xuÊt b¶n lÇn 2 - tieuchuanvietnam.co · xe t¶i dïng trong c«ng nghiÖp, vµ cho c¸c øng...

t I ª u c h u È n q u è c g i a

TCVN 7144–1 : 2008 ISO 3046-1 : 2002

XuÊt b¶n lÇn 2

§éng c¬ ®èt trong kiÓu pÝt t«ng - §Æc tÝnh – PhÇn 1: C«ng bè c«ng suÊt, tiªu hao

nhiªn liÖu vµ dÇu b«i tr¬n, ph−¬ng ph¸p thö - Yªu cÇu bæ sung

®èi víi ®éng c¬ th«ng dông Reciprocating internal combustion engines - Performance –

Part 1: Declarations of power, fuel and lubricating oil consumptions,

and test methods – Additional requirements for engines for general use

Hµ Néi - 2008

tcvn

TCVN 7144-1 : 2008

2

TCVN 7144-1 : 2008

3

Lêi nãi ®Çu

TCVN 7144-1 : 2008 thay thÕ TCVN 7144-1 : 2002 vµ TCVN 7144-7 : 2002.

TCVN 7144-1 : 2008 hoµn toµn t−¬ng ®−¬ng ISO 3046−1 : 2002.

TCVN 7144-1 : 2008 do Ban kü thuËt tiªu chuÈn TCVN/TC 70 §éng c¬ ®èt

trong biªn so¹n, Tæng côc Tiªu chuÈn §o l−êng ChÊt l−îng ®Ò nghÞ, Bé Khoa

häc vµ C«ng nghÖ c«ng bè.

Bé TCVN 7144 §éng c¬ ®èt trong kiÓu pitt«ng - §Æc tÝnh, gåm c¸c tiªu chuÈn

sau:

- TCVN 7144-1 : 2008 (ISO 3046-1 : 2002), PhÇn 1: C«ng bè c«ng suÊt, tiªu hao

nhiªn liÖu vµ dÇu b«i tr¬n, ph−¬ng ph¸p thö - Yªu cÇu bæ sung ®èi víi ®éng c¬

th«ng dông

- TCVN 7144-3 : 2007 (ISO 3046-3 : 2006), PhÇn 3: C¸c phÐp ®o thö.

- TCVN 7144-4 : 2007 (ISO 3046-4 : 1997), PhÇn 4: §iÒu chØnh vËn tèc.

- TCVN 7144-5 : 2008 (ISO 3046-5 : 2001), PhÇn 5: Dao ®éng xo¾n.

- TCVN 7144-6 : 2002 (ISO 3046-6 : 1990), PhÇn 6: Chèng v−ît tèc.

TCVN 7144-1 : 2008

4

TCVN 7144-1 : 2008

5

t i ª u c h u È n q u è c g i a TCVN 7144-1 : 2008

XuÊt b¶n lÇn 2

§éng c¬ ®èt trong kiÓu pÝt t«ng - §Æc tÝnh –

PhÇn 1: C«ng bè c«ng suÊt, tiªu hao nhiªn liÖu vµ dÇu b«i tr¬n, ph−¬ng ph¸p thö - Yªu cÇu bæ sung ®èi víi ®éng c¬ th«ng dông

Reciprocating internal combustion engines - Performance –

Part 1: Declarations of power, fuel and lubricating oil consumptions, and test methods –

Additional requirements for engines for general use

1 Ph¹m vi ¸p dông

Tiªu chuÈn nµy quy ®Þnh çc yªu cÇu vÒ c«ng bè c«ng suÊt, tiªu hao nhiªn liÖu, tiªu hao dÇu b«i tr¬n vµ

ph−¬ng ph¸p thö bæ sung cho çc yªu cÇu c¬ b¶n ®−îc quy ®Þnh trong ISO 15550.

Tiªu chuÈn nµy quy ®Þnh çc m· c«ng suÊt cã Ých cña ®éng c¬ theo ISO 15550, nh»m ®¬n gi¶n hãa

viÖc ¸p dông vÒ c«ng bè c«ng suÊt vµ ®Ó th«ng tin dÔ dµng khi cÇn. VÝ dô, ¸p dông cho c«ng bè c«ng

suÊt sö dông trong çc b¶ng d÷ liÖu ®éng c¬.

Tiªu chuÈn nµy ¸p dông cho ®éng c¬ ®èt trong kiÓu pÝt t«ng sö dông trªn mÆt ®Êt, trªn ®−êng s¾t vµ

trªn biÓn.

Tiªu chuÈn nµy cã thÓ ®−îc ¸p dông cho çc ®éng c¬ dïng ®Ó kÐo çc m¸y lµm ®−êng vµ lµm ®Êt, çc

xe t¶i dïng trong c«ng nghiÖp, vµ cho çc øng dông kh¸c cña ®éng c¬ khi kh«ng cã çc tiªu chuÈn

quèc gia phï hîp cho çc ®éng c¬ nµy.

§©y lµ tiªu chuÈn bæ sung víi môc ®Ých ¸p dông kÕt hîp víi ISO 15550 ®Ó quy ®Þnh ®Çy ®ñ çc yªu cÇu

¸p dông víi ®éng c¬ cô thÓ.

2 Tµi liÖu viÖn dÉn

Çc tµi liÖu viÖn dÉn sau lµ rÊt cÇn thiÕt cho viÖc ¸p dông tiªu chuÈn. §èi víi çc tµi liÖu viÖn dÉn ghi

n¨m c«ng bè th× ¸p dông b¶n ®−îc nªu. §èi víi çc tµi liÖu viÖn dÉn kh«ng ghi n¨m c«ng bè th× ¸p

dông phiªn b¶n míi nhÊt, bao gåm c¶ çc söa ®æi.

TCVN 7144-4 : 2007 (ISO 3046-4 : 1997), §éng c¬ ®èt trong kiÓu pÝt t«ng - §Æc tÝnh - PhÇn 4: §iÒu

chØnh vËn tèc.

TCVN 7144-1 : 2008

6

TCVN 7144-6 : 2002 (ISO 3046-6 : 1990), §éng c¬ ®èt trong kiÓu pÝt t«ng - §Æc tÝnh - PhÇn 6: Chèng v−ît tèc.

ISO 1204 :1990, Reciprocating internal combustion engines – Designation of the direction of rotation

and of cylinders and valves in cylinder heads, and definition of right-hand and left-hand in-line engines

and locations on an engine (§éng c¬ ®èt trong kiÓu pÝt t«ng – Ký hiÖu vÒ chiÒu quay vµ h−íng çc xi

lanh vµ xup¸p trªn n¾p xi lanh, ®Þnh nghÜa ®éng c¬ mét hµng quay tr¸i, quay ph¶i vµ çc vÞ trÝ trªn mét

®éng c¬).

ISO 15550 : 2002, Internal combustion engines – Determination and method for the measurement of

engine power – General requirements (§éng c¬ ®èt trong - Ph−¬ng ph¸p ®o c«ng suÊt ®éng c¬ - Yªu

cÇu chung).

3 ThuËt ng÷ vµ ®Þnh nghÜa

Tiªu chuÈn nµy sö dông çc thuËt ng÷ vµ ®Þnh nghÜa nªu trong ISO 15550, ®−îc liÖt kª trong B¶ng 1.

B¶ng 1 - ThuËt ng÷ vµ ®Þnh nghÜa

ThuËt ng÷

§Þnh nghÜa

Xem çc ®iÒu trong ISO 15550

C«ng suÊt cã Ých (brake power) 3.3.3

C«ng suÊt liªn tôc (continuous power) 3.3.4

Tèc ®é c«ng bè cña ®éng c¬ (declared engine speed)

ThiÕt bÞ phô phô thuéc (dependent auxiliary)

3.2.4

3.1.1

§iÒu chØnh ®éng c¬ (engine adjustment)

Tèc ®é ®éng c¬ (engine speed)

ThiÕt bÞ phô chñ yÕu (essential auxiliary)

3.2.1

3.2.3

3.1.3

Tiªu hao nhiªn liÖu (fuel consumption)

C«ng suÊt ë chÕ ®é h¹n chÕ nhiªn liÖu (fuel stop power)

3.4.1

3.3.6

C«ng suÊt chØ thÞ (indicated power)

ThiÕt bÞ phô ®éc lËp (independent auxiliary)

3.3.2

3.1.2

C«ng suÊt ISO (ISO power)

SuÊt tiªu hao nhiªn liÖu ISO (ISO specific fuel consumption)

C«ng suÊt tiªu chuÈn ISO (ISO standard power)

3.3.7

3.4.1.2

3.3.7.1

Tèc ®é ®éng c¬ ch¹y chËm kh«ng t¶i (tèc ®é kh«ng t¶i) (low idle engine speed (idling speed))

3.2.6

Tiªu hao dÇu b«i tr¬n (lubricating oil consumption) 3.4.3

§éng c¬ kh«ng ®iÒu chØnh (non-adjusted engine)

ThiÕt bÞ phô thø yÕu (non-essential auxiliary)

3.2.2

3.1.4

C«ng suÊt qu¸ t¶i (overload power) 3.3.5

§iÒu chØnh c«ng suÊt (power adjustment) 3.3.9

C«ng suÊt sö dông (service power)

C«ng suÊt tiªu chuÈn sö dông (service standard power)

SuÊt tiªu hao nhiªn liÖu (specific fuel consumption)

3.3.8

3.3.8.1

3.4.1.1

TCVN 7144-1 : 2008

7

4 Ký hiÖu

Çc ký hiÖu sö dông trong tiªu chuÈn nµy ®−îc quy ®Þnh trong B¶ng 2, ISO 15550 : 2002; nghÜa cña

çc ký hiÖu ®−îc quy ®Þnh trong B¶ng 3, ISO 15550 : 2002.

5 §iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn

¸p dông çc yªu cÇu §iÒu 5, ISO 15550 : 2002.

6 Ph−¬ng ph¸p thö

6.1 Yªu cÇu chung

¸p dông ph−¬ng ph¸p thö 1 theo 6.2 cña ISO 15550 : 2002.

Nhµ s¶n xuÊt ph¶i quy ®Þnh quy tr×nh nµo trong çc quy tr×nh sau ®©y cã thÓ ¸p dông cho ph−¬ng ph¸p

thö ®éng c¬:

a) ®iÒu chØnh c«ng suÊt;

b) hiÖu chØnh c«ng suÊt.

6.2 §éng c¬ ®−îc ®iÒu chØnh

6.2.1 Khi cÇn cã thÓ x¸c ®Þnh c«ng suÊt thö, b»ng çch sö dông çc c«ng thøc (1) ®Õn (6) (xem 10.3)

theo mét hoÆc nhiÒu trong çc çch sau ®©y:

a) ®iÒu chØnh c«ng suÊt theo ISO tõ çc ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn sang çc ®iÒu kiÖn m«i tr−êng

thö;

b) ®iÒu chØnh c«ng suÊt sö dông c«ng bè tõ ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng sang c«ng suÊt trong

®iÒu kiÖn m«i tr−êng thö;

c) lÊy c«ng suÊt thö b»ng c«ng suÊt sö dông c«ng bè vµ thö ®éng c¬ trong çc ®iÒu kiÖn nh©n t¹o

theo 6.2.5 ®Ó m« pháng çc ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng;

d) thö trong ®iÒu kiÖn m« pháng mét sè ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng theo 6.2.5 vµ cho phÐp

®iÒu chØnh c«ng suÊt sö dông c«ng bè ®èi víi sù kh¸c nhau cßn l¹i.

chó thÝch ViÖc ®iÒu chØnh c«ng suÊt b»ng çch sö dông çc c«ng thøc (1) ®Õn (6) chØ cho phÐp nÕu nh− thiÕt

bÞ t¨ng ¸p hoÆc pha phèi khÝ cña ®éng c¬ kh«ng ®−îc thay ®æi ®èi víi çc ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng.

6.2.2 Khi ®iÒu chØnh c«ng suÊt, nhµ s¶n xuÊt ®éng c¬ cÇn chØ râ ph¶i sö dông c«ng thøc nµo trong

B¶ng 2.

NÕu trong B¶ng 2 kh«ng cã c«ng thøc nµo phï hîp cho viÖc ®iÒu chØnh c«ng suÊt th× ph−¬ng ph¸p ®iÒu

chØnh cÇn ®−îc tháa thuËn b»ng v¨n b¶n gi÷a nhµ s¶n xuÊt vµ kh¸ch hµng.

TCVN 7144-1 : 2008

8

6.2.3 NÕu ®éng c¬ t¨ng ¸p ë c«ng suÊt c«ng bè trong ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn kh«ng ®¹t ®−îc

giíi h¹n tèc ®é t¨ng ¸p tua b« vµ giíi h¹n nhiÖt ®é khÝ th¶i ë cöa vµo cña tua bin vµ kh«ng ®¹t ®−îc ¸p

suÊt ch¸y lín nhÊt th× nhµ s¶n xuÊt cã thÓ cho ¸p dông çc ®iÒu kiÖn quy chiÕu thay thÕ theo quy ®Þnh

trong 10.3.2 ®Ó ®iÒu chØnh c«ng suÊt.

6.2.4 Khi ®iÒu chØnh c«ng suÊt sö dông c«ng bè trªn hiÖn tr−êng ®èi víi çc ®iÒu kiÖn m«i tr−êng thö,

çc kÕt qu¶ cã thÓ ®¹t ®−îc khi ¸p suÊt ch¸y lín nhÊt trong xi lanh ®éng c¬ v−ît qu¸ gi¸ trÞ cho phÐp.

Trong tr−êng hîp nµy viÖc thö ®éng c¬ cÇn ph¶i ®−îc thùc hiÖn t¹i c«ng suÊt ®−îc nhµ s¶n xuÊt xem lµ

an toµn, t¹i c«ng suÊt ®ã gi¸ trÞ cho phÐp kh«ng bÞ v−ît qu¸.

Çc gi¸ trÞ th«ng sè ®éng c¬ t−¬ng øng víi c«ng suÊt yªu cÇu cã thÓ ®−îc ngo¹i suy tõ çc gi¸ trÞ ®o

theo ph−¬ng ph¸p ®−îc tháa thuËn gi÷a nhµ s¶n xuÊt vµ kh¸ch hµng.

6.2.5 Çc phÐp thö ®éng c¬ cã thÓ ®−îc thùc hiÖn trong çc ®iÒu kiÖn m«i tr−êng ®−îc t¹o ra ®Ó m«

pháng çc ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng b»ng mét trong çc çch sau:

a) thay ®æi nhiÖt ®é khÝ n¹p cña ®éng c¬ b»ng çch ®èt nãng nh©n t¹o;

b) thay ®æi nhiÖt ®é n−íc lµm m¸t ë bé lµm m¸t khÝ n¹p;

c) çc ph−¬ng ph¸p thÝch hîp kh¸c ®−îc nhµ s¶n xuÊt xem lµ an toµn.

B¶ng 2 – Çc trÞ sè dïng cho ®iÒu chØnh c«ng suÊt

Sè mò Lo¹i ®éng c¬ Lo¹i nhiªn liÖu §iÒu kiÖn

C«ng

thøc

HÖ sè a m n s

C«ng suÊt bÞ

h¹n chÕ bëi tû

lÖ kh«ng

khÝ/nhiªn liÖu

A

1

1

0,75

0 Kh«ng t¨ng

¸p C«ng suÊt bÞ

h¹n chÕ bëi

t¶i nhiÖt

B 0 1 1 0

T¨ng ¸p

kh«ng lµm

m¸t khÝ t¨ng

¸p

C 0 0,7 2 0

§éng c¬ ®iezen

vµ ®éng c¬

ch¸y do nÐn hai

nhiªn liÖu dïng

nhiªn liÖu láng

Nhiªn liÖu dÇu

®iezen

T¨ng ¸p cã

lµm m¸t khÝ

t¨ng ¸p

§éng c¬ bèn

kú tèc ®é thÊp

vµ trung b×nh

D 0 0,7 1,2 1

§éng c¬ ch¸y

do nÐn (®iezen)

Nhiªn liÖu dÇu

®iezen

T¨ng ¸p cã

lµm m¸t khÝ

t¨ng ¸p

§éng c¬ hai

kú tèc ®é thÊp E 0 nr nr nr

TCVN 7144-1 : 2008

9

B¶ng 2 – Çc trÞ sè dïng cho ®iÒu chØnh c«ng suÊt (kÕt thóc)

Sè mò Lo¹i ®éng c¬ Lo¹i nhiªn liÖu §iÒu kiÖn

C«ng

thøc

HÖ sè a m n s

§éng c¬ khÝ cã

phun nhiªn liÖu

måi löa (hai nhiªn

liÖu hoÆc khÝ-

®iezen)

Nhiªn liÖu khÝ

víi nhiªn liÖu

dÇu måi löa

T¨ng ¸p cã

lµm m¸t khÝ

t¨ng ¸p

§éng c¬ bèn

kú tèc ®é thÊp

vµ trung b×nh

F 0 0,57 0,55 1,75

§éng c¬ hai nhiªn

liÖu phun khÝ ¸p

suÊt cao

Nhiªn liÖu khÝ

víi nhiªn liÖu

dÇu måi löa

T¨ng ¸p cã

lµm m¸t khÝ

t¨ng ¸p

§éng c¬ bèn

kú tèc ®é thÊp

vµ trung b×nh

G 0 0,7 1,2 1

§éng c¬ hai nhiªn

liÖu phun khÝ ¸p

suÊt cao

Nhiªn liÖu khÝ

víi nhiªn liÖu

dÇu måi löa

T¨ng ¸p cã

lµm m¸t khÝ

t¨ng ¸p

§éng c¬ hai

kú tèc ®é thÊp H 0 nr nr nr

§éng c¬ ®èt ch¸y

b»ng tia löa ®iÖn

(otto)

X¨ng, khÝ dÇu

má hãa láng

(LPG) vµ nhiªn

liÖu khÝ

Kh«ng t¨ng

¸p

§éng c¬ bèn

kú tèc ®é cao I 1 0,86 0,55 0

Nhiªn liÖu khÝ

T¨ng ¸p cã

lµm m¸t khÝ

t¨ng ¸p

§éng c¬ bèn

kú tèc ®é thÊp

vµ trung b×nh

J 0 0,57 0,55 1,75

Chó thÝch

1 Çc c«ng thøc vµ çc sè mò nhËn ®−îc tõ CIMAX. (Héi ®ång Quèc tÕ vÒ ®éng c¬ næ).

2 Çc hÖ sè vµ sè mò ®· ®−îc thiÕt lËp tõ thö nghiÖm trªn mét sè çc ®éng c¬ ®¹i diÖn cho lo¹i ®éng c¬

®· chØ ra. Chóng cã thÓ ®−îc xem lµ mét h−íng dÉn.

Çc nhµ s¶n xuÊt ®éng c¬ cã thÓ chän çc gi¸ trÞ riªng thÝch hîp víi viÖc thiÕt kÕ ®éng c¬ riªng cña hä.

3 Çc gi¸ trÞ sè mò s ¸p dông cho viÖc ®iÒu chØnh c«ng suÊt tõ mét nhiÖt ®é lµm m¸t khÝ n¹p chuÈn. Khi khÝ

n¹p ®−îc lµm m¸t b»ng n−íc trong ¸o n−íc cña ®éng c¬ ë nhiÖt ®é æn ®Þnh b×nh th−êng th× gi¸ trÞ cña s

cã thÓ ®−îc lÊy b»ng 0.

4 C«ng thøc A vµ D ®−îc ¸p dông ë vÝ dô nªu trong Phô lôc C vµ D.

5 Çc ®éng c¬ bèn kú tèc ®é cao cÇn ®iÒu chØnh c«ng suÊt kh«ng ®−îc ®Ò cËp ®Õn trong B¶ng nµy. Çc

hÖ sè vµ sè mò hiÖu chØnh ®−îc nhµ s¶n xuÊt ®éng c¬ quy ®Þnh.

6 nr nghÜa lµ kh«ng cã gi¸ trÞ nµo ®−îc ®−a ra. §iÒu nµy hoµn toµn do nhµ s¶n xuÊt ®éng c¬ sö dông çc

gi¸ trÞ riªng thÝch hîp víi viÖc thiÕt kÕ ®éng c¬ riªng cña hä.

TCVN 7144-1 : 2008

10

6.3 §éng c¬ kh«ng ®iÒu chØnh (§éng c¬ ®· ®−îc chØnh ®Æt tr−íc)

Khi çc ®iÒu kiÖn thö kh¸c víi çc ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn th× cã thÓ sö dông ph−¬ng ph¸p nªu ë

§iÒu 7, ISO 15550 : 2002 ®Ó hiÖu chØnh c«ng suÊt cña c«ng suÊt ®o theo çc ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu

chuÈn (hiÖu chØnh b»ng tÝnh to¸n).

ViÖc thö cã thÓ ®−îc thùc hiÖn trong phßng ®iÒu hßa nhiÖt ®é, ë ®ã çc ®iÒu kiÖn khÝ quyÓn ®−îc kiÓm

so¸t ®Ó gi÷ hÖ sè hiÖu chØnh cµng gÇn víi gi¸ trÞ (1) cµng tèt.

Khi th«ng sè ¶nh h−ëng ®−îc kiÓm so¸t b»ng mét thiÕt bÞ tù ®éng th× kh«ng cÇn hiÖu chØnh c«ng suÊt

theo th«ng sè ®ã nÕu nh− th«ng sè ®ã n»m trong ph¹m vi thÝch hîp cña thiÕt bÞ. §iÒu nµy ¸p dông ®Æc

biÖt cho:

a) viÖc kiÓm so¸t tù ®éng nhiÖt ®é khÝ ë n¬i thiÕt bÞ ho¹t ®éng ë 298 K (25 oC);

b) viÖc kiÓm so¸t tù ®éng sù t¨ng tèc ®éc lËp ¸p suÊt khÝ quyÓn khi ¸p suÊt khÝ quyÓn ®¹t ®Õn gi¸ trÞ

mµ kiÓm so¸t t¨ng tèc ho¹t ®éng;

c) viÖc kiÓm so¸t tù ®éng nhiªn liÖu khi ®ã bé ®iÒu tèc ®iÒu chØnh l−îng nhiªn liÖu cÊp ®Ó duy tr× c«ng

suÊt cã Ých kh«ng ®æi (b»ng çch ®iÒu chØnh ¶nh h−ëng cña ¸p suÊt vµ nhiÖt ®é m«i tr−êng).

Tuy nhiªn, trong tr−êng hîp a), nÕu thiÕt bÞ ®iÒu chØnh tù ®éng nhiÖt ®é khÝ ®ãng hoµn toµn ë toµn t¶i t¹i

298 K (25 oC) (kh«ng cã khÝ nãng bæ sung vµo khÝ n¹p), th× viÖc thö ph¶i ®−îc thùc hiÖn víi thiÕt bÞ ®ãng

hoµn toµn vµ ¸p dông hÖ sè hiÖu chØnh b×nh th−êng. Trong tr−êng hîp c), l−îng tiªu hao nhiªn liÖu ®èi

víi ®éng c¬ ch¸y do nÐn (®iezen) ph¶i ®−îc hiÖu chØnh theo sè nghÞch ®¶o cña hÖ sè hiÖu chØnh c«ng

suÊt.

6.4 ThiÕt bÞ phô

§Ó chØ râ ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh c«ng suÊt cã Ých, cÇn ph©n biÖt çc thiÕt bÞ phô ¶nh h−ëng ®Õn c«ng suÊt

cã Ých cña ®éng c¬ vµ çc thiÕt bÞ phô cÇn thiÕt cho viÖc sö dông liªn tôc vµ lÆp l¹i cña ®éng c¬. VÝ dô,

xem Phô lôc A.

Çc thiÕt bÞ l¾p trªn ®éng c¬ mµ nÕu thiÕu chóng ®éng c¬ kh«ng thÓ ho¹t ®éng ë c«ng suÊt c«ng bè

trong mäi hoµn c¶nh ®−îc coi lµ çc bé phËn cña ®éng c¬ vµ do ®ã kh«ng ®−îc liÖt vµo danh môc çc

thiÕt bÞ phô.

Chó thÝch Çc thiÕt bÞ nh− b¬m phun nhiªn liÖu, tua b« t¨ng ¸p vµ thiÕt bÞ lµm m¸t kh«ng khÝ t¨ng ¸p thuéc vÒ

çc bé phËn cña ®éng c¬.

7 Ph−¬ng ph¸p hiÖu chØnh c«ng suÊt

¸p dông theo yªu cÇu ë §iÒu 7 cña ISO 15550 : 2002.

TCVN 7144-1 : 2008

11

8 §o chÊt ph¸t th¶i

Sau khi hoµn thµnh ®o c«ng suÊt ®éng c¬ th× ®o chÊt ph¸t th¶i d¹ng khÝ vµ d¹ng h¹t theo çc ph−¬ng

ph¸p ®o ®−îc quy ®Þnh trong TCVN 6852.

9 B¸o ço thö

B¸o ço thö ¸p dông theo 9.1, ISO 15550 : 2002.

10 Ph−¬ng ph¸p tÝnh to¸n ®iÒu chØnh c«ng suÊt vµ tÝnh to¸n l¹i suÊt tiªu hao nhiªn liÖu

10.1 Yªu cÇu chung

Nhµ s¶n xuÊt ®éng c¬ ph¶i chØ ra ®é sai kh¸c gi÷a ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng hoÆc ®iÒu kiÖn

m«i tr−êng thö nghiÖm so víi ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn mµ kh«ng ph¶i ®iÒu chØnh c«ng suÊt vµ

tÝnh to¸n l¹i suÊt tiªu hao nhiªn liÖu.

10.2 ¸p dông

Çc quy tr×nh ®−a ra trong tiªu chuÈn nµy ph¶i ®−îc ¸p dông ®Ó tÝnh:

a) c«ng suÊt vµ suÊt tiªu hao nhiªn liÖu mong muèn ®èi víi çc ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng tõ

çc gi¸ trÞ ®· biÕt ®èi víi çc ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn (xem 10.3 vµ 10.4);

b) gi¸ trÞ c«ng suÊt vµ suÊt tiªu hao nhiªn liÖu ®¹t ®−îc trong ®iÒu kiÖn m«i tr−êng thö nghiÖm cã phï

hîp víi çc gi¸ trÞ c«ng bè hay kh«ng (xem 10.3 vµ 10.4).

10.3 §iÒu chØnh c«ng suÊt ®èi víi ®iÒu kiÖn m«i tr−êng

10.3.1 Khi yªu cÇu ph¶i vËn hµnh ®éng c¬ trong çc ®iÒu kiÖn kh¸c víi ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn

nªu ë §iÒu 5, ISO 15550 : 2002 vµ nÕu yªu cÇu ph¶i ®iÒu chØnh c«ng suÊt ®éng c¬ theo hoÆc tõ çc

®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn, th× ph¶i sö dông çc c«ng thøc sau ®©y nÕu nhµ s¶n xuÊt kh«ng chØ ra

çc ph−¬ng ph¸p kh¸c (xem Chó thÝch 2 trong 10.3.2 vµ 10.3.4):

rx PP ×α= (1)

Chó thÝch ë c«ng thøc (1), phÐp tÝnh to¸n lµ nghÞch ®¶o cña phÐp tÝnh to¸n ®èi víi çc c«ng thøc (1) vµ (2)

trong §iÒu 7, ISO 15550 : 2002.

trong ®ã hÖ sè ®iÒu chØnh c«ng suÊt α ®−îc x¸c ®Þnh bëi:

−−−= 1

η

1)1(7,0

m

kkα (2)

TCVN 7144-1 : 2008

12

trong ®ã tû lÖ c«ng suÊt chØ thÞ ®−îc x¸c ®Þnh:

s

cx

cr

n

x

r

m

srrr

sxxx

T

T

T

T

pap

papk

−

−=

φφ

(3)

VÝ dô, xem C.1 vµ Phô lôc D.

10.3.2 Trong tr−êng hîp çc ®éng c¬ t¨ng ¸p tua b« khi giíi h¹n tèc ®é t¨ng ¸p tua b«, giíi h¹n nhiÖt

®é cöa vµo cña tua bin vµ ¸p suÊt ch¸y lín nhÊt ch−a ®¹t ®−îc ë c«ng suÊt c«ng bè trong çc ®iÒu kiÖn

quy chiÕu tiªu chuÈn, th× nhµ s¶n xuÊt cã thÓ ®−a ra çc ®iÒu kiÖn quy chiÕu thay thÕ ®Ó ®iÒu chØnh

c«ng suÊt. (VÝ dô, xem C.2.)

Trong tr−êng hîp nµy:

rax PP ×α= (4)

Khi ®ã çc c«ng thøc (5) vµ (6) ph¶i ®−îc sö dông thay cho c«ng thøc (3).

B»ng çch thay tû lÖ ¸p suÊt kh«ng khÝ kh« trong c«ng thøc (3) b»ng tû lÖ ¸p suÊt khÝ quyÓn toµn phÇn,

tû lÖ c«ng suÊt chØ thÞ ®−îc x¸c ®Þnh bëi:

s

cx

cra

n

x

ra

m

ra

x

=

T

T

T

T

P

Pk (5)

trong ®ã, ¸p suÊt khÝ quyÓn toµn phÇn quy chiÕu thay thÕ b»ng:

=

max,r

rpp

r

rrra (6)

HÖ sè a , çc sè mò m, n vµ s cã çc trÞ sè ®· cho trong B¶ng 2 (xem 10.4).

Chó thÝch 1 Xem thªm çc b¶ng trong Phô lôc B, vµ çc vÝ dô tÝnh to¸n trong Phô lôc C vµ D.

Chó thÝch 2 Khi çc ®iÒu kiÖn m«i tr−êng thö nghiÖm hoÆc ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng thÝch hîp h¬n

so víi çc ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn hoÆc çc ®iÒu kiÖn quy chiÕu thay thÕ (xem 10.3.2) th× c«ng suÊt c«ng

bè trong çc ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng hoÆc ®iÒu kiÖn m«i tr−êng thö nghiÖm cã thÓ ®−îc nhµ s¶n xuÊt

h¹n chÕ vµo c«ng suÊt c«ng bè trong çc ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn hoÆc ®iÒu kiÖn quy chiÕu thay thÕ.

Chó thÝch 3 Khi kh«ng biÕt ®é Èm t−¬ng ®èi th× nªn gi¶ thiÕt mét gi¸ trÞ cña nã lµ 30 % trong çc c«ng thøc A,

E vµ G trong B¶ng 2. §èi víi çc c«ng thøc kh¸c, viÖc ®iÒu chØnh c«ng suÊt ®éc lËp víi ®é Èm ( 0a = ).

10.3.3 Gi¸ trÞ cña hiÖu suÊt c¬ khÝ ph¶i ®−îc nhµ s¶n xuÊt ®éng c¬ chØ râ. Khi kh«ng cã çc chØ dÉn ®ã

th× gi¶ thiÕt 80m ,=η .

10.3.4 Khi c«ng bè c«ng suÊt tiªu chuÈn ISO, nhµ s¶n xuÊt ®éng c¬ ph¶i chØ râ sö dông c«ng thøc nµo

trong çc c«ng thøc ë B¶ng 2.

TCVN 7144-1 : 2008

13

10.4 TÝnh to¸n l¹i l−îng tiªu hao nhiªn liÖu cho çc ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng hoÆc

®iÒu kiÖn m«i tr−êng thö nghiÖm ®èi víi çc ®éng c¬ ®−îc ®iÒu chØnh

Khi yªu cÇu vËn hµnh ®éng c¬ trong çc ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng hoÆc thö nghiÖm kh¸c víi

çc ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn nªu trong §iÒu 5 cña ISO 15550 : 2002, suÊt tiªu hao nhiªn liÖu sÏ

kh¸c víi suÊt tiªu hao nhiªn liÖu ®−îc c«ng bè ®èi víi çc ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn vµ ph¶i ®−îc

tÝnh to¸n l¹i theo hoÆc tõ çc ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn.

Çc c«ng thøc sau ®©y ph¶i ®−îc ¸p dông nÕu nhµ s¶n xuÊt kh«ng c«ng bè çc ph−¬ng ph¸p kh¸c:

rx bβb ×= (7)

trong ®ã α

βk

= (8)

Chó thÝch Xem thªm çc b¶ng trong Phô lôc B vµ çc vÝ dô b»ng sè trong C.1.

11 C«ng bè c«ng suÊt

11.1 Yªu cÇu chung

11.1.1 Môc ®Ých cña c«ng bè c«ng suÊt

C«ng bè c«ng suÊt ®−îc yªu cÇu v× hai môc ®Ých chÝnh sau ®©y:

- C«ng bè gi¸ trÞ c«ng suÊt.

- KiÓm ®Þnh b»ng ®o ®Ó ®¶m b¶o r»ng ®éng c¬ ph¸t ra c«ng suÊt ®· ®−îc c«ng bè trong a), trong

cïng ®iÒu kiÖn hoÆc sau khi hiÖu chØnh bÊt kú sù kh¸c nhau nµo vÒ ®iÒu kiÖn.

§Ó chØ râ ®iÒu kiÖn ë ®ã gi¸ trÞ c«ng suÊt c«ng bè ®¹t ®−îc, c«ng bè ph¶i nªu râ:

a) kiÓu c«ng bè c«ng suÊt vµ, nÕu cÇn, c¶ ®iÒu kiÖn vËn hµnh vµ m«i tr−êng (xem 11.4);

b) kiÓu sö dông c«ng suÊt (xem 11.3);

c) kiÓu c«ng suÊt (xem 11.2);

d) tèc ®é c«ng bè cña ®éng c¬ (xem B¶ng 1).

VÒ ph−¬ng ph¸p c«ng bè c«ng suÊt ®éng c¬ theo a), 2) vµ 3), xem H×nh 1. §Ó t×m m· sè thÝch hîp khi

cÇn, xem §iÒu 12.

Chó thÝch Cã thÓ kÕt hîp çc thuËt ng÷ ®−îc sö dông ë 1) ®Õn 3) (vÝ dô, c«ng suÊt sö dông cã Ých liªn tôc øng

víi chÕ ®é h¹n chÕ nhiªn liÖu).

Tuú thuéc vµo viÖc sö dông ®éng c¬ vµ ph−¬ng ph¸p s¶n xuÊt, c«ng suÊt ®¹t ®−îc cã thÓ sai lÖch víi

c«ng suÊt c«ng bè. Gi¸ trÞ sai lÖch ®ã ph¶i ®−îc nhµ s¶n xuÊt c«ng bè.

TCVN 7144-1 : 2008

14

H×nh 1 - S¬ ®å giíi thiÖu ph−¬ng ph¸p c«ng bè c«ng suÊt

11.1.2 C«ng suÊt vµ m« men

§èi víi ®éng c¬ truyÒn c«ng suÊt bëi mét trôc hoÆc nhiÒu trôc, c«ng suÊt theo tiªu chuÈn nµy lµ mét ®¹i

l−îng tû lÖ víi m« men trung b×nh ®−îc tÝnh to¸n hoÆc ®o vµ víi tèc ®é quay trung b×nh cña mét trôc

hoÆc nhiÒu trôc truyÒn m« men nµy.

§èi víi ®éng c¬ truyÒn c«ng suÊt kh«ng qua mét trôc hoÆc nhiÒu trôc, tham kh¶o tiªu chuÈn thÝch hîp

®èi víi m¸y c«ng t¸c ®−îc dÉn ®éng.

11.1.3 §éng c¬ g¾n liÒn víi c¬ cÊu b¸nh r¨ng

C«ng suÊt cña mét ®éng c¬ l¾p liÒn thiÕt bÞ t¨ng tèc hoÆc gi¶m tèc, tèc ®é ®Çu trôc ra cuèi cïng ph¶i

®−îc chØ ra ë tèc ®é c«ng bè cña ®éng c¬.

11.2 Çc kiÓu c«ng suÊt

11.2.1 C«ng suÊt chØ thÞ vµ c«ng suÊt cã Ých lµ çc kiÓu c«ng suÊt.

11.2.2 Ngo¹i trõ çc tr−êng hîp c«ng suÊt tiªu chuÈn ISO vµ c«ng suÊt tiªu chuÈn sö dông, mäi c«ng

a) KiÓu c«ng bè c«ng suÊt

b) KiÓu sö dông c«ng suÊt c) c) KiÓu c«ng suÊt dd) Tèc ®é ®éng c¬

C«ng suÊt, ISO (3.3.7)

Chó thÝch 1 Sè trong ngoÆc ®¬n chØ sè ®iÒu trong ISO 15550 : 2002 Chó thÝch 2 ¸p dông cho “C«ng suÊt tiªu chuÈn ISO”

¸p dông cho “C«ng suÊt tiªu chuÈn sö dông”

C«ng suÊt liªn tôc (3.3.4)

C«ng suÊt ë chÕ ®é h¹n chÕ

nhiªn liÖu (3.3.6)

C«ng suÊt sö dông (3.3.8)

C«ng suÊt qu¸ t¶i (3.3.5)

C«ng suÊt cã Ých (3.3.3) chØ víi thiÕt bÞ phô phô thuéc

chñ yÕu

Tèc ®é c«ng bè cña ®éng c¬

(3.2.4)

C«ng suÊt cã Ých (3.3.3) víi thiÕt bÞ

phô phô thuéc kh«ng h¹n chÕ thiÕt

bÞ phô phô thuéc chñ yÕu

TCVN 7144-1 : 2008

15

bè c«ng suÊt cã Ých ®Òu ph¶i kÌm theo danh môc çc thiÕt bÞ phô sau phï hîp víi 6.3 vµ Phô lôc A:

a) çc thiÕt bÞ phô phô thuéc chñ yÕu ®−îc ®Þnh nghÜa trong ISO 15550 : 2002 (3.1.1 vµ 3.1.3);

b) thiÕt bÞ phô ®éc lËp chñ yÕu ®−îc ®Þnh nghÜa trong ISO 15550 : 2002 (3.1.2 vµ 3.1.3);

c) thiÕt bÞ phô phô thuéc kh«ng chñ yÕu ®−îc ®Þnh nghÜa trong ISO 15550 : 2002 (3.1.1 vµ 3.1.4).

C«ng suÊt tiªu thô bëi çc thiÕt bÞ phô liÖt kª ë b) vµ c) lµ ®¸ng kÓ. Trong tr−êng hîp ®ã ph¶i c«ng bè

c«ng suÊt yªu cÇu cña chóng.

Çc vÝ dô vÒ çc thiÕt bÞ phô ®iÓn h×nh ®−îc liÖt kª ë Phô lôc A.

11.3 KiÓu c«ng suÊt sö dông

C«ng suÊt liªn tôc, c«ng suÊt qu¸ t¶i vµ c«ng suÊt ë chÕ ®é h¹n chÕ nhiªn liÖu lµ çc kiÓu sö dông

c«ng suÊt.

Kho¶ng thêi gian vµ tÇn sè sö dông c«ng suÊt qu¸ t¶i ®−îc cho phÐp phô thuéc vµo viÖc sö dông,

nh−ng ph¶i xem xÐt kü trong ®iÒu chØnh sù h¹n chÕ nhiªn liÖu ®Ó cho phÐp ®éng c¬ ph¸t ra c«ng suÊt

qu¸ t¶i ®¸p øng yªu cÇu. C«ng suÊt qu¸ t¶i ph¶i ®−îc biÓu thÞ theo phÇn tr¨m cña c«ng suÊt liªn tôc,

cïng víi kho¶ng thêi gian vµ tÇn sè cho phÐp vµ tèc ®é thÝch hîp cña ®éng c¬.

Trõ khi cã quy ®Þnh kh¸c cho phÐp c«ng suÊt qu¸ t¶i b»ng 110 % c«ng suÊt liªn tôc ë tèc ®é sö dông

®éng c¬ t−¬ng øng trong kho¶ng thêi gian 1 h, trong kho¶ng thêi gian 12 h ho¹t ®éng. Kho¶ng thêi gian

nµy còng ¸p dông cho çc c«ng suÊt qu¸ t¶i lín tíi 110 % c«ng suÊt liªn tôc.

Chó thÝch 1 C«ng suÊt cña ®éng c¬ ®Èy tµu thuû th−êng ®−îc h¹n chÕ ®Õn c«ng suÊt liªn tôc, ®Ó ®éng c¬

kh«ng thÓ ph¸t ra c«ng suÊt qu¸ t¶i trong sö dông. Tuy nhiªn, ®èi víi çc øng dông ®Æc biÖt, ®éng c¬ ®Èy tµu thuû

cã thÓ ph¸t ra c«ng suÊt qu¸ t¶i trong sö dông.

Chó thÝch 2 §èi víi ®éng c¬ kÐo m¸y ph¸t ®iÖn, ¸p dông çc yªu cÇu kü thuËt nªu trong 13.3, ISO 8528-1 :

1993.

11.4 KiÓu c«ng bè c«ng suÊt

C«ng suÊt ISO vµ c«ng suÊt sö dông lµ çc kiÓu c«ng bè c«ng suÊt.

§Ó thiÕt lËp c«ng suÊt sö dông, ph¶i tÝnh ®Õn çc ®iÒu kiÖn sau:

a) ®iÒu kiÖn m«i tr−êng, hoÆc ®iÒu kiÖn m«i tr−êng danh nghÜa theo çc yªu cÇu cña çc c¬ quan kiÓm

tra vµ/hoÆc c¬ quan cã thÈm quyÒn vµ/hoÆc çc tæ chøc ph©n cÊp ®−îc kh¸ch hµng chØ râ (xem

§iÒu 15).

Chó thÝch VÝ dô, çc ®iÒu kiÖn m«i tr−êng danh nghÜa sau ®©y ¸p dông cho çc ®éng c¬ ®Èy tÇu thñy vµ çc

®éng c¬ ®èt trong phô trªn tµu thuû theo yªu cÇu cña HiÖp héi Quèc tÕ çc tæ chøc ph©n cÊp cho ho¹t ®éng

kh«ng h¹n chÕ (IACS) :

- ¸p suÊt khÝ quyÓn toµn phÇn: px = 100 kPa ;

TCVN 7144-1 : 2008

16

- NhiÖt ®é kh«ng khÝ: Tx = 318 K (tx = 45 oC);

- §é Èm t−¬ng ®èi: φx = 60 %;

- NhiÖt ®é n−íc biÓn hoÆc n−íc th« (n−íc vµo lµm m¸t khÝ t¨ng ¸p): Tcx = 305 K (tcx = 32 oC)

b) sù lµm viÖc b×nh th−êng cña ®éng c¬;

c) kho¶ng thêi gian yªu cÇu gi÷a çc kú b¶o d−ìng;

d) b¶n chÊt vµ khèi l−îng gi¸m s¸t yªu cÇu;

e) çc th«ng tin liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña ®éng c¬ trong sö dông (xem §iÒu 15 vµ 16).

12 Ký hiÖu c«ng suÊt

12.1 Quan hÖ cña çc m^ víi c«ng suÊt

Theo yªu cÇu trong 11.1.1, viÖc c«ng bè c«ng suÊt b»ng m· theo tiªu chuÈn nµy yªu cÇu kÕt hîp çc

ch÷ tõ ba nhãm ch÷ kh¸c nhau kÌm theo tèc ®é ®éng c¬.

Tr×nh tù çc ch÷ cña m· ®−îc quy ®Þnh trªn s¬ ®å H×nh 2.

Ngoµi ra, ch÷ C cã thÓ kÌm theo chØ sè phÇn tr¨m mµ c«ng suÊt liªn tôc cã thÓ v−ît (xem B¶ng 3, sè

thø tù 3). Trong tr−êng hîp c«ng suÊt liªn tôc cã thÓ bÞ v−ît 10 % th× chØ sè ®−îc thay b»ng ch÷ X (xem

B¶ng 3, sè thø tù 4).

12.2 Ký hiÖu c«ng suÊt b»ng çc m^

C«ng bè c«ng suÊt ®éng c¬ b»ng m· bao gåm:

a) çc ch÷ ®−îc quy ®Þnh ë H×nh 2;

b) trÞ sè kÌm theo ®¬n vÞ c«ng suÊt;

c) trÞ sè kÌm theo ®¬n vÞ tèc ®é c«ng bè cña ®éng c¬.

TCVN 7144-1 : 2008

17

VÝ dô:

I C N 1000 kW 425 min-1

Sù c«ng bè nµy kh«ng chØ râ c«ng suÊt ®éng c¬ cã thÓ bÞ v−ît qu¸ hay kh«ng. Nh−ng nÕu c«ng suÊt

®éng c¬ cã thÓ bÞ v−ît qu¸ th× ph¶i ®−a vµo chØ sè phÇn tr¨m, vÝ dô ICXN.

H×nh 2 - S¬ ®å tr×nh tù çc ch÷ ®−îc sö dông ®Ó m^ hãa viÖc c«ng bè c«ng suÊt

TrÞ sè kÌm theo ®¬n vÞ tèc ®é c«ng bè cña ®éng c¬

TrÞ sè kÌm theo ®¬n vÞ c«ng suÊt ®éng c¬

C«ng suÊt s½n cã lµ c«ng suÊt cã Ých khi chØ sö dông çc thiÕt bÞ phô phô thuéc chñ yÕu

C«ng suÊt lµ c«ng suÊt liªn tôc

C«ng suÊt lµ c«ng suÊt ISO

Chó thÝch 1 Sè trong ngoÆc ®¬n chØ sè ®iÒu trong ISO 15550 : 2002. Chó thÝch 2 Trong tr−êng hîp ®éng c¬ ®−îc sö dông trªn tµu thñy ®èi víi HiÖp héi Quèc tÕ çc tæ chøc ph©n cÊp ho¹t ®éng kh«ng h¹n chÕ (IACS) vµ ¸p dông çc ®iÒu kiÖn m«i tr−êng danh nghÜa quy ®Þnh trong 11.4 a), m· M cã thÓ ®−îc sö dông thay cho S ®Ó chØ c«ng suÊt sö dông. Khi sö dông m· M th× kh«ng cÇn thiÕt ph¶i ®−a thªm çc th«ng tin bæ sung vÒ ®iÒu kiÖn vËn hµnh vµ m«i tr−êng ®Æc biÖt t¹i hiÖn tr−êng.

C«ng suÊt cã Ých (3.3.3) víi thiÕt bÞ

phô phô thuéc kh«ng h¹n chÕ thiÕt

bÞ phô phô thuéc chñ yÕu

C«ng suÊt liªn tôc (3.3.4)

C«ng suÊt, ISO (3.3.7)

C«ng suÊt sö dông (3.3.8)

Tèc ®é c«ng bè cña ®éng c¬

(3.2.4)

C«ng suÊt cã Ých (3.3.3) chØ

víi thiÕt bÞ phô phô thuéc

chñ yÕu

a) KiÓu c«ng bè c«ng suÊt

b) KiÓu sö dông c«ng suÊt c) KiÓu c«ng suÊt d) Tèc ®é ®éng c¬

C«ng suÊt qu¸ t¶i (3.3.5)

C«ng suÊt ë møc h¹n chÕ

nhiªn liÖu (3.3.6)

TCVN 7144-1 : 2008

18

12.3 VÝ dô vÒ ký hiÖu c«ng suÊt b»ng m^

B¶ng 3 ®−a ra vÝ dô vÒ çc m· ®−îc dïng cho ký hiÖu c«ng suÊt th«ng th−êng.

B¶ng 3 - VÝ dô vÒ çc m^ ®−îc dïng ®Ó ký hiÖu c«ng suÊt th«ng th−êng

TT Tªn c«ng suÊt Tiªu chuÈn ISO 15550,

®iÒu

M^ a)

1 C«ng suÊt tiªu chuÈn ISO 3.3.8 ICN

2 C«ng suÊt tiªu chuÈn ISO ë chÕ ®é h¹n chÕ nhiªn liÖu 3.3.6 ICFN

3 C«ng suÊt tiªu chuÈn ISO cã thÓ v−ît qu¸ x % 3.3.8 (vµ 11.3 cña tiªu

chuÈn nµy)

ICxN b)

4 C«ng suÊt tiªu chuÈn ISO cã thÓ v−ît qu¸ 10 % 3.3.8 (vµ 11.3 cña tiªu

chuÈn nµy)

ICXN

5 C«ng suÊt cã Ých qu¸ t¶i ISO chØ sö dông çc thiÕt bÞ

phô phô thuéc chñ yÕu

3.3.3

3.3.5

3.3.7

ION

6 C«ng suÊt cã Ých qu¸ t¶i ISO ë chÕ ®é h¹n chÕ nhiªn

liÖu chØ sö dông çc thiÕt bÞ phô phô thuéc chñ yÕu

3.3.3

3.3.5

3.3.6

3.3.7

IOFN

7 C«ng suÊt cã Ých ISO ë chÕ ®é h¹n chÕ nhiªn liÖu chØ

sö dông çc thiÕt bÞ phô phô thuéc chñ yÕu

3.3.3

3.3.6

3.3.7

IFN

a) Çc m· ®−îc chØ ra còng cã thÓ ®−îc ¸p dông cho c«ng suÊt sö dông, trong tr−êng hîp ®ã, ch÷ I ph¶i

®−îc thay b»ng ch÷ S hoÆc M. Chóng còng cã thÓ ®−îc sö dông ®Ó ghi ký hiÖu c«ng suÊt cã Ých víi

çc thiÕt bÞ phô kh«ng bÞ h¹n chÕ cho çc thiÕt bÞ phô chñ yÕu vµ ®−îc liÖt kª, trong tr−êng hîp ®ã,

ch÷ N cã thÓ ®−îc thay b»ng ch÷ B. Xem vÝ dô d−íi ®©y.

b) Ph¶i ghi trÞ sè cô thÓ cña x.

VÝ dô

- C«ng suÊt tiªu chuÈn sö dông cã thÓ v−ît qu¸ 10 % sÏ ®−îc m· hãa lµ SCXN.

- C«ng suÊt tiªu chuÈn sö dông ë chÕ ®é h¹n chÕ nhiªn liÖu sÏ ®−îc m· hãa lµ SCFN.

- C«ng suÊt cã Ých qu¸ t¶i ISO sö dông çc thiÕt bÞ phô kh«ng bÞ h¹n chÕ cho çc thiÕt bÞ phô chñ yÕu

vµ ®−îc liÖt kª sÏ ®−îc m· hãa lµ IOB.

TCVN 7144-1 : 2008

19

13 C«ng bè tiªu hao nhiªn liÖu

13.1 Tiªu hao nhiªn liÖu

L−îng nhiªn liÖu láng sö dông ph¶i ®−îc tÝnh theo ®¬n vÞ khèi l−îng (kg) hoÆc ®¬n vÞ n¨ng l−îng (J).

L−îng nhiªn liÖu khÝ sö dông ph¶i ®−îc tÝnh theo ®¬n vÞ n¨ng l−îng (J).

NÕu nhµ s¶n xuÊt kh«ng cã quy ®Þnh kh¸c th× suÊt tiªu hao nhiªn liÖu c«ng bè ph¶i ®−îc xem lµ suÊt

tiªu hao nhiªn liÖu ISO.

13.2 NhiÖt trÞ cña nhiªn liÖu

13.2.1 §éng c¬ ch¹y b»ng nhiªn liÖu láng

§èi víi lo¹i nhiªn liÖu ch−ng cÊt, suÊt tiªu hao nhiªn liÖu c«ng bè cña ®éng c¬ ch¹y b»ng nhiªn liªu

láng ®−îc tÝnh theo ®¬n vÞ khèi l−îng g¾n liÒn víi nhiÖt trÞ thÊp 42 700 kJ/kg.

§èi víi c¸c lo¹i nhiªn liªu kh¸c, suÊt tiªu hao nhiªn liÖu c«ng bè ®−îc tÝnh theo ®¬n vÞ n¨ng l−îng hoÆc

suÊt tiªu hao nhiªn liÖu ®−îc tÝnh theo ®¬n vÞ khèi l−îng vµ chØ ra nhiÖt trÞ thÊp cña nhiªn liÖu.

13.2.2 §éng c¬ ch¹y b»ng nhiªn liÖu khÝ (®éng c¬ gas)

SuÊt tiªu hao nhiªn liÖu c«ng bè cña ®éng c¬ ch¹y b»ng nhiªn liÖu khÝ ph¶i ®−îc g¾n liÒn víi nhiÖt trÞ

thÊp cña nhiªn liÖu khÝ. Ph¶i c«ng bè lo¹i nhiªn liÖu khÝ.

13.3 C«ng bè suÊt tiªu hao nhiªn liÖu

SuÊt tiªu hao nhiªn liÖu cña mét ®éng c¬ ph¶i ®−îc c«ng bè:

a) c«ng suÊt tiªu chuÈn ISO;

b) (nÕu cã tho¶ thuËn ®Æc biÖt) mäi c«ng suÊt c«ng bè kh¸c vµ t¹i tèc ®é ®éng c¬ thÝch hîp víi øng

dông ®Æc biÖt cña ®éng c¬.

Trõ khi cã quy ®Þnh kh¸c, cho phÐp sai lÖch cao h¬n + 5 % ®èi víi suÊt tiªu hao nhiªn liÖu t¹i c«ng suÊt

c«ng bè.

14 C«ng bè tiªu hao dÇu b«i tr¬n

14.1 TrÞ sè l−îng tiªu hao dÇu b«i tr¬n ®−îc sö dông cho viÖc h−íng dÉn. Ph¶i ®−îc tÝnh b»ng lÝt hoÆc

kil«gam trªn giê ®éng c¬ lµm viÖc t¹i c«ng suÊt vµ tèc ®é ®éng c¬ c«ng bè.

14.2 Ph¶i c«ng bè l−îng tiªu hao dÇu b«i tr¬n sau mét kho¶ng thêi gian vËn hµnh nhÊt ®Þnh.

14.3 L−îng dÇu bá ®i khi thay dÇu ®éng c¬ kh«ng ®−îc tÝnh vµo c«ng bè tiªu hao dÇu b«i tr¬n.

14.4 Ph¶i c«ng bè dÇu b«i tr¬n sö dông.

TCVN 7144-1 : 2008

20

15 Th«ng tin do kh¸ch hµng cung cÊp

Kh¸ch hµng ph¶i cung cÊp çc th«ng tin sau ®©y:

a) viÖc sö dông ®éng c¬, c«ng suÊt yªu cÇu vµ çc chi tiÕt liªn quan kh¸c;

b) kho¶ng thêi gian vµ tÇn sè sö dông mong muèn cña c«ng suÊt yªu cÇu vµ tèc ®é ®éng c¬ t−¬ng

øng, tèt nhÊt lµ ®Æc tÝnh t¶i träng;

c) ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng

1) ¸p suÊt khÝ quyÓn t¹i hiÖn tr−êng: çc chØ sè ®äc cao nhÊt vµ thÊp nhÊt s½n cã; ®é cao trªn mùc

n−íc biÓn nÕu kh«ng cã çc d÷ liÖu vÒ ¸p suÊt;

2) gi¸ trÞ trung b×nh cña nhiÖt ®é kh«ng khÝ m«i tr−êng cao nhÊt vµ thÊp nhÊt trung b×nh hµng th¸ng

t¹i hiÖn tr−êng trong th¸ng nãng nhÊt vµ th¸ng l¹nh nhÊt cña n¨m;

3) nhiÖt ®é cao nhÊt vµ thÊp nhÊt cña kh«ng khÝ m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng xung quanh ®éng c¬;

4) ®é Èm t−¬ng ®èi cña kh«ng khÝ (hoÆc nãi çch kh¸c, ¸p suÊt h¬i n−íc hoÆc nhiÖt ®é bµu kh« vµ

bµu −ít cña khÝ) ë nhiÖt ®é cao nhÊt cña kh«ng khÝ m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng;

5) nhiÖt ®é cao nhÊt vµ thÊp nhÊt cña n−íc lµm m¸t s½n cã.

d) ®Æc ®iÓm vµ nhiÖt trÞ thÊp cña nhiªn liÖu s½n cã;

e) ®éng c¬ cã ph¶i tu©n theo çc yªu cÇu cña çc tæ chøc ph©n cÊp hoÆc tu©n theo çc yªu cÇu ®Æc

biÖt nµo kh¸c;

f) ®Æc ®iÓm cña çc thiÕt bÞ phô phô thuéc chñ yÕu do kh¸ch hµng cung cÊp;

g) çc th«ng tin kh¸c liªn quan ®Õn øng dông ®Æc biÖt cña ®éng c¬.

16 Th«ng tin do nhµ s¶n xuÊt ®éng c¬ cung cÊp

Nhµ s¶n xuÊt ®éng c¬ ph¶i cung cÊp çc th«ng tin sau ®©y:

a) c«ng suÊt cã Ých c«ng bè vµ dung sai, nÕu cã;

b) tèc ®é t−¬ng øng cña ®éng c¬;

Chó thÝch §èi víi çc øng dông nhÊt ®Þnh cña ®éng c¬ cã tèc ®é thay ®æi, viÖc cung cÊp biÓu ®å c«ng suÊt-tèc

®é bao hµm çc kho¶ng c«ng suÊt mµ ®éng c¬ cã thÓ ®−îc sö dông trong ho¹t ®éng liªn tôc vµ ho¹t ®éng ng¾n

h¹n rÊt cã ý nghÜa thùc tÕ.

Mét vÝ dô ®iÓn h×nh vÒ biÓu ®å c«ng suÊt/tèc ®é ®èi víi ®éng c¬ ®Èy tÇu thñy víi b−íc xo¾n ch©n vÞt kh«ng ®æi quy

®Þnh trong H×nh 3. §Ó x©y dùng mét biÓu ®å nh− vËy, kh¸ch hµng ph¶i cung cÊp çc th«ng tin yªu cÇu theo

§iÒu15.

c) chiÒu quay (xem ISO 1204);

TCVN 7144-1 : 2008

21

d) sè xi lanh vµ sù bè trÝ çc xi lanh (xem ISO 1204);

e) ®éng c¬ lµ hai kú hoÆc bèn kú, kh«ng t¨ng ¸p, t¨ng ¸p c¬ khÝ hoÆc t¨ng ¸p tua b« khÝ, vµ cã hay

kh«ng cã lµm m¸t khÝ t¨ng ¸p;

f) l−u l−îng khÝ ®−îc yªu cÇu cho sù ho¹t ®éng cña ®éng c¬ ®Ó

1) ®èt vµ quÐt buång ch¸y

2) lµm m¸t vµ th«ng giã

g) ph−¬ng ph¸p khëi ®éng thiÕt bÞ ®−îc cung cÊp vµ thiÕt bÞ bæ sung ®−îc yªu cÇu;

h) lo¹i vµ cÊp ®é cña dÇu b«i tr¬n kiÕn nghÞ sö dông;

i) KiÓu ®iÒu chØnh tèc ®é, víi sù gi¶m tèc ®é nÕu ®−îc yªu cÇu (xem TCVN 7144-4 : 2007, TCVN

7144-6 : 2002). Çc kho¶ng tèc ®é lµm viÖc cña ®éng c¬ vµ tèc ®é ch¹y kh«ng t¶i khi lµm viÖc víi

chÕ ®é tèc ®é thay ®æi;

j) ph−¬ng ph¸p lµm m¸t, dung tÝch cña hÖ thèng lµm m¸t vµ l−u l−îng tuÇn hoµn cña chÊt láng lµm

m¸t;

k) èng dÉn x¶ kh«ng khÝ nãng cã thÓ ®−îc l¾p hay kh«ng (®èi víi ®éng c¬ lµm m¸t b»ng giã);

l) lÞch tr×nh b¶o d−ìng ®Þnh kú vµ çc chu kú ®¹i tu;

m) ®Æc ®iÓm vµ nhiÖt trÞ thÊp cña nhiªn liÖu khuyÕn nghÞ sö dông;

n) nhiÖt ®é vµ / hoÆc ®é nhít cña nhiªn liÖu cung cÊp cho ®éng c¬;

o) ¸p lùc ng−îc lín nhÊt cho phÐp trong hÖ thèng x¶ vµ ®é ch©n kh«ng lín nhÊt cho phÐp trong ®−êng

èng n¹p;

p) ®Æc ®iÓm cña çc thiÕt bÞ phô ®éc lËp chñ yÕu do nhµ s¶n xuÊt cung cÊp;

q) çc th«ng tin kh¸c liªn quan ®Õn øng dông ®Æc biÖt cña ®éng c¬.

TCVN 7144-1 : 2008

22

Chó dÉn

NÕu cÇn, kho¶ng tèc ®é giíi h¹n cña ®éng c¬ ph¶i ®−îc chØ ra.

1 Vïng lµm viÖc liªn tôc

2 Vïng lµm viÖc kh«ng liªn tôc

3 Vïng lµm viÖc qu¸ t¶i trong thêi gian ng¾n ®èi víi c¸c øng dông ®Æc biÖt

H×nh 3 - VÝ dô vÒ mét biÓu ®å c«ng suÊt / tèc ®é

a C«ng suÊt qu¸ t¶i

c C«ng suÊt liªn tôc

b §−êng cong ch©n vÞt danh nghÜa

Tèc ®é

C

«ng

suÊt

TCVN 7144-1 : 2008

23

Phô lôc A

(quy ®Þnh)

Çc vÝ dô vÒ thiÕt bÞ phô cã thÓ ®−îc l¾p

A.1 Danh s¸ch F - ThiÕt bÞ phô phô thuéc chñ yÕu

a) b¬m t¹o ¸p suÊt dÇu b«i tr¬n ®−îc ®éng c¬ dÉn ®éng;

b) b¬m thu gom dÇu b«i tr¬n dïng cho ®éng c¬ çc te kh« ®−îc ®éng c¬ dÉn ®éng;

c) b¬m n−íc lµm m¸t ®éng c¬ ®−îc ®éng c¬ dÉn ®éng;

d) b¬m n−íc vßng ngoµi ®−îc ®éng c¬ dÉn ®éng;

e) qu¹t lµm m¸t kÐt n−íc ®−îc ®éng c¬ dÉn ®éng;

f) qu¹t lµm m¸t ®éng c¬ dïng cho ®éng c¬ lµm m¸t b»ng kh«ng khÝ ®−îc ®éng c¬ dÉn ®éng;

g) m¸y nÐn nhiªn liÖu khÝ ®−îc ®éng c¬ dÉn ®éng;

h) b¬m cung cÊp nhiªn liÖu ®−îc ®éng c¬ dÉn ®éng;

i) b¬m t¹o ¸p suÊt nhiªn liÖu dïng cho hÖ thèng phun nhiªn liÖu tÝch ¸p (hÖ thèng nhiªn liÖu

commonrail) hoÆc hÖ thèng phun phô trî ®−îc ®éng c¬ dÉn ®éng;

j) qu¹t quÐt khÝ vµ / hoÆc qu¹t nÐn khÝ ®−îc ®éng c¬ dÉn ®éng;

k) m¸y ph¸t ®iÖn, m¸y nÐn khÝ hoÆc b¬m thuû lùc ®−îc ®éng c¬ dÉn ®éng khi cung cÊp c«ng suÊt cho

çc bé phËn trong danh s¸ch G;

l) b¬m dÇu b«i tr¬n xi lanh ®−îc ®éng c¬ dÉn ®éng;

m) bé läc kh«ng khÝ hoÆc b×nh tiªu ©m (b×nh th−êng hoÆc ®Æc biÖt);

n) b×nh tiªu ©m khÝ x¶ (b×nh th−êng hoÆc ®Æc biÖt).

A.2 Danh s¸ch G - ThiÕt bÞ phô ®éc lËp chñ yÕu

a) b¬m t¹o ¸p suÊt dÇu b«i tr¬n ®−îc dÉn ®éng riªng;

b) b¬m thu gom dÇu b«i tr¬n ®èi víi çc ®éng c¬ çc te kh« ®−îc dÉn ®éng riªng;

c) b¬m n−íc lµm m¸t ®éng c¬ ®−îc dÉn ®éng riªng;

d) b¬m n−íc vßng ngoµi ®−îc dÉn ®éng riªng;

e) qu¹t lµm m¸t kÐt n−íc ®−îc dÉn ®éng riªng;

TCVN 7144-1 : 2008

24

f) qu¹t lµm m¸t ®éng c¬ dïng cho ®éng c¬ lµm m¸t b»ng kh«ng khÝ ®−îc dÉn ®éng riªng;

g) m¸y nÐn nhiªn liÖu khÝ ®−îc dÉn ®éng riªng;

h) b¬m cÊp nhiªn liÖu ®−îc dÉn ®éng riªng;

i) b¬m t¹o ¸p suÊt nhiªn liÖu dïng cho hÖ thèng phun nhiªn liÖu tÝch ¸p (hÖ thèng nhiªn liÖu

commonrail) hoÆc hÖ thèng phun phô trî ®−îc dÉn ®éng riªng;

j) qu¹t quÐt khÝ vµ / hoÆc qu¹t nÐn khÝ ®−îc dÉn ®éng riªng;

k) qu¹t hót giã hép trôc khuûu ®−îc dÉn ®éng riªng;

l) b¬m dÇu b«i tr¬n xi lanh ®−îc dÉn ®éng riªng;

m) hÖ thèng ®iÒu chØnh hoÆc kiÓm so¸t sö dông c«ng suÊt tõ mét nguån bªn ngoµi.

A.3 Danh s¸ch H - C¸c thiÕt bÞ phô phô thuéc kh«ng chñ yÕu

a) m¸y nÐn khÝ khëi ®éng ®−îc ®éng c¬ dÉn ®éng;

b) m¸y ph¸t ®iÖn, m¸y nÐn khÝ vµ b¬m thuû lùc ®−îc ®éng c¬ dÉn ®éng khi cung cÊp n¨ng l−îng cho

c¸c danh môc kh«ng cã trong danh s¸ch G;

c) b¬m ben ®−îc ®éng c¬ dÉn ®éng;

d) b¬m cøu ho¶ ®−îc ®éng c¬ dÉn ®éng;

e) qu¹t th«ng giã ®−îc ®éng c¬ dÉn ®éng;

f) b¬m chuyÓn nhiªn liÖu ®−îc ®éng c¬ dÉn ®éng;

g) æ chÆn l¾p trong ®éng c¬.

TCVN 7144-1 : 2008

25

Phô lôc B

(tham kh¶o)

Çc b¶ng ®Ó x¸c ®Þnh ¸p suÊt h¬i n−íc, çc tû sè vµ çc hÖ sè

B.1 X¸c ®Þnh ¸p suÊt h¬i n−íc

Çc gi¸ trÞ ¸p suÊt h¬i n−íc ( sxx pφ ) ®−îc cho trong B¶ng B.1 tÝnh b»ng kilopascal theo çc gi¸ trÞ kh¸c

nhau cña nhiÖt ®é kh«ng khÝ tx tÝnh b»ng ®é C, vµ ®é Èm t−¬ng ®èi xφ .

B¶ng B.1 - Gi¸ trÞ ¸p suÊt h¬i n−íc

¸p suÊt h¬i n−íc ( sxx pφ ), kPa

§é Èm t−¬ng ®èi ( xφ ) %

tx

0C 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2

-10 0,30 0,27 0,24 0,21 0,18 0,15 0,12 0,09 0,06

- 9 0,30 0,29 0,26 0,23 0,20 0,16 0,13 0,10 0,07

- 8 0,35 0,32 0,28 0,25 0,21 0,18 0,14 0,11 0,07

- 7 0,38 0,34 0,30 0,27 0,23 0,19 0,15 0,11 0,08

- 6 0,41 0,36 0,32 0,28 0,24 0,20 0,16 0,12 0,08

- 5 0,43 0,39 0,35 0,30 0,26 0,22 0,17 0,13 0,09

- 4 0,46 0,41 0,37 0,32 0,28 0,23 0,18 0,14 0,09

- 3 0,49 0,44 0,39 0,34 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10

- 2 0,53 0,47 0,42 0,37 0,32 0,26 0,21 0,16 0,10

- 1 0,56 0,50 0,45 0,39 0,34 0,28 0,22 0,17 0,11

0 0,60 0,54 0,48 0,42 0,36 0,30 0,24 0,18 0,12

1 0,64 0,58 0,51 0,45 0,39 0,32 0,26 0,19 0,13

2 0,69 0,62 0,55 0,48 0,41 0,34 0,28 0,21 0,14

3 074 0,66 0,59 0,52 0,44 0,37 0,30 0,22 0,15

4 0,79 0,71 0,63 0,55 0,47 0,40 0,32 0,24 0,16

5 0,85 0,76 0,68 0,59 0,51 0,42 0,34 0,25 0,17

6 0,91 0,82 0,73 0,64 0,55 0,46 0,36 0,27 0,18

7 0,98 0,88 0,78 0,68 0,59 0,49 0,39 0,29 0,20

8 1,05 0,94 0,84 0,73 0,63 0,52 0,42 0,31 0,21

9 1,12 1,01 0,90 0,78 0,67 0,56 0,45 0,34 0,22

10 1,20 1,08 0,96 0,84 0,72 0,60 0,48 0,36 0,24

11 1,28 1,16 1,03 0,90 0,77 0,64 0,51 0,39 0,26

12 1,37 1,24 1,10 0,96 0,82 0,69 0,55 0,41 0,27

13 1,47 1,32 1,17 1,03 0,88 0,73 0,59 0,44 0,29

14 1,57 1,41 1,25 1,10 0,94 0,78 0,63 0,47 0,31

15 1,67 1,51 1,34 1,17 1,00 0,84 0,67 0,50 0,33

TCVN 7144-1 : 2008

26

B¶ng B.1 - Gi¸ trÞ ¸p suÊt h¬i n−íc (kÕt thóc)

¸p suÊt h¬i n−íc ( sxx pφ ), kPa

§é Èm t−¬ng ®èi ( xφ ) %

tx

0C 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2

16 1,79 1,61 1,43 1,25 1,07 0,89 0,71 0,54 0,36

17 1,90 1,71 1,52 1,33 1,14 0,95 0,76 0,57 0,38

18 2,03 1,83 1,62 1,42 1,22 1,01 0,81 0,61 0,41

19 2,16 1,94 1,73 1,51 1,30 1,08 0,86 0,65 0,43

20 2,30 2,07 1,84 1,61 1,38 1,15 0,92 0,69 0,46

21 2,45 2,20 1,96 1,71 1,47 1,22 0,98 0,73 0,49

22 2,60 234 2,08 1,82 1,56 1,30 1,04 0,78 0,52

23 2,77 2,49 2,21 1,94 1,66 1,38 1,11 0,83 0,55

24 2,94 2,65 2,35 2,06 1,76 1,47 1,18 0,88 0,59

25 3,12 2,81 2,50 2,19 1,87 1,56 1,25 0,94 0,62

26 3,32 2,98 2,65 2,32 1,99 1,66 1,33 0,99 0,66

27 3,52 3,17 2,82 2,46 2,11 1,76 1,41 1,06 0,70

28 3,73 3,36 2,99 2,61 2,24 1,87 1,49 1,12 0,75

29 3,96 3,56 3,17 2,77 2,38 1,98 1,58 1,19 0,79

30 4,20 3,78 3,36 2,94 2,52 2,10 1,68 1,26 0,84

31 4,45 4,01 3,56 3,12 2,67 2,23 1,78 1,34 0,89

32 4,72 4,25 3,78 3,30 2,83 2,36 1,89 1,42 0,94

33 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00

34 5,29 4,76 4,24 3,71 3,18 2,65 2,12 1,59 1,06

35 5,60 5,04 4,48 3,92 3,36 2,80 2,24 1,68 1,12

36 5,93 5,34 4,74 4,15 3,56 2,97 2,37 1,78 1,19

37 6,27 5,64 5,02 4,39 3,76 3,14 2,51 1,88 1,25

38 6,63 5,97 5,30 4,64 3,98 3,32 2,65 1,99 1,33

39 7,01 6,31 5,61 4,90 4,20 3,50 2,80 2,10 1,40

40 7,40 6,66 5,92 5,18 4,44 3,70 2,96 2,22 1,48

41 7,81 7,03 6,25 5,47 4,69 3,91 3,12 2,34 1,56

42 8,24 7,42 6,59 5,77 4,94 4,12 3,30 2,47 1,65

43 8,69 7,82 6,95 6,08 5,21 4,34 3,47 2,61 1,74

44 9,15 8,24 7,32 6,41 5,49 4,58 3,66 2,75 1,83

45 9,63 8,67 7,71 6,74 5,78 4,82 3,85 2,89 1,93

46 10,13 9,12 8,11 7,09 6,08 5,07 4,05 3,04 2,03

47 10,65 9,58 8,52 7,45 6,39 5,33 4,26 3,20 2,13

48 11,18 10,07 8,95 7,83 6,71 5,59 4,47 3,36 2,24

49 11,73 10,56 9,39 8,21 7,04 5,87 4,69 3,52 2,35

50 12,30 11,07 9,84 8,61 7,38 6,15 4,92 3,69 2,46

TCVN 7144-1 : 2008

27

B.2 X¸c ®Þnh tû sè ¸p suÊt kh«ng khÝ kh«

Tû sè ¸p suÊt kh«ng khÝ kh«

φ−

φ−

srrr

sxxx

pap

pap sö dông trong c«ng thøc (3) ®−îc cho trong B¶ng B.2 ®èi

víi gi¸ trÞ 1=a cña c¸c chó thÝch c«ng thøc A, E vµ G (xem B¶ng 3) vµ ®èi víi c¸c gi¸ trÞ kh¸c nhau

cña ¸p suÊt khÝ quyÓn toµn phÇn px vµ ¸p suÊt h¬i n−íc sxx pφ . NÕu kh«ng biÕt ¸p suÊt h¬i n−íc th× cã

thÓ tra theo nhiÖt ®é kh«ng khÝ vµ ®é Èm t−¬ng ®èi nhê sö dông B¶ng B.1.

Chó thÝch §Ó tÝnh to¸n dÔ dµng h¬n, xem 2.7, ISO 2533 : 1975.

B¶ng B.2 - Gi¸ trÞ tû sè ¸p suÊt kh«ng khÝ kh«

Tû sè ¸p suÊt kh«ng khÝ kh«

φ−

φ−

srrr

sxxx

pap

pap

¸p suÊt h¬i n−íc kPa psxx ,φ

§é cao

m

¸p suÊt khÝ quyÓn

toµn phÇn, px

kPa 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

0 101,3 1,02 1,01 1,00 0,99 0,98 0,97 0,96 0,95 0,94 0,93 0,92 0,91 0,90 0,89

100 100,0 1,01 1,00 0,98 0,97 0,96 0,95 0,94 0,93 0,92 0,91 0,90 0,89 0,88 0,87

200 98,9 0,99 0,98 0,97 0,96 0,95 0,94 0,93 0,92 0,91 0,90 0,89 0,88 0,87 0,86

400 96,7 0,97 0,96 0,95 0,94 0,93 0,92 0,91 0,90 0,89 0,88 0,87 0,86 0,85 0,84

600 94,4 0,95 0,94 0,93 0,92 0,91 0,90 0,89 0,88 0,87 0,86 0,85 0,84 0,83 0,82

800 92,1 0,93 0,92 0,91 0,90 0,88 0,87 0,86 0,85 0,84 0,83 0,82 0,81 0,80 0,79

1000 89,9 0,90 0,89 0,88 0,87 0,86 0,85 0,84 0,83 0,82 0,81 0,80 0,79 0,78 0,77

1200 87,7 0,88 0,87 0,86 0,85 0,84 0,83 0,82 0,81 0,80 0,79 0,78 0,77 0,76 0,75

1400 85,6 0,86 0,85 0,84 0,83 0,82 0,81 0,80 0,79 0,78 0,77 0,76 0,75 0,74 0,73

1600 83,5 0,84 0,83 0,82 0,81 0,80 0,79 0,78 0,77 0,76 0,75 0,74 0,73 0,72 0,71

1800 81,5 0,82 0,81 0,80 0,79 0,78 0,77 0,76 0,75 0,74 0,73 0,72 0,71 0,70 0,69

2000 79,5 0,80 0,79 0,78 0,77 0,76 0,75 0,74 0,73 0,72 0,71 0,70 0,69 0,68 0,67

2200 77,6 0,78 0,77 0,76 0,75 0,74 0,73 0,72 0,71 0,70 0,69 0,68 0,67 0,66 0,65

2400 75,6 0,76 0,75 0,74 0,73 0,72 0,71 0,70 0,69 0,68 0,67 0,66 0,65 0,64 0,63

2600 73,7 0,74 0,73 0,72 0,71 0,70 0,69 0,68 0,67 0,66 0,65 0,64 0,63 0,62 0,61

2800 71,9 0,72 0,71 0,70 0,69 0,68 0,67 0,66 0,65 0,64 0,63 0,62 0,61 0,60 0,59

3000 70,1 0,70 0,69 0,68 0,67 0,66 0,65 0,64 0,63 0,62 0,61 0,60 0,59 0,58 0,57

3200 68,4 0,69 0,68 0,67 0,66 0,65 0,64 0,63 0,62 0,61 0,60 0,58 0,57 0,56 0,55

3400 66,7 0,67 0,66 0,65 0,64 0,63 0,62 0,61 0,60 0,59 0,58 0,57 0,56 0,55 0,54

3600 64,9 0,65 0,64 0,63 0,62 0,61 0,60 0,59 0,58 0,57 0,56 0,55 0,54 0,53 0,52

3800 63,2 0,63 0,62 0,61 0,60 0,59 0,58 0,57 0,56 0,55 0,54 0,53 0,52 0,51 0,50

4000 61,5 0,62 0,61 0,60 0,59 0,58 0,57 0,56 0,55 0,54 0,53 0,52 0,51 0,50 0,48

4200 60,1 0,60 0,59 0,58 0,57 0,56 0,55 0,54 0,53 0,52 0,51 0,50 0,49 0,48 0,47

4400 58,5 0,59 0,58 0,57 0,56 0,55 0,54 0,53 0,52 0,51 0,50 0,48 0,47 0,46 0,45

4600 56,9 0,57 0,56 0,55 0,54 0,53 0,52 0,51 0,50 0,49 0,48 0,47 0,46 0,45 0,44

4800 55,3 0,55 0,54 0,53 0,52 0,51 0,50 0,49 0,48 0,47 0,46 0,45 0,44 0,43 0,42

5000 54,1 0,54 0,53 0,52 0,51 0,50 0,49 0,48 0,47 0,46 0,45 0,44 0,43 0,42 0,41

TCVN 7144-1 : 2008

28

B.3 X¸c ®Þnh tû sè c«ng suÊt chØ thÞ, k

C«ng thøc (3) hoÆc (5) cã thÓ ®−îc viÕt nh− sau:

321 )()()( 321

yyyRRRk =

trong ®ã

srrr

sxxx

pap

papR

φφ

×

×=1 hoÆc

ra

x

p

p

2

x

r

T

TR = hoÆc

x

ra

T

T

cx

cr

T

TR =3 hoÆc

cx

cra

T

T

vµ

y1 = m; y2 = n; y3 = s

Gi¸ trÞ cña R1 cã thÓ nhËn ®−îc tõ B¶ng B.2 vµ cã thÓ tÝnh to¸n çc gi¸ trÞ kh¸c cña R.

Gi¸ trÞ cña m, n, s nhËn ®−îc tõ B¶ng B.3.

B¶ng B.3 cho çc gi¸ trÞ cña yR ®èi víi çc tû sè ®· biÕt R vµ çc hÖ sè ®· biÕt y. Gi¸ trÞ cña k nhËn

®−îc b»ng çch nh©n çc gi¸ trÞ thÝch hîp cña yR víi nhau.

TCVN 7144-1 : 2008

29

B¶ng B.3 - Gi¸ trÞ cña yR ®Ó x¸c ®Þnh tû sè c«ng suÊt chØ thÞ k

Ry

y

R

0,5 0,55 0,57 0,7 0,75 0,86 1,2 1,7 2,0

0,60 0,775 0,755 0,747 0,699 0,682 0,645 0,542 0,409 0,360

0,62 0,787 0,769 0,762 0,716 0,699 0,663 0,564 0,433 0,384

0,64 0,800 0,782 0,775 0,732 0,716 0,681 0,585 0,458 0,410

0,66 0,812 0,796 0,789 0,748 0,732 0,700 0,607 0,483 0,436

0,68 0,825 0,809 0,803 0,763 0,749 0,718 0,630 0,509 0,462

0,70 0,837 0,822 0,816 0,779 0,765 0,736 0,652 0,536 0,490

0,72 0,849 0,835 0,829 0,795 0,782 0,754 0,674 0,563 0,518

0,74 0,860 0,847 0,842 0,810 0,798 0,772 0,697 0,590 0,548

0,76 0,872 0,860 0,855 0,825 0,814 0,790 0,719 0,619 0,578

0,78 0,883 0,872 0,868 0,840 0,830 0,808 0,742 0,647 0,608

0,80 0,894 0,885 0,881 0,855 0,846 0,825 0,765 0,677 0,640

0,82 0,906 0,897 0,893 0,870 0,862 0,843 0,788 0,707 0,672

0,84 0,917 0,909 0,905 0,885 0,877 0,861 0,811 0,737 0,706

0,86 0,927 0,920 0,918 0,900 0,893 0,878 0,834 0,768 0,740

0,88 0,938 0,932 0,930 0,914 0,909 0,896 0,858 0,800 0,774

0,90 0,949 0,944 0,942 0,929 0,924 0,913 0,881 0,832 0,810

0,92 0,959 0,955 0,954 0,943 0,939 0,931 0,905 0,864 0,846

0,94 0,970 0,967 0,965 0,958 0,955 0,948 0,928 0,897 0,884

0,96 0,980 0,978 0,977 0,972 0,970 0,966 0,952 0,931 0,922

0,98 0,990 0,989 0,989 0,986 0,985 0,983 0,976 0,965 0,960

1,00 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000

1,02 1,010 1,011 1,011 1,014 1,015 1,017 1,024 1,035 1,040

1,04 1,020 1,022 1,023 1,028 1,030 1,034 1,048 1,071 1,082

1,06 1,030 1,033 1,034 1,042 1,045 1,051 1,072 1,107 1,124

1,08 1,038 1,043 1,045 1,055 1,059 1,068 1,097 1,144 1,166

1,10 1,049 1,054 1,056 1,069 1,074 1,085 1,121 1,182 1,210

1,12 1,058 1,064 1,067 1,083 1,089 1,102 1,146 1,219 1,254

1,14 1,068 1,075 1,078 1,096 1,103 1,119 1,170 1,258 1,300

1,16 1,077 1,085 1,088 1,110 1,118 1,136 1,195 1,297 1,346

1,18 1,086 1,095 1,099 1,123 1,132 1,153 1,220 1,336 1,392

1,20 1,095 1,106 1,110 1,135 1,147 1,170 1,245 1,376 1,440

TCVN 7144-1 : 2008

30

B.4 X¸c ®Þnh hÖ sè hiÖu chØnh l−îng tiªu hao nhiªn liÖu, β

B¶ng B.4 cho c¸c gi¸ trÞ cña hÖ sè hiÖu chØnh l−îng tiªu hao nhiªn liÖu, β [ xem c«ng thøc (8)] ®èi víi

c¸c gi¸ trÞ ®· biÕt cña tû sè c«ng suÊt chØ thÞ k vµ hiÖu suÊt c¬ khÝ mη .

Gi¸ trÞ cña k ([xem c«ng thøc (3) vµ (5)] cã thÓ ®−îc x¸c ®Þnh tõ B.3.

Gi¸ trÞ cña mη ®−îc nhµ s¶n xuÊt quy ®Þnh.

B¶ng B.4 - Gi¸ trÞ cña hÖ sè hiÖu chØnh l−îng tiªu hao nhiªn liÖu, β

β

HiÖu suÊt c¬ khÝ mη

k

0,70 0,75 0,80 0,85 0,90 0,95 0,50 1,429 1,304 1,212 1,141 1,084 1,038

0,52 1,383 1,275 1,193 1,129 1,077 1,035

0,54 1,343 1,248 1,175 1,118 1,071 1,032

0,56 1,308 1,225 1,159 1,108 1,065 1,030

0,58 1,278 1,203 1,145 1,098 1,060 1,027

0,60 1,250 1,184 1,132 1,090 1,055 1,025

0,62 1,225 1,167 1,120 1,082 1,050 1,023

0,64 1,203 1,151 1,109 1,075 1,046 1,021

0,66 1,183 1,137 1,099 1,068 1,042 1,019

0,68 1,164 1,123 1,090 1,062 1,038 1,018

0,70 1,148 1,111 1,081 1,056 1,035 1,016

0,72 1,132 1,100 1,073 1,051 1,031 1,015

0,74 1,118 1,089 1,066 1,045 1,028 1,013

0,76 1,105 1,080 1,059 1,041 1,025 1,012

0,78 1,092 1,070 1,052 1,036 1,022 1,011

0,80 1,081 1,062 1,046 1,032 1,020 1,009

0,82 1,071 1,054 1,040 1,028 1,017 1,008

0,84 1,061 1,047 1,035 1,024 1,015 1,007

0,86 1,051 1,040 1,029 1,021 1,013 1,006

0,88 1,043 1,033 1,024 1,017 1,011 1,005

0,90 1,035 1,027 1,020 1,014 1,009 1,004

0,92 1,027 1,021 1,016 1,011 1,007 1,003

0,94 1,020 1,015 1,011 1,008 1,005 1,002

0,96 1,013 1,010 1,007 1,005 1,003 1,002

0,98 1,006 1,005 1,004 1,003 1,002 1,001

1,00 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000

1,02 0,994 0,995 0,997 0,998 0,999 0,999

1,04 0,989 0,991 0,993 0,995 0,997 0,999

1,06 0,983 0,987 0,990 0,993 0,996 0,998

1,08 0,978 0,983 0,987 0,991 0,994 0,997

1,10 0,974 0,979 0,984 0,989 0,993 0,997

1,12 0,969 0,976 0,982 0,987 0,992 0,996

1,14 0,965 0,972 0,979 0,985 0,991 0,996

1,16 0,960 0,969 0,976 0,983 0,989 0,995

1,18 0,956 0,966 0,974 0,982 0,988 0,994

1,20 0,952 0,963 0,972 0,980 0,987 0,994

TCVN 7144-1 : 2008

31

B.5 X¸c ®Þnh hÖ sè ®iÒu chØnh c«ng suÊt α

B¶ng B.5 cho c¸c gi¸ trÞ cña hÖ sè ®iÒu chØnh c«ng suÊt, α [xem c«ng thøc (2)] ®èi víi c¸c gi¸ trÞ ®· biÕt cña tû sè c«ng suÊt chØ thÞ k vµ hiÖu suÊt c¬ khÝ mη .

Gi¸ trÞ cña k [xem c«ng thøc (3) vµ (5)] cã thÓ ®−îc x¸c ®Þnh tõ B.3.

Gi¸ trÞ cña mη ®−îc nhµ s¶n xuÊt quy ®Þnh.

B¶ng B.5 - Gi¸ trÞ cña hÖ sè ®iÒu chØnh c«ng suÊt, α

α

HiÖu suÊt c¬ khÝ mη

k

0,70 0,75 0,80 0,85 0,90 0,95 0,50 0,350 0,383 0,413 0,438 0,461 0,482

0,52 0,376 0,408 0,436 0,461 0,483 0,502

0,54 0,402 0,433 0,460 0,483 0,504 0,523

0,56 0,428 0,457 0,483 0,506 0,526 0,544

0,58 0,454 0,482 0,507 0,528 0,547 0,565

0,60 0,480 0,507 0,530 0,551 0,569 0,585

0,62 0,506 0,531 0,554 0,573 0,590 0,606

0,64 0,532 0,556 0,577 0,596 0,612 0,627

0,66 0,558 0,581 0,601 0,618 0,634 0,648

0,68 0,584 0,605 0,624 0,641 0,655 0,668

0,70 0,610 0,630 0,648 0,663 0,677 0,689

0,72 0,636 0,655 0,671 0,685 0,698 0,710

0,74 0,662 0,679 0,695 0,708 0,720 0,730

0,76 0,688 0,704 0,718 0,730 0,741 0,751

0,78 0,714 0,729 0,742 0,753 0,763 0,772

0,80 0,740 0,753 0,765 0,775 0,784 0,793

0,82 0,766 0,778 0,789 0,798 0,806 0,813

0,84 0,792 0,803 0,812 0,820 0,828 0,834

0,86 0,818 0,827 0,836 0,843 0,849 0,855

0,88 0,844 0,852 0,859 0,865 0,871 0,876

0,90 0,870 0,877 0,883 0,888 0,892 0,896

0,92 0,896 0,901 0,906 0,910 0,914 0,917

0,94 0,922 0,926 0,930 0,933 0,935 0,938

0,96 0,948 0,951 0,953 0,955 0,957 0,959

0,98 0,974 0,975 0,977 0,978 0,978 0,979

1,00 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000

1,02 1,026 1,025 1,024 1,023 1,022 1,021

1,04 1,052 1,049 1,047 1,045 1,043 1,042

1,06 1,078 1,074 1,071 1,067 1,065 1,062

1,08 1,104 1,099 1,094 1,090 1,086 1,083

1,10 1,130 1,123 1,118 1,112 1,108 1,104

1,12 1,156 1,148 1,141 1,135 1,129 1,124

1,14 1,182 1,173 1,165 1,157 1,151 1,145

1,16 1,208 1,197 1,188 1,180 1,172 1,166

1,18 1,234 1,222 1,212 1,202 1,194 1,187

1,20 1,260 1,247 1,235 1,225 1,216 1,207

Phô lôc C

(tham kh¶o)

VÝ dô vÒ tÝnh to¸n ®iÒu chØnh c«ng suÊt vµ tÝnh to¸n l¹i suÊt tiªu hao

nhiªn liÖu tõ ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn hoÆc ®iÒu kiÖn quy chiÕu

thay thÕ theo ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng

C.1 VÝ dô 1

§éng c¬ ch¸y do nÐn (®iezen) kh«ng t¨ng ¸p víi c«ng suÊt bÞ h¹n chÕ bëi l−îng khÝ n¹p kh«ng ®ñ cã

c«ng suÊt tiªu chuÈn ISO lµ 500 kW víi hiÖu suÊt c¬ khÝ 85 %, vµ suÊt tiªu hao nhiªn liÖu ISO lµ 220

g/(kW.h).

C«ng suÊt tiªu chuÈn sö dông mong muèn vµ suÊt tiªu hao nhiªn liÖu t¹i hiÖn tr−êng víi ¸p suÊt khÝ

quyÓn toµn phÇn 87 kPa, nhiÖt ®é kh«ng khÝ 45 0C vµ ®é Èm t−¬ng ®èi 80 % lµ bao nhiªu?

Tõ B¶ng 2, c«ng thøc A cho 1=a , m = 1, n = 0,75 vµ s = 0.

§iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn §iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng

pr = 100 kPa px = 87 kPa

Tr = 298 K Tx = 318 K

rφ = 0,3 xφ = 0,8

vµ mη = 0,85

Tõ B.1, t¹i tx = 45 0C vµ 8,0=xφ :

71,7=sxx pφ kPa

Tõ B.2, t¹i px = 87 kPa vµ 71,7=sxx pφ kPa, b»ng c¸ch néi suy:

801,0=−

−

srrr

sxxx

pap

pap

φφ

Tõ B.3, t¹i 937,0318

298==

x

r

T

T vµ n = 0,75, b»ng c¸ch néi suy:

952,0=

n

x

r

T

T

TCVN 7144-1 : 2008

33

Tõ c«ng thøc (3), k = 0,801×0,952 = 0,763

Tõ B.4, t¹i k = 0,763 vµ mη = 0,85, b»ng çch néi suy 040,1=β

Tõ B.5, t¹i k = 0,763 vµ mη =0,85, b»ng çch néi suy 7336,0=α

V× vËy

c«ng suÊt cã Ých liªn tôc t¹i hiÖn tr−êng = 500×0,7336 = 366,8 kW

suÊt tiªu hao nhiªn liÖu t¹i hiÖn tr−êng = 220×1,040 = 228,8 g/(kW.h)

C.2 VÝ dô 2

§éng c¬ ch¸y do nÐn (®iezen) bèn kú tèc ®é trung b×nh cã t¨ng ¸p tua b« vµ lµm m¸t khÝ t¨ng ¸p cã c«ng

suÊt c«ng bè 1000 kW ë ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn, víi hiÖu suÊt c¬ khÝ 90 % vµ tû sè t¨ng ¸p lµ 2.

Nhµ s¶n xuÊt c«ng bè çc giíi h¹n nhiÖt ®é vµ tèc ®é tua b« t¨ng ¸p kh«ng ®¹t ®−îc trong çc ®iÒu kiÖn

quy chiÕu tiªu chuÈn vµ ®−a ra nhiÖt ®é quy chiÕu thay thÕ 313 K vµ tû sè t¨ng ¸p s½n cã lín nhÊt 2,36.

C«ng suÊt sÏ lµ bao nhiªu t¹i ®é cao 4000 m víi nhiÖt ®é m«i tr−êng 323 K vµ nhiÖt ®é n−íc lµm m¸t

khÝ t¨ng ¸p 310 K?

Tõ B¶ng 2, cã thÓ ¸p dông c«ng thøc D víi 0=a , m = 0,7, n = 1,2 vµ s=1.

Tõ c«ng thøc (6), t¹i pr = 100 kPa, rr = 2 vµ rmax = 2,36

7,8436,2

0,2100=

×=rap kPa

Tõ B.2, t¹i ®é cao 4000 m, px = 61,5 kPa

§iÒu kiÖn quy chiÕu thay thÕ §iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng

pra = 84,7 kPa px = 61,5 kPa

Tra = 313 K Tx = 323

Tcr = 298 K Tcx = 310 K

vµ mη =0,9.

V× vËy

7260784

561

p

p

ra

x ,,

,==

9690323

313

T

T

x

ra ,==

961,0310

298==

cx

cr

T

T

TCVN 7144-1 : 2008

34

Tõ c«ng thøc (5) ta cã:

01

cx

cr

21

x

ra

70

ra

x

T

T

T

T

p

pk

,,,

=

Tõ B.3, b»ng c¸ch néi suy:

799,0)726,0( 7,0 =

963,0)969,0( 2,1 =

vµ k = 0,799 × 0,963 × 0,961 = 0,741

Tõ B.5, t¹i k = 0,740 vµ mη = 0,90, 720,0=α

V× vËy c«ng suÊt t¹i hiÖn tr−êng = 0,720×1000 = 720 kW t¹i tû sè t¨ng ¸p suÊt 2,36.

TCVN 7144-1 : 2008

35

Phô lôc D

(tham kh¶o)

VÝ dô vÒ ®iÒu chØnh c«ng suÊt tõ ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng theo

®iÒu kiÖn m«i tr−êng thö nghiÖm vµ m« pháng ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i

hiÖn tr−êng cho ®éng c¬ ®−îc ®iÒu chØnh

§éng c¬ nÐn ch¸y (®iezen) bèn kú t¨ng ¸p tua b« lµm m¸t kh«ng khÝ t¨ng ¸p sÏ cho c«ng suÊt cã Ých

Px = 640 kW trong ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng.

C«ng suÊt cã Ých trong ®iÒu kiÖn m«i tr−êng thö nghiÖm liÖt kª d−íi ®©y sÏ lµ bao nhiªu?

§iÒu kiÖn m«i tr−êng thö nghiÖm §iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn

px = 70 kPa yp = 100 kPa

Tx = 330 K yT = 300 K

Tcx = 300 K cyT = 280 K

HiÖu suÊt c¬ khÝ mη tÝnh theo ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn vµ b»ng 85 %.

§iÒu chØnh c«ng suÊt ban ®Çu cña ®éng c¬ ®−îc yªu cÇu trong ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng theo

c¸c ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn, vµ sau ®ã ®iÒu chØnh kÕt qu¶ nhËn ®−îc theo ®iÒu kiÖn m«i tr−êng

thö nghiÖm.

B−íc thø nhÊt cña viÖc gi¶i vÝ dô nµy lµ x¸c ®Þnh c«ng suÊt cã Ých trong ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn.

C«ng thøc chung vµ ký hiÖu cÇn thiÕt ®Ó ®iÒu chØnh c«ng suÊt lµ c¸c c«ng thøc (1), (2) vµ (5) trong 10.3.

CÇn biÕn ®æi c«ng thøc chung ®Ó c«ng suÊt cã Ých ë ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng cã thÓ ®−îc

®iÒu chØnh vÒ ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn.

§Ó ®iÒu chØnh c«ng suÊt cã Ých Px trong ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng vÒ c«ng suÊt cã Ých trong

®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn Pr, c«ng thøc chung (1) trong 10.3 ®−îc ¸p dông nh− sau:

αx

r

PP =

HÖ sè ®iÒu chØnh c«ng suÊt α ®Ó ®iÒu chØnh c«ng suÊt cã Ých tõ ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng

theo ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn lµ:

−−−= 1

1)1(7,0

m

kkη

α

TCVN 7144-1 : 2008

36

Tû sè c«ng suÊt k cÇn thiÕt ®Ó ®iÒu chØnh c«ng suÊt cã Ých tõ ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng theo

®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn ®−îc cho bëi:

s

cx

cr

n

x

r

m

r

x

T

T

T

T

p

pk

=

trong ®ã m, n vµ s lµ çc sè mò cho trong B¶ng 2, c«ng thøc D:

m = 0,7; n = 1,2; s = 1,0

Sö dông çc c«ng thøc trªn vµ thay çc gi¸ trÞ ®· cho trong vÝ dô:

685,0300

298

330

298

100

700,12,17,0

=

=k

−−−= 1

85,0

1)685.01(7,0685,0α

646,0)176,0315,07,0(685,0 =××−=

Do ®ã c«ng suÊt cã Ých trong ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn lµ:

991646,0

640==rP kW

§©y lµ c«ng suÊt cã Ých trong ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn.

B−íc tiÕp theo lµ ®iÒu chØnh c«ng suÊt cã Ých tõ ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn theo ®iÒu kiÖn m«i

tr−êng thö nghiÖm.

C«ng thøc dïng ®Ó ®iÒu chØnh c«ng suÊt cã Ých tõ ®iÒu kiÖn quy chiÕu tiªu chuÈn theo ®iÒu kiÖn m«i

tr−êng thö nghiÖm lµ:

ry PP α=

−−−= 1

1)1(7,0

m

kkη

α

s

cy

cr

n

y

r

m

r

y

T

T

T

T

p

pk

=

Thay çc gi¸ trÞ ®· cho ë trªn vµo:

056,1280

298

300

298

100

1000,12,17,0

=

=k

TCVN 7144-1 : 2008

37

−−−= 1

85,0

1)056,11(7,0056,1α

063,1)176,0056,07,0(056,1 =××+=

Do ®ã c«ng suÊt cã Ých trong ®iÒu kiÖn m«i tr−êng thö nghiÖm lµ:

1053991063,1 =×=yP kW

NÕu cã mét giíi h¹n vÒ ¸p suÊt ch¸y lín nhÊt cho phÐp gi¶ sö t¹i 808 kW, vµ nhµ s¶n xuÊt còng quy

®Þnh nh− vËy th× ®éng c¬ ph¶i ®−îc thö víi t¶i träng nhá h¬n hoÆc b»ng 808 kW. V× môc ®Ých nµy cã thÓ

¸p dông mét ph−¬ng ph¸p m« pháng c¸c ®iÒu kiÖn m«i tr−êng t¹i hiÖn tr−êng trªn b¨ng thö theo 6.2.5.

TCVN 7144-1 : 2008

38

Th− môc tµi liÖu tham kh¶o

[1] TCVN 6852-1 : 2001 (ISO 8178-1), §éng c¬ ®èt trong kiÓu pÝt t«ng - §o chÊt ph¸t th¶i – PhÇn 1:

§o trªn b¨ng thö çc chÊt ph¸t th¶i khÝ vµ bôi.


§o khÝ vµ bôi th¶i t¹i hiÖn tr−êng.


§Þnh nghÜa vµ ph−¬ng ph¸p ®o khãi khÝ th¶i ë chÕ ®é æn ®Þnh.


Chu tr×nh thö cho çc øng dông kh¸c nhau cña ®éng c¬.


Nhiªn liÖu thö.


B¸o ço kÕt qu¶ ®o vµ thö.


X¸c ®Þnh hä ®éng c¬.


X¸c ®Þnh nhãm ®éng c¬.


Chu tr×nh thö vµ quy tr×nh thö ®Ó ®o trªn b¨ng thö khãi khÝ th¶i tõ ®éng c¬ nÐn ch¸y ho¹t ®éng ë

chÕ ®é chuyÓn tiÕp.

[10] TCVN 7144-5 : 2008 (ISO 3046-5), §éng c¬ ®èt trong kiÓu pÝt t«ng - §Æc tÝnh – PhÇn 5: Dao ®éng

xo¾n.

[11] ISO 2533 : 1975, Standard atmosphere (KhÝ quyÓn tiªu chuÈn).

[12] ISO 8178-10, Reciprocating internal combustion engines – Exhaust emission measurement –

Part 10: Test cycles and test procedures for field measurement of exhaust gas smoke emissions

from compression ignition engines operating under transitory conditions (§éng c¬ ®èt trong kiÓu

pÝt t«ng - §o chÊt ph¸t th¶i – PhÇn 10: Chu tr×nh thö vµ quy tr×nh thö ®Ó ®o t¹i hiÖn tr−êng khãi khÝ

th¶i tõ ®éng c¬ ch¸y do nÐn ho¹t ®éng ë chÕ ®é chuyÓn tiÕp).

[13] ISO 8528-1 : 1993, Reciprocating internal combustion engines driven alternating current

generating sets – Part 1: Application, ratings and performance (§éng c¬ ®èt trong kiÓu pÝt t«ng

dÉn ®éng çc tæ m¸y ph¸t ®iÖn – PhÇn 1: øng dông, c«ng suÊt vµ ®Æc tÝnh).

____________________________

xuÊt b¶n lÇn 2 - tieuchuanvietnam.co · xe t¶i dïng trong c«ng nghiÖp, vµ cho c¸c øng...

Documents