตรงจากโรงงานถงลกคา (Direct Shipment) มความเหมาะสมทางดานตนทนการกระจายสนคามากกวารปแบบการกระจายสนคาอน ๆ เนองจากมตนทนการกระจายสนคา ทต ากวารปแบบในปจจบน โดยเมอท าการศกษารปแบบการจดสงสนคาตรงจากโรงงานถงลกคา (Direct Shipment) ในกลมสนคา A เมอท าการวเคราะหหาตนทนในการกระจายสนคาในรปแบบ Direct Shipment น ามาเปรยบเทยบกบการกระจายสนคาในรปแบบปจจบน จะพบวาสามารถลดตนทนในการกระจายสนคาคดเปนมลคา 5,457,369 บาท และเพมประสทธภาพในการด าเนนงานดานการกระจายสนคา ผศกษาไดท าการศกษาในสวนของการจดเกบสนคาในรปแบบปจจบน โดยน าทฤษฎจดสงซอใหม (Reorder Point) และสนคาคงคลงส ารอง (Safety Stock) มาประยกตใชกบการจดเกบสนคาคงคลงของบรษท X.X.X. จ ากด พบวา ปรมาณสนคาคงคลงทถกจดเกบในปจจบนนนมปรมาณทเกนความตองการของลกคาสง ท าใหตนทนในการจดเกบสนคาคงคลงสงตามไปดวย เมอน ามาเปรยบเทยบกบปรมาณการจดเกบสนคาคงคลงทสมพนธกบรปแบบการกระจายสนคาแบบสงสนคาตรงจากโรงงานถงลกคา (Direct Shipment) นนสามารถลดลงเปนมลคา 16,534,323 บาท

5.2 ขอเสนอแนะส าหรบการศกษาครงน

ในการวจยครงนผศกษาเลงเหนวาเมอจะน าผลการวจยไปใชในภาคธรกจจรงนน ยงอาจมขอจ ากดบางสวนดงน

85

5.2.1 ขอมลในบางสวนเปนความลบของทางบรษท ซงไมสามารถน ามาแสดงในผลงานศกษาได เพราะอาจสงผลตอการแขงขนของธรกจ

5.2.2 ขอมลในดานตนทนทน ามาศกษาในครงน ผศกษาไดน าขอมลตนทนทงหมดทกพนทมาปนสวนตามคลงทศกษา ท าใหผลการศกษาอาจจะไมตรงตามตนทนจรงทเกดขนในแตละคลงสนคา

5.2.3 ขอมลในการน ามาศกษาในครงน เปนเพยงขอมลในพนททผศกษาสนใจ ซงยงไมครอบคลมพนททงหมดของบรษท ซงหากน าผลการศกษาไปประยกตใชงาน อาจจะตองมการศกษาเพมเตม เพอใหไดความแมนย าของผลการวเคราะหเพมมากขน

5.2.4 ปรมาณของขอมลทน ามาศกษานนมระยะเวลาสนเกนไปในการศกษา และการเปรยบเทยบผลการศกษา

5.2.5 การศกษาในครงนไมไดท าการศกษาถงความพงพอใจของลกคา อาจท าใหเมอน าผลการศกษาไปประยกตด าเนนงานจรง อาจท าใหไมไดรบความรวมมอจากลกคา

5.3 ขอเสนอแนะส าหรบการศกษาในครงตอไป

5.3.1 ควรมการเกบรวบรวมขอมลมากกวาในการศกษาครงน เนองจากอาจมขอจ ากดในพนทอน และเพอใหไดผลการวจยทเปนภาพรวมของบรษท

5.3.2 ควรมศกษาขอมลทางดานตนทนทละเอยดในระดบคลงสนคาในแตละพนทเพอใหเกดความคลาดเคลอนในการวเคราะหนอยทสด และสามารถน าไปประยกตใชงานในทกพนทของบรษท

5.3.3 ควรมการศกษาทฤษฎในการกระจายสนคาในรปแบบอน ๆ เพมเตม เพอน ามาประยกตใชใหเหมาะสมกบการด าเนนงานของบรษทเพมขน

5.3.4 ควรมการศกษาการกระจายสนคาของแตละกลมผลตภณฑเพมเตม เนองจากในแตละกลมผลตภณฑมลกษณะเฉพาะ ท าใหลกษณะในการด าเนนงานแตกตางกนไปดวย

ในการศกษาครงตอไป ผศกษาควรท าการศกษาถงขอจ ากดทไดกลาวมาขางตน เพอลดขอจ ากดกอนการศกษา เพอท าใหไดผลการศกษาทละเอยดเพมขน

บรรณานกรม

ภาษาไทย

ค านาย อภปรชญาสกล . 2550. การจดการคลงสนคา (Warehouse Management). พมพครงท 2. นนทบร: ซ.วาย.ซซเทม พรนตง จ ากด.

ค านาย อภปรชญาสกล. 2550. การจดการขนสง (Transport Management). พมพครงท 1. นนทบร: ซ.วาย.ซซเทม พรนตง จ ากด.

ค านาย อภปรชญาสกล. 2554. การจดการสนคาคงคลง (Inventory Management). พมพครงท 2. นนทบร: โฟกสมเดย แอนด พบลชชง จ ากด.

ไชยยศ ไชยมนคง, มยขพนธ ไชยมนคง. 2550. กลยทธโลจสตกสและซพพลายเชนเพอนแขงขนในตลาดโลก. พมพครงท 1. นนทบร: ซ.วาย.ซซเทม พรนตง จ ากด.

ชาลศา ตงตระกล. 2551. “การศกษาตนทนการบรหารการกระจายสนคาเครองดมน าอดลม.” การศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการดานโลจสตกส (สหสาขาวชา) บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณ.

ฐาปนา บญหลา และ นงลกษณ นมตรภวดล. 2555. การจดการโลจสตกส : มตซพพลายเชน. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน.

เตชน บญรตน และ ระววรรณ จงวชกล. 2550. “การวเคราะหตนทนในกระบวนการขนสงสนคาและแนวทางปรบปรงประสทธภาพการขนสง ศกษากรณศนยกระจายสนคาบรษท ดเอชแอล เอกเซล ซพพลายเชน ประเทศไทย.” การศกษาตามหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต วทยาลยนวตกรรมอดมศกษา มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ทวศกด เทพพทกษ. 2554. การจดการโลจสตกสและซพพลายเชน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: เอกซเปอรเนท.

พรพมล เอยมส าอางค. 2551. “การลดตนทนโลจสตกสโดยการปรบปรงระบบการจดสงสนคา : กรณศกษา โรงงานผลตกระดาษ.” การศกษาตามหลกสตรอตสาหกรรมศาสตร

มหาบณฑต สาขาวชาวศวกรรมการจดการอตสาหกรรม คณะเทคโนโลยและการจดการอตสาหกรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

87

บรรณานกรม (ตอ) พมพชนก วรวฒนนนท. 2548. “แบบจ าลองตนทนฐานกจกรรมในธรกจกระจายสนคา .”

การศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการดานโลจสตกส (สหสาขาวชา) บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณ.

ภกดพงศ อบลรตน. 2556. “การเพมประสทธภาพในการกระจายสนคา กรณศกษาการขนสงกาซเพอการอตสาหกรรม.” การศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการการขนสงและโลจสตกส คณะโลจสตกส มหาวทยาลยบรพา.

รชตน อลน, เคราชเชอร ฟล และ เบเคอร ปเตอร. 2551. คมอการจดการลอจสตกสและการกระจายสนคา (The Handbook of Logistics and Distribution Management 3rd ed.). แปลโดย วทยา สหฤทด ารง, วชย รงเรองอนนต และ บญทรพย พานชการ. กรงเทพฯ: อ.ไอ.สแควร.

แลมเบอรต เดากลส เอม. 2547. การจดการโซอปทานและโลจสตกส – Supply Chain and Logistics Management. แปลโดย กลมชนก สทธวาทนฤพฒ, ศลษา ภมรสถตย และ จกรกฤษณ ดวงพสตรา. กรงเทพฯ: ส านกพมพทอป/แมคกรอ-ฮล.

วลยพนธ เธยรไทย. 2549. “การวเคราะหตนทนทางโลจสตกสเพอการกระจายสนคา .” การศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการดานโลจสตกส (สหสาขาวชา) บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณ.

สทศน ตงมน. 2554. “การศกษาการสงซออะไหลเครองท าความเยนเพอวางแผนการคงคลง.” การศกษาตามหลกสตรวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวศวกรรมการจดการอตสาหกรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

สภาถนช สชาตวฒ. 2556. “การลดตนทนทางโลจสตกสโดยการปรบปรงระบบการจดสงสนคา กรณศกษา: บรษทผลตโซรถจกรยานยนต.” การศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตร

มหาบณฑต สาขาการจดการการขนสงและโลจสตกส คณะโลจสตกส มหาวทยาลยบรพา. สมยศ นอยสข, อรศรา ซองพาณชย และ ศนสนย กอสงศกด. 2549. “การบรหารกระบวนการ

รบ และกระจายสนคาตามระบบตนทนฐานกจกรรม ศกษากรณ คลงสนคา บรษท C.P. Seven-Eleven จ ากด (มหาชน).” การศกษาตามหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต วทยาลยนวตกรรมอดมศกษา มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สมฤทธ ดวงศร. 2551. “การวเคราะหปรมาณการสงซอทเหมาะสมเพอลดคาใชจายในการจดการสนคาคงคลง กรณศกษา : การวางแผนความตองการลกรด.” การศกษาตาม

หลกสตรวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวศวกรรมการจดการอตสาหกรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

88

บรรณานกรม (ตอ) อสมาพร ประดจมณพนธ. 2552. “การออกแบบและประเมนระบบการขนสงสนคาโดยตรงของ

สนคาเคมเหลวจากโรงกลนไปยงลกคา.” การศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการดานโลจสตกส (สหสาขาวชา) บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณ.

ส านกงาน SMEs. 2535. คมอการค านวณตนทนโลจสตกส [ออนไลน]. เขาถงไดจาก: http://www.jetro.go.jp/thailand/e_activity/pdf/logicostcalmanualpart1.pdf

ประวตผศกษา

นางสาวฉตรกา สมรป เกดวนท 29 เมษายน พ.ศ. 2532 ส าเรจการศกษาระดบปรญญาตร หลกสตรบรหารธรกจบณฑต สาขาระบบสารสนเทศทางคอมพวเตอร จากมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลตะวนออก (วทยาเขตจกรพงษภวนารถ) เมอปการศกษา 2554 และศกษาตอระดบปรญญาโท หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาการจดการ โลจสตกส บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยหอการคาไทย ในปการศกษา 2556 ปจจบนท างานอยในบรษท ไทยเบฟเวอเรจ โลจสตก จ ากด กลมงานวางแผนโลจสตกและสนบสนน ตงแตป พ.ศ. 2555 จนถงปจจบน